Quick scan ecologie McDonalds vestiging te Oegstgeest

Transcriptie

1 Quick scan ecologie McDonalds vestiging te Oegstgeest 15 oktober 2017 Pagina 1

2 Samenvatting McDonalds wil aan de Rhijnhofweg te Oegstgeest een nieuwe vestiging van de restaurantketen openen. Het terrein ligt momenteel braak. Voor de nieuwbouw wordt een ruimtelijke ontwikkeling voorbereid. Onderdeel van de procedure is een onderzoek naar de effecten op beschermde natuurwaarden. Op de natuurwaarden of de beschermde planten en dieren worden geen effecten als gevolg van de ruimtelijke ontwikkelingen verwacht. Een effect op de Natura 2000gebieden en het Natuurnetwerk Nederland wordt, door de aard en de omvang van de geplande ontwikkelingen, niet verwacht. Inhoud Inleiding 2 Inleiding 3 Beschrijving gebied 4 Waarnemingen 7 Analyse 9 Advies & Bronnen McDonalds wil aan de Rhijnhofweg te Oegstgeest een nieuwe vestiging van de restaurantketen openen. Het terrein ligt momenteel braak. Voor de nieuwbouw wordt een ruimtelijke ontwikkeling voorbereid. Onderdeel van de procedure is een onderzoek naar de effecten op beschermde natuurwaarden. Het onderzoek is uitgevoerd als een quick scan ecologie. Voor zo n onderzoek wordt door een ecoloog beoordeeld of er een kans is op aanwezigheid van beschermde soorten. Daarbij wordt gelet op de structuur van de omgeving, aanwezige habitats en landschapselementen. Gezocht wordt naar sporen van beschermde soorten. Een quick scan is tevens bedoeld als afbakening van eventueel afdoend onderzoek. Om een goed oordeel te kunnen geven is op 3 mei 2016 door een ecoloog van bureau Els & Linde B.V. een bezoek gebracht aan de planlocatie en is onderzocht wat de potentieel aanwezige natuurwaarden zijn. In de voorliggende notitie worden de resultaten van het oriënterend onderzoek besproken. Bijlagen A Aeriusberekening Rd739tPF49bW B Ecologisch werkprotocol Ligging van het perceel Er is geen vergunning of ontheffing van de Wet natuurbescherming nodig. Colofon Opdrachtgever Projectnummer Datum Auteur Gecontroleerd Status Van Riezen en Partners 16, oktober 2017 P.J.H. van der Linden N. Hemmers definitief Els & Linde B.V. Spechtstraat NX Hilversum mob vanderlinden@elsenlinde.nl Pagina 2

3 H02 Planomgeving: locatie, omgeving en beschermde natuurgebieden De planlocatie ligt juist ten zuiden van de N206 en iets westelijk van de A4. Het perceel ligt buiten de bebouwde kom van Oegstgeest aan de Rhijnhofweg. Het perceel ligt aan de Rijn. Het perceel ligt momenteel braak. Ten zuiden van het perceel staat een verlaten bedrijfspand. Ten westen van het perceel ligt op 2,7 Km het Natura 2000 Meijendel & Berkheide. Aan de overzijde van het Valkenburgse meer liggen gebieden die tot het Natuurnetwerk Nederland behoren. Natura 2000 Via de Natura 2000 zijn gebieden beschermd van internationaal belang. Voor deze gebieden zijn doelstellingen geformuleerd voor het behoud van habitats en planten en dieren. Deze Natura 2000 gebieden zijn ook beschermd tegen invloeden van buiten, zoals stikstofdepositie en grondwaterstromen. Vanwege de ligging ten opzichten van het perceel kan een effect op voorhand worden uitgesloten. Natuurnetwerk Nederland (NNN) Ligging van de Natura 2000-gebieden. Door nieuwe natuur te ontwikkelen, kunnen natuurgebieden met elkaar worden verbonden. Zo kunnen planten zich over verschillende natuurgebieden verspreiden en dieren van het ene naar het andere gebied gaan. Het totaal van al deze gebieden en de verbindingen ertussen vormt het Natuurnetwerk van Nederland. Het Natuurnetwerk Nederland wordt via de ruimtelijke verordening beschermd. Ligging van de Natuurnetwerk Nederland. Pagina 3

