Bekijk de foto s. Kruis bij elke zin het juiste hokje aan (links of rechts). Dit speelgoed bestond nog niet toen mijn grootouders kind waren.

Transcriptie

1 Les Kan ik nog spelen? Naam: Speelgoed door de jaren heen Bekijk de foto s. Kruis bij elke zin het juiste hokje aan (links of rechts). Dit speelgoed bestond nog niet toen mijn grootouders kind waren. Dit werkt op elektrische energie. (en of stroom) Dit werkt met spierkracht. Dit speelgoed bestond nog niet toen mijn grootouders kind waren. Dit werkt op elektrische energie. (en of stroom) Dit werkt met spierkracht. Dit speelgoed bestond nog niet toen mijn grootouders kind waren. Dit werkt op elektrische energie. (en of stroom) Dit werkt met spierkracht. Dit speelgoed bestond nog niet toen mijn grootouders kind waren. Dit werkt op elektrische energie. (en of stroom) Dit werkt met spierkracht. Klas: Machtig krachtig

2 2 2 Speelgoed werkt op energie Hoe heet het? Wat doet het? Bekijk het speelgoed dat je meebracht. Kleef in het kader een afbeelding van dat stuk speelgoed. Wat is het? Wat kun je ermee doen? Hoe werkt het? Vul de tabel in over het speelgoed van je klasgenoten. verwarmen bewegen licht geven geluid maken uitzenden en ontvangen verwarmen bewegen licht geven geluid maken uitzenden en ontvangen verwarmen bewegen licht geven geluid maken uitzenden en ontvangen verwarmen bewegen licht geven geluid maken uitzenden en ontvangen Waarmee werkt het? spierkracht elektriciteit magneten een veer luchtdruk waterdruk spierkracht elektriciteit magneten een veer luchtdruk waterdruk spierkracht elektriciteit magneten een veer luchtdruk waterdruk spierkracht elektriciteit magneten een veer luchtdruk waterdruk Machtig krachtig

3 3 Lees je bronnenboek. In welk vak past het speelgoed? Dit werkt op spierkracht. schommel waterpistool Dit werkt op elektrische energie via en. danstapijt visspel Dit werkt op elektrische energie via het. Wii danstapijt Dit werkt op zonne-energie. visspel Wii brandweerwagen waterpistool schommel brandweerwagen helikopter helikopter Extra Vul aan met een eigen voorbeeld Machtig krachtig

4 4 3 Waar halen we onze energie vandaan? NOORDZEE Veurne IJzer Lees je bronnenboek. Kleur de vakjes die samenhoren in hetzelfde kleur. De draaiende beweging van de wieken wordt omgezet in energie. De kerndeeltjes worden omgezet naar elektrische energie. De cellen in de panelen vormen het licht om tot elektrische energie. Verbranden maakt energie vrij. De kracht van het stuwen tegen de dam wordt omgezet in elektriciteit. Oostende Diksmuide Leie Roeselare Ieper Kortrijk Brugge Tielt Mandel Mouscron (Moeskroen) Tournai (Doornik) Leie Schelde Westerschelde Eeklo Schelde Gent Oudenaarde Schelde th (at) Haine (Hene) Sint-Niklaas Sambre (Samber) Oosterschelde Durme Dender Mons (Bergen) Zenne Schelde Rupel Dendermonde alst Halle ntwerpen Nete Mechelen Dijle Vilvoorde Leuven Brussel (Bruxelles) Hoofdstad Soignies Nivelles (Nijvel) (Zinnik) Charleroi Thuin Viroin Samber Demer Wavre (Waver) Turnhout Dinant Philippeville Maas Lesse Gete Méhaigne Namur (Namen) Bocq Demer Lomme Hasselt Tongeren Hoyoux Jeker Waremme (Borgworm) Maas Huy (Hoei) Ourthe Marche-en- Famenne ZON zon WIND wind WTER water KERNENERGIE kernenergie STEENKOOL steenkool Legende kerncentrale windmolenpark elektriciteitscentrale stuwmeer Maaseik Liège (Luik) Vesdre (Vesder) mblève Verviers Bastogne (Bastenaken) Maas Sûre Our Warche Our Roer Roer Rijn Neufchâteau 3 Semois rlon (arlen) Sûre Moezel Meuse (Maas) Virton Machtig krachtig

