KPN speelt reddende engel

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "KPN speelt reddende engel"

Transcriptie

1 31 Dinsdag Juli 2007 Islamitisch bankieren Kritiek op Bos Islamitisch bankieren is een orthodoxe trend onder Europese moslims. Het plan van minister van Financiën Wouter Bos om van Nederland een centrum voor islamitisch bankieren te maken, sluit hier dan ook mooi bij aan. Kritiek valt hem ten deel. Interview Voor de rijken Hoe raar het ook klinkt, de verbreiding van de auto is in Nederland niet bepaald probleemloos verlopen. In de jaren dertig was de situatie zelfs ronduit dramatisch. Historicus Vincent van der Vinnen verzamelde de opmerkelijke getallen. 15 Kuper op dinsdag American football Football-spelers in de VS begrijpen als geen ander dat ze meer geld verdienen als ze het publiek entertainen, zoals Joe Namath ooit al deed. Oudspeler Oriard maakt zich in zijn boek Brand NFL zorgen over de veranderingen in de populaire volksport Overname 766 miljoen euro voor noodlijdend Getronics KPN speelt reddende engel De kampioenen van de mislukte overnames gaan samen verder. Het is een galante oplossing voor de problemen waarmee KPN en Getronics kampen. Mathijs Rotteveel Na jaren van geflirt over en weer heeft telefonieconcern KPN 766 miljoen euro geboden voor IT-bedrijf Getronics. Het is geen toeval dat juist KPN zich als reddende engel opwerpt. Tijdens de dit jaar gehouden aandeelhoudersvergadering moest bestuursvoorzitter Klaas Wagenaar van Getronics een verlies van 145 miljoen euro uitleggen. De contracten die hij zelf had afgesloten om multinationals als klant binnen te halen, bleken verliesgevend. Verder waren de schuldpositie en dus ook de rentelasten uit de hand gelopen. Frauderende Italiaanse managers completeerden zijn horrorverhaal. De door een opeenstapeling van slechtnieuwsverhalen murw gebeukte aandeelhouders lieten het gelaten over zich heenkomen. Toen de commissarissen Wagenaar desondanks een bonus van euro wilden geven, barstten ze in lachen uit. Als het niet om zoveel geld zou gaan, was de geschiedenis van Getronics een goede slapstick. Net als bij veel andere IT-bedrijven begon de ellende eind vorige eeuw. Hoewel hij er nu liever niet meer aan herinnerd wordt, initieerde oprichter Ton Risseeuw de overname van het Amerikaanse Wang Global voor 1,7 miljard euro. Risseeuw, nu voorzitter van der Raad van Commissarissen van KPN, kreeg de IT-afdeling van Olivetti er voor bijna 18 miljoen euro bij. Als het niet om zoveel geld zou gaan, was het een goede slapstick Bij het aantreden van Klaas Wagenaar in 2003 bij Getronics was er van de IT-markt, Wang en Olivetti niet veel meer over. Wat resteerde waren de schulden die Wagenaar vakkundig wist weg te werken. Dat succes verdiende een beloning: in 2004 kocht hij voor 338 miljoen euro IT-dienstverlener PinkRoccade. Wagenaar was de gevierde man, maar Getronics stond weer diep in het rood. Nu mag de ervaren Ad Scheepbouwer van KPN puinruimen bij Getronics. Bij KPN werkte Scheepbouwer een schuldenpositie weg van bijna 20 miljard euro, die was uitgegeven aan E-Plus, een Duitse provider van mobiele telefonie, en de aankoop van UMTS-licenties. Na deze saneringsronde deed Scheepbouwer enkele dure overnames, zoals Telfort voor bijna 1,3 miljard euro en Tiscali Nederland voor 236 miljoen euro. Hij wil KPN omvormen tot een multimediabedrijf dat naast telefonie, internet, televisie en IT-diensten aanbiedt. Tegelijkertijd probeert hij zijn traditionele inkomstenbron vaste telefonie zoveel mogelijk te beschermen. Dat laatste lukt hem slecht: vorig jaar zegden ruim een miljoen mensen hun vaste telefoonabonnement op. Met het binnenhalen van Getronics zet KPN een stap op de zakelijke IT-markt, omdat volgens Scheepbouwer telecommunicatie en ITdiensten in toenemende mate in elkaar overlopen. Dat verhaal zal hij ook verteld hebben toen hij voor de overname toestemming vroeg aan de voorzitter van zijn Raad van Commissarissen, Ton Risseeuw. Of hij heeft zich er gemakkelijk vanaf gemaakt en op diens gemoed gespeeld: Ton, dit is de laatste mogelijkheid om je kindje Getronics van de ondergang te redden. 1 Birgit Schuurman Hopen op doorbraak Rockchick wil de VS gaan veroveren MATS SAMUELSSON Welkom in Växjö, het schoonste stadje van Europa Lang voordat Al Gore aan het oreren sloeg over klimaatverandering, werden in het Zweedse Växjö de eerste stappen gezet richting een gemeenschap zonder fossiele brandstoffen. Nu, tien jaar later, heeft het stadje per hoofd de laagste uitstoot van kooldioxide in Europa. Lees meer op pagina 8 Is Nederland te klein voor actrice/ zangeres Birgit Schuurman? Vanuit Los Angeles probeert ze met zinderende optredens nu de VS te veroveren. Do you want to see my pussy? Vanaf 4 september ligt in de VS haar nieuwe cd True Stories I Made Up in de winkels. Marieke Oudejans LOS ANGELES Een kleine muziekclub in Los Angeles. Een sensuele verschijning op het podium verhit de toch al zwoele nacht. Hier in The Joint brengt Birgit, all the way from Amsterdam, popmuziek with a twist. De circa vijftig toeschouwers kijken geïnteresseerd naar de Hard Rocking Diva: de titel van een nummer dat zij zelf personifieert. Het is een gemêleerd gezelschap van vaste klanten, Nederlandse aanhang en een verdwaalde pornoster. Het is niet duidelijk of iedereen speciaal voor Birgit is gekomen, maar ze stond wel in de krant als keuze van de week. Birgits set begint langzaam en wordt dan ruiger. Ze geeft een sterke live interpretatie van de cd True Stories I Made Up, die speciaal voor de Amerikaanse markt is samengesteld. Het is een combinatie van oude nummers in een nieuw jasje, met vier geheel nieuwe nummers. Het geheel is zachter afgemaakt, zal ze later vertellen. Mijn derde Nederlandse plaat moet dezelfde richting opgaan. Mijn werk groeit met me mee. Het publiek kan het in ieder geval waarderen. Het applaus klinkt steeds harder. Do you want to see my pussy?, vraagt Birgit halverwege de set, waarop ze ondeugend haar rokje optilt om een poezenbroekje te laten zien. Het is een knipoog naar de aanwezige pornoster en een typering van haar stijl. Birgit houdt ervan mensen te verrassen met een grapje. Zo ook haar muziek. Birgit: Ik hou ervan tongue in cheek-grapjes te maken in mijn nummers. Toch waardeert niet iedereen in de VS haar grapjes. Lees verder op pagina 17

2 2 De Twee DE GROTE INSPIRATIETOUR St. Petersburg Rusland Tallinn Estland Riga Letland Vilnius Litouwen Warschau Polen Boedapest Hongarije Belgrado Servië Pristina Kosovo Tirana Albanië Skopje Macedonië Thessaloniki Griekenland HET KWARTET IN SKOPJE Labina Mitevska: We maken elke dag wel ruzie, vaak huilt er iemand Twee teams van De Pers reizen de wereld rond op zoek naar optimistische en inspirerende verhalen Nikosia Cyprus Ramallah Westbank Amman Jordanië Caïro Egypte Addis Abeba Ethiopië Kampala Oeganda Dar es Salaam Tanzania Nairobi Kenia FRITS VAN SOMEREN De zussen en broer Mitevski zijn de culturele voorhoede van Macedonië. Met hun films vertellen ze niet alleen een verhaal, ze helpen ook de ontwikkeling van film in hun land. Floor van Dijck Peter Wierenga SKOPJE Het is niet te missen wie we moeten hebben: ze zijn verreweg de extravagantste verschijning op het terras. Vooral aan hun ogen kun je zien dat ze familie zijn. Zo schitterend groen als die van Labina Mitevska zijn, zo stralend blauw zijn de ogen van haar broer Vuk Mitevski. Samen met hun oudere zus Teona runnen ze een filmmaatschappij: Sisters and Brother Mitevski. Binnenkort komt hun nieuwste film I am from Titov Veles uit, met steun van het Nederlandse Hubert Bals Fonds, volgend jaar te zien op het Rotterdam Filmfestival. De vorige film How I killed a Saint ging over het conflict in 2001, tussen de Slavische Macedoniërs en de etnische Albanezen. De broer en zussen kiezen in dit conflict geen kant, maar willen het effect van de oorlog laten zien. Schrijnend portret Labina: Onze vorige film was politiek en gaf de rauwheid van de samenleving weer. I am from Titov Veles is compleet anders. Het is een schrijnend portret, met mooie beelden. In alle Joegoslavische landen had dictator Tito een naar hem vernoemde stad. In Macedonië was dat Titov Veles. Daar stond een loodfabriek, midden in de stad. De bouwers hadden zich verrekend, de wind blies de looddeeltjes de stad in, in plaats van de stad uit. Dat Labina Mitevska is actrice, haar jongere broer Vuk Mitevski kunstenaar. Wel twintig takes: Mitevski s doen alles voor kunst zorgde voor veel ellende, kanker en verminkt geboren kinderen. Na jaren actievoeren sloot de fabriek vijf jaar geleden. Iedereen raakte werkloos. Teona heeft een script geschreven over drie zussen uit Titov Veles. Ik speel de rol van de jongste zus, die om onduidelijke redenen niet praat. De oudste werkt in de fabriek en wordt onder druk gezet om te trouwen, omdat ze al bijna te oud is, 35 jaar. De middelste is erg ambitieus en wil naar het buitenland. Maar we gaan niet alles verklappen, haha Ondanks dat ze hun films maken met een team van 120 mensen, blijven ze een echt familiebedrijf. Teona regisseert de films, Labina doet de productie, Vuk het setontwerp. Ze komen uit een artistieke familie: hun vader is een bekende Macedonische schilder, hun moeder was galeriehoudster. Vuk: Het is niet typisch Macedonisch Artistiek drietal. Teona Strugar Mitevska (1974) is regisseuse. Ten tijde van het interview zat zij in Parijs.. Labina Mitevska (1975) brak op haar zeventiende door in de Macedonische film Before the rain. Sindsdien acteerde ze in meer dan tien Europese film producties. In het familiebedrijf is ze actrice en producente.. Vuk Mitevski (1979) is beeldhouwer en schilder. Hij studeerde in New York. Bij de films van zijn zussen is hij artdirector. om zo in familieverband te werken maar voor ons was het iets heel natuurlijks. Labina: Het is ook uitputtend. We hebben de afgelopen anderhalf jaar alleen maar aan de film gewerkt, met elke dag discussies. We maken elke dag wel ruzie. Vaak huilt er iemand. Vuk, met droog grijnsje: Dat ben ik niet. We hebben geleerd er ons voordeel mee te doen. Als ik denk dat Teona het fout heeft, zeg ik het wel, ook al is dat vaak moeilijk. Met een normale regisseur doe ik een scène in vijf takes, met Teona is twintig geen uitzondering, vertelt Labina. Je zou ze eens moeten zien, zegt Vuk hoofdschuddend. Gedrevenheid Hun levens staan in het teken van de kunst. Die gedrevenheid proberen ze ook over te brengen op hun crew. Vuk: We moeten de mensen het gevoel geven dat ze aan iets heel bijzonders werken. Ook als setdesigner doe ik alles wat ik kan. Ik ben geen snob die anderen de rotklusjes laat doen. Het draait om een hoger doel, om de kunst. Dat hebben wij alledrie. Zo raakt iedereen betrokken. Labina: We proberen in onze producties ook de Macedonische filmbusiness te ontwikkelen. Vuk: Zo hebben we voor deze film drie patinaspecialisten uit Bulgarije gehaald. Die kunnen met hun technieken films echt oud laten lijken. Ik liet mijn kunstvrienden met hen werken, en de volgende keer hoeven we nog maar één Bulgaar te laten komen. Het wordt langzaam beter in Macedonië, vindt Labina. Dat merk ik vooral de laatste vijf jaar. In de overgangsperiode vanuit het communisme, en door de oorlog in 2001, ging alles slecht. Om daaraan te ontsnappen luisterden mensen naar de platte turbofolk-muziek, alle meisjes kleedden zich heel sletterig. Wij komen uit een artistieke familie en opeens waren we omringd door mensen die nooit lezen, nergens over nadenken. Vuk: Ik ben in die tijd naar New York gevlucht om daar te studeren, ik kon de oppervlakkigheid niet aan. Labina: Je moet je mond opendoen om invloed te hebben. Macedonië is heel klein, vooral de actieve gemeenschap in Skopje. Je kunt discussies starten en hier iets veranderen. Vuk: Wij ondersteunen lokale kunstenaars door met de Mitevski Foundation werk van ze te kopen. Jonge kunstenaars hier hebben geen geld om een biertje te drinken. Zelf kan ik ook nog niet van de kunst leven. In New York is de kunstscene compleet anders. Hier willen zelfs de rijken er niet voor betalen. Maar dat zal veranderen. Er komt een nieuwe groep die het verschil gaat maken. Labina: Dat is het mooie hier: als je iets moois maakt, dan herkennen mensen het ook. Na de jaren van de trashcultuur breekt Macedonië nu steeds meer open. Mensen gaan kunst langzaam maar zeker weer waarderen. 1. Hongarije Boekarest Roemenië Sofia Bulgarije Istanbul Turkije Nikosia Cyprus Damascus Sy Beiroet Libanon Caïro Egypte Haifa Israël Aswan Egypte FRITS VAN SOMEREN MORGEN DE JONGE HONDEN VANUIT NIKOSIA. Dansen in feestelijke kleding.. Halve liter bier In Dal Met Fu, een hip eetcafé in hartje Skopje kost een halve bier ongeveer 1 euro 75. Dat is in andere delen van de stad vast veel minder. Ik heb nog een zoon Een vrouwenfeestje om de bruid te verwelkomen in de familie Floor van Dijck SKOPJE Een verre neef van haar trouwt en dus moet ze vanaf haar vakantieadres terug naar Skopje, vertelt Shadija (23) in rap Duits. We zitten naast haar in de bus vanuit Tirana. Vanavond is er feest in het ouderlijk huis van haar neef om de bruid welkom te heten. Alleen vrouwen zijn welkom. Of ik mee wil? Graag! Het feest is in de tuin in een dorpje buiten Skopje. Twee oudere vrouwen bespelen de tamboerijn, terwijl ze de bruid vrolijk toezingen. Het wordt op de video opgenomen. De bruid is er niet : ze neemt thuis afscheid. Een aantal vrouwen draagt bijzonder feestelijke kleding. Shadija legt uit dat dit vrouwen zijn die zelf nog niet zo lang geleden getrouwd zijn. Ze dragen pofbroeken, kanten blouses en rijk geborduurde giletjes. Moeder Teresa Werd op 27 augustus 1910 geboren als Agnes Gonxha Bojaxhi, in een etnisch Albanees gezin in de Macedonische hoofdstad Skopje. De bruidegom is twintig, zijn bruid is 18. Shadija is 23 en nog niet getrouwd. Dat is voor Albanees-Macedonische begrippen érg laat. Maar Shadija heeft geen haast: ze wil haar studie afmaken, liefst in Duitsland. Hoofdschuddend: De mensen hier denken niet na. Ze trouwen als ze zeventien zijn. Terwijl ze geen huis hebben, geen opleiding, geen werk. We krijgen limonade en de wat oudere vrouwen roken sigaret na sigaret. Kinderen dartelen door de tuin. De pasgetrouwde vrouwen wisselen van traditionele kleding naar gala. Ik moet meedansen en iedereen vraagt me de oren van het hoofd. Verdacht vaak vertellen vrouwen me in het Duits of Italiaans dat ze een zoon hebben, of een neef. Vlak voordat ik met Shadija de taxi instap, komt een van de tantes me nog hoopvol achterna. Ze drukt me een foto in de hand van haar 18-jarige zoon. Het is een goede jongen, hij is nog vrij en hij wil naar Europa. Zodra de taxi wegrijdt, verzucht Shadija beschaamd: Zie je wel, ze denken niet na. 1. Balkanbijbel We hadden het kantoor van de busmaatschappij voor onze trip van Tirana naar Macedonië nooit gevonden zonder onze bijbel : de Lonely Planet van de Westelijke Balkan.

