Factsheets krimp- en anticipeergebieden Feiten en cijfers bij rapport Detailhandel en leefbaarheid

Transcriptie

1 Factsheets krimp- en anticipeergebieden Feiten en cijfers bij rapport Detailhandel en leefbaarheid

2

3 Opdrachtgever: Contactpersoon: Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, Directie Woon- en Leefomgeving, Programma Bevolkingsdaling Mevrouw R. Chandali Projectteam DTNP: De heer D.J. Droogh Mevrouw L. Dicou De heer R. Eijkelkamp Projectnummer: Datum: 15 april 2013 Droogh Trommelen en Partners (DTNP) Graafseweg BS Nijmegen T F E info@dtnp.nl W Factsheets krimp- en anticipeergebieden Feiten en cijfers bij rapport Detailhandel en leefbaarheid

4

5 Inhoudsopgave 0 Toelichting factsheets 1 1 Noordwest-Friesland 6 2 Noordoost-Friesland 10 3 Oost-Drenthe 14 4 Achterhoek 18 5 Twente 22 6 Kop van Noord-Holland 28 7 Goeree-Overflakkee 32 8 Voorne-Putten 36 9 Schouwen-Duiveland Hoeksche Waard Krimpenerwaard Alblasserwaard-Vijfheerenlanden Rijnstreek West-Brabant Noord-Limburg Midden-Limburg Eemsdelta Oost-Groningen De Marne Parkstad Maastricht-Mergelland Westelijke Mijnstreek Zeeuws-Vlaanderen 98

6

7 0 Toelichting factsheets Feiten en cijfers op een rij in 23 factsheets Voor de 7 topkrimp- en de 16 anticipeergebieden zijn afzonderlijke factsheets opgesteld. Deze factsheets geven feiten en cijfers van het detailhandelsaanbod per regio, zowel per gemeente als voor de regio als geheel. Tevens zijn cijfers over het aantal inwoners en de bevolkingsopbouw (huidig en verwacht) en de huidige banenmarkt opgenomen. Naast dit overzicht van vraag en aanbod is een overzicht van de regionale samenwerking (op het gebied van detailhandel) opgenomen (geïllustreerd met enkele voorbeelden). De krimp- en anticipeergebieden zijn door het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties bepaald, in overleg met de betreffende provincies. De afbakening van deze gebieden komt niet in alle gevallen overeen met het verzorgings-gebied van winkelgebieden. In de aanpak van detailhandelsvraagstukken kan derhalve voor een andere regio-indeling of samenwerking worden gekozen. De gegevens uit de factsheets zijn gebruikt bij het opstellen van het overkoepelende hoofdrapport. De factsheets hebben een uniforme opbouw. Hieronder wordt per onderdeel een korte toelichting en bronvermelding gegeven. Algemene kengetallen Onder dit kopje wordt voor de regio als geheel een overzicht van de omvang van winkelaanbod, leegstand, aantal inwoners en huishoudens weergegeven. Ook worden cijfers over de verwachte bevolkings- en huishoudensontwikkeling gegeven. Er bestaan verschillende (regionale) bevolkingsprognoses. Om op consistente uniforme wijze de factsheets te kunnen opstellen is er voor gekozen overal de prognose van het CBS aan te houden. Tenslotte is het aantal banen in de detailhandel in de regio als algemeen kengetal opgenomen. Winkelaanbod Aantal winkels: panden met een detailhandelsinvulling, exclusief leegstand. Bron: Locatus, oktober Aantal m² winkelvloeroppervlak (wvo): de voor het publiek toegankelijke winkelruimte ten behoeve van detailhandel, inclusief zichtbare ruimten zoals etalages en de ruimte achter toonbanken en kassa s. Dit oppervlak is exclusief leegstand. Bron: Locatus, oktober Leegstand Aantal leegstaande panden: panden bestemd voor commerciële publieksfuncties (winkels, diensten en horeca) die leeg staan. Bron: Locatus, oktober Aantal m² wvo leegstand: winkelvloeroppervlak voor commerciële publieksfuncties (winkels, diensten en horeca) dat leegstaat. Bron: Locatus, oktober Inwonertal en bevolkingsontwikkeling Aantal inwoners 2012: actueel inwonertal. Bron: CBS StatLine, peildatum Aantal inwoners 2020 en 2040: bevolkingsprognose. Bron: CBS StatLine, D R O O G H T R O M M E L E N E N PA R T N E R S 1

8 Bevolkingsopbouw gemeenten Aantal huishoudens en ontwikkeling Aantal huishoudens 2012: actueel aantal huishoudens. Bron: CBS StatLine, peildatum 1 januari Aantal huishoudens 2020 en 2040: huishoudensprognose. Bron: CBS StatLine, Regionale prognose huishoudens; Arbeids-/banenmarkt Aantal banen in de detailhandel: werknemers in loondienst in de detailhandelssector. Dit betreft zowel fulltime-, parttime- als uitzendbanen. Dit cijfer is exclusief ondernemers en meewerkende familieleden. Bron: HBD, Vergelijkingskengetallen (tabel) In de tabel met vergelijkingskengetallen is een deel van de algemene kengetallen bewerkt en aangevuld met een aantal feiten die inzicht geven in de vraag- en aanbodzijde per regio. In de tabel is af te lezen hoe de regio zich verhoudt tot het Nederlands gemiddelde. Aantal winkels per inwoners en omvang wvo per inwoners (in m²): geeft een indicatie of er relatief veel of weinig winkelaanbod is in de regio. (Conclusies over onder- of overaanbod kunnen hieruit niet getrokken worden. Dit is onder meer afhankelijk van de (toeristische) verzorgingsfunctie). Bron: bewerking algemene kengetallen. Aandeel leegstand naar wvo: het aandeel leegstand in het totale winkelvloeroppervlak (winkels + leegstaand winkelvloeroppervlak bestemd voor commerciële publieksfuncties winkels, horeca en diensten) geeft aan of er sprake is van veel of weinig leegstaand commercieel (winkel-)vastgoed. Een leegstandspercentage van circa 5% (frictieleegstand) is wenselijk om nieuwe ondernemers en ondernemers met plannen voldoende ruimte te bieden om in de lokale markt te vestigen/verplaatsen (flexibiliteit en dynamiek). Bij een lager leegstandspercentage is de vastgoedmarkt weinig flexibel. Bij een hoger leegstandspercentage is sprake van structurele leegstand. Het landelijke leegstandspercentage (10%) is zorgwekkend hoog. In regio s met een nog hogere leegstand zijn de problemen acuut. Bron: bewerking algemene kengetallen. Concentratiegraad naar wvo: het aandeel winkelvloeroppervlak dat in een winkelgebied gevestigd is. In een gezonde winkelstructuur is de concentratiegraad hoog (weinig solitair gevestigde winkels). Binnen winkelgebieden kunnen winkels profiteren van elkaars bezoekers (synergie). Dit is een belangrijke voorwaarde voor een zo compleet mogelijk aanbod, ook op langere termijn. Bron: Locatus, oktober Filialiseringsgraad naar wvo: het aandeel winkelvloeroppervlak dat ingevuld wordt door winkelketens (filiaal/ franchisenemer). Winkelketens (ten minste 7 vestigingen) hebben schaalvoordelen, waardoor ze een sterke marktpositie ingenomen hebben. Voor consumenten is een mix van filialen en zelfstandigen (couleur locale) het meest interessant. Bron: Locatus, oktober D R O O G H T R O M M E L E N E N PA R T N E R S

