Life after spinal cord injury: Mens sana in corpore sano? Casper van Koppenhagen, Reade 11 oktober 2013

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Life after spinal cord injury: Mens sana in corpore sano? Casper van Koppenhagen, Reade 11 oktober 2013"

Transcriptie

1 Life after spinal cord injury: Mens sana in corpore sano? Casper van Koppenhagen, Reade 11 oktober 2013

2

3 Life after spinal cord injury Mens sana in corpore sano?

4

5 Juvenalis, Satire X Orandum est ut sit mens sana in corpore sano A vanity of human wishes?

6 Sir Ludwig Guttmann A Spinal Cord Injury is one of the greatest physical calamities that one can overcome.

7 Guttmann games

8 Type laesies Incompleet Compleet Parapleeg Tetrapleeg Uitval armspieren: Tetrapleeg versus Parapleeg < T1 Sympatische innervatie : > T6 Buikspieren : > T5-T12 Ademhalingsspieren : >C4 SCM en Diafragma Longcompliance omlaag

9 Secundaire stoornissen Arm- en handfunctie Beenfunctie Respiratoir Urologisch Gastro-intestinaal Genitaal Osteoporose Decubitus Autonome dysreflexie Posttraumatische syringomyelie Neurogene heterotope ossificatie Circulatie- en temperatuurregulatie

10 Late gevolgen Klachten houdings en bewegingsapparaat: 50-70% van DL personen krijgt: Neuropathische pijn Rugklachten Tendinopathieën Carpaal Tunnel Syndroom Rotatoren cuff syndroom Impingement klachten Nichols et al Gellman et al Bayley et al

11 Cardiaal Pulmonaal Circulatie Spierniveau: Vermindering van Inspanningstolerantie : Slagvolume en Hartfrequentie : Vitale Capaciteit Armspieren = Beenspieren Spieratrofie Spiervezels en doorsnede Verbindweefseling : Verhoogde veneuze rigiditeit Verschuiving van Slow twist naar Fast twist Vermindering aantal mitochondriën Vermindering van oxidatieve enzymen Veranderde hormoonhuishouding T Janssen, M Hopman 2005

12 Rolstoelrijden 80% van de DL personen gebruikt een rolstoel Inefficiënt! Tijdens HBRR 80% van cyclus armen in rust. Handbewogen rolstoelrijden (HBRR)veel inefficiënter dan handbiking, tot 18%.

13 Activiteiten RJ van den Bergh, Archives of PMR 2008 chronic benign pain chronic heart failure meningomyelocele leg amputation spinal cord injury hemiplegic cerebral palsy CRPS-1 in one upper limb* Duration of dynamic activities (% of day)

14 Life after spinal cord injury Mens sana in corpore sano?

15 Exercise considered as a drug Vina 2012 British Journal of Pharmacology Longziekten Cardio-vasculaire aandoeningen Metabole stoornissen Spier, bot en gewrichts aandoeningen Kanker Depressie

16 Een fitte geest en een fit lijf? Negatieve gevoelens Cardiologie/Oncologie/Psychiatrie/Interne Rius Ottenheim 2012 Carek 2011 Paluska 2000 de Moor 2003 Steptoe Butler 1996 Weyerer 1992 Farmer 1988

17 Een fitte geest en een fit lijf? Positieve gevoelens Zeer schaarse literatuur Mehnert 2011 Oncologie Stubbe en de Moor: Grote internationale tweeling studie Veroorzaakt door gemeenschappelijke genen welbevinden en fitheid?

18 Effecten van inspanning op Direkt: welbevinden Endorfines and oxytocine-productie tijdens en na inspanning (Salmon). Indirekt: Sociale status en Zelfvertrouwen Identificatie als sportman of atleet Tasiemski, Noreau, Dinomais

19 Welbevinden en fitheid in SCI

20 Canadese studie 9 months training twice per week : Minder stress Minder pijn Minder depressie Verbeterde fysieke zelf concept Verbeterde Health-related QOL Overall subjectieve welbevinden verbeterd Hicks 2003, Martin Ginis 2003, Latimer 2004, Ditor 2003

21

22 Een gezonde geest in een gezond lichaam Gezonde geest? Life satisfaction Gezond lichaam? Wheelchair exercise capacity

23 Life Satisfaction Wat is op dit moment uw oordeel over uw kwaliteit van leven? Vindt u uw kwaliteit van leven op dit moment beter of slechter dan uw kwaliteit van leven voor de dwarslaesie?

24 cnkuse

25 13 5 Life satisfaction trajectories Latent Gross Class Mixture Model Life Satisfaction High life satisfaction (n=34) Recovery (n=48) Intermediate life satifaction (n=63) Deterioration (n=5) Low life satisfaction (n=56) Start active rehabilitation 3 months after start Discharge 1 year after discharge 2 years after discharge 5 years after discharge

26 Peak wheelchair exercise test Outcome measures: VO 2peak (L.min -1 ) PO peak (Watts) weerstand 3 min rest 3 min Blok 1 Blok 2 rest Time Peak.test Speed= constant (2, 3 of 4 km/hr)

27

28 Determinanten van subgroepen

29 Relatie Welbevinden en Fitheid bij SCI Een verbetering in PO peak met 10W => Effect Size van (10/17=) 0.59 (large) => Een verbetering in life satisfaction met 0.3 => Effect Size van (0.3/2.2=) 0.14 (small) in life satisfaction

30 Verbeter potentieel 20-30% verbetering van VO 2 peak /PO peak bij goed trainingsregime. Valent 2009 Jacobs 2009

31 Positive effect of marriage?

32 Klinische boodschap Fitheid en welbevinden Verbeteren tot 5 jaar na ontslag uit de kliniek. Zijn longitudinaal geassocieerd: de fittere mensen, hebben een hoog welbevinden. Een verbetering van de fitheid leidt tot een verbetering van het welbevinden.

33 Kritische noot Loss to follow up was groot (n=95!) 1 of geen inspanningstest tijdens follow-up Oudere mensen Tetraplegen

34 Life after spinal cord injury? Mens sana in corpore sano! Juvenalis, Satire X, 1 th AD

35 Vragen?

11-3-2013. Life after spinal cord injury. Juvenalis, Satire X Orandum est ut sit mens sana in corpore sano. A vanity of human wishes?

