Zoutafleiding Bijlage bij de RWS Standaard

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Zoutafleiding Bijlage bij de RWS Standaard"

Transcriptie

1 Zoutafleiding Bijlage bij de RWS Standaard In opdracht van: Project: Ministerie van Verkeer Waterstaat Directoraat-Geraal Rijkswaterstaat Rijkswaterstaat Meetnet Infrastructuur (RMI) Versie: 1.0 November 00

2 Inhoudsopgave 1 INLEIDING Doelstelling van het documt Indeling van het documt Documthistorie...3 ZOUTAFLEIDING Inleiding...4. Afleiding zoutparameters Bepal van de conductivity ratio R T Chlorositeit bij hoge conctraties Chlorositeit bij lage conctraties BEGRIPPEN EN AFKORTINGEN Afkorting Begripp REFERENTIES...11

3 1 INLEIDING 1.1 Doelstelling van het documt In deze bijlage wordt de afleiding van de zoutparameters volgs de standaard van Rijkswaterstaat in detail beschrev zoals die plaatsvindt op zowel lokaties met hoge (zeewater) als lokaties met lage zoutconctratie (Binnwater). Het documt dit als bijlage van de RWS Standaard [1]. In voorgaande versies [] van deze standaard was deze beschrijving e vast onderdeel (in hoofdstuk 4). Bij de update van de standaard in November 00 is het e separate bijlage geword. 1. Indeling van het documt De indeling van dit documt is volgt: - Hoofdstuk beschrijft de standaard afleiding van de zoutparameters - Hoofdstuk 3 geeft e lijst met afkorting begripp. - Hoofdstuk 4 bevat de lijst met referties naar literatuur 1.3 Documthistorie Versie Datum Auteur Wijziging 1.0 November 00 A. Kuijt Extractie uit de RWS Standaard v1. (paragraaf 4..10) [] 3

4 ZOUTAFLEIDING.1 Inleiding Dit hoofdstuk beschrijft de standaard zoutafleiding voor de zoutparameters van Rijkswaterstaat. Alle zoutparameters zijn afgeleide parameters (zie hiervoor [1], paragraaf Afleid onder Hoofdstuk Inwinning Verwerking). Zo wordt CL10 wordt afgeleid uit de parameter GE10) die zelf weer afhankelijk is van de parameter TW10. Paragraaf. beschrijft de afleiding van de parameters.. Afleiding zoutparameters Chlorositeit is e fysische grootheid waarmee oceanograf de hoeveelheid chloride-ion in het zeewater (zout) aanduid. Voor binnwater (zoet/-brak) wordt hiervoor vaak de grootheid chloridegehalte gebruikt. Als standaard voor RWS is gekoz voor chlorositeit, uit te drukk in de parameter CL10. CL10 wordt afgeleid uit de gemet elektrische geleidingsvermog (parameter GE10) van het water, welke zelf weer afhankelijk is van de gemet temperatuur (parameter TW10) van het water. Voor zowel zeewater als binnwater wordt de UNESCO-methode [3] aangehoud voor de bereking van de 'conductivity ratio R T ', waarmee onderscheid gemaakt kan word of de meting in zout dan wel zoet/brak water heeft plaats gevond. Voor zeewater wordt vervolgs gebruik gemaakt van de formules die zijn opgesteld door de UNESCO [3] in 1978 zijn gerelateerd aan e watertemperatuur van 1 C. CL10 wordt daarbij afgeleid uit de te berek praktische saliniteit S (parameter SAL10) het te berek soortelijk gewicht Ro (parameter SG10) van het zeewater. Beide parameters word beschikbaar gesteld aan gebruikers. Vóór 1978 werd saliniteit uitgedrukt in promille, vanaf 1978 spreekt UNESCO [3] over de praktische saliniteit, zonder de aanduiding promille. De waard van beide berekingswijz hebb e te verwaarloz onderlinge afwijking (van max. 0,01 promille) ligg tuss 4. Voor binnwater wordt echter na bereking van R T gebruik gemaakt van e door Rijkswaterstaat op empirische wijze vastgestelde relatie tuss de gemet geleidingsvermog van het water bij 18 C de chlorositeit. Daarbij wordt het temperatuurverschil met die van de UNESCO-methode verwerkt door e correctie op de geleidingsvermog toe te pass. Zowel de praktische saliniteit als het soortelijk gewicht van het binnwater word in deze methode niet berekd. Er wordt ge chlorositeit bepaald als: één van de parameterwaard TW10 of GE10 ontbreekt; één van beide parameterwaard TW10 of GE10 niet de kwaliteit 'goed' heeft...1 Bepal van de conductivity ratio R T Uitgegaan wordt van de formule voor het berek van conductivity ratio R van zeewater, in situ (dus ook voor e vast meetnet). R = r T * R T * R P 4

5 met verder r T = c 0 + c 1 T + c T + c 3 T 3 + c 4 T 4 c 0 = 0, c 1 =,0064 * 10 - c = 1,1049 * 10-4 c 3 = -6,9698 * 10-7 c 4 = 1,0031 * 10-9 r T = de temperatuur correctie. R T = de verhouding van de geleidingsvermog van het gemet zeewater tot de geleidingsvermog van zeewater met e praktische saliniteit van 3, bij e gemet temperatuur van T grad Celsius bij e gemet luchtdruk van P atmosfeer. (In e laboratorium wordt R T direct bepaald met e salinometer.) RP = drukcorrectie, welke voor de meting van RWS op 1 atmosfeer wordt gesteld. T = TW10, de gemet temperatuur. Tevs geldt voor de conductivity ratio R: R = G (=r T *R T ) G s tan daard,1 met G = GE10, de gemet geleidingsvermog. G standaard,1 = 4,91 S/m, is geleidingsvermog van "standaard" zeewater bij 1 C e praktisch saliniteit van 3. R T wordt nu berekd uit: Als R T >= 0,1 is dan wordt de chlorositeit bij hoge conctraties bepaald. In de andere gevall R T = G 4, 91* r T wordt de chlorositeit bij lage conctraties bepaald... Chlorositeit bij hoge conctraties Bepaling praktische saliniteit van zeewater De absolute saliniteit van zeewater wordt gedefinieerd als de verhouding van de massa van het opgeloste materiaal in zeewater tot de massa van het zeewater. In de praktijk kan dit echter niet direct gemet word daarom wordt e 'praktische saliniteit' gedefinieerd voor het rapporter van waarneming op zee. De praktische saliniteit wordt bepaald op basis van K 1. K 1 wordt gedefinieerd als de verhouding van de geleidingsvermog van zeewater bij e temperatuur van 1 C e druk van 1 atmosfeer tot de geleidingsvermog van Kaliumchloride oplossing (KCL) met 3,436 * 10-3 deel KCL, bij dezelfde temperatuur druk. E K 1 waarde van 1 komt overe met e praktische saliniteit van 3. S praktisch = a 0 + a 1 K 0, 1 + a 1, K 1 + a 3 K 1 + a 4 K 1, + a K 1

