Uitvoeringsprogramma energie

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Uitvoeringsprogramma energie 2013-2016"

Transcriptie

1 Uitvoeringsprogramma energie VH, 12 maart 2013

2 Inhoudsopgave Inleiding 3 Blz. A. Woningen A1. Nieuwbouw woningen 5 A2. Bestaande woningen 7 B. Bedrijven B1. Energiebesparing en DE bedrijven 8 C. Duurzame Energie C1. Windenergie 9 C2. Zonne-energie 11 C3. Bodemenergie 12 C4. Bio-energie 13 C5. Uitbreiding warmtenet 14 D. Educatie D1. Educatie-projecten 15 Bijlage 1. Overzicht kosten en dekking per project 16 Uitvoeringsprogramma energie

3 Inleiding De uitvoering van ons gemeentelijk energie- en klimaatbeleid geschiedde vanaf 2003 op basis van klimaatplannen. Dit waren plannen voor een periode van 4 jaar met bijbehorende uitvoeringsprogramma s. Voor de uitvoering van deze plannen ontvingen wij subsidie van het rijk (ca ,- per jaar). Dit betekende dat deze plannen aan bepaalde eisen moesten voldoen (bv. inzake de opzet en reikwijdte van het plan). De rijkssubsidie voor gemeentelijk klimaatbeleid is vanaf 2013 beëindigd. Dit betekent dat er nu geen rijksvoorwaarden meer gelden ten aanzien van de opzet en reikwijdte van een gemeentelijk plan c.q. uitvoeringsprogramma. Hoewel wij geen subsidie meer ontvangen willen wij doorgaan met ons beleid op het gebied van energie en klimaat. De redenen daarvoor hebben wij uiteengezet in onze kadernota Duurzaam Ede Wij kiezen opnieuw voor een planmatige aanpak. Bij de opzet van het nieuwe plan maken wij onderscheid tussen een beleidsmatig deel en een uitvoeringsprogramma met concrete projecten. Voor het beleidsmatige deel verwijzen wij naar de Kadernota Duurzaam Ede Dit uitvoeringsprogramma Energie bevat een aantal concrete projecten op het gebied van energie en klimaat. Wij hebben, in vergelijking met de uitvoeringsprogramma s en , gekozen voor een iets andere opzet van het programma. Zoals toegelicht in de kadernota Duurzaam Ede wordt in onze gemeente via verschillende sporen gewerkt aan duurzaamheid. Dat gebeurt via sectorale plannen en nota s, bijvoorbeeld op het gebied van wonen, verkeer en vervoer, openbare verlichting en water. In genoemde kadernota hebben wij ook aangegeven hoe wij zullen werken aan versterking van het thema duurzaamheid binnen sectorale plannen. De kadernota bevat de kaders voor het duurzaamheidsbeleid op de belangrijkste gemeentelijke beleidsterreinen. Gelet hierop vinden wij het niet gewenst deze onderwerpen ook nog eens aan de orde te laten komen in voorliggend Uitvoeringsprogramma Energie. In dit uitvoeringsprogramma richten wij ons op (energie)projecten, die niet via andere sporen uitgevoerd zullen gaan worden. Dit betekent dat dit uitvoeringsprogramma een kleiner aantal projecten telt dan de beide voorgaande uitvoeringsprogramma s klimaat. Een andere reden voor de soberder opzet van dit uitvoeringsprogramma is gelegen in het wegvallen van de rijkssubsidie voor gemeentelijk klimaatbeleid. Inhoud Uitvoeringsprogramma energie Een en ander betekent dat dit uitvoeringsprogramma een 9-tal projecten telt, verdeeld over 4 thema s: - Woningen (nieuw en bestaand) - Bedrijven - Duurzame energie - Educatie. Het thema Eigen voorbeeldfunctie gemeente is, in vergelijking met voorgaande programma s, vervallen. Dit thema gaat over de ondernemersrol van onze gemeente. Dit thema krijgt nu aandacht binnen ons MVO-beleid. Ook het thema Verkeer en vervoer is vervallen. In het nieuwe Gemeentelijk verkeers- en vervoerplan (GVVP; naar verwachting in 2014 gereed) zullen wij aandacht besteden aan de verduurzaming van de mobiliteit. Financiën Wij blijven eigen middelen inzetten voor de uitvoering van onderhavig uitvoeringsprogramma, te weten ons duurzaamheidsbudget ( ,- per jaar). Een deel van deze middelen (indicatief: de helft) zullen wij benutten voor ons MVO-beleid. De andere helft van genoemd budget zullen wij benutten voor uitvoering van projecten in voorliggend programma. Dit betekent dat wij voor de planperiode van 4 jaar ( ) een bedrag van ca ,- beschikbaar hebben. Daarnaast zijn in sommige 3

4 gevallen reguliere afdelingsbudgetten of projectbudgetten beschikbaar voor de uitvoering van projecten. Verder hebben wij ambtelijke capaciteit beschikbaar om te werken aan de energieprojecten in dit programma. Regio Food Valley De regio Food Valley heeft in 2011 een Strategische Agenda opgesteld. Daarin zijn ook ambities gefomuleerd op het gebied van energie en klimaat. Ter realisatie van deze ambities heeft de regio in het uitvoeringsprogramma ook een hoofdstuk energie en klimaat opgenomen. In dit hoofdstuk is een aantal projecten geformuleerd voor de periode Met de uitvoering van de meeste projecten is nog niet gestart, in afwachting van het beschikbaar komen van middelen. Een deel van de middelen hoopt de regio via subsidie te verwerven. Een ander deel zal beschikbaar moeten komen via cofinanciering. Daartoe doet de regio een beroep op de gemeenten. Gelet hierop zullen wij een deel van ons budget ( ,-) reserveren voor uitvoering van projecten van de regio Food Valley. Op dit moment is nog niet volledig bekend welke regioprojecten tot uitvoering zullen komen. Dit hangt o.a. af van het beschikbaar komen van gemeentelijke co-financieringsmiddelen, over 2013, 2014 en De regio zal de gemeenten verzoeken hierover duidelijkheid te verschaffen. Niet uit te sluiten valt dat onvoldoende middelen beschikbaar komen voor de uitvoering van alle regio-projecten. In dat geval zal de regio prioriteiten moeten stellen. Wij verwachten dat in 2013 duidelijk zal worden welke regioprojecten uitgevoerd gaan worden. Flexibiliteit bij de uitvoering Hieronder beschrijven wij kort de projecten die wij de komende jaren willen uitvoeren. Dit overzicht is waarschijnlijk niet uitputtend. De ervaring leert dat zich tijdens de programmaperiode nieuwe ontwikkelingen voordoen, die aandacht vragen. Hierbij kan het gaan om ontwikkelingen vanuit onze gemeentelijke organisatie, vanuit andere overheden of vanuit de lokale samenleving. Gelet hierop hebben wij een ruime post 'onvoorzien' begroot (16% van het budget). Voortgangsrapportage In de jaarlijkse milieurapportage zullen wij verslag doen over de realisatie van de in dit programma beschreven projecten en activiteiten. In bijlage 1 geven wij een overzicht van de kosten en dekking per project. Uitvoeringsprogramma energie

5 Woningen Project(naam) / nummer Energievoorziening grotere nieuwbouwprojecten A1 Afd. RP, ondersteund door de afd. BGVB (adviseur energie) - Realiseren woningen met goede energiekwaliteit - aansluiting nieuwbouwprojecten op duurzame energiesystemen De energieprestatie (EPC) van nieuwe gebouwen (woningen en utiliteit) is wettelijk geregeld in het Bouwbesluit. Op de naleving daarvan zullen wij toezien tijdens het bouwproces. De huidige EPC voor woningen (0,6) zal in 2015 worden aangescherpt naar 0,4 en in 2020 naar 0 (energieneutraal), zo is landelijk vastgelegd. Dit vermindert de noodzaak om bovenwettelijke ambities te formuleren ten aanzien van aanscherping van de EPC, zoals wij dat de afgelopen jaren gedaan hebben. Wij zullen voor nieuwe projecten geen ambities terzake meer formuleren. Reeds in projectdocumenten vastgelegde ambities blijven bestaan, zoals bijvoorbeeld voor het project Kazerneterreinen. Wel zullen wij voor alle nieuwbouw aansturen op het voorbereiden van de woning op het plaatsen van zonnepanelen (via een aansluiting in de meterkast). Naast de energieprestatie op gebouwniveau is er de energieprestatie op gebiedsniveau. Daarbij gaat het vooral om de wijze van energievoorziening: traditioneel ( gas, elektriciteit) of duurzaam (bv. energie uit bodem of biomassa). Wij zullen voor de grotere nieuwbouwprojecten (laten) onderzoeken of duurzame alternatieven mogelijk zijn. De aanleg van nieuwe gasnetten willen wij zoveel mogelijk vermijden. Daarbij zullen wij bezien of de uitrol van het in 2013 aan te leggen duurzame warmtenet van Bio-energie De Vallei (BDV) kansen biedt voor nieuwbouwprojecten in Ede (zie project C5). Bij de stedenbouwkundige opzet van nieuwbouwlocaties bezien wij de mogelijkheden voor een zongerichte verkaveling, afhankelijk van de gebiedsspecifieke situatie. In de betreffende bestemmingsplannen zullen wij daar aandacht aan besteden. Resultaat - Afspraken met ontwikkelaars over voorbereiding woningen voor zonne-energie - aandacht in bestemmingsplannen voor mogelijkheden zongerichte verkaveling -Uitgevoerd onderzoek (door de gemeente en/of de ontwikkelaars) naar mogelijkheden duurzame energievoorziening grotere nieuwbouwlocaties Tijdsplanning 2013: onderzoek mogelijkheden benutting warmtenet 5

