Welkom bij SOVAK. Informatie voor ouders, verwanten en andere contactpersonen van cliënten

Transcriptie

1 Welkom bij SOVAK Informatie voor ouders, verwanten en andere contactpersonen van cliënten Informatiebrochure 2009

2 Informatiebrochure /55

3 WELKOM Geachte lezer, Graag heet ik u van harte welkom bij SOVAK. SOVAK is er voor mensen met een verstandelijke handicap. En daarmee zijn wij er ook voor u als ouders en verwanten van de cliënt. Onze organisatie is zowel een leefgemeenschap als een werkgemeenschap. Of zo u wilt: zowel een thuis als een bedrijf. De leefgemeenschap waar de cliënten wonen, werken en recreëren, bestaat uit talrijke en heel verschillende woningen en dagactiviteitencentra. Nu uw familielid bij SOVAK komt wonen of logeren, dagbesteding of andere opvang krijgt, zult u ongetwijfeld met enkele van die locaties nader kennismaken. De werkgemeenschap waar de medewerkers deel van uitmaken bestaat uit evenzoveel teams die, ieder op hun eigen werkplek, de dienstverlening in de praktijk gestalte geven. Zij worden ondersteund door het divisiemanagement, een vijftal stafdiensten en een team van zorgspecialisten. Nu u voor het eerst gebruik gaat maken van de diensten van SOVAK, komt er veel op u af. Informatie, afspraken, regels, rechten en plichten; teveel om op te noemen. En zeker teveel om in één keer te onthouden. Daarom hebben wij dit naslagwerk voor u gemaakt waarin u de belangrijkste informatie terug kunt vinden. Natuurlijk is deze informatie erg algemeen. Voor meer specifieke informatie kunt u terecht bij de persoonlijk begeleider, de manager zorg- en dienstverlening of bij de relatiebeheerder. Zij zijn u graag van dienst. En mochten zij zelf geen antwoord op uw vraag weten, dan zoeken zij voor u uit waar u wel terecht kunt. Namens SOVAK en al haar medewerkers, wens ik u van harte een goede tijd bij SOVAK, A.F. Wiertz algemeen directeur Informatiebrochure /55

4 Inhoud Hoofdstuk Pagina Welkom 3 Inhoudsopgave 4 1. Belangrijke begrippen 5 2. Relatiebeheer 9 3. Wonen Dagbesteding Vrije tijd Ondersteuning door zorgspecialisten Medische zorg Huisregels Veilige zorg Privacybescherming Rechtspositie Belangenbehartiging en (mede)zeggenschap Rechtsbescherming / wettelijke vertegenwoordiging Kwaliteit en klachten Geldzaken Financiering van de zorg Algemene informatie en contact 47 - belangrijke adressen binnen SOVAK 49 - belangrijke adressen buiten SOVAK 51 Wilt u ons een dienst bewijzen? Alle teksten zijn geschreven in de mannelijke vorm. Waar hij of zijn staat kan natuurlijk ook zij of haar gelezen worden. Aan de inhoud van deze brochure kunnen geen rechten worden ontleend. Informatiebrochure /55

5 1. Belangrijke begrippen Uitleg over enkele belangrijke begrippen en functionarissen die u bij SOVAK tegenkomt. Cliënt Het overkoepelende begrip cliënt wordt gebruikt voor alle mensen met een verstandelijke handicap die diensten ontvangen van SOVAK. In het dagelijks leven spreken we eerder van bewoners of huisgenoten, deelnemers van dagactiviteitencentra, logees, bezoekers van de naschoolse opvang, en ga zo maar door. Contactpersoon De contactpersoon van de cliënt is degene die in de cliëntenadministratie van SOVAK genoemd staat onder het eerste contactadres. Dit beschouwen we niet alleen als postadres voor informatie, maar ook als de gesprekspartner die de belangen van de cliënt behartigt. Meestal zijn dit de ouders of een broer of zus. Wanneer de cliënt handelingsonbekwaam is zal de contactpersoon doorgaans ook de wettelijk vertegenwoordiger zijn. Wettelijk vertegenwoordiger De wettelijk vertegenwoordiger van een minderjarig kind is de ouder die het gezag over het kind heeft of de voogd aan wie het gezag door de kinderrechter is toegekend. De wettelijke vertegenwoordiging moet bij meerderjarigheid opnieuw geregeld worden wanneer de cliënt in redelijkheid zijn eigen zaken niet kan behartigen. Daarvoor bestaan drie vormen van rechtsbescherming: onder curatele stelling of bewindvoering en/of mentorschap. (zie ook hoofdstuk 13) Diensten SOVAK is een ondernemer in persoonlijke dienstverlening en biedt diverse varianten van ondersteuning bij wonen, werken en welzijn. De diensten worden zowel ambulant, semimuraal als intramuraal aangeboden. Zorg- en dienstverleningsovereenkomst De zorg- en dienstverleningsovereenkomst is het contract dat u bij aanvang van de zorg heeft ondertekend. Daarin staan alle voorwaarden en wederzijdse rechten en plichten waaronder SOVAK haar diensten aanbiedt. Denk daarbij aan informatieplicht, klachtrecht, inzagerecht dossier, privacybescherming en opzegtermijnen. Deze algemene voorwaarden zijn voor iedere cliënt hetzelfde. Zorgarrangement Het zorgarrangement is een aanhangsel bij de zorg- en dienstverleningsovereenkomst. Samen vormen deze ondertekende documenten het contract dat u met SOVAK sluit. In het zorgarrangement staat omschreven op welke diensten uw familielid recht heeft, voor hoeveel uur of dagdelen, met welke financieringsvorm, op welke locatie en voor welke periode. Het zorgarrangement is voor iedere cliënt verschillend en verandert wanneer de indicatie wijzigt. Informatiebrochure /55

