Regionale Actieplannen Jeugdwerkloosheid. Gelderland

Transcriptie

1 Regionale Actieplannen Jeugdwerkloosheid Gelderland Janina Sybesma Jorike Smeitink Jaap Terpstra Februari 2010 Rapport d l JanSy l JorSm l JaaTe -av

2

3 Inhoud Inleiding Landelijke ontwikkelingen Landelijk Actieplan Jeugdwerkloosheid Relevante ontwikkelingen Cijfers Werkloosheid in Gelderland Stageplaatsen en leerwerkbanen Regionale Actieplannen Gelderland Opzet en opbouw regionale actieplannen Aanbod regionale actieplannen op het gebied van het onderwijs School Ex Programma Voortijdige schoolverlaters Aanbod regionale actieplannen op het gebied van arbeidsmarkt Matching-offensief creëren van extra leerwerkbanen, stages en vacatures Rol van de Jongerenloketten Aanbod regionale actieplannen op het gebied van kwetsbare jongeren Achterhoek Gelderland Midden Gelderland Zuid / Nijmegen Rivierenland Stedendriehoek / Noord Veluwe Conclusies...25 Bijlagen 1. Deelnemende partijen per regio Tabellen...29

4

5 Inleiding De economische crisis heeft een stijgende (jeugd)werkloosheid tot gevolg. Vooral jongeren dreigen slachtoffer te worden van de huidige aanhoudende recessie. Zij komen nieuw op een arbeidsmarkt waar weinig vacatures beschikbaar zijn. Doordat zij minder werkervaring hebben dan hun oudere concurrenten is het voor hen lastig om een baan te bemachtigen. Wanneer zij wel werk vinden hebben ze vaak te maken met tijdelijke contracten. Deze worden bij een crisis als eerste ontbonden en minder vaak verlengd. De afgelopen periode bleek dat een toenemend aantal jongeren werk zoekt. In de periode mei steeg landelijk het aantal niet werkende werkzoekende jongeren onder de 27 jaar met 48% (bron Actieplan Jeugdwerkloosheid regio Achterhoek, 2009). Vooral jongeren met weinig opleiding, geen diploma en/of sociale problemen hebben moeite met het vinden van een baan. Voor hen wordt het steeds lastiger om werk te vinden vanwege verdringing door middelbaar en hoogopgeleide werkzoekenden. De grote vraag bij kwetsbare jongeren is hoe de partners samen tot een aanpak willen komen om te voorkomen dat deze groep de aansluiting met de arbeidsmarkt mist. De overheid wil echter voorkomen dat een hele generatie verloren gaat voor de arbeidsmarkt. De jongeren die nu onervaren zijn en werkloos raken hebben, als voor hen niets geregeld wordt, bij een aantrekkende economie nog steeds geen ervaring. Terwijl er dan alweer nieuwe jongeren zijn afgestudeerd en op zoek naar een baan. Provincie Gelderland heeft Spectrum gevraagd een overzicht te geven van de verschillende actieplannen jeugdwerkloosheid in Gelderland met specifieke aandacht hierbinnen voor de positie van kwetsbare jongeren. In deze notitie Regionale actieplannen jeugdwerkloosheid Gelderland zijn de actieplannen jeugdwerkloosheid van de arbeidsmarktregio s Achterhoek, Gelderland Zuid/Nijmegen, Gelderland Midden/Arnhem, Stedendriehoek en Rivierenland met elkaar vergeleken. Het gaat om de actieplannen die in de zomer van 2009 zijn ingediend bij het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Verschillende regio s hebben de plannen daarna verder uitgewerkt. De uitwerkingen zijn niet in deze notitie opgenomen. Op 4 maart 2010 wordt door provincie Gelderland en Spectrum een rondetafel gesprek georganiseerd over jeugdwerkloosheid onder kwetsbare jongeren. Een aantal Gelderse regio s heeft aangegeven graag eens van gedachten te willen wisselen met collega s uit andere Gelderse regio s over de uitwerking van de actieplannen vooral voor kwetsbare jongeren. Spectrum, CMO Gelderland Regionale Aciteplannen Jeugdwerkloosheid Gelderland 1

6 2 Regionale Actieplannen Jeugdwerkloosheid Gelderland Spectrum, CMO Gelderland

7 1. Landelijke ontwikkelingen 1.1 Landelijk Actieplan Jeugdwerkloosheid Het kabinet wil voorkomen dat veel jongeren aan de kant komen te staan, zonder baan of met een onafgemaakte of onvoldoende gekwalificeerde opleiding. De staatssecretaris van SZW heeft daarom aan de heer H. de Boer, voorheen voorzitter van de Taskforce Jeugdwerkloosheid, gevraagd een advies uit te brengen over de aanpak van de jeugdwerkloosheid in Nederland. Deskundigen op het terrein van onderwijs en arbeidsmarkt hebben nieuwe ideeën aangereikt om naast het bestaande beleid de jeugdwerkloosheid effectief te kunnen bestrijden. De heer H. de Boer heeft zijn advies Tegen de stroom in! op 13 mei 2009 aan het kabinet uitgebracht. Hij adviseert te streven naar een verlaging van de jeugdwerkloosheid tot jongeren, in vergelijking met de verwachte stijging tot in Langs de lijnen van het advies van de heer H. de Boer en in aanvulling op al bestaand beleid kiest het kabinet voor een aantal concrete acties. Deze zijn terug te vinden in het Landelijk Actieplan Jeugdwerkloosheid. Doel van het actieplan is ervoor te zorgen dat jongeren toch een baan, leerwerkplaats, of stageplaats krijgen, langer op school blijven, of dat jongeren een andere of vervolgopleiding gaan volgen. De maatregelen liggen deels in het onderwijs, deels op het terrein van de arbeidsmarkt en deels in de ondersteuning van jongeren met problemen. 1. School Ex programma ROC s moeten mbo-leerlingen (met een slecht arbeidsmarktperspectief) niet van school laten gaan, maar langer laten doorleren. Examenkandidaten worden actief benaderd om precies te weten wat ze na de grote vakantie gaan doen. Zij worden ook gevolgd. Leerlingen die weinig kans hebben op werk of nog geen reëel toekomstperspectief hebben, worden begeleid naar een vervolgopleiding met beter toekomstperspectief of naar een traject waarin ze werkervaring kunnen opdoen (Dit traject is niet gericht op voortijdig schoolverlaters). Het Rijk heeft hiervoor 16 miljoen euro beschikbaar gesteld. 2. Matching-offensief Deze actie is erop gericht om de bemiddeling tussen vraag naar en aanbod van arbeid beter op elkaar af te stemmen en jongeren hierin met voorrang te bemiddelen. Het matching-offensief is gericht op het beter bij elkaar brengen van de werkgeversvraag en kwaliteiten van jongeren. Ook moet er meer aandacht komen voor stages en vrijwilligerswerk. Bijzondere aandacht gaat uit naar jongeren die al lang van school zijn, maar die als gevolg van de crisis werkloos worden of geworden zijn. Voor deze groep is niet alleen bemiddeling een optie, maar ook scholing, bij voorkeur gericht op de vraag van werkgevers. Hiervoor is 10 miljoen euro beschikbaar gesteld. 3. Extra banen, leerwerkplaatsen, stageplaatsen en vrijwilligerswerk voor jongeren Er moeten extra stage- en leerwerkplekken voor jongeren worden gecreëerd om hun opleiding te kunnen afronden en voor jongeren die meer dan drie maanden thuiszitten. Het Rijk heeft hiervoor 25 miljoen euro beschikbaar gesteld. Spectrum, CMO Gelderland Regionale Aciteplannen Jeugdwerkloosheid Gelderland 3