6 BDV (zie project C5) : eventuele overige onderzoeken energie Kosten Eventuele onderzoeken energie binnen projecten: PM Eigen uren adviseur energie: 100 p.j. ( ) Eventuele onderzoeken energie binnen projecten: t.l.v. reguliere projectbudgetten of t.l.v. externe partijen (ontwikkelaars) Uren adviseur energie: t.l.v. reguliere uren Uitvoeringsprogramma energie

7 Woningen Project(naam) / nummer Energiebesparing bestaande koopwoningen A2 Afd. BGVB Verbeteren van de energetische kwaliteit van bestaande woningen (van voor 1980) van particuliere eigenaren (ook VvE s) In 2011 en 2012 hebben wij aan ca eigenaren van koopwoningen subsidie verstrekt voor energiebesparingsmaatregelen. Dit gebeurde grotendeels met door de provincie beschikbaar gesteld subsidiebudget. De provincie stelt ook voor 2013 en 2014 subsidiebudget beschikbaar aan gemeenten. Wij willen meewerken aan deze regeling en hebben daarom in januari 2013 de provincie verzocht om een subsidiebudget van ,-. Met dit budget kunnen wij naar verwachting nog eens in ca. 800 koopwoningen isolatiemaatregelen laten realiseren. Voor de uitvoering van de nieuwe subsidieregeling stellen wij een nieuwe deelverordening vast. Daarnaast willen wij de mogelijkheid voor burgers om geld te lenen voor investeringen in energiemaatregelen voortzetten. In 2011 en 2012 hebben wij 8 leningen verstrekt. Door extra communicatie zullen wij de bekendheid over deze mogelijkheid tot lenen vergroten. Voor wat betreft de huurwoningen in Ede hebben wij prestatie-afspraken met Woonstede gemaakt over verbetering van de energiekwaliteit van de woningen. Op de uitvoering van die afspraken zullen wij toezien. Resultaat - Uitgevoerde isolatiemaatregelen bij ca. 800 koopwoningen, met als effecten: lagere woonlasten, besparing op aardgas, minder uitstoot CO2, verbetering wooncomfort, omzet isolatiebranche. - Verbetering energieprestatie huurwoningen door Woonstede Tijdsplanning Nieuwe subsidieregeling start in 2013 en loopt door tot eind : opstellen eindverantwoording voor subsidiegever (provincie) Kosten uren voor projectleiding (100 uur p.j. in 2013 en 2014; 20 uur in 2015); afhandeling subsidieaanvragen (250 uur p.j. Subsidiebureau);afhandeling aanvragen leningen: 40 uur p.j. in 2013 en 2014; kosten communicatie: 1.000,- per jaar (in 2013 en 2014). Uren: t.l.v. reguliere uren adviseur energie en Subsidiebureau Kosten communicatie: t.l.v. budget duurzaamheid 7

8 Bedrijven Project(naam) / nummer Energiebesparing en duurzame energie bij bedrijven B1 Resultaat Afd. BGVB (opdrachtgever aan Omgevingsdienst voor wat betreft thema energie in vergunningverlening en handhaving) Realiseren energiebesparing en vergroten productie duurzame energie bij bedrijven De Wet milieubeheer verplicht gemeenten aandacht te besteden aan het thema energie bij vergunningverlening aan bedrijven. Hetzelfde geldt bij het toezicht op de naleving van deze vergunningen. Dit is een reguliere taak die vanaf april 2013 wordt uitgeoefend door de Omgevingsdienst De Vallei. Wij zullen toezien op een adequate taakuitoefening en daarover afspraken maken met de Omgevingsdienst. Daarnaast blijven wij de komende jaren via energieprojecten aandacht besteden aan het thema energie bij bedrijven, dit in overleg met de Omgevingsdienst. Bijvoorbeeld via branchegerichte handhavingsacties toegespitst op het thema energie, eventueel in samenwerking met andere gemeenten binnen de regio. Naast handhavingsprojecten kan ook gedacht worden aan kennisprojecten, door het organiseren van platforms voor uitwisseling van kennis en ervaring door bedrijven binnen eenzelfde branche. - adequate naleving Wet milieubeheer door bedrijven, door adequate taakuitvoering Omgevingsdienst - Uitgevoerde energieprojecten bij bedrijven Tijdsplanning 2013: voorbereiding project(en) : uitvoering projecten Kosten 475 uren per jaar (van vergunningverleners en/of handhavers bij de Omgevingsdienst); Adviseur energie gemeente: 50 uur per jaar Kosten communicatie en organisatie platformbijeenkomsten: 2.500,- p.j. ( ) Uren Omgevingsdienst: t.l.v. de Omgevingsdienst, op grond van de Dienstverleningsovereenkomst (deze uren zijn de afgelopen jaren ook aan het thema energie besteed, door vergunningverleners en handhavers van onze gemeente) Uren adviseur energie gemeente: t.l.v. reguliere uren. Overige kosten: t.l.v. budget Duurzaamheid Uitvoeringsprogramma energie

9 Duurzame energie Project(naam) / nummer Windenergie C1 Afd. BGVB Bijdragen aan realiseren landelijke doelstelling (16% DE in 2020) In 2011 hebben wij de concessie voor realisatie en exploitatie van windpark A30 (twee turbines aan de rand van bedrijventerrein A12) gegund aan Raedthuys BV te Enschede. De realisatie is vertraagd doordat de aanvraag van Raedthuys om SDE-subsidie in 2011 en 2012 is afgewezen (uitgeloot). In 2013 zal Raedthuys een nieuwe aanvraag indienen. Najaar 2013 zal duidelijk worden of deze aanvraag wordt gehonoreerd. Bij honorering van de aanvraag zullen de turbines naar verwachting eind 2014 / begin 2015 operationeel zijn. Bij opnieuw uitloten van de aanvraag zullen wij eind 2013 bezien welke gevolgen dat heeft voor de realisatie van windpark A30. Voorafgaande aan de realisatie zullen wij in overleg met Raedthuys de regeling uitwerken voor participatie door burgers en bedrijven. Communicatie zal een onderdeel zijn bij de realisatie van windpark A30. De provincie doet in 2013 onderzoek naar nieuwe locaties voor nieuwe windturbines in Gelderland. Aan dat onderzoek zullen wij meewerken. De effecten van windturbines op de omgeving zullen uiteraard zwaar meewegen bij de beoordeling van mogelijke locaties. Wij verwachten dat het aantal mogelijke nieuwe locaties in Ede zeer klein zal zijn. Naast grootschalige windenergie is kleinschalige windenergie een optie. Wij doelen hierbij op het bouwen van windturbines met een maximale ashoogte van 25 meter op agrarische percelen. Wij zullen deze optie betrekken bij bovenbedoeld onderzoek van de provincie in Resultaat - Realisatie windpark A30 (twee turbines van elk 3 MW). Via windpark A30 kan een hoeveelheid groene stroom worden opgewekt die overeenkomt met het jaarverbruik van ca woningen. - eventueel aanwijzing nieuwe locatie(s) voor windenergie, mits aan alle voorwaarden (o.a. RO en milieu) kan worden voldaan. Tijdsplanning 2013: duidelijkheid over SDE-subsidie windpark A30 (randvoorwaarde voor realisatie) 2014: uitwerking participatieregeling 2014: realisatie windpark A30 (bij toekenning SDEsubsidie) 2013: provinciaal onderzoek nieuwe locaties windenergie 2014: besluitvorming n.a.v. onderzoek provincie 9

10 Kosten uren adviseur energie (2013: 80; 2014: 70; 2015: 70), afhankelijk van voortgang project windpark A30 en van uitkomst onderzoek nieuwe locaties kosten communicatie bij realisatie windpark A30: 5.000,-. Uren adviseur energie: t.l.v. reguliere uren Kosten communicatie: t.l.v. budget duurzaamheid Uitvoeringsprogramma energie

