Eindhoven. groener enkel verharden waar nodig
|
|
- Annelies Lemmens
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Eindhoven groener enkel verharden waar nodig september 2013
2 Colofon Gemeente Eindhoven en Royal Haskoning DHV Luuk Postmes Ferry van den Eng Oscar Kunst Tom Spanjerdt 2e druk 2013
3 Indeling b De aanleiding b De normering b De ruimte b De beleving b De directe kosten b De indirecte kosten en baten b De afweging b Enkele richtlijnen b Kansrijke locaties b Een lopend vuurtje 3
4 Uitgangspunt: Het groenbeeld is bepalend voor deze straat Uitgangspunt: Onder de bomen is weinig licht en water, kies een geschikt type groen 4
5 De aanleiding We verharden wegen en paden vanwege de gunstige eigenschappen van verhardingen. Ze zijn met comfort te berijden, maken onze eigendommen permanent toegankelijk en zien er verzorgd uit. Verhardingen hebben ook keerzijden. Zo warmen ze snel op en voeren water versneld af. Ooit lagen er slechts beperkte verharde oppervlakken tussen uitgestrekte groene gebieden. Tegenwoordig is de stad veel groter en in toenemende mate verhard. Grote delen van de openbare ruimte, vrijwel alle daken en ook steeds meer particuliere tuinen worden in toenemende mate verhard. Zo is Eindhoven een uitgestrekt, grotendeels verhard gebied geworden. Omdat het groen in de stad letterlijk terrein verliest, komen de nadelige gevolgen van verhardingen steeds meer tot uiting. Er zijn diverse redenen om overbodige verhardingen te vervangen door groen en zo min mogelijk groen om te vormen naar verhardingen: b Minder kosten. Als gekozen wordt voor extensief te beheren groen, is de investering die nodig is om groene gebieden aan te leggen en te onderhouden beduidend lager dan die van verhardingen. b Het voorkomen van hittestress. De temperatuur in de stad fluctueert sterker met de etmalen en seizoenen. Wegen en gebouwen vangen zonne straling op en houden die warmte vast. Het creëren van een aangenaam woonen werkklimaat vraagt veel energie voor verwarming en verkoeling. Veel verkoelende apparaten staan op hun beurt extra warmte af aan de stad. In warme perioden krijgen mensen last van de hitte en ontstaan gezondheidsproblemen. Hoewel een direct verband niet kan worden aangetoond, neemt het aantal sterfgevallen tijdens hittegolven in Nederland met 12% toe. Groene gebieden met planten en bomen warmen veel minder op. Zij weerkaatsen meer licht, en staan warmte af door water te verdampen. 5
6 b Verbeteren van de luchtkwaliteit. Fijn stof is een van de belangrijkste bedreigingen van de volksgezondheid. Het bestaat uit in de lucht zwevende deeltjes van verschillende herkomst en chemische samenstelling, met een grootte kleiner dan 10 micrometer. Het is bij inademing schadelijk voor de gezondheid. In Nederland eist fijn stof meer slachtoffers dan het verkeer. Verhardingen vangen slechts in beperkte mate fijn stof af, terwijl groen in de stad fijn stof beter afvangt en vasthoud. Daarnaast zorgen groenzones voor een betere luchtcirculatie. b Een betere waterhuishouding. Groene terreinen houden water langer vast dan verharde. Groen verdampt meer water en door de onverharde bodem zakt meer water naar het grondwater. Een toename van het areaal groen gaat de verdroging in de stad tegen doordat het grondwater wordt aangevuld. Dit is cruciaal voor de bomen in de stad, die nu worden bedreigd door een tekort aan grondwater. Piekafvoeren naar het oppervlaktewater zullen minder groot worden en neemt de kans op wateroverlast af. b Een betere ecologie. De ecologie in de stad bestaat uit een de samenhang tussen de verschillende dier- en plantesoorten verspreid over verschillende gebieden. Naarmate afstanden tussen deze gebieden groter en moeilijker te overbruggen worden, zijn de overlevingskansen van verschillende soorten beperkter. Ook de beschikbaarheid van water in de bodem in droge perioden is een belangrijke factor voor de ontwikkeling van bomen, belangrijke dragers van de natuur in de stad. Meer groen in de stad zorgt voor betere migratie- en overlevingskansen, en daardoor voor rijkere en meer gevarieerde natuurwaarden in alle parken en groene zones. b Een prettigere woon- en leefomgeving. Het welbevinden in de stad hangt in belangrijke mate samen met de aanwezigheid van groen en water. Strak vormgegeven verharde ruimtes - bijvoorbeeld in de binnenstad - worden juist gewaardeerd in afwisseling met groen. Door toevoeging van groen aan de nu overwegend verharde gebieden neemt de leefbaarheid toe. Groen speelt vaak een versterkende rol bij de beleving van cultuurhistorische elementen in de stad. Soms is het groen zelf van cultuurhistorische waarde. 6
7 b Een gezonder leefklimaat. De hoeveelheid groen in de stad heeft een weerslag op de gezondheid van zijn inwoners. De beleving van groen vermindert stress. Er zijn ook studies die een relatie aantonen tussen meer groen en minder overgewicht, depressies en ADHD. De effecten van warmte en fijn stof op de gezondheid zijn hierboven aan bod gekomen. Ook de verdamping van water door groen draagt bij aan een gezonder stadsklimaat. Zeelsterstraat bestaande situatie 7 Zeelsterstraat impressie met meer groen en minder verharding
8 Stationsweg bestaande situatie Stationsweg impressie 8
9 De normering Er is geen norm geformuleerd voor de hoeveelheid groen in de stad of de verhouding tussen verharding en groen. Het hanteren van een norm zou kunnen leiden tot een minimum niveau dat ook niet wordt overschreden als daar de mogelijkheid voor is. Verder is er niet één norm te geven voor een gemeente met zoveel verschil in opbouw, dichtheid, leeftijd en uitstraling. Een norm zal - vooral bij renovatie van bestaande gebieden - leiden tot conflicten met de normen van andere disciplines. De norm vanuit elke discipline kan niet overal worden toegepast. Belangrijk is dat elke discipline zijn richtlijnen helder formuleert en dat de projectleider en ontwerper gefundeerde integrale keuzes maken. De richtlijn voor vergroenen is dat verharding alleen wordt aangelegd of gehandhaafd als dat een functie heeft: niet verharden tenzij. Daarbij moeten de voordelen van verharding groter zijn dan die van groen voor de locatie zelf en de stad als geheel, in lijn met het ontwerp van de stad. 9