11-3-2013. Life after spinal cord injury. Juvenalis, Satire X Orandum est ut sit mens sana in corpore sano. A vanity of human wishes? Life after spinal cord injury: Mens sana in corpore sano? Casper van Koppenhagen, Minisymposium 8 maart 2013 Life after spinal cord injury Mens sana in corpore sano? Juvenalis, Satire X Orandum est ut

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting

Nederlandse samenvatting Nederlandse samenvatting Een dwarslaesie is een gehele of gedeeltelijke beschadiging van het ruggenmerg en leidt tot vermindering van spierkracht, sensibiliteit en dysfunctie van het autonome zenuwstelsel.

Nadere informatie

Overzicht. Relaties tussen persoonlijke factoren, activiteiten, participatie en kwaliteit van leven. Wat weten we al? Wat weten we al?

Overzicht. Relaties tussen persoonlijke factoren, activiteiten, participatie en kwaliteit van leven. Wat weten we al? Wat weten we al? Overzicht Relaties tussen persoonlijke factoren, activiteiten, participatie en kwaliteit van leven Christel van Leeuwen Marcel Post Paul Westers Lucas van der Woude Sonja de Groot Tebbe Sluis Hans Slootman

Nadere informatie

Inleiding. Arbeidsintegratie op rolletjes? Doel onderzoek. Participanten. Variabelen. Rolstoel capaciteit (1)

Inleiding. Arbeidsintegratie op rolletjes? Doel onderzoek. Participanten. Variabelen. Rolstoel capaciteit (1) Arbeidsintegratie op rolletjes? Judith van Velzen Christel van Leeuwen, Sonja de Groot, Luc van der Woude, Willemijn Faber & Marcel Post 25 maart 2011 Inleiding Werk heeft positieve invloed op kwaliteit

Nadere informatie

1 Inleiding 1 1.1 Historie 1 1.2 Classificaties van revalidatieactiviteiten 1 1.3 Organisatie 2 1.4 Epidemiologie 3 Literatuur 7

1 Inleiding 1 1.1 Historie 1 1.2 Classificaties van revalidatieactiviteiten 1 1.3 Organisatie 2 1.4 Epidemiologie 3 Literatuur 7 Inhoud Woord vooraf bij de tweede, geheel herziene druk Auteurs I III 1 Inleiding 1 1.1 Historie 1 1.2 Classificaties van revalidatieactiviteiten 1 1.3 Organisatie 2 1.4 Epidemiologie 3 Literatuur 7 DEEL

Nadere informatie

Samenvatting (Dutch summary)

Samenvatting (Dutch summary) Samenvatting (Dutch summary) Door de hedendaagse gespecialiseerde medische zorg is de levensverwachting van mensen met een dwarslaesie aanzienlijk toegenomen. Echter, veel mensen met een chronische dwarslaesie

Nadere informatie

Lichamelijke activiteit bij mensen met een dwarslaesie

Lichamelijke activiteit bij mensen met een dwarslaesie Lichamelijke activiteit bij mensen met een dwarslaesie Carla Nooijen Bewegingswetenschapper OIO, Erasmus MC c.nooijen@erasmusmc.nl Introductie (1) % van 'normaal' activiteitenniveau Introductie (2) 100

Nadere informatie

Lange termijn problemen. Active LifestyLe Rehabilitation Interventions in people with chronic Spinal Cord injury (ALLRISC) ALLRISC ALLRISC ALLRISC

Lange termijn problemen. Active LifestyLe Rehabilitation Interventions in people with chronic Spinal Cord injury (ALLRISC) ALLRISC ALLRISC ALLRISC ALLRISC Onderzoeksprogramma: Active LifestyLe Rehabilitation Interventions in people with chronic Spinal Cord injury (ALLRISC) De eerste resultaten 1999-2006: Onderzoeksprogramma: Herstel van mobiliteit

Nadere informatie

Wat is fitheid? Hoe kun je fitheid verbeteren? Belang van fysieke capaciteit. Inhoud. Effecten van training. Effecten van training 20-2-2012

Wat is fitheid? Hoe kun je fitheid verbeteren? Belang van fysieke capaciteit. Inhoud. Effecten van training. Effecten van training 20-2-2012 Hoe kun je fitheid verbeteren? Wat is fitheid? Wanneer doe je het goed? Actieve leefstijl! 3 februari 2012 Rogier Broeksteeg Fysieke fitheid fysieke capaciteit / spierkracht en uithoudingsvermogen / lichaamssamenstelling

Nadere informatie

Traumatisch hersenletsel: Dr. Gerard M Ribbers Rijndam revalidatiecentrum & Erasmus MC Rotterdam

Traumatisch hersenletsel: Dr. Gerard M Ribbers Rijndam revalidatiecentrum & Erasmus MC Rotterdam Traumatisch hersenletsel: een chronische aandoening Dr. Gerard M Ribbers Rijndam revalidatiecentrum & Erasmus MC Rotterdam Phineas P Gage THL IS GEEN INCIDENT MAAR EEN CHRONISCHE AANDOENING de verborgen

Nadere informatie

Agenda. Uit onderzoek blijkt dat mensen significant minder actief zijn na een stoma operatie!

Agenda. Uit onderzoek blijkt dat mensen significant minder actief zijn na een stoma operatie! 09-11-18 Recreatief: HET BELANG VAN BEWEGEN VOOR DE STOMADRAGER Golf Yoga Bowling Klimmen Wandelen Zwemmen Stomadrager sinds 2016 Agenda Aanleiding ontwikkelen programma Doelstelling van de training Opbouw

Nadere informatie

Module gezonde leefstijl. 20 Oktober 2018

Module gezonde leefstijl. 20 Oktober 2018 Module gezonde leefstijl 20 Oktober 2018 University of Michigan / Max Planck Institute for Demographic Research Mensen die niet roken, een gezond gewicht behouden en niet overmatig drinken worden zeven

Nadere informatie

hoofdstuk 3 hoofdstuk 4

hoofdstuk 3 hoofdstuk 4 Lichamelijke activiteit is erg belangrijk om de algemene gezondheid van mensen met een dwarslaesie in stand te houden. Door de beperking van de onderste extremiteiten is dit bij mensen met een dwarslaesie

Nadere informatie

Inhoud. Inleiding (2) Inleiding (1) Inleiding (4) Inleiding (3)

Inhoud. Inleiding (2) Inleiding (1) Inleiding (4) Inleiding (3) Inhoud van mensen met een dwarslaesie tot 5 jaar na ontslag uit eerste klinische revalidatie Rutger Osterthun, AIOS De Hoogstraat Revalidatie MW Post, FWA Van Asbeck, CM Van Leeuwen, CF Van Koppenhagen

