Complexnummer:

Transcriptie

1 Complexnummer: Smallepad MG Amersfoort Postbus BP Amersfoort T F E info@cultureelerfgoed.nl Amstelrust Aantal complexonderdelen Monumentnummers van complexonderdelen , , , Woonplaats Gemeente Provincie Noord-Holland Hoofdadres van hoofdobject Amsteldijk 319, 1083 AB Complexomschrijving Omschrijving van het complex In structuur en deels in detail gaaf bewaarde HISTORISCHE BUITENPLAATS AMSTELRUST met HOOFDGEBOUW (1), HISTORISCHE TUIN- EN PARKAANLEG (2), KOETSHUIS (3), TOEGANGSHEK (4). Ten zuiden van in de bocht van de rivier de Amstel ligt de historische buitenplaats Amstelrust. Het huis staat haaks op de Amstel met de voorgevel naar het zuiden gericht in het verlengde van de rivier. In 1724 was er sprake van een hofstede Amstelrust, die verkocht werd aan Jan Steur. Deze breidde het goed uit tot een classicistische buitenplaats met een formele tuinaanleg. Een gravure van A. Rademaker uit 1730 toont de zijgevel van het huis gezien vanaf de Amstel met toegangshek en een aanleg met geschoren hagen en bogen. In de tweede helft van de achttiende eeuw toen de buitenplaats in bezit was van dijkgraaf Ameshoff ( ) werd het verder verfraaid; een verkoopadvertentie uit 1800 omschrijft 'een zeer plaisante en extra welgesitueerde hofsteede, genaamd Amstel-Rust, met deszelfs capitaale hegte, sterke en weldoortimmerde heerenhuizinge koetshuis en stallinge, tuinmans- en andere wooningen, orangene, menagenen, kabinet, vinkenhuis, loots, schuuren, stygers, schuitenhuis en vyvers. Van deze geometrische aanleg met bijbehorende opstallen resteert, behalve het huis en koetshuis, niets meer. Aan de Amstel ligt nog wel een aanlegsteiger. De buitenplaats ging in de negentiende eeuw in verschillende handen over en raakte in het begin van de twintigste eeuw in verval; de bedoeling was om er een arbeidssportpark te vestigen (circa 1930). Na de tweede wereldoorlog is het huis gerestaureerd. In 1970 werd een groot deel van het park afgestoten voor de realisatie van de eerste Pagina: 1 / 9

2 Floriade (thans Amstelpark). Op de bij de omschrijving behorende kaart is de omgrenzing van het complex alsmede de aanduiding van de onderdelen aangegeven. Waardering van het complex De HISTORISCHE BUITENPLAATS AMSTELRUST is van algemeen cultuur-, architectuur- en tuinhistorisch belang: - vanwege de markante en beeldbepalende ligging aan de rivier de Amstel; - als een van de weinig overgebleven buitenplaatsen van de reeks buitenplaatsen aan de rivier de Amstel en de enig bewaarde buitenplaats aan de Amstel op het grondgebied van ; - vanwege de visuele samenhang tussen de complexonderdelen. Pagina: 2 / 9

3 Monumentnummer*: Status: rijksmonument Inschrijving register*: 22 mei 2007 Kadaster deel/nr: 52292/53 Monumentnaam** Amstelrust Complexnummer Amstelrust Woonplaats* Gemeente* Provincie* Noord-Holland Straat* Nr* Toev.* Postcode* Woonplaats* Situering Locatie Amsteldijk AB Kadastrale gemeente* Sectie* Kad. object* Appartement Grondperceel AMSTERDAM AK AK 2934 Rijksmonumentomschrijving** Omschrijving onderdeel 1: HOOFDGEBOUW (Amstelrust). Nagenoeg vierkant hoofdgebouw uit circa 1724 gebouwd door architect Adriaan Dortsman in sober Hollands classicistische stijl. Het bakstenen pand bestaat uit een souterrain en twee bouwlagen onder een met gesmoorde pannen gedekt schilddak bekroond door vier gemetselde schoorstenen met kappen en grote windvanen. Alle gevels worden door drie vensterassen geleed en afgesloten door een kroonlijst met consoles: vernieuwde roedenvensters: in het souterrain met hardstenen onderdorpels. De voorgevel heeft hoeklisenen en een licht middenrisaliet waarin de dubbele toegangsdeur met bovenlicht gevat in een eenvoudige omlijsting, een verdiepingsvenster en een dakkapel (empire). Voor de deur een bordestrap met eenvoudige ijzeren leuning; in de zijkant een toegangsdeur tot het souterrain. Het INTERIEUR is na de tweede wereldoorlog geheel vernieuwd. Waardering Het HOOFDGEBOUW (Amstelrust) behorend tot de historische buitenplaats Amstelrust is van algemeen, cultuur- en architectuurhistorisch belang: Pagina: 3 / 9

4 - vanwege het l8de-eeuwse hoofdgebouw dat in sobere Hollands classicistische stijl is gebouwd; - als gaaf bewaard gebouw uit het oeuvre van architect Adriaan Dortsman; - vanwege de markante en beeldbepalende ligging aan de rivier de Amstel; - vanwege de functioneel-ruimtelijke relatie met de andere onderdelen van de buitenplaats. Hoofdcategorie Subcategorie Functie Kastelen, landhuizen en parken Kasteel, buitenplaats Landhuis Pagina: 4 / 9

