Spreken over kindermisbruik INLEIDING
|
|
- Cornelis Jansen
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Spreken over kindermisbruik INLEIDING Praten over seks is nooit gemakkelijk. Praten over seksueel misbruik is nog moeilijker. En het wordt helemaal moeilijk, als er mensen bij betrokken zijn die u dierbaar zijn. Hier willen we hulp bieden bij het bespreken van seksueel misbruik op kinderen/tieners met je vader/moeder, je nonkel/tante, je opa/oma,... die hierop (mogelijks) betrokken is. Misschien leest u deze raadgevingen, omdat u ongerust of bezorgd bent over een situatie die een bepaalde seksuele geladenheid (gevoel) heeft. Iets wat u gezien of gehoord heeft dat niet goed aanvoelt. Leren praten over uw bezorgdheden kan helpen iemand in uw omgeving te beschermen. Het kan ook een groot verschil maken in het leven van een volwassene, tiener of kind die uw hulp nodig heeft. Hopelijk zal u een weg vinden om over uw bezorgdheden te kunnen spreken. Een gesprek van volwassene tot volwassene is de beste manier om verandering in gang te zetten. We zullen u helpen bij het stellen van vragen om meer te weten te komen over wat er aan de hand zou kunnen zijn. We zullen u helpen uitzoeken welke opties mogelijk zijn en hoe te beslissen welke acties te ondernemen. Maar belangrijker, we willen u helpen om tijdig te kunnen beslissen wanneer het aangewezen lijkt u er professionele hulp bij haalt. 1. WAT IS SEKSUEEL MISBRUIK? Als u zich onzeker voelt over wat seksueel kindermisbruik écht is, dan bent u niet alleen. Ongeveer de helft van de ondervraagden in een recent onderzoek in de Verenigde Staten kon niet uitleggen wat seksueel misbruik is. Lees ook de andere teksten hierover op deze website (kijk eens in de boomhut op de pagina s voor adolescente kinderen middelste deurbel). En zoek via de link-pagina ook verder op andere websites, zoals de sites van de Vertrouwenscentra Kindermishandeling, Sensoa, WANNEER BESPREEK JE HET? Vertrouw op uw gevoel Als u gevoelsmatig aanvoelt dat iets niet oké is, bent u misschien geneigd om dit gevoel te negeren. Maar uw gevoel is een reactie op iets bestaands dat u gezien of gehoord heeft. Uw gevoel is daarom geen bewijs dat er iets onrustwekkend aan de hand is. Maar uw gevoel is belangrijk genoeg om het ernstig te nemen. 1
2 Heeft u ooit al iemand met een kind zien spelen en u daar ongemakkelijk bij gevoeld? Misschien dacht u: Ik ben gewoon aan het overreageren. Of: Hij/zij meent dat niet echt. Negeer geen opmerkingen of gedrag, leer er over te praten of stel meer vragen over wat u heeft gezien. De controlelijst hieronder toont enkele waarschuwingssignalen. 3. SIGNALEN - controlelijst Kent u een volwassene of adolescent/jongvolwassene die : - een kind of tiener niet toelaat zijn/haar eigen grenzen te stellen (bv. zegt aan een tiener dat alleen een ouder kan beslissen wanneer privacy toegestaan is, zelfs in de badkamer)? - aandringt bij een kind aan te raken, te knuffelen, kussen, kietelen, worstelen of een kind/tiener vasthoudt, zelfs wanneer hij/zij deze affectie niet wenst? - overdreven geïnteresseerd is in de seksualiteit van een bepaald kind/tiener (bv. spreekt herhaaldelijk over het ontwikkelende lichaam van het kind of bemoeit zich met normale tienerafspraakjes)? - erop staat om zich te mogen afzonderen met een kind/tiener? - het meeste van zijn/haar tijd doorbrengt met kinderen/tieners en weinig interesse heeft in tijd doorbrengen met mensen van zijn/haar eigen leeftijd? - regelmatig aanbiedt om gratis te babysitten op verschillende kinderen of kinderen alleen op uitstapjes meeneemt? - kinderen/tieners dure cadeaus koopt of hen geld geeft zonder duidelijke reden? - kinderen/tieners alcohol of drugs aanbiedt wanneer er geen andere volwassenen in de buurt zijn? - regelmatig binnenloopt bij kinderen/tieners in de badkamer? - kinderen/tieners toestaat consequent weg te komen met ongepast gedrag? WAARSCHUWINGSSIGNALEN DAT EEN VOLWASSENEN SEKSUELE GEDRAGSPROBLEMEN ZOU KUNNEN HEBBEN Misschien is het zelfs een dierbaar iemand die zich op een seksueel getinte manier gedraagt die u verontrust of in de war brengt. Ken je iemand die: - regelmatig een speciaal kindvriendje heeft, misschien elk jaar een ander. - het meeste vrije tijd spendeert aan activiteiten met kinderen/tieners, eerder dan met andere volwassene. - geen hechte vriendschapsrelaties heeft met volwassenen - lacht met de lichaamsdelen van een kind, een kind seksueel getinte namen geeft zoals dekhengst, hoer of slet. - telkens opnieuw spreekt over seksuele activiteiten van kinderen/tieners. - aanmoedigt dat kinderen geheimen met hem kunnen hebben. - spreekt over seksuele fantasieën met kinderen/tieners en die niet duidelijk is over wat wel en niet kan met kinderen/tieners. - goedpraat dat hij zelf als kind blootgesteld was aan geweld, pornografie of seksueel gedrag. 2
3 - zoveel masturbeert dat het belangrijke dagelijkse activiteiten begint te belemmeren. - pornografie download van het internet en het niet wil tonen omdat er kinderen betrokken zijn? Elk van deze signalen op zich betekent nog niet dat er een kind in gevaar is. Maar als u enkele van deze signalen ziet bij iemand die u kent, begin dan vragen te stellen. Misschien denkt u bij uzelf: de dingen die ik opmerk, zijn nog net normaal. Om te weten wat normaal is en wat niet, kan je leren over wat gezonde seksualiteit is. Klik eens door naar de volgende link voor meer informatie hierover: De stap zetten om het te bespreken en bevragen is niet steeds evident. U kan daarom de tips doornemen en toepassen die in de volgende paragraaf staan. 