Donderdag 2 mei Afspraakplaats 14u Kruidtuin Stad Leuven Kapucijnenvoer LEUVEN

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Donderdag 2 mei Afspraakplaats 14u Kruidtuin Stad Leuven Kapucijnenvoer 30 3000 LEUVEN"

Johan Gerritsen
8 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Afspraakplaats 9u30 Stichting Arboretum Wespelaar Grote Baan HAACHT-WESPELAAR Donderdag 2 mei Afspraakplaats 14u Kruidtuin Stad Leuven Kapucijnenvoer LEUVEN 9u30 11u00 Arboretum Wespelaar : Systematiek en indeling van het Plantenrijk Koen Es 11u00-12u30 Arboretum Wespelaar : rondleiding met aandacht voor plantenfamilies Koen Es en Koen Camelbeke 14u-16u30 Kruidtuin Leuven : rondleiding met aandacht voor plantenfamiles Inleiding medewerker Kruidtuin en Koen Es

het Plantenrijk Koen Es 11u00-12u30 Arboretum Wespelaar : rondleiding met aandacht voor plantenfamilies Koen Es en Koen

2 Systematiek en indeling van het Plantenrijk CVN-cursus Plantentuingids Koen Es, Nationale Plantentuin van België

3 Systematiek of classificering: de methodiek om objecten op basis van kenmerken te rangschikken en in te delen. Koen Es, Nationale Plantentuin van België

4 Nomenclatuur of naamgeving: Onder wetenschappelijke nomenclatuur verstaat men het op systematische wijze benoemen van allerlei zaken. Zo worden eenduidige namen gegeven aan planten, dieren, chemische stoffen, etc. Dit heeft een eenduidige communicatie als doel: idealiter heeft een wetenschappelijke naam voor iedereen die ermee werkt dezelfde, unieke betekenis. Koen Es, Nationale Plantentuin van België

Zo worden eenduidige namen gegeven aan planten, dieren, chemische stoffen, etc.

9 Taxonomie is de wetenschap die zich bezig houdt met het van het indelen van individuen of objecten in groepen (taxa, enkelvoud taxon) en deze te benoemen. Met de term taxonomie kan zowel de methode worden bedoeld die bij het indelen wordt toegepast, als de hiërarchische ordening die het resultaat ervan is.

10 5000 jaar taxonomie Shen Nong De goddelijke boer 3000 voor Chr. uitvinder van de landbouw, de ruilhandel en de experimentele kruidengeneeskunde

11 5000 jaar taxonomie Shen Nong 365 wortels en kruiden: 3 klassen Voedt het leven. Dit zijn kruiden voor dagelijks gebruik, die nodig zijn om gezond te blijven. Voedt de natuur. Hierin worden kruiden beschreven die worden gebruikt om de levenskracht (de vitaliteit) te versterken. Vergiften. Omvat kruiden die worden gebruikt als geneesmiddel bij ziekten. Wanneer de dosering laag genoeg is, zijn deze middelen niet echt giftig.

Hierin worden kruiden beschreven die worden gebruikt om de levenskracht (de vitaliteit) te versterken.

12 5000 jaar taxonomie Sushruta Samhita Indische hindoeïstische Ayurvedische gezondheidsleer 1000 voor Chr. 184 hoofdstukken: 1120 ziektes, 700 geneeskrachtige planten, 64 minerale en 57 dierlijke remedies

13 5000 jaar taxonomie Papyrusrollen van Ebers 1550 voor Chr. Egypte Farmacopee: kwalen + behandeling Ook plaatselijke namen selder van het bergland - selder van de delta :

14 5000 jaar taxonomie Aristoteles voor Chr. Eerste classificatie levende natuur dieren met bloed levendbarend eierleggend dieren zonder bloed met schaal met schelp zonder

15 5000 jaar taxonomie Theophrastus voor Chr. classificatie van alle gekende planten (480) Heeft de plant een stam? neen kruidachtige ja meer dan 1 stam? neen ja struikje takken dicht bij de grond? neen boom ja struik

plant een stam? neen kruidachtige ja meer dan 1 stam?

