WELKOM. bij de nascholing over de Zorgstandaard Tabaksverslaving. Kwaliteitsregister SMR

Transcriptie

1 WELKOM bij de nascholing over de Zorgstandaard Tabaksverslaving Kwaliteitsregister SMR

2 Zorgstandaard Tabaksverslaving Nascholing Kwaliteitsregister SMR Esther Croes MD PhD

3 Roken 18+ algemene bevolking NL '01 '02 '03 '04 '05 '06 '07 '08 '09 '10 '11 '12 '13 '14 '15 16 '17 Mannen ,4 39,0 36,3 36,0 36,2 36,3 32,6 32,8 32,9 30,1 31,1 27,7 28,2 29,6 30,0 28,9 27,0 Vrouwen ,6 28,9 28,7 27,4 26,6 26,6 26,4 25,6 24,5 23,9 23,1 21,3 21,3 21,9 22,6 19,5 19,3 Rokers totaal ,9 33,9 32,4 31,6 31,4 31,3 29,5 29,1 28,6 26,9 27,0 24,5 24,7 25,7 26,3 24,1 23,1 3

4 4

5 Sterfte door roken in NL doden/ jaar 83% van de longkanker 77% van de COPD 52% van de slokdarmkanker 84% van de strottehoofdkanker 58% van de mondholtekanker 15% van de coronaire hartziekten 5

6 MEEROKEN RISICO S QUIZ 14 september

7 ROKEN VEROORZAAKT DE MEESTE ZIEKTELAST IN NEDERLAND 7

8 Bron: RIVM VTV

9 Roken = verslaving (DSM 5) 1. Vaker en in grotere hoeveelheden gebruiken dan het plan was. 2. Mislukte pogingen om te minderen of te stoppen. 3. Gebruik en herstel van gebruik kosten veel tijd. 4. Sterk verlangen om te gebruiken. 5. Door gebruik tekortschieten op het werk, school of thuis. 6. Blijven gebruiken ondanks dat het problemen meebrengt in het relationele vlak. 7. Door gebruik opgeven van hobby s, sociale activiteiten of werk. 8. Voortdurend gebruik, zelfs wanneer het individu daardoor in gevaar komt. 9. Voortdurend gebruik ondanks weet hebben dat het gebruik lichamelijke of psychische problemen met zich mee brengt of verergert. 10.Grotere hoeveelheden nodig hebben om het effect nog te voelen oftewel tolerantie. 11.Het optreden van onthoudingsverschijnselen, die minder hevig worden door meer van de stof te gebruiken. Mate van verslaving: Licht: 2-3 criteria; Matig: 4-5 criteria; Ernstig: 6 criteria 9

10 Een samenhangende, landelijke aanpak van roken Bijdragen van: Overheid (rijks- en lokaal) Gezondheidszorg Zorgverzekeraars De maatschappij 10

11 Het preventieakkoord 2018 Preventieakkoord, getekend 23 nov 2018 door 70 partijen: I: Rook- en tabakvrije omgeving Accijnsverhoging ( 10 per pakje in 2023) Display ban in supermarkten (2020) en andere verkooppunten (2021) Plain packaging (2020 sigaretten, 2022 e-sig + sigaren) Vermindering verkooppunten Rookvrije schoolterreinen Rookvrije speelomgeving II: III: IV: Effectieve en toegankelijke SMR zorg Rookvrije zorg Rookvrije organisaties 11

12 ROOKVRIJ OPW E G N A A R EEN ROOKVRIJ OPW E G N A A R EEN ROOKVRIJ OPW E G N A A R EEN ROOKVRIJ OPW E G N A A R EEN Op weg naar een rookvrije generatie Rookvrije zwangerschap Rookvrije kinderopvang ROOKVRIJ Blijvend aandacht voor: Rookvrij de norm Hulp bij stoppen Hogere accijns Denormaliseren tabaksindustrie Rookvrije scholen Rookvrije zorg WINKEL Tabaksverkoop uit hetzicht Rookvrij spelen enrecreëren Rookvrije sport

13 Rookvrije speelterreinen Kinderopvang & schoolterreinen Speeltuinen Kinderboerderijen Dierentuinen & attractieparken Buitenzwembaden Sportterreinen

14 Afspraken in PA over SMR ondersteuning Verzekeraars: Vanaf e lijn: gedragsondersteuning en medicatie GEEN eigen risico Inkoop zorg obv zorgstandaard Meerdere pogingen binnen 1 programma Voortzetting ZN/LAN knelpunten overleg Beroepsverenigingen/ zorgprofessionals: Implementeren richtlijn, zorgstandaard en zorgpaden Sluitend (regionaal) aanbod, van licht tot zwaar verslaafd Huisartsen Nieuwe module in NHGdoc Deskundigheidsbevordering: nieuwe e-learning Taskforce rookvrije start Monitor in VSV s, ketensamenwerking, trainingen Gemeenten/ GGD GHOR Regionaal lichte regiefunctie, sociale kaart, ondersteunen landelijke campagnes 14