4. DE EERSTE STAP Zoek een bondgenoot Alvorens u een gesprek begint over wat u gezien of gehoord heeft, kan het nuttig zijn om met iemand anders, die deze persoon goed kent, te praten. Een familielid of een dichte vriend zou uw bezorgdheid kunnen delen. U zou ook iets kunnen horen als Bemoei je met je eigen zaken. of Zoek geen problemen.. Deze antwoorden betekenen niet dat uw bezorgdheden niet echt zijn. De andere persoon kan wat tijd nodig hebben om zich gemakkelijker te voelen bij het onderwerp. Het is mogelijk dat u het aan meerdere personen zult moeten vragen om iemand te vinden die het begrijpt. Het is nuttig ten minste één persoon te kennen die om u geeft, die met u kan praten over uw bezorgdheden en die u steun kan bieden. Denk na over wat u wilt zeggen Denk na over welke boodschap u wilt overbrengen. Kies een paar van de meest belangrijke punten voor uw eerste gesprek. U zou kunnen aanbrengen dat u om de persoon geeft en de persoon laten weten dat u openstaat om te praten. U moet in staat zijn om uw bezorgdheden te beschrijven over het seksueel gedrag dat u opgemerkt heeft. Onthoud: niemand vindt het gemakkelijk te spreken over gedrag ten opzichte van kinderen dat seksueel zou kunnen zijn. U zou iemand kunnen vragen om het gesprek samen voor te bereiden. Als u nog geen bondgenoot heeft, oefen wat u wilt zeggen luidop tegen uzelf. Het kan aanvankelijk wat vreemd voelen, maar als u uzelf de woorden heeft horen zeggen, zal het veel gemakkelijker zijn om ze tegen iemand anders te zeggen. Kies de tijd en de plaats om te praten Denk na over waar u het gesprek wilt laten doorgaan. Kies een plaats die veilig, comfortabel en relatief privé is. Vraag dan aan de andere volwassene of hij/zij u kan ontmoeten. Dit klinkt formeel, maar het kan zo eenvoudig zijn als kunt u morgen langskomen voor een koffie en een babbel? Welk uur zou u passen? Of, laten we praten, nadat uw kinderen gaan slapen zijn. 5. HET GESPREK 3
4 Het gesprek beginnen Veel mensen die in de knoop zitten met gedachten of gevoelens die ze niet begrijpen, voelen zich alleen. Ze weten niet tegen wie ze kunnen praten. Mensen die seksueel misbruik pleegden, wensten vaak dat iemand hen rechtstreeks had gevraagd wat er aan de hand is. Als het gesprek te moeilijk wordt of één van beide wordt erg kwaad, stop dan. Overweeg wat uw volgende stappen zullen zijn. Misschien zult u er andere volwassenen moeten bij betrekken. U kunt eenvoudigweg zeggen laten we morgen opnieuw proberen. Dit gesprek is niet uw enige kans. Het is nog maar het begin. Woorden om mee te starten: Ik heb geworsteld met hoe ik hierover met jou moet praten. Laat me beginnen met te zeggen dat ik heel veel om u geef. Ik zou niet met mezelf kunnen leven als ik je dit niet zou vragen. Onderzoek de situatie zonder beschuldiging Denk aan het gesprek als een kans om te praten over gedragingen, over wat u gezien en gehoord heeft. Praten over conclusies is niet altijd nuttig als eerste stap. Zeg meteen aan de andere persoon: Dit is geen beschuldiging. Als u broers of zussen hebt en spreekt met uw ouder, beklemtoon dat u bezorgd bent (zoals u weet dat zij dat ook zijn) over hun veiligheid. Beslissen of het veilig is om te spreken. Als iemand een verleden heeft van woede of geweld, zou het niet veilig kunnen zijn om dit gesprek te voeren of om alleen te praten. Denk samen met uw bondgenoot na of u dit gesprek kunt voeren en veilig kunt zijn. Als u beslist dat het niet veilig is, neem de tijd om hulp van buitenaf te vinden om u te helpen. Als u echt wil dat iemand u vertelt wat hij/zij gedaan heeft of voelt, moet u als eerste de moeilijke woorden met vermoedens en bezorgdheden uitspreken. Doen: - Scheid de persoon van het gedrag: Ik voel me ongemakkelijk wanneer je spreekt over 12- of 13-jarige meisjes op zo n seksuele manier. Ik denk dat er andere meer gepaste manieren zijn om opmerkingen te maken over deze knappe jonge meisjes. - Stel rechtstreekse en eenvoudige vragen: Word je opgewonden wanneer je naar kinderen kijkt of naar een kind in het bijzonder? - Benoem het specifieke gedrag dat u gezien heeft en druk uw reactie uit: Het is me opgevallen dat je vaak naar je 5-jarig nichtje staart wanneer ze zich omkleedt. Ben je je daar bewust van? Ik voel me ongemakkelijk, wanneer ik je dat zie doen. We hebben hier nog niet over gesproken, maar ik heb je een erectie zien krijgen, terwijl Emma op je schoot zat. Ik voel me daar niet gemakkelijk bij. - Vervolg met meer vragen, indien de antwoorden die je krijgt niet duidelijk of niet volledig zijn: Wanneer je zegt we waren maar wat aan het gek doen, wat bedoel je daar mee? Ik heb gezien dat je zijn/haar intieme lichaamsdelen aanraakte, toen je aan het gek doen was. 4
5 Niet doen : - Trek geen overhaaste conclusies: Ik neem aan dat je niet de lieve man bent die ik dacht dat je was. Je bent precies een pervert die op kinderen jaagt. - Veralgemeen niet: Ik ben bezorgd over hoe jij je overal gedraagt bij jonge meisjes. - Gebruik geen algemene etiketten: Heb je onze zoon seksueel lastiggevallen? - Aanvaard geen antwoorden tot ze u de informatie geven die u nodig heeft: Ik veronderstel dat t oké is. Iedereen doet wel eens gek nu en dan. Het eerste gesprek beëindigen Denk eraan, dit is geen eenmalig gesprek. Vaak zijn er meerdere gesprekken nodig om iemand echt te bereiken. Het is uw taak om het gesprek bij uw bezorgdheden te brengen en te houden. Wees niet verbaasd als de luisteraar defensief of kwaad wordt. Blijf liever kalm, dan de ander in zijn kwaadheid te evenaren. Als er te veel kwaadheid en angst is, kan u stoppen en zeggen dat jullie op een ander moment zullen moeten verder praten. Wees duidelijk dat u nog steeds bezorgd bent. Jullie beiden zullen tijd nodig hebben om na te denken. Maar, als u bezorgd bent over uw directe veiligheid of dat van een kind, zoek dan hulp bij een Daderhulpcentrum, Slachtofferhulp, Vertrouwenscentrum Kindermishandeling en/of bij de Politie. Woorden om mee te eindigen: Hé, ik heb nu wel veel gezegd. Misschien heb je wat tijd nodig om erover na te denken. Ik kom snel nog eens langs om verder te praten. Of Kunnen we allebei nadenken over wat er gezegd is en afspreken om verder te praten over enkele dagen? Ventileer U heeft misschien dingen vernomen die u beangstigen. U voelt zich misschien schuldig, omdat u niet vroeger iets heeft gezegd. U heeft misschien nog meer vragen die u wilt stellen. Praat met iemand over hoe het gesprek gelopen is en wat u erbij gevoeld heeft. U zal misschien tijd nodig hebben om na te denken over wat u verder wil doen. Als u niemand heeft om mee te praten, bel dan een hulplijn voor ondersteuning. Je kan 24u op 24 bellen naar Tele-Onthaal (in België gratis op nummer 106 in Nederland op nummer tegen 5 cent per minuut) of kijk eens op de pagina hulp vragen. 