10 Vestdijk bestaande situatie Vestdijk impressie 10
11 De ruimte Ruimte is in een stad een schaars en kostbaar goed. Bij voorkeur is de indeling multifunctioneel en gericht op optimaal gebruik. Daarnaast is het ook belangrijk dat het ontwerp goed beheer mogelijk maakt. Groen te laten wat groen kan blijven geeft de stad in de toekomst lagere kosten en meer flexibiliteit. Aan de bestemming groen is meestal de bestemming water gekoppeld. Door goed de functionaliteit van de verhardingen en groene terreinen in beeld te brengen, wordt de waarde van groene ruimte beter zichtbaar. Als verhardingen geen duidelijke functie hebben of in een grotere omvang zijn aangelegd dan voor hun functie(s) noodzakelijk, zijn ze vaak minder waardevol dan het groen dat op die plaats had kunnen liggen. Een kans ligt in het achterwege laten of verwijderen van functiearme overbreedtes van trottoirs en opvullingen tussen weg en fietspad. Er valt ook groene winst te halen in het tot een nuttig minimum beperken van rijstrookbreedtes, het niet dubbel aanleggen van fietspaden èn fietsstroken en het combineren van uitstapstroken en schrikstroken in een beperkte ruimte. De beleving Bij de beleving van groen denken we in eerste instantie aan het visuele beeld. Ook het klimaat, de luchtvochtigheid, de beschaduwing, schone en zuurstofrijke lucht, geluiden van bladeren en dieren en de geur bepalen de beleving van de ruimte. In een stad met een ruime mate van groen zullen de bewoners zich prettiger voelen. Niet alleen het vervangen van openbare verharding door groen draagt bij aan dit welbevinden. Ook een groene inrichting van tuinen, groene gevels en vegetatiedaken spelen hierin een rol. 11
12 De directe kosten Elk type verharding heeft zijn eigen prijskaartje, net als elk type groen. De directe kosten volgen uit de aanleg, het beheer en onderhoud en de vervanging aan het eind van de levensduur. Deze kosten zijn goed expliciet inzichtelijk te maken. Na noodgedwongen verschuivingen in beheertechnieken met het oog op het milieu, is onderstaande tabel een actueel overzicht van de directe kosten. De investering die elk type inrichting vraagt (contante waarde) loopt in de onderstaande tabel op van boven naar beneden. Wat directe kosten betreft staan de meest wenselijke typen dus bovenin de tabel. Type aanleg onderhoud levensduur Vervanging investeringsw aarde per m 2 per m 2 per m 2 per m 2 * Schraal grasland 2,15 0, ,15 8 Lang gras 2,15 0, ,15 14 Gazon 2,15 0, ,15 43 Bosplantsoen 1 6,5 1, ,5 90 Handige heesters 14,85 1, , Element verharding niet rijbaan 38 1, ,5 123 Sierbeplanting 14,85 2, , Element verharding rijbaan 59 1, ,5 183 Gesloten verharding rijbaan , kan bos worden met oneindige levensduur 2 uitgegaan van niet teerhoudend asfalt * berekend een inflatie van 1,8% en een rente van 3,8% op basis van CPB gegevens
13 In de tabel staan de kosten op basis van een sobere invulling. Zowel de aanlegals beheerkosten stijgen wanneer voor bijzondere materialen en beplanting wordt gekozen. Bij aanleg in een nieuwe situatie is een inrichting met een lagere investeringswaarde qua kosten voordeliger. Het actief omvormen naar een goedkopere inrichting is voordelig als het te behalen voordeel uit het verschil in investerings waarde groter is dan de kosten van verwijdering van de bestaande inrichting. Kastanjelaan voor de reconstructie Kastanjelaan na de reconstructie 13
14 De indirecte kosten en baten Naast de directe kosten hebben verhardingen ook maatschappelijke lasten die veel lastiger zijn te relateren en expliciet te maken. Toch is aangetoond dat er verbanden zijn. Meer groen in de stad - en daarmee minder verharding - zorgt ervoor dat deze indirecte lasten niet hoeven te worden opgebracht en dat de baten stijgen. Groen kan op bijvoorbeeld de volgende posten aanzienlijke voordelen opleveren voor de burgers van Eindhoven. b De kosten van de gezondheidszorg zijn hoger in een verharde omgeving. De kosten van medicijngebruik en medische handelingen zijn in een groene woon- en werkomgeving lager. b Onroerend goed gelegen in een groene omgeving heeft een hogere waarde. Dit wordt bijvoorbeeld zichtbaar in de WOZ-waarde. b De opwarming van de stad als geheel in warme perioden brengt energiekosten van koeling met zich mee. Een groene stad gebruikt minder energie. b Een groene stad heeft beperkte fluctuaties tussen extreme temperaturen over de dag en de seizoenen. Dit beperkt de energiekosten voor verwarming ten opzichte van die van een verharde omgeving. Vooral robuust groen in de directe omgeving van gebouwen beperkt temperatuurverschillen tussen de binnenruimte en de buitenruimte en dringt energiekosten terug. b Vanwege de versnelde waterafvoer vanaf verhardingen moeten waterbergende voorzieningen worden aangelegd. Doordat water in groen wordt vastgehouden en verdampt hoeven minder kosten te worden gemaakt voor de aanleg van waterbergende voorzieningen. Ook de kosten van de riolering en rioolwaterzuivering zijn duidelijk gerelateerd aan de omvang van het op riolering aangesloten verharde oppervlak. Deze kosten gaan door vergroening omlaag. De kosten zijn lastig toe te rekenen aan één partij. Uiteindelijk komen al deze lasten bij de burger van nu of bij de burger van de toekomst. 14
15 Orpheuslaan voor de reconstructie Orpheuslaan na de reconstructie 15
