Nieuwsbrief Zoetwatervoorziening Oost-Nederland

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Nieuwsbrief Zoetwatervoorziening Oost-Nederland"

Transcriptie

1 Nieuwsbrief Zoetwatervoorziening Oost-Nederland Zoetwatervoorziening Oost-Nederland juni 2015 Uitvoering een stap dichterbij De droogteproblematiek is actueel. Uit metingen blijkt dat 2015 tot en nu toe behoort tot de categorie 5% droogste jaren in Nederland. Voor mij is dat een bevestiging dat het vraagstuk waar wij ons mee bezig houden vanuit Zoetwatervoorziening Oost-Nederland (ZON) zeer relevant en urgent is. Door de krachten te bundelen van onder meer gemeenten, waterschappen en provincies, denken we de komende jaren grote stappen te kunnen maken om de droogteproblematiek in deze regio tegen te gaan. We hebben in de afgelopen periode belangrijke mijlpalen behaald. De intentieverklaring die de partners op 27 juni 2014 hebben ondertekend, is uitgewerkt in het Werkprogramma Wel goed water geven!. Met de regionale partners en het Rijk is een Bestuursovereenkomst opgesteld, die de uitvoering regelt. Het Werkprogramma maakt inzichtelijk in welke concrete maatregelen de partners in de periode van 2016 tot en met 2021 willen investeren. Op 27 mei jongstleden heeft het Regionaal Bestuurlijk Overleg (RBO) Rijn-Oost de Bestuursovereenkomst en dit Werkprogramma vastgesteld. Deze maand is de Bestuursovereenkomst voor instemming en ondertekening voorgelegd aan de afzonderlijke besturen van de betrokken partijen. In september 2015 verwachten we dat we de Bestuursovereenkomst met het Rijk kunnen ondertekenen en de laatste stap kunnen zetten naar de echte uitvoering van de maatregelen om de zoetwatervoorziening in onze regio klimaatbestendig te maken. De Bestuursovereenkomst legt afspraken vast tussen onze regio en het Rijk enerzijds en de regionale partners anderzijds. Met deze Bestuursovereenkomst spreken de regionale partijen af hoe ze de uitvoering willen organiseren, financieren en rapporteren over de voortgang onder de regie van het RBO Rijn-Oost. De regio Zuid heeft in nauwe samenwerking met onze regio een vergelijkbare Bestuursovereenkomst ontwikkeld. In 2018 evalueren we de afspraken. Met dit Werkprogramma en de Bestuursovereenkomst zetten de zoetwaterregio s Oost en Zuid zich in om voldoende en schoon zoetwater te behouden en effecten van droogte en overvloed tegen te gaan. Om de start van de uitvoering te markeren, streven we ernaar om begin 2016 een feestelijke bijeenkomst te organiseren. We zullen u daarover tijdig informeren. Bert Boerman Voorzitter Regionaal Bestuurlijk Overleg Rijn-Oost Zoetwatervoorziening Oost-Nederland 1

2 Concretisering van intenties Ontstaan van het Werkprogramma Wel goed water geven! Op 27 mei 2015 heeft het Regionaal Bestuurlijk Overleg Rijn-Oost (RBO Rijn-Oost) besloten om de Bestuursovereenkomst Zoetwatervoorziening Hoge Zandgronden regio Oost en het Werkprogramma Zoetwatervoorziening Hoge Zandgronden Wel goed watergeven ter besluitvorming voor te leggen aan de afzonderlijke partijen. Na ondertekening is het project Zoetwatervoorziening Oost-Nederland (ZON) klaar om te starten met de uitvoering van de concrete maatregelen. Wat betekent dit commitment en wat ging er aan vooraf? We hebben de belangrijkst mijlpalen voor u op een rijtje gezet De klimaatverandering is een proces dat zich al enkele decennia aan het voltrekken is. In de afgelopen 10 jaar hebben we vijf droge zomers gehad. Ook nu hebben we weer een extreem droog voorjaar. Voldoende redenen om het zoetwatervraagstuk nu actief aan te pakken. Om de huidige watertekorten het hoofd te bieden en om tijdig in te kunnen spelen op effecten van de klimaatverandering hebben de partners in de regio Oost de afgelopen jaren via onderzoeken verschillende vragen beantwoord: wat zijn nu al knelpunten in de zoetwatervoorziening, welke gevolgen zijn door klimaatverandering te verwachten en welke maatregelen zijn nodig voor de komende jaren en de lange termijn ( < 2050)? april Neerslagtekort in (mm) mei juni 5% droogste jaren mediaan recordjaar 1976 jaar 2015: actueel 135 mm 15-daagse verwachting met midden van verdeling mm Gezamenlijke strategie en financiering De partners in de regio Oost hebben in 2013 samen met de regio Zuid toegewerkt naar een Uitvoeringsprogramma voor de Hoge Zandgronden. De zoetwaterstrategie sparen, aanvoeren en accepteren/adapteren staat hierin centraal. In februari 2014 hebben we, wederom samen met de regio Zuid, een regionaal bod juli Neerslagtekort in Nederland in 2015, bron: KNMI augustus september aan het Rijk uitgebracht voor de uitvoering van maatregelen voor zoetwatervoorziening als onderdeel van het landelijk deelprogramma Zoetwater van het Deltaprogramma. De regionale partijen bieden aan om in totaal 87 miljoen in de regio te investeren in de periode van Aanvullend wordt ook een bijdrage gevraagd van het Rijk voor co-financiering. Uiteindelijk draagt het Rijk 27,1 miljoen bij voor het realiseren van het programma Hoge Zandgronden in de regio Oost. Van intentie naar overeenkomst In de intentieverklaring van juni 2014 is dit regionale bod door de regionale overheden en maatschappelijke organisaties bekrachtigd. De partners hebben daarbij toegezegd de strategie sparen, aanvoeren en accepteren/adapteren en het eigen financieel aandeel in het regionaal bod te zullen verankeren in plannen en begrotingen. In oktober 2014 is in het Bestuurlijk Platform Zoetwater, het landelijk overleg tussen Rijk en de zogenaamde Zoetwaterregio s, afgesproken om per regio de afspraken tussen Rijk en regio vast te leggen in een Bestuursovereenkomst. In het RBO Rijn-Oost is besloten om deze Bestuursovereenkomst ook te benutten voor het vastleggen van de afspraken tussen de regionale partners onderling. Zo ontstaat een gedragen set van afspraken waarmee de uitvoering in 2016 van start kan gaan. Werkprogramma Bij de Bestuursovereenkomst hoort het Werkprogramma Wel goed water geven!. Het Werkprogramma beschrijft voor de periode van de geplande en voorgenomen activiteiten en maatregelen van de regionale partijen om daadwerkelijk de zoetwatervoorziening in Oost-Nederland te verbeteren en klimaatbestendig te maken. Het Werkprogramma bouwt voort op de inzet van het regionaal bod en kan gezien worden als een afspraak aan het begin van de uitvoering. Jaarlijks wordt het programma geactualiseerd. Hiermee is de gewenste flexibiliteit geborgd. 2