8 4. Kansen voor kwetsbare jongeren Het gaat hierbij om het versterken van jongeren met een zwakkere arbeidsmarktpositie, zoals jongeren met een beperking, jongeren met meer kans op langdurige werkloosheid en allochtone jongeren. De inzet is ook deze jongeren zoveel mogelijk mee te laten profiteren van de verschillende acties. Er moet een samenhangend aanbod van onderwijs, ondersteuning en toeleiding naar de arbeidsmarkt ontwikkeld worden. Hiervoor is 40 miljoen euro gereserveerd. 5. Convenanten met 30 regio s Het Rijk heeft convenanten afgesloten met iedere arbeidsmarktregio. In deze convenanten staan concrete maatregelen om de jeugdwerkloosheid te bestrijden. De basis voor een dergelijk convenant is een regionaal plan van aanpak. Daarin spreken de betrokken partijen gemeenten, sociale partners, UWV, onderwijs, jeugdzorg en kenniscentra - met elkaar af hoe zij een aandeel zullen leveren in het uitvoeren van de ambities van het actieplan. De regionale plannen zijn niet vrijblijvend. Zij moeten aansluiten bij de ambities van het Landelijk Actieplan Jeugdwerkloosheid van het kabinet. Wel mogen de regio s in hun plannen regionale accenten leggen. In de plannen moet duidelijk staan: welke concrete resultaten de regio wil behalen conform de ambities van het kabinet; welke acties daarvoor in gang worden gezet; wanneer resultaten moeten zijn behaald; wat er wordt gedaan voor kwetsbare jongeren. Staatssecretaris Klijnsma gaf in haar voortgangsbrief van december 2009 aan dat er nog witte vlekken in de actieplannen zijn die extra aandacht moeten krijgen. Dan gaat het om de relatie met de (jeugd-)zorg en de betrokkenheid van werkgevers. Voor het afsluiten van convenanten met arbeidsmarktregio s heeft het kabinet 153 miljoen euro beschikbaar gesteld voor de periode 2009, 2010 en Deze middelen worden via een decentralisatie-uitkering uit het gemeentefonds verstrekt. In provincie Gelderland hebben vijf regio s een regionaal actieplan jeugdwerkloosheid opgesteld. Dit zijn de regio s Achterhoek, Gelderland Midden, Gelderland Zuid/Nijmegen, Rivierenland, Stedendriehoek/Noord-Veluwe. Voor het jaar 2009 is landelijk 60 miljoen beschikbaar gesteld. In 2009 werden de volgend subsidies toegekend in Gelderland. Regio Subsidie 2009 Achterhoek Gelderland Midden Gelderland Zuid/Nijmegen Rivierenland Stedendriehoek/Noord-Veluwe Tabel: subsidie per arbeidsmarktregio in Gelderland In de voortgangsbrief van september 2009 heeft staatssecretaris Klijnsma toegezegd dat gemeenten in 2010 in ieder geval kunnen rekenen op de helft van het budget dat zij in 2009 hebben ontvangen. Bij de verdeling van de middelen wordt gelet op zowel de omvang van het probleem als de prestaties van de individuele regio s. 4 Regionale Actieplannen Jeugdwerkloosheid Gelderland Spectrum, CMO Gelderland

9 1.2 Relevante ontwikkelingen In de voorgaande jaren zijn er diverse maatregelen en wetten gekomen direct gericht op het terugdringen van de jeugdwerkloosheid. Zo is, naast het opstellen van het Actieplan Jeugdwerkloosheid, ook de Wet Investeren in Jongeren (WIJ) ingevoerd en is de Aanval op de Schooluitval ingezet. Wet Investeren in Jongeren (WIJ) Per 1 oktober 2009 is de Wet Investeren in Jongeren (WIJ) ingevoerd. Jongeren van 18 tot 27 jaar die zich melden voor een uitkering krijgen (afhankelijk van de situatie) een werkleeraanbod. Als zij werk accepteren krijgen ze salaris van de werkgever. Als zij het leeraanbod accepteren krijgen ze een inkomen dat even hoog is als een bijstandsuitkering. Als zij het aanbod niet accepteren dan krijgen zij ook geen uitkering van de gemeente. Het Actieplan Jeugdwerkloosheid en de WIJ hebben duidelijke raakvlakken met elkaar. Om de WIJ naar behoren uit te kunnen voeren, moeten gemeenten in samenwerking met de ketenpartners een dienstverleningsstructuur ontwikkelen. Er moet eerst een intake plaatsvinden en op basis van die intake kan een aanbod worden gedaan. Bijvoorbeeld doorleren, werken of een leer-werktraject eventueel gecombineerd met een hulpverleningstraject. Aanval op de uitval Elk jaar verlaten veel jongeren voortijdig het onderwijs zonder dat zij een diploma hebben behaald. Hierdoor blijven hun talenten onbenut, maar ook de gang naar de arbeidsmarkt wordt bemoeilijkt door de grote vraag naar geschoold personeel. Daarom hebben de minister en staatssecretaris van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) de aanval op de schooluitval ingezet. Het ministerie probeert gezamenlijk met alle betrokkenen (scholen, gemeenten, RMC s, zorginstellingen, werkgevers, UWV-werkbedrijf, politie, justitie, ouders en leerlingen) om het aantal nieuwe voortijdig schoolverlaters te reduceren tot maximaal in Het ministerie heeft in alle 39 RMC-regio s convenanten afgesloten met contactgemeenten en onderwijsinstellingen in het voortgezet en middelbaar onderwijs. Als extra stimulans om de convenantafspraken te halen stelt OCW aanvullende subsidie beschikbaar voor onderwijsprogramma s. Onderwerpen waar het ministerie de aandacht op vestigt zijn: extra aandacht voor overgang van vmbo naar mbo; betere loopbaanoriëntatie studiekeuze en begeleiding; meer en betere zorg op school; aantrekkelijker onderwijs met sport en cultuur om jongeren op school te houden; meer mogelijkheden voor vmbo-scholieren die het best leren met hun handen; meer maatwerktrajecten om uitval te voorkomen; inzet van EVC-trajecten (Erkenning Verworven Competenties) voor schooluitvallers van 18 tot 23 jaar. Provincie Gelderland is het project Gelderse Aanval op de Uitval gestart om ook vanuit provinciale zijde een bijdrage te leveren aan de strijd tegen schooluitval. Het provinciale project faciliteert en ondersteunt Gelderse gemeenten, ROC s, AOC s en RMC s in hun strijd tegen schooluitval. Spectrum, CMO Gelderland Regionale Aciteplannen Jeugdwerkloosheid Gelderland 5