9 Bevolkingsontwikkeling en : de procentuele verandering van het inwonertal in 2020 en respectievelijk 2040 ten opzichte van (N.b.: een groei van het inwonertal tussen 2012 en 2040 betekent niet altijd dat een gemeente in 2040 nog groeiende is). Een afnemend inwonertal betekent een afnemend draagvlak voor winkelvoorzieningen. Bron: bewerking algemene kengetallen. Huishoudensontwikkeling en : de procentuele verandering van het aantal huishoudens in 2020 en respectievelijk 2040 ten opzichte van Vanwege de gemiddeld steeds kleiner wordende huishoudens is er per saldo een behoefte aan meer (andere) woningen. Bron: bewerking algemene kengetallen. Aandeel detailhandel in banenmarkt: het belang van detailhandel in de totale regionale banenmarkt (fulltime, parttime en werknemers via uitzendbureau) (exclusief zelfstandige ondernemers en meewerkende familieleden). Bron: bewerking algemene kengetallen en LISA, 2009 (totaal aantal banen). Kaarten en figuren Kaart detailhandelsstructuur: Overzicht met alle centrale (hoofd-) winkelgebieden (tenminste 5 winkels, aangegeven met rode bollen) en grootschalige clusters (zoals woonboulevards en Factory Outlet Centers (tenminste 5 winkels, aangegeven met gele bollen). De bollen zijn ingedeeld in grootteklassen naar omvang in m² winkelvloeroppervlak (exclusief leegstand). Ondersteunende winkelgebieden (stadsdeel-, wijk-, en buurtwinkelcentra) en solitair gevestigde winkels zijn in de analyses meegenomen, maar worden niet op deze kaart aangegeven. De kaart geeft een beeld van de hoofdwinkelstructuur met hierop de omvang en spreiding van winkelgebieden. Het betreft een weergave van de huidige situatie (geen visie op de gewenste structuur). Bron: Locatus, oktober Figuur winkelaanbod: de omvang van het winkelaanbod in m² winkelvloeroppervlak naar branchegroep en omvang van de leegstand per gemeente. Hiermee wordt per gemeente omvang en type winkelaanbod inzichtelijk. Voor de branche-indeling, zie pagina 5. Bron: Locatus, oktober Themakaarten aandeel leegstand, concentratiegraad, filialiseringsgraad, bevolkingsontwikkeling en huishoudensontwikkeling: de percentages voor deze onderwerpen zijn per gemeente aangegeven op kaartbeelden. Voor een toelichting op de begrippen, zie kopje Vergelijkingskengetallen. Bron: bewerkingen vergelijkingskengetallen naar gemeenteniveau. Figuur bevolkingsopbouw: het aantal inwoners per leeftijdscohort van 20 jaar per gemeente op dit moment (2012) en de prognose voor 2020 en De figuur geeft inzicht in de ontwikkeling van de samenstelling van de bevolking per gemeente (o.a. vergrijzing D R O O G H T R O M M E L E N E N PA R T N E R S 3

10 en ontgroening). Bron: bewerkingen vergelijkingskengetallen naar gemeenteniveau. Leegstandsbarometer De leegstandsbarometer geeft een indicatie van de verwachte ontwikkeling van de leegstand. Als indicatoren zijn het aandeel leegstand in het totale winkelvloeroppervlak (winkels + leegstaand winkelvloeroppervlak bestemd voor commerciële publieksfuncties winkels, horeca en diensten; situatie oktober 2012) op de horizontale as weergegeven en de verwachte bevolkingsontwikkeling , uitgedrukt in bevolkingsgroei of -daling op verticale as (beide in procenten). Aan de hand van beide percentages zijn de gemeenten en regio s op de barometer te plaatsen. De barometer is in te delen in vier kwadranten. Voor de leegstandsbarometer met alle Nederlandse gemeenten en een nadere toelichting, zie Bron: bewerking vergelijkingskengetallen naar gemeenteniveau. Toelichting per kwadrant: Kwadrant weinig leegstand en bevolkingsgroei : er is sprake van een leegstandsniveau lager of ongeveer gelijk aan de frictieleegstand (5%) en een verwachte toename van het inwonertal. Vraag en aanbod naar winkelvastgoed is in balans en grote toename van leegstand lijkt naar verwachting niet direct te verwachten door een toename van draagvlak (meer inwoners). Maar ook in gemeenten in dit kwadrant zullen de autonome landelijke trends hun effect hebben (o.a. minder bestedingen in fysieke winkels, schaalvergroting van winkels en winkelgebieden, leidend tot een afname van het aantal winkels) en zullen (nieuwe) winkelmeters op slechte locaties naar verwachting structureel leegstaan of afvallen. Nieuwe winkelontwikkelingen lonen enkel op de beste locaties. Kwadrant weinig leegstand en bevolkingskrimp : er is sprake van een leegstandsniveau lager of ongeveer gelijk aan de frictieleegstand (5%) en een verwachte afname van het inwonertal. Vraag en aanbod naar winkelvastgoed is nog in balans, maar door de afname van het draagvlak (minder inwoners) zullen autonome trends versterkt optreden (schaalvergroting), waardoor keuzes in de detailhandelsstructuur gemaakt moeten worden om structurele leegstand op gewenste winkellocaties te voorkomen. Kwadrant veel leegstand en bevolkingsgroei : er is sprake van een leegstandsniveau ruim hoger dan de frictieleegstand en een verwachte toename van het inwonertal. De grote leegstand zal ondanks toenemend draagvlak niet automatisch ingevuld worden, rekening houdend met de voortgaande trends in de detailhandel. Incourante panden en slechte winkellocaties zullen structureel leeg blijven staan. Keuzes in de structuur zijn noodzakelijk en sanering van winkelvastgoed zal plaatsvinden, actief dan wel passief. 4 D R O O G H T R O M M E L E N E N PA R T N E R S