16 5000 jaar taxonomie Theophrastus Asparagus Daucus Cornus, Crataegus Crocus Narcissus De Historia Plantarum

17 5000 jaar taxonomie Dioscorides voor Chr. De materia medica 600 soorten planten volgens geneeskracht

18 5000 jaar taxonomie Plinius voor Chr. Vader van het botanisch Latijn vb. Populus nigra, Populus alba

19 5000 jaar taxonomie middeleeuwen abdijen kruidengeneeskunde Hildegard van Bingen Albertus Magnus Al-Dinawari Ibn Al-Awwam Ibn Al-Baitar

20 5000 jaar taxonomie Kruidenboeken Dodoens l Obel de L écluse Brunfels Bock Fuchs Matthioli Alpino Turner Gerard Parkinson Culpeper

21 5000 jaar taxonomie Caesalpino planten beschreven De eerste taxonoom: De Plantis bomen struiken kruidachtigen bloemen vruchten zaden

22 5000 jaar taxonomie Bauhin en Pinax Theatri Botanici

23 5000 jaar taxonomie Bauhin en Pinax Theatri Botanici

24 5000 jaar taxonomie John Ray Soortbegrip soorten meerdere kenmerken tegelijk Naaktzadigen Bedektzadigen Tweezaadlobbigen Eenzaadlobbigen

25 5000 jaar taxonomie de Tournefort soorten in 698 geslachten bloemkenmerken

26 5000 jaar taxonomie Linnaeus Systema Naturae

27 5000 jaar taxonomie Systema Naturae Linnaeus

28 5000 jaar taxonomie Systema Naturae Linnaeus

29 5000 jaar taxonomie Linnaeus Sekskenmerken

30 5000 jaar taxonomie John Ray Soortbegrip soorten meerdere kenmerken tegelijk Naaktzadigen Bedektzadigen Tweezaadlobbigen Eenzaadlobbigen

31 5000 jaar taxonomie Linnaeus Genera Plantarum 1753

32 5000 jaar taxonomie Linnaeus Species plantarum 1 mei 1753

33 5000 jaar taxonomie Linnaeus Binominale naamgeving De wetenschappelijke naam van een plantensoort bestaat uit volgende delen: Genusnaam (met hoofdletter en schuingedrukt) soortepitheton (met kleine letter en ook schuingedrukt) Daarachter de officiële afkorting van de auteur bijvoorbeeld: Fraxinus excelsior L.

34 5000 jaar taxonomie de Buffon Adanson de Jussieu Tournefortaanhangers natuurlijk systeem familieniveau

35 5000 jaar taxonomie

36 Nomenclatuurregels de Candolle regels voor taxonomie Congres van Parijs 1867 Kuntze Congres van Wenen 1905 Codex De Amerikaanse code

37 Nomenclatuurregels de Candolle regels voor taxonomie (prioriteit) Congres van Parijs 1867 Kuntze Congres van Wenen 1905 Codex De Amerikaanse code (tautonymen)

38 Nomenclatuurregels 1935 International Code of Botanical Nomenclature Om de 6 jaar congres 2011 International Code of Nomenclature for algae, fungi, and plants (ICN)

39 Nomenclatuurregels 1935 International Code of Botanical Nomenclature Om de 6 jaar congres 2011 International Code of Nomenclature for algae, fungi, and plants (ICN)

40 Nomenclatuurregels De botanische code is onafhankelijk van de zoölogische, bacteriologische en virale ook voor cultuurplanten geldt een andere code. Een plantennaam is altijd verbonden met een taxon via een type specimen, meestal een herbariumexemplaar. De prioriteitsregel geldt voor publicaties vanaf 1 mei 1753 hoewel het behoud van sommige namen kan aangevraagd worden (nomina conservanda). De code streeft ernaar om voor elke taxonomische groep (taxon) slechts één correcte naam te bekomen die wereldwijd aanvaard wordt. Hiervoor moet een geldige beschrijving gepubliceerd zijn die ook positie en rang aangeeft. De namen van de taxa zijn gelatiniseerd (betekenisloos). Regels zijn retroactief toepasbaar.

