OWee - In je element! ambitie / ijver / vuur. Van/voor en door de Delftse techniekstudent. Augustus Nr. 3 - Jaargang 6

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "OWee - In je element! ambitie / ijver / vuur. Van/voor en door de Delftse techniekstudent. Augustus 2014 - Nr. 3 - Jaargang 6"

Transcriptie

1 Augustus Nr. 3 - Jaargang 6 ambitie / ijver / vuur Van/voor en door de Delftse techniekstudent OWee - In je element! Topic naar Delft Alles over de OWee ASML belicht NLR voor veiligheid KCI the engineers TNO Delft MARIN beproefd goed International student Arnold + Siedsma In Memoriam Sportscafé Deloitte Studentenhuis Damen Shipyards Fietswrakken

2 Software of hardware engineer? Jouw topcarrière ligt letterlijk om de hoek NU in Delft TOPIC. Embedded in your future TOPIC Embedded Systems is een embedded systeem-ontwikkelaar met 150 werknemers. Sinds mei hebben wij nu ook een vestiging in Delft van waaruit wij ons richten op de clusters Cure & Care, Imaging & Control, Mobility & Transport, Infrastructure & Logistics en Research. TOPIC heeft topprojecten bij topklanten. Zo werk je bijvoorbeeld voor opdrachtgevers als ASML, Philips, Océ/CANON, TomTom en vele andere high-tech spelers. Studeer jij als software of hardware engineer aan de TU Delft? Of heb je al een aantal jaren werkervaring in software of hardware-ontwikkeling en ben je toe aan een volgende stap? Bepaal dan bij ons je eigen toekomst met behulp van ons Personal Improvement Program. Zet de stap en kom naar TOPIC, dé carrièremaker voor software- en hardware engineers. Met heel veel benefi ts. Interesse? Bel met Frank de Roo en maak een afspraak (015) Of mail naar Delftechpark 26, 2628 XH Delft. Kijk ook op Topic Adv Nu in delft225x312.indd : AUGUSTUS 2014

3 INHOUD BreenIntro Van/voor en door de Delftse techniekstudent In je element In je element dat is het thema van de OWee. En logisch daarom ook het openings- 06 HOOFDARTIKEL 04 OWee-week REPORTAGE 05 Ladies intro 06 In je element UITGELICHT 08 NLR 10 KCI 11 TNO 13 TOPIC 14 Marin 18 Damen 20 Deloitte INHOUD motto van deze nieuwe Breen. Het thema is technisch en tegelijkertijd staat het voor je thuis voelen in de stad Delft, laat OWee-bestuursvoorzitter Steven van Leest weten in een interview met hem en enkele bestuursleden. We besteden zoals ieder jaar in het augustusnummer veel aandacht aan de OWee-kennismakingsweek. Ook dit jaar vind je Breen in je Owee-tasje. Zo maak je snel kennis met Breen: het enige magazine dat zich exclusief richt op de Delftse techniekstudent van zowel TU Delft, hogeschool Inholland en de Haagse Hogeschool. We wensen je een fijne toekomst in Delft toe. Breen vind je het hele jaar door op de diverse faculteiten bij de ingang in onze displays. Bij veel studentenhuizen bezorgen we Breen huis-aanhuis. Ook vind je Breen bij de meeste studie- en studentenverenigingen. Als je hem desondanks toch mist: laat het ons weten. 07 WEDSTRIJD 07 Nuna7S 25 WK-roeien BREENHOOS 17 Marit Haaksma INFORMATIE 16 Het fitte brein 22 YES!Delft In dit nummer veel wetenswaardigheden van bekende bedrijven, nieuws, de Breenhoos, columns, foto s, advertorials, enzovoort, enzovoort. Met Breen ben je zeker in je element. Misschien wil je in de toekomst meewerken aan Breen en er eens of vaker voor schrijven!? Dat kan. Je bent van harte welkom. Mail even en je hoort van ons. Levert nog een aardig zakcentje op ook en het staat stoer op je cv. Veel leesgenoegen, Namens alle medewerkers, SPRAAKMAKEND 22 Delftse Proeftuinen 23 Bar Hema-ontwerpprijzen 26 Fietswrakken Ron Labordus (redacteur/mede-uitgever) 11 Colofon Breen verschijnt 5x per jaar en is gratis verkrijgbaar op de campus van de TU Delft, bij Inholland en de HTS van de Haagse Hogeschool. Het is het enige studentenblad dat zich exclusief richt op de techniekstudent in Delft. Breen heeft als motto: ambitie, passie en vuur. Breen is een blad van/voor en door studenten. Foto cover: Eric van Houten Uitgever: SandeDruk Nootdorp Ontwerp: Theo van Vliet Reactieadres: Ambachtshof BB Nootdorp Telefoon: info@sande.nl info@breenmagazine.nl Redactie: Eric van Houten Ron Labordus Hans van de Sande Medewerkers: Julia Cramer Elise Mooijman Fotografie: Eric van Houten Vormgeving: Acquisitie: Druk: Internet: Jolanda de Koning Colinda van de Sande Monique van de Sande Drukkerij Van de Sande, Nootdorp Verantwoording: De redactie werkt met zorg aan de inhoud van de artikelen. Uitgever noch redactie zijn verantwoordelijk voor de inhoud ervan of de gevolgen en zijn derhalve niet aansprakelijk. nee/nee sticker Breen Magazine wordt zeer op prijs gesteld zo horen we van veel van onze lezers. Breen vind je op alle faculteiten en bij studie- en studentenverenigingen in onze bekende presentatiezuil. Breen wordt ook huisaan-huis bezorgd in studentenflats. Ook als er een nee-nee sticker op de bus zit, krijg je een Breen in de bus. Wil je Breen echt niet ontvangen, mail dan je adres naar de redactie dan wordt Breen niet meer ongeadresseerd bij je bezorgd. AUGUSTUS

4 Verrassende, vernieuwende activiteiten OWee, CanalDinner, Grachtconcert, Tobbedansen, Glij-hem-erin en meer student Bij het woord OWee, waar denk je dan aan? De Infomarkt, Sport & Cultuur dag of toch misschien het presidentenforum? Allemaal bewezen heel leuke activiteiten, maar de afgelopen zoveel jaar is daar niets bij gekomen! Dit was voor ons de motivatie om de stoute (rode) schoenen aan te trekken en te kijken of we een keer flinke vernieuwing in de OWee kunnen aanbrengen. TEKST: OWEE BESTUUR Uit die gedachte zijn onder andere het Canal Dinner, de Te Land, ter Zee in de OWee en het grachtenconcert geboren. Klinkt leuk al die nieuwe programmaonderdelen, maar wat houden ze dan daadwerkelijk echt in? Hieronder geven we een korte pitch over elk van deze vernieuwingen en graag verwelkomen wij jullie bij je favoriete activiteit van de OWee 2014! CanalDinner Midden in het pittoreske centrum van onze mooie studentenstad genieten van een heerlijk diner bereid door de Delftse horeca, dat is de kern van het Canal Dinner. Maar het centrum van Delft is niet hetzelfde zonder de studentenverenigingen die zich daar huisvesten. Zij zullen zich vanuit het water op een eigen boot presenteren aan alle aankomende Delftse studenten, een ware parade in de grachten! Deze samenvloeiing van stad, student en horeca is voor iedereen te bewonderen aan de grachten van het centrum op zondag 17 augustus vanaf 18:00 uur. Openingsfeest Het grootste studentenfeest dat Delft gekend heeft, vindt plaats in de OWee! Kosten nog moeite zijn gespaard om dit feest de knallende opening van de OWee te laten zijn. De opening op zondag werd altijd al gekenmerkt door dat magische gevoel dat iedereen elkaar weer voor de eerste keer zag na de zomervakantie, dit mag je niet missen. Delftse studentenbandjes zullen de Markt laten springen. Hou je van een mooie licht en geluid set? Op zondag 17 augustus hangt op de Markt de dikste set die je ooit gezien hebt! Grachtenconcert Lekker lunchen op je rood-wit getegelde picknickkleed terwijl Nederlands beste studentenbigband de sfeer verzorgt. Langs de Schie op de Oranje Plantage kan je even heerlijk ontspannen en bijkomen van het fantastische feest van de dag ervoor en kan je je schor gezongen keel smeren met een koude versnapering. Te Land, ter Zee & in de OWee Tobbedansen, Blij dat ik glij en Fiets m der in: begrippen waar bij elke Nederlander een grote glimlach ontstaat. Want wie kent dit oer-hollandse spelletje nou niet? Het feit alleen al dat dit het langstlopende Nederlandse amusementsprogramma is, zegt al genoeg. Fiets m der in komt naar de OWee en iedereen kan zich via onze website aanmelden om mee te doen. Aanschouw hoe bijvoorbeeld HJ s in de huizencompetitie van de baan tuimelen en hoe ook de politie de baan onveilig maakt op dinsdag 19 augustus vanaf 1 uur s middags. Leuk detail: de echte baan van de originele TROS productie zal worden gebruikt. Inspiration Plein Altijd al een keer een 3D printer willen zien? Of een keer een kijkje willen nemen door een Google Glass? Of wil je er nu eens achter komen hoe het perfecte biertje wordt getapt? Dit alles en nog veel meer is mogelijk op het Inspiration Plein op woensdag 20 augustus op het oude bouwkunde terrein. Vele bedrijven en organisaties zullen je nekharen overeind laten staan bij het aanschouwen van deze interactieve en inspirerende workshops. Meer informatie? Kijk op onze website of like ons op Facebook! 5 44 AUGUSTUS 2014

5 Technip City Dinner Het was weer fantastisch en lekker op de Ladies Intro Column Pakketdienst Waar moet ik dan zijn? roept een dikbuikige vijftiger. Zijn suffige hoofd draait zoekend naar links en rechts. Dikke zweetdruppels staan op zijn kale voorhoofd. Onder een grauw oversized T-shirt bungelt een vormloze driekwart broek. Sokken opgetrokken tot net onder de knieën. Hij staat in glanzend nieuwe werkschoenen. Het was nog best even spannend Voorafgaand aan het Technip City Dinner, onderdeel van de Ladies Intro, kwamen de brandweer, politie, stadstoezicht en handhaving even kijken of we aan alle regeltjes voldeden. Het was immers de eerste keer dat er een evenement als dit werd georganiseerd. TEKST: OWEE BESTUUR Deze spanning was achteraf voor niets; alle 400 dames van de Ladies Intro hebben twee uur lang een fantastische tijd gehad op de Hippolytusbuurt. Met z n allen aan marktkramen, die als het ware één lange eettafel vormen, langs de grachten van Delft. De horeca had zich uitgesloofd en de marktkramen omgetoverd tot een echte restaurant setting en de maaltijden die ze bereid hadden, vielen bij iedereen zeer in de smaak. Van spareribs tot saté, het was allemaal geweldig en de bordjes gingen allemaal weer helemaal leeg terug naar de keukens! Tuk Tuk Zoals bedoeld, trok dit evenement veel bekijks van onder andere burgemeester en wethouders! Zonder enig aarzelen sprongen ze in de oranje tuk tuk om vervolgens een rondje langs de tafels te rijden om hun aankomende inwoners op een gepaste wijze te verwelkomen in hun nieuwe stad. Welkom dames, ik ben de burgemeester! klonk het vanuit het oranje Zuidoost-Aziatische vervoersmiddel terwijl hij langs de kramen reed. Alsof dat nog niet genoeg was, verraste dansvereniging SoSalsa alle dames met een fantastische zogenaamde flashmob. In eerste instantie was iedereen nog een beetje afwachtend, maar binnen enkele minuten was iedereen haar schaamte vergeten, zat er niemand meer en stonden ze naast de kramen de danspasjes na te doen. Na dit intensieve optreden waar de nodige calorieën verbrand waren, werd de avond, als kers op de taart, afgesloten met een heerlijk toetje van de bakker. Deze lekkernij kwam hij ook hoogstpersoonlijk langsbrengen op een bakfiets en met een grote bakkersmuts op z n hoofd. CanalDinner Dit was het bewijs dat we dit in de OWee ook kunnen doen, al wordt het wel nog een zware klus. Maar we hebben vertrouwen in de gemeente, de participerende restaurants en onszelf. Onze dank gaat uit naar Café de V, Café-restaurant de Wijnhaven, Banketbakkerij Thuis In, Restaurant le Marriage en Bistro de Pijpenla voor de fantastische maaltijden en de mede-organisatie. Wij hebben er veel zin in; iedereen die benieuwd is hoe het CanalDinner er in de OWee uit komt te zien is van harte welkom op zondagavond 17 augustus om 18:00 uur! Hij heeft geen oog voor de zwaluwen die buiten laag over het gras scheren en hij hekelt de ochtendzon die de straat laat trillen. De anders zo koele lobby van het TU gebouw lijkt zelf wel te zweten. Hij zeult, ja een andere benaming is er niet voor, een langwerpige doos mee. Er staat toch duidelijk dit adres op, verheft hij zijn stem. Weet je wel hoelang ik hier al rondjes rij en bezig ben geweest om een parkeerplek te kunnen vinden? Ik sta helemaal daaro. Hij maakt met zijn vrije arm een zwaaigebaar, alsof hij een honkbalbal weggooit. De man achter de balie, tegen wie de bezorger aanpraat, kijkt hem rustig aan. Ik snap het, spreekt hij. Maar wij mogen geen pakketten aannemen, dat moet naar logistiek. Je bent trouwens niet de enige die de Mekelweg niet meer op kan. Vroeger was het een doorgaande weg, maar sinds enige jaren een afgesloten park, verduidelijkt de medewerker met meelij. (Probeer maar eens aan een simpele gestreste pakketenbezorger uit te leggen waarom een doorgaande straat een park is geworden. Wegen zijn er tenslotte om de mens snel en comfortabel van A naar B te krijgen.) De medewerker vertelt waar de man met zijn pakket heen moet maar heeft veel moeite om de bezorger bij de les te houden. Bij ieder woord knikt hij schaapachtig en herhaalt hij iedere zin die de medewerker uitspreekt. Schouderophalend sloft hij even later het gebouw uit. Wat een koekenbakker, jôh! roept de balieman die de pakjesman hoofdschuddend volgt. Zijn collega naast hem kijkt nu ook naar buiten. Ik zei toch heel duidelijk rechts af, en nu gaat ie naar links. Wat een pannenkoek! Onbegrijpelijk, zucht zijn collega. Om dan zijn kompaan lachend aan te vullen: Die vent loopt vanavond nog met zijn pakket rondjes over het park, dat zweer ik je! Met versleten schoenzolen! giert de ander. Die loopt de hele vierdaagse in een dag! sluit zijn collega dit amusante dialoog schuddebuikend af. Ze zouden zomaar eens gelijk kunnen krijgen. Eric van Houten AUGUSTUS