4 H03 Waarnemingen: veldgegevens en gegevens uit de literatuur Werkwijze Het onderzoek is uitgevoerd als een quick scan ecologie. Voor zo n onderzoek wordt door een ecoloog beoordeeld of er een kans is op aanwezigheid van beschermde soorten. Daarbij wordt gelet op de structuur van de omgeving, aanwezige habitats en landschapselementen. Tevens wordt gezocht naar sporen van beschermde soorten. Een quick scan is tevens bedoeld als afbakening van een eventueel afdoend onderzoek. De quick scan bestaat uit de volgende activiteiten: Een literatuur/bronnenonderzoek met betrekking tot de potentieel aanwezige beschermde soorten binnen de planlocatie. Een veldbezoek waarbij de locaties worden beoordeeld op habitatgeschiktheid voor beschermde soorten. Hierbij worden bijvoorbeeld de te kappen bomen beoordeeld op geschiktheid voor vleermuizen en jaarrond beschermde nesten. Voor de aangetroffen strikt beschermde soorten wordt, door een beschrijving van de ecologische functionaliteit van het gebied (foerageergebied, migratieroute, voortplantingsgebied of winterverblijf, enz.), aangegeven hoe het gebied door iedere soort wordt gebruikt. Een schatting van de impact van de werkzaamheden op de (potentieel) aanwezige beschermde soorten. Een effectbeoordeling gericht op (eventueel) nabij gelegen beschermde natuurgebieden (Natura 2000-gebieden, Natuurnetwerk en Weidevogelleefgebied). Om een goed oordeel te kunnen geven is op 3 mei 2016 door een ecoloog een bezoek gebracht aan de planlocaties. Tijdens het veldbezoek is onderzocht of er in potentie beschermde planten en dieren aanwezig zijn binnen de planlocaties. Daarvoor is gezocht naar sporen en andere aanwijzingen van planten en dieren. Op basis van de aanwezige herkenbare begroeiing en habitats, is beoordeeld of er leefgebieden aanwezig zijn voor beschermde soorten. Aanvullend is een bureaustudie uitgevoerd naar de potentieel voorkomende planten en dieren in de directe omgeving van de planlocaties. Hierbij is een bronnenonderzoek uitgevoerd, waarbij de verschillende relevante en actuele informatiebronnen zijn geraadpleegd. Bij de analyse van de effecten is gelet op de effecten veroorzaakt door de veranderde omgeving en het veranderde gebruik. Daarnaast zijn de effecten bepaald die veroorzaakt worden door de ruimtelijke ontwikkelingen. Daarbij is naast de planlocaties sec. gelet op de directe omgeving en de effecten op soorten in de omgeving. In de voorliggende notitie worden de resultaten van de quick scan ecologie besproken. Waarnemingen In onderstaande paragrafen worden de soortengroepen beschreven die binnen de planlocaties en de directe omgeving zijn aangetroffen of te verwachten. Tijdens het veldbezoek van 3 mei 2016 is onderzocht of er in potentie beschermde planten en dieren aanwezig zijn binnen de planlocaties. Pagina 4