11 Kwadrant veel leegstand en bevolkingskrimp : er is sprake van een leegstandsniveau ruim hoger dan de frictieleegstand en een verwachte afname van het inwonertal. De grote leegstand is structureel van karakter en dreigt toe te nemen door het afnemende draagvlak en de landelijke trends in de detailhandel, waardoor de schaalvergroting in de winkelstructuur verder zal gaan. Ingrijpen in de winkelstructuur is noodzakelijk. Gemeenten en regio s zullen zeer kritisch op ontwikkelingslocaties moeten sturen: alleen ontwikkelingen die de gewenste structuur versterken. Sanering van leegstaand winkelvastgoed zal nodig zijn om verloedering tegen te gaan. Samenwerking, regie en voorbeelden De factsheets eindigen met een overzicht van samenwerkingsvormen in de regio. Dit varieert van incidenteel intergemeentelijk overleg tot intensieve regionale samenwerkingsverbanden. Vervolgens wordt aangegeven op welke wijze de samenwerkende gemeenten en provincie in hoofdlijn invulling geven aan de samenwerking en welke rollen de overheden aannemen (regisseur, gesprekspartner, etc.) als het gaat om detailhandelsvraagstukken. Per regio worden, voor zover bekend, enkele voorbeelden benoemd van de aanpak van bepaalde detailhandelsvraagstukken, intergemeentelijk of samen met de provincie, in de regio. Dit onderdeel van de factsheets is samengesteld op basis van deskresearch, input uit een belronde met provinciale contactpersonen en uit de drie discussiebijeenkomsten per landsdeel met provincies en meerdere gemeenten uit de krimp- en anticipeergebieden. Branche-indeling detailhandel In de factsheets zijn gegevens over winkelaanbod weergegeven per branchegroep. DTNP hanteert daarbij de volgende indeling: Branchegroep Hoofdbranche Supermarkten Dagelijks Speciaalzaken Persoonlijke verzorging Mode Kleding en modeaccessoires Schoenen en lederwaren Warenhuizen Juwelier en optiek Huishoudelijk en cadeau Antiek en kunst Sport Spel Overig Hobby niet-dagelijks Media Elektronica Fiets- en autoaccessoires Plant en dier Overige detailhandel Woninginrichting Volumineus Doe-het-zelf aanbod Tuincentra D R O O G H T R O M M E L E N E N PA R T N E R S 5

12 1 Noordwest-Friesland Detailhandelsstructuur Noordwest-Friesland Algemene kengetallen Winkelaanbod 440 winkels m² winkelvloeroppervlak (wvo) Leegstand 90 leegstaande panden m² wvo leegstand Inwonertal en bevolkingsontwikkeling inwoners inwoners inwoners 2040 Winkelaanbod Noordwest-Friesland (in m² wvo) Aantal huishoudens en -ontwikkeling huishoudens huishoudens huishoudens 2040 Arbeids-/banenmarkt banen in de detailhandel 6 D R O O G H T R O M M E L E N E N PA R T N E R S

13 Vergelijkingskengetallen Onderwerp Noordwest- Friesland Nederland aantal winkels per inwoners 5,3 6,1 omvang wvo per inwoners (in m²) aandeel leegstand naar wvo (frictie: 5%) 11,4% 10,1% concentratiegraad naar wvo 57% 69% filialiseringsgraad naar wvo 50% 54% bevolkingsontwikkeling ,3% 3,0% bevolkingsontwikkeling ,3% 6,7% huishoudensontwikkeling ,0% 5,9% huishoudensontwikkeling ,0% 12,8% aandeel detailhandel in banenmarkt 8,9% 8,6% Concentratiegraad detailhandel Noordwest-Friesland Aandeel leegstand detailhandel Noordwest-Friesland Filialiseringsgraad detailhandel Noordwest-Friesland D R O O G H T R O M M E L E N E N PA R T N E R S 7

14 Bevolkingsontwikkeling Noordwest-Friesland Bevolkingsopbouw 2012 en prognose 2020 en 2040 Noordwest-Friesland Huishoudensontwikkeling Noordwest-Friesland 8 D R O O G H T R O M M E L E N E N PA R T N E R S

15 Leegstandsbarometer Noordwest-Friesland Samenwerking en regie, voorbeelden Provincie Fryslân heeft in 2012 haar De gemeenten in Noordwest-Friesland werken op verschillende terreinen samen en verkennen de mogelijkheid te fuseren tot één grote gemeente. Provincie Fryslân ziet voor zichzelf een regisserende en verbindende rol richting gemeenten als het gaat om de aanpak van de krimpproblematiek. Hierbij beschouwt ze de gehele provincie als anticipeergebied. Streekplan 2007 geëvalueerd. Uit deze tussentijdse evaluatie komt naar voren dat de beperkte vestigingsmogelijkheden voor perifere detailhandel hebben geleid tot een hernieuwde focus op kernwinkelgebieden en het vervallen van omvangrijke perifere toevoegingen. Desondanks wordt ook geconstateerd dat kernwinkelgebieden onder druk zijn komen te staan door autonome trends. In de evaluatie wordt de noodzaak onderstreept behoedzaam om te gaan met kernwinkelgebieden en perifere vestigingen te beperken. In opdracht van de regiogemeenten, provincie en ministerie van BZK is voor Noordwest- Friesland een werkdocument opgesteld. Het doel van dit document is om de dialoog, over het fenomeen bevolkingstransitie (bewustwording), met de (maatschappelijke) partners op regionaal niveau te kunnen voeren. Daarnaast dient het werkdocument als bouwsteen voor de provinciale streekagenda, waarin per regio de grote opgaven worden gedefinieerd en een gezamenlijke ambitie en concrete (beleids)aanpak worden geformuleerd. In de analyse worden bereikbaarheid van detailhandelsvoorzieningen, voorzieningenniveau in kleine kernen en werkgelegenheid in de detailhandel als aandachtspunten gesignaleerd. D R O O G H T R O M M E L E N E N PA R T N E R S 9

16 2 Noordoost-Friesland Detailhandelsstructuur Noordoost-Friesland Algemene kengetallen Winkelaanbod 700 winkels m² winkelvloeroppervlak (wvo) Leegstand 110 leegstaande panden m² wvo leegstand Inwonertal en bevolkingsontwikkeling inwoners inwoners inwoners 2040 Winkelaanbod Noordoost-Friesland (in m² wvo) Aantal huishoudens en ontwikkeling huishoudens huishoudens huishoudens 2040 Arbeids-/banenmarkt banen in de detailhandel 1 0 D R O O G H T R O M M E L E N E N PA R T N E R S

17 Vergelijkingskengetallen Onderwerp Noordoost- Nederland Friesland aantal winkels per inwoners 5,6 6,1 omvang wvo per inwoners (in m²) aandeel leegstand naar wvo (frictie: 5%) 10,3% 10,1% concentratiegraad naar wvo 60% 69% filialiseringsgraad naar wvo 52% 54% bevolkingsontwikkeling ,4% 3,0% bevolkingsontwikkeling ,4% 6,7% huishoudensontwikkeling ,5% 5,9% huishoudensontwikkeling ,1% 12,8% aandeel detailhandel in banenmarkt (exclusief Ferwerderadiel) 10,1% 8,6% Concentratiegraad detailhandel Noordoost-Friesland Aandeel leegstand detailhandel Noordoost-Friesland Filialiseringsgraad detailhandel Noordoost-Friesland D R O O G H T R O M M E L E N E N PA R T N E R S 1 1

18 Bevolkingsontwikkeling Noordoost-Friesland Bevolkingsopbouw 2012 en prognose 2020 en 2040 Noordoost-Friesland Huishoudensontwikkeling Noordoost-Friesland 1 2 D R O O G H T R O M M E L E N E N PA R T N E R S

