6,2. Werkstuk door een scholier 3032 woorden 9 juni keer beoordeeld. Geschiedenis. Inleiding

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "6,2. Werkstuk door een scholier 3032 woorden 9 juni keer beoordeeld. Geschiedenis. Inleiding"

Transcriptie

1 Werkstuk door een scholier 3032 woorden 9 juni ,2 20 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Inleiding Er zijn grote verschillen tussen staats- en natievorming. Een staat is een land met duidelijke grenzen. Het heeft een nationale wet, belastingen en een nationaal leger. Een natie is een volk of ras dat zich sterk met elkaar verbonden voelt. Ze spreken één taal en hebben hun eigen gebruiken. Een land kan uit meerdere naties bestaan, met allemaal hun eigen taal en gebruiken. Ik heb onderzocht hoe het proces van staatsvorming is begonnen en zich in Indonesië heeft ontwikkeld en waartoe het precies heeft geleid. Ook heb ik gekeken in hoeverre het vormen van een staat gelukt is. Dit heb ik gedaan door de hele geschiedenis na te gaan, en twee personen die iets aan de onafhankelijkheid van Indonesië hebben bijgedragen, nader te onderzoeken. Ik heb Indonesië gekozen, omdat het natuurlijk heel lang een kolonie van Nederland is geweest. Het leek me interessant om er meer over te weten te komen, omdat zo veel met Nederland te maken heeft. De periode van 1500 tot 1800 Voordat Indonesië, toen nog Indië, een kolonie werd van Nederland, bestond het land uit grotere en kleinere staten (eind 16e eeuw). Er waren dorpsgemeenten onder het gezag van adellijk bestuur en daarboven stond een vorst. Het volk moest 1/10e deel van de oogst afstaan aan de vorst en ze moesten dienstplichten leveren. Als ruil kregen ze hulp bij tegenslagen. Er was ook sprake van een soort droit divin: de vorst stond in verbinding met de goden en hij zou bovenmenselijke gaven hebben. Deze vorm van droit divin werd Adat genoemd. Ook waren er havenvorstdommen, deze hadden veel macht omdat iedereen daar gedwongen werd om te handelen. Hierdoor kwam de handel met o.a. met de VOC op gang. De VOC had haar hoofdkantoor in Batavia dat op Java, het meest vruchtbare eiland, ligt. De Hollanders hadden nederzettingen gesticht, waar ze konden wonen en de gebieden konden besturen. De VOC had het alleenrecht op Indië gekregen van de Staten-Generaal. Jan Pieterszoon Coen werd aangesteld als gouverneur-generaal en deze man zorgde ervoor dat de VOC enorme macht kreeg o.a. op het gebied van handel. Hij wilde zijn ideaal nastreven : een compagnie die de handel tussen India, Indonesië en de Chinese Zee zou beheersen. Aan het eind van de 18e eeuw, in 1780, raakte de Republiek in oorlog met Engeland. Engeland blokkeerde de verbinding tussen Nederland en Indonesië. In 1795 werd Nederland verovert door Frankrijk en hierdoor kwam Nederland aan de kant van Frankrijk te staan in de Frans - Engelse oorlog. Pagina 1 van 6

2 Willem V, die toen stadhouder van Nederland was, vluchtte naar Engeland en stelde de brieven van Kew op. Hierin gaf hij in feite de West-Indische bezittingen aan Engeland. De periode van 1800 tot 1900 Alleen Java en nog een paar andere gebieden bleven onder Hollands gezag. Daendels was in 1806 door Napoleon aangesteld als leider van Indië. Hij reorganiseerde het besturingssysteem helemaal. Hij zorgde ervoor dat er alleen westers gezag kwam. Hij liet de Grote Postweg aanleggen met herendiensten door de Javaanse boeren. De herendiensten hielden in dat mannen heel veel moesten werken en bijna niks kregen betaald. Er vielen zelfs doden door uitputting. Hierdoor kreeg de bevolking een nog grotere afkeer van de Hollanders, en ook andere landen vonden dat Napoleon Daendels moest ontslaan. Dat gebeurde in De Nederlanders in Indië waren niet meer in staat om Java af te schermen van de Engelsen, dus de Engelsen namen Java over onder leiding van Thomas Stamford Raffles. Veel interesse had Engeland niet voor Java, omdat Raffles er niet in was geslaagd om van Java een winstgevend gebied te maken. Daarom gaf Engeland Java weer terug aan Nederland in Pas in 1816 had deze het koloniaal gezag hersteld. Vooral op de Molukken kostte dat veel moeite. De Molukkers wilden de strenge Nederlanders niet terug. De Molukken werden al snel een centrum voor anti-nederlanders. Dit werd na een paar maanden de kop ingedrukt. Vanaf toen werd de basis gelegd voor het koloniale beleid zoals het tot en met de 20e eeuw werd gevoerd. Nederland vond dat het zich meer moest bemoeien met het bestuur, mede hierdoor brak de Java-oorlog uit. Dipanegara werd de leider van een nieuwe verzetsgroep. In het begin was deze best succesvol, maar Dipanegara werd gevangen genomen. In 1830 was de oorlog voorbij, en de Javaanse kant had de grootste verliezen geleden. Het cultuurstelsel werd ingevoerd, omdat Indië Nederland meer geld kostte dan opbracht. Het cultuurstelsel hield in dat boeren moesten verbouwen voor de Nederlandse markt. Ook moesten ze 1/5e deel van de oogst afstaan in ruil voor een vergoeding. Om alles echt goed te laten verlopen en voor goede communicatie te zorgen, werd een groot wegennet aangelegd. Hiervoor werden de boeren weer in herendienst aangenomen. Voor Nederland bracht het enorm veel op, het was 30% van de totale staatsopbrengst van Nederland. Maar iedereen werd veel minder positief erover, omdat men zag dat het de situatie voor de Indonesiërs niet bepaald verbeterde en liberale groepen zich verzetten tegen het stelsel. Uiteindelijk werd dit afgeschaft en vanaf 1870 mochten Nederlandse particuliere ondernemingen zich vestigen in Indonesië, dat steeds belangrijker werd voor de welvaart van Nederland. Daardoor vond Nederland dat hun gezag verstevigd moest worden en deden dit door een groot Nederlands leger in Indonesië te vestigen. Ook werden alle binnenlandse vorsten onder hun gezag geplaatst. De bedrijven die zich in Indonesië vestigden brachten nog meer geld op, maar voor het Indonesische personeel pakte het opnieuw slecht uit. Er werden slaven van hen gemaakt en zij werden behandeld als vee. Deze keer zat er echter een positieve kant aan voor de Indonesische bevolking. De bedrijven hadden geschoolde arbeiders nodig, dus werden er meer betere scholen opgericht. Ook wilden ze dat arbeiders gezond waren zodat ze meer konden werken, dus de gezondheidszorg werd ook verbeterd. Door de massale vestiging van Nederlandse bedrijven, groeide de economie en kwamen er meer Pagina 2 van 6