3 Ondertekening Op 27 mei heeft het RBO beide documenten vastgesteld en besloten deze voor ondertekening voor te leggen aan de afzonderlijke regionale partijen. Begin september kan de overeenkomst dan, naar verwachting nog voor Prinsjesdag, ondertekend worden met het Rijk. Betekenis Bestuursovereenkomst Met de Bestuursovereenkomst spreken partijen af de maatregelen uit het Werkprogramma te zullen gaan uitvoeren. De regionale partners zeggen toe in ieder geval het bedrag van het regionaal bod te zullen investeren ( 87 miljoen). Het Rijk co-financiert voor 27,1 miljoen vanuit het Deltafonds. Jaarlijks zullen partijen rapporteren over de voortgang van de uitvoering. Naar aanleiding daarvan kan het Werkprogramma bijgesteld worden. Voor de uitvoering van maatregelen is iedereen zelf verantwoordelijk. Het RBO Rijn-Oost coördineert wat betreft rapportage over de voortgang, bijstellen van het Werkprogramma en evaluatie van de afspraken in Kijk ook op Hier vindt u onder meer de Bestuursovereenkomst en het Werkprogramma Hoge Zandgronden. Meer inzicht en betere afstemming helpt gebruikers tijdig in te spelen op droogte Regio Oost aan de slag met twee opdrachten uit het Deltaprogramma In het kader van het Deltaprogramma Zoetwater zijn twee landelijke thema s opgestart, waar de regio Oost ook een bijdrage aan wil leveren. Dit zijn het vaststellen van het Voorzieningenniveau en Slim Watermanagement. Voorzieningenniveau Teun Spek van provincie Gelderland licht de opdracht Voorzieningenniveau toe. Het is een nieuw instrument dat we gaan ontwikkelen om droogte een plek te geven in het waterbeheer. Wateroverlast en waterveiligheid hebben al wel hun plek in het waterbeheer, maar droogte nog niet. De waterschappen en Rijkswaterstaat gaan samen aan de slag om in kaart te brengen wat we nu al doen om de effecten van de droogte te beheersen. Daarnaast nemen we mee hoe het klimaat zich gaat ontwikkelen en wat er gebeurt onder extreme weersomstandigheden. Als we de omstandigheden in kaart hebben en weten wat we nu al doen, weten we ook wat er nog moet gebeuren. Dan worden keuzes gemaakt of waterbeheerders meer zouden kunnen doen of dat dit onder de eigen verantwoordelijkheid valt van de gebruikers. Bij het project Voorzieningenniveau gaat het vooral om de vertaling van de effecten van het waterbeheer naar de gevolgen voor gebruikers van de ruimte. Wonen en werken, industrie en landbouw. Niet alle gebruikers kunnen de effecten van extreme droogte overzien. We willen transparant zijn over de informatie die wij als waterbeheerders tot onze beschikking hebben, maar moeten deze cijfers wel vertalen naar wat dat betekent voor de gebruiker. We staan wat dat betreft echt aan het begin. We moeten leren dezelfde taal te spreken om de kennis weer te verbreden. Wat betekent het voor de gebruikers? En wat doen wij of wat kunnen ze zelf doen om een oplossing te vinden voor de situatie? De komende periode zijn de betrokkenen nog druk met de voorbereidingen voor deze gezamenlijke zoektocht. Ieder waterschap zal minimaal één pilot draaien waar verschillende gebruikers bij betrokkenen zijn, zoals landbouw, natuur, bedrijven en scheepvaart. Het betreffende waterschap bepaalt zelf op welke schaal ze de pilot uitvoeren, maar ze voeren de pilot samen met één of meer gebruikers uit. De verwachting is dat de pilots in 2016 starten en in 2018 zijn afgerond. Water zit overal in de maatschappij. Denk aan hittestress, gewasgroei, auto wassen en de drinkwatervoorziening. We moeten goede oplossingen vinden voor de mensen hoe ze kunnen omgaan met droogte. Met een instrument dat de voorzieningenniveaus weergeeft, kunnen we straks snel de juiste keuzes maken. En de gebruiker weet dan beter waar hij aan toe is, aldus Teun Spek. Vervolg op pagina 6 > 3

4 Maatregelen droogteproblematiek in kaart Van september 2014 tot en met mei 2015 is hard gewerkt aan de Bestuursovereenkomst en het Werkprogramma Wel goed water geven!. Het Werkprogramma is gevuld met de financiële inzet en de maatregelen en projecten, die partijen zelf aangedragen hebben. Hierbij is voortgebouwd op de ontwikkelde strategie voor de Hoge Zandgronden en de 38 kansrijke maatregeltypen, die benoemd zijn als meest effectief voor de klimaatopgave. Bij die maatregeltypen zijn ook de effecten op de zoetwatervoorziening ingeschat. De maatregeltypen zijn geordend in zes categorieën: Geen-spijt maatregelen Kansen en innovaties Robuust en veerkrachtig watersysteem Economisch perspectief Accepteren en adapteren Overige maatregelen De maatregelen zijn via werkbijeenkomsten in februari zoveel mogelijk op kaart gezet. Daarbij is het onderscheid gemaakt tussen geplande activiteiten en voornemens en kansen. Geplande activiteiten De waterschappen (blauw op de kaart) zetten met name in op de categorie robuust watersysteem. Zij werken onder meer aan het aan het robuust herinrichten van beekdalen, water vasthouden in gebieden met minder kritische natuurdoelen en conservering in vrij-afwaterende gebieden. De gemeenten (rood op de kaart) werken vooral aan het afkoppelen van verhard oppervlak en het realiseren van groen-blauwe structuren. De gebieden waar maatregelen zijn gepland zijn gearceerd op de kaart. Voorbeelden van geplande projecten zijn: Klimaatbuffer om verdroging Dwingelderveld tegen te gaan Oude Willem met verdrogingsbestrijding Drents-Friese Wold Beekherstel Reestdal met verdrogingsmaatregelen en KRW-maatregelen Klimaatadaptatie Brongebied Baakse Beek Systeemherstel Middenloop Vledder Aa met KRW in combinatie met vertraagd afvoeren en daardoor meer grondwateraanvulling Brongebied Oude Diep verkenning en herinrichting systeem met aandacht op voorkomen natschade Aanpak waterkwaliteit stadsgracht Wageningen en benedenstrooms gelegen gebied Verdrogingsbestrijding en een klimaat-robuuste landbouw in Spier-Moraine Onderzoek wincapaciteit Veluwe Voornemens De voornemens moeten nog meer uitgewerkt worden in concrete projecten. Het gaat daarbij met name om maatregelen door de agrarische sector (geel) en terreinbeheerders (groen). Enkele voornemens zijn: De landbouw richt zich op maatregelen, zoals het verhogen van het organisch stof gehalte in de bodem, efficiënter beregenen, inzetten van peilgestuurde drainage en overstap naar droogteresistente gewassen. Ook zal de landbouw aanhaken bij het optimaliseren van het watersysteem door de waterschappen. De inzet van de landbouw is gekoppeld aan het Deltaplan Agrarisch Waterbeheer (DAW). De terreinbeherende organisaties zetten in op het vasthouden van water in gebieden met natuurdoelen die minder gevoelig zijn voor gebiedsvreemd water, het omzetten van naaldbos in loofbos, het robuust inrichten van beekdalen, flankerende maatregelen rond Natura 2000-gebieden. De Waterfabriek Terwolde is een nieuwe waterbron voor de Twellose beek door een integrale benadering van de waterketenproblematiek. Wateraanvoer Vechterweerd noordzijde door de drinkwaterwinlocatie in te richten aan de zuidzijde voor aanvoer noordzijde. Buitenpolder achter Kuinre met inrichtingsmaatregelen gericht op droogteschade en versterkte maaivelddaling verminderen. Herinrichting stadscentrum Apeldoorn met bovengronds halen van de Grift en hemelwater afkoppelen voor duurzaam benutten van water. Blue Deal Amersfoort maatregelen in openbare ruimte voor tegengaan verdroging en hittestress. 4

5 Kaart Oost Waar landen de maatregelen? Waar landen de maatregelen? LEGENDA LEGENDA gepland waterschap gepland waterschap voornemen/onderzoek waterschap voornemen/onderzoek gepland drinkwatersector/vitens waterschap gepland drinkwatersector/vitens voornemen drinkwatersector/vitens voornemen/onderzoek drinkwatersector/vitens landbouw voornemen/onderzoek landbouw gepland provincie gepland provincie gepland gemeente gepland gemeente voornemen/onderzoek gemeente voornemen/onderzoek gemeente voornemen/onderzoek TBO voornemen/onderzoek TBO kansen kansen uitgelicht uitgelicht waterschap grenzen waterschap grenzen provincie grenzen kansen provincie (code grenzen verwijst naar beschrijving kans in bijlage) kansen (code verwijst naar beschrijving kans in bijlage) 5