Nadere informatie

Herstel van mobiliteit in de revalidatie van personen met een. dwarslaesie Een ZONmw-Revalidatie onderzoeksnetwerk

Herstel van mobiliteit in de revalidatie van personen met een. dwarslaesie Een ZONmw-Revalidatie onderzoeksnetwerk Herstel van mobiliteit in de revalidatie van personen met een Luc HV van der Woude Sonja de Groot e.a. dwarslaesie Een ZONmw-Revalidatie onderzoeksnetwerk 25e Minisymposium 18-10-2013 De Hoogstraat, Utrecht

Nadere informatie

Casus mevrouw Driebergen. 52 jaar, status na icva mei 2014. Thuiswonend. Goede cognitie. Lopen: FAC 4. Couch potato: overdag veelal inactief

Casus mevrouw Driebergen. 52 jaar, status na icva mei 2014. Thuiswonend. Goede cognitie. Lopen: FAC 4. Couch potato: overdag veelal inactief Fysieke activiteiten; nieuwe inzichten en innovaties in de revalidatie. nothing to declare 52 jaar, status na icva mei 2014 Thuiswonend Goede cognitie Lopen: FAC 4 Couch potato: overdag veelal inactief

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting

Nederlandse samenvatting Dankzij de verbeterde medische behandeling en revalidatiezorg is de levensverwachting van mensen met een dwarslaesie sinds de jaren 50 aanzienlijk verbeterd. Het is geen uitzondering meer dat mensen na

Nadere informatie

SPIQUE. Spinal Cord Injury Quality of Life Evaluation

SPIQUE. Spinal Cord Injury Quality of Life Evaluation Beatrixoord De Hoogstraat Heliomare Het Roessingh Adelante RCA Rijndam Sint Maartenskliniek Centrum voor bewegingswetenschappen, Universitair Medisch Centrum Groningen, Universiteit van Groningen, Erasmus

Nadere informatie

Overzicht. Inspanning voor kinderen met een aangeboren hartafwijking. Inspanning- moet het? Inleiding. Toronto Model

Overzicht. Inspanning voor kinderen met een aangeboren hartafwijking. Inspanning- moet het? Inleiding. Toronto Model Overzicht Inleiding Inspanning- moet dat? mag dat? is het gevaarlijk? Inspanning bij verschillende typen aangeboren hart Inspanning als therapie Inspanning voor kinderen met een aangeboren hartafwijking

Nadere informatie

De HandbikeBattle Effect op gezondheid en fitness

De HandbikeBattle Effect op gezondheid en fitness Effect op gezondheid en fitness Battle tussen teams van (oud)revalidanten uit revalidatiecentra op de Kaunertalergletscherstrasse in Oostenrijk Sonja de Groot Linda Valent Reade Heliomare Beatrixoord De

Nadere informatie

De HandbikeBattle Effect op gezondheid en fitness

De HandbikeBattle Effect op gezondheid en fitness De HandbikeBattle Effect op gezondheid en fitness Sonja de Groot Linda Valent Reade Heliomare Beatrixoord De Hoogstraat Het Roessingh Adelante Rijndam Vogellanden Sint Maartenskliniek De HandbikeBattle

Nadere informatie

Psychologische behandeling voor SOLK-patiënten door de POH-GGZ: resultaten van een rct

Psychologische behandeling voor SOLK-patiënten door de POH-GGZ: resultaten van een rct Psychologische behandeling voor SOLK-patiënten door de POH-GGZ: resultaten van een rct Kate Sitnikova 8 november 2018 Amsterdam UMC Locatie VUmc Afdeling Huisartsgeneeskunde & Ouderengeneeskunde Sheet

Nadere informatie

B-FIT TRAININGSWIJZER. Appendix 2

B-FIT TRAININGSWIJZER. Appendix 2 B-FIT TRAININGSWIJZER Appendix 2 APPENDIX 2. SUB-MAXIMALE INSPANNINGSTEST. De sub-maximale inspanningstest zoals hieronder beschreven kan worden gebruikt worden om vast te stellen of de trainingsvorm geschikt

Nadere informatie

Fitheid en gezondheid

Fitheid en gezondheid Fitheid en gezondheid Linda Valent Hoe blijf je fit met een dwarslaesie? 3 februari, 2012, Rijndam, Rotterdam Rehabilitation centre Heliomare Wijk aan Zee, the Netherlands Inhoud Gezondheid 1) dwarslaesie-karakteristieken:

Nadere informatie

Ademhalingsfunctie: tussen proefschrift en richtlijn? Karin Postma

Ademhalingsfunctie: tussen proefschrift en richtlijn? Karin Postma Ademhalingsfunctie: tussen proefschrift en richtlijn? Karin Postma fysiotherapeut en onderzoeker Rijndam revalidatie & Erasmus MC te Rotterdam tussen proefschrift en richtlijn? Promotor: Prof.dr. H.J.

Nadere informatie

25 jaar whiplash in Nederland

25 jaar whiplash in Nederland 25 jaar whiplash in Nederland Vanuit een fysiotherapeutisch perspectief Maarten Schmitt M.Sc 1 2 Fysiotherapeut & manueeltherapeut Hoofd van de Divisie Onderwijs Stichting Opleidingen Musculoskeletale

Nadere informatie

Fysieke fitheid, fysieke activitiet in relatie tot gezondheid

Fysieke fitheid, fysieke activitiet in relatie tot gezondheid Fysieke fitheid, fysieke activitiet in relatie tot gezondheid Wat is fysieke activiteit? Een door skeletspieren geproduceerde beweging (dynamisch) en/of houding (statisch) die gepaard gaat met een toename

Nadere informatie

Fysieke fitheid, vermoeidheid en fysieke training bij sarcoïdose patiënten

Fysieke fitheid, vermoeidheid en fysieke training bij sarcoïdose patiënten Fysieke fitheid, vermoeidheid en fysieke training bij sarcoïdose patiënten 5 april 2017 Sarcoïdose ontsporing afweersyteem ophoping afweercellen: granulomen overal in lichaam: longen, lymfesysteem, huid,

Nadere informatie

Workshop Maximale inspanningstest: Uitvoer en interpretatie in het kader van instellen en beoordelen van trainingsinterventies FYSIOLOGIE

Workshop Maximale inspanningstest: Uitvoer en interpretatie in het kader van instellen en beoordelen van trainingsinterventies FYSIOLOGIE IBSCongres, 28 januari 2017, Hogeschool Utrecht, Utrecht Workshop Maximale inspanningstest: Uitvoer en interpretatie in het kader van instellen en beoordelen van trainingsinterventies FYSIOLOGIE Dr. M.S.