6 OWee bestuur onder de loep In je element in Delft Je zal ze deze aankomende week zien in donkerblauwe pakken met mintgroene giletjes en rode accenten: het OWee bestuur. Maar wie zitten er eigenlijk in dit bestuur, hoe komt de OWee tot stand en misschien nog wel het allerbelangrijkste: wat hebben ze deze week voor jullie georganiseerd?! Voorzitter Steven Leest (22) en commissaris extern Jenneke Evers (21) geven uitleg. TEKST: ELISE MOOIJMAN In je element, dat is het thema van deze OWee. Het is technisch en tegelijkertijd staat het voor je thuis voelen in de stad Delft, vertelt Evers. Zelfs de opmaak van de flyer is een beetje afgeleid uit het periodieke systeem der elementen, vult Leest aan. Het bestuur bestaat uit acht studenten van allemaal verschillende studies en studentenverenigingen. Leest en Evers worden bijgestaan door Ruben van Beelen (19) in de rol van penningmeester, vicevoorzitter Colin van Drimmelen (24), hoofd acquisitie Koen Langemeijer (21), hoofd activiteiten Marit Haaksma (21), hoofd promotie Sjoerd Keetels (24) en secretaris Manon Kamminga (22). Studievertraging Niemand kende elkaar van tevoren goed, vertelt Evers. Vanaf februari zit je dagelijks samen in het bestuurshok, waardoor je iedereen heel goed leert kennen. Als ik er nu aan terugdenk dat we elkaar toen niet kenden, voelt dat zo raar. Deelname aan het OWee bestuur is een fulltime activiteit. Je loopt als bestuurslid dan ook, zoals Leest het noemt, een half jaar geaccepteerde studievertraging op. Dit is te danken aan de Regeling Afstudeersteun Studenten (RAS), een reglement van de TU waardoor onder andere studenten die bestuurlijke activiteiten uitvoeren financieel kunnen worden bijgestaan. Solliciteren Leest: Iedereen heeft zijn of haar eigen motivatie om bij het OWee bestuur te gaan. Ik kwam op het idee door een huisgenoot die het in een voorgaand jaar heeft gedaan. Studenten die een plekje binnen het OWee bestuur willen bemachtigen moeten een motivatiebrief schrijven, waarna ze wel of niet worden uitgenodigd voor een gesprek. Het uiteindelijke bestuur wordt gekozen door begeleiders vanuit de universiteit en hogescholen. Tijdens het sollicitatiegesprek wordt gevraagd welke functie je het leukst lijkt, aldus Evers. Het belangrijkste in de ogen van de begeleiding is dat de verdeling qua studies, verenigingen en studiejaren gelijk is. De OWee is namelijk van iedereen. Vernieuwing De missie van dit OWee bestuur? De OWee vernieuwen. De afgelopen jaren zijn er meer elementen uit de OWee gehaald dan toegevoegd, aldus Leest. We hebben getracht aan elke dag een nieuwe grote activiteit toe te voegen en dat is aardig gelukt. Daarnaast hebben we een aantal evenementen uitgebreid of in een nieuw jasje gestoken. Een van de dingen waar het OWee bestuur een nieuwe wind doorheen wilt laten waaien is de overgang van het eerstejaarsweekend naar de Owee. Leest: Dat gaan we allereerst doen door een klein ontvangst festival hier op de campus te organiseren, waarna de studenten met z n allen richting de binnenstad vertrekken. Op de Oude Delft en de Hippolytusbuurt komt een hele lange eettafel te staan waar circa 2700 studenten aan gaan eten. We hebben dit het CanalDinner genoemd. CanalDinner en Botenparade Het diner langs de Delftse grachten wordt gefaciliteerd door de lokale horeca. Leest legt het uit als volgt: Wanneer ik voor het restaurant van Piet zit serveert Piet mij. Elk restaurant kleedt zijn eigen stand aan en heeft ook iets anders op de menukaart staan. Alsof het CanalDinner op zich nog geen uitdaging genoeg was, besloot het OWee bestuur er nog een schepje bovenop te doen met een heuse botenparade. Tijdens het diner varen de studentenverenigingen op boten voorbij. Ze versieren deze zelf. De nullen krijgen zo een eerste indruk van de studentenverenigingen die Delft te bieden heeft. Na het CanalDinner en de Botenparade is er een groot feest op de Markt. Te land, ter zee en in de OWee Een andere activiteit die het huidige OWee bestuur heeft bedacht is te land, ter zee en in de OWee. Op dit evenement zijn we heel trots, vertelt Evers. Want we hebben zelfs de originele baan van fiets m d r in weten te regelen. Iedereen in Delft kon zich voor de OWee versie van te land, ter zee en in de lucht inschrijven. Evers: Dit is de enige activiteit die niet specifiek voor nullen is bedacht, want je moet van te voren een fiets maken. Druk Dat je als OWee bestuurslid een druk leven leidt, mag wel duidelijk zijn. Leest: Je moet alles zelf regelen, van de vergunningen tot aan de spullen. Maar dat is hartstikke leuk en je leert er ook ontzettend veel van; doelgericht werken, mensen overtuigen, nette mailtjes schrijven, het hoort er allemaal bij. Samen zes maanden lang keihard naar één week toewerken, dat is wat het OWee bestuur volgens Evers zo uniek maakt. Een bestuur van bijvoorbeeld een studentenvereniging moet gewoon een jaar lang die vereniging draaiende houden, wij leven naar iets toe. Dat is wat dit werk echt leuk maakt. Na de OWee gaat het gehele bestuur gezamenlijk op vakantie naar Spanje. Na die week zijn we waarschijnlijk erg toe aan strand, concludeert Evers lachend AUGUSTUS 2014

7 Ode aan Wubbo Ockels Nuna7 zonneauto aangepast voor Sasol Solar Chalenge Zuid-Afrika wedstrijd bijvoorbeeld vergroot om goed te kunnen rijden in het bergachtige terrein van Zuid-Afrika. Door mee te doen vergroten we ook de kans op winst bij World Solar Challenge Tijdens de race is er namelijk ruimte om technische onderdelen te testen en het team voor de nog te bouwen Nuna8 te trainen. Ode aan Wubbo Ockels Ook de onlangs overleden mentor van het team, Wubbo Ockels, zal er in Zuid-Afrika toch bij zijn. Symbolisch heeft het team een quote van Ockels op de wagen gezet. There s only one earth. And there s no spare! schittert op de zonnewagen. Het team wil op deze manier een ode brengen aan Wubbo die het team jarenlang heeft gesteund en wil daarmee zijn visie voortzetten. (vlnr) Bart Koek, Tanya Verduyn, Niels Berger, Mark Hupkens, Dirkje Bazuin en Arjan van Velzen. Op donderdag 17 juli jongstleden presenteerde het Nuon Solar Team de Zuid-Afrikaanse editie van de Nuna7 zonneauto in het Louwman museum in Den Haag. Het team rijdt eind september met deze Nuna7S de Sasol Solar Challenge in Zuid-Afrika. De zonnewagen, die vorig jaar de winst pakte in de World Solar Challenge in Australië, is aangepast om te kunnen rijden in Zuid-Afrika. Sasol Solar Challenge De Sasol Solar Challenge start in Pretoria, gaat langs verschillende grote steden richting de kust en zal eindigen in Kaapstad. Het is de bedoeling dat Nuna7S in acht dagen zoveel mogelijk kilometers aflegt. Dit wordt mogelijk gemaakt door naast de kilometers van een dag etappe, extra loops te rijden met afstanden tussen de 50 en 100 km. Wanneer het team succesvol is, zal het de langste race zijn op alleen duurzame energie! TEKST EN BEELD: PR NUNA7S De presentatie van de nieuwe Nuna7S is tegelijkertijd de start van een expositie in het Louwman museum in Den Haag over alle Nuna zonnewagens die de afgelopen 14 jaar zijn gebouwd. De expositie besteedt aandacht aan de rijke historie van het Nuon Solar Team en is te zien in de Great Hall van het museum gedurende de zomervakantie tot en met 31 augustus aanstaande. Ervaring op doen De Zuid-Afrikaanse zonne-race start op 27 september 2014 in Pretoria eindigt na acht dagen racen in Kaapstad. Het Nuon Solar Team wil door mee te doen aan de Sasol Solar Challenge technisch voorop blijven lopen ten opzichte van de concurrentie. De teamleider van het zeskoppige team is Mark Hupkens, student van de TU Delft. Hij zal een nieuw samengesteld Nuon Solar Team door de Zuid-Afrikaanse bush leiden. Mark: De aanloop naar de race is een stuk korter omdat wij geen compleet nieuwe auto hoeven te bouwen. Wij maken gebruik van de laatste Nuna en passen die aan. Het vermogen van de motor is Teamleden Nuon Solar Team Het Nuon Solar Team bestaat uit studenten van Technische Universiteit Delft. Na een strenge selectieprocedure werd het team gevormd uit meerdere relevante afdelingen van de universiteit. De studies Technische Bestuurskunde, Werktuigbouwkunde, Natuurkunde, Civiele techniek en Bouwkunde worden vertegenwoordigd. Organisatorische, creatieve, commerciële, technische, theoretische en praktische talenten dragen bij aan het project. Gedurende een jaar lang zal dit team zich bezighouden met het mogelijk maken van de race met Nuna7 in Zuid-Afrika. Geïnspireerd door haar rijke historie, is het team er op gebrand de wagen geschikt te maken voor de Sasol Solar Challenge en daarmee de Zuid-Afrikaanse trofee mee naar huis te nemen. AUGUSTUS

8 NLR Senior R&D engineer Gerben van Baren: Luchtvaart kent een hoge mate van complexiteit Morgen naar vliegveld Heathrow, overmorgen naar Gatwick en daarna doorvliegen naar Barcelona. Vervolgens naar meerdere vliegvelden in Europa. Het vormt een onderdeel van een van de projecten die Gerben van Baren aanstuurt als senior projectleider bij het Nationaal Lucht- en Ruimtevaartlaboratorium (NLR) in Amsterdam. Rode draad in zijn projecten is de wake vortex turbulentie die vliegtuigen produceren en die gevaarlijk kan zijn voor andere vliegtuigen. TEKST: RON LABORDUS BEELD: NLR MULTIMEDIA Gerben van Baren (39) is in 1998 aan de TU Delft afgestudeerd in Technische Wiskunde. Sinds 2000 werkt hij bij het NLR en is er inmiddels Senior R&D Engineer voor het Air Transport Safety Institute; zowel onderzoek als advisering vormen een onderdeel van zijn werkzaamheden. Gerben: Ik ben in Delft wiskunde gaan studeren vanwege de brede toepassingsmogelijkheden en de analytische vaardigheden die je ontwikkelt. Ik heb vijf jaar over mijn studie gedaan met een onderbreking voor een jaar bestuurswerk bij studentenvereniging C.S.R. Ik heb ervaren dat deze nevenactiviteiten van belangrijke vormende waarde zijn voor wat betreft communicatieve en organisatorische vaardigheden, zeker ook voor later in je werk. Nadat ik kort bij een ander bedrijf heb gewerkt, koos ik voor het NLR waar ik mijn kennis uit de studie goed kan inzetten. De luchtvaart is een dynamische sector met een hoge mate van complexiteit; dat maakt het interessant om processen te analyseren, te ontrafelen en te kijken hoe je knelpunten kunt oplossen of het proces kunt optimaliseren zodat het nog veiliger of efficiënter wordt. Wake Vortex Turbulentie Bij NLR ontwikkelde het veelzijdige werk van Gerben zich geleidelijk van modelering en simulaties in een vooral technische functie, naar een meer adviserende, projectleidende rol met veel direct klantcontact. Ik praat vaak met verkeersleiders; de komende dagen dus London Heathrow, Gatwick en Barcelona. Daar ontmoet ik mensen in hun werkomgeving en hoor hun ervaring; daarna kom je terug met een hoeveelheid data, die je dan kunt analyseren en interpreteren met de informatie van de verkeersleiders in het achterhoofd. Concreet werk ik aan de afstanden tussen vliegtuigen om het risico op een wake vortex encounter te verkleinen. Elk vliegtuig laat turbulentie achter, vergelijkbaar met het kielzog achter een schip. Als je als volgend vliegtuig met een te kleine afstand in de turbulentie van een voorganger vliegt, kan je een flinke opdoffer krijgen. Hoe kleiner een vliegtuig hoe kwetsbaarder het is. En hoe groter het vliegtuig, des te sterker de turbulentie die het veroorzaakt. In de jaren 70 zijn er regels opgesteld voor welke afstand tussen twee vliegtuigen moet worden aangehouden. Om de regels eenvoudig en goed hanteerbaar te houden voor de verkeersleiders, zijn de afstanden gedefinieerd voor vier categorieën van vliegtuigen, van licht naar zwaar. Voor bijvoorbeeld een medium Boeing 737 achter een heavy Boeing 747 is dat vier zeemijl, ruim zeven kilometer. Zo ontstaan de bekende treintjes voor de landingsbaan van een vliegveld. Als het ene vliegtuig landt, kun je de lampen van een of meer volgende al zien. Op met name de grote vliegvelden waar vliegtuigen bij voorkeur zo dicht mogelijk op elkaar landen om vertragingen te voorkomen, worden deze afstanden ervaren als een beperkende factor en daarom wordt onderzocht in welke gevallen een kleinere afstand mogelijk is AUGUSTUS 2014