3 Nederlandse arbeiders naar Indonesië. Deze zagen in wat voor een situatie de inheemse bevolking zat en kwamen in opstand. Ze vonden dat Nederland moest boeten voor wat ze met de Indonesiërs had gedaan. De bevolking zette de Nederlanders onder druk en zo verbeterde het beleid, vooral op het gebied van onderwijs. Nu waren er niet alleen voor de rijkere mensen, maar ook voor de gewone volk, scholen. Er kwam ook beroepsonderwijs. De bedrijven vonden dit niet zo leuk, want goed geschoolde arbeiders waren natuurlijk duurder dan minder geschoolde. Het westerse onderwijs sprak de Indonesiërs erg aan. Er kwam een groep intellectuelen, die goed geschoold was. Doordat ze meer kennis hadden, zagen ze in dat de situatie van hun volk nog steeds erg slecht was. Dit was het allereerste begin van de opkomst van het nationalisme. De periode van 1900 tot 1949 In het begin, in 1908, was het nationalisme nog onschuldig. De intellectuelen richtten de Boedi Utomo op, wat het Schone Streven betekent. Hun propagandapunten waren volksonderwijs en de herwaardering van de Javaanse cultuur. Vreemd genoeg kregen ze geen steun van de bevolking. Toen de Sarekat Islam werd opgericht in 1912 was dat wel anders. Dit was oorspronkelijk bedoeld als vereniging van islamitische ondernemers die zich tegen de concurrentie van China keerden. Maar de Sarekat Islam groeide al snel uit tot hét symbool van het verzet tegen de christelijke Nederlandse overheersers voor honderdduizenden Indonesiërs. Deze stelden voor om hen meer te betrekken bij het bestuur, dit werd echter afgewezen. Hierdoor radicaliseerden veel van hen. In 1920 werd er een communistische partij opgericht, de Partai Kommunis Indonesia, waar zich een aantal nationalisten die zich van de Sarekat Islam hadden losgemaakt, bij voegden. Deze PKI was verantwoordelijk voor veel stakingen en waagde zelfs een openlijke opstand te organiseren in 1926 op West- Java. Dit werd een grote mislukking en de leiders van deze opstand werden gearresteerd en verbannen naar Boven Digoel, een interneringskamp. De PKI werd als een mislukking beschouwd en er kwam weer een nieuwe nationalistische stroming op. Deze stroming was niet religieus of iets dergelijks, maar was puur gericht op het verzet tegen het kolonialisme. De Partai Nasionalis Indonesia werd voor deze stroming opgericht door de toen jonge ingenieur Soekarno en groeide uit tot de belangrijkste nationalistische organisatie van die tijd. Een opvallend kenmerk voor deze nieuwe golf van nationalisme was dat iedere vorm van contact met de koloniale overheersers werd afgewezen. In die tijd was de politieke situatie sterk verandert. Aan het begin van de opkomst van het nationalisme hadden de koloniale bestuurders nog niet zoveel gevaar gezien, maar in deze tijd werden de onruststokers hard aangepakt. Soekarno en andere nationalistische leiders, zoals Mohammed Hatta en Soetan Sjahrir, werden verbannen naar Boven Digoel. Dit hielp niks; afwijzing van het plan om Indonesië een beperkte vorm van vrijheid te geven, maakte dat de Indonesiërs, die tot dat punt nog wel met de koloniale overheersers hadden willen samenwerken, juist koppiger en vastberadener werden om met het verzet door te gaan. De Nederlanders verloren alle steun, voor zover ze die nog hadden van de Indonesische leiders. De Japanners veroverden Indonesië in Voor hen was hun eigenbelang groter dan dat van de Indonesiërs. Ze stopten de bevolking, maar ook de Nederlanders, in kampen waar ze gedwongen werden Pagina 3 van 6

4 om hard te werken. 2 miljoen mensen stierven de hongerdood, er was dus een zeer slechte situatie. Toen Japan zwaar aan het verliezen was van de Geallieerden, beloofde premier Koiso Indonesië onafhankelijkheid op een nog nader te bepalen datum en haalde Soekarno uit de gevangenis. Hierdoor hadden ze de volle steun van Soekarno. Maar in 1945 werden de Japanners door Amerika verslagen en riepen de Indonesische nationalisten met Soekarno de Republiek Indonesië uit, maar de Nederlanders accepteerden dit niet, omdat ze bang waren dat ze de inkomsten niet konden missen. Ze wilden hulp van de Engelsen, deze wilden hen dat best verlenen, maar alleen als het ging om de onderhandeling van de toekomst van Indonesië, want de Engelsen stonden sympathiek tegenover de Indonesiërs. Ook de VS werkten Nederland tegen. Maar 15 november 1946 werd het Akkoord van Linggadjati getekend. Hierin erkende Nederland Indonesië als een republiek op Java en Sumatra, dat op uiterlijk 1 januari 1949 de Verenigde Staten van Indonesië zouden worden opgericht en dat het samen met Nederland in een unie verbonden waren. Dit betekende dus dat Nederland in principe akkoord ging met de geleidelijke en beperkte dekolonisatie. Ze spraken af beiden hun troepen te verminderen en naar samenwerking op het gebied van defensie en legervorming te streven. De onderhandelingen over de uitvoering van dit akkoord mislukten jammer genoeg, want omdat Nederland eerst had moeten overleggen om dit akkoord überhaupt te tekenen, waardoor het wantrouwen aan Indonesische kant groeide. Maar de Indonesiërs schonden weer een aantal afspraken, waardoor ook het wantrouwen aan de Nederlandse kant groeide. Ook de economie ging achteruit, daarom werd er van 21 juli 1947 tot 4 augustus 1947 een Politionele actie gehouden. Nederland veroverde hierbij weer de rijke gebieden. Maar 4 augustus kwam er dus een wapenstilstand. De Verenigde Naties stelden een Commissie van Goede Diensten in die ging bemiddelen. Op 17 januari 1948 kwam er een nieuwe overeenkomst, de Renville-overeenkomst. Maar alweer schonden de republikeinen de afspraken en de overeenkomst werd weer verbroken. Nederland ging over tot de Tweede Politionele actie, Soekarno, Hatta en Sjahir werden gevangen genomen. De VN kwam opnieuw in actie en eiste een nieuwe wapenstilstand en vrijlating van Hatta, Soekarno en Sjahir. Onder leiding van United Nations Commission for Indonesia (UNCI) volgden opnieuw besprekingen, de Rondetafelconferentie genoemd. Eindelijk werd in Den Haag overeenstemming bereikt over de onafhankelijkheid van Indonesië, niet de Verenigde Staten van Indonesië, maar een centraal geleide staat. Op 27 december 1949 vond de soevereiniteitsoverdracht plaats en was Indonesië eindelijk echt onafhankelijk. Wat hebben zij bijgedragen aan de staatsvorming? Soekarno Soekarno stichtte op 4 juli 1927 de Partai Nasional Indonesia (PKI). Van 1929 tot 1932 zat hij in de gevangenis omdat hij voor de veel onrust zorgde, volgens de Nederlanders. Hij zorgde zo bij het volk juist voor een nationaal bewustzijn. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werkte Soekarno samen met de Japanners, die het nationalisme in Indonesië voor eigen doeleinden wilden benutten. En Soekarno was degene die na de capitulatie van Japan, de republiek Indonesië uitriep en daar zelf president van werd. Hij geloofde dat de onafhankelijkheid voor een sterk, gezond en vrij Indonesië zou zorgen. De Nederlandse regering voelde weinig voor onderhandelingen met Soekarno, maar werd door Engeland hiertoe gedwongen. Een reeks Pagina 4 van 6