16 De afweging Het is aan de ontwerper om de belangen van de inrichting van de ruimte integraal en leefbaar te maken. In sommige situaties betekent dit het inpassen van de verschillende functies. In de meeste situaties betekent dit een afweging welke functie prevaleert. Op dit moment wegen de consequenties van verharding voor beleving, natuur, leefklimaat, gezondheid en kosten niet altijd voldoende zwaar in deze afweging. Het appèl dat dit boekje doet is vergroenen beter in de afweging van belangen te betrekken. Soms wordt de stad er beter van als niet alle functies een (eigen) plek krijgen, of als ze in hun verharde omvang aan banden worden gelegd. De gemeente streeft naar vergroening, hetgeen blijkt uit het feit dat bij projecten, als uitgangspunt verharding waar mogelijk moet worden vervangen door groen wordt gehanteerd. Poeijersstraat voor de reconstructie Poeijersstraat na de reconstructie 16
17 Enkele richtlijnen Zoals aangegeven, zijn er geen harde normen gesteld voor het zo min mogelijk verharden van de stad. Gebruik gezond verstand en overleg bij twijfel met collega s. Wel zijn er principes die kunnen helpen een goede afweging te maken. 1. Hoe minder beheergangen hoe beter Kies een type inrichting waarvoor de beheerders er zo min mogelijk op uit hoeven te trekken. Een groot deel van de kosten die de stad heeft aan de openbare ruimte zijn gerelateerd aan onderhoud en herstel. Een uniforme typologie over een groter gebied maakt een uniform beheer mogelijk, dat steeds met dezelfde materialen en het zelfde materieel kan worden uitgevoerd. 2. Beperk de randlengtes Hoe meer overgangen er zijn van groen naar verharding en van verschillende typen groen en verschillende typen verharding, des te minder robuust de inrichting is. Veel overgangen zullen vaker herstel vergen. Groen is gebaat bij goede standplaatsen. Beheer en onderhoud zijn eenvoudiger uit te voeren bij weinig functieversnippering. De randlengtes kunnen het best worden beperkt door geen smalle stroken te ontwerpen. 17
18 3. Water stroomt omlaag Groen kan een functie vervullen in het bergen en infiltreren van water. Het is daarom logisch om groenzones die water kunnen opvangen, lager aan te leggen dan de naburige verhardingen. Obstakels tussen verharding en groen (zoals trottoirbanden) worden dan waar mogelijk achterwege gelaten en waar ze noodzakelijk zijn onderbroken. 4. Kies de juiste schaal Groen heeft ruimte nodig. De eisen die verschillende typen begroeiing aan de ruimte stellen varieert. De mate waarin bomen gedijen is erg afhankelijk van hun standplaats en de mate waarin hun voorkeuren aansluiten op de lokale omstandigheden. Dat geldt ook voor andere planten. Kies steeds een groene inrichting die in schaalgrootte aansluit op de beschikbare ruimte. Revitaliseringsplan bomen stelt de vraag: is dit de juiste plek? 5. Van gevel tot gevel Betrek in het ontwerp de volledige ruimte tussen gebouwen. Door verschillende functies in de openbare ruimte te combineren blijft meer ruimte over voor groen. Het zoeken van de aansluiting met particulieren terreinen kan de kwaliteit daarbij vergroten, zowel de ruimtelijke kwaliteit als de groeikansen voor de beoogde planten. Elk ontwerp heeft onderdelen in zich die door de verschillende beheerders moeten worden getoetst. Om de mogelijkheden en onmogelijkheden van een gebied tijdens de ontwerpfase goed helder te krijgen is overleg met de toekomstige beheerder van belang. Dat vergroot de kans dat het ontwerp wordt gerealiseerd en dat de inrichting langere tijd blijft zoals deze was bedoeld. 18
19 Kansrijke locaties Er zijn locaties te benoemen die relatief eenvoudig kunnen worden vergroend. Het zijn locaties waar omvorming kostenvoordelig is, waar groen gewenste functionaliteiten aan het gebied toevoegt, waar meegelift kan worden met andere ontwikkelingen of waar de omvorming relatief eenvoudig is. Hierbij wordt gedacht aan bestaande situaties met een revitaliserings of beheersopgaveprojecten, nieuwe ontwikkelingen en burgerinitiatieven. b Een groot deel van de wijk Woensel biedt goede mogelijkheden tot vergroenen, vanwege de ruime opzet van de wijk met soms onnodig brede verhardingen. b In de binnenstad komen de nadelen van verharding het meest tot uiting, omdat dit het meest verharde gebied is. Daar ligt de wens om te vergroenen, maar tegelijkertijd moet steeds worden afgewogen of vergroenen haalbaar is op basis van het gebruik van de openbare ruimte. b Bij de reconstructie van de Zeelsterstraat is de vraag van de bewoners gekomen om meer groen toe te passen in de straat dan in de huidige situatie het geval is. b De aanleg van grote infrastructurele werken, zoals de HOV lijnen blijken goede kansen te bieden om de openbare ruimte aan te passen en ervoor te zorgen dat er meer plaats komt voor groen en water. Een lopend vuurtje Wij hopen dat dit boekje een katalysator zal zijn in het bewustwordingsproces dat reeds is ingezet. Voor meer informatie kun je de afdeling Groen en Water van de gemeente Eindhoven benaderen. 19
20 20
Programma Water en klimaatveranderingen
Programma Water en klimaatveranderingen Ger Renkens / Luuk Postmes 7 juni 2016 Doel Beschermen van de volksgezondheid en het milieu en het leveren van een bijdrage aan het in stand houden en verbeteren
Nadere informatieRegenwater leid je niet om de tuin!
Regenwater leid je niet om de tuin! Regenwater is te waardevol om direct het riool in te laten lopen. Vang het op en gebruik het goed. Kijk voor tips op www.denhaag.nl/water Regenwater leid je niet om
Nadere informatieAfkoppelen hemelwater. Oude Pastoriebuurt. Auteur(s): Dhr. T. van den Kerkhof Dhr. R. Thijssen 04-09 - 2015
Afkoppelen hemelwater Oude Pastoriebuurt Auteur(s): Dhr. T. van den Kerkhof Dhr. R. Thijssen 04-09 - 2015 Opening - welkom Ton van den Kerkhof Projectleider Roy Thijssen Adviseur riolering en water Luuk
Nadere informatieThema 3: Klimaat en water
Thema 3: Klimaat en water Opwarming van de steden en de mogelijkheden van gras Karen Huijsmans Sweco Praktijk van waterberging op sportparken Jan Coppens Smits 25 september 2018 ConGRAS 1 inhoud Karen
Nadere informatieVragen en antwoorden Aanpak Agniesebuurt
Vragen en antwoorden Aanpak Agniesebuurt Waarom aan de slag in de Agniesebuurt? Oude stadswijken zoals de Agniesebuurt, die dichtbebouwd zijn met veel verharding en weinig open water en groen, zijn kwetsbaar
Nadere informatieIN EEN VERRASSEND GROENE STAD...