9 Column NLR Learning on the job Bij en door het NLR is de afgelopen 15 jaar al veel onderzoek gedaan naar wake vortex turbulentie. Gerben: De ervaring is dat het veilige afstanden zijn en in sommige situaties vrij conservatief. Hoe lang de turbulentie gevaarlijk blijft, hangt namelijk ook af van het weer en van de wind. Hoe harder het waait hoe sneller de turbulentie verdwijnt. Als de afstanden tussen vliegtuigen dus weersafhankelijk kunnen worden bepaald, ontstaat er meer flexibiliteit en ook meer ruimte. Ook wordt gekeken of de specifieke eigenschappen van het vliegtuig kunnen worden meegenomen, dus los van de vier categorieën die nu worden gebruikt. Maar dat vraagt wel om systemen en tools die de verkeersleiders helpen om de juiste afstanden te bepalen en te bewaken. Momenteel inventariseren we hoe in de praktijk gewerkt wordt met de bestaande regels en waar behoefte aan is, zodat we daar goed op kunnen aansluiten. Vandaar ons rondje langs verkeerstorens in Europa. We bestuderen de praktijk en analyseren radardata om zo de daadwerkelijk gevlogen vliegpaden en afstanden te bepalen in relatie tot bijvoorbeeld weersomstandigheden. Het is boeiend om een rol te spelen in het ontwikkelen en verbeteren van procedures en regels, waarbij je gebruik maakt van innovaties en rekening houdt met de omstandigheden van de gebruikers. Een boeiend spanningsveld ook om het proces efficiënter te maken en tegelijk er voor te zorgen dat maximale veiligheid gegarandeerd blijft. In ieder werk en project leer je, al dan niet in teamverband, weer meer: learning on the job op basis van je opleiding en opgedane basiskennis. Dat maakt mede mijn werk bij het NLR interessant. FOTOGRAFIE: FREDDY NIEUWENHUIS What s it doing now?! Wat in de titel staat, riep de verwarde piloot over de wollige automatisering in zijn cockpit. Griezelige parallellen ontstonden met de ongevallen van Air Transat 236 en Virgin Airlines 201. Echter vond dit plaats in de GRACE simulator van het NLR, waar proeven werden gehouden voor het Europese onderzoeksproject Man4Gen. Gedurende mijn afstudeerstage bij het NLR heb ik een experiment ontworpen en uitgevoerd, dat onderzoekt wat het probleem-oplossend vermogen van vliegers is ten aanzien van hoog geautomatiseerde vliegtuigsystemen. Voor zowel vliegers als onderzoekers waren het uiterst leerzame vluchten! In het onderzoek is het crewgedrag met automatisering geobserveerd en zijn de vliegprestaties gemeten, waartussen een cruciale link is aangeduid. Het werd duidelijk dat de grote variatie in bekwaamheid met automatisering directe gevolgen heeft voor de vliegveiligheid! Deze bevindingen hebben geleid tot aanbevelingen om veiliger om te gaan met dergelijk emergent system behavior. Inmiddels ben ik in dienst bij het NLR en werk ik op boeiende projecten binnen de grenslaag tussen lucht- en ruimtevaarttechniek, en menselijke factoren en luchtvaartpsychologie. In veel gevallen wordt er samengewerkt in EU consortia, waarbij de combinatie van academica, industrie en regelgeving vaak tot belangrijke voortgang in de luchtvaart leidt. Het is bijzonder om zodanig aan het voorfront van de luchtvaart te kunnen smeden; de vraagstukken over het veilig combineren van mens en machine, nu en in de toekomst, zijn nog lang niet allemaal beantwoord... Deze gastcolumn wordt geschreven door telkens wisselende jongeren werkzaam bij het NLR. Freek Mohrmann is 26 jaar en werkt sinds mei 2014 bij de afdeling Training, Simulation & Operator Performance, op het NLR. Hij is afgestudeerd bij Lucht- en Ruimtevaarttechniek. AUGUSTUS

10 KCI the engineers: Trots als je in de praktijk ziet wat je hebt berekend en getekend. uitgelicht KCI the engineers uit Schiedam is gespecialiseerd in Oil and Gas, Complex Structures en Renewables. Ook nog Hydrodynamica en Subsea Work, vult Arash Ramezani (31) aan. KCI is van alle werken en markten thuis. Vooral offshore hebben we veel werk en projecten. Een fantastisch en uitdagend bedrijf om voor te werken, waar je alle kansen krijgt je te ontwikkelen en te bekwamen! TEKST: RON LABORDUS BEELD: PR KCI Arash Ramezani toont zich een enthousiast ambassadeur van KCI the engineers. Sinds kort heeft hij er de functie van teamlead, eerder was hij senior engineer. Arash heeft na de MTS de Hogeschool Rotterdam gedaan, werktuigbouwkunde, en is er in 2006 afgestudeerd: Een brede, theoretische en ook praktijk gerichte opleiding tot mechanisch engineer. Na mijn studie ben ik meteen bij KCI gaan werken. Eerst als tekenaar-constructeur met gebruikmaking van mijn ruime ervaring in tekenen en het lezen van tekeningen. Ook op stages heb ik praktijkervaring opgedaan in onder andere constructiewerk en materiaalkennis. Ik heb er bij KCI veel baat bij gehad. Je kent de materialen waar je mee rekent en ontwerpt. Na ongeveer drie jaar greep ik bij KCI de mij geboden kans aan om meer van mijn capaciteiten te laten zien. Er kwamen mooie projecten op mijn pad waarin ik, alleen en in teamverband, tekenen en rekenen kon combineren. Trots Ook de contacten met de praktijk spraken Arash aan. Fantastisch om bijvoorbeeld met de collega s naar de haven hier vlakbij te gaan of offshore om een project te zien dat we met KCI hebben uitgevoerd. Imposant om zo n jacket te zien van ruim zestig meter lang! Dan voel je je trots. Ik ben inmiddels een aantal keren naar een dekmobilisatie geweest. Bijvoorbeeld op een schip dat als een pijplegger werd aangepast. Wij hadden de engineering gedaan en op het schip was onze assistentie nodig. Ik mocht erheen: ongelooflijk leerzaam; in het echt tijdens het werk leer je van de mensen in de praktijk; soms draag jezelf ook een idee aan. Dat gaat in respect voor elkaar. KCI is echt een sociale gemeenschap; ik werk er niet voor niets al zo lang! Compleet Arash haalt nog wat voorbeelden aan uit de praktijk van KCI en van hem: Een klant die een compleet platform voor olie- of gas aan KCI uitbesteed; een groot werk waar in diverse afdelingen van ons multidisciplinair wordt samengewerkt. Tal van factoren spelen immers mee in het ontwerp zoals data van grondboringen, wind, golven en stroming data. De jacket als substructure van het platform en topside waar alle accommodaties/equipments zich bevinden, worden ontworpen voor zowel operationele als extreme condities. Verder heb ik meegewerkt aan dekmobilisaties voor een steenstorter die omgebouwd moest worden naar een kabellegger. Wij ontwerpen de constructies die voor een werk of project nodig zijn. Onlangs die kabellegger voor de Nederlandse kust. Ongelooflijk blijft het dat wat je bedenkt werkelijkheid wordt. Geldt ook het berekenen van transport en liftingcondities, ook temporary structures ter ondersteuning van de bouw, on-bottom-stabiliteitsberekeningen, golfhoogte veiligheidsmarges vaststellen, de rol van dynamische factoren bepalen, veiligheidscritera inbrengen, enzovoort, enzovoort. Inmiddels ben ik al zes keer een aantal weken offshore geweest. Soms voor vier weken aan een stuk, zoals bij de begeleiding van de tripod installatie voor offshore wind park Global Tech I (zie foto). Echt machtig als je per helicopter naar het installatieschip gevlogen wordt. En ja, soms ben je dan gewoon met Oud en Nieuw aan het werk en ervaar je zelf de weersomstandigheden waarvoor jij de substructure ontworpen hebt! Erg leuk en interessant om mee te maken! Ons werk is zeer divers, boeiend en uitdagend. Mogelijkheden volop bij KCI the engineers AUGUSTUS

11 Sylvie Dijkstra-Soudarissanane, Scientist TNO: TNO geeft je de mogelijkheid jezelf te overtreffen Elk jaar leg je de lat bij TNO wat hoger, dat geeft extra motivatie. Iedere dag een nieuwe uitdaging en altijd positief in de auto richting werk, zo ervaart voormalig TU promovendus Sylvie Dijkstra-Soudarissanane (31) haar baan als Scientist bij TNO. Hoe is het om als pas afgestudeerde bij de grootste innovatieorganisatie van Nederland te werken, voor welke uitdagingen sta je en wat maakt TNO zo n enerverende werkgever? TEKST: ELISE MOOIJMAN BEELD: ERIC VAN HOUTEN Dijkstra, die van oorsprong Française is, volgde voordat ze naar Delft kwam twee masters: Electrical Engineering in Parijs en Digital Communication and Space Sciences in Göteborg, Zweden. In Zweden solliciteerde ze naar een PhD-positie binnen de TU Delft. Ook leerde ze haar Nederlandse echtgenoot, die toevallig uit Delft bleek te komen, in het Scandinavische land kennen. Het leek wel voorbestemd, lacht Dijkstra. Nieuwkomer Twee maanden voordat het PhD-contract van de oud-promovendus afliep, was ze al aangenomen als Scientist bij TNO. Aanvankelijk was ik een beetje huiverig om bij zo n groot bedrijf te gaan werken. Ruim 3000 werknemers is niet niks. Bijna wekelijks zie je wel iets over TNO op tv voorbijkomen. Maar Dijkstra s initiële zorgen verdwenen al op haar eerste dag als sneeuw voor de zon. Ik kan me geen betere werkgever voorstellen, ze behandelen mij hier als jonge nieuwkomer fantastisch. Tijdens mijn eerste werkweek kreeg ik een mentor toegewezen, bij wie ik kon aankloppen met al mijn vragen. Aan je lot overgelaten word je hier niet. Opleiding Wat Dijkstra onder meer tot TNO aantrok, was het tweejarig opleidingsprogramma dat de organisatie aanbiedt. Eén keer per twee maanden is er een gezamenlijke bijeenkomst. Je doet essentiële kennis op en leert collega s kennen. Daarnaast kun je opleidingen volgen die niet alleen van technische aard zijn maar die ook aandacht besteden aan je persoonlijke ontwikkeling. Vrijheid Dijkstra: Een PhD is puur academisch, bijna nooit komt er een product uit voort dat je kunt verkopen. Daarnaast is er de commerciële industrie: wel verkoop, maar beperkte vrijheid wat betreft research. TNO is hier als onafhankelijke innovatieorganisatie een compromis van: je bent namelijk heel vrij in het onderzoek dat je voor opdrachtgevers uitvoert. Elke dag sta ik voor een nieuwe uitdaging. De technieken die Dijkstra als PhD student opdeed, komen haar in haar werk als Scientist nog altijd van pas. Ik gebruik de analytische vaardigheden en research methodologieën die ik op de TU leerde dagelijks. Uitdaging Bijdragen aan een onderzoek dat grote impact heeft op Nederland ziet Dijkstra als haar grootste uitdaging. TNO geeft je de mogelijkheid jezelf te overtreffen. Elk jaar stel je doelen voor het volgende jaar. Elke ronde leg je de lat wat hoger, dat geeft extra motivatie. Bij andere bedrijven blik je aan het einde van het jaar vooral terug, natuurlijk doen we dat hier ook, maar tegelijkertijd kijken we vooruit. Zo blijf je jezelf uitdagen. Klinkt een baan als die van Sylvie Dijkstra je als muziek in de oren? TNO is altijd op zoek naar nieuw talent. AUGUSTUS