6 Bij e afwijkde temperatuur van 1 C, bij e druk van 1 atmosfeer wordt uitgegaan van de volgde formule voor het bereking van de praktische saliniteit S praktisch. Met a 0 = 0,0080 a 1 = -0,169 a =,381 a 3 = 14,0941 a 4 = -7,061 a =,7081 Sd = T , 016( T 1) ( , ,,, R, R, R + 0, 0636R 0, 0144R ) t t t t t verder T = TW10, de gemet temperatuur van het zeewater. R T = de verhouding van de geleidingsvermog van het gemet zeewater tot de geleidingsvermog van zeewater met e praktische saliniteit van 3, bij e gemet temperatuur van T grad Celsius bij e gemet luchtdruk van P atmosfeer. Deze definitie is geldig bij: e praktische saliniteit van tot met 4; e zeewatertemperatuur van - tot 3 C; 1 atmosfeer. De parameter voor de praktische saliniteit is dan: SAL10 = S [dimsieloos] Bepaling soortelijk gewicht van zeewater Uitgegaan wordt van de formule voor het berek van het soortelijk gewicht van zeewater Ro. met 1, b + b T + b T + b T + b T S + c + c T + c T S + d S 3 4 Ro = Ro w + ( ) ( ) ro w = a 0 1 a 0 = 999,8494 a 1 = 6,7939 * 10 - a = -9,0990 * 10-3 a 3 = 1,00168 * 10-4 a 4 = -1,10083 * 10-6 a = 6,3633 * 10-9 a T a T a T a T a T

7 verder b 0 = 8,4493 * 10-1 b 1 = -4,0899 * 10-3 b = 7,6438 * 10 - b 3 = -8,467 * 10-7 b 4 =,387 * 10-9 c 0 = -,7466 * 10-3 c 1 = 1,07 * 10-4 c = -1,646 * 10-6 d 0 = 4,8314 * 10-4 ro w = het soortelijk gewicht van het refertiële "pure" water. T = TW10, de gemet watertemperatuur. S = S praktisch. De parameter voor het soortelijk gewicht van het zeewater is dan: SG10 = Ro [kg/m 3 ] Bepaling chlorositeit van zeewater Uitgegaan wordt van de formule voor het berek van de chlorositeit van zeewater Cl. CL = S * Ro 1806, met S = S praktisch. Ro = soortelijk gewicht zeewater. De parameter voor de chlorositeit van het water is dan: CL10 = Cl [mg CL- ion / liter] Als de CL10-parameterwaarde bepaald is, krijgt het bijbehorde kwaliteitskmerk in de waarneming de waarde voor 'goed waarde'. Dit geldt ook voor de waarde van de kwaliteitskmerk voor de waarneming van de SG10-parameter de SAL10-parameter...3 Chlorositeit bij lage conctraties Uitgegaan wordt van de volgde formule voor het berek van de chlorositeit Cl, waarbij de gemet geleidingsvermog dit te word herleid naar de geleidingsvermog bij 18 C. waarin met + h * G + h * G Cl = h 0 1 HULP HULP G = R * G ( ms / cm) HULP T s tan daard,18 7

8 G standaard,18 R T = 4,89 ms/cm, is geleidingsvermog "standaard" zeewater bij 18 C. = de verhouding van de geleidingsvermog van het gemet zeewater tot de geleidingsvermog van zeewater met e praktische saliniteit van 3, bij e gemet temperatuur van T grad Celsius bij e gemet luchtdruk van P atmosfeer h 0, h 1 h zijn afhankelijk van de waarde van G HULP (zie HULP in Tabel 1, als HULP < 0, is dan wordt er ge chlorositeitswaarde bepaald): Tabel 1 h0, h1 h zijn afhankelijk van G HULP H 0 H 1 H H 0 H 1 H 0,<=HULP<=1, 1,<HULP<=,,<HULP<=1, 1,<HULP<=19,0-16,0-137,0-140,0-330,0 139,0 34,0 34,0 380,0 9,8,1 3,0 1,4 19,0<=HULP<=19,97 19,97<HULP<=33,0 19,97<HULP<=33,0 HULP>33,0-340,0-30,0-30,0-1960,0 380,0 380,0 380,0 47,0 1,4 1,4 1,4 0,0 De parameter voor de chlorositeit van het water is dan: CL10 = Cl [mg CL- ion / liter] Als de CL10 parameterwaarde bepaald is, krijgt het bijbehorde kwaliteitskmerk in de waarneming de waarde voor 'goede waarde'. De afgeleide parameterwaard voor SAL10 SG10 word niet bepaald. 8

9 3 BEGRIPPEN EN AFKORTINGEN 3.1 Afkorting Afkorting CET GMT MET RMI RWS SESAM UTC Verklaring Ctral European Time, tijdzone overekomd met UTC+1 (wintertijd). Grewich Mean Time, tijdzone gebaseerd op de tijd op de 0-grad meridiaan die door Grewich (Engeland) loopt. GMT is nagoeg gelijk aan UTC. UTC is echter e atoomtijd, terwijl GMT e astronomische tijd is. GMT wordt elke jaar gelijk gesteld aan UTC. Middle European Time (wintertijd), om de tijdzone in Europese land aan te gev. MET = UTC+1 (wintertijd). RWS-Meetnet Infrastructuur. Rijkswaterstaat. SEnsor-Signaal Aanpassings Module voor hydrologische, huishoudelijke info overige ssor. Deze converteert het uitgangssignaal van één of meerdere ssor aar e standaard bericht. Coordinated Universal Time, de wereldwijde standaard voor tijd datum. (Zie ook GMT). 3. Begripp Begrip Directional Waverider Grootheid Inwinning & Verwerking Meetnet Parameter Parameterwaarde Verklaring Golfmeetboei voor het met van golfhoogte, golfrichting watertemperatuur. E waarneembaar verschijnsel verzamelnaam voor: fysische grootheid, wiskundige grootheid, huishoudelijke informatie, klepstand informatie. Onderdeel van RMI; levert de primaire invoer van Validatie. E systeem, inclusief ssor, data-acquisitie-apparatuur datacommunicatie-infrastructuur, voor het met, verzamel, converter, verwerk, opslaan distribuer van meetgegevs. De definitie in het meetnet van e kmerk van e grootheid. E parameterwaarde wordt volgs e gedefinieerde bereking over e bepaald tijdsinterval bepaald uit meting van dezelfde grootheid of, in het geval van e afgeleide parameterwaarde, bepaald uit meting van verschillde groothed. N.B: Voor huishoudelijke info klepstand zijn ook parameters gedefinieerd. E waarde uit e (parameter-)waardereeks die volgs e gedefinieerde bereking over e bepaald tijdsinterval wordt bepaald uit meting van dezelfde grootheid of, in het geval van e afgeleide parameterwaarde, wordt berekd uit andere parameterwaard. 9

10 Begrip Ssor Verwerk Verzamel Waarde Waarneming Wavec Waverider Wiskundige grootheid Verklaring E instrumt voor de kwantitatieve bepaling van groothed. E 0-ssor is e niet-standaard ssor waarvan de signal alle voor testdoeleind gebruikt word. Het uitvoer van conversies controles op gegevs vanaf de ontvangst van ssorsignal tot de uitgifte van waarneming aan Distributie. Het sambrg /of transporter van meetwaard /of waarneming. Onderdeel van e waarneming; kwantitatieve weergave van e parameter. Het resultaat van meting verwerking in e meetnet waarin de gebruikers zijn geïnteresseerd. E waarneming bestaat uit: parameterwaarde; tijdskmerk; kwaliteitskmerk van de parameterwaarde; lokatiecode; parametercode; additioneel kmerk. Onderscheid word verder: afgeleide waarneming; berekde waarneming; geconverteerde waarneming; bijgegiste waarneming. NB: Huishoudelijke info klepstand word ook in de vorm van waarneming aan de gebruiker gepresteerd. Golfmeetboei voor het met van golfhoogte, golfrichting watertemperatuur. Golfmeetboei voor het met van golfhoogte. E door de wiskunde gedefinieerde uitdrukking, bijvoorbeeld gemiddelde standaardafwijking. 10

