Havenbedrijf: Het water komt niet overal. Antwoord: Wat dacht je dan van treinen?

Transcriptie

1 V&W: De weg is vol, daar is geen ruimte. Antwoord: Spoorboekloos rijden maakt daar toch een einde aan? Trouwens na 4,6 miljard is daar ook ruimte. Wat dacht je van autobeprijzing? Havenbedrijf: Het water komt niet overal. Antwoord: Wat dacht je dan van treinen? V&W: Na Spoorboekloos rijden zijn jullie beter af, dan nu het geval is. Antwoord: Wat is dan het budget voor leefbaarheid. 110 miljoen voor heel Spoorboekloos rijden?? KNV: Treinen moeten naar het noorden en omrijden doet u toch ook niet? Antwoord: U reist zeker nooit met de trein?

2 Arnoud Scheltema Bestuurslid RONA

3 RONA RONA is een vereniging van belangenverenigingen en de regionale stem van de belangenverenigingen langs de IJssellijn, Twentelijn en Twentekanaallijn. RONA bestaat uit vrijwilligers RONA is een expertisecentrum voor en door de leden RONA informeert

4 RONA

5 RONA organisatie Expertise : Overleg externe specialisten. (on)mogelijkheden bestaand spoor. Tril- en geluidsprognoses, fijnstof. Gezondheid. Externe veiligheid. RONA Financiën: Subsidies. Fondsenwerving. Lobby: Informeren, activeren, beïnvloeden van: politieke niveau s, ProRail/ NS/ Vervoerders, Maatschappelijke organisaties.

6 RONA Missie: wil de leefbaarheid en veiligheid nabij de IJssellijn, Twentelijn en Twentekanaallijn verbeteren en bestendigen. Doel: een duurzame en vooral integrale oplossing voor spoor en leefbaarheid.

7 Aanleiding Studie V&W op basis van taakstellend budget Programma Hoogfrequent Spoorvervoer (PHS). Spoorboekloos rijden beoogt in 2020 zes intercitytreinen en mogelijk zes sprinters te laten rijden op belangrijke corridors in de brede Randstad. Oplossing goederenvervoer lange termijn. Basisnet Spoor. Wettelijk kader voor het spoorvervoer van gevaarlijke stoffen over een aantal veilige spoortrajecten. Ontwikkeling Tweede Maasvlakte

8 Aanleiding IJssellijn krijgt met PHS goederentreinen per dag. De Twentelijn goederentreinen per dag (nu ca.15).

9 Twentelijn krijgt (los van PHS) goederentreinen (autonome groei). PHS maakt autonome groei zichtbaar en bevecht baar. Oplossing PHS van invloed op autonome groei.

10 Aanleiding De plan-selectiecriteria PHS van Verkeer & Waterstaat zijn: 1: Voldoet het aan het taakstellend budget. 2: Voldoet het aan de wet. 3: Nut en noodzaak (gezien vanuit Randstad voor reizigers en vervoerders). 4: Maatschappelijke acceptatie. (bron V&W) Problematiek wordt eenzijdig (spoormatig) benaderd.

11 Nieuwe situatie Goederentreinen vooral s nachts (i.v.m. openbaar vervoer) Asdruk opgevoerd van15 naar 22,5 ton Treinlengte toename tot max 700 meter Meer transport gevaarlijke gassen en vloeistoffen. Taak (verantwoordelijkheid?) overheid: voltooiing geluidssanering (toegezegd1985) gereed 2020.

12 Nieuwe situatie Meer geluidsoverlast: dag en nacht: in huis en buitenruimte. Verstoring nachtrust. Gezondheid: slaapverstoring en geluidsoverlast, o.a. meer kans op hart- en vaatziekten. Trillingen: hinder, slaapverstoring, schade(scheuren) aan bebouwde omgeving. Toename veiligheidsrisico: door meer vervoer van brandbare gassen en vloeistoffen. Meer treinen meer risico. Wachttijden spoorovergang: belemmering hulpdiensten, ongelukken. Maatregelen voor leefbaarheid: oude maatregelen schieten tekort. Betreft maatregelen overheid en voorzieningen aangebracht door particulieren.