Nadere informatie

VO2max. Aerobe Capaciteit Cerebrale Parese. Aerobe capaciteit bij kinderen met CP FITNESS

VO2max. Aerobe Capaciteit Cerebrale Parese. Aerobe capaciteit bij kinderen met CP FITNESS 19-6-2011 Hersenbeschadiging voor de eerste verjaardag Primaire beschadiging zit in de hersenen Olaf Verschuren Wat betekent dit voor de fitheid? De Hoogstraat Utrecht lopers rolstoelrijders Aerobe FITNESS

Nadere informatie

NVZF Jaarcongres 2011 Inspanningstesten en hun klinische betekenis bij COPD

NVZF Jaarcongres 2011 Inspanningstesten en hun klinische betekenis bij COPD NVZF Jaarcongres 2011 Inspanningstesten en hun klinische betekenis bij COPD dr. A.J. van t Hul Schoondonck-centrum voor Longrevalidatie Brabantlaan 1 4817 JW Breda 076-533 14 54 a.vanthul@rcbreda.nl Basis

Nadere informatie

Prehabilitatie en postoperatieve training CRC Netwerk bijeenkomst 5 maart

Prehabilitatie en postoperatieve training CRC Netwerk bijeenkomst 5 maart Prehabilitatie en postoperatieve training CRC Netwerk bijeenkomst 5 maart 2019 10-3-2019 1 Probleemstelling - 15.000 mensen per jaar krijgen de diagnose CRC - 30% krijgt complicaties binnen 30 dagen na

Nadere informatie

hoofdstuk 4 & 7 hoofdstuk 3 & 6 hoofdstuk 2 hoofdstuk 5 Hoofdstuk 2 tot en met 5 hoofdstuk 6 en 7 hoofdstuk 2 hoofdstuk 3 hoofdstuk

hoofdstuk 4 & 7 hoofdstuk 3 & 6 hoofdstuk 2 hoofdstuk 5 Hoofdstuk 2 tot en met 5 hoofdstuk 6 en 7 hoofdstuk 2 hoofdstuk 3 hoofdstuk Samenvatting De Lokomat is een apparaat dat bestaat uit een tredmolen, een harnas voor lichaamsgewichtondersteuning en twee robot armen die de benen van neurologische patiënten kunnen begeleiden tijdens

Nadere informatie

Inspanningsfysiologie Victor Niemeijer, sportarts

Inspanningsfysiologie Victor Niemeijer, sportarts Inspanningsfysiologie Victor Niemeijer, sportarts 18 e Grande Conference Verona 2012 Algemene veranderingen tijdens inspanning Binnen enkele seconden: Hartfrequentie neemt toe Ventilatie neemt toe Zuurstofopname

Nadere informatie

Vergrijzing van de bevolking in België

Vergrijzing van de bevolking in België Frailty / kwetsbaarheid bij ouderen Nele Van Den Noortgate Diensthoofd Geriatrie Universitair Ziekenhuis Gent Oostende, 27 maart 2015 Vergrijzing van de bevolking in België www.statbel.fgov.be/studies/paper10_nl.pdf

Nadere informatie

Exercise training in cancer survivors

Exercise training in cancer survivors Exercise training in cancer survivors Ingrid De Backer, MD, PhD 03-09-2012 Overzicht presentatie Ontstaan van het programma Kanker en overleven Kankerbehandeling en fysieke conditie Methode Trainingsprogramma

Nadere informatie

In beweging! Oncologische revalidatie. Nienke van der Veer, klinisch psycholoog Ingrid van Beerschoten, fysiotherapeut 03-10-2015

In beweging! Oncologische revalidatie. Nienke van der Veer, klinisch psycholoog Ingrid van Beerschoten, fysiotherapeut 03-10-2015 In beweging! Oncologische revalidatie Nienke van der Veer, klinisch psycholoog Ingrid van Beerschoten, fysiotherapeut 03-10-2015 Welkom Is bewegen belangrijk? Vermoeidheid en andere klachten bij kanker

Nadere informatie

Opleiding Orthopedische Manuele Therapie. 18 april 2013

Opleiding Orthopedische Manuele Therapie. 18 april 2013 Opleiding Orthopedische Manuele Therapie 18 april 2013 Opleiding Orthopedische Manuele Therapie Is Orthopedische Manuele Therapie nog Orthopedische Manuele Therapie? Zijn de huidige paradigma shifts wenselijk?

Nadere informatie

Cerebrale parese en de overgang naar de adolescentie. Beloop van het functioneren, zelfwaardering en kwaliteit van leven.

Cerebrale parese en de overgang naar de adolescentie. Beloop van het functioneren, zelfwaardering en kwaliteit van leven. * Cerebrale parese en de overgang naar de adolescentie Beloop van het functioneren, zelfwaardering en kwaliteit van leven In dit proefschrift worden de resultaten van de PERRIN CP 9-16 jaar studie (Longitudinale

Nadere informatie

Herstel van mobiliteit in de revalidatie van personen met een. dwarslaesie Een ZONmw-Revalidatie onderzoeksnetwerk

Herstel van mobiliteit in de revalidatie van personen met een. dwarslaesie Een ZONmw-Revalidatie onderzoeksnetwerk Herstel van mobiliteit in de revalidatie van personen met een Marcel Post Luc HV van der Woude Sonja de Groot, Marga Tepper, Ferry Woldring dwarslaesie Een ZONmw-Revalidatie onderzoeksnetwerk 28e Minisymposium

Nadere informatie

Resultaten van het ActivWalkS ci onderzoek

Resultaten van het ActivWalkS ci onderzoek Resultaten van het ActivWalkS ci onderzoek verandering beweeggedrag van de lopers na klinische revalidatie Karin Postma 1,2 Hans Bussmann 2, Tijn van Diemen 3, Marcel Post 4, Jos Dekkers 5, Rutger Osterthun

Nadere informatie

Gender differences in heart disease. Dr Danny Schoors

Gender differences in heart disease. Dr Danny Schoors Gender differences in heart disease Dr Danny Schoors Women are meant to be loved, not to be understood Oscar Wilde (1854-1900) 2 05/01/16 Inleiding Cardiovasculaire ziekte 7 tot 10 jaar later dan bij mannen