6 Persoonlijk Ondersteuningsplan Het persoonlijk ondersteuningsplan is de inhoudelijke invulling van het contract dat u met SOVAK heeft afgesloten. Binnen de eerste drie maanden wordt een voorlopig ondersteuningsplan opgesteld. Het persoonlijk ondersteuningsplan is de belangrijkste leidraad voor de dagelijkse uitvoering van de dienstverlening. In dit plan staat concreet omschreven welke ondersteuning de cliënt de komende periode wenst of nodig heeft, welke afspraken daarover gemaakt zijn, hoe daaraan gewerkt gaat worden, door wie, met welk doel, vanuit welk perspectief en met behulp van welke middelen en activiteiten. Jaarlijks vindt er een voortgangsbespreking plaats en ten minste één keer per twee jaar wordt na een evaluatie het persoonlijk ondersteuningsplan bijgesteld. Vaker kan ook wanneer dat nodig is. De voortgang en resultaten worden in het elektronisch cliëntdossier vastgelegd. Ondersteuningsbespreking De cliënt en u als cliëntvertegenwoordiger worden uitgenodigd voor zowel de voortgangsbespreking als de ondersteuningsbespreking. Bij deze besprekingen zijn in ieder geval de persoonlijk begeleider en, indien van toepassing de werkbegeleider aanwezig. Andere betrokkenen zoals de gedragskundige of één van de paramedici kunnen op verzoek aansluiten. De manager zorg- en dienstverlening leidt het gesprek. Tijdens de bespreking worden informatie en ervaringen uitgewisseld die resulteren in afspraken wie wat gaat doen in de ondersteuning aan uw familielid. Dit is natuurlijk bij uitstek het moment om ook uw informatie, vragen en wensen naar voren te brengen. Na afloop worden de bevindingen verwerkt in een bijgesteld ondersteuningsplan. U of de cliënt zelf, krijgt dit op papier aangeboden met het verzoek om het voor akkoord te ondertekenen. Vanaf dat moment is het nieuwe ondersteuningsplan van kracht. Dossier Naast het elektronisch cliëntdossier worden bepaalde gegevens op papier bewaard. Op locatie zijn de actuele gegevens aanwezig die nodig zijn voor de begeleiding, zoals een dienstoverdracht en observatie- of registratielijsten. Daarnaast is er een administratief dossier waarin contracten en andere originele stukken met handtekening bewaard worden. Het recht op inzage en bewerking is geregeld in het privacyreglement persoonsgegevens. Het medische dossier van een cliënt maakt geen deel uit van het cliëntdossier; dit is apart in beheer bij de eigen huisarts. De medische informatie die noodzakelijk is voor de begeleiding wordt uiteraard wel opgenomen in het elektronisch cliëntdossier. Locatie De term locatie wordt bij SOVAK gebruikt als verzamelnaam voor alle woningen en dagactiviteitencentra die we hebben. In totaal zijn dat er bijna 80, verspreid over het westelijk deel van Noord-Brabant en het Land van Heusden en Altena. Team Op elke locatie werkt een team van begeleiders die samen zorgdragen voor de opvang en ondersteuning van de groep cliënten. In de woningen werken zij in een rooster met wisselende diensten en houden elkaar via overdrachtsrapportages op de hoogte. In de dagactiviteitencentra wordt in vaste dagdiensten gewerkt. Manager zorg- en dienstverlening De leidinggevende van een team van begeleiders heet bij SOVAK manager zorg- en dienstverlening. Deze persoon is verantwoordelijk voor de organisatie en uitvoering van de met u afgesproken dienstverlening. Informatiebrochure /55