5 van conferenties volgde. Soekarno s bewind was nationalistisch en antiwesters, waarbij hij balanceerde tussen de militairen en de Partai Kommunis Idonesia. In de internationale politiek stelde Soekarno zich neutraal op. Op de eerste twee conferenties van de niet-gebonden landen speelde Soekarno een vooraanstaande rol. In de jaren 1959 en 1960 trachtte Soekarno zijn macht te vergroten door de invoering van de geleide democratie. De slechte economische toestand, een dreigend staatsbankroet, de mislukking van de confrontatiepolitiek met Maleisië en de naar de Volksrepubliek China neigende buitenlandse politiek deden juist het verzet tegen zijn bewind in de militaire kringen toenemen. Na de mislukking van de staatsgreep door communisten van 30 september 1965, waarin Soekarno een onduidelijke rol speelde, kwam de macht in handen van de legerleiding, die de Partai Komunis Indonesia ophief. Daarmee was ook de bemiddelaarsrol van Soekarno voorbij. Hij werd gedwongen zijn bevoegdheden af te staan aan generaal Soeharto. Multatuli Een persoon die ik nog niet heb genoemd, is Multatuli. Multatuli(Eduard Douwes Dekker) probeerde met zijn Max Havelaar (1860) zijn landgenoten de ogen te openen voor de erbarmelijke toestanden, waarin de bevolking van Nederlands-Indie leefde en werkte om het moederland rijk te maken. Veel Nederlanders zagen Indië dan ook slechts als die kolonie die hen op de koffieveilingen zo n enorme winst bezorgde. Door dit boek wérden ook veel ogen geopend, ook in Nederland ging men inzien dat ze de Indiërs onderdrukten. Hierdoor ontstond veel kritiek en twijfel over het beleid van Nederland in Indië. De Javanen voelden zich sterker en gesteund door de verschijning van Max Havelaar en kregen weer een beetje hoop. Rond 1900 werd er meer geld besteed aan openbaar onderwijs voor de inheemse bevolking, ook werd er een vorm van medezeggenschap aan de bevolking toegekend, de Volksraad, waar ik het eerder nog niet over heb gehad. Dat was eigenlijk alleen voor de vorm, want in de praktijk hadden ze eigenlijk niks in te brengen op het gebied van het bestuur van hun land. Later heeft de Volksraad meer invloed gekregen op het bestuur. Conclusie Uit mijn onderzoek heb ik een aantal dingen kunnen concluderen. Als eerst startte het proces van natievorming. Doordat de Nederlanders zich in Indonesië vestigden en het begon te besturen, kreeg het inheemse volk al gezamenlijke gevoelens. Ze wilden met zijn allen dezelfde dingen, zoals een eigen staat en dat de Nederlanders hen niet meer uitbuitten. Omdat het Indonesische volk een eigen staat wilden, kwam er verzet tegen Nederland, hiermee begon eigenlijk de lange weg naar staatsvorming al een beetje. Het nationalisme ontstond, vanwege de gezamenlijke gevoelens en belangen van het volk. Aan het begin was dit nationalisme nog een onschuldige en voorzichtige vorm van verzet: er werden nationalistische partijen opgericht door intellectuelen onder de bevolking. Nederland zag hier geen gevaar in en liet het toe. Naar mijn mening liet de bevolking zich te snel en te veel meeslepen in hun enthousiasme, waardoor een aantal van hen radicaliseerde toen het bestuur hun voorstel weigerde. Hierdoor was Nederland op zijn hoede en trad vanaf toen harder op tegen verzet van nationalisten: de leiders van de opstanden en ander verzet, zoals Soekarno, Hatta en Sjahrir, werden verbannen naar Boven Digoel of gevangen genomen. Dit verstérkte natuurlijk alleen maar het nationalistische gevoel en de wil van de Indonesiërs. Pagina 5 van 6

6 Toen de Japanners Indonesië bezetten, kon de inheemse bevolking niks tegen hen beginnen. Er was dus drie jaar geen mogelijkheid tot enig nationalistisch verzet. In 1945 kwam Indonesië heel dicht bij staatsvorming, doordat de Japanse premier Koiso de onafhankelijkheid beloofde. Nederland verzette zich hier tegen, omdat Indonesië als kolonie veel geld opbracht. Er woonden veel Nederlanders daar en er waren veel bedrijven gevestigd. Onder internationale druk moest Nederland zich wel terugtrekken uit Indonesië en na vele onderhandelingen was Indonesië uiteindelijk in 1949 een onafhankelijke staat. Zonder Soekarno was dit niet gelukt, hij heeft zich enorm ingespannen voor het Indonesische volk en zorgde voor steun van de kant van het volk. Multatuli heeft de discussie rond de ethische koloniale politiek op gang gebracht, waardoor Nederland kritischer naar zichzelf ging kijken. Voor dit proces begon, bestond Indonesië uit ruim 300 verschillende stammen en volken, er was dus niet echt sprake van één volk of staat. Nu, 500 jaar later, hebben Engeland, Japan maar vooral Nederland indirect ervoor gezorgd dat Indonesië zich als één volk/natie voelt en een eigen staat heeft. Het proces van staatsvorming is zeer langzaam gegaan, maar ik denk dat toen Nederland Indonesië bezette, er al snel één natie werd gevormd door de gezamenlijke gevoelens en belangen van het volk. Dus beide processen zijn volledig geslaagd, hetzij moeizaam. Bronnenlijst Overzee, Nederlandse koloniale geschiedenis E. van den Boogaart, P.J. Drooglever, P.C. Emmer e.a., Uitgave: Max Havelaar Multatuli, Uitgave:1996 (oorspronkelijk 1881) - Andere tijden, nieuwe verhalen van vroeger Ad van Liempt, Uitgave: Indisch verleden L.Ch. Hoestlandt e.a., Uitgave 1996 Evaluatie Ik ben heel wat wijzer geworden, qua Indonesië. Ik moest me alweer heel erg verdiepen in het onderwerp en informatie opzoeken, selecteren en verwerken. Dat was best lastig. Ik hoop dat ik het een beetje interessant heb opgeschreven en dat het er niet uitziet als bijv. een geschiedenisboek. Ook hoop ik dat het een beetje duidelijk was dat ik punt 2 en 3 van D) van het stencil heb gekozen. Er stond gelukkig heel veel over op internet, dus over het algemeen ging het wel goed. Een probleem was dat op de door mij bezochte sites verschillende jaartallen werden vermeld over 1 onderwerp. Dus dan stond op de ene site dat iets in bijv was gebeurd, en op de andere dat hetzelfde in 1901 was gebeurd. Ik denk wel dat de jaartallen die ik heb, kloppen. Ik ben heel tevreden over het resultaat, ik heb er weer heel erg lang aan gezeten, 2,5 weken, en dat kan je ook wel zien, vind ik. Ik heb deze keer geen noten, want ik heb geen citaten van schrijvers gebruikt. Dat vind ik wel jammer, want het zag er wel interessant uit. Pagina 6 van 6

Samenvatting Geschiedenis Onafhankelijkheid Indonesie

Samenvatting Geschiedenis Onafhankelijkheid Indonesie Samenvatting Geschiedenis Onafhankelijkheid I Samenvatting door een scholier 956 woorden 17 januari 2004 4,4 48 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Multatuli is de grondlegger van de ethische koers. KPM:

Nadere informatie

Hoofdstuk 1: Hoe ontwikkelde de VOC kooplieden tot bestuurders en wat zijn de gevolgen?

Hoofdstuk 1: Hoe ontwikkelde de VOC kooplieden tot bestuurders en wat zijn de gevolgen? Werkstuk door een scholier 1613 woorden 6 januari 2006 6,3 33 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Memo Inleiding Het koloniale verleden in Indonesië speelt een belangrijke rol in de hedendagese Nederlandse

Nadere informatie

De koloniale relatie Indonesië Nederland kerndeel antwoorden

De koloniale relatie Indonesië Nederland kerndeel antwoorden De koloniale relatie Indonesië Nederland kerndeel antwoorden 1 2 1. De VOC werd opgericht in 1602. 2. Dergelijke Nederlandse nederzettingen heetten factorijen/handelsposten. De Nederlanders stichtten deze

Nadere informatie

Eindexamen geschiedenis vwo 2007-I

Eindexamen geschiedenis vwo 2007-I Van kind tot burger: Volksopvoeding via het onderwijs in Nederland (1780-1920) Patriotten gaven aan het begrip burger een nieuwe betekenis. 2p 1 Noem deze nieuwe betekenis en geef aan tot welke visie op

Nadere informatie

Als bij een vraag een verklaring of uitleg gevraagd wordt, worden aan het antwoord geen punten toegekend als deze verklaring of uitleg ontbreekt.

Als bij een vraag een verklaring of uitleg gevraagd wordt, worden aan het antwoord geen punten toegekend als deze verklaring of uitleg ontbreekt. Examen HAVO 2007 tijdvak 2 woensdag 20 juni 9.00-12.00 uur geschiedenis Bij dit examen hoort een bijlage. Dit examen bestaat uit 29 vragen. Voor dit examen zijn maximaal 78 punten te behalen. Voor elk

Nadere informatie

Eindexamen geschiedenis havo 2008-I

Eindexamen geschiedenis havo 2008-I De koloniale relatie tussen Nederland(ers) en Nederlands-Indië De volgende gebeurtenissen uit de geschiedenis van Nederlands-Indië staan in willekeurige volgorde: 1 Johannes van den Bosch introduceert

Nadere informatie

Eindexamen geschiedenis havo 2007-I

Eindexamen geschiedenis havo 2007-I Van kind tot burger: Volksopvoeding in Nederland (1780-1901) De Calvinisten hechtten er veel belang aan dat de mensen zelf de Bijbel konden lezen. 1p 1 Welk gevolg had dit voor het onderwijs in de Republiek?