Nadere informatie

1 Inleiding 1 F.W.A. van Asbeck, H.M.H. Bongers-Janssen, C.F. van Koppenhagen

1 Inleiding 1 F.W.A. van Asbeck, H.M.H. Bongers-Janssen, C.F. van Koppenhagen V Inhoud Voorwoord bij de derde, geheel herziene druk XV Auteurs XVIII 1 Inleiding 1 F.W.A. van Asbeck, H.M.H. Bongers-Janssen, C.F. van Koppenhagen 1.1 Historie 2 1.2 Classificaties van revalidatieactiviteiten

Nadere informatie

Spinal cord injury Laura Cox Aios anesthesiologie

Spinal cord injury Laura Cox Aios anesthesiologie Spinal cord injury 26-02-2016 Laura Cox Aios anesthesiologie 5000 jaar geleden door Egyptische physicians eerste beschrijving van mogelijke neurogene shock in een patient met spinal cord injury:...he has

Nadere informatie

SAMENVATTING. De toepassing van inspanningsfysiologie in de revalidatie van kinderen met cerebrale parese

SAMENVATTING. De toepassing van inspanningsfysiologie in de revalidatie van kinderen met cerebrale parese S SAMENVATTING De toepassing van inspanningsfysiologie in de revalidatie van kinderen met cerebrale parese Samenvatting Cerebrale parese (CP) is de meest voorkomende oorzaak van een fysieke beperking

Nadere informatie

Programma Symposium Het belang van Aangepast Sporten

Programma Symposium Het belang van Aangepast Sporten Programma Symposium Het belang van Aangepast Sporten Plenair gedeelte Het belang van aangepast sporten voor kinderen Dr. Remo Mombarg 10.15 10.45 uur Sporten is van essentieel belang voor de ontwikkeling

Nadere informatie

Het stellen van functionele doelen bij patiënten na een totale knie artroplastiek wat zijn de consequenties?

Het stellen van functionele doelen bij patiënten na een totale knie artroplastiek wat zijn de consequenties? Het stellen van functionele doelen bij patiënten na een totale knie artroplastiek wat zijn de consequenties? G. van der Sluis, J. Elings, S. Bausch-Goldbohm, R. Bimmel, F. Galindo-Garre, N. van Meeteren

Nadere informatie

Back to lipids lange termijn effecten van sta6nes

Back to lipids lange termijn effecten van sta6nes Back to lipids lange termijn effecten van sta6nes Prof Dr Johan De Su.er Universiteit Gent AZ Maria Middelares Gent Sta:ne gebruikers in België : 2005-2015 CM rapport 2015 ZIV uitgaven voor sta:nes: 2005-2015

Nadere informatie

Mensen met een fysieke beperking hebben een

Mensen met een fysieke beperking hebben een Stand van zaken Rolstoelgebruikers met een dwarslaesie in beweging Effecten van en voorwaarden voor een actieve leefstijl Sonja de Groot, Linda J.M. Valent, Casper F. van Koppenhagen, Rogier Broeksteeg,

Nadere informatie

Rekoefeningen voor de Gehandicapte schutter

Rekoefeningen voor de Gehandicapte schutter Rekoefeningen voor de Gehandicapte schutter Rekken is een essentieel onderdeel van een evenwichtig trainingsprogramma. Het dagelijks uitvoeren van rekoefeningen kan de flexibiliteit en gezonde gewrichten

Nadere informatie

Uitgebreide toelichting van het meetinstrument. Global Perceived Effect (GPE)

Uitgebreide toelichting van het meetinstrument. Global Perceived Effect (GPE) Uitgebreide toelichting van het meetinstrument Global Perceived Effect (GPE) 31-03-2014 Review: R.A.H.M. Swinkels Invoer: E. van Engelen 1 Algemene gegevens Het meetinstrument heeft betrekking op de volgende

Nadere informatie

Hoe vergroten we rolstoelmobiliteit vanuit de gebruiker?

Hoe vergroten we rolstoelmobiliteit vanuit de gebruiker? 10/26/11 1 Hoe vergroten we rolstoelmobiliteit vanuit de gebruiker? Hoe kan je optimaal functioneren en participeren, met alleen de armen ter beschikking? Dr. Floor J. Hettinga & Drs. Riemer J.K. Vegter

Nadere informatie

Van het kind en het badwater Over ziekte en seksualiteit. Peter Leusink, huisarts, seksuoloog

Van het kind en het badwater Over ziekte en seksualiteit. Peter Leusink, huisarts, seksuoloog + Van het kind en het badwater Over ziekte en seksualiteit Peter Leusink, huisarts, seksuoloog + Take home Als je ziek bent kun je seksueel gezond zijn Seksuele gezondheid vraagt om aanpassing Aanpassing

Nadere informatie

Physiological response after major surgery in the Elderly

Physiological response after major surgery in the Elderly Physiological response after major surgery in the Elderly Dr. HJ (Erik) Hulzebos, Medisch FysioloogF & Drs. JJ (Jaap( Jaap) Dronkers, Fysiotherapeut-Onderzoeker Onderzoeker. 2 1 Toronto Model Genetisch

Nadere informatie

Hoe organiseer ik een journalclub? M. Suker Arts-onderzoeker

Hoe organiseer ik een journalclub? M. Suker Arts-onderzoeker Hoe organiseer ik een journalclub? M. Suker Arts-onderzoeker Van papier naar praktijk 10/17/2017 1 Disclosure Geen belangenverstrengeling Van papier naar praktijk 10/17/2017 2 Introductie Mustafa Suker

Nadere informatie

Van genetische kwetsbaarheid naar herstel

Van genetische kwetsbaarheid naar herstel Kwetsbaarheid en Veerkracht bij mensen met een psychose Van genetische kwetsbaarheid naar herstel 10 jaar GROUP onderzoek GROUP-Investigators centrale vragen van GROUP Bestaat er een genetische kwetsbaarheid

Nadere informatie

Libra R&A locatie Leijpark. Dwarslaesie. klinische revalidatie

Libra R&A locatie Leijpark. Dwarslaesie. klinische revalidatie Libra R&A locatie Leijpark Dwarslaesie klinische revalidatie Deze folder is bedoeld voor mensen met een dwarslaesie (compleet of incompleet), die worden opgenomen in de kliniek van Libra Revalidatie &

Nadere informatie

Bewegingsinterventie in type 2 diabetes

Bewegingsinterventie in type 2 diabetes Bewegingsinterventie in type 2 diabetes Prof. dr. Dominique Hansen Universiteit Hasselt AXXON Kinecoach-project Inhoud Selectie van trainingsmodaliteiten Meten van therapeutisch effect Medische veiligheid