5 Bronnenonderzoek Voor het onderzoek zijn de regionale atlassen en enkele digitale bronnen geraadpleegd op het voorkomen van beschermde soorten in de omgeving van het plangebied. Er zijn geen aanwijzingen gevonden voor beschermde soorten binnen de omgeving. Vegetatie en planten Op het perceel ligt braak en bestaat voornamelijk uit een voedselrijk grasland. Plaatselijk staan er pionierplanten zoals raapzaad (Brassica napus). Er zijn vooral planten van meer voedselrijke, min of meer verslempte bodems te vinden. Naast soorten als akkermelkdistel (Sonchus arvensis), gewone smeerwortel (Symphytum officinale), smalle weegbree (Plantago lanceolata), brede weegbree (Plantago major) en bijvoet (Artemisia vulgaris) zijn enkele subspontane en verwilderde soorten aangetroffen. De vegetatie is te typeren als het Varkensgrasverbond (Polygonion avicularis). Het zijn vegetaties die op verslempte bodems worden aangetroffen. Tijdens het ecologisch onderzoek zijn geen beschermde plantensoorten binnen de planlocatie aangetroffen. Beschermde plantensoorten zijn ook binnen de planlocatie niet te verwachten. Zoogdieren Vleermuizen zijn de belangrijkste groep strikt beschermde dieren die verwacht kunnen worden. Vleermuizen kunnen schade ondervinden van de ruimtelijke ontwikkelingen en kunnen hierdoor een belemmering zijn. De planlocaties en de directe omgeving zijn daarom nauwkeurig onderzocht op de aanwezigheid van potentieel geschikte verblijfplaatsen voor vleermuizen, evenals essentiële vliegroutes en foerageergebieden. Verblijfplaatsen Op het perceel staan geen bomen of gebouwen. De kans op een verblijfplaats van vleermuizen kan daarmee worden uitgesloten. Mogelijk dat in het bedrijfspand naast het perceel vleermuizen voorkomen, maar dat is niet waarschijnlijk. Potentiële vliegroutes en foerageergebieden Uit de literatuur blijkt (Haarsma 2011) dat een migratieroute van de meervleermuis (Myotis dasycneme) langs het plangebied loopt. De meervleermuis gebruikt de Rijn als vliegroute. Deze vliegroute moet worden behouden. Laag beschermde zoogdieren Binnen de planlocatie is er zeer geringe kans op algemeen voorkomende grondgebonden zoogdieren, zoals spitsmuizen en muizen. Vogels Jaarrond beschermd nest Er is geen geschikt habitat voor vogels met een broedplek dat het hele jaar is beschermd. Er staan geen bomen of gebouwen op het perceel. De oppervlakte van het perceel is te klein voor weidevogels. Hooguit zal een witte kwikstaart (Motacilla alba) hier broeden. Pagina 5

6 Algemene broedvogels Er staan geen bomen binnen of langs het plangebied er is daarmee een zeer beperkte kans op broedende vogels binnen het perceel. Herpetofauna en vissen Langs het perceel loopt een smalle sloot met weinig watervegetatie. Het is aannemelijk dat in de sloot de bastaardkikker (Rana esculenta klepton) en de bruine kikker (Rana temporaria) worden aangetroffen. De kans op beschermde amfibieën wordt als zeer onwaarschijnlijk beoordeeld. De sloot is ongeschikt als habitat voor beschermde vissen. In de Rijn kunnen wel beschermde vissen verwacht worden. Overige soorten De overige beschermde soorten komen voor in habitats die in de bebouwde kom meestal niet aanwezig zijn. Ook binnen het onderzochte perceel ontbreekt het habitat van deze soorten. De kans op aanwezigheid van beschermde soorten anders dan hiervoor omschreven is daarmee afwezig. Zorgbeginsel Wet natuurbescherming In de nieuwe Wet natuurbescherming is het zorgbeginsel aangescherpt. Bij het bouwbesluit dient te worden afgewogen wat de effecten zijn op soorten die vallen onder het zorgbeginsel. Voorafgaande en tijdens de werkzaamheden dient rekening te worden gehouden met de soorten die vallen onder het zorgbeginsel van de Wet natuurbescherming. Aangetroffen dieren die niet uit zich zelf het werkgebied kunnen verlaten, dienen onder begeleiding van een ecoloog - in veiligheid te worden gebracht en buiten het werkgebied te worden uitgezet. Schuilplekken zoals bladhopen, hout- en steenstapels e.d. dienen eerst te worden gecontroleerd op schuilende dieren. In zijn algemeenheid dienen geschikte schuil- en overwinteringsplekken voor dieren buiten het werkterrein intact te worden gelaten. Zie ecologisch werkprotocol. Pagina 6