10 6 Regionale Actieplannen Jeugdwerkloosheid Gelderland Spectrum, CMO Gelderland

11 2. Cijfers Nederland verkeert in een economische crisis. Dit heeft gevolgen voor de werkloosheid en voor de beschikbaarheid van stages en leerwerkbanen. Hieronder wordt aan de hand van cijfermateriaal een beeld geschetst van de situatie in Gelderse regio s. 2.1 Werkloosheid in Gelderland Door de economische crisis groeit de werkloosheid in 2009 en De landelijke toename van niet werkende werkzoekende jongeren bedroeg in mei % ten opzichte van mei 2008 (Actieplan Jeugdwerkloosheid regio Achterhoek, 2009). Ook in de meeste plannen van de Gelderse arbeidsmarktregio s is de toename benoemd. Regio Toename niet werkende werkzoekende jongeren Achterhoek n.b.* Gelderland Midden 35% Gelderland Zuid / Nijmegen 62% Rivierenland 34% Stedendriehoek 65% Tabel: procentuele toename niet werkende werkzoekende jongeren. * Het precieze cijfer voor de regio Achterhoek is onbekend, maar in het actieplan staat dat ten opzichte van een jaar geleden er bijna een verdubbeling van werkloosheid onder jongeren is. De toename van het aantal niet werkende werkzoekende jongeren ligt dus in verschillende regio s boven het landelijk gemiddelde van 48%. In onderstaande tabel is het aantal niet-werkende werkzoekenden en het aantal lopende WWuitkeringen aangegeven. Als we kijken naar het aantal niet-werkende werkzoekenden tot en met 29 jaar dan zijn dat er in Gelderland aan het eind van Dat is 12,5 % van het totaal aantal niet-werkende werkzoekenden. De doelgroep tot en met 24 jaar kent nietwerkende werkzoekenden. Per eind 2008 hadden van deze doelgroep 620 personen een lopende WW-uitkering. Spectrum, CMO Gelderland Regionale Aciteplannen Jeugdwerkloosheid Gelderland 7

12 In onderstaande grafiek is het totaal aantal niet-werkende werkzoekenden naar opleidingsniveau weergegeven. Een behoorlijk groot deel van de werkzoekenden heeft alleen basisschool en/of vmbo en dus geen startkwalificatie. Grafiek aantal niet-werkende werkzoekenden naar opleidingsniveau. 2.2 Stageplaatsen en leerwerkbanen Uit gegevens van het Colo blijkt dat in het najaar van 2009 landelijk het aantal leerbanen en stageplaatsen is afgenomen en dat het beeld voor de rest van 2010 steeds somberder wordt. Zonder de maatregelen van de bedrijfstakken gericht op het behouden, van leerplaatsen en zonder het stage- en leerbanen offensief was de terugval nog veel groter geweest. Nieuwe jongeren in opleiding schuiven de stageperiode vooruit en dat maakt het probleem voor 2010 alleen maar groter. De ouderejaars kunnen hun leerplaatsen redelijk goed behouden maar de nieuwkomers treffen een veel krappere leerplaatsenmarkt aan. De BBL-leerlingen die bij de start van hun opleiding een leerbaan moeten hebben, vinden vooral op de lagere niveaus in een aantal sectoren moeilijker een plaats. De kenniscentra schatten de afname op ongeveer 16% ( plaatsen) van het totaal, al kan dat percentage in sommige sectoren nog veel hoger oplopen. De deelname aan BOL- opleidingen groeit, omdat die over het algemeen pas in een later stadium van de opleiding een stageplaats behoeven. Dit uitstel van de stagevraag plus de groeiende stagebehoefte bij het hbo en vmbo maakt van de stagemarkt in 2010 een vechtmarkt met een flinke verdringing aan de onderkant. De zorgleerlingen en de jongeren die zich willen kwalificeren op niveau 1 en 2 worden hiervan de dupe (Colo barometer, oktober 2009). De beschikbaarheid van leerplaatsen verschilt sterk per sector en ook per regio. Voor het onderstaande overzicht is gebruik gemaakt van de Colo Barometer van de stageplaatsen- en leerbanenmarkt (Oktober 2009). Colo deelt Nederland op in zes regio s. Gelderland valt samen 8 Regionale Actieplannen Jeugdwerkloosheid Gelderland Spectrum, CMO Gelderland

13 met Overijssel in Regio Oost. Hieronder staan de sectoren genoemd met (ruim) voldoende stageplaatsen en leerbanen en de sectoren met een tekort hieraan in regio Oost. Uit deze gegevens blijkt dat het in de regio Oost redelijk meevalt met het tekort aan leerbanen en stageplaatsen. Er zijn meer dan voldoende stageplaatsen en leerbanen t.o.v. het aantal leerlingen: Over het algemeen zijn er meer dan voldoende stageplaatsen en leerbanen, bij sommige opleidingen is er evenwicht: Over het algemeen is er evenwicht, bij sommige opleidingen zijn er meer dan voldoende stageplaatsen en leerbanen: Over het algemeen is er evenwicht, bij sommige opleidingen is er een tekort aan stageplaatsen en leerbanen: Over het algemeen is er een tekort aan stageplaatsen en leerbanen, in sommige opleidingen is er evenwicht: Er is een tekort aan stageplaatsen en leerbanen t.o.v. het aantal leerlingen: Dokter-/apotheek-/tandartsassistenten Horeca Bakkerij facilitaire dienstverlening voedingsindustrie plantenteelt veehouderij paardenhouderij Verssectoren detailhandel, groothandel en industrie Sport Procestechniek Laboratoria Gezondheidstechniek Creatieve en Ambachtelijke techniek Uitgeven, vormgeven en printmedia Zorg Toerisme Bouw AV, Multimedia en gaming Artiesten, theater en evenementen Kapper Schoonheidsspecialist Pedicure Mobiliteit Mode-industrie Transport en Logistiek Geen Uit de voortgangsbrief van staatssecretaris Klijnsma (december 2009) blijkt dat landelijk ook maar een beperkt aantal sectoren met een tekort aan leerbanen kampt. Landelijk sluiten vraag en aanbod slecht op elkaar aan in de mode-industrie, mobiliteit, transport en logistiek, grafimedia, kappers en schoonheidsspecialisten. Dit is in overeenstemming met het Gelderse beeld. Spectrum, CMO Gelderland Regionale Aciteplannen Jeugdwerkloosheid Gelderland 9

14 10 Regionale Actieplannen Jeugdwerkloosheid Gelderland Spectrum, CMO Gelderland