Nadere informatie

Is de behandeling van lage rugklachten door middel van tractie evidence based? Dr Peter Verspeelt Fysische geneeskunde en revalidatie 24 oktober 2015

Is de behandeling van lage rugklachten door middel van tractie evidence based? Dr Peter Verspeelt Fysische geneeskunde en revalidatie 24 oktober 2015 Is de behandeling van lage rugklachten door middel van tractie evidence based? Dr Peter Verspeelt Fysische geneeskunde en revalidatie 24 oktober 2015 Wat is de invloed van tractie op een lumbale

Nadere informatie

Acute Low Back Pain Screening Questionnaire (ALBPSQ) S.J. Linton & K. Halldén (1996)

Acute Low Back Pain Screening Questionnaire (ALBPSQ) S.J. Linton & K. Halldén (1996) Acute Low Back Pain Screening Questionnaire (ALBPSQ) S.J. Linton & K. Halldén (1996) DOEL(GROEP): Inventariserende vragenlijst De Acute Low Back Pain Screening Questionnaire (ALBPSQ) is een biopsychosociaal

Nadere informatie

Zorginnovatie voor pijnlijke diabetische polyneuropathie. Margot Geerts Verpleegkundig Specialist

Zorginnovatie voor pijnlijke diabetische polyneuropathie. Margot Geerts Verpleegkundig Specialist Zorginnovatie voor pijnlijke diabetische polyneuropathie Margot Geerts Verpleegkundig Specialist Diabetische polyneuropathie 1. Distale symmetrische polyneuropathie Uitval van een combinatie van sensore,

Nadere informatie

Samenvatting Beloop van beperkingen in activiteiten bij oudere patiënten met artrose van heup of knie

Samenvatting Beloop van beperkingen in activiteiten bij oudere patiënten met artrose van heup of knie Beloop van beperkingen in activiteiten bij oudere patiënten met artrose van heup of knie Zoals beschreven in hoofdstuk 1, is artrose een chronische ziekte die vaak voorkomt bij ouderen en in het bijzonder

Nadere informatie

R-99 COMPUTER INSTRUCTIONS

R-99 COMPUTER INSTRUCTIONS R-99 COMPUTER INSTRUCTIONS LCD Display Liquid Crystal Display SPM Weergave Functie Identificatie 1. STOP Display = STOP status 2. Manueel Display = 1~16 Weerstand levels 3. Program Display = P1~P12 4.

Nadere informatie

Workshop NTFU. 05 juni 2015 NTFU

Workshop NTFU. 05 juni 2015 NTFU Workshop NTFU 05 juni 2015 NTFU Programma Voorstellen: 2 kanten Verwachtingen & programma Geschiedenis van wielrentraining Tegen welke problemen loop je aan als schemamaken & -trainer? Korte geschiedenis

Nadere informatie

Wat te bespreken. De Eeuw van chronische ziekten. risico ziekten en lifestyle. Trends in obesitas Nederland 1981-2003

Wat te bespreken. De Eeuw van chronische ziekten. risico ziekten en lifestyle. Trends in obesitas Nederland 1981-2003 De Eeuw van chronische ziekten Wat te bespreken Diabetes type 1 in relatie reumatische klachten Relaties tussen chronische ziekten? Diabetes type 2 in relatie reumatische klachten risico ziekten en lifestyle

Nadere informatie

Nazorg na revalidatie. Dr. Govert Snoek Revalidatiearts Roessingh Enschede

Nazorg na revalidatie. Dr. Govert Snoek Revalidatiearts Roessingh Enschede Nazorg na revalidatie Dr. Govert Snoek Revalidatiearts Roessingh Enschede ??? Bron: John de Vries, vormgever dwarslaesie magazine dwarslaesie conuslaesie caudalaesie Dwarslaesie types A: Compleet =

Nadere informatie

Programma Symposium Het belang van Aangepast Sporten

Programma Symposium Het belang van Aangepast Sporten Programma Symposium Het belang van Aangepast Sporten Plenair gedeelte Het belang van aangepast sporten voor kinderen Dr. Remo Mombarg 10.15 10.45 uur Sporten is van essentieel belang voor de ontwikkeling

Nadere informatie

Heup, knie en schouder : wat als alles begint te kraken? Bie Velghe Medische Beeldvorming Zaterdag 21 september 2013

Heup, knie en schouder : wat als alles begint te kraken? Bie Velghe Medische Beeldvorming Zaterdag 21 september 2013 Heup, knie en schouder : wat als alles begint te kraken? Bie Velghe Medische Beeldvorming Zaterdag 21 september 2013 Fysiologische veranderingen MSK BOT OSTEOPOROSE Matrix van vooral type 1 collageen,

Nadere informatie

Acute Low Back Pain Screenings Questionnaire (ALBPSQ)

Acute Low Back Pain Screenings Questionnaire (ALBPSQ) Acute Low Back Pain Screenings Questionnaire (ALBPSQ) S.J. Linton en K. Halldén, 1996 Instructie DOEL(GROEP): Prognostische en inventariserende vragenlijst De Acute Low Back Pain Screening Questionnaire

Nadere informatie

Sportspecifieke eigenschappen. Crosstraining 05/11/2012. Sportspecifieke bewegingen. Inspanningsfysiologische eigenschappen van de sport(er)

Sportspecifieke eigenschappen. Crosstraining 05/11/2012. Sportspecifieke bewegingen. Inspanningsfysiologische eigenschappen van de sport(er) INJURED PLAYER Accelerated healing (Sport)kinesitherapeutische benadering Dr Elke Cumps SAFE RTP SAFE RTP SAFE RTP SAFE RTP Creightonet al., 2007 Crieghtonet al., 2007 Creightonet al., 2007 Medisch verantwoord

Nadere informatie

Dutch Spine Surgery Registry DSSR

Dutch Spine Surgery Registry DSSR pagina 1 Dutch Spine Surgery Registry DSSR Vetgedrukte items zijn verplicht Lumbale wervelkolom - Ongeïnstrumenteerd, versie: 2015-6-1 - v3.0.0 Identificatie Het BSN-nummer bestaat uit 9 cijfers, inclusief

Nadere informatie

Hoofdpijn bij kinderen. THEMA dagen 2010 Drs. M.C.G. Beeren. Kinderarts H.C. Stael. Semi-arts St. Anna ziekenhuis, Geldrop

