Welkom bij: Versterking Jeugdgezondheidszorg op en met scholen. Harde randvoorwaarden. JGZ symposium V&VN Jeugd Gewoon bijzonder, bijzonder gewoon

Transcriptie

1 Welkom bij: Versterking Jeugdgezondheidszorg op en met scholen Monique Römkens Farina Oprins Marie-Louise Lamers JGZ symposium V&VN Jeugd Gewoon bijzonder, bijzonder gewoon De leerervaringen uit het project Vroegtijdige opsporing door JGZ van depressieve klachten bij jarige VO-scholieren 1 Inhoud Korte toelichting op project Versterking JGZ op en met scholen Pitch van het project Vroegtijdige opsporing depressieve klachten Door Farina Oprins en Marie-Louise Lamers Discussie aan de hand van stellingen Inhoud Versterking JGZ op en met scholen Op zoek naar inspirerende projecten die bijdragen aan de gezonde leefstijl van jongeren door het uitvoeren van de JGZ op en samen met scholen. Gericht op optimaliseren van de samenwerking tussen JGZ, scholen, gezondheidsbevordering, jongeren en hun ouders. Samen met o.a. NCJ, ActiZ, GGD GHOR Nederland en onderwijsagenda Projecten die aansluiten bij aanbevelingen van NCJ: Doe het samen met jongeren Richt de aandacht op meer acceptatie en versterken eigen kracht Betrek sociale netwerken rondom jongeren 3 4 Doel project 1. Versterken van de samenwerking tussen onderwijs en JGZ op scholen, met als expliciet aandachtspunt een duidelijke meerwaarde in het bevorderen van een gezonde leefstijl van jongeren. 2. Projecten zijn een inspiratie en voorbeeld voor andere organisaties en overdraagbaar naar andere regio s Dit doel streven we na door: Projecten gericht op integrale benadering van gezondheid bevorderende activiteiten op te sporen die door een extra financieel zetje betere resultaten kunnen boeken, en daarmee als voorbeeld dienen. Selectiecriteria en randvoorwaarden (een selectie) Harde randvoorwaarden Samenwerkingsverband waarbij minimaal onderwijs en JGZ betrokken zijn in de uitvoering Overdraagbaarheid naar andere regio s Max per project 5 6 1

2 Selectiecriteria en randvoorwaarden (een selectie) Inhoudelijke criteria: Versterking JGZ Aansluiten bij aanbevelingen NCJ Integrale benadering van gezondheid bevorderende activiteiten Vergroten bekendheid, toegankelijkheid JGZ Actieve betrokkenheid van jongeren en ouders Bevorderen van gezondheid en gedrag gericht op acceptatie, eigen kracht en versterken van kracht van netwerken. Bevorderen van samenwerking op lokaal niveau Selectiecriteria en randvoorwaarden (een selectie) Grotere selectie kans Vernieuwend en aanvullende waarde Structureel karakter Aansluiten op monitoringssysteem Samenwerking Gezondheidsbevordering en kennis van Gezonde School Communicatie van resultaten 7 8 Selectieprocedure Advies ingewonnen bij: 1. Klankbordgroep jongeren mmv Spectrum en Stichting Alexander: Zorg dat er vertrouwen is! 2. Adviescommissie bestaande uit professionals: JGZ, onderwijs, themainstituten, NCJ, ActiZ en GGD GHOR gemeente Geselecteerde projecten - 3 projecten Primair onderwijs: allen met thema gezonde leefstijl 1. Nieuwkomers gezond VRLN, onderwijs & Pharos 2. JGZ verankering in het schoolbeleid, door-ontwikkeling Onwijs Fit! GGD Brabant-Zuidoost, onderwijs, gemeente & stichting JIBB 3. Contactmoment Groep 7 Basisonderwijs nieuwe stijl GGD Hollands Midden & onderwijs projecten Voortgezet onderwijs 1.Mulock Houwer in beweging! Thema: overgewicht en bewegen GGD Gooi & Vechtstreek, onderwijs, sportcoaches, sportverenigingen, paramedici & gemeente 2. Vroegtijdige opsporing depressieve klachten Thema: psychosociale gezondheid GGD Hart voor Brabant, onderwijs, gemeente, GGZ & Indigo 3. Gespreksvoering mentoren Thema: ziekteverzuim GGD Limburg Noord & onderwijs 4. Ontwikkeling gezondheidsprofielen Thema: gezonde leefstijl VGGM & onderwijs 5. Ouders aan Zet Thema: Genotmiddelen Purmerendse scholengroep, GGD Zaanstreek-Waterland, onderwijs & gemeente 6. Focus op Gezondheid Thema:gezonde leefstijl Centrum Media en Gezondheid, JGZ, onderwijs & School s cool 7. Samen Sterk in nuchtere aanpak Thema: genotmiddelen GGD Flevoland, onderwijs en Tactus