6 Slim Watermanagement (SWM) Het project Slim Watermanagement (SWM) wil de kennis en ervaring vanuit alle Zoetwaterregio s en het hoofdwatersysteem bundelen en benutten om onder andere de watervoorziening in de perioden van schaarste te verbeteren. Pieter Filius van Waterschap Vechtstromen heeft in samenwerking met René van de Heuvel van Rijkswaterstaat Oost Nederland het initiatief genomen tot een concreet voorstel aan het RBO om SWM verder te ontwikkelen voor regio Oost. Slim Watermanagement moet bijdragen aan het verkleinen van zoetwatertekorten en het verminderen van de wateroverlast door de beschikbare capaciteit en mogelijkheden van het Nederlandse watersysteem beter en duurzamer te benutten. Slim Watermanagement richt zich vooral op het optimaliseren van het waterbeheer, zonder de infrastructuur aan te passen, legt Pieter uit. Het ene watersysteem houdt water over, terwijl een ander watersysteem mogelijk te kort komt. Zo kunnen we elkaar van dienst zijn, over de grenzen van onze beheersystemen heen. Hierdoor kunnen we langer gebruik maken van de bestaande infrastructuur in ons watersysteem. Ieder waterschap voert metingen en maatregelen uit, maar we kunnen de gegevens nog niet, of in beperkte mate, met elkaar delen en met elkaar verbinden. SWM beoogt de waterstromen, c.q. peilen en de bijbehorende prognoses digitaal in kaart te brengen. Daardoor kunnen we de gegevens onderling uitwisselen en verbindingen met elkaar leggen op lokaal, regionaal en landelijk niveau. Zo kunnen knelpunten worden opgelost. Ieder waterschap legt nu wel gegevens vast, maar er wordt vaak niet verder gekeken dan de grens van het eigen gebied. Door elkaar inzicht te geven in de beschikbare bergingscapaciteit om tijdelijk water op te vangen, kan beter worden gestuurd met beschikbare capaciteit. De landelijke coördinatiegroep SWM (samenwerkingsverband tussen Rijkwaterstaat en de waterschappen) gaat dit proces initiëren en ondersteunen. Pieter heeft als ambtelijk vertegenwoordiger vanuit Oost-Nederland zitting in de landelijke coördinatiegroep, omdat hij als projectleider ruime ervaring heeft opgebouwd met het regionale Hoogwater instrumentarium FEWS Vecht. Met dit systeem worden situaties van wateroverlast in Overijssel en op de Vecht gesignaleerd en vermeden door tijdig in te grijpen. Door bijvoorbeeld de uitkomsten van een regionaal en landelijk model te combineren met de weersverwachting voor de komende dagen, in kaart brengen is het ook goed mogelijk eerder inzicht in knelpunten te krijgen. Door gezamenlijk op te trekken, kan tijdig worden bijgestuurd om wateroverlast of droogte te voorkomen. Het eindresultaat is mooi, maar in de voorbereiding moet er nog veel gebeuren. We verwachten dat eind 2018 het instrument gereed is om in de praktijk te kunnen toetsen. In 2020 kan het dan in gebruik worden genomen en gebruikt worden als beslissingsondersteunend instrument. Korte vooruitblik In de periode van juni tot en met augustus 2015 liggen de Bestuursovereenkomst en het Werkprogramma ter ondertekening respectievelijk instemming voor bij de afzonderlijke besturen van de partners. In de eerste week van september wordt een lijst vastgesteld van besturen die de Bestuursovereenkomst ondertekenen. De ondertekening door het Rijk zal op 7 september plaatsvinden in het bijzijn van een paar regionale vertegenwoordigers. De bestuursovereenkomsten voor de andere regio s zullen dan ook getekend worden. Hier zal bekendheid aan gegeven worden. Begin 2016 organiseren we een feestelijke bijeenkomst als startsein van de uitvoering Het project Zoetwatervoorziening Oost-Nederland is een project van het Regionaal Bestuurlijk Overleg (RBO) Rijn-Oost. Door de klimaatverandering zullen perioden van droogte langer aanhouden en vaker voorkomen. In gebieden waar niet of nauwelijks sprake is van wateraanvoer, kan die droogte schade opleveren voor de economie, de natuur en de leefomgeving. We moeten regionaal, maar ook landelijk, actie ondernemen. Zoetwatervoorziening Oost-Nederland levert de regionale inbreng in het deelprogramma Zoetwater van het Deltaprogramma. Met deze nieuwsbrief brengen wij u op de hoogte van de laatste stand van zaken van het project. Het project Zoetwatervoorziening Oost-Nederland is een samenwerkingsverband tussen Rijkswaterstaat, de provincies Overijssel, Drenthe, Gelderland en Utrecht, de waterschappen Groot Salland, Reest en Wieden, Rijn en IJssel, Vallei en Veluwe en Vechtstromen en de gemeenten. Het totale gebied wordt Regio Oost genoemd. Colofon Uitgave: juni 2015 Realisatie: Kernteam Zoetwatervoorziening Oost-Nederland Projectleider Jan Kreling (provincie Overijssel) Postbus GB Zwolle Meer informatie? Of wilt u zich aanmelden, afmelden of wijzigingen doorgeven met betrekking tot deze nieuwsbrief? Neem contact op met: projectsecretaris Rolf Koops, RB.Koops@overijssel.nl, Kijk ook op: 6

Project ZON. Hoofdvraag. Uitvoering. Regionale afstemming op en inbreng Deltaprogramma. Samenwerking met regio Zuid

Project ZON. Hoofdvraag. Uitvoering. Regionale afstemming op en inbreng Deltaprogramma. Samenwerking met regio Zuid Project ZON Hoofdvraag huidige droogte situatie (2010) gevolgen van de klimaatverandering (2050) zinvolle maatregelen Uitvoering gebied Regio-Oost aansturing vanuit RBO projectgroep Regionale afstemming

Nadere informatie

Nieuwsbrief Zoetwatervoorziening Oost-Nederland

Nieuwsbrief Zoetwatervoorziening Oost-Nederland Nieuwsbrief Zoetwatervoorziening Oost-Nederland Zoetwatervoorziening Oost-Nederland januari 2015 Samenwerking en samenhang in opgaven In 2014 is veel werk verzet voor Zoetwatervoorziening Oost-Nederland.

Nadere informatie

Klimaatopgave landelijk gebied

Klimaatopgave landelijk gebied Klimaatopgave in beeld 13 oktober 2016, Hoogeveen Algemene info Klimaatopgave landelijk gebied Bert Hendriks Beleidsadviseur hydrologie 275.500 ha 580.000 inwoners 543 medewerkers 22 gemeenten 4.479 km

Nadere informatie

WEL GOED WATER GEVEN WERKPROGRAMMA ZOETWATERVOORZIENING HOGE ZANDGRONDEN 2016-2021. Door regionale samenwerkende partners Oost en Zuid Nederland

WEL GOED WATER GEVEN WERKPROGRAMMA ZOETWATERVOORZIENING HOGE ZANDGRONDEN 2016-2021. Door regionale samenwerkende partners Oost en Zuid Nederland WEL GOED WATER GEVEN Door regionale samenwerkende partners Oost en Zuid Nederland WERKPROGRAMMA ZOETWATERVOORZIENING HOGE ZANDGRONDEN 2016-2021 Status: Bestuurlijk vastgesteld op 2015 als onderbouwing

Nadere informatie

Werkprogramma en Bestuursovereenkomst Zoetwatervoorziening Oost Nederland (ZON). Agendapunt 3.e Kenmerk. J.H. Kat

Werkprogramma en Bestuursovereenkomst Zoetwatervoorziening Oost Nederland (ZON). Agendapunt 3.e Kenmerk. J.H. Kat Ter kennisname voor Commissie watersysteem Vergaderdatum 16 september 2015 Onderwerp Werkprogramma en Bestuursovereenkomst Zoetwatervoorziening Oost Nederland (ZON). Agendapunt 3.e Kenmerk B2015/u737 Portefeuillehouder

Nadere informatie

Verklaring van Hoog & Droog

Verklaring van Hoog & Droog Verklaring van Hoog & Droog Aangenomen bij acclamatie op woensdag 6 juni bij Burgers Zoo te Arnhem Over de andere kant van de Delta Verklaring van Hoog & Droog Conclusies en adviezen geformuleerd tijdens

Nadere informatie

WEL GOED WATER GEVEN WERKPROGRAMMA ZOETWATERVOORZIENING HOGE ZANDGRONDEN Door regionale samenwerkende partners Oost en Zuid Nederland

WEL GOED WATER GEVEN WERKPROGRAMMA ZOETWATERVOORZIENING HOGE ZANDGRONDEN Door regionale samenwerkende partners Oost en Zuid Nederland WEL GOED WATER GEVEN Door regionale samenwerkende partners Oost en Zuid Nederland WERKPROGRAMMA ZOETWATERVOORZIENING HOGE ZANDGRONDEN 2016-2021 Status: Bestuurlijk vastgesteld door RBO Rijn-Oost op 27

Nadere informatie

Nieuwsbrief Zoetwatervoorziening Oost-Nederland februari 2016

Nieuwsbrief Zoetwatervoorziening Oost-Nederland februari 2016 Nieuwsbrief Zoetwatervoorziening Oost-Nederland februari 2016 Zoetwatervoorziening Oost-Nederland In 2015 ondertekenden in regio Oost 107 partijen de regionale bestuursovereenkomst. Het gaat om vier provincies,

Nadere informatie

Waterbeschikbaarheid op de Hoge Zandgronden. Naar een klimaatbestendige balans in vraag en aanbod van zoetwater

Waterbeschikbaarheid op de Hoge Zandgronden. Naar een klimaatbestendige balans in vraag en aanbod van zoetwater Waterbeschikbaarheid op de Hoge Zandgronden Naar een klimaatbestendige balans in vraag en aanbod van zoetwater Voldoende schoon water: het is een voorwaarde voor veel bedrijven, leefbare steden, land-

Nadere informatie

De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA DEN HAAG

De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA DEN HAAG De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA DEN HAAG Rijnstraat 8 2515 XP Den Haag Postbus 20901 2500 EX DEN HAAG T 070-456 00 00 F 070-456 11 11 Datum 4 september 2018 Onderwerp

Nadere informatie

Bijdrageverordening deltafonds hoge zandgronden Noord-Brabant gelezen het voorstel van Gedeputeerde Staten, d.d.