Hoofdpijn bij kinderen. THEMA dagen 2010 Drs. M.C.G. Beeren. Kinderarts H.C. Stael. Semi-arts St. Anna ziekenhuis, Geldrop Hoofdpijn bij kinderen THEMA dagen 2010 Drs. M.C.G. Beeren. Kinderarts H.C. Stael. Semi-arts St. Anna ziekenhuis, Geldrop Inhoudsopgave Epidemiologie Kinderen met hoofdpijn Multidisciplinair carrousel

Nadere informatie

Inhoud. Dwarslaesie. Wervelkolom. Ruggenmerg zenuwen. Oorzaken. Wat is een dwarslaesie. Fasen na de dwarslaesie ABCD

Inhoud. Dwarslaesie. Wervelkolom. Ruggenmerg zenuwen. Oorzaken. Wat is een dwarslaesie. Fasen na de dwarslaesie ABCD Dwarslaesie Inhoud Wat is een dwarslaesie Fasen na de dwarslaesie ABCD Marlene Schalken Voskamp IC verpleegkundige RadboudUMC Complicaties/ verpleegkundige aandachtspunten Wervelkolom Ruggenmerg zenuwen

Nadere informatie

Ademspiertraining: (Inspiratory Muscle Training IMT)

Ademspiertraining: (Inspiratory Muscle Training IMT) Ademspiertraining: (Inspiratory Muscle Training IMT) Meer Lucht, Betere Prestaties.. @trainjelongen Agenda Ademspiertraining; Korte uitleg & ffecten Wetenschappelijk onderzoek Toepassing, Training, Periodisering

Nadere informatie

Huisarts of hometrainer?

Huisarts of hometrainer? Huisarts of hometrainer? In het literatuuroverzicht werden zes studies opgenomen. Vier studies onderzochten het effect van training op ziekteverzuim, drie daarvan bestudeerden tevens de effecten op klachten

Nadere informatie

Werk en gezondheid in de toekomst

Werk en gezondheid in de toekomst Werk en gezondheid in de toekomst Vergeten we de human factor niet? Allard van der Beek & Maaike Huysmans HFNL 2018 Wie zijn wij? Afdeling Sociale Geneeskunde, locatie VUmc Department of Public and Occupational

Nadere informatie

Klinische inspanningstesten in de (kinder)revalidatie

Klinische inspanningstesten in de (kinder)revalidatie Klinische inspanningstesten in de (kinder)revalidatie Kinderen en jongvolwassenen met een fysieke beperking, zoals cerebrale parese (CP), ervaren vaak loopproblemen in het dagelijks leven. Veelgehoorde

Nadere informatie

Zorgprogramma Lijf & Leven. Beter in je lijf, beter in je hoofd Herstel van psychiatrische aandoeningen door een betere lichamelijke gezondheid.

Zorgprogramma Lijf & Leven. Beter in je lijf, beter in je hoofd Herstel van psychiatrische aandoeningen door een betere lichamelijke gezondheid. Zorgprogramma Lijf & Leven Beter in je lijf, beter in je hoofd Herstel van psychiatrische aandoeningen door een betere lichamelijke gezondheid. Levensverwachting met tot wel 20 jaar verkort 85% van patienten

Nadere informatie

Ervaringsdeskundigheid binnen de Nederlandse dwarslaesierevalidatie: een exploratieve studie

Ervaringsdeskundigheid binnen de Nederlandse dwarslaesierevalidatie: een exploratieve studie Ervaringsdeskundigheid binnen de Nederlandse dwarslaesierevalidatie: een exploratieve studie Elsemieke Visse 1,2, MSc J. Tommel, C.M.C. van Leeuwen, F. Penninx, A. Riedstra, E. Vollbracht, J. Stolwijk,

Nadere informatie

Inhoud. Redactie 11. Auteurs 12. Voorwoord 16. Inleiding 18

Inhoud. Redactie 11. Auteurs 12. Voorwoord 16. Inleiding 18 Inhoud Redactie 11 Auteurs 12 Voorwoord 16 Inleiding 18 1 Spirometrie in de cardiorespiratoire revalidatie 22 Thomas Malfait en Eric Derom Inleiding 22 Longvolumes 24 Volumestroom (flow) of debiet 29 Piekstroommetingen

Nadere informatie

Job Fahner. 33 jaar RegisterPodoloog LoopFit Fahner Echografist voet en enkel Podologisch designer Werkzaam in verschillende gezondheidscentra

Job Fahner. 33 jaar RegisterPodoloog LoopFit Fahner Echografist voet en enkel Podologisch designer Werkzaam in verschillende gezondheidscentra Job Fahner 33 jaar RegisterPodoloog LoopFit Fahner Echografist voet en enkel Podologisch designer Werkzaam in verschillende gezondheidscentra 2 Jordi van Zelst 3 Aanleiding "Zonder voldoende kennis en

Nadere informatie

Revalidatiebehandeling kinderen en jongeren met chronische pijn. Bianca Knoester, revalidatiearts Maria Stelma, GZ-psycholoog

Revalidatiebehandeling kinderen en jongeren met chronische pijn. Bianca Knoester, revalidatiearts Maria Stelma, GZ-psycholoog Revalidatiebehandeling kinderen en jongeren met chronische pijn Bianca Knoester, revalidatiearts Maria Stelma, GZ-psycholoog Inhoud aanbod Reade voorlichtingsmodule samenwerken?!? Doelgroep pijn die langer

Nadere informatie

Samenvatting voor niet-ingewijden

Samenvatting voor niet-ingewijden Samenvatting 188 Samenvatting Samenvatting voor niet-ingewijden Diabetes mellitus type 2 (DM2), oftewel ouderdomssuikerziekte is een steeds vaker voorkomende aandoening. Dit heeft onder andere te maken

Nadere informatie

Triggerpoint-zelfbehandeling. een instrument voor zelfbehandeling bij. gezondheidsklachten. Sprekers: Rob Beenker en Hanneke Heij

Triggerpoint-zelfbehandeling. een instrument voor zelfbehandeling bij. gezondheidsklachten. Sprekers: Rob Beenker en Hanneke Heij Een kennismaking met Triggerpoint-zelfbehandeling een instrument voor zelfbehandeling bij gezondheidsklachten Sprekers: Rob Beenker en Hanneke Heij 27 november 2010 Utrecht 1 Vandaag... vertel ik mijn