Nadere informatie

Eindexamen geschiedenis vwo 2008-II

Eindexamen geschiedenis vwo 2008-II De koloniale relatie tussen Nederland(ers) en Nederlands-Indië In 1596 bereikte een Nederlandse expeditie onder Cornelis de Houtman Bantam. 2p 1 Leg uit welk verband er bestaat tussen deze expeditie en

Nadere informatie

Eindexamen geschiedenis en staatsinrichting vmbo gl/tl 2007 - I

Eindexamen geschiedenis en staatsinrichting vmbo gl/tl 2007 - I De koloniale relatie Indonesië-Nederland + Het Indonesisch-Nederlands conflict 1945-1949 Gebruik bron 15. 1p 22 Wat was een gebruikelijke route van VOC-schepen naar Indonesië? A route 1 B route 2 C route

Nadere informatie

Cargadoors = iemand die in opdracht schepen bevracht en ladingen in ontvangst neemt.

Cargadoors = iemand die in opdracht schepen bevracht en ladingen in ontvangst neemt. Samenvatting door een scholier 1785 woorden 26 juni 2005 7,6 16 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Memo Van Nederlands-Indie tot Indonesië Hoofdstuk 1: Van VOC-koopman tot bestuursambtenaar Inleiding

Nadere informatie

geschiedenis en staatsinrichting CSE KB

geschiedenis en staatsinrichting CSE KB Examen VMBO-KB 2007 tijdvak 2 dinsdag 19 juni 9.00-11.00 uur geschiedenis en staatsinrichting CSE KB Gebruik het bronnenboekje. Dit examen bestaat uit 32 vragen. Voor dit examen zijn maximaal 48 punten

Nadere informatie

Als bij een vraag een verklaring of uitleg gevraagd wordt, worden aan het antwoord geen punten toegekend als deze verklaring of uitleg ontbreekt.

Als bij een vraag een verklaring of uitleg gevraagd wordt, worden aan het antwoord geen punten toegekend als deze verklaring of uitleg ontbreekt. Examen HAVO 2008 tijdvak 1 dinsdag 20 mei 9.00-12.00 uur geschiedenis Bij dit examen hoort een bijlage. Dit examen bestaat uit 28 vragen. Voor dit examen zijn maximaal 76 punten te behalen. Voor elk vraagnummer

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Module 8: Nederlands- Indië

Samenvatting Geschiedenis Module 8: Nederlands- Indië Samenvatting Geschiedenis Module 8: Nederlands- Indië Samenvatting door een scholier 1739 woorden 5 juni 2007 4 5 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Memo Intro Indonesië moest koloniaal rijk van

Nadere informatie

Historische context: Nederlands-Indië in de 19e eeuw

Historische context: Nederlands-Indië in de 19e eeuw Universität zu Köln Institut für Niederlandistik WS 2008/09 HS: Neuere Literatur: Max Havelaar Dozentin: Prof. Dr. M.-T. Leuker Referentin: A. Theissing Do., 06.11.2008 Opbouw: Het Indonesische archipel

Nadere informatie

Indonesian Times blz. 4 toch niet vrij? en spotprent

Indonesian Times blz. 4 toch niet vrij? en spotprent Indonesian Times 28-12-1949 blz.2 eindelijk onafhankelijk!! blz. 5 het dagelijks leven en advertentie Blz. 3 onafhankelijkstrijd? blz.6 eerlijke strijd? blz. 4 toch niet vrij? en spotprent blz.7 column

Nadere informatie

Examen HAVO. Geschiedenis (nieuwe stijl) en geschiedenis en staatsinrichting (oude stijl)

Examen HAVO. Geschiedenis (nieuwe stijl) en geschiedenis en staatsinrichting (oude stijl) Geschiedenis (nieuwe stijl) en geschiedenis en staatsinrichting (oude stijl) Examen HAVO Vragenboekje Hoger Algemeen Voortgezet Onderwijs Tijdvak 1 Woensdag 22 mei 9.00 12.00 uur 20 02 Voor dit examen

Nadere informatie

Als bij een vraag een verklaring of uitleg gevraagd wordt, worden aan het antwoord geen punten toegekend als deze verklaring of uitleg ontbreekt.

Als bij een vraag een verklaring of uitleg gevraagd wordt, worden aan het antwoord geen punten toegekend als deze verklaring of uitleg ontbreekt. Examen VWO 2007 tijdvak 1 dinsdag 22 mei 9.00-12.00 uur geschiedenis Bij dit examen hoort een bijlage. Dit examen bestaat uit 28 vragen. Voor dit examen zijn maximaal 85 punten te behalen. Voor elk vraagnummer

Nadere informatie

Hoofdvraag: Hoe ontstond Nederlands-Indië en hoe ontwikkelde die kolonie zich tot de zelfstandige republiek Indonesië?

Hoofdvraag: Hoe ontstond Nederlands-Indië en hoe ontwikkelde die kolonie zich tot de zelfstandige republiek Indonesië? Boekverslag door Z. 4081 woorden 12 november 2003 7.1 64 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Memo Inleiding Indië verloren, rampspoed geboren, een veelgebruikt spreekwoord kort nadat Nederlands-Indië

Nadere informatie

Eindexamen geschiedenis en staatsinrichting vmbo gl/tl 2003 - II

Eindexamen geschiedenis en staatsinrichting vmbo gl/tl 2003 - II Meerkeuzevragen Schrijf alleen de hoofdletter van het goede antwoord op. DE KOLONIALE RELATIE INDONESIË NEDERLAND + HET INDONESISCH NEDERLANDS CONFLICT 1945 1949 Gebruik bron 1. 1p 1 Er is een verschil

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Module 1

Samenvatting Geschiedenis Module 1 Samenvatting Geschiedenis Module 1 Samenvatting door Dion 1590 woorden 23 oktober 2016 0 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Samenvatting Geschiedenis Module 1 Par 1 De VOC in Indonesië Arabische kooplieden

Nadere informatie

Als bij een vraag een verklaring of uitleg gevraagd wordt, worden aan het antwoord geen punten toegekend als deze verklaring of uitleg ontbreekt.

Als bij een vraag een verklaring of uitleg gevraagd wordt, worden aan het antwoord geen punten toegekend als deze verklaring of uitleg ontbreekt. Examen VWO 2008 tijdvak 2 woensdag 18 juni 9.00-12.00 uur geschiedenis Bij dit examen hoort een bijlage. Dit examen bestaat uit 25 vragen. Voor dit examen zijn maximaal 76 punten te behalen. Voor elk vraagnummer

Nadere informatie

Samenvatting geschiedenistoets hoofdstuk 6: Een tijd van revoluties

Samenvatting geschiedenistoets hoofdstuk 6: Een tijd van revoluties Samenvatting geschiedenistoets hoofdstuk 6: Een tijd van revoluties Dit hoofdstuk gaat over opstand in Amerika, Frankrijk en Nederland. Deze opstanden noemen we revoluties. Opstand in Amerika (1775). De

Nadere informatie

Als bij een vraag een verklaring of uitleg gevraagd wordt, worden aan het antwoord geen punten toegekend als deze verklaring of uitleg ontbreekt.