11 4 REFERENTIES [1] De Rijkswaterstaat Standaard voor Hydrologische Meteorologische gegevs, versie.0, november 00; [] De Rijkswaterstaat Standaard voor Hydrologische Meteorologische gegevs, versie 1., juli 1999; [3] The Practical Salinity Scale 1978 and the International Equation of State of Seawater 1980, Unesco technical papers in marine scice no 36, Unesco,

Berekening van de saliniteit uit de geleidendheid en de temperatuur

Berekening van de saliniteit uit de geleidendheid en de temperatuur Berekening van de saliniteit uit de geleidendheid en de temperatuur Project: NAUTILUS Werkdocument: RIKZ/OS-98.145X Ministerie van Verkeer en Waterstaat In opdracht van: Directie Noordzee Directie Zuid-Holland

Nadere informatie

Aanvulling en wijziging op Aquo-lex

Aanvulling en wijziging op Aquo-lex Aanvulling en wijziging op Aquo-lex algemeen onderdeel: Publicatiedatum 23 december 2011 Aquo-lex Status Definitief impact: Fase update procedure Notitie van aandacht Middelgroot inhoud Werkproces: Monitoring,

Nadere informatie

De RIJKSWATERSTAAT Standaard

De RIJKSWATERSTAAT Standaard De RIJKSWATERSTAAT Standaard voor de inwinning, verwerking en uitgifte van hydrologische en meteorologische gegevens In opdracht van: Project: Ministerie van Verkeer en Waterstaat Directoraat-Generaal

Nadere informatie

Inhoud. Hoofdstuk 10. Verdamping

Inhoud. Hoofdstuk 10. Verdamping Inhoud Hoofdstuk 10. Verdamping 1.Beschrijving 10-1 1.1 Benaming van de grootheid 10-1 1.2 Definitie; omschrijving van het begrip 10-1 1.3 Eenheden 10-1 1.4 Elementcodes 10-1 2. Operationele eisen 10-3

Nadere informatie

Definitie. In deze workshop kijken we naar 3 begrippen. Massa, Volume en Mol. Laten we eerst eens kijken wat deze begrippen nu precies inhouden.

Definitie. In deze workshop kijken we naar 3 begrippen. Massa, Volume en Mol. Laten we eerst eens kijken wat deze begrippen nu precies inhouden. Definitie In deze workshop kijken we naar 3 begrippen. Massa, Volume en Mol. Laten we eerst eens kijken wat deze begrippen nu precies inhouden. Massa In je tabellenboek vindt je dat de SI eenheid van massa

Nadere informatie

Bepaling van de elektrische geleidbaarheid

Bepaling van de elektrische geleidbaarheid Bepaling van de elektrische geleidbaarheid april 2006 Pagina 1 van 8 WAC/III/A/004 INHOUD 1 TOEPASSINGSGEBIED... 3 2 DEFINITIES... 3 2.1 SPECIFIEKE GELEIDBAARHEID, ELEKTRISCHE GELEIDBAARHEID (γ)... 3 2.2

Nadere informatie

ANORGANISCHE ANALYSEMETHODEN/WATER GELEIDBAARHEID

ANORGANISCHE ANALYSEMETHODEN/WATER GELEIDBAARHEID 1 TOEPASSINGSGEBIED GELEIDBAARHEID Deze procedure beschrijft de bepaling van de elektrische geleidbaarheid in water (bijvoorbeeld grondwater, eluaten, ). De beschreven methode is bruikbaar voor alle types

Nadere informatie

Beknopt stormverslag van de periode februari 2005

Beknopt stormverslag van de periode februari 2005 Beknopt stormverslag van de periode 12-14 februari 25 De algemene synoptische situatie Deze stormperiode wordt gekenmerkt door een gesloten stormdepressie. Zaterdag 12 februari 25 trekt dit uitdiepende

Nadere informatie

Saliniteit Chloriniteit Chlorositeit

Saliniteit Chloriniteit Chlorositeit departement Mobiliteit en Openbare Werken Saliniteit Chloriniteit Chlorositeit RELATIES IN GEBRUIK IN ZEEWATER EN IN DE BENEDEN-ZEESCHELDE 12_076 WL Rapporten Vlaamse overheid Saliniteit Chloriniteit Chlorositeit

Nadere informatie

Beknopt stormverslag van de periode december 2005

Beknopt stormverslag van de periode december 2005 Beknopt stormverslag van de periode 16-17 december 25 De algemene synoptische situatie Het noordelijke windveld, dat zich uitstrekt van Spitsbergen via de Noordzee naar de Vlaamse Kust, wordt bepaald door

Nadere informatie

2 Concentratie in oplossingen

2 Concentratie in oplossingen 2 Concentratie in oplossingen 2.1 Concentratiebegrippen gehalte Er zijn veel manieren om de samenstelling van een mengsel op te geven. De samenstelling van voedingsmiddelen staat op de verpakking vermeld.

Nadere informatie

Werken met eenheden. Introductie 275. Leerkern 275

Werken met eenheden. Introductie 275. Leerkern 275 Open Inhoud Universiteit Appendix B Wiskunde voor milieuwetenschappen Werken met eenheden Introductie 275 Leerkern 275 1 Grootheden en eenheden 275 2 SI-eenhedenstelsel 275 3 Tekenen en grafieken 276 4

Nadere informatie

Geleidbaarheid. Ministerieel besluit van 29 jan Belgisch Staatsblad van 18 feb 2015

Geleidbaarheid.  Ministerieel besluit van 29 jan Belgisch Staatsblad van 18 feb 2015 Compendium voor monsterneming en analyse in uitvoering van het Materialendecreet en het Bodemdecreet Versie april 2006 CMA/2/I/A.2 Inhoud INHOUD 1 Toepassingsgebied 3 2 Definities 3 2.1 Specifieke geleidbaarheid,

Nadere informatie

Hoofdstuk 3 : Numerieke beschrijving van data. Marnix Van Daele. Vakgroep Toegepaste Wiskunde en Informatica Universiteit Gent

Hoofdstuk 3 : Numerieke beschrijving van data. Marnix Van Daele. Vakgroep Toegepaste Wiskunde en Informatica Universiteit Gent Hoofdstuk 3 : Numerieke beschrijving van data Marnix Van Daele MarnixVanDaele@UGentbe Vakgroep Toegepaste Wiskunde en Informatica Universiteit Gent Numerieke beschrijving van data p 1/31 Beschrijvende

Nadere informatie

Examen HAVO. wiskunde B. tijdvak 1 donderdag 9 mei uur. Bij dit examen hoort een uitwerkbijlage.

Examen HAVO. wiskunde B. tijdvak 1 donderdag 9 mei uur. Bij dit examen hoort een uitwerkbijlage. Eamen HVO 09 tijdvak donderdag 9 mei 3.30-6.30 uur wiskunde B Bij dit eamen hoort een uitwerkbijlage. Dit eamen bestaat uit 8 vragen. Voor dit eamen zijn maimaal 78 punten te behalen. Voor elk vraagnummer

Nadere informatie

Dit memo bevat een overzicht van het commentaar dat gegeven is op de grote wijzigingsvoorstellen voor de Aquo-update van juni 2011.