41 Nomenclatuurregels Een voorbeeld: Nomina conservanda Euonymus - Evonymus Asteraceae Compositae

42 Van fenetiek naar fylogenie Ernst Haeckel

43 Van fenetiek naar fylogenie August Wilhelm Eichler

44 Van fenetiek naar fylogenie Armen Takhtajan

45 Van fenetiek naar fylogenie Arthur Cronquist

46 Van fenetiek naar fylogenie Rolf Dahlgren

47 Van fenetiek naar fylogenie Willi Hennig cladistiek synapomorfieën monofyletische groepen

48 APG Angiosperm Phylogeny Group

straatgras Regnum Plantae Phylum Angiospermae Magnoliophyta Classis

49 De systematische niveaus Rijk: Plantenrijk Afdeling: Bedektzadigen Klasse: Eenzaadlobbigen Orde: Grasachtigen Familie: Grassen Geslacht: Poa Soort: straatgras Regnum Plantae Phylum Angiospermae Magnoliophyta Classis Moncotyledonea Liliopsida Ordo Poales Familia Poaceae Genus Poa Species Poa annua

50 De systematische niveaus Linnaeus Haeckel Whittaker Woese Woese (1735) 2 rijken (1894) 3 rijken (1969) 5 rijken (1977) 6 rijken (1990) 3 domeinen Animalia Animalia Animalia Animalia Vegetabilia Plantae Fungi Plantae Fungi Plantae Eukarya niet behandeld door Linnaeu) Protista Protista Monera Protista Archaebacteria Eubacteria Archaea Bacteria

51 De systematische niveaus

54 Landplanten Levermossen (Blad)mossen Hauwmossen Vaatplanten Wolfsklauwen (en Biesvarens) Varens en Paardenstaarten Zaadplanten Naaktzadigen Bedektzadigen

55 Zaadplanten Palmvarens Ginkgo Coniferen Anthofyten Bennettitales Gnetales Bloemplanten

56 Zaadplanten Bloemplanten Palmvarens Bennettiales Ginkgo Coniferen Gnetales

58 De 5 grootste plantenfamilies Compositae: soorten (1765 genera) Orchidaceae: soorten (925 genera) Leguminosae: soorten (917 genera) Rubiaceae: soorten (917 genera) Poaceae: soorten (777 genera)

59 Compositae of Asteraceae

60 Compositae of Asteraceae

61 Orchidaceae

62 Leguminosae of Fabaceae

63 Rubiaceae

64 Gramineae of Poaceae

65 Poaceae Bromus bromoideus (Lej.) Crép. Ardense dravik Brome des Ardennes Belg.

66 Viola purpurea Lawsonia inermis Salacca zalacca Liquidambar styraciflua Equisetum Subg. Hippochaete (J. Milde) Baker (horsetail) La/Gk: "horse bristle" Muilla Aa Ada aa Ornithogalum adseptentrionesvergentulum Poa fax Fraxinus excelsior Diversifolia Begonia Colonel Six Narcissus Butter and Eggs Magnolia x kewensis 'Wada's Memory Alchemilla and Lachemilla Cydonia and Docynia (quinces) Filago Linnaeus 1753, followed by Gifola, Ifloga, and Logfia Cassini, 1819, Oglifa Cassini, 1822, and finally Lifago Schweinfurth & Muschler, 1911 (all cudweeds)

67 Gaga germanotta Gaga monstraparva

Vergelijkbare documenten

Classificatie van planten - Een lange en boeiende geschiedenis

Classificatie van planten - Een lange en boeiende geschiedenis Onze planeet huisvest naar schatting 8,7 miljoen verschillende soorten levende organismen, waarvan ongeveer 450.000 soorten planten. Om een