12 Column Fitting in? Anna Mannheimer: It s harder to get a good grade here. What is it like to live in Delft as an international student? Swedish biotechnology graduate Anna Mannheimer (23) started a master in a completely different field and got surprised by the Dutch lunch habits. How does she fit into the Dutch society? Een dag uit het leven van Hedwig van Driel: Octrooigemachtigde in opleiding bij Arnold+Siedsma Ik ben gepromoveerd in de theoretische natuurkunde en sinds januari 2014 ben ik octrooigemachtigde bij Arnold + Siedsma. Deze baan vormt voor mij een ideale combinatie tussen techniek, onderzoeken en schrijven. Zoek de verschillen Als octrooigemachtigde sta ik partijen bij die een octrooi willen krijgen of behouden op een uitvinding. Hiervoor doorloop ik de procedure bij het octrooibureau (meestal het European Patent Office). Als een octrooi is ingediend, stuurt het octrooibureau een zogenaamd search report terug. Ik zeg vaak dat de helft van mijn werk net zoek de verschillen is. In het search report zijn andere octrooien opgenomen die erg lijken op de voorgestelde uitvinding. Mijn taak is om aan te tonen dat de voorgestelde uitvinding toch echt nieuw en inventief is. Dit doe ik door de aanvrage zo nodig aan te passen, maar ook door de documenten heel zorgvuldig te vergelijken. Octrooigemachtigde: een veelzijdige baan Het mooie van het werken in een zogenaamd vrij beroep is dat het ongelofelijk divers is. Ik werk voornamelijk aan octrooien die betrekking hebben op elektrotechniek, maar het gaat ook over eenvoudige producten waarbij je nog nooit hebt stilgestaan dat ze geoctrooieerd kunnen worden. Zo kwam er laatst een dossier langs waarin letterlijk een luier zat! In mijn opleiding tot octrooigemachtigde leer ik zowel algemeen recht en octrooirecht als de praktische commerciële kanten van het vak. Op dit moment is het schrijven van een octrooiaanvrage het meest uitdagend en boeiend. Het is een veelzijdige baan waar je kunt snuffelen aan allerlei kanten van de techniek! TEXT: ELISE MOOIJMAN PHOTO: CHRIS REICHARD In Sweden Anna studied at Chalmers University in Göteborg. After having finished her Biotechnology bachelor degree early 2013 she decided to take part in UNITECH, an exchange program that offeres half a year of study at a partner university and half a year of interning at a corporate partner. I could choose from quite a few of universities, but the TU Delft was my number one pick, says Anna. I travelled a lot around Europe with my parents, but had never visited The Netherlands. I heard the Dutch culture is quite similar to the Swedish so I decided to give studying here a try! Science to business Studying in the pretty little town of Delft, as Anna phrases it, turned out to be such a good experience for the Swedish native that she decided to sign up for the Management of Technology master at the Dutch university. Having switched from the science side of biotechnology to the business side Anna was faced with a few struggles. I m reading a lot more articles compared to doing calculations. It s a new way of studying for me. I like that it s more broad and open, but at the same time that can be a little bit scary as you only learn a little bit of each. In a master you usually specialise, but I m branching out. I believe that a technical bachelor and a business orientated master are a good combination and will enable me to communicate well between departments at a future job. Another thing that differed with Anna s studies in Sweden is the teaching at the TU Delft. The grading system here is a lot stricter. It s harder to get a good grade. Some of the courses I follow are double the amount of work a similar course in Sweden would require. And you get less credits for it too. Bikes Even though Anna finds the Swedish and Dutch culture pretty similar there are some things that she can t wrap her head around. Hagelslag on a sandwich is something new for me! A cold sandwich for lunch in general is, I prefer a warm meal. Also the Dutch are a little more planned, sometimes less spontaneous than the Swedish. Some friends I have to book two weeks in advantage. And everybody at the TU seems to have been on at least one kind of board. However, the Dutch fondness of joining boards does seem to be rubbing off on Anna. Funny enough I ll be on the board of my floorball club, The Blue Falcons, this next semester. Something that didn t tick Anna of was the sea of bicycles at the TU Delft. I grew up in a city with bikes. I ve been biking since I was very small. It was funny when I lived with two other international students the previous semester and they asked me if I also found biking so incredibly difficult, Anna laughs. It is clear that 23-year-old Anna has found her place in Delft and chances are she might even be staying after finishing her master s degree; faith had it that the Swedish native fell head of heels for the charms of a Dutchman. interview AUGUSTUS

13 TOPIC goes West uitgelicht In Best zit men niet stil. Na jarenlang een sterke positie te hebben opgebouwd met detachering van embedded software en hardware specialisten en het uitvoeren van interne projecten voor haar klanten stapt het systeemhuis uit Best nu ook in de ontwikkeling van eigen producten. Daarnaast is op 1 mei jongstleden een nieuwe vestiging in Delft geopend. Op 1 juli van dit jaar is het alweer 18 jaar geleden dat TOPIC het levenslicht zag vanuit een zolderkamer in Oirschot. Vanuit een zekere onvrede over de werkwijze van de automatiseerders van toen en een eigen filosofie over klant- en medewerker benadering, werd gestart met de oprichting van TOPIC. Kern van deze onderneming was het leveren van kwalitatief hoogstaande diensten gericht op embedded software-ontwikkeling èn het bouwen aan een bedrijf waar hoogopgeleide professionals zich thuisvoelen. Al snel wisten nieuwe werknemers TOPIC te vinden en kon men een aantal grote spelers in de high-tech industrie tot haar klanten rekenen. Hardware-tak Vervolgens werd in 1998 gestart met een tak die zich richt op build-, integratie- en configuratiemanagement en testing. Ook in dit werkveld is sindsdien een sterke positie opgebouwd getuige het partnership met IBM Rational. Sinds 2013 is ook gestart met de levering van Application Specific Licenses (ASL). Om aan de toenemende vraag vanuit de markt naar digitale hardware diensten te kunnen voldoen, werd in 2006 gestart met een hardware-tak: specialisten in board-design en FPGA-ontwikkeling. Vanuit de opgebouwde kennis op FPGA-vlak is gaandeweg een relatie ontstaan met Xilinx die uitmondde in een voor de Benelux unieke positie: de status van Premier Member van het Alliance Partnership Programme. Projecten Vanuit de kennis die in diverse projecten is opgedaan, is in de loop der jaren een sterke projectenorganisatie ontstaan die opdrachtgevers complete ontwikkelprojecten uit handen kan nemen maar ook deelprojecten uitvoert voor de ontwikkeling van embedded software of digitale hardware. Voor de interne ontwikkelprojecten heeft TOPIC een gestructureerd ontwikkelproces ontwikkeld dat gebaseerd is op Agile/Scrum. Daarbij beschikt TOPIC over een ISO-9001 en certificering. TOPIC Embedded Products Mede vanuit de samenwerking met Xilinx en de inmiddels opgebouwde FPGA-kennis, is binnen TOPIC de filosofie ontwikkeld om een eigen product te ontwikkelen: Dyplo. Dyplo (afkorting voor Dynamic Process Loader) middleware is een hard- en software infrastructuur die ervoor zorgt dat processen simultaan op de processoren en op de FPGA geëxecuteerd en gemanaged worden. Daarnaast kunnen deze processen tijdens executie dynamisch geheralloceerd worden, zowel in de processor als in de FPGA. Om dit te bereiken, maakt Dyplo intensief gebruik van de partieel herconfigureerbare blokken op de FPGA. De eerste release van Dyplo is gebaseerd op Linux als operating system en is geschikt voor de Zynq SoC-familie van Xilinx. Naast Dyplo heeft TOPIC Embedded Products ook de Miami ontwikkeld: Miami is een System-on-Module (SoM) die een Xilinx ZYNQ gebaseerd ARM +F- PGA eco-systeem combineert met een unieke user configurable interface voor diverse en snelle board ontwikkeling. Het derde product dat tot nu toe is ontwikkeld is de Florida. Florida is een familie van carrier-boards voor de Miami SOM om een snelle en probleemloze start van system development en prototyping mogelijk te maken. Delft Tot voor kort was TOPIC, mede vanwege haar vestiging in Best, met detachering voornamelijk actief in de regio s Noord-Brabant, Gelderland en Utrecht. Echter, door de toename van het aantal interne ontwikkelprojecten voor klanten buiten deze regio, de groeiende naamsbekendheid en daaruit voortvloeiende vragen voor detacheringsopdrachten, is besloten om per 1 mei een vestiging te openen op het Delftechpark in Delft. Deze inspirerende regio biedt een keur aan interessante opdrachtgevers waar gewerkt wordt aan soms baanbrekende technologie en producten. Mede de aanwezigheid van de TU Delft moet bijdragen aan de kwalitatieve groei van het personeelsbestand van de Delftse vestiging. Op 1 juli ging bij TOPIC de vlag uit om het 18-jarige bestaan te vieren. Een mijlpaal richting volwassenheid en getuige de eerder genoemde ontwikkeling, verdient deze onderneming met visie terecht het predicaat volwassen. De plannen voor de komende jaren zijn al gesmeed maar eerst werd stilgestaan bij een memorabele verjaardag. Ruud van den Doel, Adjunct-directeur AUGUSTUS

14 Maritiem Onderzoeksinstituut MARIN Bij MARIN zijn we altijd bezig met werken bij een adviesbureau dat gespecialiseerd is in 3D-modellen in de bouw; na een paar jaar kreeg hij behoefte aan werk met meer technisch diepgang en maakte de overstap naar een bedrijf dat gespecialiseerd is in het dynamisch gedrag van gebouwen. Zijn nieuwste uitdaging heeft hij in november 2013 gevonden bij MARIN: In mijn werk als project manager op de afdeling Offshore komen techniek en theorie perfect samen. MARIN is wereldwijd bekend om de modelproeven, maar de laatste tijd ook steeds meer om de rekenstudies. Daar krijgen we veel aanvragen voor. Simulatiewerk is mijn specialisme. Iedere keer weer opnieuw boeiend, mede omdat we een groot deel van de software zelf ontwikkelen. Hierdoor zijn we bijvoorbeeld in staat om het gedrag van bewegingscompensatiesystemen van verschillende leveranciers in één rekenmodel te simuleren. Zo kunnen we heel nauwkeurig simuleren dat een schip precies op positie blijft bij werkzaamheden op zee, maar ook hóe. Hierdoor kunnen we op voorhand voorspellen tot welke weerscondities een specifieke offshoreoperatie mogelijk is. Karola van der Meij, Erik Verboom en Persijn Brongers (vlnr) Bij maritiem onderzoeksinstituut MARIN in Wageningen wordt een breed scala aan hydrodynamisch onderzoek verricht. Karola van der Meij en Persijn Brongers werken er als respectievelijk project manager Ships en project manager Offshore. Erik Verboom is er afstudeerder. Alle drie studeerden ze aan de TU Delft. TEKST: RON LABORDUS BEELD: MARIN EN RON LABORDUS Persijn Brongers studeerde Civiele Techniek aan de TU en is in 2005 afgestudeerd. Na zijn studie ging hij Verbeteren Sinds september 2013 is Erik Verboom bij MARIN met zijn afstudeerproject bezig. In 2008 is hij begonnen aan de TU Delft en volgt de studie Maritieme Techniek met als specialisatie Ships Hydromechanics. De onderzoekkant van mijn studie boeit me meer dan de ontwerpkant. MARIN is dus voor mij een bewuste keuze. CFD-berekeningen en numerieke simulaties zijn buitengewoon interessant. Momenteel werk ik aan een tool voor snelle schepen; met name planerende schepen in (hoge) achterinkomende golven. We bestuderen de koersstabiliteit in die situaties: een planerend schip wil namelijk nog wel eens uit zijn roer lopen en kapseizen. Zeker in extreme gevallen. Er is bij MARIN een tool ontwikkeld die dat gedrag kan voorspellen; er zijn modelproeven geweest en ik vertaal de resultaten hiervan naar de simulatie en bekijk en bestudeer eventuele verbeteringen aan die tool AUGUSTUS