Dit memo bevat een overzicht van het commentaar dat gegeven is op de grote wijzigingsvoorstellen voor de Aquo-update van juni 2011. Memo Onderwerp Reacties op grote wijzigingsvoorstellen voor de Aquo-update van december 2011 nota van commentaar [consultatieronde 1] Kenmerk - Datum 22 december 2011 Aan CC Van Aquo-gebruikers en belanghebbenden

Nadere informatie

Toetsen van de frequentie van voorkomen van windsnelheid en golfhoogte tijdens stormperiodes.

Toetsen van de frequentie van voorkomen van windsnelheid en golfhoogte tijdens stormperiodes. Vlaamse Overheid Oceanografisch Meteorologisch Station Toetsen van de frequentie van voorkomen van windsnelheid en golfhoogte tijdens stormperiodes. Maart 2010 Bestek 16EH/08/12 Opgemaakt door Bart Geysen

Nadere informatie

Gevolgen standaardisatie rekenformules voor milieuparameters in Aquadas

Gevolgen standaardisatie rekenformules voor milieuparameters in Aquadas Mimstene van verkeer en waterstaat Directoraat-Generaal Rijkswaterstaat Rijksinstituut voor Kust en Zee/RIKZ Rijksinstituut voor Integraal Zoetwaterbeheer en Afvalwaterbehandeling/RIZA Gevolgen standaardisatie

Nadere informatie

Beknopt stormverslag van 8 en 9 december 2011

Beknopt stormverslag van 8 en 9 december 2011 Beknopt stormverslag van 8 en 9 december 211 De algemene synoptische situatie Op donderdag 8/12/11 om Z 1 ligt een depressiekern op de nabije Atlantische Oceaan op 57 NB en 2 WL. Ten gevolge van snelle

Nadere informatie

Beknopt stormverslag van de periode november 2007

Beknopt stormverslag van de periode november 2007 Beknopt stormverslag van de periode 24-26 november 27 De algemene synoptische situatie Op zaterdag 24/11/7 bevindt er zich een uitdiepende depressiekern tussen IJsland en Noorwegen die zich naar het noordoosten

Nadere informatie

Examen HAVO. wiskunde B (pilot) tijdvak 2 woensdag 20 juni 13.30-16.30 uur. Bij dit examen hoort een uitwerkbijlage.

Examen HAVO. wiskunde B (pilot) tijdvak 2 woensdag 20 juni 13.30-16.30 uur. Bij dit examen hoort een uitwerkbijlage. Eamen HAV 0 tijdvak woensdag 0 juni 3.30-6.30 uur wiskunde B (pilot) Bij dit eamen hoort een uitwerkbijlage.. Dit eamen bestaat uit 0 vragen. Voor dit eamen zijn maimaal 8 punten te behalen. Voor elk vraagnummer

Nadere informatie

Bepaling van de elektrische geleidbaarheid

Bepaling van de elektrische geleidbaarheid Compendium voor de monsterneming, meting en analyse van water Bepaling van de elektrische geleidbaarheid Versie november 2016 WAC/III/A/004 Inhoud INHOUD 1 TOEPASSINGSGEBIED 3 2 DEFINITIES 3 2.1 Specifieke

Nadere informatie

14 juli 2005 RIVM-MNP-TNO

14 juli 2005 RIVM-MNP-TNO Aanbeveling voor een voorlopige regeling voor de correctie van fijn stof (PM 10 ) concentraties voor de bijdrage van zeezout Ronald Hoogerbrugge a, Jan Matthijsen b, Hans van Jaarsveld b, Martijn Schaap

Nadere informatie

Wijzigingsvoorstel (RfC) op het Uitwisselmodel Aquo Foutherstel attribuut Chemische Stof

Wijzigingsvoorstel (RfC) op het Uitwisselmodel Aquo Foutherstel attribuut Chemische Stof Wijzigingsvoorstel (RfC) op het Uitwisselmodel Aquo Foutherstel attribuut Chemische Stof Auteur: IDsW Kenmerk: W 0810-0022 Documentbeheer Wijzigingshistorie Datum Versie Auteur Wijziging 13 okt. 2008 0.4

Nadere informatie

Tentamen Statistische Thermodynamica MST 19/6/2014

Tentamen Statistische Thermodynamica MST 19/6/2014 Tentamen Statistische Thermodynamica MST 19/6/214 Vraag 1. Soortelijke warmte ( heat capacity or specific heat ) De soortelijke warmte geeft het vermogen weer van een systeem om warmte op te nemen. Dit

Nadere informatie

Wiskundige vaardigheden

Wiskundige vaardigheden Inleiding Bij het vak natuurkunde ga je veel rekenstappen zetten. Het is noodzakelijk dat je deze rekenstappen goed en snel kunt uitvoeren. In deze presentatie behandelen we de belangrijkste wiskundige

Nadere informatie

Beknopt stormverslag van de periode december 2004

Beknopt stormverslag van de periode december 2004 Beknopt stormverslag van de periode 17-18 december 24 De algemene synoptische situatie Nadat gedurende de eerste weken van december het weer werd bepaald door een uitgestrekt Europees hogedrukgebied, werd

Nadere informatie

Beknopt verslag van de stormperiode december 2003

Beknopt verslag van de stormperiode december 2003 Beknopt verslag van de stormperiode 2-22 december 23 De algemene synoptische situatie tijdens het weekend van 2 en 21 en op maandag 22 december 23 werd bepaald door een kern van lage druk, die zich verder

Nadere informatie

Berekening van de saturatie-index

Berekening van de saturatie-index Compendium voor de monsterneming, meting en analyse van water Berekening van de saturatieindex Versie november 2018 WAC/III/A/011 Inhoud INHOUD 1 Doel 3 2 Toepassingsgebied 3 3 Werkwijze 3 3.1 Doel van

Nadere informatie

Meten is weten, dat geldt ook voor het vakgebied natuurkunde. Om te meten gebruik je hulpmiddelen, zoals timers, thermometers, linialen en sensoren.

Meten is weten, dat geldt ook voor het vakgebied natuurkunde. Om te meten gebruik je hulpmiddelen, zoals timers, thermometers, linialen en sensoren. 1 Meten en verwerken 1.1 Meten Meten is weten, dat geldt ook voor het vakgebied natuurkunde. Om te meten gebruik je hulpmiddelen, zoals timers, thermometers, linialen en sensoren. Grootheden/eenheden Een

Nadere informatie

10 Materie en warmte. Onderwerpen. 3.2 Temperatuur en warmte.

10 Materie en warmte. Onderwerpen. 3.2 Temperatuur en warmte. 1 Materie en warmte Onderwerpen - Temperatuur en warmte. - Verschillende temperatuurschalen - Berekening hoeveelheid warmte t.o.v. bepaalde temperatuur. - Thermische geleidbaarheid van een stof. - Warmteweerstand

Nadere informatie

Ervaringen uit de praktijk

Ervaringen uit de praktijk Ervaringen uit de praktijk Bepalen grondeigenschappen voor project: dijkverbetering Gorinchem Waardenburg Inwinnen en analyseren data proevenverzameling bepalen grondeigenschappen voor gebruik in rekenmodellen

Nadere informatie

Examen VWO. wiskunde B1

Examen VWO. wiskunde B1 wiskunde Eamen VW Voorbereidend Wetenschappelijk nderwijs Tijdvak Dinsdag 3 mei 3.3 6.3 uur 6 Voor dit eamen zijn maimaal 7 punten te behalen; het eamen bestaat uit vragen. Voor elk vraagnummer is aangegeven