7 H05 Analyse: beoordeling van de effecten op de natuurwaarden Bij de analyse wordt gelet op de effecten als gevolg van het veranderde gebruik en de veranderde inrichting. Daarnaast wordt gelet op de effecten als gevolg van de werkzaamheden om de veranderingen te bereiken. Voor zover planlocaties binnen het Natuurnetwerk Nederland, het weidevogelleefgebied, Natura 2000 of andere beschermde natuurgebieden liggen, worden de effecten op deze beschermde natuurgebieden getoetst. Voor de Natura 2000 gebieden is de externe werking eveneens van belang; de belangrijkste externe effecten worden veroorzaakt door toename van depositie, geluid en licht. Daarnaast kunnen veranderde grondwaterstromen een effect veroorzaken. Wet natuurbescherming De Wet natuurbescherming kent een afdeling voor soortbescherming en een afdeling voor gebiedsbescherming. Binnen de gebiedsbescherming is de PAS (de programmatische aanpak stikstof) een integraal onderdeel. Binnen de PAS zijn maatregelen opgenomen om de stikstofdepositie te reduceren. Een onderdeel is dat voor alle bronnen een berekening moet worden uitgevoerd van de stikstofdepositie. Dit wordt met het voorgeschreven instrument Aerius berekent. Bij een depositie tussen 0.05 en 1,0 mol stikstof is er een meldingsplicht. Als er minder dan een 0.05 mol wordt veroorzaakt en er nog ontwikkelingsruimte is in het Natura 2000 gebied is er geen melding nodig. Is er geen ontwikkelingsruimte of wordt er een hoge depositie veroorzaakt dan is er vergunningplicht. Met de Aerius kan worden aangetoond dat er geen hoge depositie is. De soortbescherming binnen de Wet natuurbescherming richt zich op de internationale afspraken, en geeft een uitbreiding van de beschermde soorten door aan de rode lijst (bedreigd en ernstig bedreigd) een beschermd status te koppelen. Binnen de bebouwde kom is de belangrijkste wijziging in de beschermde soorten het vervallen van de bescherming op muurplanten en orchideeën. Beschermde soorten Tijdens het oriënterend onderzoek op 3 mei 2016 zijn geen aanwijzingen gevonden voor het voorkomen van beschermde soorten binnen de planlocatie. Met het afwezig zijn van beschermde soorten is duidelijk dat een effect op beschermde soorten niet mogelijk is door de geplande ontwikkelingen. In verband met de mogelijke aanwezigheid van vogels moet de bouw van het restaurant buiten de broedtijd starten. Er zijn geen plannen voor aanpassing van de oever van de Rijn. Het eventueel voorkomen van beschermde vissen in de rivier is daarmee niet van belang. Er zullen met zekerheid geen effecten ontstaan. De Rijn moet volledig in het duister blijven vanwege de vliegroute van de meervleermuis. Er mag op geen enkele wijze verlichting uitstralen naar de Rijn. Het fastfood restaurant wordt zo gebouwd dat er geen verlichting van de rivier plaats vindt. Binnen het plangebied wordt enkel gekozen voor lage verlichting c.q. rode verlichting die alleen het terrein verlicht en niet de omgeving. De rivier dient eveneens te worden afgeschermd voor verlichting afkomstig van auto s. Hiervoor zal een scherm worden geplaatst of een haag worden aangeplant. Ook het bedrijfspand op het naastliggende perceel mag niet worden verlicht. Ook hierlangs komt een scherm of een haag. Binnen het plangebied is geen oppervlaktewater aanwezig. De rivier vormt geen geschikt voortplantingswater voor beschermde amfibieën, deels door de aanwezigheid Pagina 7

8 van vissen en deels door het geringe opwarmende vermogen. Alleen aanwezigheid van de niet beschermde, en minder kritische, bruine kikker is in potentie mogelijk. De rugstreeppad (Epidalea calamita) komt voor rondom Leiden. Binnen het plangebied is geen geschikt voortplantingswater voor de rugstreeppad aanwezig, evenmin als plekken om te overwinteren dan wel te verblijven. Aanwezig habitat en bodem is hiertoe namelijk niet geschikt. Zorgbeginsel Binnen het gebied zijn enkele soorten te verwachten waarmee rekening moet worden gehouden. Aangetroffen dieren die niet uit zich zelf het werkgebied kunnen verlaten, dienen onder begeleiding van een ecoloog - in veiligheid te worden gebracht en buiten het werkgebied te worden uitgezet. Schuilplekken zoals bladhopen, hout- en steenstapels e.d. dienen eerst te worden gecontroleerd op schuilende dieren. In zijn algemeenheid dienen geschikte schuil- en overwinteringsplekken voor dieren buiten het werkterrein intact te worden gelaten. Zie ecologisch werkprotocol. Natura 2000 Het beschermde Natura 2000 gebied Meijendel & Berkheide ligt op grote afstand van de planlocatie. Gelet op de afstand en de omvang van het voornemen, is een kans op een effect niet te verwachten. Natuurnetwerk Nederland De gebieden die onderdeel uitmaken van het Natuurnetwerk Nederland liggen op ruim 1 kilometer afstand van de planlocatie. Er is van de werkzaamheden geen effect op de kerngebieden van het Natuurnetwerk Nederland te verwachten. Als er niet op de randzones van het Natuurnetwerk gewerkt, of gebouwd wordt, zal het Natuurnetwerk waarschijnlijk goed kunnen functioneren. Stikstofdepositie De gegevens voor de depositie afkomstig van het restaurant zelf zijn gebaseerd op een onderzoek naar een gelijksoortige en even grote vestiging van McDonalds te Hilversum. De verkeersberekening c.q. de bezoekers zijn afkomstig van een berekening voor McDonalds Oestgeest. De nieuwe vestiging van McDonald s is van , 365 dagen per jaar geopend. Binnen het pand is de CV-installatie de enige emissiebron. Bij het ontwerpen van het restaurant is zoveel mogelijk rekening gehouden met duurzaamheid. Voor de verwarming van ruimten wordt daarom gebruik gemaakt van elektrische installaties. Er wordt alleen een cv-installatie gebruikt voor het opwarmen van water. Binnen de inrichting is er daarom nauwelijks sprake van de emissie van verbrandingsgassen. De cv installatie is voor de opwarming van water gemiddeld 2 uur per dag volledig belast (46 KWh). De installatie heeft een uitstoot van 33 mg/kwh. De uitstoot per jaar wordt dan 33 maal 46 maal 365 maal 2 is 1,1 kg NOx/jr. Er worden per jaar ca bezoekers verwacht die per auto komen, wat neerkomt op 931 mvt/etmaal en 1862 voertuigbewegingen per etmaal. Volgens de Aerius-berekening is er geen depositie op kwetsbare habitats. Pagina 8