Als bij een vraag een verklaring of uitleg gevraagd wordt, worden aan het antwoord geen punten toegekend als deze verklaring of uitleg ontbreekt. Examen HAVO 2007 tijdvak 1 dinsdag 22 mei 9.00-12.00 uur geschiedenis Bij dit examen hoort een bijlage. Dit examen bestaat uit 28 vragen. Voor dit examen zijn maximaal 78 punten te behalen. Voor elk vraagnummer

Nadere informatie

Koloniën worden onafhankelijk 10.2

Koloniën worden onafhankelijk 10.2 Koloniën worden onafhankelijk 10.2 Onderzoeksvragen : Wat waren de oorzaken en gevolgen van de dekolonisatie na 1945? Kenmerkende aspecten : De dekolonisatie die een eind maakte aan de westerse hegemonie

Nadere informatie

Koloniën worden onafhankelijk

Koloniën worden onafhankelijk Koloniën worden onafhankelijk 10.2 Onderzoeksvragen : Wat waren de oorzaken en gevolgen van de dekolonisatie na 1945? Kenmerkende aspecten : De dekolonisatie die een eind maakte aan de westerse hegemonie

Nadere informatie

UITWERKING OEFENVRAGEN NEDERLAND EN INDONESIE VIER EEUWEN CONTACT EN BEINVLOEDING GESCHIEDENIS

UITWERKING OEFENVRAGEN NEDERLAND EN INDONESIE VIER EEUWEN CONTACT EN BEINVLOEDING GESCHIEDENIS UITWERKING OEFENVRAGEN NEDERLAND EN INDONESIE VIER EEUWEN CONTACT EN BEINVLOEDING VAK: NIVEAU: GESCHIEDENIS MAVO De uitgever heeft ernaar gestreefd de auteursrechten te regelen volgens de wettelijke bepalingen.

Nadere informatie

Webquest Indonesië. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie. http://maken.wikiwijs.nl/70599

Webquest Indonesië. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie. http://maken.wikiwijs.nl/70599 Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres Roel Wellink 25 January 2016 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/70599 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijsleermiddelenplein.

Nadere informatie

Praktische opdracht Geschiedenis Dekolonisatie

Praktische opdracht Geschiedenis Dekolonisatie Praktische opdracht Geschiedenis Dekolonisatie Praktische-opdracht door een scholier 2129 woorden 9 november 2004 4,7 93 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Geschiedenis: Dekolonisatie verschillend gezien

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Memo

Samenvatting Geschiedenis Memo Samenvatting Geschiedenis Memo Samenvatting door een scholier 2106 woorden 1 juli 2004 3,8 20 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Memo Van VOC-koopman tot bestuursambtenaar 1620 Oprichting VOC, om

Nadere informatie

5.1: Wat is kolonisatie/imperialisme en welke veranderingen brengt het mee?

5.1: Wat is kolonisatie/imperialisme en welke veranderingen brengt het mee? 5.1: Wat is kolonisatie/imperialisme en welke veranderingen brengt het mee? Wat is een kolonie? Het begrip kolonie kan meerdere betekenissen hebben. Dit hangt af van de tijd waarin het wordt geplaatst

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Nederland en zijn koloni?n

Samenvatting Geschiedenis Nederland en zijn koloni?n Samenvatting Geschiedenis Nederland en zijn koloni?n Samenvatting door een scholier 2829 woorden 22 februari 2014 7,3 17 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Sprekend verleden De natuur en de mensen

Nadere informatie

Eindexamen geschiedenis havo 2008-II

Eindexamen geschiedenis havo 2008-II De koloniale relatie tussen Nederland(ers) en Nederlands-Indië Gebruik bron 1. Bij elk bronfragment past één van de volgende, in willekeurige volgorde staande, onderwerpen: 1 de Bersiap-tijd; 2 de Napoleontische

Nadere informatie

Praktische opdracht Geschiedenis Nederlands-Indië

Praktische opdracht Geschiedenis Nederlands-Indië Praktische opdracht Geschiedenis Nederlands-Indië Praktische-opdracht door een scholier 3682 woorden 12 mei 2016 5,8 5 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Inleiding Wij houden onze praktische opdracht over

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis PTA Module 1 Hoofdstuk 1, 2, 3

Samenvatting Geschiedenis PTA Module 1 Hoofdstuk 1, 2, 3 Samenvatting Geschiedenis PTA Module 1 Hoofdstuk 1, 2, 3 Samenvatting door een scholier 2290 woorden 12 januari 2004 6,1 105 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Memo Geschiedenis PTA H. 1, 2, 3 Jaargetallen

Nadere informatie

4 keer beoordeeld 31 oktober 2015

4 keer beoordeeld 31 oktober 2015 7,5 Samenvatting door F. 2121 woorden 4 keer beoordeeld 31 oktober 2015 Vak Geschiedenis Samenvatting geschiedenis Nederlands-Indië -> Indonesië H1: Hoe ontwikkelden de kooplieden zich tot bestuurders

Nadere informatie

Als bij een vraag een verklaring of uitleg gevraagd wordt, worden aan het antwoord geen punten toegekend als deze verklaring of uitleg ontbreekt.

Als bij een vraag een verklaring of uitleg gevraagd wordt, worden aan het antwoord geen punten toegekend als deze verklaring of uitleg ontbreekt. Examen HAVO 2008 tijdvak 2 woensdag 18 juni 9.00-12.00 uur geschiedenis Bij dit examen hoort een bijlage. Dit examen bestaat uit 27 vragen. Voor dit examen zijn maximaal 78 punten te behalen. Voor elk

Nadere informatie

Examenopgaven VMBO-BB 2003

Examenopgaven VMBO-BB 2003 Examenopgaven VMBO-BB 2003 tijdvak 1 donderdag 22 mei 09.00-10.30 uur GESCHIEDENIS EN STAATSINRICHTING CSE BB Beantwoord alle vragen in het uitwerkboekje. Dit examen bestaat uit 40 vragen. Voor dit examen

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 6: Imperialisme

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 6: Imperialisme Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 6: Imperialisme Samenvatting door J. 1043 woorden 22 april 2015 6,7 34 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Memo 1 Europa verovert de wereld 1815 : leiders van de

Nadere informatie

Eindexamen geschiedenis vwo 2007-II

Eindexamen geschiedenis vwo 2007-II Van kind tot burger: Volksopvoeding via het onderwijs in Nederland (1780-1920) Gebruik bron 1. Op grond van deze bron kan Hermanus Johannes Krom gezien worden als een voorbeeld van een Nederlandse patriot.

Nadere informatie

verrijking a Familiegeschiedenis Bekijk het fragment en beantwoord de vraag. Wat vind je van zijn verhaal?

verrijking a Familiegeschiedenis Bekijk het fragment en beantwoord de vraag. Wat vind je van zijn verhaal? verrijking a Familiegeschiedenis Bekijk het fragment en beantwoord de vraag. 1 Diederik van Vleuten vertelt hier over zijn familiegeschiedenis in Nederlands-Indië. Wat vind je van zijn verhaal? 23 a thema

Nadere informatie

Veel Europese landen (vooral Engeland, Frankrijk, Portugal en Nederland) veroverden veel (overzeese) gebieden, kolonies. Waarom?

Veel Europese landen (vooral Engeland, Frankrijk, Portugal en Nederland) veroverden veel (overzeese) gebieden, kolonies. Waarom? Samenvatting door Floor 1727 woorden 2 april 2014 6,5 76 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Memo 4.1 Nationalistische bewegingen in de kolonies 1.1 Europese macht in Azië en Afrika 17 e eeuw: Veel

Nadere informatie

Toetsvragen Geschiedenis toelating Pabo. Tijdvak 7 Toetsvragen

Toetsvragen Geschiedenis toelating Pabo. Tijdvak 7 Toetsvragen Tijdvak 7 Toetsvragen 1 In de Tijd van Pruiken en Revoluties hielden kooplieden uit de Republiek zich bezig met de zogenaamde driehoekshandel. Tussen welke gebieden vond deze driehoekshandel plaats? A

Nadere informatie

Wat betekenden de verschillen tussen Noord en Zuid-Korea voor de Koude Oorlog? (conclusie)

Wat betekenden de verschillen tussen Noord en Zuid-Korea voor de Koude Oorlog? (conclusie) Praktische-opdracht door J. 1743 woorden 12 september 2011 6,1 32 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Hoofdvraag Wat betekenden de verschillen tussen Noord en Zuid-Korea voor de Koude Oorlog? (conclusie)

Nadere informatie

Examen VBO-MAVO-C. Geschiedenis en staatsinrichting

Examen VBO-MAVO-C. Geschiedenis en staatsinrichting Geschiedenis en staatsinrichting Examen VBO-MAVO-C Vragenboekje Voorbereidend Beroeps Onderwijs Middelbaar Algemeen Voortgezet Onderwijs Tijdvak 1 Woensdag 23 mei 9.00 11.00 uur 20 01 Voor dit examen zijn

Nadere informatie

Tijdvak I. 31 oktober 2013 8: 30-10:00.