7 Persoonlijk begeleider Eén van de begeleiders van het team van de woning is speciaal aangewezen als coördinator van de ondersteuning aan uw familielid. Ook voor u is deze persoonlijk begeleider het eerste aanspreekpunt. De persoonlijk begeleider stelt in overleg met de cliënt en met u het persoonlijk ondersteuningsplan op, coördineert alle overleg rondom de cliënt, regelt allerlei afspraken en bewaakt dat iedereen doet wat afgesproken is. Wanneer uw familielid niet bij SOVAK woont, maar andere diensten afneemt zoals naschoolse opvang of logeren, dan is iemand uit dat team persoonlijk begeleider. Werkbegeleider Eén van de activiteitenbegeleiders van het team van het dagactiviteitencentrum is speciaal aangewezen als coördinator van de dagbesteding van uw familielid. Deze werkbegeleider stelt in overleg met de cliënt en met u het onderdeel van het ondersteuningsplan op dat over werk/dagbesteding gaat en stemt dit af met de persoonlijk begeleider. Cliëntservicebureau Het eerste contact met SOVAK vindt doorgaans plaats met een medewerker van het Cliëntservicebureau. U kunt daar terecht voor algemene informatie over de diensten van SOVAK en om een afspraak te maken met de relatiebeheerder. Relatiebeheerder Voor een nadere kennismaking met SOVAK brengt het Cliëntservicebureau u in contact met één van de relatiebeheerders. De relatiebeheerder verdiept zich in de hulpvraag van de cliënt en in uw wensen. De relatiebeheerder kent alle diensten en locaties van SOVAK. Met die informatie draagt hij zorg voor een goede match tussen de hulpvraag van de cliënt en het ondersteuningsaanbod van SOVAK. De relatiebeheerder blijft ook na het realiseren van een zorgarrangement, de klantrelatie onderhouden. De aandacht gaat daarbij vooral uit naar de vraag of de wensen van de cliënt in de loop van de tijd veranderen en of de klant tevreden is over de verleende diensten. (zie ook hoofdstuk 2) Divisie SOVAK heeft alle locaties organisatorisch ondergebracht bij twee divisies: Noord en Zuid. De divisiemanager stuurt met behulp van een team van gemiddeld tien managers zorg- en dienstverlening de divisie aan en is, binnen de vastgestelde kaders en vooraf overeengekomen doelen, integraal verantwoordelijk voor de uitvoering van alle aspecten van het beleid (dienstverlening, personeel, financiën en huisvesting). Centraal Kantoor Het centraal kantoor van SOVAK is gevestigd in Terheijden. Naast directie en divisiemanagement heeft SOVAK vijf stafdiensten die organisatiebreed ondersteunen en adviseren. Dit zijn: dienst Personeel & Organisatie, dienst Innovatie & Kwaliteit, dienst Relatiebeheer & Communicatie, dienst Huisvesting & Facilitair en de dienst Financiën, Informatie & Controle. Informatiebrochure /55

8 Informatiebrochure /55

9 2. Relatiebeheer Informatie over de start, verandering of beëindiging van de dienstverlening. Cliëntservicebureau Het cliëntservicebureau is het centrale punt binnen SOVAK waar cliënten, contactpersonen en verwijzers terecht kunnen voor informatie over de diensten van SOVAK. Ook helpen zij u graag op weg wanneer u op zoekt bent naar informatie op juridisch of financieel gebied, sociale voorzieningen en uitkeringen, uiteraard voor zover dat verband houdt met de situatie van de cliënt. Relatiebeheer Bij de relatiebeheerder kunt u terecht voor informatie en advies over: open plaatsen en wachtlijst, herindicaties en zorgarrangementen, financieringsvormen, nieuwe huisvestingsprojecten, interne en externe verhuismogelijkheden, de verschillende dagbestedingmogelijkheden en de mogelijkheden voor bijvoorbeeld logeren, naschoolse opvang of thuiszorg. Ook wanneer de cliënt al diensten bij SOVAK afneemt, blijft de relatiebeheerder voor u beschikbaar. De relatiebeheerder toetst of de ondersteuning volgens afspraak geboden wordt en gaat na of u daarover tevreden bent. Bij problemen of conflicten kan de relatiebeheerder bemiddelen tussen u en de manager zorg- en dienstverlening. Diensten SOVAK biedt de volgende diensten aan: - wonen met enige tot intensieve begeleiding - werk/dagbesteding in of vanuit een dagactiviteitencentrum - dagopvang - crisisopvang - logeren tijdens weekend en/of (school)vakantie - naschoolse en buitenschoolse opvang - ondersteuning bij zelfstandig wonen - thuiszorg Start van de dienstverlening Bij de start zal de relatiebeheerder met u in gesprek gaan om de hulpvraag en wensen helder te krijgen. Daarop wordt een aanbod gedaan dat zo goed mogelijk aansluit bij de begeleidingsbehoefte en specifieke wensen op het gebied van wonen, dagbesteding of andere vorm van ondersteuning. De relatiebeheerder legt de afspraken over aard, omvang en looptijd van de dienstverlening vast in een zorgarrangement. Zij hebben alle kennis in huis over de benodigde indicatie en de verschillende financieringsvormen. Verandering van dienstverlening Cliënten die al bij SOVAK wonen of een andere dienst afnemen, kunnen bij de afdeling Relatiebeheer terecht wanneer zij meer, minder of andere ondersteuning wensen of nodig hebben. De relatiebeheerder heeft een overzicht van het totale aanbod van SOVAK, kennen alle woningen en dagbestedingsmogelijkheden en weten ook waar actueel open plaatsen zijn. Wanneer er niet direct plaats is in de locatie van uw voorkeur, registreren zij uw woonwensen op de wachtlijst en houden u op de hoogte van de mogelijkheden. Wanneer u voor een bepaalde dienst een andere indicatie nodig heeft of uw huidige indicatie verloopt, dan krijgt u van het Cliëntservicebureau daarover tijdig bericht. Desgewenst helpt de relatiebeheerder u bij het aanvragen van een herindicatie. Informatiebrochure /55