11 Duurzame energie Project(naam) / nummer Stimuleren plaatsing zonnepanelen C2 Afd. BGVB Bijdragen aan realiseren landelijke doelstelling (16% DE in 2020) De provincie maakt een zonatlas voor alle Gelderse gemeenten. Dit is een digitaal hulpmiddel waarbij woningbezitters online kunnen zien hoeveel dakopppervlak van hun woning geschikt is voor de plaatsing van zonnepanelen. Ook rekent dit instrument de investeringskosten voor alsmede de opbrengsten. Dit instrument zal naar verwachting mei 2013 gereed zijn. Wij zullen in onze gemeente bekendheid geven aan dit instrument, om daarmee woningbezitters te stimuleren tot het plaatsen van zonnepanelen. Wij zullen ook bedrijven en instellingen in Ede (o.a. Woonstede) stimuleren tot plaatsing van zonnepanelen. Daarbij zullen we bezien of ook daken van agrarische bedrijfsgebouwen benut kunnen worden. Dit zal mogelijk gebeuren in samenwerking met andere gemeenten binnen de regio Food Valley. De wijze van stimulering (bv. via een grootschalige inkoopactie) zullen wij nog nader onderzoeken. Wij zien geen mogelijkheden tot subsidieverstrekking vanuit de gemeente. Ook de mogelijkheid van de plaatsing van zonnepanelen op braakliggende terreinen (gemeente-eigendom) zullen wij onderzoeken. Zonne-energie bij nieuwbouwwoningen zullen wij stimuleren door: voorbereiding van de woning via een aansluiting in de meterkast een zoveel mogelijk zongerichte verkaveling Zie projectblad A1 (nieuwbouw woningen). Resultaat Uitgevoerde stimuleringsacties, met als resultaat extra geplaatste zonnepanelen door burgers, bedrijven en instellingen Tijdsplanning Kosten Uren adviseur energie: 100 uur per jaar Communicatie: in de planperiode Evt. onderzoeken (bv. haalbaarheidsonderzoek): in de planperiode Uren: t.l.v. reguliere uren Communicatie: t.lv. duurzaamheidsbudget 11

12 Duurzame energie Project(naam) / nummer Stimuleren toepassing bodemenergie (WKO) C3 Resultaat Tijdsplanning Afd. BGVB Bijdragen aan realiseren landelijke doelstelling (16% DE in 2020) Medio 2013 treedt naar verwachting de nieuwe Algemene Maatregel van Bestuur (AMvB) Bodemenergie in werking. Op grond hiervan krijgt de gemeente nieuwe taken ter regulering van het gebruik van de bodem voor energie (via toepassing van WKO). Een deel van deze taken betreft vergunningverlening en handhaving. Deze taken zullen namens de gemeente worden uitgevoerd door de Omgevingsdienst. Daarnaast krijgt de gemeente de bevoegdheid om gebieden, waar naar verwachting veel WKO wordt toegepast, aan te wijzen als interferentiegebied. Voor deze gebieden zal de gemeente een bodemenergieplan moeten opstellen, om het gebruik van de bodem te ordenen. Dit met als doel onderlinge interferentie (verstoring) van bodemenergiesystemen te voorkomen. Een ander doel is de optimale benutting van de energiecapaciteit van de bodem. Met een bodemenergieplan wordt de toepassing van bodemenergie gestimuleerd, omdat initiatiefnemers er op kunnen vertrouwen dat het gebruik van de bodem goed is geregeld. In 2012 hebben wij al een bodemenergieplan opgesteld voor BTA12. Wij verwachten dat nog enkele andere gebieden in onze gemeente in aanmerking komen voor de aanwijzing als interferentiegebied en voor de opstelling van een bodemenergieplan. - Adequate uitvoering AMvB Bodemenergie - aangewezen interferentiegebied(en) - opgesteld bodemenergieplan voor interferentiegebied(en) 2013: in werkingtreding AMvB Bodemenergie, waarna uitvoering wettelijke taken 2013: aanwijzing BTA12 als interferentiegebied : eventueel aanwijzing andere gebieden als interferentiegebied met opstelling bodemenergieplan Kosten Uren Omgevingsdienst (wettelijke taken): PM Uren adviseur energie: 100 uur p.j. Opstellen bodemenergieplannen: euro per plan (schatting: twee plannen in ) Uren: t.l.v. begroting Omgevingsdienst en t.l.v. reguliere uren adviseur Energie kosten plannen: t.l.v. budget duurzaamheid Uitvoeringsprogramma energie

13 Duurzame energie (DE) Project(naam) / nummer Stimuleren bio-energie C4 Resultaat Tijdsplanning Kosten Afd. BGVB Bijdragen aan realiseren landelijke doelstelling (16% DE in 2020) In onze gemeente zijn in elk geval de volgende biomassastromen aanwezig: - GFT-fractie huishoudelijk afval Deze fractie laten we sinds 2011 vergisten; via vergisting wordt duurzame energie opgewekt. - knip- en snoeihout groenbeheer en hout uit gemeentelijk bos (gemeentelijke fractie) Deze fractie leveren wij vanaf eind 2013 aan de bioenergiecentrale van BDV aan de Dwarsweg. - hout uit landschapsonderhoud particulieren Dit wordt nu nog grotendeels verbrand in de open lucht. Inzameling en benutting voor bio-energie zou een alternatief kunnen zijn (hetzij kleinschalig op boerderijniveau hetzij grootschalig). Wij zullen hierbij een stimulerende of regisserende rol spelen, afhankelijk van de bereidheid van partijen en onze middelen. Zo hebben wij de plaatsing van houtkachels door agrariers gestimuleerd. - mest In onze gemeente zijn enkele initiatiefnemers voor mestvergisting. De rol van de gemeente hierbij is deels een reguliere (beoordeling ruimtelijke ordening, vergunningverlening en handhaving). Daarnaast zullen wij een stimulerende rol spelen, omdat wij in principe voorstander zijn van mestvergisting, mits aan alle voorwaarden (o.a. milieu) kan worden voldaan. gras, bladafval Wij blijven alert op mogelijkheden voor een hoogwaardige toepassing van deze restproducten. Gebruik als biomassa kan een optie zijn. Wij zullen via samenwerking binnen de Regio Food Valley proberen intensiever op dit onderwerp in te zetten. Wij zullen onderzoeken of braakliggende terreinen (gemeente-eigendom) kunnen worden benut voor de teelt van biomassa. - uitgevoerde stimuleringsactiviteiten, waaronder eventueel onderzoeken - gerealiseerde kleinschalige en grootschalige bioenergiecentrales - inzamel- en verwerkingsstructuur houtige biomassa uit landschap : activiteiten ter stimulering bio-energie Uren adviseur energie: 100 uur p.j. Onderzoek, communicatie: euro Uren: t.l.v. reguliere uren Overige kosten: t.l.v. budget duurzaamheid 13

14 Duurzame energie Project(naam) / nummer Uitbreiding duurzaam warmtenet C5 Resultaat Tijdsplanning Afd. BGVB Verduurzaming warmtevoorziening in Ede-stad, van bestaande woningen en utiliteitsgebouwen en in nieuwbouwprojecten In 2013 bouwt Bio-energie De Vallei (BDV) een houtgestookte warmtecentrale (aan de Dwarsweg te Ede). Vanuit deze centrale wordt in 2013 een warmtenet aangelegd naar Veldhuizen en Kernhem voor de aansluiting van ca woningen en zwembad De Peppel. BDV heeft de ambitie het warmtenet de komende jaren uit te breiden. Het gaat zowel om extra aansluitingen op het in 2013 aan te leggen net als om uitbreiding van dit net naar andere delen van Ede (bv. naar complexen van Woonstede en naar nieuwbouwlocaties). Ook gaat het om het zoeken naar andere bedrijven die restwarmte in het net kunnen invoeren. Een dergelijk project vereist het ontwikkelen van een gezamenlijke visie, ook op de rol die de gemeente hierbij wil spelen. Die visie willen wij in 2013 ontwikkelen, samen met de partners in het project. De ambitie van BDV is om in 2020 ca woningen c.q. woningequivalenten op het warmtenet te hebben aangesloten, met meerdere warmteleveranciers. 2013: bouw centrale en aanleg warmtenet door BDV 2013: ontwikkeling visie en plan van aanpak om te komen tot realisatie van de visie : werken aan realisatie visie Kosten Onderzoek visie-ontwikkeling, opstelling plan van aanpak, en eventuele vervolgonderzoeken: , ,- Eigen uren adviseur energie: 100 uur p.j. ( ) Kosten onderzoek: gemeente (budget duurzaamheid), provincie en andere partners Uren: t.l.v. reguliere uren adviseur energie Uitvoeringsprogramma energie

15 Educatie Project(naam) / nummer Projecten educatie D1 Resultaat Tijdsplanning Afd. BGVB Vergroting bewustwording over het belang van energiebesparing en duurzame energie, met bijzondere aandacht voor de doelgroep jongeren. Nader in te vullen, in overleg met NME-centrum Het Groene Wiel uit Wageningen. Een van de opties is voortzetting van de klimaatlessen op basisscholen. Een andere optie is aansluiting bij landelijke acties zoals Warmte truien-dag, Groene voetstappen of het Klimaatstraatfeest. Uitgevoerde projecten 2013: voorbereiding/selectie projecten : uitvoering projecten Kosten Inhuur Groene Wiel: 7.500,- per jaar ( ) Uren adviseur energie: 20 uur p.j. ( ) Inhuur: t.l.v. budget duurzaamheid Eigen uren: t.l.v. reguliere uren 15

16 BIJLAGE 1 Uitvoeringsprogramma energie , Overzicht kosten en dekking, per project Projecten Kosten ( ) Personele kosten/uren (1fte=1400 uur) Ext. Kosten Impuls Duurzaamheid Reguliere uren ( ) Anders Toelichting Anders A. Woningen A1. Energieprestatie nieuwbouw 400 A2. Bestaande woningen BGVB PM PM BGVB Projectbudget / externen ONT/RP en/of Ontwikkelaars subsidiebureau Reguliere uren B. Bedrijven B1. energiebesparing en DE bedrijven BGVB C. Duurzame energie C1. Windenergie BGVB BudgetOddV DVO met OddV C2. Zonne-energie BGVB C3. Bodemenergie BGVB Uren OddV: PM C4. Bio-energie BGVB Budget OddV DVO met OddV C5. Uitbreiding warmtenet BGVB projectpartners D. Communicatie / Educatie D1. Communicatie BGVB TOTAAL PROJECTEN uur 1000 uur 1900 uur BGVB Subsidiebureau OddV projectpartners Uitvoeringsprogramma energie