6. EVENTUEEL VERDERE STAPPEN Optie 1: Rood licht U bent te weten gekomen dat er een kind seksueel misbruikt is. Als u erop uitgekomen bent dat iemand een kind seksueel misbruikt heeft, haal diep adem. U heeft een erg moeilijke weg af te leggen, maar je bent niet alleen. Er is hulp beschikbaar: Vertrouwenscentrum Kindermishandeling, Slachtofferhulp, Politie Optie 2: Oranje licht Er is geen bewijs van seksueel misbruik. Niemand heeft u over misbruikgedrag verteld, maar toch maakt u zich zorgen. 5
6 Door stappen te zetten zoals eerder beschreven, bent u al begonnen met een veiliger huis en/of een veiligere buurt te creëren. Er zijn twee dingen die u altijd kunt doen: blijf betrokken bij de mensen over wie het gaat, en blijf praten over wat u ziet en voelt. Als het mogelijk misbruik zich voordoet in uw gezin, bent u alleen al door te praten en luisterbereid te zijn begonnen om meer veiligheid in het gezin te creëren. Volgende stappen die u zou kunnen ondernemen, zijn, andere veilige volwassenen bij de familie betrekken en vrienden en professionelen in het leven van uw kind betrekken. Dit kan een goed moment zijn om duidelijke familiale grenzen te trekken en af te dwingen, of regels te maken rond privacy, aanrakingen en lichamelijke en seksuele ontwikkelingen van het kind. Het belangrijkste is betrokken te blijven in het leven van uw kind en bij zijn activiteiten. Blijf kijken naar wat er rond u gebeurt en rondom de kinderen waar u om geeft. U kunt uw kind helpen te beschermen voor seksueel misbruik door een veiliger omgeving rond hem/haar te creëren. - Leer over de waarschuwingssignalen en waarnaar te kijken bij volwassenen, tieners en kinderen ( en matie_id=22). - Spreek met de mensen die dicht bij u staan over seksueel misbruik bij kinderen. - Leer alle leden van het gezin om privacy te respecteren bij aan- en uitkleden, badmomenten, slapen en andere persoonlijke activiteiten. - Bespreek wat u ziet dat volgens u niet oké is. Onderbreek gedrag en praat met de volwassene, het kind of de tiener die zich in de situatie bevindt over wat u ongemakkelijk maakt. - Zorg ervoor dat niemand in uw gezin zich alleen voelt. Optie 3: Groen licht U bent zeker dat seksueel misbruik niet zal voorvallen. En u wil meer doen om zeker te zijn dat het kind veilig en beschermd is. Dit is het beste nieuws van allemaal. U bent niet langer bezorgd. Nu heeft u de kans om voor de personen die u dierbaar zijn, een veilige omgeving te creëren. Als u deze raadgevingen hebt geprobeerd, hebt u al een grote stap gezet. U heeft veel geleerd over een heel moeilijke kwestie. U bent beginnen praten met uw familie en met uw omgeving. En u heeft bondgenoten en mensen gevonden die u en de mensen waar u om geeft, kunnen ondersteunen. U kunt ook een voorbeeld voor anderen zijn. Probeer wat u geleerd heeft te delen met mensen uit de plaatselijke school, uit uw buurt, uit de organisaties waar u lid van bent. Dit is een kans voor u en voor de volwassenen rondom u om de verantwoordelijkheid te nemen om seksueel kindermisbruik te voorkomen. Wanneer u de leiding neemt, kan het een groot verschil maken voor iedereen die om kinderen 6
7 geeft. Wanneer uw omgeving betrokken wordt, dan wordt de verantwoordelijkheid om seksueel kindermisbruik te voorkomen steeds gemakkelijker. 7
Oplossingsgerichte vragen (Het Spel van Oplossingen IKB & TS)
Oplossingsgerichte vragen (Het Spel van Oplossingen IKB & TS) Stel dat dat (te grote wonder) gebeurt, ik betwijfel of dat zal gebeuren, maar stel je voor dat, wat zou je dan doen dat je nu niet doet? (p36)
Nadere informatieLeer uw kind De Ondergoedregel.
1. Leer uw kind De Ondergoedregel. Ongeveer één op de vijf kinderen is slachtoffer van seksueel geweld, waaronder seksueel misbruik. U kunt helpen voorkomen dat het uw kind overkomt. Leer uw kind De Ondergoedregel.
Nadere informatieWanneer zijn de kinderen klaar voor een zindelijkheidstraining? Kinderen zijn mogelijk klaar voor een zindelijkheidstraining wanneer ze:
Zindelijkheidstraining Net als de meeste ouders kijkt u misschien uit naar de dag dat uw kind geen luiers meer nodig heeft. Uw kind zindelijk maken kan een enorme opgave lijken, vooral wanneer familie,
Nadere informatieTheorieboek. leeftijd, dezelfde hobby, of ze houden van hetzelfde. Een vriend heeft iets voor je over,
3F Wat is vriendschap? 1 Iedereen heeft vrienden, iedereen vindt het hebben van vrienden van groot belang. Maar als we proberen uit te leggen wat vriendschap precies is staan we al snel met de mond vol
Nadere informatieSeksualiteit: Grenzen en Wensen
IJBURGCOLLEGE.NL Seksualiteit: Grenzen en Wensen Leerlingen handleiding Michiel Kroon Lieve leerling, Het is belangrijk om op een open en goede manier over seks te kunnen praten. De lessenserie die in
Nadere informatieInfo. Aanraken, knuffelen en meer... Informatie voor cliënten. Expertisecentrum voor epilepsie en slaapgeneeskunde
Info Aanraken, knuffelen en meer... Informatie voor cliënten Expertisecentrum voor epilepsie en slaapgeneeskunde Inhoud INHOUD 1. Waar gaat het over 3 2. Aanraken 4 3. Hoe noem jij dat? 5 4. Baas over
Nadere informatieWees duidelijk tegen je klanten
Ronald Dingerdis Wees duidelijk tegen je klanten 3 In onze training Klantgerichtheid en communicatie vroeg een cursist me onlangs of je tegen je klant kan zeggen dat hij extreem vervelend is. Dat hij onredelijk
Nadere informatieAls je ouders uit elkaar gaan, zit je met heel wat vragen.