Tijdvak I. 31 oktober 2013 8: 30-10:00. 1 SCHOOLONDERZOEK Tijdvak I GESCHIEDENIS 31 oktober 2013 8: 30-10:00. Dit onderzoek bestaat uit 38 vragen. Bij dit onderzoek behoort een antwoordblad. Beantwoord de antwoorden uitsluitend op het antwoordblad.

Nadere informatie

6,8. Politiek. Werkstuk door een scholier 6758 woorden 20 mei keer beoordeeld. Geschiedenis. Inleiding

6,8. Politiek. Werkstuk door een scholier 6758 woorden 20 mei keer beoordeeld. Geschiedenis. Inleiding Werkstuk door een scholier 6758 woorden 20 mei 2002 6,8 457 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Inleiding Tussen het jaar 100 en 1250 waren er in Indonesië vele koninkrijken. Sommige bestonden uit kleine

Nadere informatie

Eindexamen geschiedenis en staatsinrichting vmbo gl/tl 2007 - II

Eindexamen geschiedenis en staatsinrichting vmbo gl/tl 2007 - II De koloniale relatie Indonesië - Nederland + Het Indonesisch-Nederlands conflict 1945-1949 Gebruik bron 24, 25, 26 en 27. 2p 18 Vier begrippen over de geschiedenis van de VOC: a factorij b hongi-tochten

Nadere informatie

Als bij een vraag een verklaring of uitleg gevraagd wordt, worden aan het antwoord geen punten toegekend als deze verklaring of uitleg ontbreekt.

Als bij een vraag een verklaring of uitleg gevraagd wordt, worden aan het antwoord geen punten toegekend als deze verklaring of uitleg ontbreekt. Examen VWO 2007 tijdvak 2 woensdag 20 juni 9.00-12.00 uur geschiedenis Bij dit examen hoort een bijlage. Dit examen bestaat uit 29 vragen. Voor dit examen zijn maximaal 84 punten te behalen. Voor elk vraagnummer

Nadere informatie

Geschiedenis (nieuwe stijl) en geschiedenis en staatsinrichting (oude stijl)

Geschiedenis (nieuwe stijl) en geschiedenis en staatsinrichting (oude stijl) Geschiedenis (nieuwe stijl) en geschiedenis en staatsinrichting (oude stijl) Examen HAVO Vragenboekje Hoger Algemeen Voortgezet Onderwijs Voor dit examen zijn maximaal 82 punten te behalen; het examen

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Van Nederlands-indie tot Indonesie

Samenvatting Geschiedenis Van Nederlands-indie tot Indonesie Samenvatting Geschiedenis Van Nederlands-indie tot Indonesie Samenvatting door een scholier 4199 woorden 27 mei 2004 5,6 46 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Memo Hoofdstuk 1 Van VOC-koopman tot

Nadere informatie

2,1: Nederlands-Indië, 19 e eeuw

2,1: Nederlands-Indië, 19 e eeuw 2,1: Nederlands-Indië, 19 e eeuw 1830 1870: Javaanse boer werkt voor Nederlandse staat: - cultuurstelsel - Herendiensten van verliespost naar wingewest Vanaf 1870: modern imperialisme particuliere bedrijven

Nadere informatie

geschiedenis en staatsinrichting CSE GL en TL

geschiedenis en staatsinrichting CSE GL en TL Examen VMBO-GL en TL 2007 tijdvak 1 vrijdag 25 mei 9.00-11.00 uur geschiedenis en staatsinrichting CSE GL en TL Gebruik het bronnenboekje. Dit examen bestaat uit 42 vragen. Voor dit examen zijn maximaal

Nadere informatie

Examenopgaven VMBO-GL en TL 2003

Examenopgaven VMBO-GL en TL 2003 Examenopgaven VMBO-GL en TL 2003 tijdvak 1 woensdag 21 mei 09.00-11.00 uur GESCHIEDENIS EN STAATSINRICHTING CSE GL EN TL GESCHIEDENIS EN STAATSINRICHTING VBO-MAVO-D Gebruik het bronnenboekje. Dit examen

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis geschiedenis samenvatting H4

Samenvatting Geschiedenis geschiedenis samenvatting H4 Samenvatting Geschiedenis geschiedenis samenvatting H4 Samenvatting door een scholier 1333 woorden 21 oktober 2012 5,7 28 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Memo Geschiedenis samenvatting 4.1.1 Vanaf

Nadere informatie

Het mysterie: Moord op Lumumba

Het mysterie: Moord op Lumumba Het mysterie: Moord op Lumumba Lumumba was de eerste premier van onafhankelijk Congo in 1960. Twee weken na zijn aantreden werden Lumumba en zijn regering afgezet tijdens een staatsgreep en werd Lumumba

Nadere informatie

Examenopgaven VMBO-KB 2003

Examenopgaven VMBO-KB 2003 Examenopgaven VMBO-KB 2003 tijdvak 1 woensdag 21 mei 09.00-11.00 uur GESCHIEDENIS EN STAATSINRICHTING CSE KB GESCHIEDENIS EN STAATSINRICHTING VBO-MAVO-C Gebruik het bronnenboekje. Dit examen bestaat uit

Nadere informatie

6,3. Samenvatting door een scholier 3638 woorden 24 juni keer beoordeeld. Geschiedenis. Chronologie: Van Nederlands-Indië tot Indonesië

6,3. Samenvatting door een scholier 3638 woorden 24 juni keer beoordeeld. Geschiedenis. Chronologie: Van Nederlands-Indië tot Indonesië Samenvatting door een scholier 3638 woorden 24 juni 2003 6,3 74 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Chronologie: Van Nederlands-Indië tot Indonesië 1300-Islam krijgt vaste voet in Indonesië, maar kan het

Nadere informatie

Geschiedenis kwartet Tijd van jagers en boeren

Geschiedenis kwartet Tijd van jagers en boeren Geschiedenis kwartet jagers en boeren jagers en boeren jagers en boeren Reusachtige stenen die door mensen op elkaar gelegd zijn. Zo maakten ze een begraafplaats. * Hunebedden * Drenthe * Trechterbekers

Nadere informatie

geschiedenis en staatsinrichting CSE GL en TL

geschiedenis en staatsinrichting CSE GL en TL Examen VMBO-GL en TL 2007 tijdvak 2 dinsdag 19 juni 9.00-11.00 uur geschiedenis en staatsinrichting CSE GL en TL Gebruik het bronnenboekje. Dit examen bestaat uit 33 vragen. Voor dit examen zijn maximaal

Nadere informatie

UITWERKING TOELICHTING OP DE ANTWOORDEN VAN HET EXAMEN 2001-I GESCHIEDENIS

UITWERKING TOELICHTING OP DE ANTWOORDEN VAN HET EXAMEN 2001-I GESCHIEDENIS UITWERKING TOELICHTING OP DE ANTWOORDEN VAN HET EXAMEN 2001-I VAK: NIVEAU: GESCHIEDENIS VWO EXAMEN: 2001-I De uitgever heeft ernaar gestreefd de auteursrechten te regelen volgens de wettelijke bepalingen.