17 Projecten Kosten ( ) Personele kosten/uren (1fte=1400 uur) Ext. Kosten Impuls Duurzaamheid Reguliere uren ( ) Anders Toelichting Anders uren coordinatie (0,4 fte, ) 2240 uur BGVB Reservering projecten regio Food Valley Onvoorzien 560 uur BGVB TOTAAL 5600 uur 1000 uur 1900 uur BGVB Subsidiebureau OddV Projectpartners 17

Notitie energiebesparing en duurzame energie

Notitie energiebesparing en duurzame energie Notitie energiebesparing en duurzame energie Zaltbommel, 5 juni 2012 Gemeente Zaltbommel Notitie energiebesparing en duurzame energie 1 1. Inleiding Gelet op de ambities in het milieuprogramma 2012-2015

Nadere informatie

Helmonds Energieconvenant

Helmonds Energieconvenant Helmonds Energieconvenant Helmondse bedrijven slaan de handen ineen voor een duurzame en betrouwbare energievoorziening. Waarom een energieconvenant? Energie is de drijvende kracht Energie is de drijvende

Nadere informatie

Projectaanvraag regio FoodValley Energie uit zon REGIO FOODVALLEY

Projectaanvraag regio FoodValley Energie uit zon REGIO FOODVALLEY Projectaanvraag regio FoodValley Energie uit zon REGIO FOODVALLEY A. Projectgegevens A.1. Project Gegevens project Projectnaam: Speerpunt Strategische agenda : Thema (regiocontract): Energie uit zon Duurzame

Nadere informatie

Aan de raad AGENDAPUNT 3. Doetinchem, 15 april 2009 ALDUS BESLOTEN 23 APRIL Klimaatplan Doetinchem

Aan de raad AGENDAPUNT 3. Doetinchem, 15 april 2009 ALDUS BESLOTEN 23 APRIL Klimaatplan Doetinchem Aan de raad AGENDAPUNT 3 Doetinchem, 15 april 2009 ALDUS BESLOTEN 23 APRIL 2009 Klimaatplan Doetinchem 2009-2012 Voorstel: 1. het beleidskader klimaat vaststellen, wat inhoudt dat de gemeente inzet op

Nadere informatie

Groen gas. Duurzame energieopwekking. Totaalgebruik 2010: 245 Petajoule (PJ) Welke keuzes en wat levert het op?

Groen gas. Duurzame energieopwekking. Totaalgebruik 2010: 245 Petajoule (PJ) Welke keuzes en wat levert het op? Totaalgebruik 2010: 245 Petajoule (PJ) Groen gas Welke keuzes en wat levert het op? Huidig beleid 100 miljoen m 3 groen gas. Opbrengst: 3 PJ. Extra inspanning 200 miljoen m 3 groen gas. Opbrengst: 6 PJ.

Nadere informatie

Ja. Ja. D66 wil dat Groningen in 2040 al CO 2- neutraal is en wil dat de provincie een ambitieuze regionale energiestrategie opstelt.

Ja. Ja. D66 wil dat Groningen in 2040 al CO 2- neutraal is en wil dat de provincie een ambitieuze regionale energiestrategie opstelt. CDA - Wij zijn voor kleinschalige windenergie rond boerderijen. Onduidelijk. ChristenUnie 2035: 60% 2045: 100% 2050: 100% klimaatneutraal Ja. Net als zonnedaken en windmolens op zee, zijn windmolens op

Nadere informatie

Nr qemeente Barneveld. Aan het college van burgemeester en wethouders. Onderwerp: Gevraagde beslissing:

Nr qemeente Barneveld. Aan het college van burgemeester en wethouders. Onderwerp: Gevraagde beslissing: qemeente Barneveld Nr. 641696 Aan het college van burgemeester en wethouders Onderwerp: Gevraagde beslissing: 1. Het uitvoeringsprogramma, behorend bij de Energievisie 2015-2020, vast te stellen 2. De

Nadere informatie

Masterclass IV. Energie op bedrijventerreinen

Masterclass IV. Energie op bedrijventerreinen Masterclass IV Energie op bedrijventerreinen Programma Tijd Onderwerp Wie 16.00 Welkom Aleida van den Akker / Margreet Verwaal (Provincie Zuid-Holland) 16.05 Context en urgentie Wiebe Brandsma (Provincie

Nadere informatie

Samenwerking overheid en bedrijfsleven

Samenwerking overheid en bedrijfsleven Bio-energie cluster Oost Nederland Samenwerking overheid en bedrijfsleven ontwikkeling en realisatie van bioenergieprojecten Inhoud 1. inleiding 2. bioenergie in Oost Nederland 3. rol van gemeente 4. samenwerking

Nadere informatie

Gemeente Ede energieneutraal 2050

Gemeente Ede energieneutraal 2050 De gemeente Ede wil uiterlijk in 2050 energieneutraal zijn. Dit betekent dat we alle energie die in onze gemeente wordt gebruikt op een schone (hernieuwbare) manier willen opwekken. Dat doen we het liefst

Nadere informatie

Raadscommissievoorstel

Raadscommissievoorstel Raadscommissievoorstel Status: Voorbereidend besluitvormend Agendapunt: 7 Onderwerp: Meerjarenprogramma Duurzaamheid 2014-2015 Datum: 12 november 2013 Portefeuillehouder: dhr. N.L. Agricola Decosnummer:

Nadere informatie

Warmtevisie Ede Ede d.d. 16 december 2014

Warmtevisie Ede Ede d.d. 16 december 2014 Warmtevisie Ede Ede d.d. 16 december 2014 Inhoudsopgave 0 Samenvatting 3 1. Inleiding 4 2. Stadswarmte: feiten en achtergronden 6 3. Waarom stadswarmte? 8 3.1 Stadswarmte is een middel, geen doel 8 3.2

Nadere informatie

OPZET KLIMAATPLAN 11-2-04

OPZET KLIMAATPLAN 11-2-04 OPZET KLIMAATPLAN 11-2-04 Samenvatting Deze notitie voorziet in de opzet van het klimaatplan voor Nijmegen. Dit is de voortzetting het Nijmeegse energiebeleid. Actualisering was sowieso nodig omdat oude

Nadere informatie

Aan de raad van de gemeente Olst-Wijhe. Raadsvergadering d.d. Agendapunt Opiniërend besproken d.d. Portefeuillehouder

Aan de raad van de gemeente Olst-Wijhe. Raadsvergadering d.d. Agendapunt Opiniërend besproken d.d. Portefeuillehouder Aan de raad van de gemeente Olst-Wijhe. Raadsvergadering d.d. Agendapunt Opiniërend besproken d.d. Portefeuillehouder 10 juli 2017 9 n.v.t. wethouder M. Blind Kenmerk 17.003559 *17.003559* Datum B&W-besluit

Nadere informatie

AMBITIEDOCUMENT ZONNE-ENERGIE UITWERKING OMGEVINGSVISIE - GEMEENTE OPSTERLAND

AMBITIEDOCUMENT ZONNE-ENERGIE UITWERKING OMGEVINGSVISIE - GEMEENTE OPSTERLAND GEMEENTEBLAD Officiële uitgave van gemeente Opsterland. Nr. 25469 16 februari 2017 AMBITIEDOCUMENT ZONNE-ENERGIE UITWERKING OMGEVINGSVISIE - GEMEENTE OPSTERLAND 1.INLEIDING ZONNE-ENERGIE IN OPKOMST Het

Nadere informatie

Uitvoeringsmaatregelen Hier zijn als beeldvorming de richtingen aangegeven waar het college verder inhoud aan te geven.

Uitvoeringsmaatregelen Hier zijn als beeldvorming de richtingen aangegeven waar het college verder inhoud aan te geven. 1 Inhoud Inleiding... 3 A. Gemeentelijke gebouwen en maatschappelijk vastgoed... 3 B. Woningen... 4 C. Commerciële dienstverlening (MKB)... 4 D. Industrie en bedrijven... 5 E. Verkeer en Vervoer... 5 F.

Nadere informatie

tot eind 2025 - LED verlichting bij vervanging - inzet slimme verlichtingsconcepten

tot eind 2025 - LED verlichting bij vervanging - inzet slimme verlichtingsconcepten Doelstelling Actie Doorlooptijd Wat gaan we doen Eigenaarschap Eigen organisatie 20% energiebesparing t.o.v. 2015 Energiebesparing gemeentelijke gebouwen 20% transitie naar hernieuwbare energie t.o.v.