Als je ouders uit elkaar gaan, zit je met heel wat vragen. Kan ik kiezen bij wie ik ga wonen? Is het mijn schuld? Ben ik verplicht om op bezoek te gaan bij papa of mama? Waarom hebben mijn ouders elk een
Nadere informatieMishandeling en seksueel. Laat het niet zomaar gebeuren
Mishandeling en seksueel geweld Laat het niet zomaar gebeuren Alles over mishandeling en seksueel geweld Meldpunt Geweld, Misbruik en Kindermishandeling tel. 1712 elke werkdag van 9 tot 17 uur Dit nummer
Nadere informatieWAAROM DIT BOEKJE? VERBODEN
WAAROM DIT BOEKJE? Dit boekje gaat over seksuele intimidatie op het werk. Je hebt te maken met seksuele intimidatie als een collega je steeds aanraakt. Of steeds grapjes maakt over seks. Terwijl je dat
Nadere informatieFOUT VRIENDJE? PAS OP! Hulp. Internet. Heb je vragen? Bel dan naar Meldpunt Jeugdprostitutie, tel.: 0900 044 33 22.
PAS OP! Hulp Heb je vragen? Bel dan naar Meldpunt Jeugdprostitutie, tel.: 0900 044 33 22. Internet Wil je meer lezen? Kijk op www.jipdenhaag.nl/loverboys En test jezelf op www.loverboytest.nl Dit is een
Nadere informatieWat is kindermishandeling? Hoe kan kindermishandeling stoppen? Wie kan je hierbij helpen?
Wat is kindermishandeling? Hoe kan kindermishandeling stoppen? Wie kan je hierbij helpen? In deze folder vind je een antwoord, en lees je ook bij wie je terecht kan als je over mishandeling of verwaarlozing
Nadere informatieDEEL 1. WERKBOEK 5 Eigen keuze. 2015 Monique van Dam YOU: De keuze is aan jou!
DEEL 1 1 WERKBOEK 5 Eigen keuze Inhoud 2 1. Hoe zit het met je keuzes? 3 2. Hoe stap je uit je automatische piloot? 7 3. Juiste keuzes maken doe je met 3 vragen 9 4. Vervolg & afronding 11 1. Hoe zit het
Nadere informatieMishandeling en seksueel. Geweld is niet oké. Het kan stoppen.
Mishandeling en seksueel misbruik Geweld is niet oké. Het kan stoppen. Alles over mishandeling en seksueel misbruik Hulplijn 1712 www.1712.be tel. 1712 Voor geweld, misbruik en kindermishandeling. Elke
Nadere informatieAls je ouders uit elkaar gaan, zit je met heel wat vragen.
Als je ouders uit elkaar gaan, zit je met heel wat vragen. Kan ik kiezen bij wie ik ga wonen? Is het mijn schuld? Ben ik verplicht om op bezoek te gaan bij papa of mama? Waarom hebben mijn ouders elk een
Nadere informatieMeld. seksueel misbruik. aan de commissie-samson
Meld seksueel misbruik aan de commissie-samson Help ons Mijn naam is Rieke Samson en ik wil je vragen om ons te helpen bij het onderzoek naar seksueel misbruik van kinderen en jongeren. Zelf ben ik voorzitter
Nadere informatieHulp en informatie om huiselijk geweld te stoppen. Help jezelf. Help de ander. 0900 1 26 26 26 5 cent per minuut. www.huiselijkgeweldhollandsmidden.
Hulp en informatie om huiselijk geweld te stoppen Help jezelf. Help de ander. 0900 1 26 26 26 5 cent per minuut www.huiselijkgeweldhollandsmidden.nl Huiselijk geweld stopt nooit vanzelf Misschien wil je
Nadere informatieDe Inner Child meditatie
De Inner Child meditatie copyright Indra T. Preiss volgens Indra Torsten Preiss copyright Indra T. Preiss Het innerlijke kind Veel mensen zitten met onvervulde verlangens die hun oorsprong hebben in hun
Nadere informatieWensenkaart. Wensen en grenzen Oefening 1.1 Werkblad. Meisjes. Als jij uitgaat en een leuk jongen ontmoet, wat hoop je dan dat er gebeurt?
Wensen en grenzen Oefening 1.1 Werkblad Wensenkaart Als jij uitgaat en een leuk jongen ontmoet, wat hoop je dan dat er gebeurt? onderbouw Dat we oogcontact hebben Echt niet! L Misschien wel Natuurlijk!
Nadere informatieReality Reeks - Verwerkingsopdrachten. Onder druk Geen uitweg voor Aïsha
Reality Reeks - Verwerkingsopdrachten Onder druk Geen uitweg voor Aïsha Lees blz. 5, 6, 7, 8 Wat denk je dat Aïsha wilde doen? Waarom is dat niet gelukt? Is het goed dat de deur van het dak altijd op slot
Nadere informatie3/12/2013. Mijn broer heeft ADHD. Mijn broer heeft ADHD. Mijn grote broer heeft ADHD. Het zal je broer maar wezen. Ouders opgepast
Mijn broer heeft ADHD Mijn broer heeft ADHD Ouders hebben twee of meer kinderen Waarvan één (soms ook meerdere) stoorzender(s) Hoe houden we dit gezin in evenwicht? Waar moeten we op letten? Het zal je
Nadere informatieWelkom bij onze vereniging! Omgangsregels
Welkom bij onze vereniging! Omgangsregels Iedereen die Muziekvereniging Soli bezoekt onderschrijft de doelstellingen en het huishoudelijk reglement van de vereniging en houdt zich aan de omgangsregels
Nadere informatieDie nacht draait Cees zich naar me toe. In het donker voel ik heel zachtjes zijn lippen op mijn wang.