19 Leegstandsbarometer Noordoost-Friesland Samenwerking en regie, voorbeelden beschouwt ze de gehele provincie als In Noordoost-Friesland werken de anticipeergebied. gemeenten op vrijwillige basis samen in het samenwerkingsverband Netwerk Noordoost. De Kamer van Koophandel, Ondernemersfederatie Noordoost Fryslân en MKB Noord steunen Netwerk Noordoost. Provincie Fryslân heeft in 2012 haar Streekplan 2007 geëvalueerd. Uit deze tussentijdse evaluatie komt de noodzaak naar voren behoedzaam om te blijven gaan met kernwinkelgebieden en de beleidsmatige noodzaak mogelijkheden voor perifere vestigingen te beperken. Provincie Fryslân ziet voor zichzelf een regisserende en verbindende rol richting gemeenten als het gaat om de aanpak van de krimpproblematiek. Hierbij In 2010 is in opdracht van provincie Fryslân en de regiogemeenten het Sociaal-Economisch Masterplan opgesteld. Aan deze streekvisie is in 2011 de Agenda Netwerk Noordoost gekoppeld met hierin de uitwerkingen van programmalijnen in concrete projecten. Een van de programmalijnen is Sterke kernen, met als doel regionale afstemming voor voorzieningen (voorzieningenspreidingsplan). Hierbij wordt ingezet op de versterking in clusterkernen, waarmee ingespeeld wordt op de opschaling in de voorzieningenstructuur, waaronder detailhandel. De gemeenten en provincie Fryslân hebben in april 2012 het document Regionale Afspraken van Netwerk Noordoost ondertekend. Daarin is vastgelegd hoe ze samenwerken aan de sociaal-economische ontwikkeling van Noordoost-Friesland. Gemeenten en provincie reserveren financiële middelen voor de uitvoering van de Agenda Netwerk Noordoost. D R O O G H T R O M M E L E N E N PA R T N E R S 1 3

20 3 Oost-Drenthe Detailhandelsstructuur Oost-Drenthe Algemene kengetallen Winkelaanbod winkels m² winkelvloeroppervlak (wvo) Leegstand 180 leegstaande panden m² wvo leegstand Inwonertal en bevolkingsontwikkeling inwoners inwoners inwoners 2040 Aantal huishoudens en ontwikkeling huishoudens huishoudens huishoudens 2040 Arbeids-/banenmarkt banen in de detailhandel 1 4 D R O O G H T R O M M E L E N E N PA R T N E R S

21 Vergelijkingskengetallen Onderwerp Oost-Drenthe Nederland aantal winkels per inwoners 6,2 6,1 omvang wvo per inwoners (in m²) aandeel leegstand naar wvo (frictie: 5%) 13,9% 10,1% concentratiegraad naar wvo 67% 69% filialiseringsgraad naar wvo 47% 54% bevolkingsontwikkeling ,4% 3,0% bevolkingsontwikkeling ,6% 6,7% huishoudensontwikkeling ,4% 5,9% huishoudensontwikkeling ,2% 12,8% aandeel detailhandel in banenmarkt 8,0% 8,6% Concentratiegraad detailhandel Oost-Drenthe Aandeel leegstand detailhandel Oost-Drenthe Filialiseringsgraad detailhandel Oost-Drenthe D R O O G H T R O M M E L E N E N PA R T N E R S 1 5

22 Bevolkingsontwikkeling Oost-Drenthe Bevolkingsopbouw 2012 en prognose 2020 en 2040 Oost-Drenthe Huishoudensontwikkeling Oost-Drenthe 1 6 D R O O G H T R O M M E L E N E N PA R T N E R S

23 Winkelaanbod Oost-Drenthe (in m² wvo) Leegstandsbarometer Oost-Drenthe Samenwerking en regie, voorbeelden In Oost-Drenthe is geen formeel samenwerkingsverband. Provincie Drenthe is voornemens de Omgevingsvisie 2010 bij te stellen voor het onderwerp detailhandel, nu de ladder van duurzame verstedelijking ook voor deze sector als leidend principe wordt beschouwd. Om de leefbaarheid in kleine kernen met bevolkingsdaling op peil te houden is in opdracht van de provincie Drenthe de visie Vitaal Platteland opgesteld. Budgetten worden toegekend zodra regionale gebiedsagenda s zijn opgesteld (o.a. ontwikkelingsrichting voor economische structuur). In navolging van de clustering van publieke functies in Nieuw-Buinen (Dorpsontwikkelingsprogramma) hebben lokale ondernemers (aannemingsbedrijf en winkeliers) een plan uitgewerkt om een winkelcentrum direct naast het publieke voorzieningencluster te realiseren. Winkelaanbod is nu verspreid over een kilometers lang lint. Hiervoor heeft de gemeente Borger-Odoorn een nieuwe subsidieaanvraag bij provincie Drenthe ingediend. D R O O G H T R O M M E L E N E N PA R T N E R S 1 7

24 4 Achterhoek Detailhandelsstructuur Achterhoek Algemene kengetallen Winkelaanbod winkels m² winkelvloeroppervlak (wvo) Leegstand 330 leegstaande panden m² wvo leegstand Inwonertal en bevolkingsontwikkeling inwoners inwoners inwoners 2040 Aantal huishoudens en ontwikkeling huishoudens huishoudens huishoudens 2040 Arbeids-/banenmarkt banen in de detailhandel 1 8 D R O O G H T R O M M E L E N E N PA R T N E R S

25 Vergelijkingskengetallen Onderwerp Achterhoek Nederland aantal winkels per inwoners 6,6 6,1 omvang wvo per inwoners (in m²) aandeel leegstand naar wvo (frictie: 5%) 11,2% 10,1% (5%) concentratiegraad naar wvo 60% 69% filialiseringsgraad naar wvo 47% 54% bevolkingsontwikkeling ,8% 3,0% bevolkingsontwikkeling ,9% 6,7% huishoudensontwikkeling ,1% 5,9% huishoudensontwikkeling ,7% 12,8% aandeel detailhandel in banenmarkt 8,7% 8,6% Concentratiegraad detailhandel Achterhoek Aandeel leegstand detailhandel Achterhoek Filialiseringsgraad detailhandel Achterhoek D R O O G H T R O M M E L E N E N PA R T N E R S 1 9

26 Bevolkingsontwikkeling Achterhoek Bevolkingsopbouw 2012 en prognose 2020 en 2040 Achterhoek Huishoudensontwikkeling Achterhoek 2 0 D R O O G H T R O M M E L E N E N PA R T N E R S

27 Winkelaanbod Achterhoek (in m² wvo) Leegstandsbarometer Achterhoek Samenwerking en regie, voorbeelden Regio Achterhoek is een samenwerking (Gemeenschappelijke Regeling) van acht gemeenten. Eind 2011 hebben alle gemeenteraden een nieuw bestuurlijk kader: Achterhoek Agenda Bijbehorend Convenant Achterhoek 2020 is ook door diverse marktpartijen ondertekend. en Met het project Agenda voor de toekomst heeft Kamer van Koophandel, samen met CBW-Mitex en MKB Nederland, het onderwerp detailhandel op de agenda gezet. In regionale bijeenkomsten zijn landelijke trends en regiospecifieke knelpunten en kansen gepresenteerd aan gemeenten, provincie en ondernemers in de regio en is gediscussieerd over de rol van partijen om tot een gezonde en toekomstbestendige winkelstructuur te kunnen komen. Regio Achterhoek is inmiddels gestart met het opstellen van een regionale uitvoeringsagenda Detailhandel. Provincie Gelderland gebruikt deze input bij de herziening van detailhandelsbeleid in de Omgevingsvisie. D R O O G H T R O M M E L E N E N PA R T N E R S 2 1