3 - 2 projecten MBO 1. Workshop effectieve gespreksvoering (ook VO) Thema: ziekteverzuim GGD West Brabant & onderwijs (VO en MBO) 2. JGZ op het ROC: Een gezond idee Thema: gezonde leefstijl GGD Gelderland-Zuid en ROC Nijmegen Voortgang en communicatie Uitvoering projecten schooljaar Eind presentatie van projecten medio 2015 Communicatie: brochure Versterking JGZ op en met scholen Heeft u vragen? Vroegtijdige opsporing door JGZ van depressieve klachten bij jarige VO-scholieren GGD Hart voor Brabant Farina Oprins, tactisch adviseur Jeugd, arts M&G Marie-Louise Lamers, jeugdverpleegkundige 15 Waar gaat het vandaag over? Depressie is hot.. Wat is de aanleiding voor dit project? Waar gaat het project over? Rollen/taken van de jeugdverpleegkundige In groepjes: aantal stellingen/centrale terugkoppeling

4 Feiten Depressie groot probleem in de Volksgezondheid Jaarlijks lijden ca (4%) adolescenten aan een depressieve stoornis (Meijer et al., 2006) De life time prevalentie van een depressieve stoornis aan het eind van de adolescentie is 17% - 28% (Kessler et al., 2001) Van de volwassenen lijdend aan een depressieve stoornis ervoer 75% zijn/haar eerste episode tijdens de kindertijd of adolescentie (Kim-Cohen et al., 2003) Onder adolescenten heeft 20% last van depressieve stemmingen (Meijer et al., 2006) Hebben we het probleem wel in beeld? Nee! - Depressieve klachten worden vaak niet gesignaleerd en jongeren krijgen hierdoor niet de gepaste zorg - Met het huidige behandelaanbod wordt slechts 10-20% van de ziektelast weggenomen % blijft dus bestaan (Trimbos, 2011) - Behandelsucces vaak zeer tijdelijk: o Na eerste episode 50%, o Na tweede episode 70%, o Na derde episode 90% kans op terugkeer. - Preventie tijdens adolescentie biedt dus kansen. - Daarom, een pro-actieve aanpak wenselijk: Grote individuele en maatschappelijke consequenties (Romijn et al., 2008) Pilot GGZ Handen uit de mouwen. - Gemeente Oss - Maatschappelijk werk - GGZ Oost-Brabant - Samenwerkingsverband VO-scholen Brabant Noordoost (Uden/Veghel/Maasland) - Indigo Brabant (preventie en kortdurende behandeling) - GGD Hart voor Brabant Koppeling met JGZ onderzoek klas 2 VO Afname stemmingsvragenlijst tegelijkertijd met afname gezondheidsvragenlijst klas 2 VO Digitaal Op school Jongens en meisjes Mentor aanwezig tijdens afname Uitslag automatisch gekoppeld aan DDJGZ Na één maand tweede afname bij hoogscoorders(fout-positieven verminderen) Afname door school Interventie of psycho-educatie Jongeren die 2x hoog scoren: - Interventie Een sprong vooruit Zes bijeenkomsten Gegeven op school Door medewerkers verbonden aan school Versterken zelfvertrouwen, versterken emotionele veerkracht, vermogen om zelf problemen op te lossen - Psycho-educatie: Folder: Tips voor dips. Omgaan met somberheid. Positieve score op vraag 8 (ik wil een einde maken aan mijn leven) - Gesprek JV of SMW op korte termijn; verwijzing indien nodig

5 Resultaten tot nu toe Zeven VO-scholen doen mee, afname bij zes scholen klaar, met zevende school bezig Totaal 1049 jongeren meegedaan 9,1% van deze jongeren scoort hoog bij de eerste afname (meisjes 11,3%, jongens 6,9%) Bij 64 jongeren is de lijst voor de tweede keer afgenomen. 28 jongeren scoren hoog (20 meisjes, 8 jongens) Negen jongeren gaven aan een einde aan hun leven te willen maken: twee jongeren ernstige problemen (verwezen naar GGZ), twee jongeren serieuze problemen (gesprekken), twee jongeren vraag per ongeluk verkeerd ingevuld, drie jongeren geintje Eerste interventies zijn gestart, nog geen resultaten bekend Taken/rollen jeugdverpleegkundige Communicatie in het gehele proces met scholen/ketenpartners Creëren van draagvlak binnen school Afnemen vragenlijsten Voeren van gesprekken met jongeren/ouders Zorgen voor verwijzing (+ jeugdarts) Collectief: Gezonde School Eerste ervaringen Heeft u vragen? Vanuit perspectief jongere Vanuit perspectief jeugdverpleegkundige Stelling 1 Bij de werving van scholen geven enkele scholen aan dat ze geen jongeren in de tweede klas hebben die depressief zijn. Daarnaast heeft het geen meerwaarde om jongeren preventief te screenen op een mogelijke depressie, ze komen toch wel boven water! Je gaat hier in mee. Stelling 2 Een gesprek aangaan met een jongere die aangeeft een einde aan zijn/haar leven te willen maken, is géén taak voor de JV. Dat is een taak voor de GGZ

6 Stelling 3 Het is voor dit onderwerp belangrijk dat ik goed contact heb met mentoren en zij kennen de ketenpartners. Stelling 4 De antwoorden in de vragenlijst roepen hilariteit op bij de jongeren, ze maken volop grapjes hierover. De groepsdruk bepaalt dat ze de vragen sociaal wenselijk invullen