Bijdrageverordening deltafonds hoge zandgronden Noord-Brabant gelezen het voorstel van Gedeputeerde Staten, d.d. CVDR Officiële uitgave van Noord-Brabant. Nr. CVDR401568_1 12 februari 2019 Bijdrageverordening deltafonds hoge zandgronden Noord-Brabant 2016-2018 Provinciale Staten van Noord-Brabant, gelezen het voorstel

Nadere informatie

Deltaprogramma 2014. Bijlage F. Bestuurlijke Planning DP2015

Deltaprogramma 2014. Bijlage F. Bestuurlijke Planning DP2015 Deltaprogramma 2014 Bijlage F Bestuurlijke Planning DP2015 Deltaprogramma 2014 Bijlage F Bestuurlijke Planning DP2015 Deltaprogramma 2014 Bijlage F 2 Bestuurlijke planning In deze bijlage is de bestuurlijke

Nadere informatie

PROVINCIAAL BLAD. gelezen het voorstel van Gedeputeerde Staten, d.d. 27 november 2018;

PROVINCIAAL BLAD. gelezen het voorstel van Gedeputeerde Staten, d.d. 27 november 2018; PROVINCIAAL BLAD Officiële uitgave van de provincie Noord-Brabant Nr. 1013 12 februari 2019 Verordening van Provinciale Staten van de provincie Noord-Brabant houdende regels omtrent zandgronden (Bijdrageverordening

Nadere informatie

Topsoil. Korte introductie

Topsoil. Korte introductie Topsoil Korte introductie TOPSOIL is een Europees INTERREG subsidieproject. Het is een samenwerking tussen waterschappen, wetenschappers, overheden en stakeholders uit Nederland, België, Duitsland, Denemarken

Nadere informatie

BESTUURS AKKOORD KLIMAAT. ADAPTATIE 20 november Bestuursakkoord klimaatadaptatie 3

BESTUURS AKKOORD KLIMAAT. ADAPTATIE 20 november Bestuursakkoord klimaatadaptatie 3 BESTUURS AKKOORD KLIMAAT ADAPTATIE 20 november 2018 Bestuursakkoord klimaatadaptatie 3 7 ambities voor een waterrobuuste en klimaatbestendige inrichting van Nederland Kwetsbaarheid in beeld brengen Uitvoeringsagenda

Nadere informatie

Voorstel voor de Raad

Voorstel voor de Raad Voorstel voor de Raad Datum raadsvergadering : 26 november 2015 Agendapuntnummer : XV, punt 5 Besluitnummer : 1952 Portefeuillehouder : Wethouder Jan van 't Zand Aan de gemeenteraad Onderwerp: Watertakenplan

Nadere informatie

Regionaal manifest ruimtelijke adaptatie gemeenten, provincies en waterschap in Gelderse Vallei, Veluwe, Eemland en IJsselvallei.

Regionaal manifest ruimtelijke adaptatie gemeenten, provincies en waterschap in Gelderse Vallei, Veluwe, Eemland en IJsselvallei. Regionaal manifest ruimtelijke adaptatie gemeenten, provincies en waterschap in Gelderse Vallei, Veluwe, Eemland en IJsselvallei. Van klimaatbewustzijn in 2017 naar klimaatrobuust in 2050. November 2017

Nadere informatie

MVO-award. Voorwaarden. De beoordeling van inzendingen. De juryleden van de MVO-award:

MVO-award. Voorwaarden. De beoordeling van inzendingen. De juryleden van de MVO-award: MVO-award De NWB Bank reikt vanaf 2013 jaarlijks de MVO-award uit. Hiermee wil de bank het ontwikkelen van maatschappelijk verantwoorde projecten bij haar klanten stimuleren. De award van 2013 bestaat

Nadere informatie

DB-vergadering 07-06-2011 Agendapunt 7

DB-vergadering 07-06-2011 Agendapunt 7 DB-vergadering 07-06-2011 Agendapunt 7 Onderwerp Intentieovereenkomst Gebiedsontwikkeling Middelsgraaf e.o. Portefeuillehouder(s) J.H.J. van der Linden Afdeling Beleid, Onderzoek en Advies Bestuursprogramma

Nadere informatie

Klimaatbestendige stad

Klimaatbestendige stad Klimaatbestendige stad Joke van Wensem Samenwerken aan water en klimaat Programmaplan en kennisagenda Algemeen en programmering: Deltaprogramma RA/IenM, STOWA, RWS, CAS, Deltares Projectentournee: Deltaprogramma

Nadere informatie

ZOETWATERVOORZIENING HOGE ZANDGRONDEN

ZOETWATERVOORZIENING HOGE ZANDGRONDEN ZOETWATERVOORZIENING HOGE ZANDGRONDEN OP WEG NAAR EEN STRATEGIE EN UITVOERINGS- PROGRAMMA VOOR DE REGIO'S OOST EN ZUID: SPAREN, AANVOEREN, ACCEPTEREN/ADAPTEREN 90% VERSIE 14 februari 2014 Voortschrijdend

Nadere informatie

Winst met water! > In Actie. Waarom nu? Hoe doen we dit? Eigen project! Doelstellingen. (Klik of scroll naar de volgende pagina)

Winst met water! > In Actie. Waarom nu? Hoe doen we dit? Eigen project! Doelstellingen. (Klik of scroll naar de volgende pagina) Winst met water! > In Actie > Waarom nu? > Hoe doen we dit? > Idee voor eigen project! > Doelstellingen (Klik of scroll naar de volgende pagina) Deltaplan Agrarisch Waterbeheer: winst met water! Het agrarisch

Nadere informatie

WEL G ED WATER GEVEN Door regionale samenwerkende partners Oost- en Zuid-Nederland

WEL G ED WATER GEVEN Door regionale samenwerkende partners Oost- en Zuid-Nederland WEL G ED WATER GEVEN Door regionale samenwerkende partners Oost- en Zuid-Nederland 33 MAATREGELEN VOOR VOLDOENDE SCHOON WATER OP DE HOGE ZANDGRONDEN IN OOST- EN ZUID-NEDERLAND 2016-2021 33 MAATREGELEN

Nadere informatie

Afstemming waterbeheer op functies en gebieden

Afstemming waterbeheer op functies en gebieden Afstemming op functies en gebieden Functie / Algemeen van toepassing op alle functies en en Landbouw Landbouw en landschap Natuur en landbouw Natuur en bos EHS Waterbeheer maakt het bedoelde gebruik van

Nadere informatie

Ruimte om te leven met water

Ruimte om te leven met water Ruimte om te leven met water Het huidige watersysteem is volgens de nieuwe In de toekomst wil het waterschap een zoveel Om de benodigde ruimte aan hectares te verwerven inzichten niet meer op orde. Aanpassingen

Nadere informatie

Remote Sensing. Betere informatie voor duurzamer, doelmatiger en klimaatrobuuster waterbeheer

Remote Sensing. Betere informatie voor duurzamer, doelmatiger en klimaatrobuuster waterbeheer Remote Sensing Betere informatie voor duurzamer, doelmatiger en klimaatrobuuster waterbeheer 2016 25 Remote Sensing Betere informatie voor duurzamer, doelmatiger en klimaatrobuuster waterbeheer Waterschappen

Nadere informatie

Goede zoetwatervoorziening en goede waterkwaliteit

Goede zoetwatervoorziening en goede waterkwaliteit Goede zoetwatervoorziening en goede waterkwaliteit Strategisch Programma 2016-2021 van de samenwerkende regionale overheden in deelstroomgebied Rijn-Oost Rijn-Oost, partners door water verbonden Versie:

Nadere informatie

Naar een Duurzaam en Veilig Meppelerdiep. Naar een Duurzaam en Veilig Meppelerdiep. Inhoudsopgave

Naar een Duurzaam en Veilig Meppelerdiep. Naar een Duurzaam en Veilig Meppelerdiep. Inhoudsopgave 74OF86 RWD rapporten.indd 1 23-10-2007 14:23:15 74OF86 RWD rapporten.indd 2 23-10-2007 14:23:21 Naar een Duurzaam en Veilig Meppelerdiep Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 3 Inleiding... 4 Het watersysteem...