Vanavond ga ik mijn man vertellen dat ik bij hem wegga. Na het eten vertel ik het hem. Ik heb veel tijd besteed aan het maken van deze laatste maaltijd. Met vlaflip toe. Ik hoop dat de klap niet te hard
Nadere informatieTijdschrift Kindermishandeling April 2013 Onderwijsspecial deel 2. 8 tips voor een goed gesprek met je leerling
8 tips voor een goed gesprek met je leerling Edith Geurts voor Tijdschrift Kindermishandeling Het kan zijn dat je als leerkracht vermoedt dat een kind thuis in de knel zit. Bijvoorbeeld doordat je signalen
Nadere informatieWERKBLADEN Seksuele intimidatie
WERKBLADEN Seksuele intimidatie 1 Waarom dit boekje? 1.1 Zet een rondje om het goede antwoord. Seksuele intimidatie komt vaak voor. Ja Nee Seksuele intimidatie komt weinig voor. Ja Nee Mannen worden vaker
Nadere informatieMijn ouders zijn gescheiden en nu? Een folder voor jongeren met gescheiden ouders over de OTS en de gezinsvoogd
Mijn ouders zijn gescheiden en nu? Een folder voor jongeren met gescheiden ouders over de OTS en de gezinsvoogd 1 Joppe (13): Mijn ouders vertelden alle twee verschillende verhalen over waarom ze gingen
Nadere informatieInhoud. Mijn leven. de liefde en ik
Inhoud Inleiding...3 Hoofdstuk 1 Gevoelens... 4 Hoofdstuk 2 Ontmoeten... 6 Hoofdstuk 3 Verliefd... 8 Hoofdstuk 4 Date... 10 Hoofdstuk 5 Verkering... 12 Hoofdstuk 6 Intimiteit... 14 Hoofdstuk 7 Seks...
Nadere informatieInterviews: - interview: vragen gast - vragen pleeggezin - vragen aan begeleider van Open Thuis - Interview met de dienst VMG :
Bijlage Interviews: - interview: vragen gast - vragen pleeggezin - vragen aan begeleider van Open Thuis - Interview met de dienst VMG : Interview: vragen gast : Levensgeschiedenis: Zie dossier Hoe vind
Nadere informatieMANIEREN OM MET OUDERPARTICIPATIE OM TE GAAN
Blijf kalm; Verzeker je ervan dat je de juiste persoon aan de lijn hebt; Zeg duidelijk wie je bent en wat je functie is; Leg uit waarom je belt; Geef duidelijke en nauwkeurige informatie en vertel hoe
Nadere informatieDeze folder legt uit hoe je SNAP kan gebruiken voor een blijvende verandering.
Bij SNAP leren we ouders en kinderen vaardigheden om problemen op te lossen en meer zelfcontrole te ontwikkelen. Deze folder legt uit hoe je SNAP kan gebruiken voor een blijvende verandering. SNAP (STOP
Nadere informatieDeel het leven Johannes 4:1-30 & 39-42 7 december 2014 Thema 4: Gebroken relaties
Preek Gemeente van Christus, Het staat er een beetje verdwaald in dit hoofdstuk De opmerking dat ook Jezus doopte en leerlingen maakte. Het is een soort zwerfkei, je leest er ook snel overheen. Want daarna
Nadere informatieActiviteit 01: Je gedachten en gevoelens 7. Activiteit 02: De scheiding van je ouders overleven 11. Activiteit 03: Acting out 16
Inhoud Activiteit 01: Je gedachten en gevoelens 7 Activiteit 02: De scheiding van je ouders overleven 11 Activiteit 03: Acting out 16 Activiteit 04: Schuld 22 Activiteit 05: Angst 26 Activiteit 06: Verdriet
Nadere informatieHet is de familieblues. Je kent dat gevoel vast wel. Je zit aan je familie vast. Voor altijd ben je verbonden met je ouders, je broers, je zussen.
De familieblues Tot mijn 15e noemde ik mijn ouders papa en mama. Daarna niet meer. Toen noemde ik mijn vader meester. Zo noemde hij zich ook als hij lesgaf. Hij was leraar Engels op een middelbare school.
Nadere informatieInformatie voor ouders
Weerbaarheid Informatie voor ouders Het Centrum voor Jeugd en Gezin ondersteunt met deskundig advies, tips en begeleiding. Een centraal punt voor al je vragen over opvoeden en opgroeien, dat is handig!
Nadere informatieALCOHOL EN OPVOEDING UW KIND OP HET VOORTGEZET ONDERWIJS DE GEZONDE SCHOOL EN GENOTMIDDELEN. Folder Alcohol en opvoeding.indd 1 27-07-2011 13:42:29
ALCOHOL EN OPVOEDING UW KIND OP HET VOORTGEZET ONDERWIJS DE GEZONDE SCHOOL EN GENOTMIDDELEN Folder Alcohol en opvoeding.indd 1 27-07-2011 13:42:29 ALCOHOL EN OPVOEDING Als kinderen naar het voortgezet
Nadere informatieWensenkaart. Wensen en grenzen Oefening 1.1 Werkblad. Jongens. Als jij uitgaat en een leuk meisje ontmoet, wat hoop je dan dat er gebeurt?
Wensen en grenzen Oefening 1.1 Werkblad Wensenkaart Als jij uitgaat en een leuk meisje ontmoet, wat hoop je dan dat er gebeurt? onderbouw Dat we oogcontact hebben Echt niet! L Misschien wel Natuurlijk!
Nadere informatieInner Child meditatie
De Inner Child meditatie Uit: Je Relatie Helen Een nieuwe weg naar heling van je relatievaardigheid Indra Torsten Preiss De Inner Child meditatie De Inner Child-meditatie is de meditatie bij uitstek om
Nadere informatieVoor meer informatie over dit onderzoek kunt u contact opnemen met Lisette van Vliet: lisette.van.vliet@eenvandaag.
Onderzoek Sexting 7 april 2015 Over het onderzoek Aan dit online onderzoek, gehouden van 26 februari tot en met 9 maart 2015 deden 1852 jongeren mee, waaronder 961 middelbare scholieren. De uitslag is
Nadere informatieWAAR KAN IK HULP VINDEN? Informatie over geestelijke gezondheidsproblemen
WAAR KAN IK HULP VINDEN? Informatie over geestelijke gezondheidsproblemen Tekst: Aziza Sbiti & Cha-Hsuan Liu Colofon: Deze brochure is totstandgekomen met hulp van het Inspraak Orgaan Chinezen. De inhoud
Nadere informatieRelaties. HDYO heeft meer informatie beschikbaar over de Ziekte van Huntington voor jongeren, ouders en professionals op onze website: www.hdyo.
Relaties HDYO heeft meer informatie beschikbaar over de Ziekte van Huntington voor jongeren, ouders en professionals op onze website: www.hdyo.org Relaties kunnen een belangrijke rol spelen bij het omgaan
Nadere informatieseksueel aangetrokken voelen tot kinderen of die met kinderporno in de weer zijn.