15 innovatie en ontwikkeling onderzoek Imposant Karola van der Meij, project manager bij de afdeling Ships, werkt sinds september 2010 bij MARIN. Op de TU Delft studeerde ze Maritieme Techniek. In 2010 is ze afgestudeerd in de richting scheepsontwerpen. Tijdens haar afstuderen zat ze al bij MARIN. Ik hou me vooral bezig met vrachtschepen; van binnenvaartschepen tot en met de grootste containerschepen ter wereld. Met name met het optimaliseren van de weerstand en voortstuwing, om hiermee brandstofgebruik zo laag mogelijk te krijgen. We hebben onlangs een project afgesloten voor een TEU (Twenty feet Equivalent Unit) containerschip van bijna 400 meter lang! Ongelooflijk imposant. Nu start er een project met een TEU containerschip en wordt er zelfs gesproken over nog grotere schepen. Geweldig om daarbij betrokken te zijn. Essentieel bij schepen van dat formaat is het brandstofgebruik. Als je daar een procentje vanaf kan snoepen, wordt er heel veel brandstof en dus geld bespaard. Ik werk momenteel veel voor de Aziatische markt en China in het bijzonder. Dat betekent veel reizen daarheen om relaties te onderhouden en resultaten van berekeningen en modelproeven aan klanten te presenteren. Je komt hier niet weg met het ontwikkelen van een goed schip. Ze eisen het beste van het beste, dus wij moeten alles uit de kast halen om dit te kunnen behalen. In mijn werk is het voortdurend boeiend om met de hoogste vormen en mogelijkheden van techniek bezig te zijn. Zelf voer ik geen berekeningen uit, dat laat ik over aan de experts. Mijn taak is wel om de resultaten uit de CFD-berekeningen te interpreteren en de vertaalslag te maken naar het ontwerp. We zijn altijd kritisch ten opzichte van de uitkomsten van simulaties, want representeert het de werkelijkheid wel goed? Doordat wij onze simulatieprogramma s zelf ontwikkelen, weten we exact wat de beperkingen en mogelijkheden zijn. Daarin zit mede de kracht van MARIN. Wereldwijd Wat maakt het werk voor MARIN zo boeiend? Karola, Persijn en Erik: De combinatie van theorie en praktijk. De uitdaging van hoe ver je technisch kan gaan. Ontdekken en ervaren waar de grenzen liggen van de technische mogelijkheden. Ontdekken of wat je berekent ook overeenkomt met de werkelijkheid en op basis daarvan klanten adviseren. Het toepassen van een vaak complexe theorie, maar altijd gelinkt aan de praktijk. Bij MARIN krijg je ruimte om je eigen weg te gaan, ieder binnen zijn eigen deskundigheid en interesse, ruimte om je te ontwikkelen. Zeker als je zelf initiatief neemt. Ruimte ook om je te specialiseren bijvoorbeeld in metingen, berekeningen of ontwerpen. De ontwerpcyclus van een schip is kort, dus van ons wordt verwacht snel en adequaat advies te geven. Als backbone is er onze researchafdeling, die meer tijd heeft om aspecten uitgebreider te onderzoeken. MARIN is leading in de maritieme industrie. Bedrijven die aan het innoveren zijn binnen deze maritieme industrie, komen bijna allemaal ooit eens hier. We werken in de breedste tak; van offshore tot navigatie op rivieren, van containerschepen tot en met het plaatsen van windmolens op zee. Daarbij bieden we mogelijkheden voor modelproeven, berekeningen, waregroottemetingen en simulatortrainingen. Uniek in de wereld. We zijn altijd bezig met de top van innovatie! Niet alleen in Nederland. We bedienen de hele wereld. MARIN Maritiem Research Instituut Nederland Haagsteeg 2, 6708PM, Wageningen info@marin.nl Breed scala hydrodynamisch onderzoek Het maritiem onderzoeksinstituut MARIN verricht een breed scala aan hydrodynamisch onderzoek. De onderzoeken variëren van modeltesten in de grote tanks, simulaties en berekeningen tot en met het op ware grootte testen van schepen. Medewerkers van MARIN maken alle modellen op schaal zelf, er is een grote productieafdeling. Opdrachtgevers hebben een ontwerp en willen er advies over. MARIN doet de testen, het narekenen, controleren, bevindingen vastleggen en alles wat daarbij denkbaar is. Naast het controleren van ontwerpen van haar klanten is MARIN vaak nauw betrokken bij de ontwikkeling van nieuwe concepten. Modellen worden van hout gemaakt, soms van kunststof; het materiaal maakt in principe niet zoveel uit, het gaat om het juiste gewicht en de precieze vorm en massa in verband met waterverplaatsing, krachten die vrijkomen en de invloed van golven en golfslag. MARIN doet ook crewtrainingen, er zijn verschillende brugsimulatoren in het gebouw. Een crew wordt op het instituut getraind op nieuwe modellen schepen, maar ook zijn er havens nagebouwd waar je het werkelijke varen kunt leren alsof je ter plekke bent. AUGUSTUS

16 Lezing in Aula TU Delft met Dick Swaab, Erik Scherder, Ard Schenk en Pieter Jonker Het Fitte Brein Delft over gevolgen pandemie lichamelijke inactiviteit Dick Swaab, Erik Scherder, Ard Schenk en TU Delft hoogleraar Pieter Jonker zetten zich in voor een fit brein. Lichaamsbeweging is goed voor je lijf én ook onmisbaar voor een goede conditie van je brein. Het viertal breekt een lans voor lichaamsbeweging en stimulering van de hersenen bij iedereen. Oud wereld- en olympisch schaatskampioen Ard Schenk benadrukt in zijn persoonlijke verhaal dat de kern van een gezonde levensstijl een goede balans is: Voldoende bewegen én ontspannen en gezond eten. Neurobioloog en arts Dick Swaab en neuropsycholoog Erik Scherder bespreken vanuit de wetenschap wat het betekent voor je gezondheid als je beweegt en je brein gebruikt. De sprekers dagen de toehoorders uit zelf in de spiegel te kijken naar hun eigen mate van lichamelijke en geestelijke (in)activiteit. Zij geven daarbij veel bruikbare tips waar het publiek over na kan denken en wellicht inzetten in hun dagelijks leven. Het is het vervolg van een landelijke reeks uitverkochte lezingen. Pandemie lichamelijke inactiviteit Er wordt in de literatuur al gesproken over een pandemie van lichamelijke inactiviteit omdat lichamelijke inactiviteit, die zeer schadelijk is voor de gezondheid, toeslaat in een steeds groter deel van de wereldbevolking. In 2009 was 17% van de wereldbevolking inactief en het aantal mensen dat inactief is zal, tot minstens 2030, nog verder toenemen. Lichamelijke inactiviteit is momenteel de vierde doodsoorzaak wereldwijd. Dertig procent van de hart- en vaatziekten wordt toegeschreven aan lichamelijke inactiviteit. Lichamelijke inactiviteit heeft ook een direct verband met diabetes, hoge bloeddruk en overgewicht (obesitas). Waarschuwing jongeren Lichamelijke inactiviteit bij de jeugd wordt onder andere toegeschreven aan meer uren televisiekijken en de sociale media (skypen, sms-en, whatsappen) nodigen de jongeren niet meer uit om te sporten of op de fiets te stappen om vrienden en vriendinnen te ontmoeten. Belangrijk is dat hart- en vaatziekten, hoge bloeddruk, overgewicht en diabetes een schadelijk effect hebben op o.a. de doorbloeding van de hersenen en dé te voorkomen risicofactoren zijn voor dementie. Ook stimulatie van je hersenen door interessante, nieuwe dingen te doen vermindert het risico op het ontstaan van dementie. Vele redenen dus voor het stimuleren van lichamelijke activiteit en het intensief gebruiken van je brein. De gratis publiekslezing in Delft wordt mogelijk gemaakt door TU-partners. Vanaf 1 augustus kan iedereen zich inschrijven via AUGUSTUS

17 Hoos Naam: Marit Haaksma Studie: Bouwkunde aan de TU Delft Waarom Delft: Na mijn middelbare school wilde ik sowieso bouwkunde studeren. Dit kan alleen in Eindhoven en Delft. Toen ik op de faculteit bouwkunde hier aan de TU was, was ik helemaal verkocht! Het zag er zo gaaf uit, vooral alle studenten die maquettes aan het maken waren. De sfeer die verder in Delft hangt, past goed bij mij, hard studeren maar ook een echt studentenleven. Struikelvak: Het tweede project vond ik erg lastig. Ik had nog geen idee hoe je details moest tekenen en het was mijn eerste ontmoeting met klimaattechnologie. Gelukkig heb ik het project toch gehaald! Food and Drinks: Ik hou van heel veel verschillend eten. Seizoen: In de zomer ben ik helemaal in mijn element! En dan is mijn grootste hobby bruin worden en even bijkomen van een druk jaar. Vakantieland: Ik heb niet echt een favoriet vakantieland. Ik wil namelijk altijd naar een land of stad waar ik nog niet ben geweest. Het vergelijken van steden vind ik heel leuk. Sport / hobby: Sinds ik in Delft studeer, roei ik. Dit jaar heb ik de Ringvaart geroeid, maar wat ik volgend jaar op sportgebied ga doen weet ik nog niet. Misschien was de Ringvaart wel een van de laatste keren dat ik in de boot ben gestapt. Uitgaan: De verkleedfeestjes in Delft vind ik altijd harstikke leuk. Of het op een vereniging is of gewoon een huisfeestje maakt niet uit. Verder vind ik het ook altijd fijn om een festival of feest buiten Delft mee te pakken. Bijbaan: Afgelopen jaar heb ik bij Inwijs gewerkt. Hier heb ik een soort IO-les gegeven op een middelbare school in Den Haag. Ik vond het heel leuk om deze kinderen de eerste kunsten van het ontwerpen mee te geven. Lijfspreuk: Blijf in je element! Ambitie: (Over 5 jaar ben ik): Over vijf jaar ben ik al een paar jaar afgestudeerd en werk ik op een middelgroot architectenbureau of bij een ander creatief bedrijf. AUGUSTUS FOTO: ERIC VAN HOUTEN

18 Bas Blaak, Assistent Project Manager High Speed Craft: Met ruim 8000 medewerkers topkwaliteit over de hele we In zijn geboorteplaats Winschoten in Oost-Groningen bouwde Bas Blaak (27) in zijn jeugd met zijn broer al kano s met een buitenboordmotor en dankzij innovatieve foefjes voer hij er met gemak richting de Eems. Zijn passie werd zijn studie aan de TU Delft en sinds 2013 ook zijn werk bij Damen Shipyards! Hij is er momenteel werkzaam als Assistent Project Manager High Speed Craft. TEKST: RON LABORDUS BEELD: PR DAMEN EN RON LABORDUS Bas Blaak is een en al enthousiasme als hij over zijn werk praat: Mijn afdeling houdt zich bezig met snelle boten, zoals patrouille boten, stan tenders, pilotboten, fast crew suppliers. In 2005 begon Bas aan de TU zijn studie Lucht en Ruimtevaart, de duurzame minor sprak hem aan, sustainable earth was het motto. Na zijn bachelor maakte hij de overstap naar Maritiem omdat de offshore hem boeide, zoals windturbines. Bas: Toen ging ik een master Offshore Engineering doen, dat kon vrij eenvoudig. Van aerodynamica naar hydrodynamica is wel een stap. Ik heb een fantastische vervolgstudie gehad, ik heb veel gezien, boeiende stages gedaan. Bijvoorbeeld bij een bedrijf dat inspecties uitvoert op booreilanden; een geweldige ervaring, zo kwam ik in het Midden Oosten en Noorwegen. Toen al werd bevestigd dat die wereld de mijne is. Dicht boorschip Bas Blaak vertelt over zijn bijzondere afstudeerproject: Ik concentreerde me op de hydromechanica op boorschepen en deed onderzoek naar de mogelijkheid van een volledig dicht boorschip dat het hele jaar door kan opereren, zelfs bij min 55 graden en bij dik ijs. Ik onderzocht de verwachte problemen en vond oplossingen. Vind maar eens een oplossing voor een goed functionerend maar afgesloten moonpool/boorgat. Wat gebeurt er met vrijkomend gas? Hoe zijn de drukfluctuaties? Hoe beheers je opgebouwde luchtdruk? In mijn onderzoek hield ik ook rekening met de menselijke maat en bestudeerde gevolgen voor mensen in werkomstandigheden met variabele luchtdruk en zeegang. Ruimtevaarders worden normaliter na de landing gecontroleerd, waarom werknemers op een booreiland of boorschip niet, als ze er maanden in soms extreme omstandigheden hebben gewerkt? Mijn bevindingen en mijn project blijven vooralsnog theorie. Het bouwen van zo n schip blijkt mogelijk, maar kost enorm veel geld! Bijlboeg Het is voor mij van groot belang dat ik in de praktijk kan toepassen wat ik tijdens mijn academische studie heb geleerd. Bij Damen Shipyards op de afdeling High Speed Craft kan dat, aldus Bas Blaak. We zijn hier met alle facetten van het vak bezig: coördinatie, communicatie, kwaliteit en kosten en hebben contact met diverse partijen, zowel intern als extern. Bij Damen werken we met veel jonge mensen in een dynamische en innovatieve omgeving. Innovatief is zeker de bekende vinding van de bijlboeg door TU-professor Lex Keuning. Dankzij de samenwerking tussen TU Delft en Damen heeft Jaap Gelling, onze product directeur High Speed Craft, de vinding toegepast en hebben we er succesvolle snelle boten mee gebouwd. Deze boegen doorklieven de golven als het ware en klappen er niet op. Dat betekent onder andere minder weerstand, behoud van snelheid, minder zeeziekte, besparing van brandstof en uiteindelijk verlaging van kosten AUGUSTUS

19 levert Damen Shipyards reld interview Reddingboot Bas Blaak is onlangs onder andere nauw betrokken geweest bij het ontwerp en de bouw van de nieuwe reddingboot voor de Koninklijke Nederlandse Redding Maatschappij (KNRM), de Nh 1816: Een search and rescue schip gebaseerd op het principe van de bijlboeg. Wij bouwen in opdracht maar ook speculatief op voorraad, anticiperend op de markt. De grote kracht hiervan is de relatief korte levertijd, van soms slechts enkele weken! Momenteel ontwikkelt ons team bijlboeg-catamarans, die worden gebouwd op onze werf in Singapore en uiteindelijk hier naar Damen verscheept. Veel van deze klanten zitten in Europa; een groot aantal van onze schepen wordt voor de offshore gebruikt, bijvoorbeeld voor de windmolenindustrie. Dankzij een heldere visie en uitgebreide kennis van de klant en de markt blijven we leidend in de scheepsbouw. Ons bedrijf biedt veel uitdagingen en biedt volop kansen om je als werknemer te ontwikkelen. Na mijn studie ben ik zoals gebruikelijk begonnen als Trainee en leerde veel on the job en van collega s. Je ontwikkelt je hier snel; uiteraard moet je de kansen die er liggen wel zien en aanpakken. Die uitdaging moet je durven aangaan. Industrieterrein Avelingen West MSGorinchem The Netherlands Damen Shipyards: Scheepsbouw over de hele wereld volgens een uniek concept Damen Shipyards Group exploiteert 40 scheeps- en reparatiewerven, en heeft wereldwijd 8000 mensen in dienst. Damen heeft al meer dan 5000 schepen opgeleverd in ruim 100 landen. Jaarlijks levert de onderneming ongeveer 180 schepen af aan klanten over de hele wereld. Dankzij het unieke, gestandaardiseerde ontwerpconcept kan Damen constante kwaliteit garanderen. De combinatie van standaardisatie, modulaire bouw en het op voorraad bouwen van schepen zorgt voor kortere levertijden, een lage total cost of ownership, een hoge wederverkoopwaarde en betrouwbare kwaliteit. Bovendien zijn de schepen van Damen gebaseerd op grondige R&D en bewezen technologie. Damen heeft een veelzijdig assortiment, waaronder sleepboten, werkschepen, marine- en patrouilleschepen, high-speed craft, vrachtschepen, baggerschepen, schepen voor de offshore-industrie, veerboten, pontons en superjachten. Voor bijna elk type schip biedt Damen uitgebreide servicemogelijkheden, zoals onderhoud, levering van onderdelen, training en overdracht van (scheepsbouw)kennis. Als sluitstuk van het aanbod biedt Damen daarnaast allerlei scheepsonderdelen, met name straalbuizen, roeren, ankers, ankerkettingen en staalconstructies. Naast scheepsontwerp en scheepsbouw biedt Damen Shiprepair & Conversion een netwerk van 16 scheepsreparatie- en conversiewerven over de hele wereld, met droogdokken tot 420x80 m. De conversieprojecten variëren van het aanpassen van schepen aan de huidige eisen en voorschriften tot volledige conversie van grote offshore-constructies. DS&C voert per jaar 1500 reparatie- en onderhoudsopdrachten uit. AUGUSTUS

20 Deloitte is 14 november aanwezig op het Techniek Bedrijven Evenement in WTC Rotterdam. Deloitte lanceert je carriére Peter Brill en Jouke Dessens

Wij zijn Kai & Charis van de Super Student en wij geven studenten zin in de toekomst.