3 Nieuws 3 Cultschrijver Geheimzinnigheid alom JT LeRoy: grootste literaire bedrog aller tijden JT Le Roy werd in één klap beroemd als het mysterieuze jongetje met verhalen over seksueel misbruik. Maar het ventje bleek een volwassen vrouw te zijn. Een exclusief interview met de vrouw achter de jongen. Mijn leven was een aaneenschakeling van misbruik. James Stafford LONDEN De eerste keer dat ik JT LeRoy ontmoette was in San Francisco in Ik had van een tijdschrift de opdracht gekregen om de Amerikaanse cultschrijver van de gevierde maar verontrustende coming-of-age verhalen als Sarah en The Heart is Deceitful Above All Things (Sarah en Het Hart is bovenal bedrieglijk, uitg. De Geus) te fotograferen. Ik nam contact met hem op via het website-adres op de omslag van zijn boek. Een paar maanden eerder had hij met een blonde pruik en een donkere zonnebril op in The Face gestaan, en die dag kwam hij in dezelfde vermomming het hotel binnen. Hij had van tevoren gevraagd of hij zijn goede vriendin Emily kon meenemen, die hij omschreef als zijn welzijnswerker. Hij vertelde dat Emily en haar vriend Astor hem als verslaafd hoertje van straat hadden geplukt. Beide boeken van JT LeRoy, door velen als autobiografisch beschouwd, verhaalden in rauw detail over kinderprostitutie, seksueel misbruik en vernedering, gezien door de ogen van de jonge slachtoffertjes. Zelfs op dit punt in JT s carrière gingen er al geruchten rond dat hij zijn boeken niet zelf had geschreven, dat hij een meisje was en dat Emily zwanger was van zijn kind. Zijn persoon was gehuld in zoveel geheimzinnigheid dat het onmogelijk leek te bepalen wat waar was en wat niet. Lees verder op pagina 16 VN-rapport Slavernij, incest en kannibalisme Wreedheden in Congo Redactie buitenland De situatie voor vrouwen in de Congolese provincie Zuid-Kivu is erger dan gedacht. In 2005 werden er in de onrustige regio gevallen van verkrachting geregistreerd, maar volgens een mensenrechtenexpert van de Verenigde Naties, Yakin Ertürk, gaan de wreedheden nog veel verder. Slavernij, incest, groepsverkrachting en kannibalisme zijn er aan de orde van de dag, zo verklaarde zij gisteren na een elf dagen lang onderzoek in de regio. Als voornaamste schuldigen noemde ze de rebellen uit Rwanda, die na de genocide in 1994 naar Congo zijn gevlucht. De wreedheden die deze gewapende groeperingen begaan zijn van onvoorstelbare beestachtigheid. Vrouwen worden vaak in aanwezigheid van hun gezinnen verkracht. Na verkrachting worden ze doodgeschoten of hun geslachtsdelen met messteken verminkt, aldus Ertürk. Als voorbeeld noemde ze een 10-jarig meisje dat een spoedoperatie moest ondergaan om een stok uit haar schaamstreek te verwijderen. Dit jaar zijn er al gevallen van seksueel geweld in Zuid-Kivu geregistreerd. Het werkelijke aantal ligt hoger, want veel vrouwen melden het niet en zoeken geen hulp. De vrouwen die wel naar buiten durven komen vertellen verschrikkelijke verhalen. Overlevenden van maandenlange slavernij vertelden dat ze gedwongen werden de uitwerpselen of het vlees van vermoorde verwanten te eten. Ertürk benadrukte dat de situatie de aandacht vraagt van de regering in de Congolese hoofdstad Kinshasa en de internationale gemeenschap. De wreedheden tegenover Congolese vrouwen vinden volgens Ertürk in het hele land plaats. Behalve rebellen maken ook regeringstroepen en de nationale politie zich schuldig aan systematische verkrachting. Ertürk presenteert in september haar rapport aan de Verenigde Naties. 1. Pathuis De NAVO valt soms met raketten van duizend kilo lemen hutten van talibanstrijders aan. AP Afghanistan Bevolking en Karzai woedend op buitenlanders Een cynische wedloop tussen taliban en NAVO De NAVO wil het aantal burgerslachtoffers in de strijd tegen de taliban omlaag brengen. Afghanistan-kenner Ko Colijn is cynisch over de nieuwe tactiek. De NAVO schiet met een kanon op een mug... KORT Gezin wil Blijdorp alsnog vervolgd zien Het gezin dat na de ontsnapping van de gorilla Bokito aangifte deed tegen Blijdorp wil dat de dierentuin alsnog wordt vervolgd. De advocaat heeft beroep aangetekend tegen de beslissing van het Openbaar Ministerie Blijdorp niet te vervolgen. Bokito ontsnapte in mei uit zijn verblijf in de Rotterdamse dierentuin en wist een vrouwelijke bezoeker te pakken te nemen. De Rotterdamse familie was op de bewuste dag in de dierentuin en claimt dat een van de kinderen emotioneel is beschadigd door de gebeurtenis. INCL. WAARDEBON VAN WEEKEND COMPANY T.W.V. 15,- LEKKER SLANK DE ZOMER IN SAMSUNG C170 PREPAID INCLUSIEF 10,- BELTEGOED! Verkrijgbaar bij: debitel Shop en It s Mobile of via Joop Hazenberg DEN HAAG De NAVO bombardeert er lustig op los in Afghanistan. Volgens experts vallen ze soms met raketten van duizend kilo lemen hutten aan waar talibanstrijders in zitten. De bommen veroorzaken een krater van tien meter diep. Met deze raketten kan drie meter gewapend beton en een halve meter staal worden doorboord. Jaap de Hoop Scheffer, de secretaris-generaal van de NAVO, liet gisteren weten dat aan dit machtsvertoon een einde komt. Zijn militairen gaan minder snel zware wapens tegen de taliban inzetten. En als er burgers in de buurt zijn, worden missies afgebroken. De Hoop Scheffer probeert de steun van de Afghanen terug te winnen. Dit jaar zijn al honderden burgerslachtoffers gevallen in confrontaties tussen NAVO- en talibanmilitairen. De Afghaanse bevolking is woedend op de buitenlanders. Het optreden van de NAVO leidt daarom tot veel kritiek. De Afghaanse president Hamid Karzai is ziedend over de onzorgvuldige acties. Ook hulporganisaties vinden dat de NAVO roekeloos te werk gaat. Volgens hen zijn veel slachtoffers gevallen door onvolledige of onjuiste informatie over locaties van talibanstrijders. In verdediging zegt de NAVO dat de taliban sinds een paar maanden, doelbewust burgers inzetten als menselijk schild. Bovendien worden ze volgens De Hoop Scheffer vaak zelf door de taliban gedood. Ze hebben mensen verbrand en vermoord en vervolgens de schuld aan de NAVO gegeven. Met kleinere bommen en minder aanvallen wil de NAVO Karzai geruststellen. De maatregelen hebben volgens defensiespecialist Ko Colijn weinig zin. Het is waar dat lichtere bommen minder schade veroorzaken. Maar de taliban verschuilen zich niet náást, maar áchter onschuldige burgers. Dus het maakt niet uit of je met of 250 kilo schiet. Bovendien doet de NAVO volgens Colijn te veel aan onnodige bombardementen. Ze schieten met een kanon op een mug. Het gevecht om de gunst van de Afghaanse bevolking gaat door. Die moet kiezen tussen enerzijds Karzai en de NAVO en anderzijds de taliban. Het is een cynische wedloop, vindt Colijn. De taliban maken met hun bomaanslagen ook slachtoffers. Uiteindelijk gaat het erom wie de doden het beste publicitair uitbuit. 1. Nog 22 vrijwilligers in gijzeling TALIBAN CLAIMEN MOORD OP TWEEDE ZUID-KOREAAN De taliban zeggen dat ze gisteren een tweede Zuid-Koreaanse gijzelaar hebben gedood. Ze eisen de vrijlating van 23 medestrijders. Ook moet Zuid-Korea zijn troepen uit Afghanistan terugtrekken. Afghaanse regeringsfunctionarissen konden de moord niet bevestigen. Eerder op de dag zeiden de taliban het ultimatum met twee dagen te hebben opgeschort. Al tweemaal eerder lieten ze een deadline verstrijken. De 23 Zuid-Koreanen werden op 19 juli ontvoerd. De leider van de groep, een protestants kerkgenootschap dat in Afghanistan vrijwilligerswerk verricht, werd eerder al om het leven gebracht. De groep bestaat grotendeels uit vrouwen. De Afghaanse president Karzai speelde in op het eergevoel van de taliban door er op te wijzen dat het gevangen houden van vrouwen, helemaal als dit buitenlanders zijn, in strijd is met de Afghaanse traditie en de islam.. Pauselijke sms-dienst (1) Oostenrijkse gelovigen die niet kunnen wachten op het bezoek van de paus in september krijgen dagelijks een sms je. Pauselijke sms-dienst (2) De sms jes bevatten wijze woorden van de paus, die gelovigen moeten aanzetten tot reflectie over God, het geloof en de betekenis van het leven.. Olifantenverbod In de Indiase stad Mumbai loop je voortaan geen olifanten meer tegen het zware lijf. De overheid vindt het wreed de dikhuiden nog langer bloot te stellen aan het drukke verkeer en de vervuiling.

4 4 Nieuws Binnenland Islamitisch bankieren Fundamentalisten hebben problemen met rente Bos helpt strikte moslims met Met zijn plan om van Nederland een centrum voor islamitisch bankieren te maken, sluit minister Bos van Financiën goed aan bij de orthodoxe trend onder Europese moslims. Islamitisch bankieren, wat is het? Islamitisch bankieren is een wereldwijde groeimarkt. Het beheerd vermogen wordt nu geschat op zevenhonderd miljard. De belangrijkste centra liggen in het Midden-Oosten en Azië. Maar Europa lonkt, met Britse banken als HSBC en Lloyds TBS als koploper. Nederlandse banken blijven vooralsnog aan de zijlijn vanwege een te beperkte markt. Maar minister Bos van Financiën wil die markt stimuleren. De Nederlandsche Bank verwacht dat de potentiële vraag naar financiële dienstverlening op een islamitische grondslag in ons land de komende jaren een grote vlucht zal nemen, vanwege het groeiend aantal moslims. Een belangrijk uitgangspunt bij financieel-islamitische producten is dat ze maatschappelijk verantwoord Kustaw Bessems Sharida Mohamedjoesoef PVV-voorman Geert Wilders had hem juist gevraagd of hij de opkomst van het islamitisch bankieren óók zo ongewenst vond. Maar PvdA-leider en minister van Financiën Wouter Bos verraste met zijn antwoord. Hij laat zijn ambtenaren juist onderzoeken of Nederland niet een internationaal centrum voor de islamitische financiële markt kan worden. Nu zijn Dubai en Londen dat, waarom zouden wij niet een graantje meepikken? En: zo kan Bos meteen voldoen aan een vraag van de in Nederland wonende moslim. Het levert Bos kritiek op. In het laatste nummer van weekblad Opinio werpt arabist Hans Jansen hem voor de voeten dat hij de gewone moslims in de steek laat ten gunste van een elite van luidruchtige beroepsmoslims en subsidie-allochtonen. Bij islamitisch bankieren wordt rekening gehouden met een verbod op rente. Voor gewone moslims, betoogt Jansen, is daar geen behoefte aan. De islam kent volgens hem namelijk helemaal geen verbod op rente, maar alleen een verbod op woeker. Dus moslims kunnen gewoon bij de westerse financiële instellingen terecht, met rente. Ze moeten er van hun geloof alleen op letten of niemand wordt uitgebuit. Imam Abdulwahid van Bommel bevestigt dit. Er is geen andere vertaling voor riba mogelijk dan woeker. Het is een verbod om iemand het vel over de neus te halen. Vooral fundamentalistische moslims verstaan onder riba rente. Aparte regelingen of instellingen voor moslims zijn niet nodig, zegt hij. Sterker: Als de Nederlandse staat het islamitisch bankieren gaat stimuleren, kan een druk ontstaan op de moslimmeerderheid. Die kan zich verplicht gaan voelen om aan islamitisch bankieren te gaan doen. Maar van Jansen, buitenstaander en islamcriticaster, en Van Bommel, liberale imam, kan deze kritiek op Bos worden verwacht. Jansen zelf signaleert en economisch rechtvaardig moeten zijn. Dat wordt door islamitische financiële instellingen zo geïnterpreteerd dat alle rente is verboden. Voor investeringen betekent dat: geen leningen verstrekken, maar een aandeel nemen in het bedrijf en meevaren op winst en verlies. Groter zijn de gevolgen voor hypotheken. Rente is taboe. Daarom gaat het zo: de bank koopt een huis voor een klant en de koper belooft dat huis later voor een groter bedrag over te nemen van de bank. Dat lijkt rente in een andere vorm, maar volgens de orthodoxe islam kan dit door de beugel. Overigens ligt er een uitspraak van de Europese Fatwa Raad die zegt dat moslims in Europa een gewone hypotheek mogen nemen zo lang het islamitische aanbod te klein is. De islam kent helemaal geen verbod op rente, alleen op woeker al in zijn stuk: Tegenwoordig geloven de meeste islamitische wetgeleerden in de mythe dat riba rente betekent. Het mildere standpunt is, aldus Jansen, zo goed als verdwenen. Gangbaarder lijkt de opvatting die te vinden is op de website van de radicale Haagse imam Fawaz, bekend omdat hij soms mensen verkettert, onder meer imam Van Bommel. Alle rente is woeker en dus haraam, verboden, schrijft de onder jongeren populaire Fawaz. En een collega-sjeik noteert nog dat een moslim zelfs beter niet kan trouwen met iemand die bij een bank werkt. Ook Saoed Khadjé, een veelgevraagd spreker in het islamitische lezingencircuit, hanteert een brede opvatting van het begrip riba. Hij studeerde islamitische theologie en rechtswetenschappen in Pakistan en is lid van de Britse Sharia Raad. Rente wordt niet pas ongeoorloofd wanneer het om een exorbitant hoog percentage gaat, valt uit zijn uitleg af te leiden. En het wordt voor de Nederlandse overheid nog een hele kluif om financiële producten te stimuleren die wél aan de islamitische norm voldoen, legt hij uit. Want die producten moeten voortdurend onder toezicht staan van een shariadivisie, bestaand uit deskundigen op het gebied van islamitisch financieren. Niet elke imam of vertegenwoordiger van een islamitisch koepelorgaan komt hiervoor in aanmerking, aldus Khadjé. Dat Bos niettemin een poging doet, juicht hij wel toe. Al enige tijd ontwikkelen de moslims van Europa, die het in herkomstlanden als Turkije of Marokko vaak niet zo nauw namen met precieze islamitische regels, zich in de richting van een orthodoxe hoofdstroom. Mensen als Van Bommel mogen de regels interpreteren zoals zij willen, maar Imane Karich ziet hen eenvoudig als moslims die niet praktiseren. Karich: Alle rente is verboden, zegt 99 procent van de islam. Klaar. Karich is toezichthouder bij de ING Bank in Brussel, maar tevens spin in het web van Europese initiatieven om islamitisch financieren te bevorderen. Bilaa Riba, het bedrijf dat in Nederland de halal-hypotheek aanbiedt, is ook al bij haar te rade gegaan. Belgische moslims bezitten relatief niet vaak een eigen huis. Karich heeft onderzoek laten doen waaruit blijkt dat de meesten bezwaren tegen hypotheekrente opgeven als reden. Het is een teken van toenemend islamitisch bewustzijn in Europa, zegt ze. Want Turken hechtten hier nooit zo veel waarde aan omdat in Turkije een lichte islamitische rechtsschool werd gevolgd. Noord-Afrikanen volgen een zwaardere rechtsschool, maar daar hielden secularisten het islamitisch bankieren tegen, aldus Karich. Moeten we in Europa dan twee gescheiden economieën verwachten? Een voor moslims en een voor nietmoslims? Dat valt mee, zegt Karich. Niet omdat dat niet het streven is, maar omdat islamitische banken in de huidige door fusies gedomineerde markt maar moeilijk voet aan de grond krijgen. Zelfs in landen als Saoedi-Arabië en Maleisië, toplanden voor islamitische banken, hebben zij maar 10 procent van de markt in handen. 1 Direct voordeel bij T-Mobile. Vraag naar de voorwaarden of kijk op 1-jarig abonnement.. KORT Hondenhok verhult hennepplantage Onder een hondenhok in het Limburgse Geleen heeft de politie een hennepplantage ontdekt. Agenten kwamen de kwekerij vrijdag op het spoor doordat er vlakbij het hok een pijp uit de grond stak. De kwekerij was volgens de Limburgse politie te bereiken via het hondenhok. De politie heeft een 42-jarige vrouw uit Geleen opgepakt als verdachte. Ze had eerder ontkend dat er een hennepplantage in haar tuin was. In de plantage werden in totaal 335 planten gevonden... Tips? Heeft u een goede tip voor onze redactie? Mail naar: binnenland@depers.nl