9 H06 Conclusie, advies en gebruikte bronnen McDonalds wil aan de Rhijnhofweg te Oegstgeest een nieuwe vestiging van de restaurantketen openen. Het terrein ligt momenteel braak. Voor de nieuwbouw wordt een ruimtelijke ontwikkeling voorbereid. Onderdeel van de procedure is een onderzoek naar de effecten op beschermde natuurwaarden. Door een ecoloog van bureau Els & Linde B.V. is op 3 mei 2016 beoordeeld of er beschermde planten- en diersoorten aanwezig zijn binnen de planlocatie en of deze soorten schade ondervinden van de gewenste ontwikkelingen. Beschermde soorten Tijdens het oriënterend onderzoek zijn binnen het perceel geen aanwijzingen gevonden voor het voorkomen van beschermde soorten. Over de Oude Rijn is een migratieroute c.q. vaste vliegroute van de meervleermuis aanwezig. Dee vliegroute mag op geen enkele wijze worden verstoord. Er is een theoretische kans op vleermuizen in het naastgelegen perceel. Verstoring kan worden voorkomen door zorgt te dragen voor duisternis rondom het pand. Dietz, Chr., O. von Helversen & D. Nill (2012) Vleermuizen. Alle soorten van Europa en Noordwest-Afrika. Trition Natuur. Haarsma, A. (2011) de meervleermuis in Nederland. Zoogdiervereniging, Nijmegen. Kuijper, D.P.J., J. Schut, D. van Dullemen, H. Toorman, N. Goossens, J. Ouwehand & H.J.G.A. Limpens (2008) Experimental evidence of light disturbance along the commuting routes of pond bats (Myotis dasycneme). Lutra 51: zuidholland.nl waarneming.nl In het kader van de algemene zorgplicht en de aanwezigheid van de meervleermuis naast het perceel is een ecologisch werkprotocol opgesteld. Deze is leidend tijdens en voor werkzaamheden. Beschermde gebieden Een effect op de natura 2000 gebieden en Natuurnetwerk Nederland wordt, door de aard en de omvang van de geplande ontwikkelingen, niet verwacht. Conclusie Er is geen afdoend onderzoek nodig. Er is geen ontheffing of vergunning van de Wet natuurbescherming, of een verklaring van geen bedenkingen nodig. Pagina 9