15 3. Regionale Actieplannen Gelderland De regionale actieplannen moeten niet gezien worden als start van de aanpak van de jeugdwerkloosheid. Op veel plaatsen lopen namelijk al verschillende initiatieven op dit gebied. De plannen zijn vaak een verbetering, intensivering, concretisering of uitbreiding van het bestaande. Daarnaast worden ook veel nieuwe projecten toegevoegd. Hoewel in de actieplannen veel maatregelen zijn opgenomen hebben verschillende Gelderse arbeidsmarktregio s aangegeven dat bepaalde maatregelen of projecten nog niet zijn uitgewerkt. Dit heeft veelal te maken met de inleverdatum (september 2009) en de vakantieperiode. De deelnemende partijen per regio zijn weergegeven in bijlage opzet en opbouw regionale actieplannen Doel van de actieplannen is dat alle jongeren tot 27 jaar die zonder scholing of baan (dreigen te) komen een scholings-, bemiddelings- of stage-/leerwerkaanbod gedaan moet worden. De maatregelen die in de Gelderse regio s getroffen worden om dit doel te halen worden hier beschreven langs de lijnen Onderwijs, Arbeidsmarkt en Kwetsbare jongeren. De meeste regionale actieplannen zijn echter niet geschreven langs deze lijnen, waardoor deze onderverdeling niet terug te vinden is in de plannen. In sommige gevallen maken de regio s wel onderscheid in maatregelen die vallen onder onderwijs of arbeidsmarkt. Geconstateerd is echter dat deze scheidslijnen niet altijd consistent toegepast worden tussen de regio s. Uitleg over de keuzen die Spectrum gemaakt heeft bij deze onderverdeling is daarom hier op zijn plaats. Leerwerkbanen en stages worden in dit rapport geplaatst onder het hoofdstuk Arbeidsmarkt. Hiervoor is gekozen omdat werkgevers benaderd moeten worden om deze plekken beschikbaar te stellen. Deze keuze is echter discutabel doordat het hogere doel van de leerwerkbanen en stages het behalen van een diploma is en daarom ook onder het hoofdstuk Onderwijs geplaatst kon worden. Maatregelen uitgevoerd door jongerenloketten worden tevens onder arbeidsmarkt geplaatst. Naast ondersteuning bij het zoeken van werk, kunnen jongeren hier echter ook terecht voor ondersteuning bij het vinden van een opleiding. Maatregelen in het onderwijs of op de arbeidsmarkt die gericht zijn op kwetsbare jongeren, zijn terug te vinden onder het hoofdstuk kwetsbare jongeren. Deze worden niet onder de kopjes onderwijs en arbeidsmarkt besproken. Opbouw actieplannen Zoals gezegd hanteren de meeste regio s niet de onderverdeling zoals hier beschreven. Ze hebben elk een andere insteek. Om aan de bedoelingen hiervan niet voorbij te gaan wordt hieronder kort beschreven wat de insteek is van de actieplannen van de regio s. Het actieplan van Gelderland Midden is geschreven langs drie lijnen: intensieve benadering van alle jongeren, intensieve benadering van werkgevers en gericht ondersteunen met trajecten voor (kwetsbare) jongeren. Het doel van het contact met jongeren is om direct helder te krijgen bij welke jongeren er problemen ontstaan ten aanzien van scholing of bemiddeling naar werk. De werkgevers worden benaderd om te zorgen voor voldoende aanbod van stages, leerwerkbanen en vacatures. Het contact met jongeren en werkgevers levert informatie op over de onderdelen waarop problemen ontstaan. Hierop kan worden ingespeeld en gerichte ondersteuning worden geboden. Spectrum, CMO Gelderland Regionale Aciteplannen Jeugdwerkloosheid Gelderland 11

16 Regio Gelderland Zuid/Nijmegen bespreekt in haar regionale actieplan vooral het hoofdpunt convenanten met 30 regio s uit het landelijke actieplan jeugdwerkloosheid. De andere vier hoofdpunten uit het landelijke actieplan komen minder concreet aan bod. De inzet is om jongeren aan het werk te krijgen en te houden, of te verleiden zich verder te kwalificeren. Het Jongerenloket zet hier vooral op in. Naast de doelstelling werkgelegenheid voor jongeren zijn er nog twee andere doelstellingen, namelijk: behoud van jongeren in voornamelijk de sectoren techniek en bouw en informatievoorziening over jongeren verbeteren. In de regio Achterhoek staat jeugdwerkloosheid al langer op de agenda. In het regionale actieplan wordt eerst een korte schets gemaakt van de al bestaande projecten die specifiek gericht zijn op de jeugdwerkloosheid of grote raakvlakken met de doelgroep hebben. Daarna komen extra nieuwe maatregelen aan bod. Dit zijn nieuwe projecten, maar ook het intensiveren van bestaande en effectief gebleken projecten en activiteiten. Daarnaast wil de regio binnen activiteiten, die niet specifiek gericht zijn op jongeren, meer aandacht richten op deze doelgroep. De regio heeft diverse partijen de mogelijkheid gegeven ideeën voor nieuwe projecten in te dienen. Deze zijn aan de hand van een toetsingskader beoordeeld door een selectiecommissie. De selectiecommissie heeft tevens een (voorlopige) keus gemaakt uit de ingediende projecten. De regio s Stedendriehoek en Noord-Veluwe hebben samen een actieplan opgesteld. In dit actieplan wordt onderscheid gemaakt tussen drie actielijnen, namelijk: onderwijs, arbeidsmarkt en kwetsbare jongeren. Het accent van de activiteiten ligt op de arbeidsmarkt. In de bijlage van het actieplan heeft Noord-Veluwe nog enkele toevoegingen gedaan die specifiek gericht zijn op de Noord-Veluwe. De maatregelen betreffen extra inzet, naast de reguliere dienstverlening. De maatregelen die regio Rivierenland treft worden omschreven langs dertien doelstellingen. De in dit raamplan opgenomen activiteiten zijn voor een groot deel nieuw en specifiek ten behoeve van de actuele ontwikkelingen op de arbeidsmarkt ontwikkeld. In andere gevallen betreft het de intensivering en concretisering van al eerder geplande of in uitvoering genomen activiteiten. In de meeste actieplannen worden alleen de nieuwe maatregelen besproken met betrekking tot de jeugdwerkloosheid. Dit zijn echter maatregelen naast het al bestaande aanbod. Doordat het bestaande aanbod in veel gevallen niet genoemd wordt in de actieplannen, geeft het overzicht hieronder geen compleet beeld. De bespreking van de actieplannen hieronder is enkel en alleen op basis van de informatie genoemd in de actieplannen. 3.2 Aanbod regionale actieplannen op het gebied van onderwijs Onder deze noemer vallen maatregelen om jeugdwerkloosheid te voorkomen door jongeren met een opleiding (in een minder kansrijke sector) langer op school te houden en door (voortijdig) schooluitval te voorkomen School Ex Programma Een groot deel van deze maatregelen behoren tot het School Ex Programma. Met dit programma wordt getracht zoveel mogelijk mbo- ers langer door te laten leren. Alle mbojongeren die aan het eind van het schooljaar hun diploma behalen, worden benaderd om hun toekomstperspectieven in beeld te brengen. Zij kunnen aangeven of ze van plan zijn door te 12 Regionale Actieplannen Jeugdwerkloosheid Gelderland Spectrum, CMO Gelderland