5 4e leerjaar 5 Werkkatern 4 Machtig krachtig Les 2 Daar is elektriciteit voor nodig Omvormers in toestellen Bekijk de voorwerpen in je bronnenboek. Vul het schema aan. omvormer in het toestel R licht SK lampje resultaat M Energiebron: kleur het correcte vakje. ER beweging mechanisme van radertjes warmtespiraal zender motor motor, lampje en luidspreker LE R VE radiogolven (geluid) R SI E warmte beweging Machtig krachtig beweging, licht en geluid

6 6 Extra Vul aan met een eigen voorbeeld Energiebron: kleur het correcte vakje. omvormer in het toestel motor lampjes lamp elektromagneten zoemer resultaat beweging licht licht warmte geluid Machtig krachtig

7 4e leerjaar 7 Werkkatern 4 Machtig krachtig Les 3 Elektriciteit bij de hand Batterijentaal 2 oplaadbare M ➊ een die je maar éénmaal kunt gebruiken tot ze leeg is. ➋ een waar je terug elektrische stroom kunt instoppen. ER Zet het cijfer van de uitleg bij het juiste woord. wegwerp recycleren 2 hergebruiken R SK ➊ wanneer je met stoffen uit het ene product een ander product maakt. ➋ wanneer je een product opnieuw kunt gebruiken zoals het was. ➊ een met een platte vorm. ➋ een waar geen stroom meer uitkomt. 2 een lege een platte LE R VE R SI E Vul de juiste letters in op de. C Machtig krachtig D E

8 8 2 Batterijen in maten en soorten Extra Teken twee soorten en. Zet een plusteken bij contactpunt, zet een minteken bij contactpunt -. een ronde een platte Neem een platte en een ronde en bekijk de mantel goed. Schrijf hier de informatie die je op de terugvindt. Kleur de gelijkenissen tussen beide en met groen, kleur de verschillen met rood. een ronde een platte Machtig krachtig

9 9 3 Gebruik van de Kies de juiste en en schik ze zoals ze zijn geprint in de lade van volgende toestellen. C E - D - D - - C - C - C - D - D B D F Machtig krachtig

10 0 Bekijk nu opnieuw de voorwerpen op je bank. Passen ze bij één van de zes schema's? Vul de tabel in. naam van het voorwerp Extra Kruis het juiste schema aan of teken het schema zelf. C E C E C E B D F B D F B D F Kies vijf en uit en geef ze een nummer. Meet of er nog elektrische spanning op de zit. Zet een kruisje in het juiste vak. Gebruik daarvoor de tester veel spanning weinig spanning geen spanning Machtig krachtig

11 4 Tien tips voor de gebruiker 8 5 Bekijk de tekeningen en zoek uit welke tip bij elke tekening hoort. Schrijf het nummer van de tip in het vakje Machtig krachtig

12 2 Les 4 Elektrische stroomkringen Het elektrische schema Vul eerst het overzichtje aan: voeding, omvormer, schakelaar. Markeer wat klopt. de potloodslijper De voeding is een / netstroom. De schakelaar is aan / uit. De omvormer zet elektriciteit om in een draaiende beweging / licht. het strijkijzer voeding De voeding is een / netstroom. De schakelaar is aan / uit. De omvormer zet wel / geen elektriciteit om in koude / warmte. de radiowekker schakelaar omvormer voeding voeding voeding omvormer omvormer omvormer De voeding is een / netstroom. De schakelaar is aan / uit. De omvormer zet elektriciteit om in licht / warmte / geluid. Machtig krachtig

13 3 2 Elektrische kringen Teken de schakelaar volgens de omschrijving. De schakelaar van de staande lamp staat uit. Ik druk op de schakelaar van het koffiezetapparaat om koffie te krijgen. De buurvrouw drukt op de bel. 3 an de slag! Teken hieronder het elektrisch schema van de stroomkring die je zelf gemaakt hebt. Machtig krachtig

14 Les 5 Wegwerpen? Neen, dank u! 4 Hoe werkt een? Nummer van tot 3 in de juiste volgorde. 3 2 De geeft elektrische stroom. We stoppen twee stoffen in de. Door een scheikundige reactie komt energie vrij. 2 De juiste keuze Nummer van tot 3: ➊ minder goed, ➋ beter, ➌ best 3 2 toestel op netstroom toestel op wegwerpen toestel met herlaadbare en 3 Hoe zorgen en voor problemen? Nummer van tot 3 in de juiste volgorde. 3 2 Mensen gooien lege en weg. Gevaarlijke stoffen in de lucht maakt mensen ziek. Gevaarlijke stoffen uit de en komen vrij in de lucht. 4 Hoe moet het wel? Nummer van tot 3 in de juiste volgorde.. 2 We brengen de lege en naar het containerpark bij het kga. We bewaren lege en in een doos. 3 Een firma haalt de stoffen uit de en. Extra Neem eens een kijkje op Machtig krachtig