Nadere informatie

(2016.1) Schouder: Secundair Impingement-syndroom

(2016.1) Schouder: Secundair Impingement-syndroom (2016.1) Schouder: Secundair Impingement-syndroom Instituut: Sportrevalidatie Hilversum Verwijzer: Alle verwijzers Periode: 1-1-2016 t/m 31-12-2017 Fysiotherapeut: Alle fysiotherapeuten Inleiding Dit rapport

Nadere informatie

Het effect van letselschade-afwikkeling op herstel

Het effect van letselschade-afwikkeling op herstel Het effect van letselschade-afwikkeling op herstel Nieke Elbers Arno Akkermans http://hdl.handle.net/1871/47168 Als je helemaal gezond bent en je hebt alles nog, dan is zo n letselschadeafwikkeling niet

Nadere informatie

Trainen voor de HandbikeBattle: effecten op fitheid en herstel

Trainen voor de HandbikeBattle: effecten op fitheid en herstel De eerste resultaten van de HandbikeBattle Trainen voor de HandbikeBattle: effecten op fitheid en herstel L.J.M. Valent, D. Gobets, L. Holst, L. van Vliet, K. Postma, S. de Groot Voor rolstoelafhankelijke

Nadere informatie

Onverklaarde klachten (SOLK)

Onverklaarde klachten (SOLK) Onverklaarde klachten (SOLK) de rol van de huisarts de rol van de patiënt de rol van het consult Peter Lucassen Tim olde Hartman De rol van de dokter Wat zat er in ons hoofd? Onverklaarde klachten hebben

Nadere informatie

Pacing in de Revalidatie Hoe gaan mensen om met vermoeidheid?

Pacing in de Revalidatie Hoe gaan mensen om met vermoeidheid? Pacing in de Revalidatie Hoe gaan mensen om met vermoeidheid? Achtergrond Florentina Hettinga Vrije Universiteit Amsterdam PhD Optimal pacing strategy TNO Security Defence and Safety Wetenschapper Human

Nadere informatie

Het syndroom van Klinefelter: Screening en opvolging van metabole afwijkingen. David Unuane Endocrinologie Klinefelter Kliniek

Het syndroom van Klinefelter: Screening en opvolging van metabole afwijkingen. David Unuane Endocrinologie Klinefelter Kliniek Het syndroom van Klinefelter: Screening en opvolging van metabole afwijkingen David Unuane Endocrinologie Klinefelter Kliniek Achtergrond Het Klinefelter syndroom(ks): Genetisch kenmerk extra X-chromosoom:

Nadere informatie

Welke scores zijn voor een patiënt het belangrijkste?

Welke scores zijn voor een patiënt het belangrijkste? Welke scores zijn voor een patiënt het belangrijkste? Maarten de Wit 31 mei 2013 Lokatie Tilburg University Overzicht 1. Wat is het patiëntenperspectief? 2. Hoe krijg je als onderzoeker toegang tot de

Nadere informatie

CARDIOVASCULAIR RISICO MANAGEMENT BIJ DEMENTIE

CARDIOVASCULAIR RISICO MANAGEMENT BIJ DEMENTIE CARDIOVASCULAIR RISICO MANAGEMENT BIJ DEMENTIE PROF DR MAJON MULLER INTERNIST OUDERENGENEESKUNDE DISCLOSURE POTENTIAL CONFLICTS OF INTEREST GEEN POTENTIËLE BELANGENVERSTRENGELING 1 Myocard Infarct Hart

Nadere informatie

PrestatieTest. De eerste stappen naar betere prestaties.

PrestatieTest. De eerste stappen naar betere prestaties. PrestatieTest De eerste stappen naar betere prestaties. Naam: Mevrouw X Lengte: 172 cm Geboortedatum: 23-9-1987 Gewicht: 67,3 kg Geslacht: Vrouw Testdatum: 22-01-13 Standaard metingen Vetpercentage (%)

Nadere informatie

Autisme en geluk. Peter Vermeulen

Autisme en geluk. Peter Vermeulen Autisme en geluk Peter Vermeulen Outcome studies Hoe stellen volwassenen met autisme het? Review: Magiati, I., Tay, X. W., & Howlin, P. (2014). Cognitive, language, social and behavioural outcomes in adults

Nadere informatie

DWARSLAESIE NEDERLANDS TIJDSCHRIFT VOOR REVALIDATIE GENEESKUN DE. 40e jaargang

DWARSLAESIE NEDERLANDS TIJDSCHRIFT VOOR REVALIDATIE GENEESKUN DE. 40e jaargang 40e jaargang 2018 04 NEDERLANDS TIJDSCHRIFT VOOR REVALIDATIE GENEESKUN DE DWARSLAESIE In dit nummer onder andere: > pagina 164 Hittestress > pagina 165 Eerste resultaten van de ActivWalkS ci > pagina 169

Nadere informatie

Fidelity of a Strengths-based method for Homeless Youth

Fidelity of a Strengths-based method for Homeless Youth Fidelity of a Strengths-based method for Homeless Youth Manon krabbenborg, Sandra Boersma, Marielle Beijersbergen & Judith Wolf s.boersma@elg.umcn.nl Homeless youth in the Netherlands Latest estimate:

Nadere informatie

Longfunctie en longproblematiek bij mensen met een dwarslaesie na de klinische revalidatie

Longfunctie en longproblematiek bij mensen met een dwarslaesie na de klinische revalidatie Longfunctie en longproblematiek bij mensen met een dwarslaesie na de klinische revalidatie Karin Postma 1,2 Hans Bussmann 2, Henk Stam 2, Michael Bergen 1, Janneke Haisma 1,2, Maria Hopman 3 1: Rijndam

Nadere informatie

Gezond ouder met een verstandelijke beperking: veranderde visie na het GOUD-onderzoek

Gezond ouder met een verstandelijke beperking: veranderde visie na het GOUD-onderzoek Gezond ouder met een verstandelijke beperking: veranderde visie na het GOUD-onderzoek Prof Dr Heleen Evenhuis Geneeskunde voor verstandelijk gehandicapten Afd Huisartsgeneeskunde Erasmus MC Rotterdam Inleiding

Nadere informatie

Betreft: dhr E Herber, geb. 22-04-1966. Amsterdam, 15 november 2007.

Betreft: dhr E Herber, geb. 22-04-1966. Amsterdam, 15 november 2007. Betreft: dhr E Herber, geb. 22-04-1966. Amsterdam, 15 november 2007. Geachte heer Herber, Naar aanleiding van de 15 november 2007 bij u gedane keuring kan ik het volgende melden: Vraagstelling: conditie

Nadere informatie