Nadere informatie

CONCEPT FACTSHEETS KLIMAATCONTRACT PROVINCIE DRENTHE GEMEENTE HOOGEVEEN Datum: Blad 1 van 5

CONCEPT FACTSHEETS KLIMAATCONTRACT PROVINCIE DRENTHE GEMEENTE HOOGEVEEN Datum: Blad 1 van 5 Blad 1 van 5 Hoogeveen deelprogramma Diep Onder Drenthe 1. WKO installatie BVG/CH/Raadhuis 2. WKO installatie 1. Een WKO installatie in het BVG/CH/Raadhuis. 2. Duidelijkheid over de haalbaarheid van een

Nadere informatie

Energievisie Borne 22 september 2011. Michel Leermakers Linda Rutgers Twence. Co Kuip HVC. www.twence.nl

Energievisie Borne 22 september 2011. Michel Leermakers Linda Rutgers Twence. Co Kuip HVC. www.twence.nl Energievisie Borne 22 september 2011 Michel Leermakers Linda Rutgers Twence Co Kuip HVC Inhoud van vanochtend Gemeente Borne Visie Twence Werkwijze Energievisie Resultaten Huidige energieconsumptie Bronpotentieel

Nadere informatie

Notitie Duurzame energie per kern in de gemeente Utrechtse Heuvelrug

Notitie Duurzame energie per kern in de gemeente Utrechtse Heuvelrug Notitie Duurzame energie per kern in de gemeente Utrechtse Heuvelrug CONCEPT Omgevingsdienst regio Utrecht Mei 2015 opgesteld door Erwin Mikkers Duurzame energie per Kern in gemeente Utrechtse Heuvelrug

Nadere informatie

Energie neutraal Veenendaal De aanpak en de inhoud

Energie neutraal Veenendaal De aanpak en de inhoud Energie neutraal Veenendaal 2035 De aanpak en de inhoud Inhoud Waarom energieneutraal en wanneer? 1 e opzet programmaplan Resultaten interne consultatie Resultaten externe consultatie Enkele voorbeelden

Nadere informatie

Almere. Uitkomsten van de zoektocht naar dé klimaatneutrale gemeente in Flevoland 2015

Almere. Uitkomsten van de zoektocht naar dé klimaatneutrale gemeente in Flevoland 2015 Uitkomsten van de zoektocht naar dé klimaatneutrale gemeente in Flevoland 2015 Natuur en Milieufederatie Flevoland heeft ook dit jaar weer een verkenning gedaan naar het klimaatneutrale gehalte van de

Nadere informatie

Tussenevaluatie Zutphen energieneutraal anno 2012 Forum 23 april 2012

Tussenevaluatie Zutphen energieneutraal anno 2012 Forum 23 april 2012 Tussenevaluatie Zutphen energieneutraal anno 2012 Forum 23 april 2012 Sabine van Galen-Avegaart Agenda 1. De opgave Zutphen energieneutraal 2. Resultaat van ons beleid in cijfers 3. Wat hebben we in 2010-2011

Nadere informatie

Provinciaal klimaat- en energiebeleid: doelen, emissies, maatregelen. Robert Koelemeijer - PBL

Provinciaal klimaat- en energiebeleid: doelen, emissies, maatregelen. Robert Koelemeijer - PBL Provinciaal klimaat- en energiebeleid: doelen, emissies, maatregelen. Robert Koelemeijer - PBL Doelstellingen - Mondiaal Parijs-akkoord: Well below 2 degrees. Mondiaal circa 50% emissiereductie nodig in

Nadere informatie

Klimaat- en energiebeleid Gemeente Nijmegen

Klimaat- en energiebeleid Gemeente Nijmegen Klimaat- en energiebeleid Gemeente Nijmegen Fons Claessen sr.adviseur klimaat, energie & duurzaamheid Gemeente Nijmegen Waarom moeten we iets doen?? 1: Klimaatverandering 2: Energie en grondstoffen 3.

Nadere informatie

Presentatie Duurzame Energie. Podiumbijeenkomst 17 maart

Presentatie Duurzame Energie. Podiumbijeenkomst 17 maart Presentatie Duurzame Energie Podiumbijeenkomst 17 maart Energie-opgave 2 Kader: Mondiaal Lokaal Klimaatakkoord Parijs (2015) Ministerie EZ/ NL Energie Neutraal 2050 Provinciaal uitvoeringsprogramma (2016)

Nadere informatie

Uitvoeringsprogramma Klimaat

Uitvoeringsprogramma Klimaat Uitvoeringsprogramma Klimaat 2017-2020 (UPK 2017-2020) Slim samenwerken aan een CO 2 -neutraal en klimaatbestendig Slim samenwerken aan een CO 2 -neutraal- en klimaatbestendig. De gemeente heeft de ambitie

Nadere informatie

Raadsvoorstel. Voorloper. Startnotitie Duurzaam Druten. Datum collegebesluit 9 januari 2018 Datum presidium 8 januari 2018

Raadsvoorstel. Voorloper. Startnotitie Duurzaam Druten. Datum collegebesluit 9 januari 2018 Datum presidium 8 januari 2018 Voorloper Onderwerp Startnotitie Duurzaam Druten Datum collegebesluit 9 januari 2018 Datum presidium 8 januari 2018 Portefeuillehouder A. Springveld Behandelend team Team strategie en beleid Behandelend

Nadere informatie

Factsheet Energie en Klimaat

Factsheet Energie en Klimaat Factsheet Energie en Klimaat 1. Inleiding Deze factsheet heeft betrekking op het klimaatbeleid (de reductie van CO 2 )en het energiebeleid (inzetten op zeven speerpunten) van Den Haag. Voor deze factsheet

Nadere informatie

Sta. B&W-nota. gemeente Winterswijk /6 datum nota : zaaknummer blad

Sta. B&W-nota. gemeente Winterswijk /6 datum nota : zaaknummer blad B&W-nota zaaknummer blad programma werkdoel onderwerp Sta 143455 1/6 datum nota : 01-11-2017 : 5: Innovatie, Duurzame Energie en Milieu : 1634 / Gasloos nieuwbouw : Aardgasloos bouwen 5 advies: " 1. In

Nadere informatie

Raadsvoorstel. Samenvatting

Raadsvoorstel. Samenvatting \--/7 Raadsvoorstel '5C7 (j) Agendapuntnummer : Documentnummer : Raadsvergadering d.d. : Raadscommissie Commissie d.d. Programma Onderwerp Portefeuillehouder Bijlagen 6 ir.n.rr 18 oo 000 25-01-2018 Commissie

Nadere informatie

UITVOERINGSPROGRAMMA 2015-2020

UITVOERINGSPROGRAMMA 2015-2020 UITVOERINGSPROGRAMMA Het Uitvoeringsprogramma van het Milieubeleidsplan omvat negentien projecten waarin de verschillende milieurelevante thema s en de vier benoemde doelgroepen (inwoners, bedrijven, samenkomen.

Nadere informatie

Warmtetransitie en het nieuwe kabinet. Nico Hoogervorst

Warmtetransitie en het nieuwe kabinet. Nico Hoogervorst Warmtetransitie en het nieuwe kabinet Nico Hoogervorst 24 november 2017 Regeerakkoord Rutte III (2017 - ) Opmerkelijk: Lange formatie Klimaat-minister op EZ Duurzaam = klimaatbescherming Milieubescherming

Nadere informatie

Energieconvenant bedrijfsleven Veenendaal en gemeente Veenendaal

Energieconvenant bedrijfsleven Veenendaal en gemeente Veenendaal Energieconvenant bedrijfsleven Veenendaal en gemeente Veenendaal 1 Intentie Bedrijvenkring Veenendaal, de coöperatieve verenigingen van Ondernemend Veenendaal, de deelnemende bedrijven en de gemeente Veenendaal

Nadere informatie

Ambitieverklaring en samenwerkingsovereenkomst voor een duurzame warmtevoorziening in Ede

Ambitieverklaring en samenwerkingsovereenkomst voor een duurzame warmtevoorziening in Ede Ambitieverklaring en samenwerkingsovereenkomst voor een duurzame warmtevoorziening in Ede Concept 22 juni 2015 1 Ambitieverklaring en Samenwerkingsovereenkomst voor een duurzame warmtevoorziening in Ede

Nadere informatie

Uitvoeringsprogramma Klimaatbeleid Vaals 2012-2015

Uitvoeringsprogramma Klimaatbeleid Vaals 2012-2015 Uitvoeringsprogramma Klimaatbeleid Vaals 2012-2015 Projectcode GEMEENTE 1 Energiebesparing gemeentelijke gebouwen Doelstelling Het verbeteren van de energieprestatie van gemeentelijke gebouwen door 3%

Nadere informatie

Kerntaak/plandoel: Milieu, energie en klimaat: een energieneutraal Gelderland in 2050

Kerntaak/plandoel: Milieu, energie en klimaat: een energieneutraal Gelderland in 2050 STATENBRIEF Onderwerp: Rondvraag over windenergie in Zaltbommel en Apeldoorn Portefeuillehouder: J.J. van Dijk Kerntaak/plandoel: Milieu, energie en klimaat: een energieneutraal Gelderland in 2050 Doel

Nadere informatie

Paragraaf duurzaamheid

Paragraaf duurzaamheid Paragraaf duurzaamheid Paragraaf duurzaamheid Wij hebben als gemeentelijke organisatie een voorbeeldfunctie en zorgen ervoor dat de gemeentelijke organisatie energieneutraal wordt voor 2030. Voor de gemeente

Nadere informatie

Voorstel raad. Onderwerp. Voorstel. Inleiding GEWIJZIGD. Westerheul IV: warmte- en koudeopslag en ambitie duurzaamheid