17 leren, te gaan werken of dat ze nog niet weten wat ze na hun opleiding gaan doen. Jongeren die nog geen reëel toekomstbeeld hebben of minder kans maken op werk worden na de zomer benaderd. Zij worden teruggeleid naar school, begeleid naar werk (door het UWV- Werkbedrijf/Werkplein) of hen wordt een traject aangeboden waarin zij werkervaring kunnen opdoen. Verder doorleren, houdt in het volgen van een opleiding met een beter arbeidsmarktperspectief, het behalen van een diploma op een hoger niveau, of het volgen van een opleiding ten behoeve van profielverbetering. Hiermee worden de kansen op de arbeidsmarkt vergroot. In alle regio s komen de acties uit het School Ex Programma aan bod, hoewel ze niet altijd benoemd worden als onderdeel hiervan. De regio Gelderland Zuid/Nijmegen geeft aan in het kader van het School Ex-programma beroepskeuzevoorlichting op scholen te willen verzorgen. Ook de regio s Gelderland Midden en Stedendriehoek/Noord-Veluwe willen trainingen bieden in het kader van beroepskeuze of sollicitatietrainingen. De regio s Rivierenland en Achterhoek zetten zich ook in op het verstrekken van informatie aan jongeren zodat zij een weloverwogen keuze maken voor hun toekomst. Zij starten voorlichtingsprogramma s waarin jongeren informatie wordt verstrekt over kansen op de arbeidsmarkt op korte en lange termijn. Doel van deze voorlichting is zoveel mogelijk jongeren te bewegen om door te leren. Enkele regio s gaan nog een stap verder en treffen extra maatregelen ter uitbreiding van het School Ex programma. Zo worden jongeren in de regio Gelderland Midden niet alleen gebeld wanneer ze een onduidelijk toekomstperspectief hebben, maar ook wanneer zij hebben aangegeven te gaan werken. Wanneer zij nog geen baan of opleiding hebben wordt hen hulp aangeboden door middel van een intakegesprek op het UWV-Werkbedrijf (werk) of ROC (opleiding). De regio s Stedendriehoek en Noord-Veluwe verbreden het School Ex-programma door het opsporen van jongeren, al dan niet werkend, die buiten het blikveld vallen van reguliere organisaties. Dit doen zij door vindplaatsgericht werken. Daarnaast krijgen opleidingsinstituten in Noord-Veluwe een bonus wanneer zij jongeren in de schoolbanken houden in plaats van dat de jongeren een baan zoeken Voortijdige schoolverlaters Het voorkomen van voortijdige schoolverlaters is ook een maatregel in het bestrijden van jeugdwerkloosheid. Immers, met een startkwalificatie is de kans op werk groter. Er wordt onderscheid gemaakt tussen zittende VSV ers en nieuwe instroom van VSV ers. Dit heeft tot gevolg dat er ook een onderscheid bestaat in maatregelen betreffende voortijdige schoolverlaters. Namelijk de preventie van voortijdige schooluitval en het terugleiden naar school van VSV ers. De maatregelen met betrekking tot de zittende groep VSV ers zijn geschaard onder het kopje arbeidsmarkt. Hier is voor gekozen omdat deze jongeren al de binding met het onderwijs verloren zijn en vaak al aan het werk zijn. Preventieve maatregelen ter voorkoming van voortijdige schooluitval vallen wel onder het kopje onderwijs. Hierbij moet echter een uitzondering gemaakt worden voor het creëren van stages en leerwerkbanen. Deze plaatsen zorgen er voor dat jongeren hun opleiding kunnen voortzetten of afmaken en daarmee wordt voorkomen dat ze voortijdig de school verlaten. Deze maatregel wordt echter besproken onder arbeidsmarkt, aangezien veel aandacht uit gaat naar het benaderen van werkgevers. Daarnaast zijn veel maatregelen ter preventie van voortijdige schooluitval specifiek gericht op kwetsbare jongeren. Deze maatregelen worden daarom onder het kopje kwetsbare jongeren besproken. De overige maatregelen uit de actieplannen worden hieronder besproken. Spectrum, CMO Gelderland Regionale Aciteplannen Jeugdwerkloosheid Gelderland 13

18 Monitor overstap voortgezet onderwijs naar middelbaar beroepsonderwijs Verschillende regio s (Achterhoek, Stedendriehoek/Noord-Veluwe, Rivierenland) willen de overstap van het voortgezet onderwijs naar het MBO monitoren. De vakantieperiode is namelijk een moment waarop leerlingen voortijdig en ongekwalificeerd het onderwijs kunnen verlaten. Door alle leerlingen die deze overstap maken te controleren en te volgen, wordt het aantal voortijdig schoolverlaters beperkt. Regio Rivierenland geeft aan dit alleen te willen doen bij risicoleerlingen. Zij willen deze leerlingen voor en tijdens de vakantieperiode benaderen en begeleiden, zodat deze leerlingen in beeld blijven bij de scholen. Regio Rivierenland wil verder ook een geïntegreerde samenwerking vo-mbo realiseren ten aanzien van doorlopende leer- en zorglijnen. Verzuimbeleid Een goede verzuimregistratie en een sluitend verzuimbeleid dragen bij aan het terugdringen van VSV. De regio s Achterhoek, Rivierenland en Stedendriehoek/Noord-Veluwe zeggen hiermee aan de slag te gaan. Rivierenland en de Achterhoek specificeren daarbij hoe ze dit aanpakken. Rivierenland is aangesloten op het digitale meldloket van de IB-groep. Het doel is een eenduidige en sluitende procedure voor de melding van in- en uitschrijvingen, verzuim en VSV. Om te komen tot een meer eenduidige procedure worden de bestaande afspraken voor het melden vanuit de scholen aangescherpt. De werkwijze van de scholen, de IB-groep, de leerplichtambtenaren in de regiogemeenten en het RMC zijn met betrekking tot de melding en registratie van schoolverlaters op elkaar afgestemd en vastgelegd in een hernieuwd protocol. Regio Achterhoek is bezig met het realiseren van een sluitende aanpak van schoolverzuim en voortijdig schoolverlaten. Er wordt een haalbaarheidsonderzoek uitgevoerd naar het realiseren van een gezamenlijke leerplicht- en RMC registratie en jongerenvolgsysteem voor de gehele Achterhoek. Jongeren zonder startkwalificatie worden gevolgd en er wordt begeleiding aangeboden vanuit JOUW unit. Afstemming werkveld en onderwijsinstellingen De werkgeversvereniging Zorg en Welzijn Oost Nederland investeert in de afstemming tussen werkveld en onderwijsinstellingen rond de opleiding van nieuwe beroepskrachten. Het project heeft betrekking op alle leerlingen in het voortgezet onderwijs in de Achterhoek. De doelstellingen van de beroepsoriëntatie zijn onder andere het verminderen van voortijdige uitval op het mbo en verbetering van de voorbereiding op de aansluiting met het mbo. Intensivering benadering voortijdig schoolverlaters In de regio Rivierenland worden de nieuwe groepen schoolverlaters door het RMC schriftelijk en telefonisch benaderd in een poging deze jongeren te stimuleren tot het opnieuw starten van een opleiding. Deze aanpak wordt geïntensiveerd door de genoemde groepen op individuele basis persoonlijk te gaan benaderen. Hierdoor is een gerichter inzet mogelijk. In de Achterhoek wordt begeleiding geboden bij het vinden van een opleiding of leerwerktraject aan jongeren tussen de 18 en 23 jaar zonder startkwalificatie. Doel is het aantal voortijdige schoolverlaters te reduceren. Reboundproject In de regio Rivierenland is het Reboundproject opgezet om voortijdig schoolverlaters op te vangen en te begeleiden in de voortgang van hun schoolloopbaan. Het aantal voortijdig schoolverlaters moet hiermee worden teruggedrongen door middel van een 14 Regionale Actieplannen Jeugdwerkloosheid Gelderland Spectrum, CMO Gelderland