Nadere informatie

De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA DEN HAAG

De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA DEN HAAG > Retouradres Postbus 20901 2500 EX Den Haag De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA DEN HAAG Rijnstraat 8 2515 XP Den Haag Postbus 20901 2500 EX Den Haag T 070-456 0000

Nadere informatie

SAMENVATTING REACTIES CONSULTATIEBRIEF

SAMENVATTING REACTIES CONSULTATIEBRIEF 1 0 Samenvatting 16 reacties: 11 gemeenten, 5 belangenorganisaties (milieufederaties, Melkveehouders Vakbond, RIWA Maas, Vereniging Industriewater) 1 Gemeente s-hertogenbosch 2 Gemeente Rucphen Urgentie

Nadere informatie

Samen Ontwikkelen. Stuurgroep Nationaal Landschap Groene Hart i.o. 19 september 2012 / concept

Samen Ontwikkelen. Stuurgroep Nationaal Landschap Groene Hart i.o. 19 september 2012 / concept Samen Ontwikkelen Stuurgroep Nationaal Landschap Groene Hart i.o. 19 september 2012 / concept Samen Ontwikkelen 2. Water Bodem & Gebruik 3. Het Groene Hart, met zijn veenweiden, Over de realisatie van

Nadere informatie

01. Inkomende post - 34987

01. Inkomende post - 34987 Scan nummer 1 van 1 - Scanpagina 1 van 7 ' î 1 1'',.. ;,. 1.,(. p. - l ' ' f '?,. ; k j i. -è ï, j ; '.,-se k'. '-..'t'.ky. ' E '.t!'.'.. 'ï....,........s..r. -.,.... '..'.'. 2 ). -. -. â:1.)... kq. L

Nadere informatie

GHG huidig gemiddeld 2.1 Sneek Noorderzijlvest Assen Stadskanaal Heerenveen Fryslan Hunze en Aa's Lemmer Steenwijk Reest en Wieden Emmen Emmeloord Meppel Hoogeveen Velt en Vecht Zuiderzeeland Hardenberg

Nadere informatie

GEMEENTE OLDEBROEK. D:\iBabs\WebServices\PdfConverterService\Temp\tdp2o4og.rw307f5d33f-b a8a7-e575baf46cf3.docx

GEMEENTE OLDEBROEK. D:\iBabs\WebServices\PdfConverterService\Temp\tdp2o4og.rw307f5d33f-b a8a7-e575baf46cf3.docx GEMEENTE OLDEBROEK Informatie van het college aan de raad Onderwerp: Deltaprogramma Bestuursovereenkomst ZON en stand van zaken deelprogramma's 2016. Portefeuillehouder: mw. A.A.C. Groot / H. Westerbroek

Nadere informatie

: *14IT026339* Aanvraag uitvoeringskrediet maatregelen in het Markdal

: *14IT026339* Aanvraag uitvoeringskrediet maatregelen in het Markdal Behandelend ambtenaar: P.A.M. Janssen Beleidsveldbeheerder: A. Meuleman Portefeuillehouder: J. van der Aa Ambtenaar aanwezig bij het DT: Ja Zaaknr. : 14.ZK08934/14.B0287 Kenmerk : 14IT026339 Barcode :

Nadere informatie

BESTUURLIJKE SAMENVATTING AFSTEMMEN INVESTERINGEN

BESTUURLIJKE SAMENVATTING AFSTEMMEN INVESTERINGEN BESTUURLIJKE SAMENVATTING AFSTEMMEN INVESTERINGEN Aanpak De opdracht Afstemmen investeringen is voortvarend opgepakt door de werkgroep, bestaande uit vertegenwoordigers van de Gelderse waterschappen en

Nadere informatie

CONCEPT Bestuursovereenkomst inzet DAW provincie Groningen en waterschappen Hunze en Aa s en Noorderzijlvest

CONCEPT Bestuursovereenkomst inzet DAW provincie Groningen en waterschappen Hunze en Aa s en Noorderzijlvest CONCEPT Bestuursovereenkomst inzet DAW provincie Groningen en waterschappen Hunze en Aa s en Noorderzijlvest Versie 30 mei 2017 Partijen, Provincie Groningen bij deze vertegenwoordigd door gedeputeerde

Nadere informatie

Nieuwsbrief Zoetwaterregio West-Nederland

Nieuwsbrief Zoetwaterregio West-Nederland Nieuwsbrief Zoetwaterregio West-Nederland Op weg naar de Deltabeslissing De vierde fase van het Deltaprogramma Zoetwater moet in het voorjaar van 2014 een bestuurlijk gedragen voorkeurstrategie opleveren.

Nadere informatie

Droogte Uitdagingen governance. Vincent Beijk LCW

Droogte Uitdagingen governance. Vincent Beijk LCW Droogte 2018 Uitdagingen governance Vincent Beijk LCW Effecten Grondwater, schade landbouw en natuur Waterstand Rijntakken scheepvaart Verzilting Watervoorraad IJsselmeer Waterkwaliteit Grenzen aan infrastructuur

Nadere informatie

Voorstellen. Waterschap Hollandse Delta. John Ebbelaar Hoofd afdeling Plannen en Regie

Voorstellen. Waterschap Hollandse Delta. John Ebbelaar Hoofd afdeling Plannen en Regie Voorstellen Waterschap Hollandse Delta John Ebbelaar Hoofd afdeling Plannen en Regie Waterschap Hollandse Delta Dynamiek in de Delta [2] Inhoud De taken van het waterschap De dynamiek in de tijd Een dynamische

Nadere informatie

In de beslisnota wordt aan u gevraagd in te stemmen met de vastgestelde doelen en maatregelen.

In de beslisnota wordt aan u gevraagd in te stemmen met de vastgestelde doelen en maatregelen. Nummer Onderwerp : B-3.11.2008 : Beslisnota Kaderrichtlijn Water Korte inhoud : Water Beheer 21 e eeuw, 2008, Schoon en gezond water in Noord-Nederland 1. Implementatie Europese Kaderrichtlijn Water in

Nadere informatie

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA DEN HAAG

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA DEN HAAG > Retouradres Postbus 20401 2500 EK Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA DEN HAAG Directoraat-generaal Agro en Bezoekadres Bezuidenhoutseweg 73 2594 AC Den

Nadere informatie

REGIONAAL MANIFEST RUIMTELIJKE ADAPTATIE

REGIONAAL MANIFEST RUIMTELIJKE ADAPTATIE REGIONAAL MANIFEST RUIMTELIJKE ADAPTATIE GEMEENTEN, PROVINCIES EN WATERSCHAP IN GELDERSE VALLEI VELUWE, EEMLAND EN IJSSELVALLEI Van klimaatbewustzijn in 2017 naar klimaatrobuust in 2050 COLOFON Regionaal

Nadere informatie

Limburg Waterproof Klimaat, water en landbouw

Limburg Waterproof Klimaat, water en landbouw Limburg Waterproof Klimaat, water en landbouw Provincie Limburg Maastricht, 14 september 216 Joris Schaap, Profiel 214 heden Zelfstandig hydroloog en bodemkundige 28-214 Adviseur water in het landelijk

Nadere informatie

Op weg naar klimaatbewuste regio. Marcel Houtzager Hoogheemraadschap van Delfland