5 Monumentnummer*: Status: rijksmonument Inschrijving register*: 22 mei 2007 Kadaster deel/nr: 52292/53 Complexnummer Amstelrust Woonplaats* Gemeente* Provincie* Noord-Holland Straat* Nr* Toev.* Postcode* Woonplaats* Situering Locatie Amsteldijk AB Bij Kadastrale gemeente* Sectie* Kad. object* Appartement Grondperceel AMSTERDAM AK AK 2934 AMSTERDAM AK AK 2935 Rijksmonumentomschrijving** Omschrijving onderdeel 2: HISTORISCHE TUIN- EN PARKAANLEG. Rondom het huis ligt een kleinschalige aanleg in landschapsstijl. Het terrein besloeg oorspronkelijk een groter oppervlak met een slingerende twee-armige waterpartij (Topografische Militaire Kaart 1913); een groot deel van deze aanleg is in 1970 afgestoten voor de aanleg van het Amstelpark. Voor het huis heeft de aanleg een open karakter gevormd door een grasveld met opgaande bomen en een niervormige waterpartij, langs de oostrand loopt een gebogen lindelaan; er is één zichtas naar buiten toe over de Amstel. Aan de zuidzijde in het park ligt een (natuur)zwembad met betonnen vloer uit circa Achter het huis ligt een klein besloten wandelbos met slingerpaden. Waardering De HISTORISCHE TUIN- EN PARKAANLEG behorende tot de buitenplaats Amstelrust is van algemeen cultuurhistorisch belang: - als voorbeeld van een kleinschalige aanleg in landschapsstijl bij een buitenplaats; - vanwege de visueel-landschappelijke relatie met de omgeving, situering aan de rivier de Amstel; Pagina: 5 / 9

6 - vanwege de functioneel-ruimtelijke samenhang met de andere onderdelen van de buitenplaats. Hoofdcategorie Subcategorie Functie Kastelen, landhuizen en parken Tuin, park en plantsoen Historische aanleg Pagina: 6 / 9

7 Monumentnummer*: Status: rijksmonument Inschrijving register*: 22 mei 2007 Kadaster deel/nr: 52292/53 Complexnummer Amstelrust Woonplaats* Gemeente* Provincie* Noord-Holland Straat* Nr* Toev.* Postcode* Woonplaats* Situering Locatie Amsteldijk AB Kadastrale gemeente* Sectie* Kad. object* Appartement Grondperceel AMSTERDAM AK AK 2934 Rijksmonumentomschrijving** Omschrijving onderdeel 3: KOETSHUIS behorende tot de buitenplaats Amstelrust. Terzijde van het hoofdgebouw staat een 18de-eeuws koetshuis in classicistische stijl. Het op rechthoekige grondslag opgetrokken bakstenen pand met lijstgevels bestaat uit één hoge bouwlaag onder een met gesmoorde pannen gedekt zadeldak met dakkapellen. De gevels kennen een geleding met meerruits vensters onder strekken. De op het zuiden georiënteerde voorgevel heeft uiterst rechts een dubbele inrijdeur gevat in eenvoudige lijst; links daarvan vijf vensterassen met centraal een toegangsdeur voorzien van bovenlicht. Waardering Het KOETSHUIS, behorend tot de historische buitenplaats Amstelrust is van algemeen cultuur- en architectuurhistorisch belang: - vanwege de architectonische vormgeving in sober classicistische stijl; - als karakteristiek en functioneel onderdeel; - vanwege de functioneel-ruimtelijke relatie met de andere onderdelen van de buitenplaats. Pagina: 7 / 9

8 Hoofdcategorie Subcategorie Functie Kastelen, landhuizen en parken Bijgebouwen kastelen enz. Koetshuis(L) Pagina: 8 / 9

9 Monumentnummer*: Status: rijksmonument Inschrijving register*: 22 mei 2007 Kadaster deel/nr: 52292/53 Complexnummer Amstelrust Woonplaats* Gemeente* Provincie* Noord-Holland Straat* Nr* Toev.* Postcode* Woonplaats* Situering Locatie Amsteldijk AB Bij Kadastrale gemeente* Sectie* Kad. object* Appartement Grondperceel AMSTERDAM AK AK 2934 Rijksmonumentomschrijving** Omschriiving onderdeel 4: TOEGANGSHEK OP BRUG behorende tot de buitenplaats Amstelrust. De toegang wordt gevormd door een monumentaal smeedijzeren hek uit circa 1750 staande op een bakstenen boogbrug met hardstenen dakplaten. Het hek bestaat uit twee spijlen hekvleugels tussen stijlen met in de bovenligger de naam AMSTEL-RUST en daarboven een kuif van siersmeedwerk, aan weerszijden voluutvormige zijstukken. Waardering Het TOEGANGSHEK OP BRUG, behorende tot de historische buitenplaats Amstelrust is van algemeen cultuurhistorisch belang: - als markering van de toegang tot de buitenplaats; - vanwege de architectonische vormgeving; - vanwege de functioneel-ruimtelijke relatie met de andere onderdelen van de buitenplaats. Hoofdcategorie Subcategorie Functie Kastelen, landhuizen en parken Tuin, park en plantsoen Pagina: 9 / 9