5 Binnenland Nieuws 5 bankieren Yassin Hartog directeur islamitische scholen koepel Isbo Moslims moeten er bij het afsluiten van een hypotheek van hun geloof alleen op letten of niemand wordt uitgebuit. AP Het is een feit dat de Nederlandse financiële sector de afgelopen decennia geen productaanbod had voor strikt belijdende moslims. Moslims die minder streng in de leer zijn, verzonnen vervolgens zelf argumenten om voor zichzelf te verantwoorden dat ze een hypotheek namen die eigenlijk niet voldeed aan de eisen. Of ze kozen ervoor om in zee te gaan met Marokkaanse en Turkse financiële instellingen. Zonde! Zelf vind ik het geen probleem dat een bank een redelijke vergoeding rekent over geld dat het moet uitlenen, maar wel met de nadruk op het woord redelijk. Eigenlijk komt islamitisch bankieren sterk overeen met duurzaam of maatschappelijk verantwoord beleggen. In die zin zou ik mijn geld dan ook graag onderbrengen in een islamitische variant van bijvoorbeeld de ASN Bank of Triodos. Famile Arslan advocate en bestuurslid Islam en Burgerschap Ik heb geen doorlopend krediet en ik leen geen geld bij de bank. Tenzij dat echt niet anders kan, bijvoorbeeld voor een hypotheek. Met het huidige productaanbod in ons land heb ik feitelijk geen keus, maar ik wil daar niet al te moeilijk over doen. In mijn visie is het legitiem om bezit te verwerven en indien een deel daarvan via een lening gefinancierd wordt, is dat mijn inziens ook oké. Ik betaal natuurlijk wel rente over het geleende bedrag of over dat wat ik in het rood sta, maar de percentages die reguliere banken in ons land hanteren kun je nauwelijks als woeker bestempelen. Ik denk dat het ook belangrijk is voor je gevoel. Er zijn mensen die het erg bezwaarlijk vinden om rente te betalen omdat zij daar een onbehagelijk gevoel bij hebben. Daarom moedig ik islamitisch bankieren aan, zodat moslims zichzelf de ruimte geven om te investeren in hun toekomst. Tasneem Sadiq ondernemer en redacteur van wijblijvenhier.nl Nederlandse banken die islamitisch verantwoorde producten gaan aanbieden? Dat werd hoog tijd. Nu is het roeien met de riemen die je hebt, omdat je in Nederland geen keuze hebt. Maar de Schepper is niet zo onrechtvaardig dat hij jou gaat afrekenen op iets waar je geen keuze in hebt. Het is bovendien een algemene islamitische regel dat je in een dergelijke situatie tijdelijk vrijgesteld bent. Dat betekent trouwens niet dat je niet je best moet doen om wel te streven naar een rentevrij product. Of banken er in zullen slagen is nog maar de vraag, want er komt veel bij kijken om de financiële dienstverlening moslimvriendelijk te maken. Het kan ook in kleinere stapjes. Waarom beginnen banken geen fonds waar moslims de ontvangen rente op kunnen storten dat bijvoorbeeld gebruikt kan worden voor achterstandswijken als de Amsterdamse Diamantbuurt?. Wetenschap van de week Voor de zon naar Reunion Marcel Hulspas Soms moeten wetenschappers op vakantie. Of ze dat nu leuk vinden of niet. Bijvoorbeeld om de omvang van het zonnestelsel te weten te komen. Zo n drie eeuwen geleden was de omvang van de aarde redelijk goed bekend. En dat de aarde om de zon draaide, met een stuk of zeven andere planeten, ook dat wist iedereen. Maar hoe ver die planeten stonden en hoe groot ze waren, daarvan bestonden slechts ruwe schattingen. Astronomen kenden de relatieve afstanden binnen het zonnestelsel; Mars stond twee keer zo ver van de zon als de aarde. Maar de absolute afstanden, met andere woorden hoe ver de aarde dan exact van de zon afstond, waren onbekend. Er was maar een manier om dat te weten te komen: een parallaxmeting. Wacht tot een planeet (Venus of Mercurius) voor de zon langs schuift en meet het tijdstip en de tijdsduur van dat verschijnsel vanaf twee plekken op aarde. Twee plekken die heel ver uit elkaar liggen, maar op een bekende afstand. Omdat je vanaf die plaatsen net iets anders tegen die overgang aankijkt, verschillen die metingen een heel klein beetje. En aan de hand van dat verschil kun je (na enige weken intensief rekenwerk) Apparaat om zon mee te schieten. uit die afstand op aarde de afstanden in het zonnestelsel bepalen. En zo vertrokken in 1874 zes Nederlandse astronomen naar het verre tropische eiland Reunion, om die Venusovergang zo nauwkeurig mogelijk te fotograferen. Dertigduizend gulden kostte de expeditie. Voor dat geld werd ook een prachtig, uiterst nauwkeurig instrument vervaardigd om de zon te schieten. Helaas, het werd een complete mislukking. Boven het vermaard zonnige Reunion hing juist op die dag een wolkje. Een een mooie reis was het wel. 1 Dat mooie instrument is te zien in Museum Boerhaave te Leiden. Reis voor een verslag naar Koninklijk Huis Lelijke woorden over koningin Boete voor belediging Merel van Leeuwen Een 47-jarige Amsterdammer is gisteren door de politierechter veroordeeld tot 400 euro boete, omdat hij koningin Beatrix en een politieagent had beledigd. Het is voor het eerst in jaren dat iemand moest voorkomen wegens majesteitsschennis en is veroordeeld. Volgens een woordvoerder van de rechtbank werd de man werd op 7 juni aangehouden in het centrum van Amsterdam, omdat hij op een plek was waar hij niet mocht zijn. Bij zijn aanhouding begon hij eerst de politieagent uit te schelden, maar ook koningin Beatrix moest het ontgelden. Hij zei de koningin te haten, schold haar uit voor hoer en voegde eraan toe dat hij seks met haar wilde. Naast de 400 euro boete, moet de man ook nog een straf van zeven dagen uitzitten voor een eerder vergrijp. Op majesteitsschennis staat een celstraf van maximaal vijf jaar. Volgens Wikipedia dateert de laatste veroordeling voor dit feit uit de jaren zestig. In 1969 kreeg de tekenaar Bernhard Willem Holtrop een boete van 200 gulden, omdat hij een spotprent had gemaakt. Daarop stond een op koningin Juliana lijkende vrouw die voor het raam zat met een prijskaartje van 5,2 miljoen gulden. Holtrop verklaarde tijdens de rechtszaak dat hij hiermee protesteerde tegen de kosten van de monarchie. Rond dezelfde tijd kreeg iemand drie weken celstraf, omdat hij prinses Beatrix in een studentenblad als Playboy-model had afgedrukt. Journalist en auteur Jan Fabius kreeg tien dagen celstraf omdat hij in 1954 over de Greet Hofmans-affaire schreef. 1 Steuntje in de rug bij aankoop huis WONINGCORPORATIES MOGEN STARTERS STEUNEN. Apie In Ouwehands Dierenpark in Rhenen is een orang-oetanbaby geboren. Het jongetje, Apie, en zijn moeder Anak maken het goed. Woningcorporaties mogen starters die van hen een woning kopen voortaan financieel tegemoetkomen. Dat maakte het ministerie van Volkshuisvesting gisteren bekend. Minister voor Wonen en Wijken Ella Vogelaar heeft de regels aangepast die deze steun verboden. Corporaties mogen nu een deel van de rentelasten van een hypotheek voor hun rekening nemen. De maatregel is bedoeld om starters op de woningmarkt een steuntje in de rug te geven. Het deel van de lening dat een woningcorporatie op zich mag nemen, mag niet meer dan 20 procent van de kosten van de woning bedragen. Daarnaast komen alleen mensen in aanmerking die een huis onder de euro kopen. Een van de taken van woningcorporaties is het stimuleren van eigen woningbezit. De leefbaarheid in wijken zou verbeteren als meer mensen een eigen huis bezitten... KORT Mishandeling ouderen vooral door kinderen Een op de twintig ouderen wordt mishandeld. In bijna de helft van de gevallen zouden kinderen of kleinkinderen de schuldigen zijn, in 34 procent van de gevallen de partner. Dat blijkt uit cijfers van het Landelijk Platform Bestrijding Ouderenmishandeling. Het kan daarbij gaan om fysiek of psychisch geweld, seksueel misbruik, verwaarlozing of financiële uitbuiting. Meer dan driekwart van de slachtoffers is vrouw. De gemiddelde leeftijd van de slachtoffers ligt rond de 80 jaar. Hema-worsten De oer-hollandse Hema-rookworst gemist tijdens je vakantie? Vanaf morgen is hij op Schiphol verkrijgbaar, waar Hema een kleine winkel opent.. Onderzoek in Amsterdam ALLOCHTONE JONGERE IN DE STAD VOELT ZICH ONTHEEMD Amsterdamse jongeren voelen zich minder verbonden met hun buurt en stad dan volwassenen. Vooral Turkse en Marokkaanse jongeren voelen zich ontheemd. Dat blijkt uit onderzoek van de Dienst Onderzoek en Statistiek van de gemeente Amsterdam. Marokkaanse en Turkse jongeren voelen zich sociaal geïsoleerder dan autochtone jongeren. Zo bleek uit het onderzoek dat bijna drie op de tien Turkse jongeren weinig van zijn naaste familie verwacht. Bij autochtone jongeren is dat één op de tien. Ook het aantal jongeren dat zich niet begrepen voelt, ligt bij allochtone jongeren hoger. Gevoelens van discriminatie bepalen in grote mate in hoeverre groepen zich ingebed voelen in de maatschappij, stellen de onderzoekers. Door contact tussen diverse etnische groepen te stimuleren, zouden jongeren zich daarom meer verbonden voelen met hun stad.. Kleine vandalen Een 11-jarig jochie heeft bekend dat hij samen met een vriendje dertien lichtkoepels van zijn school in Nieuw-Lekkerland heeft vernield. Ze klommen op het dak en sloegen erop los met stenen en buizen.

6 ABN AMRO BLIJFT GOED PRESTEREN De kwartaalcijfers van ABN AMRO. Daar hebben de afgelopen maanden vele was het afgelopen halfjaar lager dan Nederland, met een Customer Contact werd deze keer van verschillende kanten nieuwe klanten mogen verwelkomen. vorig jaar rond deze tijd. Center dat 24 uur per dag, 7 dagen per met flink wat meer spanning op gewacht Bovendien zien we een toename van week geopend is voor telefonisch advies, dan normaal. Want normaal is niet direct de hoeveelheid spaargeld dat aan ons NIEUWE BANKKANTOREN maar het kan nog beter. Zo openen we een woord dat opkomt als we terug- is toevertrouwd. Het betekent dat onze De zaken hebben dus niet bepaald stil- voor het einde van het jaar een compleet denken aan de afgelopen drie maanden. klanten nog steeds het volle vertrouwen gestaan het afgelopen halfjaar. En dat zal nieuwe vestiging van ons Customer Con- De overnameperikelen brachten ons in ons hebben. En daar zijn we trots op. zeker gelden voor het halfjaar dat nog voor tact Center in Den Bosch, met 500 nieuwe continu in het nieuws, en er werd driftig Want zonder onze klanten hadden we dit ons ligt. Zo zijn we op dit moment druk medewerkers die u te woord kunnen staan. gespeculeerd over hoe onze klanten resultaat nooit kunnen realiseren. bezig met een complete restyling van ons Ook onze zakenlijn, de advieslijn voor de op dat nieuws zouden gaan reageren. kantorennetwerk. Nog dit jaar gaan onze ondernemer die zijn kostbare tijd liever Massaal zouden ze opstappen, gevolgd RAPPORTCIJFER 8 eerste kantoren nieuwe stijl open. Daar- doorbrengt bij zijn klanten dan bij de bank, door een even grote stroom medewerkers. Overigens blijkt dat onze klanten niet naast gaan we, ook nog dit jaar, een aantal wordt uitgebreid met 50 extra adviseurs. En ook al werd in de loop van het kwartaal alleen vertrouwen in ons hebben, ze compleet vernieuwde Financial Centers duidelijk dat die massale uittocht er niet zijn ook meer dan gemiddeld tevre- openen; onze extra ruime bankkantoren TOEKOMST ging komen, het was toch een onrustige den over onze dienstverlening. In ons waar u zes dagen per week terecht kunt Kortom: we zitten niet bepaald stil. We periode. In het licht daarvan hebben we continu lopende klanttevredenheids- voor persoonlijk advies over bijna elk blijven goed presteren. En onze ambitie gisteren toch mooie cijfers kunnen laten onderzoek zien we zelfs een toename denkbaar financieel vraagstuk. In totaal blijft groeien. Net als het aantal nieuwe zien; een nettowinst van 1,13 miljard euro. van de tevredenheid ten opzichte van hebben we straks bijna 100 van deze kan- plannen en het optimisme waarmee we Boven verwachting, zoals de pers het het kwartaal daarvoor. Maar liefst 56 toren, verspreid over het hele land. de toekomst tegemoet zien. Dus in tegen- gisteren uitdrukte. Maar er is meer. procent van onze particuliere klanten stelling tot wat buitenstaanders wel geeft onze dienstverlening het rapport- NOG BETER BEREIKBAAR eens denken, zit niemand bij ABN AMRO NIEUWE KLANTEN cijfer 8 of hoger. Dat kan natuurlijk alleen Bovendien gaan we het komende halfjaar stilletjes te wachten op wat er komen Te beginnen met de klanten die ons de maar met een team van echt gemoti- onze bereikbaarheid verder verbeteren. gaat. We gaan met volle kracht vooruit. rug zouden toekeren. Als we de cijfers van het afgelopen kwartaal bekijken, blijkt het tegendeel waar te zijn; we veerde medewerkers. Nu we het daar toch over hebben: de uitstroom onder medewerkers bij ABN AMRO Nederland We zijn al de best bereikbare bank van Alsof er niets verandert. ALSOF ER NIETS VERANDERT

7 Binnenland Nieuws 7 Politiek Oud-Niet Nixers hebben nog steeds geen macht, wel invloed in de PvdA BKB doen het al lang niet meer voor nix Geen macht, wel invloed, wilde Niet Nix. Drie voortrekkers van de beweging richtten in 1999 het campagnebedrijf BKB op. Ze hebben nog steeds geen macht, wel invloed. Dirk Jacob Nieuwboer Ze zijn supercreatief, sprankelend, nog jong en toch al zeer ervaren. Als je van iets saais iets cools wilt maken, moet je Booij, Klusman en Van Bruggen (BKB) bellen. Maar opeens zijn de politieke mediawonderkinderen in opspraak. Totale onzin, reageert een boze Erik van Bruggen. De directeur van campagnebureau BKB wil niks zeggen over de ophef rond zijn bedrijf en minister Bert Koenders (Ontwikkelingssamenwerking). Het is een hartstikke leuk relletje in komkommertijd, maar het is wel onzin. Jarenlang was de reputatie van het Militairen betalen enkele tientjes voor hun zorgverzekering. Maar voor hun partners en kinderen moeten zij honderden euro s neertellen. Per persoon. Ana Karadarevic De gezinnen van actieve militairen die buiten Nederland gaan wonen, moeten sinds begin dit jaar een particuliere verzekering afsluiten, als gevolg van een wijziging in de zorgverzekeringswet. De partner betaalt 265 euro per maand voor de basisverzekering alleen al. Voor kinderen jonger dan 18 jaar kost deze 185 euro per maand. Het geldt vooral voor mensen die net over de grens in Duitsland of België gaan wonen. Partners en kinderen van militairen konden zich voorheen verzekeren via de militair, als hij hoofdkostwinner is. De militair op zijn beurt is verzekerd via het ministerie van Defensie. Bij zorgverzekeraars kunnen militairen niet terecht omdat zij niet onder de zorgverzekeringswet vallen. Gezinnen van militairen hebben recht op zorg, maar zijn verplicht om een duurdere verzekering af te sluiten, vat Klaas Stiemer van het College. KORT Rotterdam gekozen tot architectuurhoofdstad Rotterdam is voor het derde achtereenvolgende jaar gekozen tot architectuurhoofdstad van Nederland. Amsterdam bezet de tweede plaats, gevolgd door Almere als derde meest toonaangevende stad als het gaat om architectuur. In het onderzoek werden 787 enquêtes afgenomen onder ontwerpers, aannemers, installateurs en opdrachtgevers zoals woningcorporaties en gemeenten. Rotterdam kreeg 31 procent van de stemmen, gevolgd door Amsterdam met 13 procent.. Jarig J.K. Rowling, de geestelijk moeder van Harry Potter, wordt vandaag 42. Hoera! Zorgverzekering Militairen net over de grens Gezin militair betaalt grof voor zorg bureau BKB onomstreden. De oprichters probeerden in de jaren 90 met Niet Nix de PvdA op te schudden, nu helpen ze bedrijven, ministeries en politieke partijen om onbegrijpelijke onderwerpen spannend te maken. En nu is er opeens dat smetje. Minister Bert Koenders (Ontwikkelingsbureau) gaf het bureau onlangs de opdracht voor een groot evenement, het Akkoord van Schokland, zonder te letten op Europese regels. De opdracht van euro kwam, zonder openbare aanbesteding, terecht bij BKB. Koenders is van de PvdA. Booij, Klusman en Van Bruggen waren en zijn actief in de partij. Vriendjespolitiek, concludeert Geert Wilders. Ook voor SP-kamerlid Harry van Bommel is het duidelijk. Het is gewoon een één-tweetje tussen Koenders en Booij, vindt hij. We werken al jaren voor vele opdrachtgevers, stribbelt directeur Van Bruggen tegen. De lijst met opdrachtgevers is inderdaad lang en de PvdA staat er bijna eenzaam tussen. Booij, Klusman en Van Bruggen werken niet exclusief voor de partij, maar de banden zijn ook zeker niet verbroken.de drie deden hun contacten op in de tijd dat ze met de beweging Niet Nix de ingeslapen PvdA tot leven probeerden te wekken. Geen macht, wel invloed was het motto. Toen Booij en Van Bruggen in 1999 niet tot partijvoorzitters werden verkozen, haakten ze teleurgesteld af. Niet veel later richtten ze hun bedrijf op. De Niet Nixers van toen hebben nog steeds geen directe macht, wel veel invloed. Als de PvdA creativiteit nodig heeft, klopt ze vaak aan bij BKB. Een verschil met vroeger: ze doen het nu niet meer voor niks, maar leveren keurig een rekening in. Zo liet directeur Van Bruggen zich voor de laatste campagne van de PvdA detacheren door zijn bedrijf. Voor het Akkoord van Schokland HH voor Zorgverzekeringen (CVZ) het samen. De zorgverzekeringswet is zo veranderd dat de partners en kinderen van militairen zich apart particulier moeten verzekeren. Dat kan alleen bij Zorgzaam, onderdeel van verzekeraar Univé. De militair is via Defensie verzekerd voor zo n vijftig euro per maand. Vermoedelijk betalen enkele honderden gezinnen veel meer dan het gemiddelde gezin om verzekerd te zijn voor zorgkosten. Sinds de regeling op 1 januari van dit jaar inging, druppelen de telefoontjes van militairen en hun vrouwen binnen bij het College voor Zorgverzekeringen. Omdat de nieuwe regels gelden voor mensen die sinds 1 januari 2007 zijn verhuisd, komen militairen niet massaal in opstand. Defensie en de militaire vakbonden hebben CAOafspraken gemaakt over gedeeltelijke compensatie van de gestegen zorgkosten. Volgens Klaas Stiemer van CVZ moet de Nederlandse regering de regelgeving veranderen. Want. aldus AFMP-woordvoerder Ed Lugthart: Niet iedereen was gelukkig met de invoering van de wet. 1 Het evenement rond het Akkoord van Schokland is ineens omstreden. moet de definitieve rekening nog worden gestuurd. Maar uit de begroting van het evenement blijkt dat de oud-niet Nixers 900 euro per dag per werknemer rekenen. Mededirecteur Politie Verdachte schoot rechercheur neer Gezochte crimineel opgepakt in Flevoland Merel van Leeuwen Binnen vijftien uur nadat de politie de foto s had getoond van de 57-jarige Jovica T., is de man in de kraag gegrepen. De politie denkt met de aanhouding de schutter te hebben opgepakt die vorige week maandag in een winkelcentrum in Apeldoorn een rechercheur neerschoot. De politie was toen ook al op de hoogte van de identiteit van de verdachte, maar wilde deze niet bekend maken, omdat de man vuurwapengevaarlijk was. T. zwaaide zaterdag echter weer met zijn wapen toen hij door personeel van de Mediamarkt in Zwolle werd betrapt op winkeldiefstal. Dat was voor de politie aanleiding om een opsporingsbericht vrij te geven. Tientallen tips kwamen vervolgens binnen. Lennart Booij doet daar nog een schepje boven op. BKB huurde hem, ook bekend van televisie, in als dagvoorzitter van het evenement. De kosten: euro. 1 De aanhouding van T. vond plaats in Biddinghuizen in Flevoland, nadat iemand de politie had gebeld. De verdachte probeerde te vluchten, maar dat lukte niet. T., die een vuurwapen bij zich had, bood geen verzet bij zijn aanhouding. De man stond geregistreerd als ongewenst vreemdeling, maar er werd niet actief naar hem gezocht. Hij wordt verdacht van poging tot moord. T. schoot de rechercheur neer, even nadat de politieman een verdachte situatie had gemeld bij zijn collega s. Of de schutter de politieman, die niet in uniform was, had herkend, kon een woordvoerder van de politie niet zeggen. Het slachtoffer kon door zijn verwondingen nog niet worden gehoord. De politie onderzoekt ook of de man al eerder strafbare feiten heeft gepleegd. 1 Heel geschikt. Heel Unique. Er kan maar één uitzendbureau de specialist in offi cefuncties zijn. En dat is Unique. Dus ben jij op zoek naar secretarieel, commercieel of administratief werk? Zoek dan niet verder, Unique heeft dé baan voor jou! Je bent altijd welkom op de vestiging. We maken graag tijd voor je vrij om je vragen te beantwoorden. Kijk op voor actuele informatie en de nieuwste vacatures.