15 Herhaling 5 Een kruiswoordraadsel vol energie. Vul aan in het kruiswoord ( letter per vakje).. in een mixer wordt elektriciteit omgezet in be weging. 2. Bij een zaklamp wordt elektriciteit omgezet in l_ icht. 3. Je hebt platte en r onde en. 4. mijn gsm laad ik op met een a_ dapter. wind is een natuurlijke energiebron. 2 Zijn de volgende uitspraken over en juist of fout? Kleur het juiste vakje in. Batterijen test je eerst met een tester voor je ze weggooit. Wanneer je een in een toestel steekt, hoef je niet te kijken of de positieve en negatieve pool op de juiste plaats zitten. Een adapter is schadelijk voor het milieu. Batterijen bestaan in vormen en soorten. Het is belangrijk dat elk toestel op de juiste aangesloten is. De metalen in een zijn gevaarlijk voor mens en natuur. Er zijn specifieke bedrijven die de lege en onschadelijk maken en recycleren. 3 Plaats op de juiste plaats bij deze stroomkring van een zaklamp. lamp, schakelaar, voeding,, omvormer 3 B E W E G I N G 2 4 L I C H T R O N D E D P T E R schakelaar juist fout voeding : omvormer : lamp Machtig krachtig

16 6 Studiewijzer Lees, markeer en kruis aan. Ik ken deze woorden. Ik weet wat ze betekenen. zonne-energie, zonnepaneel, stuwdam, stuwmeer, elektriciteitscentrale, omvormer, adapter,, recycleren Tip: Zoek waar die woorden staan in je bronnenboek. Begrijp je ze? Leg ze uit aan je ma, pa 2 ik ken de vijf verschillende manieren om energie uit de natuur te halen en kan kort uitleggen hoe ze werken: - zonnestralen opvangen met zonnepanelen; - wind opvangen met een windmolen; - water van een stuwmeer laten stromen door een stuwdam; - atomen splitsen in een kerncentrale; - steenkool of stookolie verbranden in een andere centrale. Tip: Zoek dat op in je bronnenboek pagina 44 en 45 en werkkatern pagina 3. Lees en bekijk alles opnieuw. 3 ik herken toestellen die werken op en of op het. Ik weet hoe ik veilig moet omgaan met en. Tip: Herbekijk je bronnenboek pagina 47, 48, 49 en 50. Lees de tips nog eens door. Zorg dat je de tekeningen in je werkkatern pagina kunt uitleggen. 4 ik kan van een toestel zeggen waarin de elektriciteit wordt omgevormd: - warmte - koelte - licht - beweging - geluid Tip: Herlees je bronnenboek pagina 47 en 48. Kijk nog eens de oefening na in je werkkatern pagina 5 en 6. 5 ik kan deze begrippen aanduiden op een afbeelding of een schema van een elektrisch toestel: omvormer, voeding, schakelaar. Tip: Herlees je bronnenboek pagina 53 en 54. Kijk nog eens naar de oefeningen in je werkkatern pagina 2 en 3. 6 ik kan uitspraken over en beoordelen als goed of fout. Tip: Herlees de les over en in je bronnenboek pagina 55 en je werkkatern pagina 4. OK Dit ken ik. Dit begrijp ik. Wat ik moet kennen, moet ik eerst begrijpen en dan enkele keren opzeggen, opschrijven, tekenen tot ik het uit mijn hoofd ken. Dat wil zeggen: ik kan het opschrijven of zeggen zonder hulp. Dat is zo voor t.e.m. 3. Wat ik moet kunnen, moet ik vooral begrijpen. Dat wil zeggen: stel dat juf of meester iets vraagt dat daarop lijkt, dan kan ik dat oplossen. Dat is zo voor 4 t.e.m. 6. Ik noteer wat ik nog niet begrijp en vraag het straks in de klas. Herdruk 202/92 ISBN KB D/20/047/305 - Bestelnummer NUR 93 Verantwoordelijke uitgever die Keure, Kleine Pathoekeweg 3, 8000 Brugge - H.R. Brugge Copyright die Keure, Brugge