É Mensen die zich seksueel aangetrokken voelen tot kinderen of tot kinderporno en zich zorgen maken over hun gedrag. É Mensen die ooit kinderen seksueel misbruikt hebben en bang zijn weer in de fout te
Nadere informatiePubers opvoeden. Veranderingen in de puberteit
Pubers opvoeden Pubers opvoeden De puberteit is de ontwikkelingsfase tussen 10 en 18 jaar. Maar die puberteit is er natuurlijk niet opeens. Vanaf ongeveer 9 jaar kan je al merken dat kinderen beginnen
Nadere informatieOver ALS spreken. Inhoud. Wat is ALS? 1. Waardoor wordt ALS veroorzaakt? 1. Wat doet ALS met een patiënt? 1. Hoe kan je jouw vriend(in) bijstaan?
Inhoud Over ALS spreken Wat is ALS? 1 Waardoor wordt ALS veroorzaakt? 1 Wat doet ALS met een patiënt? 1 Hoe kan je jouw vriend(in) bijstaan? 2 voor vrienden Wanneer de vader of moeder van je vriend(in)
Nadere informatieLesdoelen: Werkvormen: Benodigdheden: Prentenboeken: Les 10: Hoe zeg ik nee. Lesoverzicht. Basis
Les 10: Hoe zeg ik nee Lesoverzicht Lesdoelen: Kinderen weten het verschil tussen prettige en onprettige situaties en kunnen deze herkennen. Kinderen weten dat ze onprettige aanrakingen mogen weigeren.
Nadere informatieGevaarlijke liefde. Weet jij wie die jongen is? Zit hij ook bij ons op school? Mooi hè, Kim? Maar wel duur! Ik geloof dat hij Ramon heet!
Gevaarlijke liefde Gevaarlijke liefde In de pauze Mooi hè, Kim? Maar wel duur! Weet jij wie die jongen is? Zit hij ook bij ons op school? Als je verliefd wordt ben je in de wolken. Tegelijk voel je je
Nadere informatieMet het Kinderrechtenverdrag
Met het Kinderrechtenverdrag Met het Kinderrechtenverdrag Voor kinderen die meer willen weten over kinderrechten Wat is het Kinderrechtenverdrag? Welke rechten heb ik? Zijn Kinderrechten er voor alle kinderen?
Nadere informatieDit boekje is van... Mijn naam is: Mijn gezinsvoogd heet: Het telefoonnummer van de gezinsvoogd is:
Dit boekje is van... Mijn naam is: Mijn gezinsvoogd heet: Het telefoonnummer van de gezinsvoogd is: Mijn gezinsvoogd werkt bij de William Schrikker Jeugdbescherming. Wat een toestand, zeg! Wat gebeurt
Nadere informatieU leert in deze les "toestemming vragen". Toestemming vragen is vragen of u iets mag doen.
TOESTEMMING VRAGEN les 1 spreken inleiding en doel U leert in deze les "toestemming vragen". Toestemming vragen is vragen of u iets mag doen. Bij toestemming vragen is het belangrijk dat je het op een
Nadere informatieIn gesprek met medewerkers over verzuim
TIP: dit is een interactieve pdf. de inhoudsopgave en het menu onder aan de pagina s zijn clickable. In gesprek met medewerkers over verzuim Inhoud 1. verzuim bespreken met medewerkers Het is belangrijk
Nadere informatieHet kinderprotocol. Inhoud: 1. Inleiding; het kinderprotocol 2. Goed gedrag kun je leren 3. De schoolregels 4. Pesten/ gepest worden 5.
Het kinderprotocol Inhoud: 1. Inleiding; het kinderprotocol 2. Goed gedrag kun je leren 3. De schoolregels 4. Pesten/ gepest worden 5. Slot 1. Het kinderprotocol: Op de Flamingoschool vinden we het erg
Nadere informatieVoor kinderen die meer willen weten over echtscheidingen. uitgave 2005
Voor kinderen die meer willen weten over echtscheidingen uitgave 2005 Steeds meer kinderen stellen vragen aan de Kinderrechtswinkels over echtscheiding. Scheiden kan niet zomaar, je moet heel veel regels
Nadere informatieHoe kunt u voor uw bijzondere kleinkind zorgen? Tips voor opa s en oma s. Foto Britt Straatemeier. Deze brochure werd mogelijk gemaakt door:
Hoe kunt u voor uw bijzondere kleinkind zorgen? Tips voor opa s en oma s Foto Britt Straatemeier Deze brochure werd mogelijk gemaakt door: Tips voor grootouders Foto Susanne Reuling Als in het gezin van
Nadere informatieBen jij een kind van gescheiden ouders? Dit werkboekje is speciaal voor jou!
Hallo Ben jij een kind van gescheiden ouders? Dit werkboekje is speciaal voor jou Als je ouders uit elkaar zijn kan dat lastig en verdrietig zijn. Misschien ben je er boos over of denk je dat het jouw
Nadere informatie150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft!
150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft! Scott de Jong http://www.positiefleren.nl - 1 - Je leest op dit moment versie 2.0 van het Ebook: 150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft.
Nadere informatieWat is assertiviteit en hoe kan het je helpen met je persoonlijke wellness?
Wellness Ontwikkelings Activiteit Assertief zijn Hoe deze techniek je leven kan verbeteren Voordelen Meer zelfvertrouwen Meer geloof in je eigen kunnen Eerder nee durven te zeggen Vermindering van Weinig
Nadere informatieRELATIEPROBLEMEN? GEWELD IN JE GEZIN? PRAAT EROVER.
RELATIEPROBLEMEN? GEWELD IN JE GEZIN? PRAAT EROVER. 1 Relatieproblemen? Geweld in je gezin? Erover praten is de eerste stap. In heel wat relaties en gezinnen zijn er problemen. In 1 op de 7 relaties is
Nadere informatieKinderverhoor Je ouders gaan uit elkaar
Kinderverhoor Je ouders gaan uit elkaar Als je ouders uit elkaar gaan is dat heel ingrijpend. Vaak verandert er nogal wat in je leven. Een rechter wil hierover met je praten tijdens een kinderverhoor.
Nadere informatieSTELLING HET SOCIALE LEVEN VAN JONGEREN ER IS NIKS MIS MEE OM VEEL OVER HET IS NIET GEVAARLIJK OM JE JEZELF OP MSN TE ZETTEN.