Nadere informatie

Eindexamen geschiedenis en staatsinrichting vmbo gl/tl 2003 - I

Eindexamen geschiedenis en staatsinrichting vmbo gl/tl 2003 - I Meerkeuzevragen Schrijf alleen de hoofdletter van het goede antwoord op. DE KOLONIALE RELATIE INDONESIË - NEDERLAND + HET INDONESISCH NEDERLANDS CONFLICT 1945 1949 1p 1 De VOC kreeg van de Staten-Generaal

Nadere informatie

Examenopgaven VMBO-GL en TL 2003

Examenopgaven VMBO-GL en TL 2003 Examenopgaven VMBO-GL en TL 2003 tijdvak 2 woensdag 18 juni 09.00-11.00 uur GESCHIEDENIS EN STAATSINRICHTING CSE GL EN TL GESCHIEDENIS EN STAATSINRICHTING VBO-MAVO-D Gebruik het bronnenboekje. Dit examen

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Module 8: Hollanders in Indie Hoofdstuk 1 en 2

Samenvatting Geschiedenis Module 8: Hollanders in Indie Hoofdstuk 1 en 2 Samenvatting Geschiedenis Module 8: Hollanders in Indie Hoofdstuk 1 en 2 Samenvatting door een scholier 1831 woorden 18 april 2005 5,3 8 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Samenvatting Geschiedenis Module

Nadere informatie

Praktische opdracht Geschiedenis Korea Oorlog

Praktische opdracht Geschiedenis Korea Oorlog Praktische opdracht Geschiedenis Korea Oorlog Praktische-opdracht door een scholier 1407 woorden 1 februari 2003 4,5 118 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Opdracht 1: Wat zijn volgens jouw de oorzaken van

Nadere informatie

6.8. Boekverslag door T woorden 18 mei keer beoordeeld. Geschiedenis

6.8. Boekverslag door T woorden 18 mei keer beoordeeld. Geschiedenis Boekverslag door T. 2551 woorden 18 mei 2008 6.8 35 keer beoordeeld Vak Geschiedenis 1500-1600 (1.1) ± 1500 > ontdekkingsreizen en opkomst van handel met verschillende werelddelen Portugezen monopolie

Nadere informatie

Hoorcollege 2. Noord-Zuid Historische aspecten (2) Dekolonisatieprocessen

Hoorcollege 2. Noord-Zuid Historische aspecten (2) Dekolonisatieprocessen Hoorcollege 2 Noord-Zuid Historische aspecten (2) Dekolonisatieprocessen 1 De wereld rond 1900 Verklaringen voor deze verdeling van de wereld. 2 Tussen 1800 en 1900 Werkverdeling in de wereld wordt vastgelegd

Nadere informatie

Geschiedenis (nieuwe stijl) en geschiedenis en staatsinrichting (oude stijl)

Geschiedenis (nieuwe stijl) en geschiedenis en staatsinrichting (oude stijl) Geschiedenis (nieuwe stijl) en geschiedenis en staatsinrichting (oude stijl) Examen HAVO Vragenboekje Hoger Algemeen Voortgezet Onderwijs Voor dit examen zijn maximaal 83 punten te behalen; het examen

Nadere informatie

Geschiedenis H1 Nederland en Indonesië.

Geschiedenis H1 Nederland en Indonesië. Samenvatting door Marita 3804 woorden 18 mei 2017 6,3 22 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Memo Geschiedenis H1 Nederland en Indonesië. 1.1 Wat zocht de VOC in Indonesië De Portugese ontdekkingsreiziger

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 6

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 6 Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 6 Samenvatting door M. 804 woorden 17 juni 2013 5,5 2 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Bronnen Samenvatting geschiedenis Hoofdstuk 6 Burgers en stoommachines,

Nadere informatie

Zuidoost-Azië voor 1945

Zuidoost-Azië voor 1945 Zuidoost-Azië voor 1945 Brits koloniaal gebied Frans koloniaal gebied Nederlands koloniaal gebied Amerikaanse koloniaal gebied India Indochina Indonesië 1858 Opheffing van de East India Company; de Britse

Nadere informatie

Eindexamen geschiedenis vwo 2008-I

Eindexamen geschiedenis vwo 2008-I De koloniale relatie tussen Nederland(ers) en Nederlands-Indië Stel: Er worden twee scheepswrakken gevonden van schepen op weg naar Indië. Het ene wrak was beladen met vaten zilveren rijksdaalders en ballast

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis De Tweede Wereldoorlog

Samenvatting Geschiedenis De Tweede Wereldoorlog Samenvatting Geschiedenis De Tweede Wereldoorlog Samenvatting door Cas 1253 woorden 2 april 2018 0 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Inleiding. Waarom ik voor dit onderwerp heb gekozen. Ik heb voor dit

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 2

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 2 Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 2 Samenvatting door S. 1030 woorden 18 mei 2017 0 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Geschiedenis samenvatting H2 1: Wetenschappelijke Revolutie 17 e eeuw Kenmerken: Observeren

Nadere informatie

Ronde Indonesië. De antwoorden

Ronde Indonesië. De antwoorden Ronde Indonesië De antwoorden 1 INDONESIE Vraag 1) Indonesië is het land met: #a. de meeste moslims. b. op één na de meeste moslims. c. op twee na de meeste moslims. Volgens cijfers uit 2010 heeft Indonesië

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Samenvatting Hoofdstuk 2

Samenvatting Geschiedenis Samenvatting Hoofdstuk 2 Samenvatting Geschiedenis Samenvatting Hoofdstuk 2 Samenvatting door Y. 1162 woorden 6 september 2012 10 1 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Memo 2.1 In Frankrijk regeerde absolute vorsten. Rond

Nadere informatie

Praktische opdracht Geschiedenis Oorlog in Vietnam

Praktische opdracht Geschiedenis Oorlog in Vietnam Praktische opdracht Geschiedenis Oorlog in Vie Praktische-opdracht door een scholier 1541 woorden 30 mei 2005 5,4 26 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Memo Deelvraag 1 Hoe was de internationale

Nadere informatie

De Vietnam-oorlog. De Vietnam-oorlog. De Vietnam-oorlog. De Vietnam-oorlog. Twee grote processen

De Vietnam-oorlog. De Vietnam-oorlog. De Vietnam-oorlog. De Vietnam-oorlog. Twee grote processen Koude Oorlog Amerikaanse buitenlandse politiek communisme rivaliteiten tussen de Sovjet-Unie en China nationalistische bewegingen dekolonisatie Twee grote processen Koude oorlog Nationalisme en dekolonisatie

Nadere informatie

Cover Page. The handle http://hdl.handle.net/1887/25770 holds various files of this Leiden University dissertation.

Cover Page. The handle http://hdl.handle.net/1887/25770 holds various files of this Leiden University dissertation. Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/25770 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Van Thuy, Pham Title: Beyond political skin : convergent paths to an independent

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 4 De tijd van de televisie en computer: dekolonisatie

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 4 De tijd van de televisie en computer: dekolonisatie Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 4 De tijd van de televisie en computer: dekolonisatie Samenvatting door J. 1325 woorden 16 juni 2013 7 15 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Memo 17e eeuw: Enkelke

Nadere informatie

Werkstuk Geschiedenis Nederland in de 19e eeuw

Werkstuk Geschiedenis Nederland in de 19e eeuw Werkstuk Geschiedenis Nederland in de 19e eeuw Werkstuk door een scholier 2435 woorden 22 januari 2005 6 108 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Inhoud: Hoofdvragen: 1: Wat veranderde er in de 19e Eeuw met

Nadere informatie

Om aan die onderlinge concurrentie een einde te maken werd in 1602 de VOC (Verenigde Oostindische

Om aan die onderlinge concurrentie een einde te maken werd in 1602 de VOC (Verenigde Oostindische Boekverslag door F. 3811 woorden 5 mei 2001 7.6 168 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Centraal examen GESCHIEDENIS SAMENVATTING NEDERLAND & INDONESIË Historisch kader: Indonesie, de mensen en hun

Nadere informatie

Geschiedenis Amerika en Frankrijk in de tijd van pruiken en revoluties: een overzicht. Een les van: Bor