10 Wachtlijst Wanneer uw familielid al diensten bij SOVAK afneemt, maar hij wil in aanmerking komen voor een andere woning of dagbesteding, dan komt dit doorgaans ter sprake in de ondersteuningsbespreking. Wanneer er niet direct plaats is in een passende locatie van zijn voorkeur, registreert het Cliëntservicebureau de woon- of werkwens op een interne wachtlijst. Interne kandidaten gaan voor op externe gegadigden, waarbij de datum van aanmelding de volgorde bepaalt. Overbrugging Wanneer SOVAK de gevraagde ondersteuning nog niet direct kan bieden, beziet de relatiebeheerder met u de mogelijkheden om de wachttijd te overbruggen met een alternatief ondersteuningsaanbod. Verwijzing Wanneer uw familielid ondersteuning nodig heeft die SOVAK niet kan bieden, dan helpt de relatiebeheerder u graag op weg met een verwijzing naar een andere zorgaanbieder. Opzegging dienstverlening Normaal gesproken verleent SOVAK haar diensten zolang er een geldige indicatie is. De looptijd van de indicatie vindt u terug in het ondertekende zorgarrangement. Wanneer u het contract met SOVAK tussentijds wilt beëindigen, dan gelieve u dit schriftelijk kenbaar te maken. De zorg- en dienstverleningsovereenkomst bepaalt dat u daarbij een opzegtermijn van twee maanden in acht moet nemen. Afronding dienstverlening Wanneer u de relatie met SOVAK om wat voor reden dan ook wenst te beëindigen, dan willen wij graag weten hoe u onze dienstverlening ervaren heeft. U ontvangt van ons een vragenlijst om deel te nemen aan een schriftelijke evaluatie. Daarnaast stellen wij het op prijs om in een persoonlijk gesprek de contacten af te ronden. De relatiebeheerder maakt daarvoor desgewenst een afspraak. MEE MEE is een organisatie die onafhankelijk van de zorgaanbieders gratis hulp biedt aan mensen met een beperking en/of hun relaties. MEE geeft informatie en advies bij vragen op het gebied van onderwijs, opvoeding, wonen, werken, sociale voorzieningen, inkomen, vervoer en vrije tijd. U kunt op afspraak terecht bij een zorgconsulent van MEE. Zie voor adressen het overzicht elders in deze brochure. Informatiebrochure /55

11 3. Wonen Informatie over wonen en het huishouden Huisvesting Het huisvestingsaanbod van SOVAK is heel divers. De panden variëren van groepswoningen, twee-onder-een-kappers of patiobungalows tot een eigen studio of flat in een appartementencomplex. SOVAK probeert de bouwkundige eisen, de inrichting en de huiselijke sfeer zo goed mogelijk af te stemmen op de groep cliënten die er wonen. Panden die niet meer aan de veiligheidsvoorschriften of eisen van deze tijd voldoen, worden gerenoveerd of afgestoten. Dat is een doorgaand proces waardoor helaas de noodzaak van verhuizen of tijdelijke huisvesting soms onvermijdelijk is. De woning De groepswoningen van SOVAK zijn waar nodig aangepast aan mensen met een meervoudige handicap of specifieke functiebeperking. SOVAK is verantwoordelijk voor de inrichting en het onderhoud van alle gemeenschappelijke ruimtes in en rond de woning. Binnen de woning heeft iedere cliënt doorgaans een eigen kamer die beschouwd mag worden als privédomein. De kamer blijft wel eigendom van SOVAK. Dat betekent dat technische en bouwkundige ingrepen niet mogen worden uitgevoerd zonder toestemming van SOVAK. Inrichting eigen kamer SOVAK levert de kamer in ieder geval gestoffeerd op en kan deze desgewenst voorzien van een standaard inrichting bestaande uit een bed, kast, tafel en stoel. Natuurlijk is iedere cliënt vrij om te kiezen voor een eigen persoonlijke inrichting. Aanschaf daarvan is voor eigen rekening. Overleg voordat u eigen meubilair aanschaft met de persoonlijk begeleider. Misschien moet er rekening gehouden met bepaalde aspecten van veiligheid, hygiëne of bedieningsgemak. Huishouden De meeste woningen en dagactiviteitencentra beschikken over een eigen huishoudelijk medewerker / gastvrouw. De precieze taken van deze spil in het huishouden varieert per locatie. Er wordt gewerkt volgens de geldende hygiënevoorschriften op basis van een vast werkschema. Soms zijn bepaalde werkzaamheden uitbesteed. De afspraken over het schoonhouden van de privé woonruimte van de cliënt verschillen per woning. Wat u op dit gebied wel en niet mag verwachten kunt u het beste navragen bij de manager zorg- en dienstverlening. Maaltijden Cliënten die bij SOVAK wonen, kunnen dagelijks rekenen op twee broodmaaltijden en een warme maaltijd, aangevuld met fruit, koffie/thee/melk/frisdrank en wat versnaperingen. De warme maaltijd wordt op minstens vijf van de zeven weekdagen vers bereid. Natuurlijk mag u bij bezoek wat lekkers meebrengen. U kent de wensen en voorkeuren van uw familielid daarin het beste en u weet of bepaalde dieetvoorschriften in acht genomen moeten worden. Overleg zonodig met de persoonlijk begeleider. Informatiebrochure /55