19 maatwerkprogramma van oriëntatie en heroriëntatie. De reboundvoorziening voorziet in de voortgang van het onderwijsprogramma en een adequaat zorgaanbod. 3.3 Aanbod regionale actieplannen op het gebied van arbeidsmarkt In dit hoofdstuk komen de maatregelen aan bod die de regio s inzetten om jongeren te kwalificeren en toe te leiden naar werk. Hier vallen ook bemiddeling naar scholing en het bieden van een stage of leerwerkplek onder. Het gaat wederom alleen om die maatregelen die in de actieplannen benoemd worden Matching-offensief Een belangrijk onderdeel van het landelijke actieplan vormt het matching-offensief. Dit is de versterkte actie om de vraag van werkgevers en het aanbod en de kwaliteiten van werknemers bij elkaar te brengen. Bijzondere aandacht gaat hierbij uit naar jongeren die al lang van school zijn, maar die als gevolg van de crisis werkloos worden of geworden zijn. Voor deze groep is bemiddeling een optie, maar ook scholing, bij voorkeur gericht op de vraag van werkgevers. Alle regio s schenken in hun actieplannen aandacht aan het matching-offensief, hoewel de mate waarin dit gebeurt van elkaar verschilt. Alle regio s, met uitzondering van Gelderland Zuid, geven concreet aan dat zij ongekwalificeerde werkende én niet werkende jongeren willen opsporen. Deze jongeren willen zij stimuleren een startkwalificatie te halen. Het behalen van een startkwalificatie wordt belangrijker bevonden dan het vinden van werk op de korte termijn. Jongeren zonder startkwalificatie worden in eerste instantie toegeleid naar het behalen van een startkwalificatie. Jongeren die wel een startkwalificatie hebben, maar geen werk worden door de regio s in kaart gebracht. Wanneer de jongeren goed in beeld zijn gebracht, is het makkelijker een optimale match te maken. Regio Stedendriehoek/Noord-Veluwe gaat hier het meest ver in en wil de jongeren ook screenen op beroepskeuze en leerstijl al dan niet aangevuld met een praktisch assessment. Begeleiding en ondersteuning vóór de plaatsing In Gelderland Midden hebben diverse partijen benadrukt dat extra inzet nodig is om jongeren te bemiddelen naar werk of te begeleiden naar stages of leerwerkbanen. De regio zet daarom in op een intensievere bemiddeling van jongeren door onder andere werkcoaches van UWV Werkbedrijf mede op basis van stagemarkt.nl naar stage- en leerwerkbanen. Deze stageen leerwerkbanen worden onder andere vanuit het Stage- en leerbanenoffensief van Colo gegenereerd. Het UWV geeft een actueel beeld van de diploma s en wensen van de jongeren. Inzicht van ervaring wordt door het inzetten van EVC (erkenning verworven competenties) en EVP (ervaringsprofiel) verkregen. Maandelijks is er overleg tussen opleidingsadviseurs van kenniscentra en werkcoaches van UWV om informatie over jongeren en de leerwerkbanen uit te wisselen. Verder worden leerlingen van een ROC extra ondersteund en begeleid naar stage- en leerwerkplaatsen. Dit wordt uitgevoerd door Matchpoint/ROC A-12 en betreft de subregio De Vallei. POA De Vallei (platform onderwijs arbeidsmarkt) en het project Leren & Werken in De Vallei zijn betrokken. Regio Stedendriehoek/Noord-Veluwe geeft aan dat zij de jongeren door middel van oriëntatie, coaching en het aanleren van sollicitatievaardigheden bemiddelingsrijp wil maken. Ook wordt in deze regio mentoring en begeleiding ingezet tijdens de toeleiding naar werk. Regio Gelderland Zuid wil ook een aantal maatregelen treffen voor de verbetering van de match tussen werkgever en jongeren. Aandacht gaat echter vooral uit naar kwetsbare jongeren. Spectrum, CMO Gelderland Regionale Aciteplannen Jeugdwerkloosheid Gelderland 15