8 8 Achtergrond Buitenland Energie Hoe Växjö de groenste stad van Europa werd Houtafval warmt huis en hart Lang voordat westerse regeringen zich drukmaakten over energiebesparing en het broeikaseffect, schrapte het Zweedse stadje Växjö alle fossiele brandstoffen. Nu is het de groenste stad van Europa. Al Gore kan een hoop van ons leren. Claire Soares VÄXJÖ Het ziet er niet bepaald uit als het hart van een groene revolutie. De dikke rook van de elektriciteitscentrale hangt als een deken boven de sparrentoppen en maakt het uitzicht vanaf het helderblauwe meer allesbehalve aantrekkelijk. Toch is het dankzij deze elektriciteitscentrale dat het kleine Zweedse stadje Växjö (spreek uit: Vek-sjoer) de titel groenste plek in Europa heeft gekregen. Bij nader inzien komt er alleen stoom uit de schoorsteen. En binnen ruikt het eerder naar een sauna dan naar een oven. Dat komt omdat de centrale niet wordt aangedreven door fossiele brandstof, maar door houtsnippers en ander houtafval van de nabijgelegen houtzagerijen. En naast elektriciteit voorziet de centrale 90 procent van de huishoudens in Växjö van verwarming en heet water. Zoals je ziet zitten we midden in het bos. Daar wilden we iets mee doen, legt Tommy Sandh, werkzaam in de controlekamer, uit. Gloeiend heet De gassen die vrijkomen bij verbranding van het hout worden tot vloeibare vorm samengeperst en gezuiverd voordat ze de schoorsteen bereiken. In plaats van de vloeistof weggooien, pompt de centrale het het stadje rond. Een deel komt gloeiend heet uit de kraan, de rest wordt door de verwarmingssystemen van een aantal van Växjö s huishoudens en kantoorpanden geleid. De stapel houtsnippers op de binnenplaats torent hoog boven onze hoofden uit en het duurt bijna vijf minuten voordat we om de berg heen zijn gelopen. Volgens meneer Sandh genoeg brandstof om Växjö warm te houden op een winterse dag of het twee weken van heet water te voorzien in de zomer. En het is een goede manier om het afval van de papierindustrie te gebruiken. Net als het eeuwenoude Zweedse gebruik om voor iedere omgehakte boom een nieuwe te planten wordt. BORIS DITTRICH Joelen en klappen De Jonge Democraten uit Amerika organiseren een congres in Texas en mij is gevraagd hen toe te spreken over mensenrechten. Na mij is John Edwards aan de beurt. Hij wil de nieuwe president van Amerika worden. Straks krijg ik de gelegenheid een aantal onderwerpen met hem door te nemen. De zaal is goed gevuld. Er klinkt opzwepende muziek. De jonge Democraten joelen en klappen als Edwards het podium betreedt. Wat doe ik op de eerste dag dat ik president van. Met 3,5 ton kooldioxide-uitstoot per persoon hebben de inwoners van Växjö de laagste uitstoot van Europa. MATS SAMUELSSON de overgebleven as uit de oven geprepareerd en als kunstmest in het bos uitgestrooid om nieuwe aanwas te bevorderen. Het restafval wordt ook wel gebruikt om de fairway van de nabijgelegen golfbaan op te vullen. Dankzij deze biocentrale ontving Växjö dit jaar de EU-onderscheiding voor duurzame ontwikkeling, wat de stad volgens sommigen tot de groenste in Europa maakt. Gelegen in het hart van Smaland heeft Växjö in het verleden op harde wijze geleerd om in harmonie te leven met de natuur. Zo n honderd jaar geleden werden grote delen van zijn bevolking gedwongen te emigreren naar de VS nadat een hongersnood de oogst deed mislukken en de landbouwgrond verwoestte. Maar de lokale autoriteiten doen niet alleen een beroep op het geweten Ook op deze dag De schrijver Daniel Defoe, bekend van het boek Robinson Crusoe, werd bestraft omdat hij de Anglicaanse kerk had beledigd. of de moraal van Växjö s inwoners, ook op hun portemonnee. Elektriciteit verkregen uit fossiele brandstof kost zo n kronen per jaar (1.740 euro), terwijl de prijs van de elektriciteit van de Växjö-centrale op tweederde zit zo n kronen (1.200 euro). Amerika ben? Ik sluit Guantanamo Bay. Er worden geen gevangenen meer gemarteld. Ik stop de oorlog in Irak. Dit is wat het publiek wil horen. Gegil, gestamp. Dan word ik op mijn schouder getikt. Wilt u meekomen?, vraagt iemand van de organisatie. We sluipen de donkere zaal uit en verdwijnen achter de coulissen. Gaat u hier maar staan. Hij wijst naar een ornament van een grote gele bloem in de vloerbedekking. Hier vindt uw gesprek plaats. De fotograaf zal ook een foto van John en u maken. Revolutionair zaadje Het is verrassend hoe lang geleden de stad zich al bewust werd van het fenomeen global warming. Lang voordat westerse presidenten het hadden over energiebesparing en het leiden van een kooldioxidevrij bestaan, werden de zaadjes van de groene revolutie geplant in dit zuidelijke deel van Zweden. Meer dan tien jaar geleden, toen olie tegen de nu lachwekkende prijs van twintig dollar per vat werd verkocht, kondigde Växjö al aan een fossiele brandstofvrije stad te willen worden. Later stelde het zichzelf een datum, 2050, voor de verwezenlijking van dit doel, en voegde het een stappenplan toe met doelstellingen zoals de halvering van de kooldioxide-emissie per inwoner per Tot zover ligt Växjö ruim op koers. Het heeft de hoofdelijke uitstoot van kooldioxide met 25 procent weten te verminderen, en met zo n 3,5 ton uitstoot per persoon heeft Växjö het laagste stedelijke percentage in Europa. Het ligt ver beneden het Zweedse gemiddelde van vijf ton en is minuscuul vergeleken bij de VS, waar emissies per persoon oplopen tot twintig ton. Met klimaatverandering als nieuwste trend begeven talloze delegaties zich richting Växjö. Meneer Ik hoef eigenlijk helemaal geen foto, maar dit lijkt me niet het moment om het protocol in de war te sturen. Ik neem de onderwerpen nog even door, want veel tijd om te praten zullen we niet hebben. Golven van applaus en gelach stromen de gang in. Edwards heeft de zaal om zijn vinger gewonden. Dan gaat de deur open. Eerst komen de mannen met oortjes de gang in, gevolgd door de leden van zijn campagneteam met in hun midden John Edwards. Hij wordt naast me geposteerd. Bruin gezicht, parelwitte tanden. De lach op zijn gezicht deed het goed in de grote zaal. Hier in de gang is er minder ruimte voor. Het weer Johannesburg: 21 C/ -2 C, zonnig Boedapest: 22 C/ 13 C, zonnig Moskou: 24 C/ 14 C, lichtbewolkt Sandh denkt dat hij wel twintig groepen per week rondleidt in de centrale, sommige uit Zweden, andere uit Duitsland en zelfs uit Japan. En wat betreft de Prius-rijdende en sandalendragende meneer Franzen, een van Växjö s eigen vrolijke groene reuzen: hij geeft toe trots te zijn op het feit dat Växjö mijlenver vooruit is op de rest van de wereld, waar men zich ineens bewust wordt van de effecten van global warming. Hij herinnert zich in het bijzonder de zomer van 1968, toen hij tijdens een van de vele feestjes op de campus van Harvard University aan de praat raakte met niemand minder dan Al Gore. Ik moest een beetje in mezelf lachen toen hij dat Live Earth-project lanceerde. We hopen hem hierheen te kunnen halen. Hij kan een hoop leren van Växjö. 1 De fotolampen flitsen. Als ik het eerste onderwerp wil aansnijden, wordt Edwards door de bewakers weggeleid naar de parkeerplaats. Met in hun kielzog de opgewonden campagnemedewerkers. Hulpeloos roept hij me over zijn schouder toe : It was nice meeting you. Dan valt de deur dicht en blijf ik alleen in de gang achter. De gele bloemen in de vloerbedekking zien er plotseling verlept uit. Alsof ze tijdenlang geen water hebben gehad. 1. Het weer San Diego: 32 C/ 19 C, zonnig Shanghai: 39 C/ 25 C, zonnig Oslo: 20 C/ 13 C, zonnig

9 Buitenland Nieuws 9 LANDENPROFIEL IVOORKUST Olifant in het wapen De Ivoriaanse president Gbagbo bracht gisteren een historisch bezoek aan de noordelijke provincies van zijn land. Sinds 2002 is het gebied in handen van rebellen. Ivoorkust herbergt rond de twintig miljoen mensen en is ongeveer negen keer zo groot als Nederland. Inwoners van het West-Afrikaanse land, met als hoofdstad Yamoussoukro, worden gemiddeld 49. Religie 40 procent moslim, 40 procent inheems, 20 procent christen. Bekend Van ivoor. Op het nationale wapen van het land pronkt een olifant. Van oudsher heeft het land een grote ivoormarkt. Exportproducten Cacao, koffie en hout.. Exportpartners Frankrijk, Nederland en de Verenigde Staten. Geschiedenis De voormalig Franse kolonie werd in 1960 onafhankelijk. Sindsdien is het een van de meest florerende West-Afrikaanse landen. Toch verzeilde het land in 1999 in grote politieke problemen. De regering werd door het leger op straat gezet. Probleem met Ivoorkust heeft dus vooral met zichzelf te kampen. Na de bovengenoemde coup is de rust nooit helemaal teruggekeerd. Het bezoek van president Gbagbo moet een eerste stap zijn om het land te herenigen en volgend jaar verkiezingen te kunnen houden. Weer vandaag in Yamoussoukro 27 C. Het kan gaan onweren. Lievelingseten Bananen met kaneel. Even wokken met wat paneermeel, een soort bananenkroket. Bekendste Ivoriaan Salamon Kalou, voorheen voetballer van Feyenoord. Probeerde Nederlander te worden om mee te mogen doen aan het WK in Duitsland, maar zonder succes. Nu komt hij uit voor zijn geboorteland. Plek op de FIFA-wereldranglijst Plaats 31. Protest uit Ecuador Uitzettingsrel in België Novum/AP De Belgische echtgenote van de Ecuadoriaanse president heeft de Belgische autoriteiten gisteren opgeroepen een Ecuadoriaanse vrouw en haar 11-jarige dochter in België te laten blijven. De Belgische politie meent dat Ana Cajamarca en dochter Angelica al vier jaar illegaal in het land wonen. Ze zitten al een maand vast in een asielcentrum in Brussel. Anne Malherbe, de vrouw van de Ecuadoriaanse president Rafael Correa, zei zich ervoor te schamen Belgische te zijn. Ze zei dat het schokkend was om een 11-jarig meisje achter de tralies te zien. De situatie is erg traumatiserend voor ze, aldus Malherbe. De. Schijn eens bij Tijdens een stroomstoring in Argentinië zetten doktoren in een ziekenhuis de operatie voort onder het licht van hun mobieltjes. presidentsvrouw bracht zondag een bezoek aan moeder en dochter. Het ministerie van Binnenlandse Zaken zet de twee morgen op een vlucht naar Ecuador, aldus Belgische media. Tegenstanders van de uitzetting zeggen dat de twee zijn geïntegreerd in de Belgische samenleving. De dochter gaat er al vier jaar naar school. De twee kwamen samen met de vader van Angelica in 2003 naar België. De vader heeft inmiddels een relatie met een Belgische en de moeder is verloofd met een Belg en is van plan snel te trouwen. Een rechtbank verwierp vorige week in hoger beroep een protest tegen de uitzetting. Medestanders van moeder en dochter hebben zich tot verschillende ministers en de Belgische koning Albert II gewend. 1 Vredesproces Britse leger beëindigt militaire campagne na 38 jaar Noord-Ierland is bijna een normaal land Voor het Britse leger in Noord-Ierland vangt op 1 augustus een nieuw tijdperk aan. AP Na 38 jaar beëindigt het Britse leger komende nacht zijn militaire operatie in Noord-Ierland. Woorden, niet wapens zijn voortaan de strijdmiddelen van de Noord-Ierse arena. KORT Mensenhaai voor Britse kust (of toch niet?) Koud zeewater, grijze luchten en nu ook nog eens geruchten over een enorme mensenhaai: de Britse strandgangers hebben het niet makkelijk. De afgelopen week hebben verschillende mensen gezegd het dier te hebben gezien voor de kust van Cornwall. Ook zijn twee korrelige video-opnames opgedoken waarop verdachte vinnen en snuiten te zien zijn. De geruchten zijn groot nieuws in Groot-Brittannië, maar haaienexperts hebben zo hun twijfels. Richard Peirce, voorzitter van de haaienbeschermingsorganisatie Shark Trust, meent dat op een van de video s niet een mensenhaai maar een kortvinmakreelhaai is te zien - een minder gevaarlijk en vaker voorkomend beest. Evacuaties door bosbrand op Gran Canaria Tweeduizend mensen zijn vanwege een naderende bosbrand geëvacueerd uit de plaatsen Mogan en Tejeda op het eiland Gran Canaria. Onder hen zijn zo n vijftig toeristen, vooral Duitsers, die logeerden in een hotel aan de zuidwestkust. Volgens SOS International zijn er geen Nederlanders bij. Twintig huizen en ongeveer hectare bos zijn beschadigd. De brand begon vrij- dag en zou opzettelijk zijn aangestoken door een boswachter. Zijn contract liep bijna af en op deze manier hoopte hij dat zijn diensten opnieuw nodig waren. De brand leek zondagnacht onder controle, maar laaide weer op. Libanese leger en Fatah Islam vechten door Het Libanese leger heeft gisteren met tanks en artillerie opnieuw stellingen onder vuur genomen van de extremisten van Fatah Islam in het Palestijnse vluchtelingenkamp Nahr el-bared. Sinds het begin van het geweld in mei zijn aan de kant van het leger 122 doden gevallen. Opstandelingen schieten bijna dagelijks met raketten. Cijfertjes Nieuw-Zeeland is het schoonste land ter wereld. Daarna komen Zweden en Finland. Nederland staat op de 27e plaats, net voor de VS. Arjen van der Horst LONDEN Als een litteken uit een bloederig verleden strekt zich een kale vlakte in het hart van Londonderry. Nog niet zo lang geleden bepaalden hier lange rijen legerbarakken het straatbeeld. Maar er is weinig dat nog aan de aanwezigheid van het Britse leger herinnert. Bulldozers hebben de barakken uit de weg geruimd en projectontwikkelaars staan nu te popelen om luxe appartementen en winkels te bouwen op de peperdure grond. Het moeten de afgelopen jaren gouden tijden zijn geweest voor Noord-Ierse sloopbedrijven, want bijna alle Britse legerbases zijn tegen de vlakte gegaan. Nu de IRA de wapens heeft ingeruild voor het regeringspluche, is de militaire aanwezigheid overbodig geworden. Komende nacht zal het leger officieel zijn campagne afsluiten in Noord-Ierland. Daarmee komt een einde aan Operation Banner, de langstdurende operatie uit de geschiedenis van het Britse leger. Veel katholieken zullen blij reageren, al is hun houding wel eens anders geweest. Toen in 1969 de eerste soldaten Noord-Ierland binnenmarcheerden, werden ze aanvankelijk onthaald als vredesduiven door de katholieke bevolking. Het leger beschermde de katholieken tegen aanvallen van protestantse bendes en de pesterijen van de (overwegend protestantse) politie. Maar met het bloedbad van Bloody Sunday in 1972 kwam het keerpunt. Dertien ongewapende, katholieke vredesdemonstranten in Londonderry werden op die dag doodgeschoten door het leger. Vanaf dat moment richtte de IRA zijn geweld steeds vaker tegen Britse militairen. Op het hoogtepunt van The Troubles waren meer dan Britse soldaten gestationeerd in Noord-Ierland, zes keer zoveel als nu in Irak. In 38 jaar waren meer dan Britse soldaten actief in de provincie. Ruim 763 lieten het leven. Het leger zal na 1 augustus niet helemaal verdwijnen in Noord-Ierland, een garnizoen van man blijft achter. De krijgsmacht zal wel al zijn bevoegdheden overdragen aan de Noord-Ierse politie. Een symbolische daad, want op de straten van Noord- Ierland waren al jaren geen soldaten meer te zien. Het einde van Operation Banner luidt een nieuw hoofdstuk in. Woorden, niet wapens zijn de middelen op strijdtoneel geworden. 1 Augustus markeert het begin van een nieuw tijdperk voor het Britse leger in Noord-Ierland. Het leger zal, net als in de rest van het land, een normaal onderdeel worden van de gemeenschap, zei staatssecretaris Ainsworth van Defensie aan de vooravond van de machtsoverdracht. De grootste uitdaging ligt nu bij de Police Service of Northern Ireland (PSNI). Veel katholieken wantrouwen de politie nog steeds. De PSNI wil evenveel katholieke als protestantse agenten, maar het animo onder de katholieke bevolking is gering. Slechts één op de vijf agenten is katholiek. Om de verhoudingen wat op te poetsen is de PSNI actief gaan werven onder de groeiende Poolse gemeenschap in Noord-Ierland, die overwegend katholiek is. De politie heeft al bijna duizend aanvragen van Polen binnengekregen. 1. Internationaal Atoomenergie Agentschap VN-INSPECTEURS BEZOEKEN IRAANSE KERNREACTOR Inspecteurs van het Internationaal Atoomenergie Agentschap (IAEA) hebben gisteren een Iraanse kernreactor in aanbouw bezocht, die sinds april door Iran als verboden gebied was bestempeld. Dat heeft het staatspersbureau IRNA gemeld. De inspectie van de reactor in Arak is volgens IAEA-deskundigen cruciaal om een totaalbeeld van Irans nucleaire activiteiten te krijgen. Iran gaf vorige week toestemming voor de inspectie. Sinds eind januari waren er al geen inspecteurs meer ter plaatse geweest. Toen legden de VN Iran sancties op omdat het weigerde de verrijking van uranium te staken. Wanneer de reactor in Arak gereed is, kan er plutonium vervaardigd worden; net als uranium een grondstof voor kernwapens. Iran houdt vol dat de reactor slechts vreedzame doeleinden, zoals de opwekking van elektriciteit, dient.. Pandapoep In China hebben ze een manier gevonden om pandapoep om te zetten in souvenirs. Denk daarbij niet aan een ingelijste drol, maar aan pandamest als grondstof voor normale fotolijstjes.