10 Dit document bevat resultaten van een stikstofdepositieberekening met AERIUS Calculator. U kan dit document gebruiken voor de onderbouwing van depositie onder de drempelwaarde (0.05 mol/ha/j) in het kader van de Wet natuurbescherming, afhankelijk van de door u gekozen rekeninstellingen. De berekening op basis van stikstofemissies gaat uit van de componenten ammoniak (NH3) en stikstofoxide (NOx), of één van beide. Hiermee is de depositie van de activiteit berekend en uitgewerkt. Op basis van de gekozen rekeninstellingen zijn de resultaten op Natura 2000-gebieden inzichtelijk gemaakt. Wilt u verder rekenen of gegevens wijzigen? Importeer de pdf dan in de Calculator. Voor meer toelichting verwijzen we u naar de websites pas.bij12.nl, en pas.natura2000.nl. Berekening Situatie 1 Kenmerken Emissie Depositie natuurgebieden Depositie habitattypen Verdere toelichting over deze PDF kunt u vinden in een bijbehorende leeswijzer. Deze leeswijzer en overige documentatie is te raadplegen via: en pas.natura2000.nl. Rd739tPF49bW (16 juli 2017) pagina 1/5

11 Berekening voor eigen gebruik Contact Rechtspersoon Inrichtingslocatie Els & Linde B.V. - Activiteit Omschrijving McDonalds Datum berekening Rekenjaar 16 juli 2017, 16: Rekeninstellingen Berekend voor Wnb. Totale emissie Situatie 1 NOx 45,56 kg/j NH3 3,39 kg/j Depositie Hectare met hoogste projectbijdrage (mol/ha/j) Natuurgebied - - Provincie Situatie 1 - Toelichting Berekening voor eigen gebruik Situatie 1 Rd739tPF49bW (16 juli 2017) pagina 2/5

12 Berekening voor eigen gebruik Locatie Situatie 1 Emissie (per bron) Situatie 1 Naam McDonalds Locatie (X,Y) 90626, Uitstoothoogte 1,0 m Oppervlakte 0,7 ha Spreiding 0,5 m Warmteinhoud 0,000 MW Continue emissie Temporele variatie NOx 1,10 kg/j Naam verkeer Locatie (X,Y) 90642, Uitstoothoogte 2,5 m Warmteinhoud 0,000 MW NOx 44,46 kg/j NH3 3,39 kg/j Soort Voertuig Aantal voertuigen (/dag) Stof Emissie Standaard Licht verkeer 1.862,0 NOx NH3 44,46 kg/j 3,39 kg/j Berekening voor eigen gebruik Situatie 1 Rd739tPF49bW (16 juli 2017) pagina 3/5

13 Berekening voor eigen gebruik Depositie natuurgebieden Hoogste projectbijdrage Hoogste projectbijdrage per natuurgebied Habitatrichtlijn Vogelrichtlijn Habitatrichtlijn, Vogelrichtlijn Berekening voor eigen gebruik Situatie 1 Rd739tPF49bW (16 juli 2017) pagina 4/5

14 Berekening voor eigen gebruik Disclaimer Rekenbasis Hoewel verstrekte gegevens kunnen dienen ter onderbouwing van een vergunningaanvraag, kunnen er geen rechten aan worden verleend. De eigenaar van AERIUS aanvaardt geen aansprakelijkheid voor de inhoud van de door de gebruiker aangeboden informatie. Bovenstaande gegevens zijn enkel bruikbaar tot er een nieuwe versie van AERIUS beschikbaar is. AERIUS is een geregistreerd handelsmerk in Europa. Alle rechten die niet expliciet worden verleend, zijn voorbehouden. Deze berekening is tot stand gekomen op basis van: AERIUS Database versie 2016_ _a9b5d9a5ef versie 2016_ _feb336c45f Voor meer informatie over de gebruikte methodiek en data zie: Berekening voor eigen gebruik Situatie 1 Rd739tPF49bW (16 juli 2017) pagina 5/5