15 Gaat het PA-roken werken? RIVM

16 Ter vergelijking: overgewicht en problematisch alcoholgebruik RIVM

17 Roken is dus 1) een ziekte 2) die behandelbaar is 3) waarbij zorgprofessionals een belangrijke rol hebben 17

18 Gedragsmatige ondersteuning Eerste keus alle zorgverleners geven op zijn minst een stoppen met roken advies op maat aan patiënten met aan roken gerelateerde klachten en aandoeningen en aan elke nieuwe patiënt die blijkt te roken Gebruik van motiverende gesprekstechnieken is effectief Af te stemmen op het motivatiestadium van de patiënt Ondersteuning op maat Groepsprogramma s georganiseerd vanuit de AGZ en (specialistische) GGZ Voorzichtige aanbeveling voor fysieke training. 18

19 Farmacotherapie Alléén in combinatie met gedragsondersteuning! Onvoldoende bewijs voor een rangorde in nicotinevervangende middelen, bupropion, nortryptiline en varenicline. Vanwege relatief gunstig bijwerkingenprofiel zijn nicotinevervangende middelen eerste keus. NVM effectiever bij gebruik van twee typen (combi van een lang en kortwerkende) dan het gebruik van één middel. 19

20 E-health en e-sigaret: E-health: Zwak positieve aanbeveling van mobiele telefooninterventies en internet interventies Mits: op maat, interactief en met tekstberichten E-sigaret: Niet als eerste aanbevelen Maar niet afraden als de patiënt het zelf wil proberen na eerdere niet-geslaagde pogingen met bewezen effectieve methoden Hoe invullen van gedragsondersteuning? 20

21 In opdracht van Partnership SMR Vele deelnemende organisaties H1: Inleiding H2: Indicaties H3: SMR-zorg H4: Ziekte-specifieke addities H5: Organisatie van SMR-zorg H6: Kwaliteitsindicatoren H7: Toepassen van de zorgstandaard Annexen 21

22 Wie? Niet alle rokers hebben een tabaksverslaving Rokers met een verslaving = in de richtlijn patiënten Niet alle verslaafde rokers (patiënten) hebben professionele hulp nodig 22

23 H2: indicaties Patiënten zonder klachten of aandoeningen Patiënten met een verhoogd risico op klachten of aandoeningen Hoge RR, verhoogd chol, overgewicht, DM Vrouwen met OAC Ziekte van Buerger (thromboangiitis obliterans) Patiënten met klachten of aandoeningen Chronisch lichamelijke aandoening (COPD, DM, HVZ) Niet-chronisch lich aandoening (hoesten, benauwdheid, doorbloeding) Lich aandoening die door roken wordt beinvloed (kanker, pre-ok) Patienten met andere verslavingen Patienten met een psychiatrische ziekte Rokers met kwetsbare omgeving (meeroken) Rokers die worden opgenomen in een zorginstelling 23

24 H3: Stoppen-met-rokenzorg Samenwerking tussen patiënt en zorgverlener Patiënt heeft een centrale rol: zelfmanagement bevorderen! Deel 1: adviseren om te SMR Wie: alle rokers Wat: informatie over effectieve behandelmogelijkheden Extra: aandacht voor risicogroepen Deel 2: motiveren Wie: alle patienten die overwegen te stoppen en patienten met een tabaksgerelateerde klacht Wat: motivatieverhogende behandeling Deel 3: begeleiden Wie: patienten die gemotiveerd zijn voor SMR en begeleiding willen Wat: gedragsmatige behandeling +/- farmacotherapie Extra: behandeltraject afsluiten JAAR na stopmoment Binnen 1 behandeling: meerdere stoppogingen mogelijk! 24

25 H4: ziektespecifieke addities Hogere intensiteit van behandeling nodig bij patienten met tabaksgerelateerde klacht of hoog risico daarop Bespreek dat ontstaan en prognose van de aandoening samenhangt met roken het positieve effect van SMR SMR is ONMISBAAR onderdeel van de behandeling! Aandacht voor SMR bij patienten met een verhoogd risico voor anderen! (On)geboren kind, andere kwetsbare groepen Hoe is meeroken te voorkomen? 25

26 H5: organisatie van de SMR-zorg Het SMR-netwerk = alle betrokken zorgverleners Samenwerkingsafspraken Kwaliteitscyclus voor bewaken en verbeteren SMR-zorg ELKE zorgverlener: geven van een SMR-advies Doorverwijsmogelijkheden kennen in eigen SMR-netwerk Opvolgen van het advies! Getrainde zorgverleners: motivatieverhoging en begeleiding Individueel zorgplan opstellen Wie is de regiebehandelaar? Vast aanspreekpunt voor de patiënt Waarborgt coördinatie en continuïteit van de zorg 26

27 H6: kwaliteitsindicatoren = meetbaar aspect, geeft aanwijzing over kwaliteit van de zorg Procesindicator: verloop individuele zorgproces Vb: % patiënten dat een stopadvies kreeg Uitkomstindicator: uitkomst individuele zorgproces Vb: % patiënten dat is gestopt met roken na behandeling Structuurindicator: kwaliteit van de netwerkorganisatie Vb: is er een regiebehandelaar? Minimale Parameter Set (MPS): elektronisch vastgelegd door de zorgverlener benchmark 27

28 H7: toepassen van de zorgstandaard Zorgstandaard SMR is complementair aan generieke leefstijl-modules NB: niet iedereen hoeft alles te doen: netwerkbenadering! NB: randvoorwaarden moeten goed geregeld zijn Scholing Afspraken rond inkoop Vergoeding aan zorgverleners 28

29 29

30 Zorgstandaard tabaksverslaving = 30

31 Relevante sites: Ikstopnu.nl Roken Maart 2015