Voorstel raad. Onderwerp. Voorstel. Inleiding GEWIJZIGD. Westerheul IV: warmte- en koudeopslag en ambitie duurzaamheid Voorstel raad GEWIJZIGD AAN de gemeenteraad REGISTRATIENUMMER 14G0000078 AGENDAPUNT 6 TER INZAGE Ja NUMMER 0043/14 BIJLAGE(N) Rapport W/E Adviseurs energie voor Westerheul (openbaar) RAADSVERGADERING 30

Nadere informatie

Realisatie wind-energie in Weert in samenwerking met Nederweert, Leudal en Peel-en Maas. Informatiebijeenkomst Commissie Weert, 17 november 2015

Realisatie wind-energie in Weert in samenwerking met Nederweert, Leudal en Peel-en Maas. Informatiebijeenkomst Commissie Weert, 17 november 2015 Realisatie wind-energie in Weert in samenwerking met Nederweert, Leudal en Peel-en Maas Informatiebijeenkomst Commissie Weert, 17 november 2015 1 Inhoud Duurzame energie in Weert POL en samenwerking Uitgangspunt

Nadere informatie

Bestuursovereenkomst overdracht bevoegdheden inzake realisatie windopgave gemeente Brielle

Bestuursovereenkomst overdracht bevoegdheden inzake realisatie windopgave gemeente Brielle Bestuursovereenkomst overdracht bevoegdheden inzake realisatie windopgave gemeente Brielle Partijen: Gedeputeerde Staten van Zuid-Holland, vertegenwoordigd door gedeputeerde de heer J.F. Weber, daartoe

Nadere informatie

Monitor klimaatbeleid. Gemeente Hunsum (fictief)

Monitor klimaatbeleid. Gemeente Hunsum (fictief) Inleiding Behaalt uw gemeente de klimaatdoelstellingen? Wilt u weten hoeveel duurzame energie in uw gemeente wordt geproduceerd of energie wordt bespaard? Zoekt u inzicht in welke maatregelen succesvol

Nadere informatie

datum ondertekening; bron bekendmaking

datum ondertekening; bron bekendmaking Behoort bij raadsbesluit zaaknr. 9901 Wetstechnische informatie GEGEVENS VAN DE REGELING Overheidsorganisatie Officiële naam regeling Citeertitel Besloten door Deze versie is geldig tot (als de vervaldatum

Nadere informatie

Deel 3: de Productie(-installatie) MONITOR

Deel 3: de Productie(-installatie) MONITOR Deel 3: de Productie(-installatie) MONITOR Deze Monitor gaat over productie-installaties: windturbines, windparken collectieve zonprojecten andere productie-installaties alle productie-projecten waar jullie

Nadere informatie

Rabin Baldewsingh. 27 juni SBR congres

Rabin Baldewsingh. 27 juni SBR congres Samen op weg naar een klimaatneutraal Den Haag Rabin Baldewsingh wethouder duurzaamheid gemeente Den Haag 27 juni SBR congres Den Haag Ambitie Den Haag klimaatneutraal in 2040 CO 2 -emissie reduceren door:

Nadere informatie

Energie in de provincie Utrecht. Een inventarisatie van het energiegebruik en het duurzaam energie potentieel

Energie in de provincie Utrecht. Een inventarisatie van het energiegebruik en het duurzaam energie potentieel Energie in de provincie Utrecht Een inventarisatie van het energiegebruik en het duurzaam energie potentieel Doel van Onderzoek Dit onderzoek dient om: 1. Een nieuw overzicht samen te stellen van het energiegebruik

Nadere informatie

2-7-2014. Energieakkoord voor duurzame groei. Juli 2014 WERK IN UITVOERING. Ed Nijpels. Wie zaten aan tafel tijdens de onderhandelingen?

2-7-2014. Energieakkoord voor duurzame groei. Juli 2014 WERK IN UITVOERING. Ed Nijpels. Wie zaten aan tafel tijdens de onderhandelingen? Energieakkoord voor duurzame groei Juli 2014 WERK IN UITVOERING Ed Nijpels Wie zaten aan tafel tijdens de onderhandelingen? 1 Waarom een Energieakkoord? Perspectief Consistentie Ambitie Realiteit Groei

Nadere informatie

Onderwerp: Kaders voor windenergie

Onderwerp: Kaders voor windenergie Aan het Algemeen Bestuur Datum: 02-10-2013 Onderwerp: Kaders voor windenergie Voorstel 1. Vaststellen van beleidskaders voor windenergie-initiatieven; 2. Kennis te nemen van het initiatief voor een windmolenpark

Nadere informatie

Groene Fabriek Lochem

Groene Fabriek Lochem Groene Fabriek Lochem CCS Energie, innovatief en integraal 12 adviseurs Onderwerpen Biomassa Mono-mestvergisting op de boerderij Biogasopwerking tot Groen gas Mestraffinage Houtstook / torrefactie Kennisoverdracht

Nadere informatie

Bio-energiecentrales Eindhoven

Bio-energiecentrales Eindhoven Bio-energiecentrales Eindhoven Frans Kastelijn Programmamanager Energie Gemeente Eindhoven December 2014 Inhoudsopgave 1. Algemeen 2. Duurzame energie en activiteiten op lokaal niveau 3. Bio-energie centrales

Nadere informatie

Duurzaamheidvisie Gemeente Staphorst

Duurzaamheidvisie Gemeente Staphorst r 2018 Duurzaamheidvisie Gemeente Staphorst Versie: Definitief (inclusief aangenomen amendementen) Duurzaamheidvisie Gemeente Staphorst Pagina 1 van 6 Inhoudsopgave 1. Verrekijker 2018 2. Essentie Duurzaamheidvisie

Nadere informatie

Subsidieverordening Groene leges De Ronde Venen 2019 en Gelezen het voorstel van het college van burgemeester en wethouders;

Subsidieverordening Groene leges De Ronde Venen 2019 en Gelezen het voorstel van het college van burgemeester en wethouders; GEMEENTEBLAD Officiële uitgave van de gemeente De Ronde Venen Nr. 281525 27 december 2018 Subsidieverordening Groene leges De Ronde Venen 2019 en 2020 De raad van de gemeente De Ronde Venen; Gelezen het

Nadere informatie

Windenergie in Almere

Windenergie in Almere In dit boekje is te vinden: Ambitie: Almere energieneutraal in 2022 Waarom deze ambitie? Hoe bereiken we de ambitie? Energie Werkt! Vergelijking met ontwikkeling zonder beleid Ambitie: Almere energieneutraal

Nadere informatie

Ervaringen met gesloten bodemenergiesystemen in Goes. Dag van de Zeeuwse Bodem - 21 april 2016 Ronald Wennekes - IF Technology

Ervaringen met gesloten bodemenergiesystemen in Goes. Dag van de Zeeuwse Bodem - 21 april 2016 Ronald Wennekes - IF Technology Ervaringen met gesloten bodemenergiesystemen in Goes Dag van de Zeeuwse Bodem - 21 april 2016 Ronald Wennekes - IF Technology 1 Inhoud 1. Bodemenergie in het kort 2. Melding en vergunning gesloten systemen

Nadere informatie

Aardgasvrije nieuwbouw

Aardgasvrije nieuwbouw Aardgasvrije nieuwbouw Het kan, nu alleen nog doen Peter-Paul Smoor/Wienand van Dijk 02-10-2017 Doel van vandaag Komen tot commitment voor een gezamenlijke aanpak om z.s.m. aardgasvrije nieuwbouw te realiseren

Nadere informatie

Stap voor stap naar een duurzaam Ede

Stap voor stap naar een duurzaam Ede Stap voor stap naar een duurzaam Ede Verslag van duurzame initiatieven in 2013 Met beleid naar een leefbare toekomst 2 Stap voor stap naar een duurzaam Ede Verslag van duurzame initiatieven in 2013 Inhoudsopgave

Nadere informatie

Duurzaam benutten van warmte

Duurzaam benutten van warmte Duurzaam benutten van warmte Netwerkbijeenkomst duurzame regionale energie Gelderland 12 juni 2013 Door: Hans Wouters Programma energietransitie Provincie Gelderland Provincie zet zich in op de toepassing

Nadere informatie

Duurzaamheidsfonds Amstelveen. Carina Dijkhuis Aanjager Duurzaamheidsfonds

Duurzaamheidsfonds Amstelveen. Carina Dijkhuis Aanjager Duurzaamheidsfonds Duurzaamheidsfonds Amstelveen Carina Dijkhuis Aanjager Duurzaamheidsfonds Hoera, 1 jaar! De oogst van het eerste jaar: 9 goedgekeurde aanvragen voor subsidies voor haalbaarheidsonderzoeken, ter waarde

Nadere informatie

Uitvoeringsprogramma 2017 en Op weg naar een klimaatneutraal Gemeente Renkum

Uitvoeringsprogramma 2017 en Op weg naar een klimaatneutraal Gemeente Renkum Uitvoeringsprogramma 2017 en 2018 Op weg naar een klimaatneutraal 2040 Gemeente Renkum 1 Inleiding Onderhavig uitvoeringsprogramma geeft een overzicht van projecten en activiteiten die worden gecontinueerd