12 Kleding Voor de garderobe die uw familielid nodig heeft bestaan bij SOVAK geen speciale voorschriften. U kent zelf de voorkeur van uw familielid het beste. Wij vragen u wel om voor voldoende onderkleding en goed wasbare bovenkleding te zorgen. Verder verdient het aanbeveling om de kleding te merken. U kunt kiezen om de merkjes er zelf in te naaien of u kunt het tegen kostprijs laten verzorgen door deelnemers van één van onze dagactiviteitencentra. Via de persoonlijk begeleider kunt u een abonnement nemen op deze service of een rol met kledingmerkjes aanschaffen. Wasverzorging Bij het verzorgen van de persoonsgebonden was maken we onderscheid in boven- en onderkleding en eventueel stoomgoed. U kunt kiezen om de was zelf te blijven doen, thuis of tegen een geringe vergoeding met gebruik van de wasmachine van de woning. Tegen een maandelijkse vergoeding kunt u de was ook geheel of gedeeltelijk door SOVAK laten verzorgen. (zie ook hoofdstuk 15) Wanneer u de was door SOVAK laat doen, vragen wij uw medewerking om goed wasbare kleding te kopen. Wanneer u de was zelf doet is er wellicht iets meer voorraad voor in de kast nodig. Het huishoudlinnen en beddengoed worden door SOVAK gewassen. Verhuizen Als de hulpvraag van uw familielid zodanig verandert dat de ondersteuning niet goed meer in de huidige woning geboden kan worden, dan bespreekt de persoonlijk begeleider dat uiteraard met u. In overleg bezien we de mogelijkheden om te verhuizen naar een beter passende leefomgeving. Ook wanneer er vanuit begeleidingsoogpunt geen verhuisnoodzaak is, kan er bij u of uw familielid een verhuiswens leven. Een gewenste verandering van woonomgeving brengt u ter sprake bij de persoonlijk begeleider of tijdens de ondersteuningsbespreking. Vervolgens zal een relatiebeheerder samen met u de mogelijkheden verkennen. Na deze oriëntatie wordt uw familielid voor de meest geschikte woning(en) op de wachtlijst geplaatst tot er plaats is om te verhuizen. Woningaanpassing Wanneer u voor thuis een woningaanpassing nodig heeft, bijvoorbeeld om het mogelijk te maken dat uw familielid het ouderlijk huis kan blijven bezoeken, dan kunt u een beroep doen op de voorzieningen die uw gemeente treft in het kader van de Wet op de Maatschappelijke Ondersteuning (WMO). Per gemeente zijn de regels verschillend. Vraag naar de mogelijkheden in uw gemeente bij het WMO- of zorgloket dat meestal te vinden is in de publiekshal van het gemeentehuis. Weekendbezoek Wanneer uw familielid regelmatig de weekends bij u thuis doorbrengt, verzoeken wij u dit tijdig door te geven aan de persoonlijk begeleider. Er wordt dan rekening gehouden met het klaarmaken van kleding en medicijnen. Wanneer uw familielid tijdens een weekendbezoek een dokter nodig heeft, kunt u contact opnemen met de huisartsenpost in uw regio. Mocht u uw familielid vanwege onvoorziene omstandigheden eerder terug willen brengen dan afgesproken, belt u dan eerst naar de woning. Dit om te voorkomen dat u voor een gesloten deur komt. Informatiebrochure /55