Nadere informatie

Raad voor Accreditatie (RvA) De sterkte van het zwaarteveld in Nederland

Raad voor Accreditatie (RvA) De sterkte van het zwaarteveld in Nederland Raad voor Accreditatie (RvA) De sterkte van het zwaarteveld in Nederland Document code: RvA-Tk-2.27 Datum vaststelling: 14 september 2004 Een RvA-Toelichting beschrijft het beleid en/of de werkwijze van

Nadere informatie

S-FC-X-000 - Algemeen - Saliniteit Geleidbaarheid - Chloride 5. S-FC-N-001 - Saliniteit, temperatuur, geleidbaarheid (continu) 7

S-FC-X-000 - Algemeen - Saliniteit Geleidbaarheid - Chloride 5. S-FC-N-001 - Saliniteit, temperatuur, geleidbaarheid (continu) 7 Inhoudstafel S-FC-X-000 - Algemeen - Saliniteit Geleidbaarheid - Chloride 5 S-FC-N-001 - Saliniteit, temperatuur, geleidbaarheid (continu) 7 S-FC-N-002 - Saliniteit (periodiek) 8 S-FC-N-004 - Temperatuur

Nadere informatie

HOOFDSTUK I - INLEIDENDE BEGRIPPEN

HOOFDSTUK I - INLEIDENDE BEGRIPPEN HOOFDSTUK I - INLEIDENDE BEGRIPPEN 1.2 Kansveranderlijken en verdelingen 1 Veranderlijken Beschouw een toevallig experiment met uitkomstenverzameling V (eindig of oneindig), de verzameling van alle gebeurtenissen

Nadere informatie

Aanvulling hoofdstuk 1 uitwerkingen

Aanvulling hoofdstuk 1 uitwerkingen Natuur-scheikunde Aanvulling hoofdstuk 1 uitwerkingen Temperatuur in C en K Metriek stelsel voorvoegsels lengtematen, oppervlaktematen, inhoudsmaten en massa Eenheden van tijd 2 Havo- VWO H. Aelmans SG

Nadere informatie

Akoestisch onderzoek Norit Nederland B.V. te Klazienaveen 11 op 12 december 2008

Akoestisch onderzoek Norit Nederland B.V. te Klazienaveen 11 op 12 december 2008 Akoestisch onderzoek Norit Nederland B.V. te Klazienaveen 11 op 12 december 2008 Onderzoek geluidsuitstraling naar de omgeving van Norit Nederland B.V. te Klazienaveen In de nachtperiode van 11 op 12 december

Nadere informatie

Beknopt stormverslag van 3 tot 5 januari 2012

Beknopt stormverslag van 3 tot 5 januari 2012 Beknopt stormverslag van 3 tot 5 januari 212 De algemene synoptische situatie Het jaar 212 begint met een strakke westcirculatie. De zonaal georiënteerde straalstroom voert in een snel tempo depressiekernen

Nadere informatie

Tweede Programmeeropgave Numerieke Wiskunde 1 De golfplaat Uiterste inleverdatum : vrijdag 16 mei 2003

Tweede Programmeeropgave Numerieke Wiskunde 1 De golfplaat Uiterste inleverdatum : vrijdag 16 mei 2003 Tweede Programmeeropgave Numerieke Wiskunde 1 De golfplaat Uiterste inleverdatum : vrijdag 16 mei 2003 I Doelstelling en testcase In deze programmeeropgave zullen we een drietal numerieke integratiemethoden

Nadere informatie

Een computerprogramma is opgebouwd uit een aantal instructies die op elkaar volgen en die normaal na elkaar uitgevoerd worden.

Een computerprogramma is opgebouwd uit een aantal instructies die op elkaar volgen en die normaal na elkaar uitgevoerd worden. 2 Programmeren 2.1 Computerprogramma s Een computerprogramma is opgebouwd uit een aantal instructies die op elkaar volgen en die normaal na elkaar uitgevoerd worden. (=sequentie) Niet alle instructies

Nadere informatie

Aanvulling hoofdstuk 1

Aanvulling hoofdstuk 1 Natuur-Scheikunde Aanvulling hoofdstuk 1 Temperatuur in C en K Metriek stelsel voorvoegsels lengtematen, oppervlaktematen, inhoudsmaten en massa Eenheden van tijd VMBO- Tl2 H. Aelmans SG Groenewald 1.

Nadere informatie

Meetonzekerheid. Hoe pakken we dit aan? door. Erwin Jongedijk. 2 apr 2019 KKGT discussiedag UMCG meetonzekerheid

Meetonzekerheid. Hoe pakken we dit aan? door. Erwin Jongedijk. 2 apr 2019 KKGT discussiedag UMCG meetonzekerheid Meetonzekerheid Hoe pakken we dit aan? door Erwin Jongedijk 1 Meetonzekerheid ISO15189_2012 Het laboratorium moet de meetonzekerheid vaststellen voor elke meetprocedure in de onderzoeksfase die wordt toegepast

Nadere informatie

Aanduiding Laboratorium vs In-situ meting MIDDEL

Aanduiding Laboratorium vs In-situ meting MIDDEL Aanduiding Laboratorium vs In-situ meting algemeen onderdeel: Publicatiedatum 14 januari 2013 UM Aquo metingen Status Definitie impact: Fase update procedure - Notitie van aandacht Definitief voorstel

Nadere informatie

ZOUTGEHALTESENSOR BT78i

ZOUTGEHALTESENSOR BT78i ZOUTGEHALTESENSOR BT78i GEBRUIKERSHANDLEIDING CENTRUM VOOR MICROCOMPUTER APPLICATIES http://www.cma-science.nl Korte beschrijving De Zoutgehaltesensor BT78i meet het zoutgehalte in een oplossing in het

Nadere informatie

Wijzigingsvoorstel (RfC) op Aquo-lex Wijzigen diverse definities

Wijzigingsvoorstel (RfC) op Aquo-lex Wijzigen diverse definities Wijzigingsvoorstel (RfC) op Aquo-lex Wijzigen diverse definities Auteur: IDsW> Kenmerk: W 0908-0026> Documentbeheer Wijzigingshistorie Datum Versie Auteur Wijziging 18 aug 2009 0.9 Hinne Reitsma Initieel

Nadere informatie

Differentiaalvergelijkingen Wi1909TH. I.A.M. Goddijn, Faculteit EWI 12 november 2018

Differentiaalvergelijkingen Wi1909TH. I.A.M. Goddijn, Faculteit EWI 12 november 2018 Differentiaalvergelijkingen Wi1909TH, 12 november 2018 Inleiding van Mourik Broekmanweg 6, kamer 3.W.700 tel : (015 27)86408 e-mail : I.A.M.Goddijn@TUDelft.nl homepage : http: //fa.its.tudelft.nl/ goddijn

Nadere informatie

Bepaling van de primaire impacten van globale klimaatsveranderingen

Bepaling van de primaire impacten van globale klimaatsveranderingen Bepaling van de primaire impacten van globale klimaatsveranderingen Dries Van den Eynde, Stéphanie Ponsar, José Ozer & Fritz Francken Beheerseenheid Mathematisch Model Noordzee Gulledelle 100, B-1200 Brussel

Nadere informatie

Beknopt stormverslag van 10 februari 2009

Beknopt stormverslag van 10 februari 2009 Beknopt stormverslag van 1 februari 29 De algemene synoptische situatie Op dinsdag 1/2/9 om Z 1 ligt een uitdiepende depressie (kerndruk 975 hpa) aan de ingang van het Kanaal. Het warmfront van deze depressie