Op weg naar klimaatbewuste regio. Marcel Houtzager Hoogheemraadschap van Delfland Op weg naar klimaatbewuste regio Marcel Houtzager Hoogheemraadschap van Delfland Klimaateffecten Nederland Neerslag Het regent minder vaak 7% tot 30% Maar buien zijn heftiger! 8% tot 24% Wake-up call -

Nadere informatie

www.salland.ltonoord.nl

www.salland.ltonoord.nl Workshop Gebiedscoalities door Ben Haarman voorzitter LTO Salland en Herman Menkveld voorzitter ANV Salland LTO Salland Beter samen Ondernemen Dan samen Ondergaan! ltosalland1@gmail.com www.salland.ltonoord.nl

Nadere informatie

Deltabeslissing Ruimtelijke adaptatie

Deltabeslissing Ruimtelijke adaptatie Deltaprogramma Ruimtelijke adaptatie Deltabeslissing Ruimtelijke adaptatie Het Deltaprogramma: een nieuwe aanpak Een goede kwaliteit van de leefomgeving is een basisvoorwaarde voor een aantrekkelijk vestigingsklimaat

Nadere informatie

Sturing van bergingsgebieden in De Dommel

Sturing van bergingsgebieden in De Dommel Sturing van bergingsgebieden in De Dommel Mark van de Wouw 1 Mark van de Wouw Hydroloog Ruim 20 jaar (hoogwater)ervaring Dynamisch Waterbeheer => Slim Watermanagement Projectleider BOS Brabant (2015) BOS

Nadere informatie

Watersysteem van de Toekomst: vervolg debat-diner

Watersysteem van de Toekomst: vervolg debat-diner Memo Aan deelnemers diner-debat Eye Kopie aan Contactpersoon Rik van Terwisga Datum 8 januari 2015 Onderwerp Vervolg Debat-diner "Watersysteem van de Toekomst" Watersysteem van de Toekomst: vervolg

Nadere informatie

Slimme oplossingen voor een klimaatrobuuster watersysteem Gaat u mee op reis? ALV BPG 11 november 2016

Slimme oplossingen voor een klimaatrobuuster watersysteem Gaat u mee op reis? ALV BPG 11 november 2016 Slimme oplossingen voor een klimaatrobuuster watersysteem Gaat u mee op reis? ALV BPG 11 november 2016 Wateroverlast juni 2016 Van onttrekkingsverbod op 19 mei naar wateroverlast en waterkwaliteitsproblemen

Nadere informatie

Bestuursrapportage 2014 waterschap Vechtstromen Versie 24 november 2015

Bestuursrapportage 2014 waterschap Vechtstromen Versie 24 november 2015 Bestuursrapportage 204 Vechtstromen Versie 24 november 205 Deze rapportage bevat een overzicht op hoofdlijnen van de voortgang van de uitvoering van het waterbeleid en dient als basis voor jaarlijks bestuurlijk

Nadere informatie

ONDERWERP: Aanpak wateroverlast in Arnhem-noord

ONDERWERP: Aanpak wateroverlast in Arnhem-noord Aan de gemeenteraad Documentnummer 2015.0.079.097 Zaaknummer 2014-10-01895 ONDERWERP: Aanpak wateroverlast in Arnhem-noord Voorstel 1. vaststellen van de aanpak de effecten van extreme wateroverlast te

Nadere informatie

IJsseldijk Zwolle-Olst (HWBP) - Waterschap Drents Overijsselse Delta

IJsseldijk Zwolle-Olst (HWBP) - Waterschap Drents Overijsselse Delta pagina 1 van 8 De komende twee jaar gaat het waterschap verschillende mogelijkheden onderzoeken voor het versterken van de IJsseldijk tussen Zwolle en Olst. Deze keuzes zijn tot stand gekomen met inbreng

Nadere informatie

Programma. Informatieavond Amerdiep 21 januari Welkom. 1. Bestaand beleid Beleidsopgaven in het Amerdiep. Bestaand beleid.

Programma. Informatieavond Amerdiep 21 januari Welkom. 1. Bestaand beleid Beleidsopgaven in het Amerdiep. Bestaand beleid. Informatieavond Amerdiep 21 januari 2010 Programma 1. Presentatie Provincie (Kees Folkertsma) en beleidsopgaven 2015 Welkom Rein Munniksma en Helmer van der Wal 2. Presentatie Waterschap (Harriët Bosman)

Nadere informatie

Een zeer lage Rijnafvoer, nog geen problemen met de watervoorziening.

Een zeer lage Rijnafvoer, nog geen problemen met de watervoorziening. Watermanagementcentrum Nederland Landelijke Coördinatiecommissie Waterverdeling (LCW) Droogtebericht 2 mei 2011 Nummer 2011-04 Een zeer lage Rijnafvoer, nog geen problemen met de watervoorziening. Afgelopen

Nadere informatie

toekomst veenweide Inspiratieboek

toekomst veenweide Inspiratieboek toekomst veenweide Inspiratieboek BOSCH SLABBERS toekomst veenweide Inspiratieboek Opdrachtgever Kennis voor Klimaat In samenwerking met Alterra, DHV, Gemeente Midden-Delfland, Provincie Zuid-Holland,

Nadere informatie

Klimaatverandering. Een brede maatschappelijke opgave. Kasper Spaan

Klimaatverandering. Een brede maatschappelijke opgave. Kasper Spaan Klimaatverandering Een brede maatschappelijke opgave Kasper Spaan Water governance 2015 1 Nationale overheid 10 Drinkwaterbedrijven 12 Provincieën 24 Waterschappen 393 Gemeenten Ruimtelijke adaptatie Gemeente

Nadere informatie

Nieuwe ontwikkelingen:

Nieuwe ontwikkelingen: Nieuwe ontwikkelingen: KNMI werkt aan scenario s 2021 Nieuwe thema s in Deltaprogramma 2019: Bodemdaling Klimaatadaptatieve Nieuwbouw Zeespiegelstijging Strategische verkenningen klimaatadaptatie in VJN:

Nadere informatie

Herinrichting Aaltense Goor - Zwarte Veen

Herinrichting Aaltense Goor - Zwarte Veen Herinrichting Aaltense Goor - Zwarte Veen PRESENTATIES Werksessie Landbouw 13 Maart 2012 Beste lezer, In dit document vindt u op navolgende pagina s de sheets van de volgende presentaties: 1. Presentatie

Nadere informatie

7) Kwaliteit van het openbaar bestuur

7) Kwaliteit van het openbaar bestuur 7) Kwaliteit van het openbaar bestuur Toelichting mutatie plandoel Samen met de bijstelling van budgetten stellen wij uw Staten voor om t.a.v. deze kerntaak een wijziging m.b.t. de plandoelen te accorderen.

Nadere informatie

Verslag rondetafel klimaatbestendige stad en erfgoed. 16 februari 2017

Verslag rondetafel klimaatbestendige stad en erfgoed. 16 februari 2017 Verslag rondetafel klimaatbestendige stad en erfgoed 16 februari 2017 2 Klimaatbestendige stad en erfgoed Dat erfgoed plekken betekenis geeft, weten we. Daarnaast kan inzicht in het gebruik van erfgoed

Nadere informatie

Raamovereenkomst Plattelandsontwikkeling Drenthe

Raamovereenkomst Plattelandsontwikkeling Drenthe Raamovereenkomst Plattelandsontwikkeling Drenthe Ondertekenden, Natuur en Milieu Federatie Drenthe, bij deze vertegenwoordigd door R. Hoekstra, hierna te noemen als NMFD Staatsbosbeheer, bij deze vertegenwoordigd

Nadere informatie

Goede. Goed voor landbouw, natuur én waterbeheer 19A

Goede. Goed voor landbouw, natuur én waterbeheer 19A Goede grond Goed voor landbouw, natuur én waterbeheer 2015 19A goed bodembeheer - Goede grond BETER VASTHOUDEN REGENWATER BETERE GEWASGROEI EN BEWORTELING GEZOND BODEMLEVEN BETER VASTHOUDEN VOEDINGSSTOFFEN

Nadere informatie

Ondergrondse opslag. Kansen en dilemma s

Ondergrondse opslag. Kansen en dilemma s Ondergrondse opslag Kansen en dilemma s Nut en noodzaak? 2 Historisch perspectief Aanname alles is optimaal geregeld, water volgt functie; Nu voldoende water door externe aanvoer; Weinig urgentie voor