HET IS NIET GEVAARLIJK OM JE EMAILADRES DOOR TE GEVEN. ER IS NIKS MIS MEE OM VEEL OVER JEZELF OP MSN TE ZETTEN. IK ZOU, NAAST MIJN NAAM OOK DE STRAAT WAAR IK WOON DOORGEVEN. DAT IS GEEN GEHEIM! IK VIND
Nadere informatieWat je voelt is wat je denkt! De theorie van het rationeel denken
Wat je voelt is wat je denkt! De theorie van het rationeel denken Mensen zoeken hulp omdat ze overhoop liggen met zichzelf of met anderen. Dit kan zich op verschillende manieren uiten. Sommige mensen worden
Nadere informatieInknippen van je tongriempje
Wilhelmina Kinderziekenhuis Inknippen van je tongriempje Wat staat er in deze folder Inleiding voor ouders 2 Informatie voor jongeren vanaf 12 jaar 4 Inknippen van het tongriempje 6 Tips 9 Wil je meer
Nadere informatieAlcohol, Roken en opvoeding
Alcohol, Roken en opvoeding Uw kind in klas 1 van het voortgezet onderwijs Als kinderen naar het voortgezet onderwijs gaan, verandert er veel in hun leven. Ze krijgen andere interesses en hun vriendengroep
Nadere informatieJEUGDIGEN. Hulp na seksueel misbruik. vooruitkomen +
> vooruitkomen + Hulp na seksueel misbruik JEUGDIGEN Heb jij seksueel misbruik meegemaakt of iemand in jouw gezin, dan kan daarover praten helpen. Het kan voor jou erg verwarrend zijn hierover te praten,
Nadere informatieWervelende. Voorlichtingsshow
De Wervelende Voorlichtingsshow Introductieles/Omkadering 1. HINTS Doelstelling: Taal en termen kennen. Werkwijze: Om beurten krijgt men een woord in het oor gefluisterd door de begeleider De deelnemer
Nadere informatieKop. Romp. Lesbrief Seksualiteit Leerjaar 1-Profiel1,2,3
Lesbrief Seksualiteit Leerjaar 1-Profiel1,2,3 Tijd: 50 minuten Voorbereiding: op www.meerdanliefde.nl is veel informatie te vinden in redelijk eenvoudige taal. Ook in het App Note Mouse draaiboek staan
Nadere informatieWORD GROTER DAN DAT WAT JOU KLEIN HOUDT. Ann Weiser Cornell en Egbert Monsuur
WORD GROTER DAN DAT WAT JOU KLEIN HOUDT Ann Weiser Cornell en Egbert Monsuur 1 Les twee Welkom bij les twee van deze e-cursus waarin we je willen laten zien hoe je groter kunt worden zodat je problemen
Nadere informatieeen dierbare verliezen
een dierbare verliezen een dierbare verliezen U heeft kort geleden iemand verloren. Dat kan heel verwarrend zijn. Vaak is het moeilijk te accepteren dat iemand er niet meer is. Soms is het verdriet of
Nadere informatieWeer naar school. De directeur stapt het toneel op. Goedemorgen allemaal, zegt hij. * In België heet een mentor klastitularis.
Weer naar school Kim en Pieter lopen het schoolplein op. Het is de eerste schooldag na de zomervakantie. Ik ben benieuwd wie onze mentor * is, zegt Pieter. Kim knikt. Ik hoop een man, zegt ze. Pieter kijkt
Nadere informatie5.4 Praten met ouders
seksualiteit. Bespreek daarom ook eens met je Turkse of Marokkaanse collega s welke waarden jullie samen belangrijk vinden in de seksuele ontwikkeling. Verschillende meningen zijn geen probleem, zolang
Nadere informatieDounia praat en overwint
Dounia praat en overwint Deze informatiefolder is een uitgave van Pharos, Expertisecentrum gezondheidsverschillen, in samenwerking met: Stichting Hindustani, Samenwerkingsverband Marokkaanse Nederlanders,
Nadere informatieIn de eeuwigheid van het leven waarin ik ben is alles volmaakt, heel en compleet en toch verandert het leven voortdurend. Er is geen begin en geen
14 In de eeuwigheid van het leven waarin ik ben is alles volmaakt, heel en compleet en toch verandert het leven voortdurend. Er is geen begin en geen einde, alleen een voortdurende kringloop van materie
Nadere informatieMEE. Ondersteuning bij leven met een beperking. Vrienden & Relaties
MEE Ondersteuning bij leven met een beperking Vrienden & Relaties s Avonds en in het weekend zit ik vaak alleen thuis. Ik bel dan wel eens met mijn vrienden, maar ze bellen me nooit terug. Ik heb verkering,
Nadere informatieVIER EENVOUDIGE TAKTIEKEN OM LASTIGE COLLEGA S VOOR JE TE WINNEN
E-BLOG VIER EENVOUDIGE TAKTIEKEN OM LASTIGE COLLEGA S VOOR JE TE WINNEN in samenwerken Je komt in je werk lastige mensen tegen in alle soorten en maten. Met deze vier verbluffend eenvoudige tactieken vallen
Nadere informatieKijk, zo en zo gaat het beter, voel je wel?
Kijk, zo en zo gaat het beter, voel je wel? Wat is seksuele intimidatie? Sporten is heerlijk! Je kunt er al je energie in kwijt. Het is vaak spannend en gezellig en je voelt je er goed door. Maar soms
Nadere informatieThema Op het werk. Lesbrief 13. Hoe werkt de machine?
Thema Op het werk. Lesbrief 13. Hoe werkt de machine? is op het werk. moet aan de machine werken. De chef vertelt eerst hoe de machine werkt. Dan werkt met de machine. De machine doet het niet. roept een
Nadere informatieEEN DIERBARE VERLIEZEN
EEN DIERBARE VERLIEZEN 994 Inleiding Deze folder is bedoeld voor nabestaanden. U leest hierin over de gevoelens die u kunt ervaren en hoe u in deze moeilijke tijd goed voor uzelf kunt zorgen. U heeft kort
Nadere informatieLesbrief bij Ik weet je te vinden van Netty van Kaathoven voor groep 6, 7 en 8
Lesbrief bij Ik weet je te vinden van Netty van Kaathoven voor groep 6, 7 en 8 Inhoud van deze lesbrief - Thema s in het boek - Lesopzet - Doel van de les - Uitwerking - Bijlage: opdrachtenblad Thema s
Nadere informatieResolutions programma
Resolutions programma F. Jans en A. Struik Resolutions Ontkenning bij ernstige vermoedens kindermishandeling Munchhausen by proxy Shaken baby syndrom Seksueel misbruik Engagement Veiligheidsregels Words
Nadere informatieTips voor Ouders van niet-drinkende pubers
Tips voor Ouders van niet-drinkende pubers 1. Bepaal uw standpunt. Eenduidigheid over de regels bij beide ouders is cruciaal. Tips: Kies als ouders samen regels voor het gezin. Bepaal als ouders vooraf
Nadere informatieDe vrouw van vroeger (Die Frau von früher)
Roland Schimmelpfennig De vrouw van vroeger (Die Frau von früher) Vertaling Tom Kleijn Personen FRANK, midden veertig CLAUDIA, zijn vrouw ROMY VOGTLÄNDER ANDI, zoon van Frank en Claudia TINA, Andi's vriendin
Nadere informatiePREVIEW. Probeer nu 1 dag DAVID DE JONGE JAREN VAN VIJF DAGEN: GOD, SPORT & JEZELF MET PRAKTISCHE, SPORT- EN PERSOONLIJKE VOORBEELDEN
PREVIEW Probeer nu 1 dag DE JONGE JAREN VAN DAVID VIJF DAGEN: GOD, SPORT & JEZELF MET PRAKTISCHE, SPORT- EN PERSOONLIJKE VOORBEELDEN DAG 1 GOD ZIET JOU ZITTEN! Het is niet leuk om buitengesloten te worden,
Nadere informatieWat doet NIM Maatschappelijk Werk?