Nadere informatie

1. De afstand van onweer in kilometer bereken je door de tijd tussen bliksemflits en donder te delen door 3.

1. De afstand van onweer in kilometer bereken je door de tijd tussen bliksemflits en donder te delen door 3. Uitwerkingen practicum ontluikende algebra Vuistregels Geef de vuistregels weer met wiskundige symbolen.. De afstand van onweer in kilometer bereken je door de tijd tussen bliksemflits en donder te delen

Nadere informatie

Bepaling van vaste stoffen in suspensie. Methode door filtratie op glasvezelfilter

Bepaling van vaste stoffen in suspensie. Methode door filtratie op glasvezelfilter Compendium voor de monsterneming, meting en analyse van water Bepaling van vaste stoffen in suspensie. Methode door filtratie op glasvezelfilter Versie juni 2017 WAC/III/D/002 1 TOEPASSINGSGEBIED Deze

Nadere informatie

Beknopt verslag van de stormperiode februari 2004

Beknopt verslag van de stormperiode februari 2004 Beknopt verslag van de stormperiode 7-8 februari 24 De algemene synoptische situatie tijdens het weekend van 7 en 8 februari werd bepaald door een complex lagedrukgebied dat zich uitstrekte van Ijsland

Nadere informatie

VERGELIJKENDE STUDIE VAN ALTERNATIEVE ONTWERPWAARDE SCHATTINGEN VAN SIGNIFICANTE GOLFHOOGTE

VERGELIJKENDE STUDIE VAN ALTERNATIEVE ONTWERPWAARDE SCHATTINGEN VAN SIGNIFICANTE GOLFHOOGTE Rapport aan isterie van de Vlaamse Gemeenschap Departement Leefmilieu en Infrastructuur Administratie Waterwegen en Zeewezen AFDELING WATERWEGEN KUST VERGELIJKENDE STUDIE VAN ALTERNATIEVE ONTWERPWAARDE

Nadere informatie

Samenvatting Natuurkunde Hoofdstuk 1

Samenvatting Natuurkunde Hoofdstuk 1 Samenvatting Natuurkunde Hoofdstuk 1 Samenvatting door een scholier 1494 woorden 8 april 2014 7,8 97 keer beoordeeld Vak Methode Natuurkunde Systematische natuurkunde Grootheden en eenheden Kwalitatieve

Nadere informatie

ZUREN EN BASEN. Samenvatting voor het VWO. versie mei 2013

ZUREN EN BASEN. Samenvatting voor het VWO. versie mei 2013 ZUREN EN BASEN Samenvatting voor het VWO versie mei 2013 INHOUDSOPGAVE 1. Vooraf 2. Algemeen 3. Zuren 4. Basen 5. Het waterevenwicht 6. Definities ph en poh 7. ph BEREKENINGEN 7.1. Algemeen 7.2. Water

Nadere informatie

De Grids van het Actueel Hoogtebestand Nederland

De Grids van het Actueel Hoogtebestand Nederland Ministerie van Verkeer en Waterstaat Meetkundige Dienst De Grids van het Actueel Hoogtebestand Nederland Versie 1.0 19 juli 2002 Ministerie van Verkeer en Waterstaat Meetkundige Dienst De Grids van het

Nadere informatie

De diverse somsoorten bij Fysica

De diverse somsoorten bij Fysica De diverse somsoorten bij Fysica 1 liter zout water weegt 1,03 kilo 1 liter zoet water weegt 1,00 kilo 1 meter zout water levert 0,1 bar druk op 1 meter zoet water levert 0,097 bar druk op Belangrijk:

Nadere informatie

de weerstandscoëfficiënt van de bochten is nagenoeg onafhankelijk van het slangtype.

de weerstandscoëfficiënt van de bochten is nagenoeg onafhankelijk van het slangtype. TNO heeft een onderzoek naar de invloed van een aantal parameters op de wrijvings- en weerstandscoëfficiënten van DEC International -slangen en -bochten uitgevoerd (rapportnummer 90-042/R.24/LIS). De volgende

Nadere informatie

Wiskunde D Online uitwerking 4 VWO blok 5 les 3

Wiskunde D Online uitwerking 4 VWO blok 5 les 3 Paragraaf 10 De standaard normale tabel Opgave 1 a Er geldt 20,1 16,6 = 3,5 C. Dit best wel een fors verschil, maar hoeft niet direct heel erg uitzonderlijk te zijn. b Er geldt 167 150 = 17. Dat valt buiten

Nadere informatie

Inleiding tot de natuurkunde

Inleiding tot de natuurkunde OBC Inleiding tot de Natuurkunde 01-08-2010 W.Tomassen Pagina 1 Hoofdstuk 1 : Hoe haal ik hoge cijfers. 1. Maak van elke paragraaf een samenvatting. (Titels, vet/schuin gedrukte tekst, opsommingen en plaatsjes.)

Nadere informatie

In het internationale eenhedenstelsel, ook wel SI, staan er negen basisgrootheden met bijbehorende grondeenheden. Dit is BINAS tabel 3A.

In het internationale eenhedenstelsel, ook wel SI, staan er negen basisgrootheden met bijbehorende grondeenheden. Dit is BINAS tabel 3A. Grootheden en eenheden Kwalitatieve en kwantitatieve waarnemingen Een kwalitatieve waarneming is wanneer je meet zonder bijvoorbeeld een meetlat. Je ziet dat een paard hoger is dan een muis. Een kwantitatieve

Nadere informatie

Proefopstelling Tekening van je opstelling en beschrijving van de uitvoering van de proef.

Proefopstelling Tekening van je opstelling en beschrijving van de uitvoering van de proef. Practicum 1: Meetonzekerheid in slingertijd Practicum uitgevoerd door: R.H.M. Willems Hoe nauwkeurig is een meting? Onderzoeksvragen Hoe groot is de slingertijd van een 70 cm lange slinger? Waardoor wordt

Nadere informatie

Impuls en stoot. De grootheid stoot Op basis van de tweede wet van Newton kan onderstaand verband worden afgeleid. F = m a = m Δv Δt.

Impuls en stoot. De grootheid stoot Op basis van de tweede wet van Newton kan onderstaand verband worden afgeleid. F = m a = m Δv Δt. Inhoud en stoot... 2 De grootheid Stoot... 2 De grootheid impuls... 3 Voorbeeld: USS-Iowa... 4 Opgaven... 5 Opgave: Tennisbal... 5 Opgave: Frontale botsing... 6 Opgave: Niet-frontale botsing... 6 1/6 en

Nadere informatie

5 Water, het begrip ph

5 Water, het begrip ph 5 Water, het begrip ph 5.1 Water Waterstofchloride is een sterk zuur, het reageert als volgt met water: HCI(g) + H 2 0(I) Cl (aq) + H 3 O + (aq) z b Hierbij reageert water als base. Ammoniak is een zwakke

Nadere informatie

Hoofdstuk 1 Beweging in beeld. Gemaakt als toevoeging op methode Natuurkunde Overal

Hoofdstuk 1 Beweging in beeld. Gemaakt als toevoeging op methode Natuurkunde Overal Hoofdstuk 1 Beweging in beeld Gemaakt als toevoeging op methode Natuurkunde Overal 1.4/1.5 Significantie en wiskundige vaardigheden Omrekenen van grootheden moet je kunnen. Onderstaande schema moet je