13 Probleemgebieden: Gezondheid Geluid Trillingen Veiligheid Regelgeving, Handhaving

14 Gezondheid Gezondheidschade vanaf zo'n 55 decibel (gemiddeld geluidsniveau - 24 uur) en bij 45 decibel in de nacht (gemiddeld geluidsniveau nacht), afhankelijk van welk onderzoek. Gezondheidsschade ontstaat door een lichamelijke reactie op geluid buiten de menselijke wil om. Bekend: lichamelijke stressreacties, hoge bloeddruk en hart- en vaatziekten en een verminderd prestatievermogen bij kinderen (

15 Gezondheid Slaapverstoring: Het is heel gebruikelijk dat goederenvervoer s nachts plaatsvindt, zodat de personenvervoerders op het spoor niet worden gehinderd. Zo kunnen de personenvervoerders zich aan de vervoersplicht houden, die hen is opgelegd door de overheid, aldus ProRail.

16 Geluid Geluidbelasting nieuw spoor op buitenkant gevel: max. 57 decibel (Betuweroute, HSL) Geluidbelasting bestaand spoor op buitenkant gevel: max. 65 decibel. Het vruchtgebruik is gelijk! Geluidbelasting PHS: heersende waarde + werkruimte 1,5 decibel 1,5 decibel geeft mogelijkheid tot 40% meer treinen (protest Raad van State).

17 Geluid Geluidbelasting nieuw spoor op gevel: max. 57 decibel (Betuweroute, HSL) Geluidbelasting bestaand spoor op gevel: max. 65 decibel (3 x meer geluid) en voor uitzonderingsgevallen geldt 70 decibel. (4x meer geluid) Nieuwe wetgeving: heersende waarde + werkruimte 1,5 decibel (>5x meer geluid) In 2020 pas maatregelen om geluid terug te brengen tot 70 decibel! (4x meer geluid)

18 Geluid Alle Nederlanders zijn gelijk (Grondwet) Behalve die Nederlanders die langs het spoor wonen. Die bijzondere Nederlanders kunnen we dus vervolgens onderscheiden in aanwonenden langs bestaand of nieuw spoor. Burgerlijk Wetboek, Boek 5 Titel 4. Bevoegdheden en verplichtingen van eigenaars van naburige erven Artikel 37 (J) De eigenaar van een erf mag niet in een mate of op een wijze die volgens artikel 162 van Boek 6 onrechtmatig is, aan eigenaars van andere erven hinder toebrengen zoals door het verspreiden van rumoer, trillingen, stank, rook of gassen, door het onthouden van licht of lucht of door het ontnemen van steun.

19 Geluid: Maatregelen Raildempers: (waar blijven ze?). wanneer dat niet voldoet, Geluidschermen: onleefbare situaties (sociaal/visueel), barrièrewerking, verleggen het probleem, isoleren niet voldoende (perforaties). Verrommeling landschap. wanneer dat niet voldoet, Woningsanering: Slaapt u ook met het raam open? Wilt u ook in de tuin zitten met mooi weer? Extra geluidsbelasting op recreatiegebieden, zoals de Veluwezoom/Holterberg.

20 Geluid PHS: aangenomen is dat in 2020 sprake is van 80% stil goederenmaterieel en vrijwel geheel stil reizigersmaterieel (3 decibel is rekenkundig 50 %) een afname van 10 db(a) komt in de geluidsbeleving van mensen neer op een halvering van het geluid. Innovatie Programma Geluid voor weg- & spoorverkeer Ruimere wetgeving betekent meer treinen. Stillere treinen betekent meer treinen (voordat vastgestelde max. geluidbelasting is gehaald). DB Schenker-milieu: Het is daarom essentieel gemeenschappelijk met de politiek een systeem op te zetten om het invoeren van de fluisterrem te financieren.