28 5 Twente Detailhandelsstructuur Twente Algemene kengetallen Winkelaanbod winkels m² winkelvloeroppervlak (wvo) Leegstand 710 leegstaande panden m² wvo leegstand Inwonertal en bevolkingsontwikkeling inwoners inwoners inwoners 2040 Aantal huishoudens en ontwikkeling huishoudens huishoudens huishoudens 2040 Arbeids-/banenmarkt banen in de detailhandel 2 2 D R O O G H T R O M M E L E N E N PA R T N E R S

29 Winkelaanbod Twente (in m² wvo) D R O O G H T R O M M E L E N E N PA R T N E R S 2 3

30 Vergelijkingskengetallen Onderwerp Twente Nederland aantal winkels per inwoners 6,4 6,1 omvang wvo per inwoners (in m²) aandeel leegstand naar wvo (frictie: 5%) 12,9% 10,1% (5%) concentratiegraad naar wvo 58% 69% filialiseringsgraad naar wvo 46% 54% bevolkingsontwikkeling ,4% 3,0% bevolkingsontwikkeling ,9% 6,7% huishoudensontwikkeling ,2% 5,9% huishoudensontwikkeling ,4% 12,8% aandeel detailhandel in banenmarkt 8,8% 8,6% Concentratiegraad detailhandel Twente Aandeel leegstand detailhandel Twente Filialiseringsgraad detailhandel Twente 2 4 D R O O G H T R O M M E L E N E N PA R T N E R S

31 Bevolkingsontwikkeling Twente Bevolkingsopbouw 2012 en prognose 2020 en 2040 Twente (deel 1) Huishoudensontwikkeling Twente D R O O G H T R O M M E L E N E N PA R T N E R S 2 5

32 Bevolkingsopbouw 2012 en prognose 2020 en 2040 Twente (deel 2) 2 6 D R O O G H T R O M M E L E N E N PA R T N E R S

33 Leegstandsbarometer Twente Dinkelland en Tubbergen zijn twee landelijke gemeenten met vergelijkbare opgaven door de ruimtelijke situatie (kleine kernen) en demografische ontwikkelingen. De samenwerking tussen beide gemeenten wordt steeds intensiever. Voorjaar 2013 wordt een gezamenlijke detailhandelsstructuurvisie afgerond. Samenwerking en regie, voorbeelden Regio Twente is het samenwerkingsverband van de 14 Twentse gemeenten. Regio Twente is een aparte bestuurslaag met een regioraad van burgemeesters en wethouders uit de samenwerkende gemeenten en een ambtelijke organisatie. De Agenda van Twente is een gezamenlijk investeringsprogramma van Regio Twente, de 14 Twentse gemeenten en provincie Overijssel, dat loopt tot Regio Twente en de provincie hebben financiële middelen beschikbaar gesteld voor de uitvoering van vernieuwende majeure projecten met betrekking tot mobiliteit, economische vitaliteit (arbeidsmarkt, innovatie/kennisregio) en toerisme. In de Ontwikkelagenda Netwerkstad Twente (in ontwikkeling) van gemeenten Almelo, Borne, Enschede, Hengelo, Oldenzaal en provincie Overijssel wordt verbetering van de economische vitaliteit nagestreefd, waarvan een passend voorzieningenaanbod een onderdeel is. D R O O G H T R O M M E L E N E N PA R T N E R S 2 7

34 6 Kop van Noord-Holland Detailhandelsstructuur Kop van Noord-Holland Algemene kengetallen Winkelaanbod winkels m² winkelvloeroppervlak (wvo) Leegstand 110 leegstaande panden m² wvo leegstand Inwonertal en bevolkingsontwikkeling inwoners inwoners inwoners 2040 Aantal huishoudens en ontwikkeling huishoudens huishoudens huishoudens 2040 Arbeids-/banenmarkt banen in de detailhandel 2 8 D R O O G H T R O M M E L E N E N PA R T N E R S

35 Vergelijkingskengetallen Onderwerp Kop van Noord-Holland Nederland aantal winkels per inwoners 6,8 6,1 omvang wvo per inwoners (in m²) aandeel leegstand naar wvo (frictie: 5%) 7,0% 10,1% concentratiegraad naar wvo 68% 69% filialiseringsgraad naar wvo 57% 54% bevolkingsontwikkeling ,8% 3,0% bevolkingsontwikkeling ,1% 6,7% huishoudensontwikkeling ,8% 5,9% huishoudensontwikkeling ,1% 12,8% aandeel detailhandel in banenmarkt 9,1% 8,6% Concentratiegraad detailhandel Kop van Noord-Holland Aandeel leegstand detailhandel Kop van Noord-Holland Filialiseringsgraad detailhandel Kop van Noord-Holland D R O O G H T R O M M E L E N E N PA R T N E R S 2 9

36 Bevolkingsontwikkeling Kop van Noord-Holland Bevolkingsopbouw 2012 en prognose 2020 en 2040 Kop van Noord-Holland Huishoudensontwikkeling Kop van Noord-Holland 3 0 D R O O G H T R O M M E L E N E N PA R T N E R S

37 Leegstandsbarometer Kop van Noord-Holland Winkelaanbod Kop van Noord-Holland (in m² wvo) Samenwerking en regie, voorbeelden De Kop van Noord-Holland bestaat na een tweetal fusies uit vier gemeenten, die nauw samenwerken. Provincie Noord-Holland stimuleert, in haar nota Detailhandels- en leisurebeleid Noord-Holland, regio s een eigen visie op te stellen voor het te voeren detailhandelsbeleid. Regionale afstemming van winkelplannen vindt plaats in de Regionale Adviescommissie (RAC) Noord-Holland Noord. Provincie Noord-Holland ondersteunt regio s en gemeenten met kennis: o.a. Koopstromenonderzoek Randstad, marktruimteonderzoek en Noord-Holland in Cijfers (o.a. bevolkingsprognose). Kop van Noord-Holland heeft een regionale detailhandelsvisie (2011). Nieuwe winkelontwikkelingen niet passend in bestemmingsplannen en vanaf een bepaalde omvang worden bij het Portefeuillehoudersoverleg ROVEZ ingebracht en regionaal afgestemd en vervolgens voorgelegd aan de RAC, die adviseert aan gedeputeerde staten en de betreffende gemeente. D R O O G H T R O M M E L E N E N PA R T N E R S 3 1

38 7 Goeree-Overflakkee Detailhandelsstructuur Goeree-Overflakkee Algemene kengetallen Winkelaanbod 320 winkels m² winkelvloeroppervlak (wvo) Leegstand 50 leegstaande panden m² wvo leegstand Inwonertal en bevolkingsontwikkeling inwoners inwoners inwoners 2040 Winkelaanbod Goeree-Overflakkee (in m² wvo) Aantal huishoudens en ontwikkeling huishoudens huishoudens huishoudens 2040 Arbeids-/banenmarkt banen in de detailhandel 3 2 D R O O G H T R O M M E L E N E N PA R T N E R S