Wij zijn Kai & Charis van de Super Student en wij geven studenten zin in de toekomst. Hallo, Wij zijn Kai & Charis van de Super Student en wij geven studenten zin in de toekomst. Dat is namelijk helemaal niet zo makkelijk. Veel studenten weten nog niet precies wat ze willen en hoe ze dat

Nadere informatie

voltooid tegenwoordige tijd

voltooid tegenwoordige tijd SirPalsrok @meestergijs It has taken me a while to make this grammar explanation. My life has been quite busy and for that reason I had little time. My week was full of highs and lows. This past weekend

Nadere informatie

Soms ben ik eens boos, en soms wel eens verdrietig, af en toe eens bang, en heel vaak ook wel blij.

Soms ben ik eens boos, en soms wel eens verdrietig, af en toe eens bang, en heel vaak ook wel blij. Lied: Ik ben ik (bij thema 1: ik ben mezelf) (nr. 1 en 2 op de CD) : Weet ik wie ik ben? Ja, ik weet wie ik ben. Weet ik wie ik ben? Ja, ik weet wie ik ben. Ik heb een mooie naam, van achter en vooraan.

Nadere informatie

my-way gaat over jou. Jouw ontwikkeling als bedrijfsarts.

my-way gaat over jou. Jouw ontwikkeling als bedrijfsarts. my-way gaat over jou. Jouw ontwikkeling als bedrijfsarts. Doen wat bij je past. Bij HumanTotalCare kan het. Alleen met de juiste mensen kunnen we onze ambitie om toonaangevend te zijn op het gebied van

Nadere informatie

Understanding and being understood begins with speaking Dutch

Understanding and being understood begins with speaking Dutch Understanding and being understood begins with speaking Dutch Begrijpen en begrepen worden begint met het spreken van de Nederlandse taal The Dutch language links us all Wat leest u in deze folder? 1.

Nadere informatie

Juridische medewerker

Juridische medewerker 28-11-2013 Sectorwerkstuk Juridische medewerker Temel, Elif HET ASSINK LYCEUM Inhoudsopgave Inhoud Inhoudsopgave... 1 Inleiding... 2 Hoeveel procent van de opleiding bestaat uit stage?... 6 o Begeleiding...

Nadere informatie

Business Lounge: uw klant aan de bestuurstafel!

Business Lounge: uw klant aan de bestuurstafel! Gaby Remmers: senior onderzoeker Blauw Research Drijfveer: organisaties helpen inzicht te krijgen in de kansen op een nog klantgerichtere dienstverlening Andre Heeling: onderzoeker Blauw Research Drijfveer:

Nadere informatie

Exact Online BUSINESS CASE MET EXACT ONLINE MEER FOCUS OP ACCOUNTMANAGEMENT EN ADVISERING. De 5 tips van Marc Vosse. www.exactonline.

Exact Online BUSINESS CASE MET EXACT ONLINE MEER FOCUS OP ACCOUNTMANAGEMENT EN ADVISERING. De 5 tips van Marc Vosse. www.exactonline. BUSINESS CASE Exact Online MET EXACT ONLINE MEER FOCUS OP ACCOUNTMANAGEMENT EN ADVISERING De 5 tips van Marc Vosse www.exactonline.nl 2 EXACT ONLINE CASE STUDY ACCOUNTANCY DE 5 TIPS VAN MARC VOSSE Voor

Nadere informatie

9 daagse Mindful-leSs 3 stappen plan training

9 daagse Mindful-leSs 3 stappen plan training 9 daagse Mindful-leSs 3 stappen plan training In 9 dagen jezelf volledig op de kaart zetten Je energie aangevuld en in staat om die batterij op peil te houden. Aan het eind heb jij Een goed gevoel in je

Nadere informatie

Jennifer Machielse. Lennart Stachowitz. Studentleden Medezeggenschapsraad NHTV

Jennifer Machielse. Lennart Stachowitz. Studentleden Medezeggenschapsraad NHTV Studentleden Medezeggenschapsraad NHTV Jennifer Machielse I am Jennifer Machielse, spontaneous, self-conscious and a go-getter, that s me. I am a fourth-year student Marketing & Communication in Tourism

Nadere informatie

Vergaderen in het Engels

Vergaderen in het Engels Vergaderen in het Engels In dit artikel beschrijven we verschillende situaties die zich kunnen voordoen tijdens een business meeting. Na het doorlopen van deze zinnen zal je genoeg kennis hebben om je

Nadere informatie

University of Groningen. Stormy clouds in seventh heaven Meijer, Judith Linda

University of Groningen. Stormy clouds in seventh heaven Meijer, Judith Linda University of Groningen Stormy clouds in seventh heaven Meijer, Judith Linda IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to cite from it. Please check

Nadere informatie

MyDHL+ Van Non-Corporate naar Corporate

MyDHL+ Van Non-Corporate naar Corporate MyDHL+ Van Non-Corporate naar Corporate Van Non-Corporate naar Corporate In MyDHL+ is het mogelijk om meerdere gebruikers aan uw set-up toe te voegen. Wanneer er bijvoorbeeld meerdere collega s van dezelfde

Nadere informatie

Houdt u er alstublieft rekening mee dat het 5 werkdagen kan duren voordat uw taalniveau beoordeeld is.

Houdt u er alstublieft rekening mee dat het 5 werkdagen kan duren voordat uw taalniveau beoordeeld is. - Instructie Deze toets heeft als doel uw taalniveau te bepalen. Om een realistisch beeld te krijgen van uw niveau,vragen we u niet langer dan één uur te besteden aan de toets. De toets bestaat uit twee

Nadere informatie

ONLINE SAMENWERKEN IN HET DNA VAN ACCOUNTANTSKANTOOR JOINSON & SPICE

ONLINE SAMENWERKEN IN HET DNA VAN ACCOUNTANTSKANTOOR JOINSON & SPICE Exact Online CASE STUDY ONLINE SAMENWERKEN IN HET DNA VAN ACCOUNTANTSKANTOOR JOINSON & SPICE www.exactonline.nl 2 EXACT ONLINE CASE STUDY ACCOUNTANCY INZICHT DELEN OM TE GROEIEN JOINSON & SPICE is druk.

Nadere informatie

Danica Jiernes Madrid, 17 years

Danica Jiernes Madrid, 17 years Danica Jiernes Madrid, 17 years City of Malabon University (CMU) Bachelor of Secondary Education Major in Mathematics Mother s Occupation: Housewife (huisvrouw) Welder (lasser) I choose mathematics as

Nadere informatie

Programma Open dag zaterdag 28 februari 2015 Program Open Day Saturday 28 February 2015

Programma Open dag zaterdag 28 februari 2015 Program Open Day Saturday 28 February 2015 Programma Open dag zaterdag 28 februari 2015 Program Open Day Saturday 28 February 2015 Tijd 09.15 09.45 Je bent op de Open dag, wat nu? Personal welcome international visitors 10.00 10.45 Je bent op de

Nadere informatie

Lekkere Lezing - met Amuses & Wijn

Lekkere Lezing - met Amuses & Wijn Lekkere Lezing - met Amuses & Wijn Korte interactieve lezing over een boeiend onderwerp. Lekker Luisteren! Locatie: Datum: Het Kook College Wijchen, Nieuwe weg 303(Woondrôme Wijchen) 20 december 2011 Tijd:

Nadere informatie

15. eten moet je toch

15. eten moet je toch GRATIS voorproefje 15. eten moet je toch Uitnodigen Ik zal zorgen dat ik honger heb. Hou het eenvoudig, hoor! Ik eet alles. Ik ben niet zo n moeilijke eter. Maar verder eet ik alles! Je ziet me wel verschijnen.

Nadere informatie

Joost Verberk, Business Consultant en oud-trainee

Joost Verberk, Business Consultant en oud-trainee verbind jezelf aan Cofely sprak me aan omdat ze behalve technisch ook qua duurzaamheid vooroploopt. En haar ambities omzet in concrete producten voor klanten. Zo heb ik tijdens mijn traineeship een Energie

Nadere informatie

Contextanalyse. Patrick v/d Vlist

Contextanalyse. Patrick v/d Vlist Contextanalyse Patrick v/d Vlist Contextanalyse Patrick v/d Vlist Krimpen ad IJsel 10-01-2016 Verdoold Installatiebedrijf Voorwoord Ik heb dit rapport geschreven naar aanleiding van een communicatieopdracht

Nadere informatie

4 - daagse podiumtraining BUSINESS AS UNUSUAL. Dez e t r a i n i n g i s e c h t een

4 - daagse podiumtraining BUSINESS AS UNUSUAL. Dez e t r a i n i n g i s e c h t een 4 - daagse podiumtraining BUSINESS AS UNUSUAL Dez e t r a i n i n g i s e c h t een a a n r a d er o m t e l ere n m e n s e n e c h t t e b e t re k k e n e n t e r a k e n m e t j o u w v er h a a l.

Nadere informatie

150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft!

150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft! 150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft! Scott de Jong http://www.positiefleren.nl - 1 - Je leest op dit moment versie 2.0 van het Ebook: 150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft.

Nadere informatie

18 tips om te werken aan je eigen inzetbaarheid

18 tips om te werken aan je eigen inzetbaarheid 18 tips om te werken aan je eigen inzetbaarheid Goed, gezond en gemotiveerd aan het werk tot je pensioen? Dat bereik je door kansen te pakken op het werk. Leer aan de hand van onderstaande punten hoe je

Nadere informatie

Programmaoverzicht Bachelor Open dag

Programmaoverzicht Bachelor Open dag Programmaoverzicht Bachelor Open dag 11 2017 Ronde en tijd Openingsronde 09.00-09.30 uur Sessies en activiteiten Waarom Tilburg University? Informatiesessie met de rector magnificus en een student van

Nadere informatie

1. Jurriaan Vogel. 2. Mark van Wijgerden. Waarde medestudenten,

1. Jurriaan Vogel. 2. Mark van Wijgerden. Waarde medestudenten, 1. Jurriaan Vogel Als derdejaarsstudent Bedrijfseconomie mag ik dit jaar al namens Student Party ECCO in de faculteitsraad van Tilburg School of Economics and Management plaatsnemen. Hier hebben we al

Nadere informatie

Studieloopbaan en Loopbaanorientatie. Nieke Campagne Studenten Loopbaan Service Universiteit Leiden

Studieloopbaan en Loopbaanorientatie. Nieke Campagne Studenten Loopbaan Service Universiteit Leiden Studieloopbaan en Loopbaanorientatie Nieke Campagne Studenten Loopbaan Service Universiteit Leiden Programma - Wat kan er in de opleiding - Hoe kies je? - Loopbaan oriëntatie en Studieloopbaankeuzes, binnen

Nadere informatie

Evaluatieverslag / Evaluation Report Human Library Bergen

Evaluatieverslag / Evaluation Report Human Library Bergen Evaluatieverslag / Evaluation Report Human Library Bergen 16-06-2018 Enorm leuk om op deze manier ervaring met een bijzonder mens op te doen en de begeleiding is ook enorm goed. Ik heb een heel nieuw inzicht

Nadere informatie

DINEREN IN DE HOFTRAMMM

DINEREN IN DE HOFTRAMMM DINEREN IN DE HOFTRAMMM De bijzondere creatie van Bobby van Galen en Pierre Wind Foto s en tekst: Martien Versteegh Eigenaar en gastheer Bobby van Galen heet u van harte welkom Het begon met een droom

Nadere informatie

Comics FILE 4 COMICS BK 2

Comics FILE 4 COMICS BK 2 Comics FILE 4 COMICS BK 2 The funny characters in comic books or animation films can put smiles on people s faces all over the world. Wouldn t it be great to create your own funny character that will give

Nadere informatie

2 15 kilometerwedstrijden, maar toch niet helemaal...