Wat doet NIM Maatschappelijk Werk? Hulp, informatie en advies voor iedereen die het nodig heeft Bij NIM Maatschappelijk Werk kan iedereen die het nodig heeft (in Nijmegen en de regio) aankloppen voor gratis
Nadere informatieTerrorisme en dan verder
Terrorisme en dan verder Hoe kunt u omgaan met de gevolgen van een aanslag? - Ga zo veel mogelijk door met uw normale dagelijkse activiteiten. Dat geeft u het gevoel dat u de baas bent over de situatie.
Nadere informatieGeweld in huis raakt kinderen. Informatie en advies voor ouders. huiselijkgeweldwb.nl 0900 126 26 26. 5 cent per minuut
Geweld in huis raakt kinderen Informatie en advies voor ouders Grafisch ontwerp: Ontwerpstudio 2 MAAL EE Bij huiselijk geweld tussen (ex-)partners worden kinderen vaak over het hoofd gezien. Toch hebben
Nadere informatieInhoudsopgave. Inleiding. Als je een peuter en tussen 3 en 5 jaar bent. Als je een kleuter en tussen 6 en 8 jaar bent
Kind-In-Zicht Inhoudsopgave Inleiding Als je een peuter en tussen 3 en 5 jaar bent Als je een kleuter en tussen 6 en 8 jaar bent Als je een tiener en tussen 9 en 12 jaar bent Als je een puber en tussen
Nadere informatieFamilie aan tafel. Een werkvorm voor individuele coaching of intervisie.
Familie aan tafel. Een werkvorm voor individuele coaching of intervisie. De cliënt krijgt een groot vel papier en kleurkrijt. De opdracht is: Teken je gezin van herkomst rond de etenstafel. Een werkvorm
Nadere informatieWorkshop Seksuele opvoeding een gave (op) gave
Workshop Seksuele opvoeding een gave (op) gave Seksuele opvoeding l 18-22 jaar oud Wat is de bagage die uw kind meegekregen moet hebben rond sekuele vorming als hij/zij volwassen is geworden? uw kind als
Nadere informatieHet empathiequotiënt (eq)
Het empathiequotiënt (eq) Het empathiequotiënt (EQ) versie voor volwassenen Hoe moet deze vragenlijst ingevuld worden? In deze vragenlijst staan een aantal stellingen opgesomd. Lees elke stelling aandachtig
Nadere informatieSoms ben ik eens boos, en soms wel eens verdrietig, af en toe eens bang, en heel vaak ook wel blij.
Lied: Ik ben ik (bij thema 1: ik ben mezelf) (nr. 1 en 2 op de CD) : Weet ik wie ik ben? Ja, ik weet wie ik ben. Weet ik wie ik ben? Ja, ik weet wie ik ben. Ik heb een mooie naam, van achter en vooraan.
Nadere informatieKOPPen bij elkaar en schouders eronder. Informatie voor kinderen van ouders met psychiatrische problemen
KOPPen bij elkaar en schouders eronder Informatie voor kinderen van ouders met psychiatrische problemen Mama, waarom huil je? Mama, ben je nu weer verdrietig? Papa, gaan we naar het zwembad? Waarom niet?
Nadere informatie,!7IJ0I6-abbcbg! Zo ben jij! jij! Willem de Vink. tiener BIJBEL
Willem de Vink Wie ben jij? Mag de belangrijkste persoon die er bestaat dat zeggen? God de Vader ziet in jou zijn kind. Hij zegt dat jij net zo mooi, waardevol en geliefd bent als Jezus. Wow, zo ben jij!
Nadere informatieU in het middelpunt Die migraine hè Levenservaring verzilveren
Welzijn op recept Welkom bij SWOA. Uw huisarts heeft u met ons in contact gebracht. De dokter kan u op dit moment geen passende behandeling (meer) bieden. Toch voelt u zich niet lekker, of heeft u pijn.
Nadere informatieTijdens de video- hometraining worden verschillende begrippen gebruikt. In de bijlage geven we een korte omschrijving van deze begrippen.
Bijlage 11 Voorbeeld informatie VHT: Bouwstenen voor geslaagd contact Informatie Video - hometraining Belangrijke begrippen initiatieven herkennen volgen ontvangstbevestiging beurt verdelen leidinggeven
Nadere informatieWaar gaan we het over hebben?
Waar gaan we het over hebben? Onderwerp: Sommige meisjes zijn heel snel verliefd, andere meisjes zullen niet snel of misschien zelfs helemaal niet verliefd worden. Dit is bij ieder meisje anders. Wat gebeurt
Nadere informatieSEKSUEEL GRENSOVERSCHRIJDEND GEDRAG in en om de school. Oka Storms Ben Serkei
SEKSUEEL GRENSOVERSCHRIJDEND GEDRAG in en om de school Oka Storms Ben Serkei Wat gaan we doen? * Achtergronden seksualiteit * Invloed beeldcultuur en gevolgen * Oefening Wat is grensoverschrijdend? * Seksueel
Nadere informatieLes 3. Familie, vrienden en buurtgenoten
www.edusom.nl Opstartlessen Les 3. Familie, vrienden en buurtgenoten Wat leert u in deze les? Een gesprek voeren over familie, vrienden en buurtgenoten. Antwoord geven op vragen. Veel succes! Deze les
Nadere informatieWaar gaan we het over hebben?
Waar gaan we het over hebben? Onderwerp: Wat gebeurt er met je als je een leuk meisje of jongen tegenkomt. Je vindt de ander leuk en misschien word je wel verliefd. Dan wil je heel vaak bij hem of bij
Nadere informatie