Nadere informatie

Beknopt verslag van de stormperiode 25 tot 29 januari 2002

Beknopt verslag van de stormperiode 25 tot 29 januari 2002 Beknopt verslag van de stormperiode 25 tot 29 januari 22 Tussen een uitgestrekt lagedrukgebied over het noorden van de Atlantische Oceaan en een hogedrukgordel ten westen van Afrika is er een gebied met

Nadere informatie

Conductometrie 1 R. Waarin [R] = Ω en [G]= Ω -1 = S (Siemens)

Conductometrie 1 R. Waarin [R] = Ω en [G]= Ω -1 = S (Siemens) Conductometrie Conductometrie of geleidbaarheidsmeting is een van de elektrochemische analysemethoden. In de conductometrie wordt gekeken naar het gemak waarmee elektrische stroom door een oplossing geleid

Nadere informatie

Beknopt stormverslag van 21 november 2015

Beknopt stormverslag van 21 november 2015 Beknopt stormverslag van 21 november 215 De algemene synoptische situatie Tussen een hogedrukgebied boven de Atlantische Oceaan en een lagedrukgebied boven Scandinavië staat er een noordwestelijke tot

Nadere informatie

White paper Meetnauwkeurigheid

White paper Meetnauwkeurigheid White paper Meetnauwkeurigheid fortop 2013 White paper Meetnauwkeurigheid auteur: Arjan Pit sales manager energy control fortop inhoud 1 Meetcircuit xx 2 Meetnauwkeurigheid meettransformatoren xx 3 Meetnauwkeurigheid

Nadere informatie

Trillingen en geluid wiskundig

Trillingen en geluid wiskundig Trillingen en geluid wiskundig 1 De sinus van een hoek 2 Radialen 3 Uitwijking van een harmonische trilling 4 Macht en logaritme 5 Geluidsniveau en amplitude 1 De sinus van een hoek Sinus van een hoek

Nadere informatie

Bepaling primaire impacten van klimaatsveranderingen

Bepaling primaire impacten van klimaatsveranderingen Bepaling primaire impacten van klimaatsveranderingen Dries Van den Eynde, José Ozer, Stephanie Ponsar Beheerseenheid Mathematisch Model Noordzee Koninklijk Belgisch Instituut voor Natuurwetenschappen Gulledelle

Nadere informatie

TI83-werkblad. Vergelijkingen bij de normale verdeling

TI83-werkblad. Vergelijkingen bij de normale verdeling TI83-werkblad Vergelijkingen bij de normale verdeling 1. Inleiding Een normale verdeling wordt bepaald door de constanten µ en σ. Dit blijkt uit het voorschrift van de verdelingsfunctie van de normale

Nadere informatie

Bepaling van vaste stoffen in suspensie. Methode door filtratie op glasvezelfilter

Bepaling van vaste stoffen in suspensie. Methode door filtratie op glasvezelfilter Bepaling van vaste stoffen in suspensie. Methode door filtratie op glasvezelfilter september 2011 Pagina 1 van 5 WAC/III/D/002 INHOUD 1 TOEPASSINGSGEBIED... 3 2 PRINCIPE... 3 3 OPMERKINGEN... 3 4 APPARATUUR

Nadere informatie

Beknopt stormverslag van 21 maart 2008

Beknopt stormverslag van 21 maart 2008 Beknopt stormverslag van 21 maart 28 De algemene synoptische situatie Een actieve depressiekern trekt tussen Z 1 op 21/3/8 en Z op 22/3/8 van Noord- Denemarken naar Noord-Duitsland. Het koufront dat bij

Nadere informatie

Cursus MS Excel 2007 (N), Introductie (1) Mei 2009

Cursus MS Excel 2007 (N), Introductie (1) Mei 2009 Cursus MS Excel 2007 (N), Introductie (1) Mei 2009 Opdracht 1 De werking van Excel starten... 1 Opdracht 2 Weergave op het scherm (statusbalk)... 2 Opdracht 3 Weergave op het scherm (statusbalk wijzigen)...

Nadere informatie

Samenvatting natuurkunde Recht evenredig verband =als de ene grootheid 2x zo groot wordt, is dat met de andere grootheid ook zo.

Samenvatting natuurkunde Recht evenredig verband =als de ene grootheid 2x zo groot wordt, is dat met de andere grootheid ook zo. Samenvatting door K. 577 woorden 10 december 2012 7,8 4 keer beoordeeld Vak Methode Natuurkunde Nieuwe natuurkunde Samenvatting natuurkunde 1.1-1.7 1.1 Weersgrootheden Recht evenredig verband =als de ene

Nadere informatie

8. KOELEN / VERHITTEN 8.5 BEPALING VAN DE F 0 -WAARDEMET DE FORMULE- METHODE

8. KOELEN / VERHITTEN 8.5 BEPALING VAN DE F 0 -WAARDEMET DE FORMULE- METHODE 8. KOELEN / VERHITTEN 8.5 BEPALING VAN DE F 0 -WAARDEMET DE FORMULE- METHODE Herbewerkt door: ir. L.B.J. van Boxtel augustus 1995 blad 1 van 13 INHOUDSOPGAVE 1 INLEIDING 3 2 VERKLARING VAN ENKELE BEGRIPPEN

Nadere informatie

toelatingsexamen-geneeskunde.be

toelatingsexamen-geneeskunde.be Fysica juli 2009 Laatste update: 31/07/2009. Vragen gebaseerd op het ingangsexamen juli 2009. Vraag 1 Een landingsbaan is 500 lang. Een vliegtuig heeft de volledige lengte van de startbaan nodig om op

Nadere informatie

Basiskennis en Basisvaardigheden IV (404)

Basiskennis en Basisvaardigheden IV (404) ASISKENNIS EN ASISVAARDIGHEDEN IV 404 asiskennis en asisvaardigheden IV (404) SCHEIKUNDE 404.01 De kandidaat kan het scheiden van mengsels in verschillende zuivere stoffen 404.02 De kandidaat kan de opbouw

Nadere informatie

Beknopt stormverslag van 23 januari 2009

Beknopt stormverslag van 23 januari 2009 Beknopt stormverslag van 23 januari 29 De algemene synoptische situatie Op vrijdag 23/1/9 om Z 1 ligt een diepe depressie (kerndruk 938 hpa) tussen IJsland en Schotland. Op het koufront van deze depressie

Nadere informatie

TCGM Praktijkrichtlijn

TCGM Praktijkrichtlijn TCGM Praktijkrichtlijn TEMPERATUUR- EN VOCHT- INVLOEDEN BIJ VLAKPLAATMETINGEN Documentcode: TCGM 03 Datum publicatie 1-0-01 VSL biedt onderdak aan de vier Technische Commissies (TC's) die in Nederland

Nadere informatie

Hout. Houteigenschappen 2013/12

Hout. Houteigenschappen 2013/12 2013/12 Hout Houteigenschappen Hout is een natuurproduct. Elke houtsoort heeft zijn eigen unieke eigenschappen. Deze eigenschappen kunnen echter per soort enigszins variëren. Om tot optimaal gebruik en

Nadere informatie

Kristallisatie in snel tempo

Kristallisatie in snel tempo Kristallisatie in snel tempo 1. Onderzoeksvraag Hoe kunnen we op een snellere manier zoutkristallen maken? 2. Voorbereiding a. Begrippen als achtergrond voor experiment Neutralisatiereactie: reactietype

Nadere informatie

Hopbitterheid. Wat is de juiste methode om de hopbitterheid te berekenen?