Nadere informatie

Deltaprogramma Nieuwbouw en herstructurering. Intentieverklaring

Deltaprogramma Nieuwbouw en herstructurering. Intentieverklaring Deltaprogramma Nieuwbouw en herstructurering Intentieverklaring Deltawet (2011) Deltaprogramma met deelprogramma s Deltafonds Een pot geld Deltacommissaris Wim Kuijken Deltabeslissingen Deltaprogramma

Nadere informatie

VOORSTEL AB AGENDAPUNT :

VOORSTEL AB AGENDAPUNT : VOORSTEL AB AGENDAPUNT : PORTEFEUILLEHOUDER : M.M. Kool AB CATEGORIE : B-STUK (Beleidsstuk) VERGADERING D.D. : 26 november 2013 NUMMER : WS/WRM/CR/JEs/7985 OPSTELLER : ing. J. Esenkbrink, 0522-276829 FUNCTIE

Nadere informatie

ZLT0^7. Ingekomen 22 JUL20U. Provincie Noord-Brabant

ZLT0^7. Ingekomen 22 JUL20U. Provincie Noord-Brabant 6 2IUļOCļ4 HU III III llll MIMI 3623532 DIV.C ZLT0^7 /dtnrt low Retour: 5201AC100 Het College van Gedeputeerde Staten van Noord-Brabant t.a.v. mevrouw M. van Opzeeland Postbus 90151 5200 MC 's-hertogenbosch

Nadere informatie

Parafering besluit PFO Mid B - Geparafeerd door: Boer, G. de D&H Geparafeerd door: Boer, G. de

Parafering besluit PFO Mid B - Geparafeerd door: Boer, G. de D&H Geparafeerd door: Boer, G. de agendapunt 3.a.7 1256497 Aan College van Dijkgraaf en Hoogheemraden POP3 SUBSIDIEPROGRAMMA Portefeuillehouder Middendorp, A.J. Datum 24 mei 2016 Aard bespreking Besluitvormend Afstemming BDV/FIN CTL/MCTL

Nadere informatie

VBNE over natuur en water Aandachtspunten voor de geborgde waterschapbestuurders natuurterreineigenaren Bestuursperiode 2015-2019

VBNE over natuur en water Aandachtspunten voor de geborgde waterschapbestuurders natuurterreineigenaren Bestuursperiode 2015-2019 VBNE over natuur en water Aandachtspunten voor de geborgde waterschapbestuurders natuurterreineigenaren Bestuursperiode 2015-2019 Versie 23 oktober 2014 Inleiding Water is voor de Vereniging van Bos- en

Nadere informatie

Water in Eindhoven. Studiedag Lokaal waterbeleid water in balans. 28 september Water in Eindhoven - Studiedag Lokaal waterbeleid, Antwerpen

Water in Eindhoven. Studiedag Lokaal waterbeleid water in balans. 28 september Water in Eindhoven - Studiedag Lokaal waterbeleid, Antwerpen Water in Eindhoven Studiedag Lokaal waterbeleid water in balans 28 september 2010 Aanleiding voor de stedelijke wateropgaven Maatregelen Effecten van maatregelen Omgaan met nieuwe extremen 1835 1921 2004

Nadere informatie

Waterafhankelijke economie

Waterafhankelijke economie Waterafhankelijke economie Waterafhankelijke economie Waterafhankelijke economie Waterafhankelijke economie Waterafhankelijke economie Waterafhankelijke economie Industrie en Water Chemie Raffinaderijen

Nadere informatie

Klimaatadaptatie. Programmaplan duurzame en gezonde stad

Klimaatadaptatie. Programmaplan duurzame en gezonde stad Klimaatadaptatie Programmaplan duurzame en gezonde stad Inhoud Ons klimaat verandert Wat betekent het voor Nederland? De uitdagingen voor onze regio Wat doen we al in Helmond en waar dragen we aan bij?

Nadere informatie

Water in beeld. Toestand en toekomst van het West-Brabantse watersysteem

Water in beeld. Toestand en toekomst van het West-Brabantse watersysteem Water in beeld Toestand en toekomst van het West-Brabantse watersysteem Waterschap Brabantse Delta zorgt zowel voor de aan- en afvoer van water als ook voor de kwaliteit ervan. Zo kunnen recreanten op

Nadere informatie

WATERKLIMAATPLAN PIJNACKER-NOOTDORP HELDER OVER WATER EN KLIMAAT

WATERKLIMAATPLAN PIJNACKER-NOOTDORP HELDER OVER WATER EN KLIMAAT agendapunt 3.a.1 1287996 Aan College van Dijkgraaf en Hoogheemraden WATERKLIMAATPLAN PIJNACKER-NOOTDORP 2017-2020 HELDER OVER WATER EN KLIMAAT Portefeuillehouder Houtzager, M.A. Datum 30 januari 2017 Aard

Nadere informatie

Voortgangsdocument herijking wateropgave Vechtstromen Noord Agendapunt 5 Kenmerk

Voortgangsdocument herijking wateropgave Vechtstromen Noord Agendapunt 5 Kenmerk Opiniërend voor Commissie watersysteem Vergaderdatum 16 september 2015 Onderwerp Voortgangsdocument herijking wateropgave Vechtstromen Noord Agendapunt 5 Kenmerk B2015/u788 Portefeuillehouder W. Stegeman

Nadere informatie

Deltaprogramma Nieuwbouw en herstructurering. Intentieverklaring Ruimtelijke Adaptatie

Deltaprogramma Nieuwbouw en herstructurering. Intentieverklaring Ruimtelijke Adaptatie Deltaprogramma Nieuwbouw en herstructurering Intentieverklaring Ruimtelijke Adaptatie Wateroverlast Wateroverlast is waarschijnlijk het meest zichtbare probleem. Steeds vaker staan winkels en kelders vol

Nadere informatie

KLIMAAT KLAOR GAAT WATER EN DROOGTE TE LIJF NIEUWS VAN REGIO OOST

KLIMAAT KLAOR GAAT WATER EN DROOGTE TE LIJF NIEUWS VAN REGIO OOST WORD LID Inloggen Mijn LTO Noord Registreren AFDELING PROVINCIE SECTOR THEMA ORGANISATIE HOME / PROVINCIE / REGIO OOST / REGIO OOST NIEUWS VAN REGIO OOST KLIMAAT KLAOR GAAT WATER EN DROOGTE TE LIJF 19

Nadere informatie

Door het Dagelijks Bestuur van Waterschap Aa en Maas vastgesteld op 10 juni 2014

Door het Dagelijks Bestuur van Waterschap Aa en Maas vastgesteld op 10 juni 2014 Bedrijfswaterplan Door het Dagelijks Bestuur van Waterschap Aa en Maas vastgesteld op 10 juni 2014 Bedrijfsgegevens Gegevens van het bedrijf Naam bedrijf : Naam en voorletter(s) : Adres : Postcode en woonplaats

Nadere informatie

Omgevingsvisie Zwolle Actuele opgaven van de stad. 23 januari 2018 Saskia Engbers

Omgevingsvisie Zwolle Actuele opgaven van de stad. 23 januari 2018 Saskia Engbers Omgevingsvisie Zwolle Actuele opgaven van de stad 23 januari 2018 Saskia Engbers Presentatie 1. Structuurplan 2020 en Omgevingsvisie 2030 2. Principe meervoudige waardecreatie 3. Opgaven en ambities van

Nadere informatie

Integraal Peilbesluitplan Smilde Streekbijeenkomst

Integraal Peilbesluitplan Smilde Streekbijeenkomst Integraal Peilbesluitplan Smilde Streekbijeenkomst Dinsdag 20 september 2011 Het Kompas te Smilde Programma van vanavond Tijd activiteit 19:30 start bijeenkomst 19:40 plenaire presentatie - voortraject

Nadere informatie

Een zeer lage Rijnafvoer, nog geen problemen met de watervoorziening.