13 4. Dagbesteding Informatie over werken en dagbesteding Dagbesteding SOVAK hecht veel waarde aan een zinvolle, plezierige dagbesteding voor iedere cliënt. Ieder mens ontleent immers betekenis aan wat hij doet of maakt. Een vaste dagbesteding brengt bovendien regelmaat en structuur in het dagritme. En het is een goede manier om het sociale netwerk te verruimen. Welke dagbesteding voor uw familielid mogelijk is, hangt af van zijn interesses en niveau van functioneren. Sommige cliënten gaan nog naar school of hebben werk in een sociale werkplaats of in het vrije bedrijf. Anderen bezoeken één van de dagactiviteitencentra van SOVAK. Dagactiviteitencentrum (DAC) Overdag bezoeken veel cliënten een dagactiviteitencentrum waar men terecht kan voor allerlei activiteiten, variërend van arbeidsmatige werkzaamheden tot meer belevingsgerichte en/of ontwikkelingsgerichte activiteiten. De deelnemers werken in taakgroepen die gericht zijn op bijvoorbeeld groenvoorziening, dienstverlening, administratie, kunst en creativiteit, industrie. Voor deelnemers die niet kunnen werken zijn de activiteiten meer gericht op de beleving via spel, snoezelen en beweging. Voor cliënten die vanwege de leeftijd niet meer hoeven werken is er de mogelijkheid om een soos of speciale seniorengroep te bezoeken. School Kinderen en jongvolwassen die leerplichtig zijn en het qua niveau aankunnen, volgen (voortgezet) speciaal onderwijs (SO en VSO). SOVAK werkt nauw samen met de Liduinaschool die voor het stadsgewest Breda het onderwijs aan zeer moeilijk lerenden verzorgt. Vanuit de school lopen leerlingen ook stage om zich te oriënteren op de mogelijkheden voor werk of dagbesteding. Zie voor het adres het overzicht elders in deze brochure. Vrije bedrijf Voor cliënten die dit willen en kunnen, bestaat de mogelijkheid om te werken buiten de deur, bijvoorbeeld in een bedrijf, winkel, verzorgingshuis of school. De jobcoach is een activiteitenbegeleider die gespecialiseerd is in dit type werkbegeleiding. Hij werft bedrijven, zoekt passend werk voor de cliënt, traint en coacht cliënten op de benodigde vaardigheden en onderhoudt het contact met de werkgever. Bij twee bedrijven in de regio is een groep cliënten gedetacheerd die daar met ondersteuning van een activiteitenbegeleider werkzaam zijn in de montage. SOVAK werkt ook samen met enkele zorgboerderijen, waar cliënten als hulpboer kunnen werken. Sociale Werkplaats Voor cliënten die zich niet zelfstandig in het vrije bedrijf kunnen handhaven, maar wel arbeidsmatig werk aankunnen, bestaat de mogelijkheid om te werken in wsw-verband (wet sociale werkvoorziening). De aanmelding en beoordeling van de zogenaamde arbeidshandicap vinden plaats bij het Centrum voor Werk en Inkomen (CWI). Zie voor het adres het overzicht elders in deze brochure. Veranderen van werk of dagbesteding De cliënt of u als vertegenwoordiger kunnen te allen tijde aangeven dat er behoefte bestaat aan een andere taak of invulling van de dag. Bij elke ondersteuningsbespreking wordt bekeken welk dagprogramma past bij de persoon, zijn mogelijkheden en beperkingen, zijn interesses, voorkeuren en tempo. Informatiebrochure /55

14 Informatiebrochure /55

15 5. Vrije tijd Informatie over besteding van de vrije tijd Vrijetijdsbesteding SOVAK vindt dat cliënten in hun vrije tijd in principe kunnen doen en laten wat zij zelf willen. Toch hebben begeleiders de taak om oog te hebben voor een plezierige en afwisselende vrijetijdsbesteding. Dat geldt in ieder geval voor die cliënten die daar vanuit zichzelf moeilijk invulling aan kunnen geven. SOVAK stimuleert om zoveel mogelijk gebruik te maken van plaatselijke mogelijkheden die sport- en hobbyclubs bieden. Voor cliënten die hier vanwege de aard van hun handicap niet aan mee kunnen doen, organiseert SOVAK wel de nodige ontspanningsactiviteiten. Door het jaar heen, maar vooral in de zomermaanden, is er een programma waarop men kan intekenen. Scholing en vorming Cliënten die graag wat leren kunnen deelnemen aan één van de cursussen die jaarlijks vanuit scholing en vorming worden georganiseerd. Het aanbod varieert van leren koken, dansen, vergaderen tot omgaan met geld, vrienden maken, weerbaar worden. SOVAK is aangesloten bij het Educatienetwerk zodat de cliënten ook gebruik kunnen maken van het cursusaanbod van MEE en andere organisaties die actief zijn voor mensen met een handicap. Zie voor het adres het overzicht elders in deze brochure. Vakantie Afhankelijk van te besteden budget en persoonlijke situatie, is iedere cliënt vrij om een eigen invulling aan de vakantie te geven; individueel of in groepsverband. Wellicht gaat uw familielid met u mee op vakantie. Of hij boekt een reis bij één van de vele organisaties die aangepaste vakanties met begeleiding aanbieden. Sommige teams organiseren uitstapjes, een weekend of midweek met de hele groep huisgenoten. Overleg met de persoonlijk begeleider over de mogelijkheden. De kosten voor de vakantie (accommodatie, vervoer, entreegelden) zijn voor rekening van de vakantieganger. Wanneer SOVAK de groepsvakantie organiseert, wordt ook de extra inzet van begeleiders (extra = wat bovenop de gebruikelijke personeelsbezetting komt) doorberekend aan de deelnemers. Vrijwilligers De dingen die het leven voor uw familielid wat aangenamer maken, zoals een wandeling of uitstapje, winkelen, zwemmen, bij iemand op de koffie gaan; vragen meestal om extra menskracht. SOVAK heeft veel vrijwilligers die zich belangeloos inzetten om net dat beetje extra te bieden. Sommige vrijwilligers komen voor de hele groep; anderen gaan een speciale band aan met één persoon. Als u denkt dat de inzet van een vrijwilliger voor uw familielid een fijne aanvulling kan zijn, dan kunt u dit aangeven bij de persoonlijk begeleider. Wanneer u zelf iemand kent die vrijwilligerswerk zou willen doen, dan horen wij dat natuurlijk graag. Informatiebrochure /55