21 Trillingen Aangetoonde trillingshinder (SBR) langs IJssellijn en langs Twentelijn. Kwalificaties matige hinder tot ernstige hinder Deze mate van trillingen worden in de industrie niet geaccepteerd

22 Trillingen; wat doen we er aan? Ir. C. de Vries, directeur ProRail, regio Noord-Oost aan gemeente Borne, Hengelo en Oldenzaal in maart 2010: De tot nog toe onderzochte maatregelen zijn niet effectief of het effect is niet bekend c.q. zijn niet te meten. Daarbij zijn de maatregelen zeer kostbaar en in bestaande situaties technisch nagenoeg onuitvoerbaar. In de Keuzenotitie voor het bestuurlijk overleg(landsdeel Oost/ministerie) van 26 april 2010: Voor een persoon of bedrijf die/dat meent aantoonbaar onevenredig nadeel te ondervinden staat eventueel de weg naar de rechter open.

23 Externe veiligheid Basisnet Spoor is gebaseerd op prognoses voor 2020: Prognose IJssellijn: 700 LPG wagons/1050 wagons met zeer brandbare vloeistoffen. Prognose Twentelijn: 900 LPG wagons/ 1600 wagons met zeer brandbare vloeistoffen. + Verzoek om extra vervoerscapaciteit.

24 Externe veiligheid Huidige situatie: LPG-wagons IJssellijn/1900 LPG wagons Twentelijn LPG-wagons over de IJssellijn 4050 LPG-wagons over de Twentelijn Betuweroute LPG-wagons Gemeenten en hulpdiensten wisten niets, hadden geen materieel, geen voorbereiding. Doel: Nederland veiliger maken door vaste routes? Communicatie?

25 Externe veiligheid De Steeg: 1500 inwoners BLEVE De Steeg: inwoners??

26 Externe veiligheid 3 maatregelen voor beperking gevaar/risico s Basisnet Spoor: Warme BLEVE-vrij rijden op basis van vrijwilligheid internationaal, zonder sancties, scharende treinen bij ongelukken ATB-verbeterde versie, ERTMS automatisch stoppen, kan exploitatiesnelheid van de trein verhogen ERTMS maakt file(blok)rijden mogelijk Gedwongen routekeuze: Betuweroute of bv IJssellijn en Twentelijn scheiden gevaarlijke stoffen niet mogelijk (Rail Cargo) Europese regelgeving verplicht aanbieden van vrije routekeuze

27 Externe veiligheid Door het uitblijven van ongelukken is de veiligheid toegenomen, dus kunnen er meer gevaarlijke stoffen vervoerd worden. Risicoanalyse is een een papieren tijger zonder geloofwaardigheid en transparantie (TNO n.a.v. Barendrecht 2008) Een ritueel voor vergunningverlening. (Adviesraad Gevaarlijke Stoffen 2010) de Adviesraad Gevaarlijke Stoffen zal een ongevraagd advies geven(2010) aan de minister over de methodologie van de risico-analyse en de externe veiligheid.

28 Externe veiligheid Het betreft niet alleen de mensen aan het spoor 500 meter

29 Externe veiligheid Bericht ARD (nov 2009): 18% van de wagons (18.000) hebben veiligheidsmankementen. Deze wagons rijden ook over Nederlands spoor. Inspectie van V&W constateert een hoog aantal tekortkomingen (25%). Niet ernstig, maar het kan de opmaat zijn naar een ramp. De controles zijn steekproefsgewijs en risicogericht.

30 Nieuwe situatie Schade Oost Nederland niet terug te vinden in MKBA (begroting) o.a. Schade landschap/natuur/woonomgeving Inkomsten uit toerisme Versneld afschrijven gebiedsinvesteringen Verloedering Verkeersafwikkeling Waardedaling woningen Schade woningen Schade aan gezondheid

31 Maatregelen voor leefbaarheid Beschikbaar budget geluid: 60 miljoen Voor hoofdzakelijk raildempers en hier en daar een geluidscherm. Raildempers staan voor -3 decibel. Beschikbaar budget voor trillingen: 50 miljoen Voor aanpassingen bij (ver)nieuw(d) spoor of voor mensen die naar de rechter stappen?