Nadere informatie

CO2 Prestatieladder Voortgangsrapportage 2018

CO2 Prestatieladder Voortgangsrapportage 2018 CO2 Prestatieladder Voortgangsrapportage 2018 Naam opdrachtgever: Raedthuys Holding B.V. Adres: Hengelosestraat 585 Plaats: Enschede Uitgevoerd door: Adres: Plaats Telefoon: e-mail: Jan Manenschijn Datum

Nadere informatie

*Z075167D42B* Gemeenteraad van Goeree-Overflakkee Postbus AA MIDDELHARNIS. Geachte raad,

*Z075167D42B* Gemeenteraad van Goeree-Overflakkee Postbus AA MIDDELHARNIS. Geachte raad, Gemeenteraad van Goeree-Overflakkee Postbus 1 3240 AA MIDDELHARNIS *Z075167D42B* Geachte raad, Registratienummer : Z -16-69161 / 8211 Agendanummer : 11 Portefeuillehouder : Wethouder Van der Vlugt Raadsvergadering

Nadere informatie

Aan de gemeenteraad Gemeente Steenwijkerland Vendelweg 1 8331 XE Steenwijk Steenwijk, 5-3-2013 Nummer voorstel: 2013/18

Aan de gemeenteraad Gemeente Steenwijkerland Vendelweg 1 8331 XE Steenwijk Steenwijk, 5-3-2013 Nummer voorstel: 2013/18 1 Voorstel aan de raad Aan de gemeenteraad Gemeente Steenwijkerland Vendelweg 1 8331 XE Steenwijk Steenwijk, 5-3-2013 Nummer voorstel: 2013/18 Voor raadsvergadering d.d.: 19-03-2013 Agendapunt: 06 Onderwerp:

Nadere informatie

Gemeente Bergen. Ontwikkelingen energiegebruik en duurzame energieproductie tot Mark Valkering en Herman Verhagen 14 oktober 2016

Gemeente Bergen. Ontwikkelingen energiegebruik en duurzame energieproductie tot Mark Valkering en Herman Verhagen 14 oktober 2016 Gemeente Bergen Ontwikkelingen energiegebruik en duurzame energieproductie tot 2020 Mark Valkering en Herman Verhagen 14 oktober 2016 Energiegebruik 2010-2015 Energiegebruik Bergen (NH. (GWh) 2010 2011

Nadere informatie

gelezen het voorstel van het college van burgemeester en wethouders van 12 september 2017;

gelezen het voorstel van het college van burgemeester en wethouders van 12 september 2017; Verordening bodemenergiesystemen gemeente Papendrecht De raad van de gemeente Papendrecht; gelezen het voorstel van het college van burgemeester en wethouders van 12 september 2017; gelet op de artikelen

Nadere informatie

Lessons learned KWO praktijkervaringen bodemenergie in NL. Bijeenkomst WCTB Sanne de Boer - IF Technology 21 oktober 2014

Lessons learned KWO praktijkervaringen bodemenergie in NL. Bijeenkomst WCTB Sanne de Boer - IF Technology 21 oktober 2014 Lessons learned KWO praktijkervaringen bodemenergie in NL Bijeenkomst WCTB Sanne de Boer - IF Technology 21 oktober 2014 Praktijkervaringen met Bodemenergie Open of Gesloten systemen?.... Allebei geschikt!

Nadere informatie

Deelname van gemeente Heusden aan landelijke Stimuleringsregeling voor lokale Klimaatinitiatieven (SloK)

Deelname van gemeente Heusden aan landelijke Stimuleringsregeling voor lokale Klimaatinitiatieven (SloK) Samenvatting: Inleiding: In de voorbereiding van de Duurzaamheidsagenda heeft uw college ingestemd met de indiening van een gemeentelijke aanvraag ter verkrijging van een uitkering uit het Gemeentefonds

Nadere informatie

Verordening interferentiegebieden Bodemenergiesystemen gemeente Groningen 2018

Verordening interferentiegebieden Bodemenergiesystemen gemeente Groningen 2018 Verordening interferentiegebieden Bodemenergiesystemen gemeente Groningen 2018 De raad van de gemeente Groningen; Gelezen het voorstel van het college van burgemeester en wethouders d.d. [datum]; Gelet

Nadere informatie

Achtergrond en doel presentatie

Achtergrond en doel presentatie Achtergrond en doel presentatie Achtergrond Uitnodiging van de raad; Nuon heeft reeds wind turbines in de Hoofdplaatpolder; Nuon ziet mogelijkheden voor het op termijn vervanging van de huidige turbines

Nadere informatie

Datum vergadering Gedeputeerde Staten Verzenddatum Geheim. 28 oktober 2014 J j OKF ZOU

Datum vergadering Gedeputeerde Staten Verzenddatum Geheim. 28 oktober 2014 J j OKF ZOU 5 -minuten versie voor Provinciale Staten provincie HOLLAND Directie DLB Afdeling Samenleving en Economie Registratienummer 489015306 {DOS-2007-0015748) Datum vergadering Gedeputeerde Staten Verzenddatum

Nadere informatie

Raadsinformatieavond invulling sociale randvoorwaarden windenergie Zonzeel Welkom

Raadsinformatieavond invulling sociale randvoorwaarden windenergie Zonzeel Welkom Raadsinformatieavond invulling sociale randvoorwaarden windenergie Zonzeel Welkom 19 november 2015 1 Opzet presentatie 1. Inleiding 2. Terugblik/voorgeschiedenis 3. Gemeentelijke ambitie vertaald naar

Nadere informatie

Regionale Energie Strategie

Regionale Energie Strategie Regionale Energie Strategie Regionaal samenwerken voor realisatie van de Klimaatopgave Een historische opgave Om de opwarming van de aarde te beteugelen, zijn drastische maatregelen nodig. Dit jaar wordt

Nadere informatie

Duurzaamheidsonderzoek en subsidiescan Combibad De Vliet te Leiden. 11 februari 2016

Duurzaamheidsonderzoek en subsidiescan Combibad De Vliet te Leiden. 11 februari 2016 Duurzaamheidsonderzoek en subsidiescan Combibad De Vliet te Leiden 11 februari 2016 1 Managementsamenvatting Inleiding De gemeente Leiden heeft in haar duurzaamheidsambitie doelen gesteld voor de korte

Nadere informatie

Regionale Energie Strategie

Regionale Energie Strategie Regionale Energie Strategie Regionaal samenwerken voor realisatie van de Klimaatopgave Een historische opgave Om de opwarming van de aarde te beteugelen, zijn drastische maatregelen nodig. Dit jaar wordt

Nadere informatie

SUBSIDIEREGELING DAK-EN/OF VLOERISOLATIE PARTICULIERE WONINGEN DEN HAAG

SUBSIDIEREGELING DAK-EN/OF VLOERISOLATIE PARTICULIERE WONINGEN DEN HAAG Ons kenmerk DSO/2016.50 RIS 291630 SUBSIDIEREGELING DAK-EN/OF VLOERISOLATIE PARTICULIERE WONINGEN DEN HAAG 2016-2018 HET COLLEGE VAN BURGEMEESTER EN WETHOUDERS, overwegende dat het gewenst is ter invulling

Nadere informatie

Symposium De Groene Delta van Nijmegen. Dag van de duurzaamheid 10 oktober 2014

Symposium De Groene Delta van Nijmegen. Dag van de duurzaamheid 10 oktober 2014 Symposium De Groene Delta van Nijmegen Dag van de duurzaamheid 10 oktober 2014 Noodzaak tot veranderen 13-10-2014 2 En toen was daar... http://www.energieakkoordser.nl/ https://energiekgelderland.nl/paginas/default.aspx

Nadere informatie

Kansen voor warmte. Frans Rooijers Lustrumcongres Stichting Warmtenetwerk, 13-2-2014

Kansen voor warmte. Frans Rooijers Lustrumcongres Stichting Warmtenetwerk, 13-2-2014 Kansen voor warmte Frans Rooijers Lustrumcongres Stichting Warmtenetwerk, 13-2-2014 Centrale boodschap Er is een groot potentieel aan duurzame warmte en warmtebesparing in Nederland beschikbaar. Per situatie

Nadere informatie

SUBSIDIEREGELING DAK- EN/OF VLOERISOLATIE DEN HAAG 2015

SUBSIDIEREGELING DAK- EN/OF VLOERISOLATIE DEN HAAG 2015 Gemeente Den Haag Ons kenmerk DSO/2015.113 RIS 281442 SUBSIDIEREGELING DAK- EN/OF VLOERISOLATIE DEN HAAG 2015 HET COLLEGE VAN BURGEMEESTER EN WETHOUDERS, Overwegende dat: - het gewenst is ter invulling

Nadere informatie

Overijssel maakt werk van nieuwe energie!