20 Ook de regio Rivierenland biedt begeleiding aan kwetsbare jongeren voorafgaande aan een leerplek Creëren van extra leerwerkbanen, stages en vacatures Om jongeren te kwalificeren en toe te leiden naar werk zijn voldoende stageplekken, leerwerkbanen en vacatures nodig. Door de economische crisis vallen veel van deze plekken weg. In de actieplannen staan verschillende maatregelen om de bestaande plaatsen te behouden en extra plekken te creëren. Met voldoende leerwerkbanen en stages kunnen nietwerkende en werkende jongeren zonder startkwalificatie toegeleid worden naar het behalen van een startkwalificatie. Niet werkende werkzoekende jongeren met een startkwalificatie kunnen zo op hun weg naar de arbeidsmarkt scholing of een leerwerkbaan aangeboden worden. Werkgevers benaderen Werkgevers spelen een zeer belangrijke rol in het slagen van het matchingoffensief. Zij zijn immers degenen die plaatsen voor jongeren beschikbaar moeten stellen. In alle regio s wordt contact gezocht met werkgevers om te zorgen voor voldoende aanbod van stage- en leerwerkplekken en vacatures. Werkgeversbenadering regio Achterhoek In de regio Achterhoek speelt Opleiding en Beroep Achterhoek een belangrijke rol in het creëren van extra banen, leerwerk- en stageplaatsen voor jongeren. Dit is een project van bedrijfsleven, overheden en onderwijsinstellingen. Het belangrijkste doel is om combinaties van leren en werken in de Achterhoek te stimuleren. Door de medewerkers van het leerwerkloket worden, in nauwe samenwerking met de bedrijvenkringen, werkgevers bezocht in de gemeenten Doetinchem, Aalten, Oude IJsselstreek en Winterswijk. Verder zijn de gemeenten in de Achterhoek bereid binnen eigen organisaties leerwerkbanen en stageplaatsen te creëren. De gemeente Winterswijk wil bijvoorbeeld werkervaringsplaatsen scheppen voor schoolverlaters. Werkgeversbenadering regio Gelderland Midden In de regio Gelderland Midden wordt het netwerk van opleidingsadviseurs van de kenniscentra ingezet voor het werven van alle soorten leerplaatsen. De benadering bestaat uit fysieke bezoeken of regionale meetings, ondersteund door mailings en telefonisch contact. Ook vanuit gemeenten, UWV-Werkbedrijf en de diverse Werkpleinen in de regio wordt sterk ingezet op het benaderen van werkgevers. Daartoe zijn op verschillende plekken ook Werkgeversservicepunten en Matchingsteams ontstaan. Hier worden werkgevers benaderd om werkplekken en vacatures te verkrijgen voor cliënten, waaronder jongeren met een uitkering. Hierdoor kunnen extra plaatsingen van bijvoorbeeld jongeren worden gerealiseerd. Er wordt daarnaast extra inzet gepleegd om stages en leerwerkplaatsen te werven in de regio De Vallei. Dit betreft bestaande leerbedrijven en bedrijven en instellingen die nog geen plekken aanbieden. In totaal worden bedrijven via de mail benaderd, waarvan een deel ook telefonisch en fysiek bezocht zal worden. Dit wordt uitgevoerd door Matchpoint/ROC A- 12/UWV-Werkbedrijf en Colo. POA De Vallei en het project Leren & Werken in De Vallei zijn betrokken. Werkgeversbenadering regio Gelderland Zuid/Nijmegen Regio Gelderland Zuid/Nijmegen wil in nauw overleg met de samenwerkingspartners en werkgevers voldoende en gevarieerde werkgelegenheid creëren voor een gemêleerde groep jongeren. Voor deze jongeren wil de regio een leer- en innovatiepark opstarten. Daarnaast wil 16 Regionale Actieplannen Jeugdwerkloosheid Gelderland Spectrum, CMO Gelderland

21 deze regio werkgevers actief benaderen via het netwerk van de Kamer van Koophandel. Zo wil de regio jongeren beter in de markt zetten als interessante groep werknemers. Werkgeversbenadering regio Rivierenland In Rivierenland is het Werkgevers Adviespunt Rivierenland (WAPR) actief. Het WAPR maakt met werkgevers in kansrijke branches afspraken over inzet van jongeren via BBL-trajecten. Deze werkgeversaanpak wordt nu versterkt door het aantal adviseurs uit te breiden, door hen een trainingsprogramma aan te bieden, de communicatie met bedrijven te verbeteren en de kring van bedrijven waarmee een duurzame relatie wordt opgebouwd aanzienlijk te vergroten. Op deze manier wil de regio extra leerwerkplaatsen creëren. Samen met werkgevers en kenniscentra wordt inzet gepleegd op het creëren van extra stageplaatsen. Werkgeversbenadering regio Stedendriehoek/Noord-Veluwe In het actieplan van de regio Stedendriehoek/Noord-Veluwe staat dat de regio zich actief wil inzetten voor de werving van vacatures, leerwerkbanen en stages. Dit voornemen wordt niet geconcretiseerd. De regio wil wel dat het bedrijfsleven maximaal betrokken is bij alle activiteiten en stelt dat de vraag op de markt het vertrekpunt vormt. Informatieverstrekking aan werkgevers De regio s Gelderland Zuid, Gelderland Midden, Achterhoek en Rivierenland willen werkgevers informatie verstrekken over de kansen en de mogelijkheden om jongeren aan te nemen of hen een stage of leerwerkplek aan te bieden. Rivierenland wil daarnaast werkgevers stimuleren tot het (alsnog) volgen van een opleiding door een werknemer. De drie eerstgenoemde regio s willen masterclasses organiseren. In deze masterclasses wordt informatie verstrekt over de kansen en mogelijkheden om jongeren aan te nemen, of een stage of leerwerkplekken aan te bieden. De wet- en regelgeving, financieringsmogelijkheden, loonkostensubsidies, cofinanciering en subsidiemogelijkheden komen in de masterclasses voorbij. Het netwerk van de Kamer van Koophandel biedt een goede ingang voor activiteiten gericht op het beter in de markt zetten van jongeren als interessante groep werknemers. Door het contact met werkgevers wordt inzichtelijk welke knelpunten er op de arbeidsmarkt bestaan. Regio s Gelderland Zuid/Nijmegen en Gelderland Midden zeggen expliciet dat ze na het verzamelen van informatie, zowel bij werkgevers als bij jongeren, hier gericht op willen inspelen. Door bij werkgevers te vragen wat knelpunten zijn bij het aannemen van jongeren kunnen oplossingen worden gezocht die deze drempels verhelpen. Werkcentra en werkcarrousels In Rivierenland worden werkcentra opgericht en werkcarrousels gestart. Een werkcentrum is bedoeld om onder andere jongeren, zoals (voortijdig) schoolverlaters en werkzoekenden onder begeleiding van werkmeesters vanuit het bedrijfsleven praktijkervaring bij te brengen als voorportaal voor BBL en/of regulier betaald werk. De werkcentra leiden onder andere tot snelle activering van groepen werkzoekenden, versnelde uitstroom van werkzoekenden naar regulier betaald werk, praktijkscholing van voortijdig schoolverlaters, het actief/dicht bij de markt houden van groepen werknemers die hun baan dreigen te verliezen en actief en duurzaam commitment van werkgevers bij de aanpak van arbeidsmarktvraagstukken. De werkgevers die aan de werkcentra deelnemen kunnen als eersten de bij hun bedrijf passende werkzoekenden een werkervaringsplaats of een regulier betaalde baan aanbieden. Vanuit de werkcentra worden samen met werkgevers ook praktijkcarrousels georganiseerd. De carrousels hebben tot doel jongeren kennis te laten maken met de benodigde praktijkkennis en ervaring uit één of Spectrum, CMO Gelderland Regionale Aciteplannen Jeugdwerkloosheid Gelderland 17