39 Vergelijkingskengetallen Onderwerp Goeree- Nederland Overflakkee aantal winkels per inwoners 6,6 6,1 omvang wvo per inwoners (in m²) aandeel leegstand naar wvo (frictie: 5%) 10,1% 10,1% concentratiegraad naar wvo 46% 69% filialiseringsgraad naar wvo 45% 54% bevolkingsontwikkeling ,7% 3,0% bevolkingsontwikkeling ,3% 6,7% huishoudensontwikkeling ,9% 5,9% huishoudensontwikkeling ,0% 12,8% aandeel detailhandel in banenmarkt 11,9% 8,6% Concentratiegraad detailhandel Goeree-Overflakkee Aandeel leegstand detailhandel Goeree-Overflakkee Filialiseringsgraad detailhandel Goeree-Overflakkee D R O O G H T R O M M E L E N E N PA R T N E R S 3 3

40 Bevolkingsontwikkeling Goeree-Overflakkee Huishoudensontwikkeling Goeree-Overflakkee Bevolkingsopbouw 2012 en prognose 2020 en 2040 Goeree-Overflakkee 3 4 D R O O G H T R O M M E L E N E N PA R T N E R S

41 Leegstandsbarometer Goeree-Overflakkee Samenwerking en regie, voorbeelden onderdeel van uit. Een regionale Goeree-Overflakkee is per 1 januari 2013 ontstaan uit de voormalige gemeenten Dirksland, Goedereede, Middelharnis en Oostflakkee. De nieuwe gemeente vervangt het Intergemeentelijk Samenwerkingsverband Goereedetailhandelsstructuurvisie op de volledige winkelstructuur voor Zuid- Holland Zuid moet nog worden opgesteld. Deze regionale visie levert input voor de integrale herziening van de Provinciale Structuurvisie (2013). Overflakkee (ISGO). Provincie Zuid-Holland stimuleert de Zuid-Holland Zuid is een van de vijf Regionaal Economische Overleggen (REO s) in de provincie Zuid-Holland. Goeree-Overflakkee maakt hier REO s een regionale detailhandelsstructuurvisie op te stellen. Voor detailhandel op perifere locaties heeft REO Zuid-Holland Zuid in 2012 een Regionale structuurvisie en het Beleidsplan PDV vastgesteld. Hierin worden heldere keuzes gemaakt en hebben de gemeenten perifere winkelontwikkelingen op elkaar afgestemd. PDV-clusters hebben de in het verleden beoogde functie en positie niet kunnen waarmaken, o.a. door overaanbod, te weinig kritische massa van afzonderlijke clusters en overlappende verzorgingsgebieden. Kern van de PDV-visie en het beleid is dat gekozen is om in de toekomst in te zetten op drie kansrijke, regionaalfunctionerende PDV-clusters in Zuid- Holland Zuid. D R O O G H T R O M M E L E N E N PA R T N E R S 3 5

42 8 Voorne-Putten Detailhandelsstructuur Voorne-Putten Algemene kengetallen Winkelaanbod 810 winkels m² winkelvloeroppervlak (wvo) Leegstand 130 leegstaande panden m² wvo leegstand Inwonertal en bevolkingsontwikkeling inwoners inwoners inwoners 2040 Winkelaanbod Voorne-Putten (in m² wvo) Aantal huishoudens en ontwikkeling huishoudens huishoudens huishoudens 2040 Arbeids-/banenmarkt banen in de detailhandel 3 6 D R O O G H T R O M M E L E N E N PA R T N E R S

43 Vergelijkingskengetallen Onderwerp Voorne-Putten Nederland aantal winkels per inwoners 5,3 6,1 omvang wvo per inwoners (in m²) aandeel leegstand naar wvo (frictie: 5%) 11,0% 10,1% concentratiegraad naar wvo 72% 69% filialiseringsgraad naar wvo 64% 54% bevolkingsontwikkeling ,9% 3,0% bevolkingsontwikkeling ,5% 6,7% huishoudensontwikkeling ,9% 5,9% huishoudensontwikkeling ,7% 12,8% aandeel detailhandel in banenmarkt 14,1% 8,6% Concentratiegraad detailhandel Voorne-Putten Aandeel leegstand detailhandel Voorne-Putten Filialiseringsgraad detailhandel Voorne-Putten D R O O G H T R O M M E L E N E N PA R T N E R S 3 7

44 Bevolkingsontwikkeling Voorne-Putten Bevolkingsopbouw 2012 en prognose 2020 en 2040 Voorne-Putten Huishoudensontwikkeling Voorne-Putten 3 8 D R O O G H T R O M M E L E N E N PA R T N E R S

45 Leegstandsbarometer Voorne-Putten buurtwinkelcentra en winkelstrips krijgen geen aandacht meer. Voor Voorne-Putten is de Economische monitor 2010 opgesteld, waarin o.a. de stand van zaken in de detailhandel is geïnventariseerd. De omslageffecten voor Voorne-Putten zijn groot: van groeiregio naar krimpregio. Samenwerking en regie, voorbeelden De gemeenten Bernisse, Brielle, Hellevoetsluis, Spijkenisse en Westvoorne werken samen in het Intergemeentelijk samenwerkingsverband Voorne-Putten. Er is een stuurgroep die de voortgang bewaakt met hierin de vijf burgemeesters en gemeentesecretarissen en ambtelijke projectteams die diverse samenwerkingsprojecten uitvoeren. Thema s hierbij zijn o.a. Economische Zaken, Recreatie en toerisme en Ruimtelijke ordening/wonen. Stadsregio Rotterdam is een van de vijf Regionaal Economische Overleggen (REO s) in de provincie Zuid-Holland. Voorne-Putten maakt hier onderdeel van uit. De Detailhandelsstructuurvisie Stadsregio Rotterdam levert input voor de integrale herziening van de Provinciale Structuurvisie (2013). In de visie wordt schaalvergroting in de winkelstructuur geaccepteerd en gefaciliteerd: de kleinste dorpscentra, D R O O G H T R O M M E L E N E N PA R T N E R S 3 9

46 9 Schouwen-Duiveland Detailhandelsstructuur Schouwen-Duiveland Algemene kengetallen Winkelaanbod 330 winkels m² winkelvloeroppervlak (wvo) Leegstand 50 leegstaande panden m² wvo leegstand Inwonertal en bevolkingsontwikkeling inwoners inwoners inwoners 2040 Winkelaanbod Schouwen-Duiveland (in m² wvo) Aantal huishoudens en ontwikkeling huishoudens huishoudens huishoudens 2040 Arbeids-/banenmarkt banen in de detailhandel 4 0 D R O O G H T R O M M E L E N E N PA R T N E R S

47 Vergelijkingskengetallen Onderwerp Schouwen- Nederland Duiveland aantal winkels per inwoners 9,7 6,1 omvang wvo per inwoners (in m²) aandeel leegstand naar wvo (frictie: 5%) 8,3% 10,1% concentratiegraad naar wvo 63% 69% filialiseringsgraad naar wvo 41% 54% bevolkingsontwikkeling ,3% 3,0% bevolkingsontwikkeling ,1% 6,7% huishoudensontwikkeling ,0% 5,9% huishoudensontwikkeling ,7% 12,8% aandeel detailhandel in banenmarkt 9,8% 8,6% Concentratiegraad detailhandel Schouwen-Duiveland Aandeel leegstand detailhandel Schouwen-Duiveland Filialiseringsgraad detailhandel Schouwen-Duiveland D R O O G H T R O M M E L E N E N PA R T N E R S 4 1