10 10 Nieuws Buitenland Humanitaire ramp Rapport Oxfam Tekort aan water en voedsel in Irak Eenderde van de Iraakse bevolking heeft onmiddellijk humanitaire hulp nodig. Novum/AP Ongeveer acht miljoen Irakezen hebben onmiddellijke hulp nodig. Dat is het gevolg van de humanitaire crisis waarin de oorlog het land heeft gestort. Dat zeggen de Britse hulpverleningsorganisatie Oxfam en de NGO Coordination Committee in een rapport dat gisteren verscheen. De gegevens uit het rapport zijn niet nieuw, maar Oxfam heeft informatie van hulporganisaties, de Irakese regering en de Verenigde Naties samengevoegd tot een overzicht dat tot hiervoor nog niet bestond. Het beeld dat ontstaat van de levensomstandigheden van de Iraakse bevolking is alarmerend. Bijna eenderde van de Irakezen heeft dringend behoefte aan water, sanitair, voedsel en onderdak. Van alle Irakezen kan 15 procent zich niet veroorloven regelmatig te eten en heeft 70 procent onvoldoende water tot zijn beschikking (in 2003 was dat nog 50 procent) en 28 procent van de kinderen is ondervoed (was 19 procent). Twee miljoen mensen zijn ontheemd geraakt binnen Irak en twee miljoen zijn het land ontvlucht. Het humanitaire werk in Irak wordt ernstig beperkt door geweld maar er kan en moet meer worden gedaan om de Irakezen te helpen, aldus directeur Jeremy Hobbs van Oxfam International. Uit een ander rapport, van de Amerikaanse regering, dat ook gisteren uitkwam, blijkt dat ook corruptie een enorm probleem vormt voor de regering van Irak. 1 Polen EC wil dwangbevel Europese Hof Snelweg door vallei Novum / AP De Europese Commissie wil met een dwangbevel van het Europees Hof van Justitie de aanleg van een snelweg door een zeldzaam Pools moerasgebied tegenhouden. De EC heeft het Hof vrijdag om een versneld besluit gevraagd, omdat Polen morgen al met de aanleg wil beginnen. Het Hof kan Polen dwingen de aanleg tot september uit te stellen, om de zaak aan een nadere inspectie te kunnen onderwerpen. De snelweg, die Warschau met Finland moet verbinden, komt volgens plan door de Rospudavallei te lopen, een beschermd veengebied waar adelaars, wolven en lynxen leven. Volgens EU-commissaris van Milieu Stavros Dimitris gaat het om een van de best behouden oerbossen van Midden-Europa. De vallei is een zogenoemd NATURA 2000-gebied, dat door de EU als beschermd natuurgebied wordt beschouwd. De Poolse regering voert echter aan dat de beslissing tot de snelweg al was genomen voordat Polen in 2004 lid werd van de EU. De aanleg was eerder tot augustus uitgesteld, om de vogels tijdens hun broedperiode te ontzien. Deze botsing is de laatste in een reeks conflicten tussen Brussel en Warschau sinds de nationalistische partij van premier Jaroslaw Kaczynski in 2005 de verkiezingen won. 1 SOFTWARE ENGINEER GX biedt de ideale omgeving voor gemotiveerde en betrokken professionals die gek zijn op alles wat met webtechnologie te maken heeft. GX WebManager is het meest vooruitstrevende product in de markt doordat we volop gebruik maken van de nieuwste Java technologie en open standaarden. Wil jij als Java-specialist vooroplopen? Kom dan eens praten met de grootste onafhankelijke leverancier van web content management in Nederland. Kijk op joingx.nl Actievoerders van McWiderstand (McVerzet) verzetten zich tegen de opening van een fastfoodketen. AP Demonstratie McWiderstand biedt weerstand Alternatief Kreuzberg wil geen McDonald s Bewoners van de hippe wijk Kreuzberg in Berlijn verzetten zich met man en macht tegen de komst van een McDonald s in hun buurt. AP BERLIJN In de Wrangelstrasse in Kreuzberg stikt het van de eettentjes. Een Chinees, een Thai, cafeetjes met donker Duits bier, een Italiaanse espressobar. Maar een McDonald s in de wijk, dat zien de bewoners niet zitten. De politie voorkwam er dit weekend een demonstratie tegen de komst van het fastfoodrestaurant door zo n veertig actievoerders van de actiegroep McWiderstand (McVerzet). De groep zou geen toestemming hebben gevraagd om te demonstreren. Enkele betogers, getooid met clownspruiken die het handelsmerk zijn van McDonald s-mascotte Ronald Mc- Donald, wisten echter onder de wegversperring door te glippen die de. KORT Fransman koopt aansteker voor dollar Een Fransman heeft dollar neergeteld voor een Zippo-aansteker uit Dat is een record. Didier Kar- Karoubi, het hoofd van de Franse marketingafdeling van aanstekerproducent Zippo, was blij met zijn aankoop en zei dat het exemplaar van onschatbare waarde is. Hij kocht de Zippo op de eerste openbare veiling die de aanstekerproducent ooit hield. Ongeveer 250 verzamelaars uit 45 verschillende landen gaven acte de présence. In 1933 kostte de aansteker 1,95 dollar. politie had opgeworpen op de plaats waar het filiaal moet verrijzen, en hingen er een spandoek op. Ook is het hekwerk rond de bouwplaats beklad met McDonald s-onvriendelijke leuzen en heeft het bedrijf beveiliging moeten inhuren om het stuk braakliggende grond erachter te bewaken. De actiegroep vindt dat McDonald s niet thuishoort in Kreuzberg, ook al zijn er al veertig filialen van de hamburgerketen in Berlijn, waarvan een niet ver van de Wrangelstrasse. Ze zijn bang dat de komst van het restaurant ten koste gaat van het unieke karakter van de wijk en dat de scholieren in de buurt zullen bezwijken voor de verlokkingen van het vette voedsel dat er over de toonbank gaat. Kreuzberg is een alternatieve wijk, met veel kleine winkeltjes. We hebben hier geen Burger King, geen Ikea, geen Karstadt (een Duits warenhuis, red.). Dat is wat dit gebied onderscheidt, zegt Philipp Raschdorff van McWiderstand. Kreuzberg, dat pal achter de Berlijnse muur lag in het westelijke deel van de stad totdat die in 1989 werd afgebroken, kent een zeer diverse bevolking. Natuurwinkels zitten er naast kebabzaakjes, studenten en krakers wonen naast Turkse gezinnen. Eind jaren tachtig kwam het er geregeld tot botsingen tussen de politie en linkse activisten, maar inmiddels gaat het er minder hard aan toe. Een woordvoerder van McDonald s zegt dat de komst van het filiaal juist een bijdrage betekent aan het aanbod in de wijk en dat de bewoners oud en wijs genoeg om zelf te bepalen wat ze eten. Gritje Lomer, eigenaresse van de Baretto-koffiebar, knikt. De schooljeugd kan ook gewoon naar de Lidl om daar smerig eten te halen. Haar broodjes met biologische pecorino zijn sowieso niet aan hen besteed, weet ze. Wat dat betreft heb ik weinig te vrezen van de nieuwe concurrent. 1. Slachtoffers vragen via telefoon om water en eten 69 CHINEZEN IN VOLGELOPEN KOLENMIJN NOG IN LEVEN 69 mijnwerkers die ruim een etmaal in een ondergelopen Chinese kolenmijn vastzitten, zijn nog in leven. Ze praatten via een vaste telefoonlijn met de autoriteiten. Ze zeiden dat er geen gewonden onder hen zijn en vroegen om voedsel en water, berichtte het persbureau Xinhua. Via een achthonderd meter lange ventilatiepijp is geprobeerd voorraden naar ze te sturen. De mijnwerkers zitten vast in de Zhijianmijn in de provincie Henan, die zondagmorgen onder water liep. Drieendertig mijnwerkers wisten zich onmiddellijk in veiligheid te brengen, maar de rest lukte dat niet. De Chinese kolenmijnen zijn de gevaarlijkste ter wereld. Vrijwel dagelijks doen zich explosies, branden, overstromingen en andere ongelukken voor en er zouden jaarlijks zo n vijfduizend doden vallen. De regering belooft al jaren ervoor te zullen zorgen dat de mijnen veiliger worden. NIJMEGEN EINDHOVEN Superoma De 84-jarige Poolse Krystyna Zbyszynska is de oudste vrouw in Polen die een parachutesprong heeft gemaakt. Ik was totaal niet bang.. Zero tolerance In tegenstelling tot Nederland mag je in Estland de weg niet meer op na één alcoholisch drankje. Word je gepakt dan ben je je rijbewijs kwijt.

11 Economie Nieuws 11 Overname Bod Barclays zakt weg ABN Amro kan niets aanbevelen Het betaalmiddel van Barclays, het eigen aandeel, werd afgelopen week een stuk minder waard. ABN Amro kan het bod van de Britten niet langer aanbevelen. Eric Smit Het was hoe dan ook een meesterlijke zet van Barclays: het aantrekken van de steun van de Chinese staatsbank China Development Bank (CDB). De financiering van CDB wordt door Barclays voorgesteld als de sleutel tot de zeer snel groeiende Chinese markt en de daarmee gepaard gaande groei voor de bank. Groei betekent meer toekomstige winst en dus een hogere koers van het aandeel Barclays, het belangrijkste betaalmiddel van de bank. De verwachte koersstijging van het aandeel Barclays bleef uit, integendeel, de koers daalde de afgelopen week fors. Net als vrijwel alle andere aandelenkoersen op de Europese beursen. Dit als gevolg van de heersende angst voor de zorgwekkende schuldenpositie van de Amerikaanse consument. Met dank aan China, overigens. Mede dankzij goedkoop Chinees geld kon de Amerikaanse consument de laatste jaren tonen waarin hij ongenaakbaar is: spullen kopen op krediet. Redactie economie Monster Worldwide Inc., de moedermaatschappij van de vacaturensite Monster.com, heeft een kwartaalwinst van 28,6 miljoen dollar geboekt, vergeleken met bijna veertig miljoen dollar in dezelfde periode een jaar eerder. Om het tij te keren heeft de onderneming een herstructeringsplan aangekondigd. Zo gaat het mes in achthonderd banen, ofwel 15 procent van alle voltijdsmedewerkers. De meeste ontslagen zullen in Noord- Amerika vallen. Monster hoopt de uitgaven met ongeveer 150 miljoen tot 170 miljoen dollar per jaar te kunnen terug te dringen. Monsterboard.nl maakt deel uit van De koersdaling van Barclays bleef niet zonder gevolgen. Het bod van de Britten ligt nu 14 procent lager dan het bod van het consortium. Gisteren maakte ABN Amro bekend dat de Raad van Commissarissen van de bank het bod van Barclays niet langer met een aanbeveling waarderen. Tot dit oordeel kwamen de commissarissen vrijdagavond al. Gisteren gaf ABN Amro bestuursvoorzitter Rijkman Groenink er tekst en uitleg bij. Hij vindt het bod van Barclays nog steeds het aantrekkelijkst, maar hij zei tegen BNR Radio niet langer om het feit heen te kunnen dat het bod van het consortium nu echt veel beter is. Daarmee verdient op dit moment geen enkel bod de aanbeveling van ABN Amro. Groenink noemde een eventuele aanbeveling van het bod van het consortium onmogelijk. Er kleven volgens de top van ABN Amro nog steeds grote risico s aan het voorstel. Het consortium heeft onder andere een ontsnappingsclausule laten opnemen die ze de mogelijkheid biedt op elk moment uit de biedingstrijd weg te lopen. Over de kansen van Barclays was Groenink optimistisch: Het enige dat moet gebeuren is dat de koers van het aandeel Barclays fors omhoog gaat. 1 Monsterontslag 800 mensen go, go, go het Monster Career Network, dat zijn oorsprong vindt in Amerika. In de tweede helft van de jaren negentig breidde het Monster Career Network zich uit tot ver buiten de VS. Na Engeland was Nederland het tweede Europese land waar Monster voet aan wal zette. In januari 1998 werd in Amsterdam The Monster Board opgericht. Niet veel later werd ook deze naam gewijzigd in de inmiddels welbekende naam: Monsterboard.nl. Oprichter Jeff Taylor concludeerde in 1994 dat het voor bedrijven steeds lastiger zou worden om via de traditionele weg gekwalificeerde kandidaten te vinden. Hij kwam op het idee om de techniek van het internet te gebruiken voor het aanbieden van banen. 1. Chinese autoreuzen gaan samenwerken China s grootste autoproducenten, Shanghai Automotive Industries Corp. en Nanjing Automobile Corp gaan samenwerken om wereldwijd beter te kunnen concurreren met de automarkt. Baan scoren Computerspel moet jongeren leren zich te gedragen Kauwgom kauwend op sollicitatiegesprek Jongeren leren op school wel brieven schrijven, maar niet hoe ze gesprekken moeten voeren. FLIP FRANSSEN/HH Om jongeren te leren solliciteren ontwikkelde CNV Jongeren een computerspel. Femke van Wiggen Hans de Boer gaf het al aan toen zijn Taskforce Jeugdwerkloosheid vorige maand ophield te bestaan: jongeren hebben vaak geen benul hoe ze zich behoren te gedragen tijdens een sollicitatiegesprek. Dat klinkt misschien overtrokken, maar in de praktijk komt het maar wat vaak voor dat jongens een sollicitatiegesprek voeren met hun broek op half zeven, terwijl ze onderuitgezakt in hun stoel hangen en kauwgom kauwen. Meisjes pronken met hun navelpiercings en zeggen je in plaats van u. Misschien vooral onwetend gedrag, maar dat potentiële werkgevers hier niet altijd even gecharmeerd van zijn, behoeft geen uitleg. Op school leren ze vooral hoe ze een sollicitatiebrief moeten schrijven, maar er is weinig aandacht voor hoe je je tijdens het uiteindelijke gesprek moet gedragen of wat voor vragen je daar kunt verwachten, vindt Richard Wacker, projectmanager van Budget: A method for going broke methodically. CNV Jongeren. Zelf geeft hij met collega s zoveel mogelijk sollicitatietrainingen, maar helaas blijft daarvan het effect te beperkt. Het probleem is niet groter dan vijf jaar geleden, maar de jongeren zijn wel moeilijker te bereiken. Volgens Frank Bartelds van het Centrum voor Werk en Inkomen (CWI) is het vooral de leeftijd. Solliciteren moet je echt leren en moet deel uitmaken van de beroepskeuze. En daar kun je niet vroeg genoeg mee beginnen. Bij het CWI zijn er in ieder geval heel wat leermogelijkheden bij de verschillende jongerenloketten: competentietesten, workshops, een sollicitatiespel. Alleen: je moet je er als jongere wel voor aanmelden. Dat is het punt. Het is allemaal niet laagdrempelig genoeg, vindt CNV Jongeren. En dus lanceren Wacker en zijn collega s 4 september iets unieks: een computerspel voor jongeren dat leert hoe een een baan in de wacht te slepen. Baan scoren heet de game, die vanaf 4 september voor iedereen gratis te spelen is op www. baanscoren.nl. Sander Voogsgeer (17) maakte deel uit van het testpanel van de game. Ik zag een advertentie op internet en het leek me belangrijk. Op school heb ik alleen geleerd mijn cv op te stellen, that s it. In Baan scoren maak je als speler een profiel aan, kies je een poppetje dat je moet kleden, volg je een opleiding, zoek je vacatures, schrijf je brieven en voer je gesprekken. Wacker: Het is een echte game: hoe beter je het doet, hoe meer er te verdienen valt, in dit geval treden op de carrièreladder of gelukspunten. Je moet namelijk ook leren de baan te vinden die bij je past. Mocht je minder goed scoren, dan krijg je feedback. De scores worden allemaal bijgehouden dus het is heel competitief. Tot nog toe lijken de reacties op het initiatief vooral positief: het CWI is zelfs zo enthousiast dat het de game zoveel mogelijk zal gebruiken en aanraden. Mei Li Vos, Tweede Kamerlid van de PvdA en oprichter van Alternatief voor Vakbond, dat zich ook voor de mogelijkheden voor jongeren inzet: Dit is echt de manier waarop jongeren leren! Trial and error, helemaal van deze tijd. Een goede game is hét instrument, mits de feedback die gegeven wordt goed is. Een speler is op 4 september zeker online: Sander. Ik ga wel even oefenen ja. 1. HARRY STARREN Arbeidsverhoudingen Net als de strijd beslecht lijkt, gaat zij een nieuwe fase in. Neem het ontslagrecht. Zo goed als rond, als je de partijen mag geloven. Zoals de overname van ABN Amro een kwestie van dagen leek. De heren waren het eens. De kogel was door de kerk. Ik vermoed zoiets ook rond het ontslagrecht. Wat wordt er beoogd? Flexibiliteit. Souplesse. Vanuit werkgeversperspectief een begrijpelijk verlangen. Maar ook vanuit de werknemer zo gek nog niet. Nu is het ontslagrecht een beetje als het huurrecht. Je kunt iemand niet zomaar zijn huis uitzetten. Dat betekent dat veel huurders investeren in een woning die de hunne niet is. Het voelt eigen. Terug naar de baan. Die biedt bescherming als een huis tegen weer en wind. Bestaanszekerheid. Een baan raakt op de tocht bij wanprestatie en bij het wegvallen van haar economische basis. De baan is een industrieel fenomeen. Een bedreigd fenomeen. In de creatieve sector is zij geen vanzelfsprekendheid meer. In de achterhoede van de arbeidsverhoudingen wordt nu een strijd beslecht die bloederig zal verlopen. En een ironische afloop zal hebben. De kosten voor ontslagen zullen niet afnemen, maar toenemen. De vakbeweging zal recupereren. Het parlement zal repareren. Het kabinet zal retireren. Vertrouwen zal eroderen. En de samenleving zal verder juridiseren. Het kan verkeren. Het perspectief voor de partijen is gelegen in het vinden van een synthese tussen zekerheid en flexibiliteit. Het moet mogelijk zijn de zekerheid te verhogen en de flexibiliteit ook. Dit vergt de kracht die twee waarden niet langer als tegengestelden te zien. Daarvoor moet je de psychologie van de koude grond verlaten. Dit vraagt relationele vaardigheden, waarover briljante individuele werkgevers in ruime mate beschikken. Arbeid is behalve een kostenpost, ook een opbrengstkans. Zzp-ers zijn daar inmiddels achter. Slimme werkgevers ook. De kenniseconomie maakt vernieuwing van de arbeidsverhoudingen broodnodig. Werknemen verliest zijn vanzelfsprekendheid. Werkgeven ook. We moeten iets ondernemen. Op weg naar sociale innovatie. Zekerheid en flexibiliteit, diversiteit en participatie gaan hand in hand. Of ze gaan niet. In Europa. 1. Dell: eerste Indiase assemblagefabriek s Werelds grootste computerproducent Dell heeft gisteren zijn eerste assemblagefabriek geopend in Sriperumbudur in de Indiase deelstaat Tamil Nadu.