IN EEN VERRASSEND GROENE STAD... Mogen groene daken niet ontbreken! eindhoven.nl/verrassendgroen 2 Een dynamische en bloeiende stad als Eindhoven fleurt op door een leefomgeving met nog meer groen. Een
Nadere informatieHitte op sportvelden
Hitte op sportvelden Natalie Theeuwes Post Doc stadsklimaat Meteorologie en Luchtkwaliteit Met dank aan Bert Heusinkveld, Bert Holtslag, Reinder Ronda, Gert-Jan Steeneveld Gevolgen voor gezondheid Huidaandoeningen
Nadere informatieDE KLIMAATBESTENDIGE STAD: INRICHTING IN DE PRAKTIJK. Hittestress in de stad: Over urgentie, metingen en maatregelen
DE KLIMAATBESTENDIGE STAD: INRICHTING IN DE PRAKTIJK Hittestress in de stad: Over urgentie, metingen en maatregelen Dr. Ir. Lisette Klok november 2015 1 HITTEGOLF 30 JUNI 5 JULI, 2015 2 TOUR DE FRANCE,
Nadere informatieGROTE POLDER ZOETERWOUDE. Bedrijventerrein zet in op biodiversiteit: bloeiend en boeiend
GROTE POLDER ZOETERWOUDE Bedrijventerrein zet in op biodiversiteit: bloeiend en boeiend Inventarisatiekaart van het aanwezige groen op het bedrijventerrein zelf Nassaupad Energieweg Energieweg Industrieweg
Nadere informatieNieuwsbrief Klimaat maatregelen Nieuwe Uitleg in Bakel
Nieuwsbrief Klimaat maatregelen Nieuwe Uitleg in Bakel Het veranderende klimaat en de verstedelijking brengen grote uitdagingen met zich mee. Regenbuien worden steeds extremer en komen vaker voor, met
Nadere informatieRaadsvoorstel van het college inzake Agenda groen voor de stad 2016
Registratienummer DSB 2016.297 RIS294705 Raadsvoorstel van het college inzake Agenda groen voor de stad 2016 De wereld om ons heen is in beweging en ook onze stad verandert. Den Haag is echter nog steeds
Nadere informatieVeel gemeenten bezuinigen op groenonderhoud en onderhoud van de openbare ruimte
Veel gemeenten bezuinigen op groenonderhoud en onderhoud van de openbare ruimte 1. Gemeentelijk gras wordt nog wel gemaaid maar niet meer afgevoerd; men gaat vaak over op klepelen of sikkelen. Dode bomen
Nadere informatieSTRUCTUURVISIE GROEN
STRUCTUURVISIE GROEN Beleidsregels behoud, aanleg en compensatie van (openbaar) groen Voorwaarden bij planontwikkeling Gouda, april 2019 Inhoudsopgave 1. Inleiding 5 1.1 Aanleiding Structuurvisie groen
Nadere informatieBeheerplan onderhoud groen
Beheerplan onderhoud groen 1. Inventarisatie openbaar groen Het openbaar groen in de gemeente is geïnventariseerd en in beeld gebracht met het software beheerspakket DGdialog. Onder het openbaar groen
Nadere informatieMaak van je tuin, een levende tuin!
Maak van je tuin, een levende tuin! Ontdek hoe je van jouw tuin een duurzame tuin kan maken. 2 Samen bouwen aan meer leven in de tuin. Gewoonweg door een paar stenen in jouw tuin te vervangen door groen.
Nadere informatieRuimte om te leven met water
Ruimte om te leven met water Het huidige watersysteem is volgens de nieuwe In de toekomst wil het waterschap een zoveel Om de benodigde ruimte aan hectares te verwerven inzichten niet meer op orde. Aanpassingen
Nadere informatieStaat Dalfsen onder water?
Staat Dalfsen onder water? 1. Ons klimaat 2. Groenstructuurplan Agenda 3. Ontwikkeling wijken in Dalfsen 4. Kenmerkende verschillen in de wijken 5. Wat doen wij 6. Wat kunnen jullie doen? 7. Pauze 8. Stellingen
Nadere informatieFAQ Fietspad Helmond-Eindhoven: Nr. Categorie Vraag Antwoord
FAQ Fietspad Helmond-Eindhoven: Nr. Categorie Vraag Antwoord De fiets is voor velen het ideale vervoermiddel op kortere afstanden. Op dit moment is er geen directe, snelle en kwalitatief hoogwaardige fietsverbinding
Nadere informatieONTWERPRICHTLIJNEN VOOR DE HITTEBESTENDIGE STAD. 25 juni 2018
ONTWERPRICHTLIJNEN VOOR DE HITTEBESTENDIGE STAD 25 juni 2018 1 SESSIE OPZET Ontwerprichtlijnen, Laura Kleerekoper, HvA Ontwerpen met groen tegen hittestress, Wiebke Klemm, WUR Casus, Laurens van Miltenburg,
Nadere informatieHerinrichting Baarskampstraat
Herinrichting Baarskampstraat Opening/ mededeling Gemeente Peel en Maas: Jo Claassen projectleider uitvoering Steven Duerink adviseur verkeer en vervoer Wolfgang Holz adviseur wijk, natuur en landschap
Nadere informatieMeer groen, minder tegels! Goed voor het milieu en voor uw gezondheid
Meer groen, minder tegels! Goed voor het milieu en voor uw gezondheid Meer groen, minder tegels Liever niet zo, maar zo! Goed voor het milieu en voor uw gezondheid U woont in een huis met een tuin. Maar
Nadere informatieHerinrichting Jan Truijenstraat
Herinrichting Jan Truijenstraat Opening/ mededeling Gemeente Peel en Maas: Jo Claassen projectleider Steven Duerink Wolfgang Holz adviseur verkeer en vervoer adviseur wijk, natuur en landschap Extern Adviesbureau:
Nadere informatieGEM EENTE LANGEDÍ NR. 7 1 ' ĶV"
GEM EENTE LANGEDÍ NR. ; \ 16SC002224* ING. 0 1 APR 2016 hvt 7) i CLnr 7 1 ' ĶV" v h g Aan het College van Burgemeester S Wethouders van de Gemeente Langedijk Postbus 15 1723ZG NOORD-SCHARWOUDE 3* Datum
Nadere informatieWelkom! Wateravond Noord. 27 juni 2017
Welkom! 27 juni 2017 Wateravond Noord 19.00 Inloop 19.30 Opening avondvoorzitter 19.35 Inleiding gebiedscommissie 19.45 Presentatie wateropgave Rotterdam 19.55 Presentatie Aanpak Buitenruimte Agniesebuurt
Nadere informatie.boekeltuinen.nl www
www.boekeltuinen.nl TEGEL ERUIT, PLANTJE ERIN TIP Houd de tuin zo groen Barbara Bekhof mogelijk en minimaliseer de verharding. Arjen Grent 3 REGENTON Als je de regenpijp hebt afgekoppeld, kun je het regenwater
Nadere informatieProject: Aanpak openbare ruimte Taagdreef en omgeving. Hier komt tekst Wijkraad. Utrecht.nl
Project: Aanpak openbare ruimte Taagdreef en omgeving Hier komt tekst Wijkraad Hier 16 januari komt ook 2018 tekst Huidige Nu situatie Doelen project Groot onderhoud van de openbare ruimte Wegen veiliger
Nadere informatieProject: Aanpak openbare ruimte Taagdreef en omgeving. Hier komt tekst Taagdreef Hier komt ook tekst. Utrecht.nl
Project: Aanpak openbare ruimte Taagdreef en omgeving Hier komt tekst Taagdreef Hier komt ook tekst Huidige Nu situatie Onderverdeling structuur van de wijk Taagdreef e.o Molenwiek: De straten Rhônedreef,
Nadere informatieGroener bouwen. groener leven
Groener bouwen groener leven ontspannen in een gezonde buitenruimte daktuinen en gevelbegroening waterbuffering onderscheidend vermogen waarde toevoegen Groener bouwen betekent het inrichten van de buitenruimte
Nadere informatieMicroklimaat Rijnboog Arnhem
Microklimaat Rijnboog Arnhem Januari 2013 BURO POELMANS REESINK LANDSCHAPSARCHITECTUUR Microklimaat Arnhem Rijnboog - januari 2013 Inhoud Hitte-eilanden in de stad 4 Gunstige invloed van het landschap
Nadere informatieAan de Gemeenteraad van de Gemeente Gemeente Elburg Postbus AB ELBURG
vn Aan de Gemeenteraad van de Gemeente Gemeente Elburg Postbus 70 8080 AB ELBURG Datum : 31 maart 2016 Kenmerk :1136-16/EMR Onderwerp : Laten we samen Nederland groener maken! Behandeld door : Egbert Roozen
Nadere informatieKennisagenda NKWK- KBS. Groeidocument versie 0.1
Kennisagenda NKWK- KBS Groeidocument versie 0.1 November 2015 Voorwoord Dit is de eerste versie (versie 0.1) van het Groeidocument van de Kennisagenda NKWK- KBS. Dit document is een eerste aanzet voor
Nadere informatieEen slimme oplossing voor ecologisch watermanagement.