32 Maatregelen MKBA voorziet in 60 milj voor geluid en 50 milj voor trillingen. Waardedaling woningen IJssel- en Twentelijn totaal 625 miljoen Gebaseerd op cijfers van NVM woningen binnen 200 meter van het spoor

33 Resume: bezwaren Dagelijkse slaapverstoring. Schade aan gezondheid. Onacceptabele aantasting van de buitenruimte (tuin/landschap/natuur). Niet in ons economisch belang (transito) en schaadt dit belang (toerisme). Vervoer gevaarlijke stoffen door woonkernen brengt ongewenste risico's. Hulpdiensten niet toegerust. Beperking bereikbaarheid, verkeersafwikkeling, barrièrewerking. Geen duurzame, dus kostbare tijdelijke oplossing. Trillingen en geluid zijn niet oplosbaar.

34 Resume: wat kunnen we Wet op de geluidhinder: geen handhaving Trillingen: schade aan onroerend goed niet/moeilijk aantoonbaar Trillingen: hinder is geen norm voor Externe veiligheid: automatisch stopsysteem Gezondheid: invloed geluid niet/moeilijk aantoonbaar Materieel: controle steekproefsgewijs

35 Conclusie De benodigde (veiligheids) maatregelen voor goederenvervoer zijn onderzocht en uitgevoerd bij de Betuweroute. Is veiligheid hier anders?

36 Conclusie Treingoederenvervoer is vanuit bedrijfseconomisch oogpunt een technisch geoptimaliseerd concept. Leefomgeving speelt geen rol. Leefomgeving langs bestaand spoor steeds meer onder druk. Maatschappelijke inpassing wordt betaald door de belastingbetaler. De vervuiler gaat vrijuit. Treingoederenvervoer in PHS kost 2x meer dan het oplevert. De maatregelen bij de Betuweroute of HSL(107 milj/m1) zijn duur en lossen de leefbaarheidsproblemen niet op.

37 Conclusie Spoorgoederenvervoer is rendabel bij afstanden van meer dan 500 km. Nederland beheerst 158 km. De capaciteit aan de Duitse kant van de Betuweroute is onvoldoende De plannen lopen niet synchroon. Dit maakt een Noordelijke aftakking noodzakelijk. In Oldenzaal staan goederentreinen te wachten voor toegang bij Bad Bentheim Nederlandse vervoerders krijgen in het buitenland op ongunstige tijden dure baanvakken aangewezen. Liberalisering heeft niet plaatsgevonden.

38 Conclusie Is er draagvlak bij betrokken inwoners? Is er draagvlak voor een nieuwe Noordtak a la Betuweroute? Is er draagvlak in Duitsland? Is er draagvlak voor spoorgoederenvervoer?

39 Conclusie: transport vergelijk Spoor vrachtvervoer/personenvervoer kunstmatige doorsnijding/ barrièrewerking/niet aanpasbaar duurzaam?/fijnstof/veilig? zeer beperkte innovatie - 2 miljard (2008) Vaart waterafvoer/vrachtvervoer/zeilen/zwemmen/vissen natuurlijke doorsnijding/ barrièrewerking/niet aanpasbaar Duurzaam en veilig beperkte innovatie 0+ Weg vrachtvervoer/individueel personenvervoer/lopen/fietsen/spelen/sporten kunstmatige doorsnijding/ aanpasbaar CO2 uitstoot/fijnstof innovatie + 17 miljard (2008) gebruik ruimtelijke aspecten milieu oplossend vermogen bijdrage schatkist gebruik ruimtelijke aspecten milieu oplossend vermogen bijdrage schatkist gebruik ruimtelijke aspecten milieu oplossend vermogen bijdrage schatkist

40 Hoe vallen deze (PHS) plannen..? 2 oktober regionale actiedag Oosterbeek, gemeente Rheden, Brummen, Eefde, Epse/Joppe, Deventer

41 2 oktober regionale actiedag

42 2 oktober regionale actiedag

43 2 oktober regionale actiedag

44 2 oktober regionale actiedag Twentelijn? Twentekanaallijn?