48 Bevolkingsontwikkeling Schouwen-Duiveland Huishoudensontwikkeling Schouwen-Duiveland Bevolkingsopbouw 2012 en prognose 2020 en 2040 Schouwen-Duiveland 4 2 D R O O G H T R O M M E L E N E N PA R T N E R S

49 Leegstandsbarometer Schouwen-Duiveland Samenwerking en regie, voorbeelden boven kwantiteit). Gemeenten, dorps/ Dit anticipeergebied bestaat uit één gemeente: Schouwen-Duiveland. Provincie Zeeland heeft in 2008 en 2009 met alle Zeeuwse regio s een brede dialoog georganiseerd. Onder de naam Nieuw!Zeeland is gesproken met burgers, bedrijven en organisaties, resulterend in de notitie Op Pad! Hierin zijn keuzes voor de bevolkingsontwikkelingen vertaald wijkraden, corporaties, provincie, ontwikkelaars, OV-bedrijven en welzijnsorganisaties Leefbaarheid en voorzieningen zijn samen verantwoordelijk voor de leefbaarheid en het behoud van voorzieningen. Hierbij dienen het verbeteren van de woonkwaliteit, het behouden van de ontmoetingsfunctie en het bereikbaar houden van voorzieningen centraal te staan. naar een plan om Zeeland een kwaliteitssprong te laten maken (kwaliteit In het Omgevingsplan Zeeland is de duurzaamheidsladder voor stedelijke ontwikkeling voor detailhandel toegepast. Vanuit zorgvuldig ruimtegebruik, bundeling van functies en versterking van attractieve steden ziet de provincie (binnenstedelijke) kernwinkelgebieden als primaire vestigingsplaats voor detailhandel. Kernwinkelgebieden vervullen een belangrijke economische functie voor bewoners en toeristen en verdienen bescherming. Schouwen-Duiveland heeft een gemeentelijke detailhandelsstructuurvisie. In deze visie wordt gekozen voor concentratie van winkels in streekcenrum Zierikzee en dorpscentra Bruinisse, Burgh Haamstede en Renesse. Door een heldere keuze te maken voor één hoofdcentrum en een beperkt aantal complete dorpscentra ontstaat een gezonde basis voor een duurzame winkelstructuur en krijgen ondernemers extra investeringszekerheid, zodat ze in kunnen spelen op ontwikkelingen als schaalvergroting en modernisering. D R O O G H T R O M M E L E N E N PA R T N E R S 4 3

50 10 Hoeksche Waard Detailhandelsstructuur Hoeksche Waard Algemene kengetallen Winkelaanbod 470 winkels m² winkelvloeroppervlak (wvo) Leegstand 60 leegstaande panden m² wvo leegstand Inwonertal en bevolkingsontwikkeling inwoners inwoners inwoners 2040 Winkelaanbod Hoeksche Waard (in m² wvo) Aantal huishoudens en ontwikkeling huishoudens huishoudens huishoudens 2040 Arbeids-/banenmarkt banen in de detailhandel 4 4 D R O O G H T R O M M E L E N E N PA R T N E R S

51 Vergelijkingskengetallen Onderwerp Hoeksche Nederland Waard aantal winkels per inwoners 5,5 6,1 omvang wvo per inwoners (in m²) aandeel leegstand naar wvo (frictie: 5%) 6,6% 10,1% concentratiegraad naar wvo 57% 69% filialiseringsgraad naar wvo 46% 54% bevolkingsontwikkeling ,9% 3,0% bevolkingsontwikkeling ,2% 6,7% huishoudensontwikkeling ,9% 5,9% huishoudensontwikkeling ,9% 12,8% aandeel detailhandel in banenmarkt 12,5% 8,6% Concentratiegraad detailhandel Hoeksche Waard Aandeel leegstand detailhandel Hoeksche Waard Filialiseringsgraad detailhandel Hoeksche Waard D R O O G H T R O M M E L E N E N PA R T N E R S 4 5

52 Bevolkingsontwikkeling Hoeksche Waard Bevolkingsopbouw 2012 en prognose 2020 en 2040 Hoeksche Waard Huishoudensontwikkeling Hoeksche Waard 4 6 D R O O G H T R O M M E L E N E N PA R T N E R S

53 Leegstandsbarometer Hoeksche Waard Samenwerking en regie, voorbeelden detailhandelsstructuurvisie op de De gemeenten in de Hoeksche Waard werken integraal samen in het Samenwerkingsorgaan Hoeksche Waard (SOHW, algemeen en dagelijks bestuur). De vijf gemeenteraden hebben in 2008 volledige winkelstructuur voor Zuid- Holland Zuid moet nog worden opgesteld. Deze regionale visie levert input voor de integrale herziening van de Provinciale Structuurvisie (2013). het Meerjarenprogramma Hoeksche Waard vastgesteld met afspraken over samenwerking op diverse beleidsterreinen. Provincie Zuid-Holland stimuleert de REO s een regionale detailhandelsstructuurvisie op te stellen. Voor detailhandel op perifere locaties heeft Hoeksche Waard maakt onderdeel uit van REO Zuid-Holland Zuid. Een regionale REO Zuid-Holland Zuid in 2012 een Regionale structuurvisie en het Beleidsplan PDV vastgesteld. Hierin worden heldere keuzes gemaakt en hebben de gemeenten perifere winkelontwikkelingen op elkaar afgestemd. PDV-clusters hebben de in het verleden beoogde functie en positie niet kunnen waarmaken, o.a. door overaanbod, te weinig kritische massa van afzonderlijke clusters en overlappende verzorgingsgebieden. Kern van de PDV-visie en het beleid is dat gekozen is om in de toekomst in te zetten op drie kansrijke, regionaalfunctionerende PDV-clusters in Zuid- Holland Zuid. In de Sociaal-economische visie Regio Hoeksche Waard (2012) is versterking en behoud van detailhandel als een van de doelstellingen geformuleerd. Actie uit de visie is het inzetten op verbetering van de kwaliteit van het aanbod van de detailhandel en vergroten van de koopkrachtbinding. Als onderlegger wordt een regionale detailhandelsvisie opgesteld. Hiermee wil de regio inspelen op het gevaar van verschraling van winkelaanbod in het anticipeergebied. D R O O G H T R O M M E L E N E N PA R T N E R S 4 7

54 11 Krimpenerwaard Detailhandelsstructuur Krimpenerwaard Algemene kengetallen Winkelaanbod 310 winkels m² winkelvloeroppervlak (wvo) Leegstand 40 leegstaande panden m² wvo leegstand Inwonertal en bevolkingsontwikkeling inwoners inwoners inwoners 2040 Winkelaanbod Krimpenerwaard (in m² wvo) Aantal huishoudens en ontwikkeling huishoudens huishoudens huishoudens 2040 Arbeids-/banenmarkt banen in de detailhandel 4 8 D R O O G H T R O M M E L E N E N PA R T N E R S