Een slimme oplossing voor ecologisch watermanagement. OVERHEID & PUBLIEKE DIENSTEN www.hydrorock.com Overheden en watermanagement Watermanagement in stedelijke gebieden is zeer actueel. Klimaatverandering
Nadere informatieCAMPUS-park Delft TU Noord
TU Noord klimaatadaptatie & gebiedsontwikkeling - Kanaalweg 2 SCHIE DUWO Botanische Tuin OPGAVE KLIMAATADAPTATIE In het kader van het project Klimaatadaptatie Delft is een studie verricht naar de gebiedsontwikkeling
Nadere informatieGroener bouwen. groener leven
Groener bouwen groener leven groener bouwen Of het nu gaat om woning- of utiliteitsbouw, bouwprojecten scoren beter als groen een integraal onderdeel is. Dat zorgt ervoor dat projecten beantwoorden aan
Nadere informatieDe Peilstok Inspirerende projecten voor droge voeten en een koel hoofd
De Peilstok 2014 Inspirerende projecten voor droge voeten en een koel hoofd De Peilstok 2014 Inspirerende projecten voor droge voeten en een koel hoofd Colofon 2015 Oplage: 750 exemplaren Dit is een uitgave
Nadere informatieDe uitgangspunten die bij deze berekening gehanteerd zijn voor het berekenen van de kosten van het beheer van Poelgeest:
Beheerkosten Poelgeest 2005 Begin 2002 heeft Oranjewoud de beheerkosten voor Poelgeest berekend met behulp van de levensduurbenadering. De wijk Morsebel is hierbij als uitgangspunt genomen, aangezien de
Nadere informatiePROJECT SMARTROOF 2.0
1 Dr. ir. Gijsbert Cirkel Amsterdam, 8 sept. 2017 PROJECT SMARTROOF 2.0 VOOR EEN KOEL HOOFD EN DROGE VOETEN 2 Marineterrein Amsterdam GRONDLEGGERS Project SMARTROOF 2.0 3 Klimaatverandering: meer extreme
Nadere informatieInformatieavond Bouwkavels Molenbeek
Informatieavond Bouwkavels Molenbeek Informatieavond Bouwkavels Molenbeek Programma informa+eavond 1. Welkom en uitleg van het proces na de ondertekening van de reserveringsovereenkomst door Ariën Schaap
Nadere informatieKennismaking met Green
Nico Wissing Eric Ticheloven Kennismaking met Green in TuinPro : Je hoeft niet klakkeloos te kiezen voor de onverantwoorde rommel die heel wat leveranciers in hun glanzende folders hebben staan. Je hebt
Nadere informatieklimaatadaptatie: beheer en inrichting in nieuw perspectief
klimaatadaptatie: beheer en inrichting in nieuw perspectief Klimaatverandering is al sterk Fig. 4.1 Klimatologisch gemiddelde neerslag in Nederland gedurende de tijd (van Boxel en Cammeraat, 1999a) Aansluiten
Nadere informatieHoe gaan waterschappen om met waterberging op groene daken?
Hoe gaan waterschappen om met waterberging op groene daken? Marc Laeven (Stroom en Onderstroom, thans Sweco) en Kees Broks (STOWA/Broks-Messelaar Consultancy) Tellen waterschappen de waterberging op groene
Nadere informatieVoor een duurzame leefomgeving. Hittestress congres 25 juni 2018
Voor een duurzame leefomgeving Hittestress congres 25 juni 2018 Introductie NL Greenlabel Ambassadeurs Nico & Lodewijk Kansen voor groene en duurzame leefomgeving Duurzaamheid meetbaar door 3 paspoorten:
Nadere informatieDakbedekking en waterhuishouding - Hoe blauw zijn groene daken?
Dakbedekking en waterhuishouding - Hoe blauw zijn groene daken? Kees Broks (STOWA), Harry van Luijtelaar (Stichting RIONED) Groene daken zijn hot, ook vanuit het oogpunt van stedelijk waterbeheer. Ze vangen
Nadere informatieHET KLIMAAT PAST OOK IN UW STRAATJE
1 HET KLIMAAT PAST OOK IN UW STRAATJE Landelijk dag over Ruimtelijke adaptatie 19 januari 2017 Jeroen Kluck en Laura Kleerekoper Hogeschool van Amsterdam En een heel team Lisette klok Wiebe Bakker Ronald
Nadere informatieHet nut van stadsgroen
Het nut van stadsgroen Margareth Hop jan 2015 Praktijkonderzoek Plant en Omgeving Onderzoek aan functioneel groen in de stad PPO deed Themaonderzoek Sortiment, betaald door PT (2003-2012), ministerie EL&I
Nadere informatieOpenbare ruimte. Beleidsonderzoek & Analyse BOA LeidenPanel draagt bij aan de kwaliteit van beleid en besluitvorming. September 2015.