15 Ecologisch werkprotocol Betreft: werkwijze bouw restaurant McDonald s Locatie: Rhijnhofweg Oegstgeest Datum: 15 oktober 2017 Ecoloog: Steller: Peter van der Linden, ecoloog Voor de bouw van een nieuw restaurant van McDonald s aan de Rhijnhofweg te Oegstgeest is onderzocht wat de eventuele effecten zijn op beschermde soorten. Uit de onderzoeken is gebleken dat binnen het perceel geen strikt beschermde soorten aanwezig zijn. Tijdens de ontwikkeling en de bouw moet rekening worden gehouden met algemeen voorkomende soorten binnen het perceel, en beschermde soorten buiten het perceel. Om effecten te voorkomen en het werk te begeleiden, is een ecologisch werkprotocol opgesteld. De werkzaamheden betreffen de bouw van een restaurant met bijbehorende parkeerplaats. Het terrein ligt momenteel braak. Het ecologisch werkprotocol beschrijft de werkwijze die moet worden gevolgd om schade aan de natuurwaarden te voorkomen. Leeswijzer In eerste instantie wordt kort ingegaan op de voorwaarden rondom de meervleermuis. Daarna worden de voorschriften benoemd, deze bestaan uit algemene maatregelen en voorschriften, tijdsplanning, voorbereiding, uitvoering, permanente maatregelen en de overige maatregelen de zorgplicht. Meervleermuis De meervleermuis heeft een vaste vliegroute c.q. migratieroute over de Oude Rijn. Het restaurant komt aan de Oude Rijn te staan. Effecten op de meervleermuis kunnen ontstaan door toename van de verlichting over de Oude Rijn. Bekend is dat de effecten van verlichting vooral een invloed hebben op het vlieggedrag en de intensiteit van het jagen. Er zijn geen verblijfplaatsen anders dan de vliegroute bekend van de meervleermuis in de directe omgeving van het perceel. Er is wel een theoretische kans op vleermuizen in het naastliggende pand. Voor zowel de vliegroute als het naastliggende pand zijn er beperkingen voor het gebruik van verlichting tijdens de bouw en tijdens de bedrijfsvoering van het restaurant. De beperkingen betreffen het gebruik van bouwlampen, terreinverlichting en verlichting vanuit auto s. De beperkingen gelden gedurende de actieve periode van de vleermuizen (globaal april medio oktober). Bastaardkikker en Bruine kikker Theoretisch zijn er algemeen voorkomende amfibieën aanwezig op het perceel. De natte greppels langs het perceel kunnen als voortplantingswater functioneren. Daarnaast is bekend dat de bastaardkikker in de modder overwinterd en de bruine kikker op het land overwinterd. Dat maakt dat het dempen en baggeren van de sloot slecht in een korte venstertijd veilig uitvoerbaar is, tenzij er wordt voorkomen dat er amfibieën in de sloot aanwezig zijn. Rugstreeppad Ten westen van het plangebied in de duinen en de binnenduinrand is de aanwezigheid van de rugstreeppad bekend. De Oude Rijn, de rijkswegen en andere drukke en brede wegen zijn absolute hindernissen voor de rugstreeppad. Dat maakt dat de kans op aanwezigheid van de rugstreeppad op het bouwterrein een academische kwestie. Het bevoegd gezag ver- Spechtstraat NX Hilversum vanderlinden@elsenlinde.nl - Els & Linde B.V.: KvK Fiscaalnummer NL71 RABO Els & Linde techniek vof: KvK Fiscaalnummer NL B01 - NL93 RABO

16 wacht echter maatregelen om iedere potentiële aanwezigheid tijdens de bouw uit te kunnen sluiten. Algemene maatregelen en voorschriften 1. Het ecologisch werkprotocol moet altijd op het werk aanwezig zijn en aan het bevoegd gezag getoond kunnen worden, voorafgaand aan de werkzaamheden wordt een werkbespreking over dit ecologisch protocol gehouden. 2. Voor de werkzaamheden wordt een logboek bijgehouden dat eveneens op verzoek aan het bevoegd gezag kan worden getoond. 3. De achterliggende rapporten moeten eveneens altijd op het werk aanwezig zijn en aan het bevoegd gezag getoond kunnen worden. 4. Tijdens de werkzaamheden worden jaarlijks een of twee onverwachte inspecties uitgevoerd. De resultaten van de inspecties worden opgenomen in het logboek. 5. De uitvoerder is verantwoordelijk voor het correct uitvoeren van de voorschriften uit het ecologisch werkprotocol. 6. De algemene zorgplicht uit de Wet natuurbescherming dient in acht te worden genomen. 7. Voor afwijkingen van het werkprotocol of niet-verwachten gebeurtenissen, dient direct contact te worden opgenomen met de ecoloog P.J.H. van der Linden ( ). De ecoloog kan een werk schriftelijk vrijgeven. Dit document wordt toegevoegd aan de documenten die bij het project horen en overhandigd aan de opdrachtgever. Ook de opdrachtgever en het bevoegd gezag wordt onmiddellijk geïnformeerd over wijzigingen en calamiteiten. Tijdsplanning De voorschriften uit dit hoofdstuk moeten worden uitgevoerd voordat de werkzaamheden starten. De volgorde van werken in dit hoofdstuk zijn dwingend van aard. 1. Uit de bouwtekeningen en het inrichtingsplan voor het terrein moet duidelijk zichtbaar zijn dat er geen verlichting van de Oude Rijn of het naastliggende pand wordt veroorzaakt tijdens de gebruiksfase van het restaurant. Om verrassingen te voorkomen is het verstandig om in een vroegstadium het verlichtingsplan te laten toetsen door een ecoloog. 2. Om effecten op broedvogels te voorkomen worden de werkzaamheden buiten de broedtijd gestart. De broedperiode van de witte kwikstaart is van half maart tot half augustus. Als dit tot logistieke problemen leidt kan: 1. een ecoloog vaststellen of er sprake is van broedende vogels, of: 2. er worden voor de broedtijd maatregelen genomen om broedende vogels te voorkomen. Denk aan het plaatsen van een vogelverschrikker; 3. Vóór de winterperiode worden struiken en de strooisel laag verwijderd op die plekken waar gewerkt moet gaan worden, materiaal wordt opgeslagen of die anderszins betreden of bereden worden. Egels bijvoorbeeld, kunnen op beschutte plekken bovengronds slapen. 4. De werkzaamheden aan de oever van de Oude Rijn dienen buiten om de kwetsbare voortplantingsperiode van vissen en de actieve periode van de meervleermuis te worden uitgevoerd. De beste periode hiervoor is november tot maart.