Hopbitterheid. Wat is de juiste methode om de hopbitterheid te berekenen? Hopbitterheid Wat is de juiste methode om de hopbitterheid te berekenen? Het eenvoudige antwoord op bovenstaande vraag is: die is er niet. De vraag kwam naar voren toen bleek dat mijn brouwrekenprogramma

Nadere informatie

Meting zonnepaneel. Voorbeeld berekening diodefactor: ( ) Als voorbeeld wordt deze formule uitgewerkt bij een spanning van 7 V en 0,76 A:

Meting zonnepaneel. Voorbeeld berekening diodefactor: ( ) Als voorbeeld wordt deze formule uitgewerkt bij een spanning van 7 V en 0,76 A: Meting zonnepaneel Om de beste overbrengingsverhouding te berekenen, moet de diodefactor van het zonnepaneel gekend zijn. Deze wordt bepaald door het zonnepaneel te schakelen aan een weerstand. Een multimeter

Nadere informatie

De diverse somsoorten bij Fysica

De diverse somsoorten bij Fysica De diverse somsoorten bij Fysica 1 liter zout water weegt 1,03 kilo 1 liter zoet water weegt 1,00 kilo 1 meter zout water levert 0,1 bar druk op 1 meter zoet water levert 0,097 bar druk op Belangrijk:

Nadere informatie

Verzadigingsindex of Langelier index

Verzadigingsindex of Langelier index Verzadigingsindex of Langelier index Water dat gebruikt wordt om het zwembad te vullen en het suppletiewater is gewoonlijk leidingwater met een constante en bekende samenstelling. Door toevoeging van chemische

Nadere informatie

Duurzaam werken op zee

Duurzaam werken op zee Sarah Smith Tropen & Tropisch Belangrijke mariene ecosystemen Mangroven Zeegras Koraal Kwetsbaarheid Tropen: de gebieden rondom de evenaar tussen de keerkringen. www. commons.wikimedia.org Tropisch klimaat:

Nadere informatie

TECHNISCHE UNIVERSITEIT EINDHOVEN. Eindtoets Experimentele Fysica 1 (3A1X1) - Deel november 2016 van 14:30 16:30 uur

TECHNISCHE UNIVERSITEIT EINDHOVEN. Eindtoets Experimentele Fysica 1 (3A1X1) - Deel november 2016 van 14:30 16:30 uur TECHNISCHE UNIVERSITEIT EINDHOVEN Eindtoets Experimentele Fysica 1 (3A1X1) - Deel 2 11 november 2016 van 14:30 16:30 uur DIT DEEL VAN DE EINDTOETS BESTAAT UIT 6 OPGAVEN LET OP: ER ZITTEN 2 BIJLAGEN BIJ

Nadere informatie

Zomercursus Wiskunde. Katholieke Universiteit Leuven Groep Wetenschap & Technologie. September 2008

Zomercursus Wiskunde. Katholieke Universiteit Leuven Groep Wetenschap & Technologie. September 2008 Katholieke Universiteit Leuven September 2008 Minimum-Maimumproblemen (versie 11 augustus 2008) Inleiding In heel wat vraagstukken gaan we op zoek naar het maimum of het minimum van een zekere grootheid.

Nadere informatie

Meten en experimenteren

Meten en experimenteren Meten en experimenteren Statistische verwerking van gegevens Een korte inleiding 3 oktober 006 Deel I Toevallige veranderlijken Steekproef Beschrijving van gegevens Histogram Gemiddelde en standaarddeviatie

Nadere informatie

Deel 1 : Mechanica. 2 de jaar 2 de graad (2uur) Inhoudstafel. - a -

Deel 1 : Mechanica. 2 de jaar 2 de graad (2uur) Inhoudstafel. - a - - a - Deel 1 : Mechanica Hoofdstuk 1: Hoofdstuk 2: Hoodstuk 3: Hoodstuk 4: Inleiding grootheden en eenheden Gebruik voorvoegsels... Wetenschappelijke notatie... Lengtematen, oppervlaktematen en inhoudsmaten...

Nadere informatie

Maandoverzicht van het weer in Nederland. juli 2008

Maandoverzicht van het weer in Nederland. juli 2008 Maandoverzicht van het weer in Nederland juli 2008 Juli 2008: Juli 2008: Warm, nat en een normale zonneschijnduur Voor een uitgebreide beschrijving van het weer in juli 2008 zie: http://www.knmi.nl/nederland-nu/klimatologie/maand-en-seizoensoverzichten/2008/juli

Nadere informatie

SERVICEDOCUMENT BIJ SYLLABUS REKENEN 2F EN 3F VO EN MBO

SERVICEDOCUMENT BIJ SYLLABUS REKENEN 2F EN 3F VO EN MBO SERVICEDOCUMENT BIJ SYLLABUS REKENEN 2F EN 3F VO EN MBO pagina 2 van 14 Inhoud 1 Nieuwe Syllabus rekenen, met ingang van 1 oktober 2015 5 2 Nieuw en anders: Verschillen oude rekentoetswijzers vo/ rekensyllabi

Nadere informatie

Maandoverzicht van het weer in Nederland. augustus 2009

Maandoverzicht van het weer in Nederland. augustus 2009 Maandoverzicht van het weer in Nederland augustus 2009 Augustus 2009: Warm en zonnig, gemiddeld over het land droog Voor een uitgebreide beschrijving van het weer in augustus 2009 zie: http://www.knmi.nl/nederland-nu/klimatologie/maand-en-seizoensoverzichten/2009/augustus

Nadere informatie

Maandoverzicht van het weer in Nederland. juni 2008

Maandoverzicht van het weer in Nederland. juni 2008 Maandoverzicht van het weer in Nederland juni 2008 Juni 2008: Juni 2008: Warm, zonnig en gemiddeld over het land vrij droog Voor een uitgebreide beschrijving van het weer in juni 2008 zie: http://www.knmi.nl/nederland-nu/klimatologie/maand-en-seizoensoverzichten/2008/juni

Nadere informatie

Maandoverzicht van het weer in Nederland. mei 2008

Maandoverzicht van het weer in Nederland. mei 2008 Maandoverzicht van het weer in Nederland mei 2008 Mei 2008: Mei 2008: Uitzonderlijk warm, zeer zonnig en vrij droog Voor een uitgebreide beschrijving van het weer in mei 2008 zie: http://www.knmi.nl/nederland-nu/klimatologie/maand-en-seizoensoverzichten/2008/mei

Nadere informatie

Maandoverzicht van het weer in Nederland. augustus 2008

Maandoverzicht van het weer in Nederland. augustus 2008 Maandoverzicht van het weer in Nederland augustus 2008 Augustus 2008: Augustus 2008: Normale temperatuur, somber en nat Voor een uitgebreide beschrijving van het weer in augustus 2008 zie: http://www.knmi.nl/nederland-nu/klimatologie/maand-en-seizoensoverzichten/2008/augustus

Nadere informatie

Maandoverzicht van het weer in Nederland. maart 2008

Maandoverzicht van het weer in Nederland. maart 2008 Maandoverzicht van het weer in Nederland maart 2008 Maart 2008: Maart 2008: Normale temperatuur, zeer nat en aan de zonnige kant Voor een uitgebreide beschrijving van het weer in maart 2008 zie: http://www.knmi.nl/nederland-nu/klimatologie/maand-en-seizoensoverzichten/2008/maart

Nadere informatie