16 Informatiebrochure /55

17 6. Ondersteuning door zorgspecialisten Informatie over de mogelijkheden voor ondersteuning bij intensieve of speciale hulpvragen Zorgspecialisten De begeleiders die in de dagelijkse praktijk de ondersteuning bieden, zijn professionals die goed toegerust zijn voor hun taak. SOVAK beschikt daarnaast over een team van zorgspecialisten. Dit team bestaat uit: gedragskundigen, paramedici zoals fysio- en ergotherapeuten, een logopedist, een casemanager op het gebied van autisme en de geestelijk verzorgers. Wanneer een cliënt een specifieke hulpvraag heeft, kan de desbetreffende specialist een diagnose stellen en een daarop gerichte begeleiding in gang zetten. Ook ondersteunen zij de teams met informatie en advies, ieder op hun eigen vakgebied. Wanneer u de hulp van één van deze specialisten voor uw familielid nodig vindt, kunt u dit kenbaar maken aan de persoonlijk begeleider. Wanneer voor een specifieke hulpvraag van een cliënt aanvullende deskundigheid nodig is, verwijzen wij naar bijvoorbeeld een psychiater, diverse medische specialisten of wordt het CCE (Centrum voor Consultatie en Expertise) ingeschakeld. Gedragskundigen SOVAK heeft orthopedagogen en psychologen in dienst die deskundig zijn op het gebied van diagnostiek en begeleiding van cliënten, met name wanneer er sprake is van complexe hulpvragen en/of gedragsproblematiek. Zij adviseren en ondersteunen de uitvoerend medewerkers bij de begeleiding van de cliënt. Ook leveren zij onderzoeksgegevens aan ter onderbouwing van bijvoorbeeld een herindicatie of bijzonder ondersteuningsplan. Casemanager Binnen het team van zorgspecialisten is een casemanager aangesteld die gespecialiseerd is in de omgang met cliënten die een stoornis in het autismespectrum hebben. De casemanager adviseert de uitvoerend medewerkers over de begeleiding van en communicatie met de cliënt. Geestelijk verzorgers SOVAK heeft een dominee en pastor in dienst. Zij hebben aandacht voor levens- en zingevingvragen met respect voor ieders levensbeschouwing. Naast het verzorgen van (aangepaste) vieringen, onderhouden zij met veel cliënten een persoonlijk contact. Tot hun taak behoort ook het toerusten van medewerkers in het omgaan met zingevingvragen en ethische dilemma s. Zij ondersteunen naasten en nabestaanden bij verlies- en rouwverwerking. Fysiotherapie Cliënten kunnen gebruik maken van een plaatselijke fysiotherapeut. Daarnaast heeft SOVAK een aantal fysiotherapeuten in dienst. Deze paramedici helpen cliënten die in hun dagelijks functioneren beperkingen ervaren op het gebied van mobiliteit. Ook hebben zij een rol in de behandeling van cliënten met longproblemen. Verder richt de fysiotherapeut zich op het bieden van ontspanning aan cliënten met een verhoogde spierspanning. Naast de directe behandeling van de cliënt, adviseren zij de begeleiders, zodat de oefeningen en vaardigheden zoveel mogelijk in het dagelijks leven worden geïntegreerd. Op aanvraag kan specifieke fysiotherapeutische zorg geboden worden op het gebied van bewegen, bijvoorbeeld bij pijnklachten aan de gewrichten. Informatiebrochure /55

18 Ergotherapie De ergotherapeut helpt cliënten die beperkingen of problemen ervaren in het functioneren in het dagelijks leven. Rekening houdend met de mogelijkheden en eigen inbreng van de cliënt, reikt de ergotherapeut hulpmiddelen aan om de redzaamheid en zelfstandigheid te bevorderen of te behouden. Dit kan zijn in de vorm van een mobiliteitshulpmiddel (fiets, rolstoel, trippelstoel), aangepast eetgerei (bestek, borden, bekers) of een aanpassing in de woning (beugels, douchezitjes). In het uitvoeren van activiteiten van het dagelijks leven (ADL) en het juiste gebruik van hulpmiddelen, worden niet alleen de cliënten zelf getraind, maar uiteraard ook de begeleiders geïnstrueerd. Voor cliënten met een verstoorde verwerking van zintuiglijke prikkels adviseert de ergotherapeut, vaak in samenwerking met het CCE, over een passende benadering. Logopedie SOVAK heeft een logopedist in dienst die deskundig is op het vlak van alle mogelijke vormen van communicatie, eet- en drinkproblemen en het gehoor. De logopedist reikt hulpmiddelen aan die de cliënt in staat stellen zich te uiten en die bevorderen dat de cliënt beter begrepen wordt. Naast de directe behandeling van de cliënt zelf, heeft de logopedist een adviserende rol naar begeleiders, ouders/verwanten en andere betrokkenen over communicatie met de cliënt. CCE Wanneer cliënten een bijzondere of complexe hulpvraag stellen, meestal op het vlak van ernstige gedragproblematiek, kan de hulp van het Centrum voor Consultatie en Expertise ingeroepen worden. De deskundigen van het CCE proberen met aanvullende diagnostiek, behandeladviezen en soms de inzet van een casemanager, in een vastgelopen situatie weer nieuw perspectief te bieden. Het CCE heeft daarnaast als taak om als onafhankelijke partij het ondersteuningsplan van een cliënt te toetsen wanneer voor de intensieve begeleiding / behandeling van die persoon extra financiering nodig is. Zie voor het adres het overzicht elders deze brochure. Psychiatrische hulp Wanneer zich bij uw familielid psychiatrische problematiek voordoet, wordt de hulp van de GGZ ingeroepen. SOVAK heeft met de GGZ in Breda vaste afspraken gemaakt voor consultatie van een psychiater en/of psychiatrisch verpleegkundige. Het inroepen van deze expertise vindt plaats op verwijzing van de huisarts en/of gedragskundige. Informatiebrochure /55