Beleidsonderzoek & Analyse BOA LeidenPanel draagt bij aan de kwaliteit van beleid en besluitvorming Openbare ruimte September 2015 De gemeente werkt momenteel aan een nieuwe visie op de openbare ruimte.
Nadere informatieDE VOORDELEN VAN VERGROENEN
DE VOORDELEN VAN VERGROENEN Groen draagt bij aan klimaatbestendig inrichten Laura Kleerekoper 5 april 2017 1 WAAROM GROEN? BATEN VAN GROEN GROENADVIEZEN 2 WAAROM GROEN? 10-15 C verlaging van de gevoelstemp.
Nadere informatiePanelonderzoek inwoners en openbaar groen
Panelonderzoek inwoners en openbaar groen Gemeente Amersfoort Marlies Visser 2 juni 2015 De meeste panelleden zijn positief over het burgerinitiatief tot het opstellen van een Groenvisie. Men vindt over
Nadere informatieVOORDELEN LAMINAATVLOEREN
VOORDELEN LAMINAATVLOEREN Betrouwbaar en budgetvriendelijk Kies voor laminaat wanneer u een stijlvolle vloer wenst en toch budgetvriendelijk moet zijn. Voor een zachte prijs krijgt u de warmte en uitstraling
Nadere informatieG EMEENTE. Samenleven. in de buitenruimte
G EMEENTE Samenleven in de buitenruimte Wethouder Jan Overweg De openbare ruimte is van ons allemaal. Dus hoe mooi zou het zijn als iedereen in Leusden zich verantwoordelijk voelt voor zijn of haar woonomgeving.
Nadere informatieNaar een klimaatbestendig Eindhoven. Luuk Postmes 19 mei 2015
Naar een klimaatbestendig Eindhoven Luuk Postmes Speerpunten Eindhoven op watergebied Klimaatverandering Wateroverlast zomerse buien Hittestress Droogtestress Duurzame stad: Energie neutraal Grondstoffen
Nadere informatieKeynote Future Green City 26 november 2015 10.30-12.00
Keynote Future Green City 26 november 2015 10.30-12.00 Thema: Leven met water in de stad Speech: - Geweldig om zoveel professionals bezig te zien met groen en water in stedelijk gebied! - In het Deltaprogramma
Nadere informatieHILDEGAERTSCHOOL ARCHITEKTENBURO HANS BAKKER
HILDEGAERTSCHOOL ARCHITEKTENBURO HANS BAKKER ARCHITEKTENBURO HANS BAKKER 5. Aanleiding De huidige Hildegaertschool, in de Molenkwartierwijk van Hilligersberg, gaat na bijna vijftig jaar volledig op
Nadere informatieBetaalbaar Natuurlijk Groenbeheer in Eindhoven. Frank Verhagen Beheerder natuurlijke gebieden
Betaalbaar Natuurlijk Groenbeheer in Eindhoven Frank Verhagen Beheerder natuurlijke gebieden Natuurlijk Groenbeheer in Eindhoven: Maaibeheer stedelijk gebied en wegbermen Maaibeheer natuurterreinen Bosbeheer/
Nadere informatieWerkboek - 11 september Uitwerking vergroening IJsseloord
Werkboek - 11 september Uitwerking vergroening IJsseloord Vestigingsklimaat - imago - beeldkwaliteit - structuur VERGROENING Klimaat - waterberging - hittestress - biodiversiteit Doel van de opdracht Opdracht
Nadere informatieVerdeling van Groen in de G4 en perspectieven
Verdeling van Groen in de G4 en perspectieven Piet Lagas 1 Inhoud 1. Belang van Groen in de stad 2. Verdeling groen in G4 3. Straatbomen in de stad 4. Groene daken 5. I have a dream - baten 6. Perspectieven
Nadere informatieDoel: voorkom regenwateroverlast!
http://bit.ly/2pjgadl Wereldtemperatuur 188-216 Ontwikkeling extreme neerslag Doel: voorkom regenwateroverlast! Masterclass klimaatadaptatie Kennemerland, 18 mei 217. Harry van Luijtelaar, Stichting RIONED
Nadere informatieFietsas door Wijk Osseveld via Zonnewende
Fietsas door Wijk Osseveld via Zonnewende Op 20 januari jl. is er een informatie avond verzorgd in Het Bolwerk bij ons in de wijk. Tot onze verrassing bleek er een snelfietsroute over de Zonnewende te
Nadere informatieGun je dak een groen toupetje!
Gun je dak een groen toupetje! Groene daken Nu extra voordelig OP=OP De gemeente Den Haag geeft subsidie op groene daken Kijk voor meer informatie op www.denhaag.nl/groenedaken Een groen dak heeft vele
Nadere informatieHet klimaat past ook in uw straatje
DE KLIMAATBESTENDIGE STAD: INRICHTING IN DE PRAKTIJK Het klimaat past ook in uw straatje Voorbeeldenboek Ronald Loeve 5 april 2017 1 2 VOOR DE PRAKTIJK EN MET DE PRAKTIJK Samenwerking: Consortium: gemeenten
Nadere informatieDE TOEKOMST VAN HET STEDELIJK WATER BEHEER. De grenzen tussen openbaar en particulier terrein vervagen
DE TOEKOMST VAN HET STEDELIJK WATER BEHEER Riolering is niet sexy Het ligt ook allemaal maar onder de grond Geen rioolbeheerder die deze woorden vreemd in de oren klinken. Toch houden wij ons bezig met
Nadere informatief. OW BIJ beleidsplan Onderhoud Groen 2014-O.docx Grip op groen.veilig en heel
f. OW BIJ beleidsplan Onderhoud Groen 2014-O.docx Grip op groen.veilig en heel Versie 24-09-2014 Openbare Werken Beleidsplan wegen Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 1 1 Inleiding... 2 2 Situatie gemeentelijk
Nadere informatieEEN BODEM VOOR WATER
EEN BODEM VOOR WATER Hemel en grondwaterbeleid Breda 2011 RWZI De gemeente is verantwoordelijk voor de afvoer van afvalwater naar de rioolwaterzuivering (RWZI: een soort wasmachine voor water). RWZI De
Nadere informatieKwaliteit van het Openbaar Groen. Onderzoeksplan
Kwaliteit van het Openbaar Groen Onderzoeksplan Rekenkamercommissie Haarlem Postbus 511 2003 PB Haarlem 023-511 30 38 https://gemeentebestuur.haarlem.nl/informatie-over/rekenkamercommissie/ rekenkamercommissie@haarlem.nl
Nadere informatieAanleg paardenbak Het Zuid 34 Drachten
Ruimtelijke onderbouwing Aanleg paardenbak Het Zuid 34 Drachten Ruimtelijke onderbouwing voor de aanleg van een paardenbak Het Zuid 34 te Drachten 1 Ruimtelijke onderbouwing voor de aanleg van een paardenbak
Nadere informatie(Regionale) gebiedsinformatie over huidig watersysteem
Memo DM 1013497 Aan: Marktpartijen uitwerking plannen het Burgje, gemeente Bunnik Van: Beke Romp, Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden Datum: 13 januari 2016 Onderwerp: Notitie gebiedskenmerken (waterthema
Nadere informatieBetrokken partijen Zonnepark Cothen
Betrokken partijen Zonnepark Cothen Sunvest is een projectontwikkelaar gespecialiseerd in de ontwikkeling en exploitatie van zonneenergie systemen. Sunvest ontwikkelt, beheert en onderhoudt een groot aantal
Nadere informatieDossier: Hitte. Wibio wibio.be
Dossier: Hitte Zwoele temperaturen en zonovergoten stranden, daar hebben we altijd van gedroomd in ons koude, natte landje. Maar die droom krijgt steeds vaker een deuk: zelfs in de lage landen komen hittedagen
Nadere informatieOntwerpbesluit: Toekomstige beheerscenario s openbare ruimte
Ontwerpbesluit: Toekomstige beheerscenario s openbare ruimte 2013-2018 Registratienummer 2013-03115 Versie 1 Status Concept Opdrachtgever Inge Meindertsma Adviseur Hendrik Hoekstra Voor akkoord Voor akkoord
Nadere informatieWAAROM STEDELIJKE KLIMAATADAPTATIE?