45 Hoe vallen deze (PHS) plannen..? Politiek.

46 Besluitvormingsproces Huidige fase besluitvormingsproces

47 8 september hoorzitting 2e Kamer. Duidelijke lijn Oost Nederland: Landsdeel Oost (provincie Gelderland en Overijssel) wil onderzoek van alle alternatieven, waaronder de oude Noordtakvarianten en Milieu Effect Rapportages. Zij spreken zorg uit over de gevolgen wanneer PHS wordt doorgezet.

48 8 september hoorzitting 2e Kamer. RONA als bewonersvertegenwoordiger uitgenodigd RONA specifiek: RONA wil wetgeving en handhaving RONA wijst op onmogelijkheid hinder te voorkomen en dringt aan op innovatie spoormaterieel RONA wil vervuiler laten betalen

49 Provinciale en Gemeentelijke politiek Het standpunt ontwikkelt zich tot een duidelijk Nee tegen goederenvervoer in Oost-Nederland, zoals in PHS is beschreven.

50 Stand van zaken 2 e Kamer 7 oktober Bedreiging leefbaarheids is op de kaart gezet PHS zoals in het voorkeursbesluit lijkt van de baan Korte Deventer spoorboog vervalt Leefbaarheid in het regeerakkoord Motie trillingen Provincies zijn wakker geworden van breed draagvlak voor PHS is geen sprake meer Uitstel oplossing goederen vervoer (2012) Kan de oplossing van het goederenvervoer in tijd worden losgesneden van PHS gezien de zorgvuldigheidseisen in de Algemene wetbestuursrecht?

51 Tweede Kamer 9 november 24 moties n.a.v. PHS in de Tweede Kamer Aangenomen moties betreffen: Intensivering Betuweroute Onderzoek Noordtak zowel in Nederland als Duitsland MER s langs hele tracé Fors inzetten op binnenvaart Effectieve wetgeving voor geluid, trillingen Stimuleren stil materieel Dag/nachtroutering Lokale leefbaarheid waarborgen met concrete voorstellen Overleg Duitsland

52 20 november 2010 Nieuwsblad transport.nl: Duitsland heeft 106 miljoen voor de verlenging van de Betuweroute gereserveerd. De Duitse vereniging ter bevordering van het spoorvervoer maakt zich zorgen over de dramatische onderfinanciering van de totale spoorinvesteringen (28 miljard euro). Wdr.de Bevolking verzet zich tegen blokrijden en de daarbij ontstane geluidbelasting en onbereikbaarheid. Telegraaf Derde spoor Emmerich- Oberhausen staat op het punt in de ijskast te verdwijnen. Dit door veel lagere prognoses en financiële tekorten.

53 Wat doet het ministerie? of beter Wat doet RONA..?

54 Voorkeur RONA RONA staat voor een integrale duurzame oplossing voor onze spoorlijnen. Optimalisatie Betuweroute. Voorkeur voor andere modaliteiten met minder schade en meer toekomstperspectief. Innovaties aan materieel t.b.v. leefbaarheid(bw) stimuleren/afdwingen. Waarbij de vervuiler betaalt en niet wordt beloond met extra capaciteit. Gelijke wetgeving, met monitoring en handhaving voor geluid, trillingen en veiligheid, voor bestaand en nieuw spoor. Begrenzen van dichtligtijden.

55 RONA houdt vinger aan de pols Informeert betrokkenen en het faciliteert een evenwichtige oplossing Overleg ministerie Overleg Provincies Overleg/informatie gemeentes Beïnvloeding Provinciale Statenverkiezingen Ontwikkeling achterban/draagvlak Etc..

56 Meldpunt railverkeer Voor een snellere en betere procedure klachtenbehandeling: Registratie klacht Classificatie van het soort klacht Deponeren klacht bij juiste afdeling van ProRail Bepalen van de afhandeltermijn en het bewaken daarvan Terugmelden van het antwoord voorzien van deskundig commentaar Kwartaaloverzicht wordt verzonden aan RONA en betrokken gemeenten

57 Samen Sterk

58 nieuws & wetenswaardigheden. w.ijssellijn.info ww.ijssellijn.info ww.twentelijn.info Dank voor uw aandacht.