12 NS is dagelij ks verantwoordelij k voor het vervoeren van één miljoen mensen over het drukst bereden spoorwegnet ter wereld. Binnen NS wordt nauw samengewerkt aan de gemeenschappelij ke missie: betrouwbaar en klantvriendelij k reizigersvervoer per trein. Circa medewerkers zij n werkzaam bij het bedrij fsonderdeel Binnenlands Reizigers Vervoer. Aangezien de ontwikkelingen op het gebied van reizigersvervoer snel gaan en de samenleving kritisch toekij kt, ligt het organisatorische zwaartepunt achter de schermen. De afdeling Productie Services is onderverdeeld in een aantal sectoren, waaronder de sector Informatiesystemen en Communicatiemiddelen. De sector is met 40 medewerkers verantwoordelij k voor het functionele beheer en de ontwikkeling van ongeveer 42 informatiesystemen voor zowel medewerkers als reizigers, in de trein en op het station. Wij zij n op zoek naar (m/v) Ambitieus Hbo-talent dat NS helpt informatiesystemen te stroomlij nen In deze functie Ben je procesbegeleider bij nieuwe ICTprojecten. De wensen van de gebruiker staan centraal. Je wordt beheerder van applicaties die worden toegepast bij reisinformatiesystemen, transportbesturingssystemen, portofonie, managementinformatiesystemen en de pda (railpocket) van de conducteur. Afhankelij k van je achtergrond en ervaring word je opgeleid. Het opleidingstraject bestaat uit een kennismakingsprogramma, specifi eke trainingen gericht op het vak van functioneel applicatiebeheerder en trainingen op gebied van communicatie. Je standplaats is Utrecht en je reist regelmatig (per trein) naar andere locaties. Je profiel Als toekomstig functioneel applicatiebeheerder ben je klantgericht, onderzoekend en proactief. Je beschikt over overtuigingskracht en bent een creatieve doorzetter. Je voert liever de regie in plaats van zaken zelf op te lossen. Een hbo werk- en denkniveau en een grote affi niteit met ICT en informatievoorziening. Kennis van ITIL, RUP en Service Level Management is een pre. NS biedt jou Een functie bij een boeiend bedrij f waar volop ruimte is voor eigen initiatief en verantwoordelij kheid. Interessante en aansprekende toepassingen van innovatieve techniek. Een prettige werksfeer in een omgeving met professionals. Een opleidingstraject op maat bij een bedrij f met volop doorgroeimogelij kheden. Goede arbeidsvoorwaarden waaronder een NS- Jaarabonnement en een 36-urige werkweek. Ben jij het talent dat wij zoeken? Via onze website kun je direct solliciteren. De vacature staat vermeld onder ref.nr Ook kun je de vacature vinden met de zoekterm Ambitieus Hbo-talent. Voor meer informatie kun je contact opnemen met Carmen Adams, tel. (033) Zie ook ns.nl Cliënten helpen de kwaliteiten te verkrij gen die zij nodig hebben voor toekomstig succes. Voor dit doel hanteert Mercuri Urval beproefde (eigen) concepten, modellen en methoden voor werving en selectie, executive werving & selectie, potentieelbeoordeling, coaching, audits, leiderschaps- en teamontwikkeling en begeleiding bij organisatieverandering. Mercuri Urval is een vooraanstaande Europese adviesorganisatie met meer dan 800 medewerkers in 24 landen. Jaarlij ks benutten wereldwij d meer dan 6000 klanten de diensten van Mercuri Urval. Hieronder vallen ook de beoordelingen van ruim 0 directeuren en managers in het (internationale) bedrij fsleven en bij uiteenlopende overheidsorganisaties. Meer informatie over Mercuri Urval: Wij zoeken voor de verdere ontwikkeling en groei van onze organisatie op de kantoren Amsterdam, Amersfoort, Eindhoven, Rotterdam en Zwolle Consultants die businessontwikkeling en inhoud combineren De functie Via een interne opleiding en training on-the-job krij g je inzicht in de visie en werkwij ze van Mercuri Urval. Vervolgens krij g je eigen zakelij ke doelstellingen. Je werkt met collega s samen en je verwerft zelf nieuwe opdrachten bij bestaande en nieuwe klanten. Op basis van de meerwaarde die jij de cliënt biedt, opereer je als gesprekspartner op directieniveau. Je adviseert onze cliënten daar waar het gaat om het versterken van hun organisatie door middel van de juiste inzet van de juiste mensen. Je bent actief op het gebied van werving en selectie in nauwe samenwerking met onze recruiters. Daarnaast adviseer je klanten ook bij de ontwikkeling van individuen en teams en bij organisatieverandering en strategie-implementatie. Je durft verder te kij ken dan voorspelbare oplossingen. Daarbij een aantoonbare bij drage leverend aan de doelstellingen van je klant. Mercuri Urval vraagt een afgeronde opleiding op academisch niveau. Je hebt ca. 6 jaar werkervaring. Relevante ervaring in een management- of commerciële rol waarin je aantoonbaar succesvol bent geweest. Goede kennis van een of meer businesssectoren. Communicatief, ambitieus en resultaatgericht in je werk. Gevoel voor humor, collegialiteit en teamwork vinden wij erg belangrij k. Mercuri Urval biedt een functie waarin kennis, ervaring en talent volledig tot uiting komen. Je werkt bij een toonaangevend internationaal adviesbureau in een team van betrokken collega s. Er is alle ruimte voor eigen initiatief en zelfontwikkeling. Je krij gt de verantwoordelij kheid voor een deel van de cliënten en/of projecten. Je kunt zo een brede visie ontwikkelen op de rol van de juiste mensen in het succes van organisaties. Een loopbaan in consultancy? Via onze website kun je direct reageren. Onder referentienummer vind je de vacature of op zoekterm `Consultants. Voor meer informatie bel Florij n Spoelstra, Manager Recruiting, tel. (033) Mercuri Urval is een vooraanstaande Europese adviesorganisatie met meer dan 800 medewerkers in 23 landen. Ons doel is onze cliënten te helpen de kwaliteiten te verkrij gen die zij nodig hebben voor hun toekomstig succes. Wij gebruiken daarvoor onze eigen concepten, modellen en methoden in werving en selectie, executive werving & selectie, potentieelbeoordeling, coaching, audits, leiderschaps- en teamontwikkeling en begeleiding bij organisatieverandering. Voor de opbouw van een internationale divisie die tot de top zal gaan behoren in de Research en Recruitment sector zij n wij op zoek naar een enthousiaste Wervingspecialist expertise-ontwikkeling, mediaplannen, kandidaatrelaties Als wervingspecialist is het jouw verantwoordelij kheid om kandidaten te vinden en te matchen voor (management) functies op minimaal hbo-niveau in diverse branches. Je screent cv s en neemt telefonisch interviews af met kandidaten op basis van het gevraagde recruitmentprofi el. Je werkt nauw samen met consultants van Mercuri Urval die bij de klant het recruitmentprofi el voor de functie opstellen en die de selectie verder zullen uitvoeren. In overleg met het mediabureau zet jij de wervingscampagne op, zodat je door creatieve en wervende communicatie de juiste doelgroep bereikt. Om succesvol te zij n in ons bedrij f bezit je een hbo/wo diploma en heb je ervaring met recruitment. Ook kom je in aanmerking als je een overstap in je carrière wilt maken en je expertise wilt inzetten om kandidaten in je eigen vakgebied te werven. Wat telt is je motivatie voor de baan en dat je door je inventiviteit en betrokkenheid de juiste kandidaten weet te vinden voor onze klanten. Wij bieden je een uitdagende baan in een succesvol en internationaal bedrijf. De mogelijkheden om je kennis te vergroten en je te ontwikkelen in het recruitmentvak zijn enorm. Je krijgt te maken met een breed scala aan interessante functies in diverse branches. Ons werk wordt ondersteund door hoogwaardige IT-oplossingen en wij bieden flexibele werkomstandigheden. Je werkt in een team enthousiaste collega s die net zijn verhuisd naar een prachtig nieuw kantoor in Amersfoort. Wil je meedoen aan de opbouw van een topteam, via onze website kun je direct solliciteren. De vacature staat vermeld onder referentienummer of je kunt de vacature vinden m.b.v. de zoekterm Wervingspecialist. Voor meer informatie bel Florij n Spoelstra, Manager Recruiting, tel (033)

13 Economie Nieuws Hypotheken Amerikaanse crisis waait niet over Huizenprijzen stijgen in Nederland stug door 13 De huizenprijzen zijn in het derde kwartaal in de VS gedaald als bijna nooit tevoren. AP De Amerikaanse hypotheekcrisis verergert. Maar Nederlandse experts zijn niet bang dat het virus de Atlantische Oceaan oversteekt. Edward Deiters De problemen op de Amerikaanse huizenmarkt zijn nog verre van voorbij. Countrywide Financial, de grootste Amerikaanse hypotheekverstrekker meldde eind vorige week dat steeds meer van zijn klanten aflossingsachterstanden hebben. Het bedrijf kwam dan ook met bedroevende resultaten voor het tweede kwartaal: de winst daalde vergeleken met vorig jaar met 33 procent. Countrywide verwacht verder tot 2009 geen herstel van de huizenmarkt. Topman Angelo R. Mozilo zei tegen The New York Times dat de huizenprijzen daalden als bijna nooit tevoren, met uitzondering van de grote depressie in de jaren dertig. De resultaten van Countrywide worden doorgaans gezien als een graadmeter voor de gezondheid van de Amerikaanse hypotheekmarkt. En daarin rommelt het nu al sinds dit voorjaar. Het ging vooral mis op de zogenaamde subprime markt voor risicovolle hypotheken. Verschillende aanbieders kwamen de afgelopen maanden in liquiditeitsproblemen en New Century Financial, een van de grootste subprime hypotheekverstrekkers, ging zelfs failliet. De Amerikaanse equivalent van de Nederlandse makelaarsvereniging NVM, de National Asscociation of Realtors, maakte vorige week bekend dat de huizenverkopen in juni met 3,8 procent waren gedaald, het laagste niveau in meer dan vier jaar. In Nederland zijn de huizenprijzen volgens cijfers van de makelaarsvereniging NVM in het tweede kwartaal van 2007 juist fors gestegen. De prijs van de gemiddelde verkochte woning steeg met 2,2 procent en kwam uit op euro. Een stijging van 4,2 procent ten opzichte van het tweede kwartaal van Nederlandse experts zijn niet bang dat het hypotheekvirus de Atlantische Oceaan oversteekt. De situatie hier is heel anders dan in de VS, zegt senior-econoom Martijn de Jong- Tennekes van s lands grootste hypotheekverstrekker Rabobank. In Nederland zijn alleen de subprime aanbieders Sparck en Elq actief, maar die hebben gezamenlijk nog niet 1 procent van de totale markt. Bovendien zijn de regels voor hypotheekverstrekking hier strenger en kennen wij de Nationale Hypotheekgarantie. Daarnaast wordt bij ons veel minder gespeculeerd dan in de VS, waar je ook de rente voor de tweede woning mag aftrekken. Samen met de opgaande conjunctuur staan de lichten op groen voor de Nederlandse woningmarkt. De Jong-Tennekes is niet als enige gematigd optimistisch, ook De Nederlandsche Bank schreef vorige maand in haar kwartaalbericht niet bang te zijn voor het overslaan van de Amerikaanse hypotheekcrisis. Bij de Vereniging Eigen Huis klinkt een soortgelijk optimistisch geluid. Onze woningmarkt zit steviger in elkaar dan die in de VS, zegt woordvoerder Nico Stolwijk. Wel signaleert hij een lichte terughoudendheid bij huizenkopers. Ze verwachten een verdere rentestijging. Of de prijzen nog verder zullen stijgen, durft hij niet te voorspellen. Wij hebben hier geen glazen bol, maar er is in ons land nog steeds een woningtekort van 2 procent. 1 DAGELIJKS OPVRAAGBARE SPAARREKENINGEN Bank Rekening Amsterdam Trade Bank ATB Internet Spaarrekening 4,5 Credit Europe Bank Credit Europe Top-Interest rekening 4,25 Kruidvat Kruidvat Maand Spaarrekening 4,25 Argenta Internet Spaarrekening 3,75 Akbank AK Internet Spaarrekening 3,65 Amsterdam Trade Bank ATB Spaarrekening 3,65 The Economy Bank N.V. TEB Ster Spaarrekening 3,65 Akbank AK Spaarrekening 3,6 DSB Bank DSB Bank Internet Spaarrekening 3,6 Rabobank Rabo Telesparen 2,6 SNS Bank Internet Sparen 2,6 Fortis Bank E-Spaarrekening 2,5 Postbank Internetspaarrekening 2,5 ABN AMRO Internet Spaarrekening 2,4 ING Bank Internet Sparen 2,4 Getoond worden de 9 hoogste tarieven + de tarieven van de grootbanken van rekeningen zonder beperkende voorwaarden en een 1e inleg van 100 euro of minder. DOORLOPEND KREDIET PERSOONLIJKE LENING Aanbieder < < < Aanbieder < < Frisia Financ. ** 9,9 5,9 5,7 Becam ** 9,9 5,9 Delta Lloyd nvt 6,5 6,5 Frisia Financieringen ** 9,9 5,9 De Hypotheker nvt 6,9 6,9 Kruidvat 5,9 5,9 Directa 7,9 6,9 6,5 Directa 7,9 6,9 KredietDirect** 7,5 6,9 6,5 OHRA 7,6 7,6 DSB Bank ** 10,1 7,2 7 DSB Bank ** 7,8 7,8 FBTO 7,3 7,3 7,3 Eurofintus ** nvt 8,5 MoneYou nvt 7,9 7,9 Crediam 10 8,9 Bank of Scotland 8,9 7,9 5,5 DHB bank 8,9 8,9 Centraal Beheer 8,1 8,1 8,1 De IJssel ** nvt 9,2 Rabobank 10,3 9,3 8,4 The Royal Bank of Scotland 9,9 9,4 Fortis Bank 10,3 9,5 8,4 Fortis Bank 10,2 9,4 SNS Bank 9,5 9,5 8,8 Rabobank 10,4 9,4 Postbank 11,7 10,5 8,9 SNS Bank 9,7 9,7 ABN Amro 11,7 10,8 8,8 Postbank 11,2 10,5 Getoond worden de 10 laagste tarieven gesorteerd op een PL voor 3 jaar voor euro + de tarieven van de grootbanken. ** Tarief afhankelijk van doel lening en/of risicoprofiel aanvrager. Getoond worden de laagste tarieven. LAAGSTE RENTES AFLOSSINGSVRIJE HYPOTHEKEN 5 jr 5 jr 10 jr 10 jr Provider Hypotheek NHG 125% EW NHG 125% EW SNS Bank SNS Aflossingsvrije hypotheek 5,2 5,6 5,4 5,8 Postbank Aflossingsvrije hypotheek 5,3 5,7 5,4 5,8 ABN AMRO Aflossingsvrije hypotheek 5,2 5,7 5,4 5,9 ING Bank Aflossingsvrije hypotheek 5,5 5,9 5,6 6 Fortis Bank Aflosvrije hypotheek 5,5 6 5,55 6,05 DSB Bank Aflossingsvrije hypotheek nvt 4,55 nvt 4,95 Financium Financium Hypotheek 4,65 5 4,8 5,15 MoneYou Compleet+ hypotheek 4,65 5,05 4,8 5,2 SNS Bank SNS Budget Hypotheek Aflosvrij 4,7 5,1 4,9 5,3 MoneYou Compleethypotheek 4,75 5,15 4,9 5,3 Florius Profijt twee Aflossingsvrije Hypotheek 4,8 5,2 4,95 5,35 GMAC GMAC Basis Hypotheek 4,9 5,25 4,95 5,3 Getoond worden de aflossingsvrije hypotheken van de grootbanken plus de 20 producten met de laagste rentes voor een lening van 5 jaar tot 125% van de Executiewaarde, vervolgens de laagste rente voor 10 jaar tot 125%. Peildatum: 30 juli 2007 Bron: MoneyView Research.. KORT Imtech krijgt order voor waterzuiveringscentrale Imtech is in het Verenigd Koninkrijk door Anglian Water Services geselecteerd als partner voor een nieuwe waterzuiveringscentrale. Dat heeft Imtech gisteren bekendgemaakt. Naar verwachting zal de maximale contractwaarde oplopen tot ongeveer 73 miljoen euro, waarvan de helft - circa 36 miljoen euro - als contract is toegewezen aan Imtech. De nieuwe waterzuiveringscentrale zal ongeveer 1 miljoen Britten in de regio East Anglia voorzien van schoon water... Zolderwaardescan door websites NEDERLANDER HEEFT 462 EURO AAN SPULLEN OP ZOLDER. Kardan ontwikkelt Chinees winkelcentrum Kardan gaat zijn eerste winkelcentrum in het Chinese Chengdu ontwikkelen. De Israëlische investeringsmaatschappij schat de totale investering in het project op ongeveer 250 miljoen dollar. De waarde van spullen die Nederlanders op zolder hebben liggen bedraagt gemiddeld 462 euro. Drie op de vijf mensen zetten de artikelen op internet in de verkoop en ruim driekwart van de ondervraagden koopt zelf tweedehands spullen die online worden aangeboden. Dat blijkt uit de zogenoemde zolderwaardescan die de websites meervoorminder.nl en marktplaats.nl ontwikkelden om de waarde van je spullen op zolder te berekenen. Sinds de introductie van de website eind juni hebben bijna 0 mensen de checklist op meervoorminder.nl ingevuld. Door de spullen aan te vinken, toont de website aan de hand van de gemiddelde vraagprijs op marktplaats.nl hoeveel met de artikelen kan worden verdiend. Ruim de helft van de respondenten besteedt bij een aankoop niet meer dan honderd euro aan de online aangeboden artikelen. B. Disraeli There are three kinds of lies: Lies, Damn Lies, and Statistics.. Grondlegger Bovenberg vindt regeling mislukt COMBINEER SPAARLOON- EN LEVENSLOOPREGELING De voordelen van de spaarloonregeling moeten worden ingebouwd in de levensloopregeling. Die is namelijk mislukt omdat ze te ingewikkeld is en te veel op de lange termijn is gericht. Dat schrijft een grondlegger van de levensloopregeling, econoom Lans Bovenberg, in het Weekblad voor Fiscaal Recht, meldt de Volkskrant. Van de werknemers die tussen beide regelingen mogen kiezen, kiest slechts 5 procent voor de levensloop. Bovenberg vindt dat werknemers bij hun geld moeten kunnen als ze het nodig hebben, bijvoorbeeld bij ziekte of werkloosheid. Ook zou een werkgever geen invloed meer moeten hebben op het moment dat de werknemer verlof wil. Verder zouden werknemers die de 65-jarige leeftijd bereiken de inleg in geld moeten kunnen opnemen. Beide spaarregelingen kunnen volgens Bovenberg al volgend jaar worden samengevoegd.. CBS: Nederlandse consument optimistisch Samen met de Finnen en Zweden zijn de Nederlanders de meest optimistische consumenten van Europa. Sinds 2003 is het consumentenvertrouwen in Europa duidelijk toegenomen.