22 meer sectoren. De jongere krijgt gedurende een aantal weken bij diverse werkgevers verschillende beroepen te zien, wordt adequaat geïnformeerd en doet zelf ervaring op door het vak ook in de praktijk uit te proberen onder leiding van een werkmeester vanuit een bedrijf. Begeleiding en ondersteuning na plaatsing Wanneer een match is ontstaan tussen de vraag van een werkgever en de kwaliteiten van een jongere, wordt de jongere een stage, leerwerkbaan of arbeidsplaats aangeboden. Wanneer een jongere is opgenomen door het bedrijfsleven, worden door enkele regio s maatregelen genomen om deze plaatsing te bestendigen. Regio Stedendriehoek/Noord-Veluwe geeft aan door middel van mentoring en begeleiding, zowel tijdens en na de toeleiding naar werk, de plaatsing te bestendigen. Daarnaast wil deze regio concrete nazorg verlenen bij geslaagde en niet geslaagde plaatsingen. Gelderland Midden wil waar nodig leerlingen extra ondersteuning door te investeren in de praktijkopleider van het leerbedrijf of het koppelen van extra mentoren. Regio Rivierenland biedt alleen ondersteuning aan sommige kwetsbare jongeren om hun stageplaats te behouden. Van werk naar werk In alle regionale actieplannen, met uitzondering van het actieplan van de regio Rivierenland, wordt bemiddeling van-werk-naar-werk genoemd als maatregel. Medewerkers die dreigen uit te vallen worden door middel van mobiliteitsnetwerken alsnog geplaatst bij een ander bedrijf. Zo wordt voorkomen dat met werkloosheid bedreigde personen uitvallen en een beroep doen op een uitkering. Gelderland Zuid/Nijmegen vermeldt hierbij expliciet dat hun mobiliteitscentrum de taak heeft werknemers die onder de werktijdverkorting (deeltijd WW) vallen scholing te bieden en te proberen te detacheren voor de tijd dat ze niet bij hun werkgever werken. Ook de Achterhoek noemt expliciet de detacheringovereenkomst. Aandacht voor specifieke sectoren Regio Gelderland Zuid/Nijmegen richt zich specifiek op het behoud van jongeren in vooral de sectoren techniek en bouw. Deze sectoren kampen op korte termijn met tekorten aan stage- en leerwerkplekken en met een tekort aan arbeidsplaatsen. Op middellange en lange termijn zullen deze sectoren echter weer aantrekken en zal de vraag naar technisch personeel weer toenemen. De regio wil daarom de werkzame jongeren in deze sector behouden en jongeren stimuleren om, ondanks de recessie, te kiezen voor een opleiding en baan in de techniek. Daarvoor heeft de regio verschillende activiteiten opgestart. Op de middellange termijn zullen er tevens doelen en activiteiten voor de zorgsector benoemd worden. Ook hier dreigt namelijk een tekort aan stage- en leerwerkplekken Rol van de jongerenloketten De jongerenloketten hebben al een grote taak in de uitvoering van de genoemde maatregelen van de regio s. De jongerenloketten hebben als doel het voorkomen en bestrijden van voortijdig schoolverlaten en jeugdwerkloosheid. Zij bieden hulp aan jongeren die zich melden voor een uitkering. De loketten beschikken over verschillende instrumenten en projecten om jongeren terug te leiden naar school, een leerwerktraject te laten starten of te bemiddelen naar werk. Vaak is er sprake van nauwe samenwerking met hulpverleningsorganisaties, het ZAT en het RMC. 18 Regionale Actieplannen Jeugdwerkloosheid Gelderland Spectrum, CMO Gelderland

23 3.4 Aanbod regionale actieplannen op het gebied van kwetsbare jongeren In het landelijke actieplan jeugdwerkloosheid wordt specifieke aandacht gegeven aan kwetsbare jongeren. In economisch goede tijden hebben kwetsbare jongeren al moeite met het vinden van een baan. Nu het economisch minder goed gaat staan zij nog verder op afstand van de arbeidsmarkt. Deze jongeren moeten, net zoals álle jongeren, kunnen profiteren van de ingezette maatregelen. Daarnaast is het kabinet van mening dat er voor deze groep jongeren extra voorzieningen nodig zijn. In het landelijk actieplan van het kabinet staan verschillende onderdelen van deze voorzieningen genoemd: de Plusvoorzieningen (samenhangend aanbod van onderwijs, zorg, ondersteuning en toeleiding naar de arbeidsmarkt), de 24-uurs opvang voor leerlingen (project Internaat voor veiligheid en Vakmanschap) en het verbinden van jeugdzorg, onderwijs en arbeidsmarkt (project MKB/Mo-groep jeugdzorg). Tot kwetsbare jongeren worden alle jongeren gerekend met een traditioneel zwakke positie op de arbeidsmarkt, zoals: Overbelaste jongeren die gebukt gaan onder een opeenstapeling van problemen, uiteenlopend van beperkte vaardigheden en gedragsproblemen tot gebroken gezinnen, chronische armoede, schulden, verslaving, criminaliteit in de directe omgeving; Ongediplomeerde jongeren en jongeren uit het Voortgezet Speciaal Onderwijs, het Praktijkonderwijs en de lagere mbo-niveaus; Allochtone jongeren (vanwege het hoge werkloosheidspercentage t.o.v. autochtone jongeren); Jongeren met een arbeidshandicap, waaronder Wajong, en jongeren op wachtlijsten bij de regionale WSW organisaties. (bron: actieplan Stedendriehoek/Noord-Veluwe) Activiteiten genoemd in de hoofdstukken Onderwijs en Arbeidsmarkt zijn gericht op alle jongeren, dus ook op kwetsbare jongeren. Er zijn daarnaast ook maatregelen specifiek bedoeld om kwetsbare jongeren weer naar school of aan het werk te helpen. De maatregelen die worden getroffen door de regio s worden hieronder per regio besproken. In bijlage 2 is cijfermatige achtergrondinformatie te vinden over verschillende kwetsbare groepen, namelijk voortijdige schoolverlaters, allochtonen en Wajongers met een uitkering Achterhoek In de regio Achterhoek worden al verschillende projecten uitgevoerd die gericht zijn op kwetsbare jongeren. Bestaande projecten zijn: Mentorsysteem Vmbo leerlingen: Naast de bestaande ondersteuning vanuit de school, bieden mentoren vanuit het bedrijfsleven een ondersteuning aan risicojongeren op vmbo scholen in bovenbouw (3e en 4e leerjaar). De ondersteuning heeft tot doel het aantal voortijdig schoolverlaters te reduceren. Graafschap Helpt Scoren: Bij de voetbalvereniging De Graafschap worden jongeren tussen 17 en 23 jaar gedurende twaalf weken iedere dag ondersteund bij het zoeken naar een geschikte beroepsopleiding en/of baan. Daarnaast wordt er iedere dag gesport onder begeleiding van de technische staf van De Graafschap. De jongeren leren hun persoonlijke vaardigheden en voorkeuren ontdekken, een beroepskeuze te maken, samen te werken, zelfvertrouwen op te bouwen, keuzes te maken, een CV en sollicitatiebrief op te stellen en om te gaan met kritiek. Doel van dit project is het voorkomen van vroegtijdige schooluitval en het stimuleren van vervolgopleiding. Dit project wordt uitgebreid richting Oost Spectrum, CMO Gelderland Regionale Aciteplannen Jeugdwerkloosheid Gelderland 19