WAAROM STEDELIJKE KLIMAATADAPTATIE? 13 november 2018 waarom stedelijke klimaatadaptatie wat verandert er aan ons klimaat meer: wateroverlast hitte droogte toenemende verstedelijking, meer verharding en
Nadere informatiePresentatie van gebiedsavond Peilbesluit Zegveld Gebiedsavond De Haak 29 oktober 2018
Presentatie van gebiedsavond Peilbesluit Zegveld Gebiedsavond De Haak 29 oktober 2018 In gesprek over het water(peil) in De Haak, Zegveld en alternatieven voor het toekomstig waterpeil Programma Welkom
Nadere informatieDe kustpolders: Hoe behoud een essentiële stap is richting duurzame ontwikkeling
De kustpolders: Hoe behoud een essentiële stap is richting duurzame ontwikkeling Prof. dr. Patrick Meire Universiteit Antwerpen Ecosystem management research group De polders, tussen de kust en zandig/zandlemig
Nadere informatieIn de directe omgeving van de Ir. Molsweg is geen oppervlaktewater aanwezig.
Waterparagraaf Algemeen Huidige situatie De Ir. Molsweg tussen de Pleijweg en de Nieland bestaat uit een enkele rijbaan met twee rijstroken. Via een rotonde sluit de Ir. Molsweg aan op de Nieland. De rijbaan
Nadere informatieBehorende bij: Raadsvoorstel ter vaststelling van het verbreed gemeentelijk rioleringsplan 5 (vgrp-5)
Behorende bij: Raadsvoorstel ter vaststelling van het verbreed gemeentelijk rioleringsplan 5 (vgrp-5) Datum: 7-8-2015 Onderwerpen 1. De na te streven afvoercapaciteit van de rioolstelsels; 2. De wijze
Nadere informatieAgenda Groen voor de Stad
Agenda Groen voor de Stad Een nieuw Haags groenbeleid Derde stadsgesprek, 19 april 2016 Programma 1. Opening 2. Presentatie: resultaten gesprek met de stad 3. Deelsessies 4. Vervolg 5. Afronding en borrel
Nadere informatieNieuwe riolering in uw straat
R Nieuwe riolering in uw straat Vervangen riolering Binnenkort wordt de riolering in uw straat vervangen. Wat doet de gemeente en waarvoor bent u verantwoordelijk? We hopen in ieder geval dat u zo min
Nadere informatieDE KLIMAATBESTENDIGE STAD: INRICHTING IN DE PRAKTIJK. Kosten en baten van inrichting. Wiebe Bakker november 2015
DE KLIMAATBESTENDIGE STAD: INRICHTING IN DE PRAKTIJK Kosten en baten van inrichting Wiebe Bakker november 2015 Waar is nog behoefte aan? Keuze bij inrichting openbare ruimte + riolering: traditioneel of
Nadere informatieDe Levende tuin, met een levende omheining. De Levende tuin laat uw tuin leven. Wilt u van uw tuin een groene oase maken?
FOTO S: TUINEN VAN APPELTERN met een levende omheining De omheining van een levende tuin leeft mee. Deze biedt beschutting, maar is ook toegankelijk voor kleine dieren. Van oude stenen bijvoorbeeld, zijn
Nadere informatieBESLISBOOM HEMELWATER MAATREGELEN
BESLISBOOM HEMELWATER MAATREGELEN Waar komt de vraag vandaan? Klimaatverandering Maatregelen Welke maatregel past het beste in welke situatie? 2 04-07-18 Voorbeelden bemaling nodig om IT-riool aan te leggen
Nadere informatieNaam en telefoon. Portefeuillehouder
Onderwerp Concept Structuurplan Bomen Datum Afdeling 10 december 2015 S/RO Naam en telefoon Portefeuillehouder E. Moors 5822 M. Rekswinkel 9740 J. van der Schoot Wat zijn de mogelijkheden? Belangrijkste
Nadere informatieKIES VOOR DE NATUUR OP JE DAK
Groendaksystemen KIES VOOR DE NATUUR OP JE DAK Groendaken zorgen voor een gezondere en aangenamere leefomgeving! Algemeen We onderscheiden twee soorten groendaken : Extensieve groendaken Vegetatiedaken
Nadere informatieAaneengesloten geluidsscherm. langs de oostkant van de A28. vanaf oprit A1 Hoevelaken tot bedrijven terrein de Flier
1 Aaneengesloten geluidsscherm langs de oostkant van de A28 vanaf oprit A1 Hoevelaken tot bedrijven terrein de Flier Doel: De geluidbelasting van alle woningen in Hoevelaken en Holkerveen en in het recreatie
Nadere informatieHerinrichting Kapteynlaan /Aartsbisschop Romerostraat. Informatiebijeenkomst
Herinrichting Kapteynlaan /Aartsbisschop Romerostraat Informatiebijeenkomst 03 09 2015 03/09/2015 1 Agenda Welkom Trudie Timmerman Terugkoppeling en doelen Koen Westrik Verkeerstechnisch ontwerp Fred van
Nadere informatieHET GOEDE VAN EEN GROENE TUIN STEENBREEK GROEN IS LEVEN OPERATIE
HET GOEDE VAN EEN GROENE TUIN GROEN IS LEVEN OPERATIE STEENBREEK Het goede van een groene tuin Groen is leven Ons klimaat is zichtbaar aan het veranderen. Het weer in ons land wordt meer en meer onvoorspelbaar.