14 14 Nieuws Economie Overname ICI verwerpt ook tweede bod Akzo vist opnieuw achter het net Het grootste verfconcern ter wereld laat nog even op zich wachten, want het vernieuwde overnamebod van Akzo op ICI is wederom afgewezen. Beurs Redactie economie Wat Akzo Nobel ook doet om het Britse chemieconcern Imperial Chemical Industries (ICI) in handen te krijgen, het wil maar niet lukken. Ook het tweede, verhoogde bod is verworpen, liet het Nederlandse concern gisteren weten. In juni deed het Nederlandse verfconcern al een bod op ICI van bijna tien miljard euro, maar dat werd afgedaan als te magertjes. Om Akzo buiten de deur te houden, vergrootten de drie grootaandeelhouders Standard Life Investments, Barclays Global Investors en Investor ook nog eens hun belang in het Britse chemieconcern. Toch liet Akzo Nobel zich niet ontmoedigen. Na gesprekken met de achterban zoals grootaandeelhouder Brandes, besloot de onderneming recent een tweede poging te wagen. Dat Akzo überhaupt in staat was een hoger bod op tafel te leggen, was vooral te danken aan een exclusieve overeenkomst die het sloot met Henkel, de Duitse producent van onder meer Persil waspoeder. Henkel zou na de overname van ICI de Adhesives & Electronic Materials-activiteiten van het Britse bedrijf overnemen. Maar ook het nieuwe bod van 10,7 miljard euro, circa 9 euro per aandeel, kon niet rekenen op bijval. ICI vindt dat ook dit bod geen recht doet aan de volle waarde van de Britse chemische groep. Grootaandeelhouder Standard Life heeft al aangeven dat alles wat onder de 9,70 euro per aandeel is, niet de moeite waard is. Niettemin zijn er analisten en aandeelhouders die vinden dat ICI veel te hoog van de toren blaast en dat meer bescheidenheid op zijn plaats is. Zo vindt een aantal analisten dat de werkelijke waarde van ICI eerder rond de 7 euro per aandeel ligt. Ook Beurs vandaag Cijfers digitale kaartenmakers TomTom versus Navteq wordt erop gewezen dat ICI een cyclisch bedrijf is dat het erg moet hebben van de doe-het-zelf-markt en de Amerikaanse huizenmarkt. Hoewel ICI het laatste bod dus heeft verworpen, is de algehele verwachting dat John McAdam, de grote baas van ICI, verdere besprekingen met Akzo niet per definitie uitsluit. Akzo heeft gisteren in elk geval laten Akzo-topman Hans Weijers presenteert de jaarcijfers van MICHAEL KOOREN/HH weten dat het zijn opties nog eens zal bekijken. Het Nederlandse chemiebedrijf heeft ook nu weer benadrukt dat het financieel gedisciplineerd te werk zal gaan. Akzo heeft tot 9 augustus de tijd gekregen van de Britse toezichthouder Takeover Panel om zich te beraden over vervolgstappen. 1 Wie wint de slag om digitale kaart en navigatieapparaat: TomTom, Tele Atlas of Navteq? Vandaag cijferen de kaartenmakers. Hoe de bleeder de goudmijn wellicht kan verslaan. Vroeger was er de keuze tussen Bos Atlas en Bos Atlas, de wereld van de (digitale) kaarten kent twee namen: Navteq en Tele Atlas. Toeval of niet, vandaag publiceren beide hun tweede kwartaalcijfers. Met het overnamebod van TomTom vorige week op Tele Atlas staat dit kleine, maar overzichtelijke wereldje volledig op zijn kop. Beleggers breken hun hoofd wie de beste vooruitzichten heeft, nu de kaarten letterlijk anders zijn geschud. Zo is er het grote verschil in presteren van de twee. Daar waar Navteq een goudmijn is (2006: 109,4 miljoen dollar winst op een omzet 581,6 miljoen dollar) is Tele Atlas een bleeder (2006: 19 miljoen euro verlies op een omzet van 263,3 miljoen euro). Toverwoord: updates Hetzelfde geldt voor het aandeel: Tele Atlas won dit jaar tot het bod slechts 3,5%, intussen staat er +35,5% op het bord. Navteq won al 42%, nog voor de koers profiteerde van het bod van Tom Tom op de concurrent: +18,5% op één dag. Blijkbaar speculeerden beleggers meteen op óók een overnamebod op Navteq, want het wordt voor dit bedrijf moeilijker zijn voorsprong te behouden. Want het bod van TomTom op Tele Atlas laat zien hoe snel de verhoudingen kunnen veranderen in deze nog zo jonge en vernieuwende tak van industrie. Het toverwoord in de digitale kaartenmaker is update. Digitaal of niet, een kaart is verouderd op het moment dat die aan de wand hangt, of in dit geval op het beeldscherm staat. Kansen keren Dit is het probleem van zowel Tele Atlas en Navteq, het is duur en moeilijk om de kaarten bij te houden. Om over snelle, vluchtige informatie als files en omleidingen maar te zwijgen. Eén en één is twee redeneerden beleggers al lange tijd en TomTom werd daarom gezien als de gedoodverfde overnemer van Tele Atlas. Het gebeurt niet vaak dat wat iedereen denkt ook gebeurt op de beurs, maar deze keer wel. Tom Tom beschikt over kostbare route-informatie via haar gebruikers, zegt marktcommentator en IEX-columnist Jacques Potuijt. De onderneming is in de positie om een community van fans te formeren die elkaar en route de meest actuele informatie toespelen. Alleen een bedrijf als TomTom, dat direct in contact staat met de eindgebruiker kan die mogelijkheid benutten. Het woord is nu aan Navteq, beleggers kijken uit naar de nabije toekomstverwachting die de onderneming vandaag misschien uitspreekt. Of is het nu aan TomToms aartsrivaal Garmin of Philips? Nee, dat lijkt niet waarschijnlijk. Philips was wel jarenlang grootaandeelhouder van Navteq, maar deed in 2005 zijn belang à 37,50 dollar per aandeel de deur uit. Navteq noteert nu 53 dollar Adieu Getronics Nooit meer koersachtbanen van 10% op één dag. Nooit meer jobstijdingen met uit de kast gevallen lijken. Nooit meer verhitte debatten tussen CEO Klaas Wagenaar en VEB s Peter Paul de Vries. Nooit meer Rasmussen-rapportages en nooit meer oorlog op de beleggersforums. Adieu Getronics, het meest besproken Nederlandse aandeel van deze eeuw. Succes, KPN. 1 Het Panel STELLING: GETRONICS: WIE IS DE VOLGENDE? Noem ze maar op: ABN Amro, Numico, Wegener, Endemol, Stork, Tele Atlas en Getronics: een koersexplosie na een overnamebod. Hoe kan je daarvan profiteren? Is er een lijst op het Damrak met op alle aanbiedingen? WAT VINDT U? GEEF UW MENING OP Drie-halen-twee-betalen CEES SMIT (TODYA S BEHEER) Het is wat mij betreft op de Amsterdamse beurs wachten op de actie drie-halen-twee-betalen. Nee, een boodschappenlijstje heb ik niet. Who s is next op Euronext blijft een onvoorspelbaar fenomeen. Juist als iedereen verwacht dat een bepaald bedrijf wordt overgenomen, gebeurt het niet. 1 Juiste mix CORNÉ VAN ZEIJL (FONDSMANAGER SNS) Men neme de bedrijven zonder grootaandeelhouders zoals Heineken en Arcelor-Mittal, liefst concerns met veel harde bezittingen, (onroerend goed, machines en cash) en een stel ontevreden aandeelhouders. Voilá, u hebt de juiste mix te pakken. Voor een koersexplosie moet een brief op hoge poten dan voldoende zijn. 1.. Barbatruc REDACTIE IEX Een greep uit de AEX en Midkap-index: Aegon, Ahold, Corporate Express, DSM, KPN, TNT, Unilever, CSM, Heijmans, LogicaCMG, Océ. Waarschuwing: garantie tot de voordeur. Een beter idee is wellicht het ABN Amro M&A Targets Bull Certificaat dat belegt in twintig potentiële, Europese overnamekandidaten. 1

15 Wetenschap Achtergrond 15 Interview De vooroorlogse geschiedenis van ons autobezit Marcel Hulspas Nederland was lang anti-auto De verbreiding van de auto in Nederland is niet bepaald probleemloos verlopen. Volgens historicus Vincent van der Vinne leek het alsof we de auto niet wilden. In de jaren twintig van de vorige eeuw, kort na de Eerste Wereldoorlog, behoorde Nederland tot de welvarendste landen van Europa maar die welvaart was zeker niet af te lezen aan het autobezit. Qua autodichtheid volgden we veel meer het door oorlog en economische crisis zwaar getroffen Duitsland. In de jaren dertig werd de situatie nog dramatischer. Terwijl hier veel minder auto s reden dan in Frankrijk en Engeland, ging ook Duitsland ons vanaf dat moment snel voorbij. Historicus Vincent van der Vinne verzamelde in zijn proefschrift de opmerkelijke getallen: In 1931 had een op de 64 Nederlanders een auto; in Frankrijk was dat toen een op 28; in Duitsland een op 92. In 1938 zat Nederland op een op 56, Frankrijk: een op 18, Duitsland: een op 40. Het achterblijven van het Nederlandse autobezit in de jaren twintig had te maken met de opkomst van een nieuw soort autobezitter: de zakelijke rijder. Daarvóór waren het vooral de rijken die een auto aanschaften en zij reden hoofdzakelijk voor eigen gebruik. De zakelijke rijder daarentegen wilde snel en betrouwbaar vervoerd worden. En daar was het Nederlandse wegennet niet geschikt voor. In de crisisjaren gingen we qua autodichtheid echt flink achterlopen Van der Vinne: Goede wegen ontbraken, en er waren vergeleken met het buitenland veel belemmerende waterwegen. De zakelijke weggebruikers vonden dat zelf ook een groot probleem. Er wordt wel gezegd dat toen in 1926 de wegenbelasting werd ingevoerd, de automobilist daar heel blij mee was, want dat geld zou uitsluitend en alleen gebruikt worden voor de verbetering van oude en de aanleg van nieuwe wegen. Die achterstand ontstond dus niet door het ontbreken van een eigen automobielindustrie? Nee. De belangrijkste Nederlandse autofabrikant, Spyker, zat in een ander marktsegment. Het leverde geen goedkope auto s voor het zakelijke verkeer. Op dat terrein kon het niet op tegen de Amerikaanse concurrentie. Denk aan de beroemde T-Ford. Spyker maakte dure auto s voor de welgestelden. Voor de Eerste Wereldoorlog waren er tientallen fabrieken in dat marktsegment en in de jaren twintig en dertig gingen er veel failliet of staakten de productie. Zo ook het Nederlandse Spyker in Zag men dankzij de wegenbelasting na 1926 een stijging van het autoverkeer ontstaan?. Duif moet aan de pil De vele duiven in Hollywood zorgen voor rotzooi en overlast. De diervriendelijke oplossing: ze krijgen een anticonceptiepil. Nee. Zo n belasting heeft op zich natuurlijk een dempend effect en de beloofde investeringen bleven achter bij de doelstellingen. En daarna, vanaf 1930, kwamen de crisisjaren. Vanaf dat moment gingen we qua autodichtheid dus echt flink achterlopen bij de rest van Europa. En het opmerkelijke is: dat was bewust regeringsbeleid. In 1931 kwam de Commissie-Welter, die de opdracht had gekregen om te kijken naar bezuinigingsmogelijkheden op de verschillende departementen, met een voorstel. Het wegenfonds, ontstaan dankzij de wegenbelasting, zou omgezet worden in een verkeersfonds, waarin alle inkomsten verkregen uit het vervoer bijeen zouden komen, en waaruit alle kosten zouden worden betaald. Dat zou de mogelijkheid bieden om het verkeersbeleid beter te coördineren, aldus de Commissie. Die stelde tegelijkertijd ook voor om de wegenbelasting te vervangen door een veel hogere motorrijtuigenbelasting. In wezen was het nieuwe fonds bedoeld om de hoge en alsmaar stijgende tekorten van de Nederlandse Spoorwegen aan te vullen. Maar minister voor Waterstaat Kalff, zelf een oud-spoorwegman (evenals zijn naaste topambtenaren), vond dat een uitstekend voorstel en ging ermee naar de Tweede Kamer. Van der Vinne: Daar vroeg men wel om een plan van aanpak, maar de minister zei, vertrouw me nou maar, laten we eerst dat fonds instellen dan komt dat plan later wel. Maar dat is er dus nooit gekomen. Het ging puur om het behoud van de Spoorwegen. Die waren, vond het kabinet, van nationaal belang. En autorijders, ach, dat waren of rijke privérijders of zakelijke rijders. Die konden dat wel betalen. Zo niet, dan kozen ze wel voor ander vervoer. Het spoor bijvoorbeeld. De gevolgen bleven niet uit. Niet alleen de autodichtheid, zelfs het absolute aantal auto s in Nederland begon te dalen. Toen een Kamerlid aan minister van Financiën Oud vroeg wat hij daarvan vond, antwoordde deze doodleuk: Dat is juist mijn bedoeling geweest. De motorrijtuigenbelasting was volgens Oud namelijk bedoeld om een halt toe te roepen aan de ongebreidelde uitbreiding van het motorverkeer. Er was volgens hem een buitengewoon oneconomische verkeersorganisatie ontstaan. Van der Vinne: Volgens mij versprak de minister zich op dat moment. Maar dat was, denk ik, inderdaad de bedoeling geweest. De auto bedreigde het voortbestaan van de Spoorwegen, vond men, en de macht van de Spoorwegen binnen het kabinet was allesoverheersend. Dit extreme beleid werd gevoerd door een zeer rechtse regering Bestond er dan geen autolobby die dergelijke stappen kon voorkomen? De verenigingen hadden elk een eigen achtergrond en belang en werkten nauwelijks samen. De echte autorijderbond was de KNAC, de Koninklijke Nederlandsche Automobielclub, maar die was voor de rijke, elitaire autobezitter. De ANWB zette zich wel in voor de gewone automobilist; men vond dat iedere automobilist ANWBlid zou moeten zijn. Maar daarmee kwam ze wel in botsing met de KNAC. En de ANWB werd door de buitenwacht toch vooral beschouwd als een toeristenbond. In de politieke discussies over het verkeer in de jaren dertig Nattigheid (1) Het aantal tropische stormen dat ontstaat in de Atlantische Oceaan is de afgelopen eeuw meer dan verdubbeld, hebben onderzoekers ontdekt. wordt de ANWB dan ook nauwelijks genoemd. En dan had je de BBN, de Bond van Bedrijfsautohouders in Nederland, maar die kwam alleen op voor de belangen van vrachtwagenchauffeurs. Ze waren het wel met elkaar eens over wat er moest gebeuren, maar ze opereerden ieder afzonderlijk. En dat kwam de overheid natuurlijk goed uit. Had de regering dan niet in de gaten dat de auto een grote stimulans zou zijn voor de economie? Dat werd wel ingezien, maar het kortetermijnbelang ging voor. Er was wel meer kortetermijnbeleid. Denk aan het veel te lang vasthouden van de Gouden Standaard (het koppelen van de koers van de gulden aan de nationale goudvoorraad, red.), waardoor het economisch herstel hier veel langer op zich liet wachten. Maar wat ik het meest opmerkelijke vind, is dat dit extreme anti-autobeleid gevoerd werd door een van de meest rechtse regeringen die Nederland heeft gekend! Daar kan GroenLinks nu nog een puntje aan zuigen. Dergelijke maatregelen zijn tegenwoordig onhaalbaar. Dat beleid heeft de Nederlandse economie fors benadeeld, denk ik. Nederland was begin jaren twintig, vergeleken met de rest van Europa, redelijk welvarend. Eind jaren dertig was het dat beslist niet meer. Zo hebben we totaal niet kunnen profiteren van het vooroorlogse Wirtschafstwunder in Duitsland, dankzij het economisch beleid van de nazi s. Heeft het autobezit zich na de Tweede Wereldoorlog hersteld? Ik heb over de periode na de oorlog geen onderzoek gedaan, maar daarna gingen de ontwikkelingen razendsnel. We kwamen uit een diep dal. Vlak voor Amsterdam, Auto s worden door de KNAC gecontroleerd op de veiligheid. SPAARNESTAD de oorlog reden er in ons land auto s; erna nog maar Dat kwam niet alleen door de vorderingen door Nederlandse, Duitse en geallieerde legers. Het probleem was dat het grootste deel van die auto s door het vooroorlogse beleid zwaar verouderd was en in de oorlogsjaren verloren ging. Eind 1948 werd de invoer van auto s vrijgegeven, en tegen 1950 zaten we weer op Daarna is de stijging continu doorgegaan, door economische factoren auto s werden steeds goedkoper en de lonen stegen maar het zou me niets verbazen als de overheid het autobezit heeft gestimuleerd. In die periode ontwikkelt de ANWB zich ook van een toeristenorganisatie tot een echte mobiliteitsorganisatie, opkomend voor de belangen van de autorijder. Zo kreeg je in 1948 de Wegenwacht, speciaal voor de in zijn verouderde autootje gestrande, zakelijke autobezitter. Wanneer in de jaren zeventig de auto voor milieuproblemen gaat zorgen, krijgt de overheid te maken met een veel beter georganiseerde autolobby. Nederland was een land van autobezitters geworden. Wat me altijd heeft verbaasd is dat we toen, met ons fijn vertakte bus- en spoorwegnet, per auto per jaar veel meer kilometers maakten dan Fransen of Britten, die toch in een groter land wonen. In 1970 was dat kilometer, terwijl de gemiddelde Franse auto kilometer reed. Dat verschil intrigeert me en ik zou graag onderzoeken hoe dat is ontstaan. 1 Vincent van der Vinne, De trage verbreiding van de auto in Nederland, , is verschenen bij De Bataafsche Leeuw, 65. De promotie vond plaats op 26 juni.. Nattigheid (2) De natte zomer in Nederland en wateroverlast in Engeland zijn geen toeval, maar een trend. Klimaatverandering zorgt voor meer neerslag in landen op die breedtegraad, blijkt uit onderzoek in Nature.