Overijssel maakt werk van nieuwe energie! Overijssel maakt werk van nieuwe energie! U wilt met uw onderneming of woningcorporatie werk maken van nieuwe energie of energiebesparing. Maar u krijgt de financiering niet (volledig) rond via een bancaire

Nadere informatie

CO2-Servicepunt/deelverordening duurzaam energiepakket EXINH-project: DE-02

CO2-Servicepunt/deelverordening duurzaam energiepakket EXINH-project: DE-02 Provinciale Staten van Noord-Holland Voordracht 88 Haarlem, 15 november 2005 Onderwerp: Bijlage: CO2-Servicepunt/deelverordening duurzaam energiepakket EXINH-project: DE-02 Ontwerpbesluit Inleiding Het

Nadere informatie

Bodemenergie in Arnhem Stimuleren en regie

Bodemenergie in Arnhem Stimuleren en regie Stimuleren en regie 12 juni 2013 Marc van der Burght Gelders netwerk Energie Beleidsmedewerker Bodem en Energie Open systeem 2011 Zes programmalijnen: 1. Energieneutraal Arnhem 2. Toonaangevend cluster

Nadere informatie

Betekenis Energieakkoord voor Duurzame Groei voor de Installatiebranche. Teun Bokhoven Duurzame Energie Koepel 3 februari 2014 / VSK beurs

Betekenis Energieakkoord voor Duurzame Groei voor de Installatiebranche. Teun Bokhoven Duurzame Energie Koepel 3 februari 2014 / VSK beurs Betekenis Energieakkoord voor Duurzame Groei voor de Installatiebranche Teun Bokhoven Duurzame Energie Koepel 3 februari 2014 / VSK beurs Inhoud Introductie Duurzame Energie Koepel en Sector beschrijving

Nadere informatie

Dan op een ander dak!

Dan op een ander dak! Geen zonnepanelen op eigen dak? Dan op een ander dak! Een initiatief van Zon op Nederland Wat is Zon op Nederland In het kort: Zon op is burgerinitiatief Buurtbewoners kopen gezamenlijk zonnepanelen Op

Nadere informatie

Regio-overleg milieu. HERNIEUWBARE ENERGIE EN KLIMAAT Inleiding. Ingelmunster 14 maart 2013. Dominiek Vandewiele

Regio-overleg milieu. HERNIEUWBARE ENERGIE EN KLIMAAT Inleiding. Ingelmunster 14 maart 2013. Dominiek Vandewiele Regio-overleg milieu HERNIEUWBARE ENERGIE EN KLIMAAT Inleiding Ingelmunster 14 maart 2013 Dominiek Vandewiele agenda 8:30 onthaal en inleiding 8:45 Inleiding: Europese, Vlaamse en lokale beleidsprioriteiten

Nadere informatie

Deel 1 voor mensen die niet aanwezig waren op 14 mei

Deel 1 voor mensen die niet aanwezig waren op 14 mei route naar Deel 1 voor mensen die niet aanwezig waren op 14 mei Ambitie Oost Gelre energieneutraal in 2030 Nu ca 6%, straks 100% Vraag en doel Gemeenteraad: op korte termijn een grote stap in de energietransitie

Nadere informatie

Werkatelier duurzame energieopwekking

Werkatelier duurzame energieopwekking Werkatelier duurzame energieopwekking Plaats Bodegraven Datum 12 maart 2018 Presentator Jody de Graaf Duurzame energie 12 maart 2018 Pagina 1 Welkom Wethouder Kees Oskam Duurzame energie 12 maart 2018

Nadere informatie

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA DEN HAAG. Datum 4 juli 2017 Betreft Tweede openstelling SDE+ 2017

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA DEN HAAG. Datum 4 juli 2017 Betreft Tweede openstelling SDE+ 2017 > Retouradres Postbus 20401 2500 EK Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA DEN HAAG Directoraat-generaal Bezoekadres Bezuidenhoutseweg 73 2594 AC Den Haag Postadres

Nadere informatie

c) de belangen die mogelijk invloed kunnen ondervinden van de installatie van bodemenergiesystemen

c) de belangen die mogelijk invloed kunnen ondervinden van de installatie van bodemenergiesystemen 1 juli 2014 zaaknummer 2013-018143 Beleidsregels masterplannen bodemenergie Gelderland 2014 GEDEPUTEERDE STATEN VAN GELDERLAND Gelet op artikel 4:81 van de Algemene wet bestuursrecht, artikel 6.4, eerste

Nadere informatie

Initiatiefvoorstel aan Provinciale Staten HHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHH

Initiatiefvoorstel aan Provinciale Staten HHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHH Initiatiefvoorstel aan Provinciale Staten PS2009-997 HHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHH Duurzaamheidsfonds Gelderland HHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHH

Nadere informatie

Bijlage 2 Potentieelberekening energiestrategie 1/5

Bijlage 2 Potentieelberekening energiestrategie 1/5 Bijlage 2 Potentieelberekening energiestrategie 1/5 Bijlage 2 Potentieelberekening energiestrategie 2/5 Toelichting bij scenario-analyse energiebeleid Beesel Venlo Venray Deze toelichting beschrijft wat

Nadere informatie

Duurzaamheid: ervaringen uit Woerden. Hans Haring, wethouder duurzaamheid Woerden

Duurzaamheid: ervaringen uit Woerden. Hans Haring, wethouder duurzaamheid Woerden Duurzaamheid: ervaringen uit Woerden Hans Haring, wethouder duurzaamheid Woerden Duurzaamheid: ervaringen uit Woerden - Woerden: duurzaamheid tot in de haarvaten van de samenleving - Het klimaatakkoord

Nadere informatie

gemeente Bunnik INFORMATIENOTA De gemeenteraad Het college van burgemeester en wethouders Datum: 7 maart 2017

gemeente Bunnik INFORMATIENOTA De gemeenteraad Het college van burgemeester en wethouders Datum: 7 maart 2017 gemeente Bunnik INFORMATIENOTA Aan: Van: De gemeenteraad Het college van burgemeester en wethouders Datum: 7 maart 2017 Onderwerp: Tussentijdse evaluatie Bunnik Duurzaam In december 2014 heeft de gemeenteraad

Nadere informatie

Handvatten voor het omgevingsplan. Staalkaarten

Handvatten voor het omgevingsplan. Staalkaarten Handvatten voor het omgevingsplan Staalkaarten Een staalkaart: Geen blauwdruk! Inspiratiebron voor het opstellen van een omgevingsplan: Selectief Samenhangend Representatief De eerste tranche: 4 staalkaarten

Nadere informatie

Duurzame energieopties gemeente Woudrichem

Duurzame energieopties gemeente Woudrichem Duurzame energieopties gemeente Woudrichem Inleiding Er bestaan verschillende vormen van duurzame energie. Deze worden onderverdeeld in: Gebouwgebonden opties (zonne-energie, warmtepompen) Geothermische

Nadere informatie

Bossche energieconvenant

Bossche energieconvenant Bossche energieconvenant Bossche bedrijven slaan de handen ineen voor een duurzame en betrouwbare energievoorziening. Waarom een energieconvenant? Energie is de drijvende kracht Energie is de drijvende

Nadere informatie

*Z7348DBDA7D* raadsvoorstel. Onderwerp. Uitgangspunten windenergie. Voorstel

*Z7348DBDA7D* raadsvoorstel. Onderwerp. Uitgangspunten windenergie. Voorstel *Z7348DBDA7D* raadsvoorstel Vergadering Gemeenteraad van 20-07-2016 Afdeling Naam opsteller voorstel Portefeuillehouder : Ruimtelijk Beleid : Roij, Maaike van; Arts, Marian : G.J.W. (Geert) Gabriëls Raadsvoorstel:

Nadere informatie

Biomassapotentieel en de rol van lokale ketens. 1 december 2016 David Borgman

Biomassapotentieel en de rol van lokale ketens. 1 december 2016 David Borgman Biomassapotentieel en de rol van lokale ketens 1 december 2016 David Borgman Biomassapotentieel in NL Lokale ketenprojecten Gemene deler in projecten Uitgelicht: Biomassalland Lokale ketens voor glastuinbouw

Nadere informatie

HHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHH HHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHH

HHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHH HHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHH PS2009- INITIATIEFVOORSTEL Aan de leden van Provinciale Staten Initiatief voorstel Duurzaamheidsfonds Gelderland Beknopte samenvatting van inhoud voorstel: Bij de voorjaarsnota 2009 (PS2009-447) is ingestemd

Nadere informatie

Uw logo. Pieter van der Ploeg. Strategie. Alliander

Uw logo. Pieter van der Ploeg. Strategie. Alliander Pieter van der Ploeg Strategie Alliander Inhoud 1. Wat is Alliander 2. Van ambitie naar concrete vraag 3. Van nu en hier naar daar en straks en hoe kom ik daar 4. Wie doen mee 5. Voorbeeld van belang van

Nadere informatie

2.1.2 lucht De luchtkwaliteit binnen Baarn wordt inzichtelijk gemaakt op de vmk (GVVP) X X

2.1.2 lucht De luchtkwaliteit binnen Baarn wordt inzichtelijk gemaakt op de vmk (GVVP) X X 3.4 Het Milieu Uitvoeringsprogramma 2012-2015 Overzicht uren Overzicht budget 2.1.1 bodem 750 750 750 750 29.266 29.266 29.266 29.266 2.1.1.1 uiterlijk 2015 alle spoedeisende locaties in beeld en gesaneerd

Nadere informatie

CO2 Prestatieladder Voortgangsrapportage 2017

CO2 Prestatieladder Voortgangsrapportage 2017 CO2 Prestatieladder Voortgangsrapportage 2017 Naam opdrachtgever: Raedthuys Holding B.V. Adres: Hengelosestraat 569 Plaats: Enschede Uitgevoerd door: Zienergie BV Adres: Dokter Stolteweg 2 Plaats Zwolle

Nadere informatie