2 15 kilometerwedstrijden, maar toch niet helemaal... 2 15 kilometerwedstrijden, maar toch niet helemaal... Alweer een tijdje geleden, maar vanwege de drukte nog geen verslag, maar zondag 16 november jongstleden liep ik mijn eerste Zevenheuvelenloop in Nijmegen.

Nadere informatie

Dutch survival kit. Vragen hoe het gaat en reactie Asking how it s going and reaction. Met elkaar kennismaken Getting to know each other

Dutch survival kit. Vragen hoe het gaat en reactie Asking how it s going and reaction. Met elkaar kennismaken Getting to know each other Dutch survival kit This Dutch survival kit contains phrases that can be helpful when living and working in the Netherlands. There is an overview of useful sentences and phrases in Dutch with an English

Nadere informatie

Koningspaard Polle en de magische kamers van paleis Kasagrande

Koningspaard Polle en de magische kamers van paleis Kasagrande Koningspaard Polle en de magische kamers van paleis Kasagrande Eerste druk 2015 R.R. Koning Foto/Afbeelding cover: Antoinette Martens Illustaties door: Antoinette Martens ISBN: 978-94-022-2192-3 Productie

Nadere informatie

Geen tapas maar shapas het is Sherryweek

Geen tapas maar shapas het is Sherryweek Geen tapas maar shapas het is Sherryweek Inderdaad geen tapas, maar shapas het is Internationale sherryweek, zoals je in mijn oktober dagboek al kon lezen ben ik in oktober aangeschoven bij een taps lunch,

Nadere informatie

Katalysator voor netwerkend ICT

Katalysator voor netwerkend ICT Katalysator voor netwerkend ICT Nieuwsbrief uitgave juni 2014 ONDERWERPEN 1. 2. 3. 4. 5. Nieuwe website Regitel Nieuw bestuurslid Ledenvergadering juli 2014 komt eraan Stagiair gestart voor Regitel Stand

Nadere informatie

LEARNING ACCELERATOR

LEARNING ACCELERATOR Start 24 januari 2019! LEARNING ACCELERATOR HET GROEIPROGRAMMA VOOR LEARNING PROFESSIONALS Het groeiprogramma voor learning professionals Inhoud Wat is de 227 Learning Accelerator? Programma Voor wie?

Nadere informatie

Dit boek heeft het keurmerk Makkelijk Lezen gekregen. Wilt u meer weten over dit keurmerk kijk dan op de website: www.stichtingmakkelijklezen.nl.

Dit boek heeft het keurmerk Makkelijk Lezen gekregen. Wilt u meer weten over dit keurmerk kijk dan op de website: www.stichtingmakkelijklezen.nl. Chatten Dit boek heeft het keurmerk Makkelijk Lezen gekregen. Wilt u meer weten over dit keurmerk kijk dan op de website: www.stichtingmakkelijklezen.nl. Colofon Een uitgave van Eenvoudig Communiceren

Nadere informatie

Parkinson Café Delft en omstreken Nieuwsbrief van de maand November

Parkinson Café Delft en omstreken Nieuwsbrief van de maand November Parkinson Café Delft en omstreken Nieuwsbrief van de maand November Parkinson Café Delft en omstreken website: Sophia Revalidatie (sportkantine), www.parkinsoncafedelfteo.nl Reinier de Graafweg 1, email:

Nadere informatie

Presentatie Tekst Top plan (talentontwikkelingsplan) Amy Kouwenberg OABCE1A

Presentatie Tekst Top plan (talentontwikkelingsplan) Amy Kouwenberg OABCE1A Presentatie Tekst Top plan (talentontwikkelingsplan) Amy Kouwenberg OABCE1A INLEIDING Ik heb vandaag een cadeautje meegenomen. Niet voor jullie, maar voor mijzelf. Het cadeautje staat voor de verrassingen

Nadere informatie

Door de fijne beelden neemt iedere blog op Dusty Blue je stuk voor stuk even mee naar een andere wereld. De wereld van de liefde, mooie details en

Door de fijne beelden neemt iedere blog op Dusty Blue je stuk voor stuk even mee naar een andere wereld. De wereld van de liefde, mooie details en DUSTY Door de fijne beelden neemt iedere blog op Dusty Blue je stuk voor stuk even mee naar een andere wereld. De wereld van de liefde, mooie details en bijzondere momenten! Dusty Blue is een site waarop

Nadere informatie

Studieloopbaan en Loopbaanorientatie

Studieloopbaan en Loopbaanorientatie Studieloopbaan en Loopbaanorientatie Nieke Campagne Studenten Loopbaan Service Universiteit Leiden Programma - Wat kan er in de opleiding - Hoe kies je? - Loopbaan oriëntatie en Studieloopbaankeuzes, binnen

Nadere informatie

Programma Open dag zaterdag 28 februari 2015 Program Open Day Saturday 28 February 2015

Programma Open dag zaterdag 28 februari 2015 Program Open Day Saturday 28 February 2015 Programma Open dag zaterdag 28 februari 2015 Program Open Day Saturday 28 February 2015 Tijd 09.15 09.45 Je bent op de Open dag, wat nu? Personal welcome international visitors 10.00 10.45 Je bent op de

Nadere informatie

Die nacht draait Cees zich naar me toe. In het donker voel ik heel zachtjes zijn lippen op mijn wang.

Die nacht draait Cees zich naar me toe. In het donker voel ik heel zachtjes zijn lippen op mijn wang. Vanavond ga ik mijn man vertellen dat ik bij hem wegga. Na het eten vertel ik het hem. Ik heb veel tijd besteed aan het maken van deze laatste maaltijd. Met vlaflip toe. Ik hoop dat de klap niet te hard

Nadere informatie

Adinda Keizer - Copyright 2013 Niets uit deze uitgave mag zonder toestemming van Vindjeklant.nl worden gekopieerd of gebruikt in commerciële

Adinda Keizer - Copyright 2013 Niets uit deze uitgave mag zonder toestemming van Vindjeklant.nl worden gekopieerd of gebruikt in commerciële Adinda Keizer - Copyright 2013 Niets uit deze uitgave mag zonder toestemming van Vindjeklant.nl worden gekopieerd of gebruikt in commerciële uitingen. Als startend ondernemer is alles nieuw. De boekhouding,

Nadere informatie

Training Within Industry - Job Instruction

Training Within Industry - Job Instruction Training Within Industry - Job Instruction Inleiding In veel bedrijven worden problemen opgelost door doelgericht aan die problemen te werken. Achteraf hadden deze problemen voorkomen kunnen worden, door

Nadere informatie

P e r s o n a l C a r e e r P l a n

P e r s o n a l C a r e e r P l a n P e r s o n a l C a r e e r P l a n If you can dream it, you can do it. Walt Disney First comes thought; then organization of that thought, into ideas and plans; then transformation of those plans into

Nadere informatie

Wij beloven je te motiveren en verbinden met andere studenten op de fiets, om zo leuk en veilig te fietsen. Benoit Dubois

Wij beloven je te motiveren en verbinden met andere studenten op de fiets, om zo leuk en veilig te fietsen. Benoit Dubois Wij beloven je te motiveren en verbinden met andere studenten op de fiets, om zo leuk en veilig te fietsen. Benoit Dubois Wat mij gelijk opviel is dat iedereen hier fietst. Ik vind het jammer dat iedereen

Nadere informatie

3 I always love to do the shopping. A Yes I do! B No! I hate supermarkets. C Sometimes. When my mother lets me buy chocolate.

3 I always love to do the shopping. A Yes I do! B No! I hate supermarkets. C Sometimes. When my mother lets me buy chocolate. 1 Test yourself read a Lees de vragen van de test. Waar gaat deze test over? Flash info 1 In the morning I always make my bed. A Yes. B No. C Sometimes, when I feel like it. 2 When I see an old lady with

Nadere informatie

OP LOCATIE. Talent Development Program van Hilversum Media Campus. Succesvol samenspel

OP LOCATIE. Talent Development Program van Hilversum Media Campus. Succesvol samenspel Talent Development Program van Hilversum Media Campus Succesvol samenspel 26 mediatalenten vormen de eerste groep young professionals die momenteel bezig is met het Talent Development Program van Hilversum

Nadere informatie

Bonus: Hoe goed ben jij momenteel?

Bonus: Hoe goed ben jij momenteel? Bonus: Hoe goed ben jij momenteel? Blad 1 van 20 Hoe goed ben jij momenteel? Iedereen kan zijn leiderschapsvaardigheden aanzienlijk verbeteren met een beetje denkwerk en oefening. Met deze test krijg je

Nadere informatie

novacollege.nl/logistiek Havenoperaties Logistiek Logistiek 2016/2017

novacollege.nl/logistiek Havenoperaties Logistiek Logistiek 2016/2017 novacollege.nl/logistiek Havenoperaties Logistiek Logistiek 2016/2017 Ik wil werken in aviations, de wereld van Schiphol fascineert me. Het werken met al die vrachtdocumenten en hoe dat allemaal wordt

Nadere informatie

Karin de Galan. Karin de Galan (1967) is sinds 1991 trainer en coach.

Karin de Galan. Karin de Galan (1967) is sinds 1991 trainer en coach. Karin de Galan Karin de Galan (1967) is sinds 1991 trainer en coach. Ze heeft zich gespecialiseerd in het trainen van trainers en richtte in 2007 de galan school voor training op. Eerder werkte ze als

Nadere informatie

Naam opleiding: Molecular Science & Technology. Toelating

Naam opleiding: Molecular Science & Technology. Toelating Naam opleiding: Molecular Science & Technology Toelating Is de studie moeilijk? Een studie aan de TU Delft is pittig, zorg er daarom voor dat je er aan het begin van je studie gelijk vol voor gaat. Gas

Nadere informatie

Ik ben Sim-kaart. Mobiel bellen groep 5-6. De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag. Aangeboden door

Ik ben Sim-kaart. Mobiel bellen groep 5-6. De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag. Aangeboden door De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag Hoi! Blijf even aan de lijn. Ik zit namelijk op de andere. Wacht even. Hoi, ik kom zo even terug, want ik moet even iets zeggen over

Nadere informatie

Winnen en behouden van nieuwe cliënten

Winnen en behouden van nieuwe cliënten Winnen en behouden van nieuwe cliënten Dat is de kracht van het zelfstandig ondernemerschap in tegenstelling tot de grote bedrijven. Alles draait om het vertrouwen van jouw cliënt in jouw professionaliteit.

Nadere informatie

Mijn 7 grootste inzichten in ICT in de zorg uit de afgelopen 15 jaar

Mijn 7 grootste inzichten in ICT in de zorg uit de afgelopen 15 jaar Mijn 7 grootste inzichten in ICT in de zorg uit de afgelopen 15 jaar Gebaseerd op ervaringen die ik opdeed in meer dan 10 verschillende ziekenhuizen Mirjan van der Meijden Zorginformatisering Vooraf In

Nadere informatie

General info on using shopping carts with Ingenico epayments

General info on using shopping carts with Ingenico epayments Inhoudsopgave 1. Disclaimer 2. What is a PSPID? 3. What is an API user? How is it different from other users? 4. What is an operation code? And should I choose "Authorisation" or "Sale"? 5. What is an

Nadere informatie

The training courses are only offered in Dutch.

The training courses are only offered in Dutch. Training courses NWO Academy Do you want to focus on the competencies we want to develop throughout the organisation, on what is important for your job and working in projects, or on strengthening your

Nadere informatie

Platform Bèta Techniek. Connect 05 2015. Chemiedag 2015. Hoe kunnen onderwijs en bedrijfsleven succesvol samenwerken?

Platform Bèta Techniek. Connect 05 2015. Chemiedag 2015. Hoe kunnen onderwijs en bedrijfsleven succesvol samenwerken? Platform Bèta Techniek Connect 05 2015 Chemiedag 2015 Hoe kunnen onderwijs en bedrijfsleven succesvol samenwerken? Succesvolle samenwerking tussen onderwijs en bedrijfsleven is de basis voor groei van

Nadere informatie

Masterclass Value of Information. Waarde creëren voor de business

Masterclass Value of Information. Waarde creëren voor de business Masterclass Value of Information Waarde creëren voor de business Informatie en informatietechnologie maken het verschil bij de ontwikkeling van nieuwe business ideeën. Met informatie kunnen nieuwe innovatieve

Nadere informatie

de aanbieding reclame, korting De appels zijn in de a Ze zijn vandaag extra goedkoop.

de aanbieding reclame, korting De appels zijn in de a Ze zijn vandaag extra goedkoop. Woordenlijst bij hoofdstuk 4 de aanbieding reclame, korting De appels zijn in de a Ze zijn vandaag extra goedkoop. alleen zonder andere mensen Hij is niet getrouwd. Hij woont helemaal a, zonder familie.

Nadere informatie

Concept WHAT S UP, LATER?!

Concept WHAT S UP, LATER?! Omgevingsverkenning Toen ik aan mijn vrienden vroeg hoe ze denken over later en pensioen was de eerste reactie van allemaal: nee ik denk alleen over nu na eigenlijk. Vervolgens zei ik dat ze later als

Nadere informatie

World leader in international education

World leader in international education World leader in international education BESTE OUDER, Wat een spannend jaar gaat u tegemoet: uw zoon of dochter zit in het eindexamenjaar! Het maken van een goede studiekeuze is niet altijd makkelijk en

Nadere informatie

CMM 3: levert het wat op?