Geschiedenis Amerika en Frankrijk in de tijd van pruiken en revoluties: een overzicht. Een les van: Bor Geschiedenis Amerika en Frankrijk in de tijd van pruiken en revoluties: een overzicht. Een les van: Bor Terugkijken: Bij de ene revolutie ontstaat een nieuw en onafhankelijk land. Vrijheid is voor de inwoners

Nadere informatie

Samenvatting Moderne Geschiedenis ABC

Samenvatting Moderne Geschiedenis ABC Samenvatting Moderne Geschiedenis ABC Week 1ABC: De Franse Revolutie Info: De Franse Tijd (1795 1814) Na de Franse Revolutie werd Napoleon de baas in Frankrijk. Napoleon veroverde veel Europese landen,

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis 51 een nieuw koninkrijk - 52 liberale revolutie gelijkheid voor iedereen

Samenvatting Geschiedenis 51 een nieuw koninkrijk - 52 liberale revolutie gelijkheid voor iedereen Samenvatting Geschiedenis 51 een nieuw koninkrijk - 52 liberale revolutie 1848-53 gelijkheid voor iedereen Samenvatting door een scholier 2412 woorden 8 mei 2010 6,4 20 keer beoordeeld Vak Geschiedenis

Nadere informatie

Geschiedenis en staatsinrichting (oude stijl) en geschiedenis (nieuwe stijl)

Geschiedenis en staatsinrichting (oude stijl) en geschiedenis (nieuwe stijl) Geschiedenis en staatsinrichting (oude stijl) en geschiedenis (nieuwe stijl) Examen VWO Vragenboekje Voorbereidend Wetenschappelijk Onderwijs Voor dit examen zijn maximaal 90 punten te behalen; het examen

Nadere informatie

Geschiedenis van Suriname : Suriname van Engelse naar Nederlandse landbouwkolonie

Geschiedenis van Suriname : Suriname van Engelse naar Nederlandse landbouwkolonie Geschiedenis van Suriname 1667-1683: Suriname van Engelse naar Nederlandse landbouwkolonie 581-1795: De Republiek In de 17e en 18e eeuw spraken we nog niet van één Nederland maar, van de Republiek der

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 5

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 5 Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 5 Samenvatting door een scholier 1563 woorden 18 februari 2004 4,9 26 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Pharos Hoofdstuk 5 Primair: bron door iemand geschreven

Nadere informatie

Examenkatern :Sociale zekerheid en verzorgingsstaat in Nederland

Examenkatern :Sociale zekerheid en verzorgingsstaat in Nederland Seizoen: 2016-2017 Vak: Geschiedenis Klas: 3 Afdeling: Mavo Herkansingen/inhalen: Tijdens de herkansingen kunnen de SE s van een trimester herkanst en/of ingehaald worden. Echter een ingehaald SE kan niet

Nadere informatie

Jagers & boeren Waarvan leefden de jagers-verzamelaars? Jagers & boeren Waarvan leefden de boeren? Van de jacht en van vruchten en planten

Jagers & boeren Waarvan leefden de jagers-verzamelaars? Jagers & boeren Waarvan leefden de boeren? Van de jacht en van vruchten en planten Jagers & boeren Waarvan leefden de jagers-verzamelaars? Jagers & boeren Waarvan leefden de boeren? Van de jacht en van vruchten en planten Van de oogst van hun land en van hun dieren Jagers & boeren Wat

Nadere informatie

Geschiedenis groep 6 Junior Einstein

Geschiedenis groep 6 Junior Einstein De oude Grieken en Romeinen hadden ze al en later ook de Vikingen. Koloniën. Koopmannen voeren met hun schepen over zee om met andere landen handel te drijven. Langs de route richtten ze handelsposten

Nadere informatie

Werkstuk Geschiedenis Vlaams Waals conflict

Werkstuk Geschiedenis Vlaams Waals conflict Werkstuk Geschiedenis Vlaams Waals conflict Werkstuk door een scholier 1470 woorden 25 oktober 2003 6,8 41 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Memo-dossier Vlaams nationalisme. Hoofdvraag: Hoe ontwikkelde

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis NL en Indonesie

Samenvatting Geschiedenis NL en Indonesie Samenvatting Geschiedenis NL en Indonesie Samenvatting door een scholier 3674 woorden 18 mei 2002 5,8 55 keer beoordeeld Vak Geschiedenis NEDERLAND EN INDONESIE HISTORISCH KADER, Indonesië, de mensen en

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 6

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 6 Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 6 Samenvatting door Jel 1523 woorden 13 juni 2018 0 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Memo 6.1 Europa veroverd de wereld Portugezen,Spanjaarden reisden rond 1500

Nadere informatie

5,1. 1. Het scheppingsverhaal. 2. De verschillende volken. 3. Godsdiensten. Werkstuk door een scholier 3629 woorden 11 mei keer beoordeeld

5,1. 1. Het scheppingsverhaal. 2. De verschillende volken. 3. Godsdiensten. Werkstuk door een scholier 3629 woorden 11 mei keer beoordeeld Werkstuk door een scholier 3629 woorden 11 mei 2007 5,1 61 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Voorwoord. Matthijs en ik (Rob) werken samen omdat we bevriend met elkaar zijn en allebei serieus werken met

Nadere informatie

Als bij een vraag een verklaring of uitleg gevraagd wordt, worden aan het antwoord geen punten toegekend als deze verklaring of uitleg ontbreekt.

Als bij een vraag een verklaring of uitleg gevraagd wordt, worden aan het antwoord geen punten toegekend als deze verklaring of uitleg ontbreekt. Examen VWO 2008 tijdvak 1 dinsdag 20 mei 9.00-12.00 uur geschiedenis Bij dit examen hoort een bijlage. Dit examen bestaat uit 28 vragen. Voor dit examen zijn maximaal 77 punten te behalen. Voor elk vraagnummer

Nadere informatie

Werkstuk Geschiedenis De oprichting, bloei en ondergang van de VOC

Werkstuk Geschiedenis De oprichting, bloei en ondergang van de VOC Werkstuk Geschiedenis De oprichting, bloei en ondergang van de VOC Werkstuk door een scholier 2703 woorden 24 februari 2005 6,1 337 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Voorwoord Ik heb gekozen voor dit onderwerp,

Nadere informatie

Dekolonisatie Nederlands-Indië h45. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie. https://maken.wikiwijs.nl/100781

Dekolonisatie Nederlands-Indië h45. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie. https://maken.wikiwijs.nl/100781 Auteur VO-content Laatst gewijzigd 15 juni 2017 Licentie CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie Webadres https://maken.wikiwijs.nl/100781 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs

Nadere informatie

geschiedenis en staatsinrichting CSE BB

geschiedenis en staatsinrichting CSE BB Examen VMBO-BB 2007 tijdvak 1 donderdag 24 mei 11.30-13.00 uur geschiedenis en staatsinrichting CSE BB Bij dit examen hoort een uitwerkbijlage. Beantwoord alle vragen in de uitwerkbijlage. Dit examen bestaat

Nadere informatie

9. Hoofdvraag: Waarom vestigden de Nederlanders zich in Indonesië en hoe kwam uiteindelijk de onafhankelijkheid tot stand?

9. Hoofdvraag: Waarom vestigden de Nederlanders zich in Indonesië en hoe kwam uiteindelijk de onafhankelijkheid tot stand? Werkstuk door een scholier 2952 woorden 5 juni 2005 4,7 18 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Soeverein Indonesië Inhoud: 1. Titelpagina: 2. Inhoudsopgave: 3. Deelvraag 1: Waarom gingen de Nederlanders naar

Nadere informatie

Eindexamen geschiedenis havo II

Eindexamen geschiedenis havo II Dynamiek en stagnatie in de Republiek In de late middeleeuwen waren er weinig aanwijzingen voor de economische bloei van Holland in de zestiende eeuw. 2p 1 Geef aan: dat natuurlijke omstandigheden in de

Nadere informatie