19 7. Medische zorg Informatie over huisartsenzorg en andere medische zaken Huisarts Voor de huisartsenzorg maakt SOVAK zoveel mogelijk gebruik van plaatselijke huisartsen waarmee een samenwerkingsovereenkomst is gesloten. Informatie over een bezoek aan de huisarts krijgt u in eerste instantie van de persoonlijk begeleider. Natuurlijk is het ook mogelijk om rechtstreeks telefonisch of persoonlijk met de huisarts van uw familielid in contact te komen. Tandarts Cliënten kunnen gebruik maken van een plaatselijke tandarts of zich laten inschrijven bij de tandartsenpraktijk in Terheijden. Deze tandarts is gespecialiseerd in de tandheelkundige behandeling van mensen met een handicap en houdt ook in de omgang rekening met de persoon die hij in de stoel heeft. Huisartsenpost Wanneer er in de avond-, nacht-, of weekenduren een huisarts nodig is, kunnen de begeleiders de hulp inroepen van de huisartsenpost (HAP). De medische gegevens van de cliënt zijn daar bekend omdat de dienstdoende huisarts per computer de medische dossiers van zijn collega s kan raadplegen. Wanneer uw kind of familielid bij u thuis logeert en een dokter nodig heeft, dan kunt u het beste de huisartsenpost in uw regio benaderen. Ziekenhuisopname Bij een planbare ziekenhuisopname wordt u altijd vooraf geïnformeerd en voor de noodzakelijke ingreep of behandeling om toestemming gevraagd. Bij een spoedeisende ziekenhuisopname wordt u zo spoedig mogelijk na de opname geïnformeerd. U kunt met de persoonlijk begeleider afspreken door wie en hoe vaak u op de hoogte gehouden wilt worden. Natuurlijk kunt u zelf rechtstreeks contact opnemen met de behandelend specialist of via de huisarts horen wat de onderzoeksresultaten en behandelmogelijkheden zijn. Arts Verstandelijk Gehandicapten (AVG) SOVAK beschikt over een gespecialiseerde huisarts voor verstandelijk gehandicapten. Deze arts ziet bij opname de nieuwe cliënt voor een eerste screening. Verder kan de AVG collegiaal consult geven aan de eigen huisarts van de cliënt of ingeschakeld worden voor een second opinion. De AVG fungeert tevens als BOPZ-arts en is uit hoofde van die functie verantwoordelijk voor de toepassing van vrijheidsbeperkingen en dwangbehandelingen. (Zie ook hoofdstuk 11) Inschakeling van de AVG verloopt via de huisarts of manager zorg- en dienstverlening. Niet-reanimatie verklaring Wanneer er bij uw familielid in de laatste levensfase risico bestaat op acuut hartfalen, is het goed om vooraf duidelijk uw wensen ten aanzien van wel of niet reanimeren kenbaar te maken. Bij het ontbreken van een niet-reanimatie verklaring wordt altijd gereanimeerd. Het besluit om niet te reanimeren komt tot stand in overleg met de behandelend (huis)arts. Om tot een zorgvuldige afweging te komen kan de huisarts of de familie van de cliënt, verzoeken om een extra toets door de AVG. De schriftelijke verklaring Niet Reanimeren wordt toegevoegd aan het dossier. De verklaring kan altijd door de cliënt of wettelijk vertegenwoordiger herroepen worden, tenzij de arts meent dat reanimatie kansloos is. Informatiebrochure /55

20 Overlijden Wanneer uw familielid terminaal ziek is, biedt SOVAK ook in de laatste levensfase de nodige begeleiding en verzorging. Uiteraard tenzij een specialistische behandeling nodig is die alleen in een ziekenhuis geboden kan worden. Bij overlijden worden de naaste familieleden direct in kennis gesteld en wordt gehandeld naar de wensen die u wellicht vooraf al kenbaar heeft gemaakt. De begeleiders zullen, in overleg met u, het lichaam van de overledene de laatste zorg verlenen. U bent als nabestaanden vrij om de uitvaart te laten verzorgen zoals u dat wenst. U kunt daarbij een uitvaartonderneming en voorganger van uw keuze in de arm nemen. De begeleiders en hun leidinggevende en desgewenst ook de geestelijk verzorger van SOVAK, zullen u met raad en daad bij staan. Informatiebrochure /55