Een zeer lage Rijnafvoer, nog geen problemen met de watervoorziening. Watermanagementcentrum Nederland Landelijke Coördinatiecommissie Waterverdeling (LCW) Droogtebericht 2 mei 2011 Nummer 2011-04 Een zeer lage Rijnafvoer, nog geen problemen met de watervoorziening. Afgelopen

Nadere informatie

Pilots zoetwatervoorziening: van concept naar uitvoering

Pilots zoetwatervoorziening: van concept naar uitvoering Pilots zoetwatervoorziening: van concept naar uitvoering Ervaringen uit de projecten GO-FRESH en Waterhouderij Programma: 1. Presentatie Walter Jonkers (provincie Zeeland) 2. Filmpjes uit het veld: proeven

Nadere informatie

Extreme droogte 2018 Vechtstromen snakt (nog steeds) naar water

Extreme droogte 2018 Vechtstromen snakt (nog steeds) naar water Extreme droogte 2018 Vechtstromen snakt (nog steeds) naar water NHI in relatie tot de droogte van 2018 Hans Gels Inhoudsopgave Beheergebied Vechtstromen Watersysteem en - aanvoer Situatie afgelopen zomer

Nadere informatie

Zolang situaties voor primaire keringen nog niet op orde zijn een pakket beheermaatregelen opstellen voor situaties met hoogwater.

Zolang situaties voor primaire keringen nog niet op orde zijn een pakket beheermaatregelen opstellen voor situaties met hoogwater. WBP programma WBP Maatregelen 2016-2021 Veiligheid Uitvoeren en beheren: Toetsen van primaire keringen en kunstwerken; vanaf 2017 toetsen op basis van nieuwe risiconormen en met gebruik van nieuw wettelijk

Nadere informatie

Inhoudsopgave. Zie het Deltaprogramma als een flexibele verzekering. Nieuwsbrief 3 2014. Aan- of afmelden voor deze nieuwsbrief?

Inhoudsopgave. Zie het Deltaprogramma als een flexibele verzekering. Nieuwsbrief 3 2014. Aan- of afmelden voor deze nieuwsbrief? Binnen de IJssel-Vechtdelta werken zes overheidspartners samen aan een waterveilige en klimaatbestendige toekomst. De provincie Overijssel, Waterschap Groot Salland, Veiligheidsregio IJsselland en de gemeenten

Nadere informatie

NIEUWSBRIEF FEBRUARI 2014 NR. 2

NIEUWSBRIEF FEBRUARI 2014 NR. 2 Vanaf 1 januari 2016 gaat Agrarisch Natuur- en Landschapsbeheer (ANLb2016) van start. Vanuit een collectieve aanpak van het agrarisch natuur- en landschapsbeheer willen overheid, koepels en collectieven

Nadere informatie

Factsheet Vertex - Pilot Slim Waterbeheer ten behoeve van de Waterinfodag.

Factsheet Vertex - Pilot Slim Waterbeheer ten behoeve van de Waterinfodag. Factsheet Vertex - Pilot Slim Waterbeheer ten behoeve van de Waterinfodag. Tijdens de bijeenkomst voor de Fysieke Digitale Delta bij onze samenwerkingspartner het Hoogheemraadschap van Delfland zijn de

Nadere informatie

Statenvoorstel. Weerkrachtig Zuid-Holland, Adaptatiestrategie voor een klimaatbestendig Zuid-Holland

Statenvoorstel. Weerkrachtig Zuid-Holland, Adaptatiestrategie voor een klimaatbestendig Zuid-Holland Statenvoorstel Vergaderdatum GS: 11 december 2018 Portefeuillehouder: Janssen, RA Uiterlijke beslistermijn: n.v.t. Documentnummer: PZH-2018-670832850 Onderwerp Weerkrachtig Zuid-Holland, Adaptatiestrategie

Nadere informatie

Verslag bijeenkomst medicijnresten uit water 10 maart 2016

Verslag bijeenkomst medicijnresten uit water 10 maart 2016 We starten de dag met het teruggeven van de resultaten uit de interviews Vitens en Vallei en Veluwe hebben gesproken met deskundigen, beleidsmakers en bestuurders om meer zicht te krijgen op het probleem,

Nadere informatie

WaterWerkplaatsen. Slimme oplossingen voor een klimaatrobuuster watersysteem. WaterWerkplaats voor bestuurders 1 november 2016

WaterWerkplaatsen. Slimme oplossingen voor een klimaatrobuuster watersysteem. WaterWerkplaats voor bestuurders 1 november 2016 WaterWerkplaatsen Slimme oplossingen voor een klimaatrobuuster watersysteem WaterWerkplaats voor bestuurders 1 november 2016 Programma vandaag Deel 1: bijpraten (tot 16.30 uur) opening (Sander Groenen)

Nadere informatie

Waterschap Hollandse Delta. dynamiek in de delta

Waterschap Hollandse Delta. dynamiek in de delta Waterschap Hollandse Delta dynamiek in de delta Inhoud De dynamiek in de tijd Een dynamische ruimte De opgaven nu en voor de toekomst Water besturen Functionele overheid Algemeen belang en specifiek belang

Nadere informatie

BESTUURSOVEREENKOMST Uitvoeringsregeling POP-3 subsidies Zuid-Holland

BESTUURSOVEREENKOMST Uitvoeringsregeling POP-3 subsidies Zuid-Holland BESTUURSOVEREENKOMST Uitvoeringsregeling POP-3 subsidies Zuid-Holland DE ONDERGETEKENDEN: Waterschap Rivierenland, rechtsgeldig vertegenwoordigd door de heer Bassa, lid van het Dagelijks Bestuur, hierna

Nadere informatie

Statengriffie - Verslag Regionaal Bestuurlijk Debat Zoetwatervoorziening Regio Oost 8 oktober 2012

Statengriffie - Verslag Regionaal Bestuurlijk Debat Zoetwatervoorziening Regio Oost 8 oktober 2012 Bericht file:///c:/users/karin/appdata/local/temp/xpgrpwise/50ae2afadrentheprovincie... pagina 1 van 1 23-11-2012 Statengriffie - Verslag Regionaal Bestuurlijk Debat Zoetwatervoorziening Regio Oost 8 oktober

Nadere informatie

Deltaprogramma. De programmatische aanpak om Nederland veilig en leefbaar te houden. Onze delta. Uitdagingen. Kern Deltaprogramma

Deltaprogramma. De programmatische aanpak om Nederland veilig en leefbaar te houden. Onze delta. Uitdagingen. Kern Deltaprogramma Deltaprogramma De programmatische aanpak om Nederland veilig en leefbaar te houden Bart Parmet 5 februari 2015 1 Onze delta 60% overstroombaar, 9 miljoen mensen, 2/3e BNP, 16% economie afh. zoetwater Uitdagingen

Nadere informatie

Projectnummer 111769 Bedrijventerrein Smilde aspect Water"

Projectnummer 111769 Bedrijventerrein Smilde aspect Water Memo Ter attentie van Gemeente Midden-Drenthe Datum 4 december 2012 Opgesteld door Maarten van Vierssen Projectnummer 111769 Onderwerp Bedrijventerrein Smilde aspect Water" In deze memo zijn de watertoetsen

Nadere informatie

Waterschap De Dommel. Waterberging. De visie tot 2050 op hoofdpunten

Waterschap De Dommel. Waterberging. De visie tot 2050 op hoofdpunten Waterschap De Dommel Waterberging De visie tot 2050 op hoofdpunten Inhoud 2 De waterbergingsvisie van Waterschap De Dommel; doel, kader en status 4 Werknormen wat zijn dat? 5 Waterschap De Dommel kan niet

Nadere informatie

Klimaatbestendige stad

Klimaatbestendige stad Klimaatbestendige stad Nú bouwen aan de stad van de toekomst Deltaprogramma Nieuwbouw & Herstructurering Hoe is het begonnen? Veel onderzoek Nationale adaptatiestrategie Advies van Commissie Veerman Deltaprogramma

Nadere informatie

5 minuten versie voor Provinciale Staten

5 minuten versie voor Provinciale Staten 5 minuten versie voor Provinciale Staten Directie DLB Afdeling Water en Groen Registratienummer PZH-2015-506963964 (DOS-2007-0008946) Datum vergadering Gedeputeerde Staten Verzenddatum Geheim 3 maart 2015

Nadere informatie

Transitiedenken richting 2050

Transitiedenken richting 2050 Transitiedenken richting 2050 Bodem / Ondergrond in de Omgevingsvisie Klassiek vs. Adaptief Klassieke benadering 1. Scenariostudie 2. Toekomstprojecties 3. Prognose (vaak trend/business-as-usual scenario)

Nadere informatie

Onze gemeenschappelijke ambitie:

Onze gemeenschappelijke ambitie: 1 Concept-versie versnellingsafspraken vanuit de provinciale opgaven voor de regio Hart van Brabant d.d. 15 november Document ten behoeve van dialoog tussen het College van Gedeputeerde Staten van Noord

Nadere informatie