55 Vergelijkingskengetallen Onderwerp Krimpenerwaard Nederland aantal winkels per inwoners 5,8 6,1 omvang wvo per inwoners (in m²) aandeel leegstand naar wvo (frictie: 5%) 8,4% 10,1% concentratiegraad naar wvo 62% 69% filialiseringsgraad naar wvo 38% 54% bevolkingsontwikkeling ,1% 3,0% bevolkingsontwikkeling ,9% 6,7% huishoudensontwikkeling ,7% 5,9% huishoudensontwikkeling ,1% 12,8% aandeel detailhandel in banenmarkt 9,9% 8,6% Concentratiegraad detailhandel Krimpenerwaard Aandeel leegstand detailhandel Krimpenerwaard Filialiseringsgraad detailhandel Krimpenerwaard D R O O G H T R O M M E L E N E N PA R T N E R S 4 9

56 Bevolkingsontwikkeling Krimpenerwaard Bevolkingsopbouw Krimpenerwaard 2012 en prognose 2020 en 2040 Huishoudensontwikkeling Krimpenerwaard 5 0 D R O O G H T R O M M E L E N E N PA R T N E R S

57 Leegstandsbarometer Krimpenerwaard de Krimpenerwaard op te stellen. In de visie wordt ingezet op de drie bovenlokale centra: Schoonhoven, Bergambacht en Lekkerkerk. In de kleinste kernen van deze landelijke regio wordt een commercieel basisaanbod boodschappen niet (meer) haalbaar geacht en derhalve niet nagestreefd. De uitvoering en naleving van het regionale detailhandelsbeleid vindt plaats op het gemeentelijke niveau. Samenwerking en regie, voorbeelden De gemeenten in de Krimpenerwaard werken samen onder de naam K5- gemeenten. Samenwerkingsafspraken zijn vastgelegd in de Gemeenschappelijke Regeling K Krimpenerwaard maakt onderdeel uit van Regionaal Economische Overleg (REO) Midden-Holland. Provincie Zuid-Holland stimuleert de REO s een regionale detailhandelsstructuurvisie op te stellen. Een hernieuwde regionale detailhandelsstructuurvisie voor Midden- Holland moet nog worden opgesteld. De Structuurvisie Detailhandel en leisure REO Midden-Holland uit 2003 is verouderd. De nieuwe regionale visie levert input voor de integrale herziening van de Provinciale Structuurvisie (2013). De K5-gemeenten hebben in 2009 een Structuurvisie Detailhandel K5- gemeenten opgesteld. Hiermee is uitvoering gegeven aan de Strategische Taak uit de Gemeenschappelijke Regeling K om één detailhandelsvisie voor D R O O G H T R O M M E L E N E N PA R T N E R S 5 1

58 12 Alblasserwaard-Vijfheerenlanden Detailhandelsstructuur Alblasserwaard-Vijfheerenlanden Algemene kengetallen Winkelaanbod 810 winkels m² winkelvloeroppervlak (wvo) Leegstand 100 leegstaande panden m² wvo leegstand Inwonertal en bevolkingsontwikkeling inwoners inwoners inwoners 2040 Winkelaanbod Alblasserwaard-Vijfheerenlanden (in m² wvo) Aantal huishoudens en ontwikkeling huishoudens huishoudens huishoudens 2040 Arbeids-/banenmarkt banen in de detailhandel 5 2 D R O O G H T R O M M E L E N E N PA R T N E R S

59 Vergelijkingskengetallen Onderwerp Alblasserwaard- Nederland Vijfheerenlanden aantal winkels per inwoners 6,2 6,1 omvang wvo per inwoners (in m²) aandeel leegstand naar wvo (frictie: 5%) 6,3% 10,1% concentratiegraad naar wvo 67% 69% filialiseringsgraad naar wvo 51% 54% bevolkingsontwikkeling ,3% 3,0% bevolkingsontwikkeling ,3% 6,7% huishoudensontwikkeling ,3% 5,9% huishoudensontwikkeling ,8% 12,8% aandeel detailhandel in banenmarkt 8,7% 8,6% Concentratiegraad detailhandel Alblasserwaard-Vijfheerenlanden Aandeel leegstand detailhandel Alblasserwaard-Vijfheerenlanden Filialiseringsgraad detailhandel Alblasserwaard-Vijfheerenlanden D R O O G H T R O M M E L E N E N PA R T N E R S 5 3

60 Bevolkingsontwikkeling Alblasserwaard-Vijfheerenlanden Bevolkingsopbouw 2012 en prognose 2020 en 2040 Alblasserwaard-Vijfheerenlanden Huishoudensontwikkeling Alblasserwaard-Vijfheerenlanden D R O O G H T R O M M E L E N E N PA R T N E R S

61 Leegstandsbarometer Alblasserwaard-Vijfheerenlanden Samenwerking en regie, voorbeelden integrale herziening van de Provinciale De zes gemeenten in de regio Structuurvisie (2013). Alblasserwaard-Vijfheerenlanden werken samen in de Gemeenschappelijke Regeling voor deze regio. Provincie Zuid-Holland stimuleert de REO s een regionale detailhandelsstructuurvisie op te stellen. Voor Alblasserwaard-Vijfheerenlanden is onderdeel van Regionaal Economische Overleg (REO) Zuid-Holland Zuid. Een regionale detailhandelsstructuurvisie op de volledige winkelstructuur voor Zuid- Holland Zuid moet nog worden opgesteld. Deze regionale visie levert input voor de detailhandel op perifere locaties heeft REO Zuid-Holland Zuid in 2012 een Regionale structuurvisie en het Beleidsplan PDV vastgesteld. Hierin worden heldere keuzes gemaakt en hebben de gemeenten perifere winkelontwikkelingen op elkaar afgestemd. PDV-clusters hebben de in het verleden beoogde functie en positie niet kunnen waarmaken, o.a. door overaanbod, te weinig kritische massa van afzonderlijke clusters en overlappende verzorgingsgebieden. Kern van de PDV-visie en het beleid is dat gekozen is om in de toekomst in te zetten op drie kansrijke, regionaalfunctionerende PDV-clusters in Zuid- Holland Zuid. Visie 2030: de gemeenten, maatschappelijke organisaties en ondernemers hebben gezamenlijk aan de visie voor Alblasserwaard-Vijfheerenlanden gewerkt. Tijdens diverse overleggen en twee conferenties zijn verschillende toekomstbeelden uitgewerkt over onder andere bevolkingssamenstelling, economie en relatie stad-platteland. Medio 2012 hebben alle gemeenteraden de hoofdlijnen van de Visie 2030 vastgesteld. Detailhandel is geen speerpunt in dit regionale beleid. D R O O G H T R O M M E L E N E N PA R T N E R S 5 5

62 13 Rijnstreek Detailhandelsstructuur Rijnstreek Algemene kengetallen Winkelaanbod 590 winkels m² winkelvloeroppervlak (wvo) Leegstand 60 leegstaande panden m² wvo leegstand Inwonertal en bevolkingsontwikkeling inwoners inwoners inwoners 2040 Winkelaanbod Rijnstreek (in m² wvo) Aantal huishoudens en ontwikkeling huishoudens huishoudens huishoudens 2040 Arbeids-/banenmarkt banen in de detailhandel 5 6 D R O O G H T R O M M E L E N E N PA R T N E R S