17 5. Het plaatselijk dempen van de sloot langs het perceel kan worden uitgevoerd op het moment dat er geen voortplanting van amfibieën is én geen overwinterende dieren in de modder zitten. De beste periode hiervoor is augustus-september. 6. Voorafgaand aan de start van de werkzaamheden wordt gecontroleerd of alle beschikbare gegevens aanwezig en up-to-date zijn. Voorbereiding De voorschriften uit dit hoofdstuk moeten worden uitgevoerd voordat de bouw plaatsvindt. De volgorde van werken zijn in dit hoofdstuk dwingend van aard; 1. Rondom het perceel wordt een amfibieënscherm geplaatst conform de voorschriften in het kennisdocument rugstreeppad van de BIJ12. Dat betekend, dat: 1. het amfibieënscherm 10 cm diep in ingegraven; 2. het amfibieënscherm 50 cm hoog is; 3. er geen gaten of openingen in het scherm aanwezig zijn, en er een goede discipline is bij het afsluiten van het toegangshek. 2. De begroeiing binnen het scherm en in een strook van 50 cm aan de buitenzijde van het scherm wordt gemaaid op ongeveer 5 cm van het maaiveld. Het maaisel wordt afgevoerd. 3. Aan de binnenzijde van het scherm worden emmers ingegraven voorzien van voedsel en hooi. De emmers worden om de 25 meter tegen het scherm geplaatst. Als voedsel wordt appel, wortel, havermout gebruikt. 4. De emmers worden nadat deze geplaatst zijn dagelijks gecontroleerd op gevangen dieren. Deze worden vrij gelaten buiten de invloedssfeer van het werk. 5. Nadat er vijf dagen niets is gevangen mag er van worden uitgegaan dat er geen dieren meer aanwezig zijn binnen de bouwplaats. 6. Voor de werkzaamheden als hierboven beschreven moet buiten de kwetsbare periode (kraamtijd, broedperiode) gewerkt worden. 7. De werkzaamheden zoals genoemd worden in overleg met c.q. onder toezicht van de ecoloog uitgevoerd. Uitvoering 1. De werkzaamheden worden bij daglicht uitgevoerd. In ieder geval mag er geen verlichting langs, over, nabij of in de richting van de Oude Rijn worden gebruikt. Het pand naast het perceel moet eveneens onverlicht blijven. Als de vleermuizen in winterslaap zijn (november tot maart) is het sec verlichten van het werk toegestaan. 2. Aangetroffen dieren worden in veiligheid gebracht en buiten het werkgebied uitgezet. Hiervoor kan direct contact worden opgenomen met de ecoloog P.J.H. van der Linden. 3. Voor het dempen van de sloot wordt eerst de bagger verwijderd en door een ecoloog gecontroleerd op aanwezige dieren. De dieren wordt uitgezet in een geschikte sloot waar niet wordt gewerkt. 4. Bij het dempen wordt in een richting gewerkt zodat eventueel aanwezige dieren kunnen vluchten.

18 P.J.H. van der Linden Els & Linde B.V.