Nadere informatieTegels uit de tuin in Amersfoort
42 tekst fokke de jong, coördinator operatie steenbreek, amersfoort Tegels uit de tuin in Amersfoort Het klimaat verandert en dat is ook merkbaar en zichtbaar in Nederland. De hoeveelheid water tijdens
Nadere informatieBELEIDSREGEL DEMPEN SLOTEN WATERSCHAP HUNZE EN AA S
BELEIDSREGEL DEMPEN SLOTEN WATERSCHAP HUNZE EN AA S Algemeen Bestuur: 17 september 2003 Beleidsregels in de zin van de Algemene wet bestuursrecht De Algemene wet bestuursrecht geeft aan wat onder beleidsregels
Nadere informatieVerdroging: tegen gaan van verdroging in het algemeen door beperken van verharding, ruimte voor infiltratie, hydrologisch neutraal ontwikkelen etc.
WATERTOETSPROCES Globale checklist waterbelangen in de ruimtelijke ordening Bij het watertoetsproces let het waterschap op alle wateraspecten. Doorgaans krijgen het voorkomen van wateroverlast en de zorg
Nadere informatieAfwaarderen (minder aantrekkelijk maken voor doorgaand verkeer) van de Boerendijk tussen de Hoge Rijndijk en de Chrysantstraat
Scenario 1: Optimalisering huidige verkeersnetwerk woerden West Aanpassen van kruispunt Hollandbaan Waardsebaan verkeerslichtenregelinstallatie (VRI), Boerendijk Chrysantstraat (VRI), Boerendijk Hoge Rijndijk(rotonde).
Nadere informatieInitiatiefvoorstel (Groene) Ruimte voor verbetering
Initiatiefvoorstel (Groene) Ruimte voor verbetering Gemeenteraadsfractie Partij voor de Dieren Den Haag Aangepaste versie juni 2013 1 Alles van waarde is weerloos Lucebert 1942-1994 2 Inleiding Natuur
Nadere informatieNotitie Omvorming Openbare Ruimte (nov. 2011)
Notitie Omvorming Openbare Ruimte (nov. 2011) Foto: hotel Epping Inhoudsopgave: 1. Inleiding 2. Omvormen 2.1. Huidige situatie 2.2. Wat is omvormen? 2.3. Omvormingsopgave 2.4. De klankbordgroep 3. Wat
Nadere informatieINFORMATIEBIJEENKOMST 25 mei 2016 HERINRICHTING VERKUIJL QUAKKELAARSTRAAT. Informatiebijeenkomst VQ - 25 mei 2016
INFORMATIEBIJEENKOMST 25 mei 2016 HERINRICHTING VERKUIJL QUAKKELAARSTRAAT 1 WELKOM EN INTRODUCTIE, DOOR WETHOUDER ELLIOTT Welkom Informeren over de huidige stand van zaken Renovatie Rode Buurt Artikel
Nadere informatieKwaliteitshandboek. onderhoud openbare ruimte
Kwaliteitshandboek onderhoud openbare ruimte 2014 Voorwoord De openbare ruimte is een verzamelnaam voor plekken die we allemaal gebruiken. Bijvoorbeeld straten, parken, pleinen en voet- en fietspaden.
Nadere informatieWaterhuishoudingsplan Schaapsloop voorbereiding rioolmaatregelen
Waterhuishoudingsplan Schaapsloop voorbereiding rioolmaatregelen Inventarisatie bereikbaarheidsplan, sessie 1 Maandag 10 juni 2013, Sloperbedrijf Van Putten Angela de Vries Rob de Haas Gemeente Valkenswaard
Nadere informatieHet waterbeleid van de provincie Limburg is beschreven in het Provinciaal Waterplan Limburg, dd. 20 november 2009.
Memo Ter attentie van Project management Den Dekker B.V. Datum 03 januari 2013 Distributie Projectnummer 111850-01 Onderwerp Parkeerterrein Jumbo Heythuysen Geachte heer Bosman, 1 WATERBELEID Het streven
Nadere informatieLegendaeenheid. Toelichting op probleem Dit zijn de meest hittegevoelige. Opgave en moment Maatregelen. Actoren. Verbeteren van de huidige situatie.
LEGENDA BIJ HITTE-ATTENTIE KAART VAN ARNHEM Met: toelictiting op legenda-eenheid en eventueel het achterliggende probleem opgave voor de eenheid (gebied) en moment waarop maatregelen genomen dienen te
Nadere informatieDe verschillen tussen de onderhoudsniveaus basis en accent zijn aangegeven in de tekst door middel van een onderstreping.
BIJLAGE A. BEELDBOEK GROEN KERNEN In de wijken krijgt de openbare ruimte een gemiddelde kwaliteit. Dit onderhoudsniveau noemen we basis. In de wijken dragen inwoners vervolgens zelf bij aan het beheer
Nadere informatietuinweek 2015 Water(overlast) in de tuin Lara de Graaf Landschapsarchitect Groei & Bloei Houten 16 juni 2015
tuinweek 2015 Water(overlast) in de tuin Lara de Graaf Landschapsarchitect Groei & Bloei Houten 16 juni 2015 Voorstellen multifunctionele landbouw functieverandering landschappelijke inpassing gebiedsontwikkeling
Nadere informatieWater in de hoofdrol. Lukwelpark, Oosterhout
Water in de hoofdrol Lukwelpark, Oosterhout Vaakgestelde vragen Waarom waterberging? Waarom in het Lukwelpark? Krijgen we meer last van muggen? Wordt er vies water geloosd? Waar blijft de afgegraven grond?
Nadere informatieWONEN, WERKEN & VOORZIENINGEN
WONEN, WERKEN & VOORZIENINGEN Om een levendig gebied te creëren wordt als programma ingezet op een mix van wonen, werken en voorzieningen. Door deze functies op de begane grond te mengen ontstaat zowel
Nadere informatieMaatregelen tegen stedelijke hitte. Toon van Harmelen (TNO)
Maatregelen tegen stedelijke hitte Toon van Harmelen (TNO) Oorzaken van het stedelijk hitte eiland effect verharding vs. water/vegetatie bebouwing en geometrie materiaalgebruik antropogene warmte broeikasgassen
Nadere informatie