CMM 3: levert het wat op? CMM 3: levert het wat op? Philips Analytical De noodzaak en voordelen van Software Process Improvement Wie is Philips Analytical? Waarom is voor ons software proces verbetering zo essentieel? Hoe hebben

Nadere informatie

CASE STUDY JOANKNECHT & VAN ZELST DENKT VOORUIT

CASE STUDY JOANKNECHT & VAN ZELST DENKT VOORUIT Exact Online CASE STUDY JOANKNECHT & VAN ZELST DENKT VOORUIT www.exactonline.nl 2 EXACT ONLINE CASE STUDY ACCOUNTANCY GROEI DOOR PROACTIEF ADVIES Het gaat goed bij Joanknecht & Van Zelst: dit Eindhovens

Nadere informatie

6 In Beeld. Bieke Depoorter

6 In Beeld. Bieke Depoorter 6 In Beeld Bieke Depoorter De 25-jarige fotografe Bieke Depoorter uit Ingooigem besloot pas in het laatste jaar middelbaar, tot verrassing van velen, om fotografie te gaan studeren. Ze trok naar het Kask

Nadere informatie

Neem nu een kijkje in het leven van een. New Talent en ontdek of deze uitdagende. functie iets voor jou is!

Neem nu een kijkje in het leven van een. New Talent en ontdek of deze uitdagende. functie iets voor jou is! Neem nu een kijkje in het leven van een Neem nu een kijkje in het leven van een New Talent en ontdek of deze uitdagende New Talent en ontdek of deze uitdagende functie iets voor jou is! functie iets voor

Nadere informatie

Informatie pakket Talent Development Program

Informatie pakket Talent Development Program Informatie pakket Talent Development Program www.mediaperspectives.nl/tdp Wat houdt het Talent Development Program in? Een belangrijk onderdeel van het aanbod van Media Perspectives is dat we ons focussen

Nadere informatie

Jij laat het zien. De havo/mavo. Voor durvers en doeners. een Calvijn school

Jij laat het zien. De havo/mavo. Voor durvers en doeners. een Calvijn school Jij laat het zien een Calvijn school De havo/mavo Voor durvers en doeners Als je niet kunt wachten om met je ideeën aan de slag te gaan, is er in Rotterdam eigenlijk maar één school voor je. Heb je gemerkt

Nadere informatie

Media en creativiteit. Winter jaar vier Werkcollege 7

Media en creativiteit. Winter jaar vier Werkcollege 7 Media en creativiteit Winter jaar vier Werkcollege 7 Kwartaaloverzicht winter Les 1 Les 2 Les 3 Les 4 Les 5 Les 6 Les 7 Les 8 Opbouw scriptie Keuze onderwerp Onderzoeksvraag en deelvragen Bespreken onderzoeksvragen

Nadere informatie

MODULE #7 CORE PURPOSE

MODULE #7 CORE PURPOSE MODULE #7 CORE PURPOSE Welkom bij het 90 dagen mindset coachings programma. Dit programma heeft de potentie om jouw leven compleet te veranderen de komende 90 dagen. Daarin is het belangrijk dat je de

Nadere informatie

Let s Ynnovate! Let s Ynnovate! LET S YNNOVATE! OVER FLEUR & ESTHER FLEUR PULLEN & ESTHER VAN DER STORM

Let s Ynnovate! Let s Ynnovate! LET S YNNOVATE! OVER FLEUR & ESTHER FLEUR PULLEN & ESTHER VAN DER STORM LET S YNNOVATE! Als je doet wat je altijd deed, krijg je wat je altijd kreeg, riep Einstein al een dikke eeuw geleden. Wil je innoveren, dan zul je uit je routine moeten stappen. Maar hoe kun je succesvol

Nadere informatie

RECEPTEERKUNDE: PRODUCTZORG EN BEREIDING VAN GENEESMIDDELEN (DUTCH EDITION) FROM BOHN STAFLEU VAN LOGHUM

RECEPTEERKUNDE: PRODUCTZORG EN BEREIDING VAN GENEESMIDDELEN (DUTCH EDITION) FROM BOHN STAFLEU VAN LOGHUM Read Online and Download Ebook RECEPTEERKUNDE: PRODUCTZORG EN BEREIDING VAN GENEESMIDDELEN (DUTCH EDITION) FROM BOHN STAFLEU VAN LOGHUM DOWNLOAD EBOOK : RECEPTEERKUNDE: PRODUCTZORG EN BEREIDING VAN STAFLEU

Nadere informatie

EEN SUCCESVOL SOLLICITATIEGESPREK

EEN SUCCESVOL SOLLICITATIEGESPREK EEN SUCCESVOL SOLLICITATIEGESPREK INHOUD Over ons 1 Finance 2 Business support 3 Voorbereiding 4 De juiste indruk achterlaten 5 Het sollicitatiegesprek 7 Sollicitatievragen beantwoorden 8 OVER ONS Walters

Nadere informatie

LEARNING ACCELERATOR

LEARNING ACCELERATOR 2e Editie Start 12 september! LEARNING ACCELERATOR HET GROEIPROGRAMMA VOOR LEARNING PROFESSIONALS Het groeiprogramma voor learning professionals Inhoud Wat is de 227 Learning Accelerator? Programma Voor

Nadere informatie

POP. Persoonlijk ontwikkelingsplan. Robin van Heijningen

POP. Persoonlijk ontwikkelingsplan. Robin van Heijningen 1 POP Persoonlijk ontwikkelingsplan Robin van Heijningen 2 POP Persoonlijk ontwikkelingsplan Robin van Heijningen Hillegom 17 oktober 2013 Schoonderbeek Installatietechniek 3 Persoonlijk ontwikkelingsplan

Nadere informatie

beleef het ZEEUWSE BINNEN & BUITEN

beleef het ZEEUWSE BINNEN & BUITEN beleef het ZEEUWSE BINNEN & BUITEN We willen u als gast graag een WOW-ervaring of beleving bezorgen. We doen dit door kennis te delen, kennis toe te voegen en aan te bieden. Maar ook door aan onze gasten

Nadere informatie

Ambassadors Club Nieuwsbrief #6

Ambassadors Club Nieuwsbrief #6 Ambassadors Club Nieuwsbrief #6 Beste leden, Onder andere in nieuwsbrief nummer zes: - Examenorganisatie World Travel Academy zoekt surveillanten / assessoren - Zomerstop 2013 - Stageproject Drieuit Creatief

Nadere informatie

Finale weekend club competitie

Finale weekend club competitie Finale weekend club competitie Ploegentijdrit Zaterdag stond als allereerst de ploegentijdrit op programma. Jawel hoor we moesten als eerste van start. We waren maar met 5 in plaats van 6 man. Start ging

Nadere informatie

MANIEREN OM MET OUDERPARTICIPATIE OM TE GAAN

MANIEREN OM MET OUDERPARTICIPATIE OM TE GAAN Blijf kalm; Verzeker je ervan dat je de juiste persoon aan de lijn hebt; Zeg duidelijk wie je bent en wat je functie is; Leg uit waarom je belt; Geef duidelijke en nauwkeurige informatie en vertel hoe

Nadere informatie

TE HUUR. Maliestraat CA Den Haag. 950 p.m. ex.

TE HUUR. Maliestraat CA Den Haag. 950 p.m. ex. TE HUUR Maliestraat 18 2514 CA Den Haag 950 p.m. ex. KENMERKEN Prijs 950 p.m. ex. Postcode 2514 CA Ligging Aan rustige weg, In centrum Woningtype Benedenwoning Woonruimte 40m² Inhoud 120m³ Kamers 1 Oplevering

Nadere informatie

News: Tours this season!

News: Tours this season! 1 Do you remember? Lees de zinnen en vul de juiste woorden in. Kies uit: like listen presenter too loud great show number next crowd singer. Let op: je houdt twee woorden over. Welcome back to the best

Nadere informatie

RAPPORTAGE WACHTKAMERINTERVIEWS

RAPPORTAGE WACHTKAMERINTERVIEWS RAPPORTAGE WACHTKAMERINTERVIEWS Huisartsenpraktijk Dalfsen ARGO BV 2014 Rapportage wachtkamerinterview Inleiding Onder de cliënten van huisartsenpraktijk Dalfsen zijn de afgelopen 2 jaren tevredenheidsonderzoeken

Nadere informatie

possessive determiners

possessive determiners personal pronouns possessive determiners SirPalsrok @meestergijs Ik = I (altijd met een hoofdletter schrijven) I am William. I have no brothers or sisters. I play tennis and love to play videogames. I

Nadere informatie

Écht Kasparov. Waarom wij dé detacheerder van Interim Financials zijn

Écht Kasparov. Waarom wij dé detacheerder van Interim Financials zijn Écht Kasparov Waarom wij dé detacheerder van Interim Financials zijn Hiervoor doe ik het allemaal, besefte ik. Dit is Kasparov. De menselijke maat Het was al wat later op de dag, de zon zakte langzaam

Nadere informatie

2 Ik en autisme VOORBEELDPAGINA S

2 Ik en autisme VOORBEELDPAGINA S 2 Ik en autisme In het vorige hoofdstuk is verteld over sterke kanten die mensen met autisme vaak hebben. In dit hoofdstuk vertellen we over autisme in het algemeen. We beginnen met een stelling. In de

Nadere informatie

1. In welk deel van de wereld ligt Nederland? 2. Wat betekent Nederland?

1. In welk deel van de wereld ligt Nederland? 2. Wat betekent Nederland? First part of the Inburgering examination - the KNS-test Of course, the questions in this exam you will hear in Dutch and you have to answer in Dutch. Solutions and English version on last page 1. In welk

Nadere informatie

E-PAPER. Drie praktische tips om je werk als apothekersassistent(e) leuker te maken!

E-PAPER. Drie praktische tips om je werk als apothekersassistent(e) leuker te maken! Dé expert in praktische apotheektrainingen E-PAPER Drie praktische tips om je werk als apothekersassistent(e) leuker te maken! 1 Inhoudsopgave De cliënt en ik 3 Weet jij nog waarom je in de apotheek wilde

Nadere informatie

Programma Open dag Tilburg University Zaterdag 8 oktober 2016 Toelichting en overzicht

Programma Open dag Tilburg University Zaterdag 8 oktober 2016 Toelichting en overzicht Programma Open dag Tilburg University Zaterdag 8 oktober 2016 Toelichting en overzicht Toelichting programmaonderdelen Informatiesessie Kennismakingscollege Minicollege Campus Tour Sports Center Tour Q&A

Nadere informatie

September de maand van weerbaarheid

September de maand van weerbaarheid September de maand van weerbaarheid Het thema van deze maand is weerbaarheid. Het komt steeds vaker voor in het nieuws, kinderen die gepest worden. Vaak sta je als ouder machteloos. Hieronder volgt een

Nadere informatie

Procesverslag project Blok 1. Luc Kersbergen

Procesverslag project Blok 1. Luc Kersbergen Procesverslag project Blok 1 Luc Kersbergen Minor Data Beleving 2013 1 Inhoudsopgave Inleiding 3 Voorafgaand 4 Het concept/idee 4 Werkwijze 5 Voice-over 7 Inspiratie 8 2 Inleiding In dit procesverslag

Nadere informatie

Interview met DJ Kit T

Interview met DJ Kit T Interview met DJ Kit T Ik denk dat heel veel mensen nieuwsgierig zijn naar wie Kit-T nu precies is. Kun je ons wat over jezelf vertellen? Mijn naam is Kitty Nendels, geboren in Kerkdriel en opgegroeid

Nadere informatie

TALENTPUNT. Een Development Program speciaal voor HR professionals

TALENTPUNT. Een Development Program speciaal voor HR professionals FOCUS ON THE FUTURE Je bent een HR professional met veel ambitie en je wilt succesvol(ler) zijn. Je bent gericht op de nieuwste HR ontwikkelingen en nieuwsgierig naar hoe andere HR professionals zaken

Nadere informatie

Ius Commune Training Programme 2015-2016 Amsterdam Masterclass 16 June 2016

Ius Commune Training Programme 2015-2016 Amsterdam Masterclass 16 June 2016 www.iuscommune.eu Dear Ius Commune PhD researchers, You are kindly invited to attend the Ius Commune Amsterdam Masterclass for PhD researchers, which will take place on Thursday 16 June 2016. During this

Nadere informatie

1. will + hele werkwoord (Future Simple) 2. shall + hele werkwoord 3. to be (am/is/are) going to + hele werkwoord

1. will + hele werkwoord (Future Simple) 2. shall + hele werkwoord 3. to be (am/is/are) going to + hele werkwoord FUTURE TENSE ( TOEKOMENDE TIJD ) Hoe? 1. will + hele werkwoord (Future Simple) 2. shall + hele werkwoord 3. to be (am/is/are) going to + hele werkwoord Wanneer? Ad 1. Als iets in de toekomst zal gebeuren

Nadere informatie

Allemaal in ontwikkeling. Door: Rieke Veurink / Fotografie: Kees Winkelman

Allemaal in ontwikkeling. Door: Rieke Veurink / Fotografie: Kees Winkelman Permanente educatie in Smallingerland Allemaal in ontwikkeling Door: Rieke Veurink / Fotografie: Kees Winkelman Van cursussen professioneel Engels, kennis opdoen bij een andere afdeling tot vierjarige

Nadere informatie