16 16 Cultuur Literatuur De mysterieuze JT LeRoy Oplichter of briljant auteur? Laura Albert: Meisjes waren sletten of heiligen. Ik kon me daar moeilijk mee identificeren. AP.. RECENSIE BOEK ELMORE DOET HET WEER Dirk Koppes. West End voor La Osbourne Kelly Osbourne debuteert op West End in de musical Chicago. De zangeres neemt de rol van gevangenisdirectrice Mama Morton op zich. Eerst de karakters, dan de dialogen en als laatste pas het plot. Na het publiceren van 43 boeken kent Elmore Leonard het klappen van de zweep. Als geen ander slaagt de 80-jarige thrillerschrijver er telkens opnieuw in om unieke personages te creëren. Waarbij opvalt dat de Amerikaan in zijn lange carrière zelden in herhaling valt. Zo introduceert Leonard in zijn laatste roman Big Deal (uitg. 521) de verrukkelijke Honey Deal, een literaire variant op Lauren Bacall. Met haar spitse oneliners, nog puntiger boezem en weelderige blonde lokken palmt ze rechercheur Carl Webster in. Die kennen we al uit Hot Kid (2005), toen hij als 30-jarige revolverheld gangsters uit de Depressie neerlegde. In Big Deal is dezelfde Carl (ok, een herhaling) tien jaar ouder, getrouwd en in de nadagen van WOII op zoek naar gevluchte nazi-krijgsgevangenen in de omgeving van Detroit. De erotisch geladen dialogen tussen Honey en Carl nemen een groot deel van De nep-jt LeRoy (met zonnebril), met Courtney Love, Astor en (rechts) Speedie alias Laura Albert. GETTY IMAGES vervolg van pagina 3 JT stuurde na afloop een om te zeggen dat hij de foto s goed vond en we bleven contact houden. Ik las zijn verhalen en vond ze fascinerend. Hij had de gewoonte om me s ochtends vroeg op te bellen en me met zijn kleine jongetjesstem te vertellen welke tijdschriften mogelijk mijn foto s van hem zouden willen gebruiken. In 2004 was hij in Londen met zijn goede Italiaanse vriendin, actrice en regisseuse Asia Argento om haar verfilming van Het Leugenachtige Hart te promoten. Hij vroeg me een fotosessie te doen. We spraken af in het Charlotte Street Hotel. Hij was nu nog beroemder dan tevoren Gus van Sant had zijn originele scenario gebruikt als basis voor zijn film Elephant (Olifant, 2003) en werd omringd door een entourage van pragenten, kappers, stylisten en maatjes uit de filmindustrie. Maar in januari 2006 werd JT Le- Roy door The New York Times ontmaskerd. Een jonge vrouw onder de naam Savannah Knoop had zich al die tijd voorgedaan als de mannelijke JT bij interviews, fotosessies en lezingen. Achter de boeken zelf en het telefoonstemmetje schuilde een oudere vrouw, Laura Albert. Emily, de goede vriendin van JT LeRoy, bleek in het echt Laura Albert te zijn. De JT LeRoy-affaire heeft sindsdien voor heel wat opschudding gezorgd in literaire kringen in de Verenigde Staten. Sommigen zeggen verdedigend dat Laura Albert nooit heeft beweerd dat haar boeken meer waren dan fictie, dat de boeken altijd als fictie werden aangeduid en in het fictiegedeelte van boekwinkels werden neergezet, en dat ze nog steeds even waardevol zijn als vóór de ontmaskering. Maar anderen vinden haar een bedriegster die uitgevers, lezers en beroemdheden als Madonna, Tatum O Neal, Lou Reed, Carrie Fisher en Winona Ryder die niet wisten hoe snel ze de beschadigde JT Le- Roy in hun armen moesten sluiten om de tuin leidde. Eind vorige maand kwam het tot een rechtszaak. Een jury in Manhattan legde haar een boete op van bijna euro als schadevergoeding aan een Amerikaanse filmmaatschappij, Antidote Films, die de rechten op Sarah had opgekocht. Ze werd voor oplichterij aangeklaagd omdat ze hen niet had verteld dat JT eigenlijk niet bestond. Aangezien een groot deel van haar problemen voortkomt uit het geven van interviews, is Laura niet erg happig om zich publiekelijk uit te spreken. Maar onze vriendschap is gebleven en we praten regelmatig over de telefoon, tussen Londen en haar huis in San Francisco, waar ze met haar zevenjarige zoontje Trevor, ook wel Thor genoemd, woont. Ik kan me niet verontschuldigen voor JT. Ik hield van hem Ze heet nu gewoon Laura. En hoewel van haar stuk gebracht door de rechterlijke uitspraak en bang dat Antidote zijn claim tegen haar nu verder zal opschroeven tot anderhalf miljoen euro, weigert ze te buigen of haar excuses aan te bieden. Ik kan me niet verontschuldigen voor JT. Ik hield van hem en hij was een deel van mij. Wat sommigen simpelweg als bedrog bestempelen, omschrijft zij als het gevolg van de meerdere-persoonlijkheidsstoornis die zich al vóór de boeken bij haar manifesteerde. Ze probeerde dit uit te leggen aan de rechtbank in Manhattan, maar de uitspraak leek haar verklaring van de hand te wijzen. Laura geeft aan dat ze bereid is zich voor twee dingen met betrekking tot JT LeRoy te verontschuldigen dat ik een vrouw ben en vijftien jaar ouder dan JT. Maar zelfs het boek in beslag. Dat er ook nog een fake-travestiet en een Heinrich Himmler-lookalike rondlopen verhoogt de pret, maar niet de vaart. Oordeel: kopen, al ontbreekt het aan spanning, de stijl maakt alles goed... Vader en zoon duiken in de striphelden Nicolas Cage en zijn 16-jarige zoon hebben zondag hun stripboekserie Voodoo child gepresenteerd. Zij bedachten de 6-delige reeks over een tienerspook dat strijdt tegen vooroordelen en intolerantie. hier voegt ze een maar toe. Ik groeide op met Mark Twain en Oliver Twist, met het idee dat de pijn van een jongen altijd meer waarde had. Meisjes waren òf sletten òf heiligen en ik kon me daarmee maar moeilijk identificeren. Een misbruikt meisje had waarschijnlijk toch geflirt. Een misbruikt jongetje was grensoverschrijdend. Op de aanklacht dat het allemaal verzonnen is, reageert Laura karakteristiek fel. Alles uit JT s leven komt van mijzelf. Ik werd misbruikt door een vrachtwagenchauffeur in Virginia (hetzelfde overkomt de ik-persoon in Sarah, het 12-jarige jongetje met de bijnaam Cherry Vanilla). Op mijn veertiende verjaardag werd ik in een psychiatrische kliniek opgenomen. Mijn leven was een aaneenschakeling van misbruik. Mijn ouders lieten me aan mijn lot over en ik werd onder bescherming van de staat gesteld. Ik leefde in een woongroep. Ik werkte als prostituee. Mijn leven was hard. Het schrijven van deze verhalen hield me in leven, maar ik kon het niet doen als mezelf. Dat was te pijnlijk. Laura bestempelt haar publieke veroordeling naar aanleiding van de ontmaskering van JT LeRoy als een First Amendment-kwestie. Iedere schrijver die een pseudoniem gebruikt kan nu problemen krijgen, zegt ze. Ze heeft weinig geduld voor mensen die beweren dat ze veel verder is gegaan dan enig ander alter ego. Opnamen Amsterdam deze week van start gegaan OSCARWINNARES MARISA TOMEI IN NEDERLANDSE FILM De Amerikaanse actrice en Oscarwinnares Marisa Tomei speelt in de nieuwe Nederlandse film Amsterdam van Ivo van Hove. De 42-jarige Tomei won in 1993 de Oscar voor beste vrouwelijk bijrol in de komedie My cousin Vinny. De actrice was verder te zien in films als Only you, What women want en Wild hogs. In Amsterdam speelt Tomei de rol van Donna, de vrouwelijke helft van een rijk Amerikaanse echtpaar. gebruikende schrijver, en die haar bestempelen als de grootste literaire oplichter aller tijden. Het is er mij er nooit om gegaan veel geld te verdienen met een verhaal over misbruik, protesteert ze. Het was me geen enkel moment te doen om de celebrities. Zij zochten mij op. Het schrijven hield me in leven, maar ik kon het niet als mezelf Enkele namen zijn haar blijven steunen zoals de bedenkers van de VS hitserie Deadwood, waar ze op dit moment onder eigen naam als scenarioschrijver aan verbonden is. Ze zegt dat JT eindelijk uit haar leven is verdwenen. Verdrietig geeft ze toe dat ze misschien nooit meer iets zal publiceren. Maar de meest recente foto s van haar laten een andere Laura Albert zien. Ze is mooi en straalt zelfvertrouwen uit. Ze kan haast niet verder verwijderd zijn van de rauwe Emily en kwetsbare Laura die ik lang geleden onder JT s volgelingen ontmoette. Ze is zichzelf. 1 Independent Amsterdam s ster. UPI PHOTO/EYEVINE. Look, I wrote a book Roddelkoning Albert Verlinde waagt zich aan het schrijven van een boek, jawel, in november verschijnt Het RTL Boulevard Jaarboek.

17 Cultuur 17 Muziek Nederlandse zangeres en actrice probeert de Amerikaanse muziekmarkt te veroveren Birgit toont VS haar pussy Vervolg van pagina 1 Birgit Schuurman probeert met een nieuwe plaat en haar uitzonderlijk exotische klank een niche in de Amerikaanse muziekmarkt te vinden. De Pers was in Los Angeles voor haar westcoast-debuut. Do you want to see my pussy? vraagt Birgit halverwege haar optreden in The Joint, een kleine tent in LA. Ondeugend tilt ze haar rokje op om een poezenbroekje te laten zien. Het is een knipoog naar de aanwezige pornoster en een typering van haar stijl. Birgit houdt ervan mensen te verrassen met een grapje. Toch waardeert niet iedereen in de VS haar grapjes. Bij een lokaal tv-station in San Diego verzocht het conservatief management de girl from Amsterdam vlak voor haar optreden toch maar een ander liedje te kiezen. Birgit: In mijn liedje zat de zin 'He ain t no fun, only seven seconds, then he s done.' De redactrice zei: 'o jee, daar krijgen we echt problemen mee. Ze schatert. Ik vind het verfrissend dat ze doet alsof ze voor het eerst optreedt Tijdens een etentje in hartje Hollywood legt Birgit uit dat Amerika niet altijd hoog op haar agenda stond. Haar Nederlandse manager ontmoette tijdens de muziekbeurs Popkomm de Amerikaan Arthur Herman, die met zijn recordlabel Zip Records uit San Francisco vooral gitaarpop uitbrengt. Birgits manager gaf hem haar cd als extraatje. Herman: Ik kwam thuis en beluisterde de cd veertig keer achter elkaar. Het had een uitzonderlijke exotische klank en prachtige melodieën die ik niet vaak bij andere artiesten hoor. Het was een instinctieve keuze, waarin ik bevestigd werd toen ik haar persoonlijk ontmoette. Ze heeft alles in zich om succesvol te zijn. Een half jaar later was de deal getekend. True Stories I Made Up wordt op 4 september in de VS uitgebracht. Herman: We hopen dat Birgit vervolgens binnen twee maanden de nationale pers haalt en dan terugkomt voor een tournee, mogelijk aan de oostkust. We willen haar langzaam maar steady in de markt zetten, bij steeds meer winkels en via internet.. Nieuwe rol Famke Janssen In augustus komt er een nieuwe komedie uit met de Nederlandse Famke Janssen. De film heet The Ten en gaat over de 10 geboden. Volgens de Amerikaanse producer is Birgits muziek geschikt voor de VS omdat het niet genrespecifiek is; ze maakt universele popmuziek. Haar tijdloos repertoire zal niet als flavor of the month worden afgedaan: Mijn geloof in Birgit is gebaseerd op het feit dat ze niet trendy is. Het is good ol popmusic with a twist. Pop met gitaaredge en vreemde geluiden, noemt Birgit het zelf. Ingmar Bergman ( ) ZWEEDSE FILMREGISSEUR VREDIG HEENGEGAAN Redactie cultuur De Zweedse filmregisseur Ingmar Bergman is op 89-jarige leeftijd overleden. De filmmaker is vredig heengegaan in zijn huis op het Baltische eiland Faro, zo heeft zijn dochter Eva bekendgemaakt. Bergman laat een rijk oeuvre achter van zestig films, waaronder klassiekers als Wilde aardbeien, De zevende zegel, Herfstsonate en Fanny en Birgit noemt haar muziek zelf pop met gitaaredge en vreemde geluiden, ideaal voor de VS. Herman toont zich hoopvol. Het is tijd dat een Nederlandse artiest hier naam maakt. Toch is hij realistisch: De kans om een beroemde popster te worden is gering. Het zou eenvoudiger zijn als ze hier zou wonen, maar ze mag haar Nederlandse carrière niet opofferen. Er is te weinig geld in de onafhankelijke platenwereld. Ze moet bovendien haar muze volgen, acteren hoort ook bij haar. Het is een Alexander. Driemaal won hij een Oscar in de categorie beste buitenlandse film. Hij werd vele malen voor de filmprijs genomineerd. De befaamde filmmaker werd in 1918 geboren in het Zweedse Uppsala, als zoon van een Lutherse predikant. Hij kreeg een strenge en religieuze opvoeding. Al op jonge leeftijd raakte hij geinteresseerd in toneel en film. Existentiële vraagstukken, religie en sterfelijkheid stonden centraal in zijn oeuvre, dat tientallen films en toneelstukken beslaat. Zijn grote doorbraak vormde De Zevende zegel, een allegorische vertelling van de pest in de Middeleeuwen, met een van de beroemdste scènes uit de filmgeschiedenis: een ridder die schaakt met de Dood. Als laatste maakte hij Saraband voor de Zweedse televisie. Hij was waarschijnlijk de grootste filmkunstenaar, als je alles op een rijtje zet, sinds de uitvinding van de filmcamera, zei Woody Allen tijdens een feest voor Bergmans zeventigste verjaardag in Als regisseur liet Bergman veel over aan de acteurs met wie hij werkte. In de latere jaren van zijn carrière liet hij Simpsonsfilm is een kaskraker De donutverslindende pater familias en zijn geelgelkeurde gezin brachten dit weekend 71,9 miljoen dollar in het kassalaatje. oprechte uitdrukking van wie ze is. Birgit: Beide disciplines versterken elkaar juist. Door te acteren kan ik mijn eigen muziekteksten beter interpreteren en ben ik zelfverzekerder op het podium. Arthur Herman haast zich om te benadrukken dat zijn voorzichtige benadering niet betekent dat hij geen vertrouwen heeft in zijn nieuwe protegee. Herman: Ze zal door veel meer hen zelfs veel van hun dialogen improviseren. Hij werkte veelal met een vaste schare acteurs, onder wie Liv Ullman, Bibi Andersson, Harriet Andersson en Gunnar Björnstrand. Bergman is vijf keer getrouwd. Zijn eerste vier huwelijken eindigden in een scheiding. Zijn laatste huwelijk, met Ingrid von Rosen, duurde het langst. Zij overleed in 1995 aan maagkanker. Bergman heeft negen kinderen bij verschillende vrouwen, onder wie Liv Ullman. Het is nog niet duidelijk waneer de begrafenis zal plaatsvinden. Wel maakte zijn dochter bekend dat de ceremonie wordt bijgewoond door een kleine groep vrienden en familie. 1 Voorgangers Birgit is niet de enige Nederlandse artiest die in Amerika werd opgemerkt. Succesvolle bands en musici gingen haar voor: o.a. Shocking Blue, George Baker Selection, Golden Earring, Urban Dance Squad, Bettie Serveert, Candy Dulfer, Ilse de Lange en meer recentelijk bands als zzz en de gothic metal band Epica. Ook Nederlandse dj s, zoals Tiësto, Armin van Buuren, Ferry Korsten en Junkie XL, doen het er goed. mensen worden gehoord en de overstap maken van onbekendheid naar herkenning. Hoe is het voor Birgit om weer onderaan te beginnen? Herman: Ze is bescheiden genoeg om zich te realiseren dat dit een nieuw begin is. We hebben geen budget voor comfort. Ik vind het verfrissend dat ze doet alsof ze voor het eerst optreedt. Ze had zich ook als een prima donna kunnen opstellen. Birgit: Ik ben verwachtingsloos hiernaartoe gegaan, zodat ik niet teleurgesteld word. Ik ben Birgit, en ik ben nog niemand en niks hier. Overweegt ze zelf om naar Amerika te verhuizen? Birgit: De what if-vraag overvalt me regelmatig. Dingen moeten me vaak eerst overkomen, daarna maak ik pas bewuste keuzes. Ik wacht het maar even af. Het lijkt me ideaal als ik af en toe kan overkomen om te toeren of zelfs in een film te spelen. Herman: Het bevordert Birgits imago als ze in Amsterdam blijft wonen. Het voegt iets flamboyants toe aan haar leven. Herman legt uit dat Birgits afkomst deel uitmaakt van de marketingstrategie. Amerikanen zijn gefascineerd door Nederland. Door haar te promoten als Amsterdams Birgit valt ze vanzelf op. Is Birgit teleurgesteld als haar plaat geen succes wordt? Birgit: Eerlijk gezegd 'nee'. Dat betekent niet dat ik het niet heel graag wil. Ik ben momenteel gewoon erg gelukkig met wat ik in Nederland kan. Het is een luxe dat ik voor toneelstukken, musicals en tv wordt gevraagd en ondertussen mijn eigen muziek kan maken. Als de rest van mijn leven, mijn carrière, er zo uitziet, dan vind ik het echt prima. 1 De belevenissen van Birgit in de VS zijn te volgen via birgitmusic.com, myspace.com/birgitmusic of birgitschuurman.hyves.nl. Ingmar Bergman. ZUMA PRESS/HH. Nicole Ritchie moet ook de bak in De voormalig beste vriendin van Paris Hilton en stiefdochter van Lionel Ritchie moet ook de cel in. Nicole was gepakt met een slok op achter het stuur. De rechtbank veroordeelde haar tot 90 uur in de cel.

18 Heb jij talent voor Amsterdam? Elke dag interessante banen op Amsterdam zoekt nieuw talent De Gemeente Amsterdam is regelmatig op zoek naar professionele, enthousiaste mensen. Van administratief medewerker, zweminstructeur, of ICT-er, tot senior projectmanager. Elk jaar begint een groep jonge mensen met een HBO- of academische opleiding aan een traineetraject, een combinatie van werken en leren. Nieuwsgierig naar een baan bij Amsterdam? Alle vacatures bij de gemeente Amsterdam zijn te vinden op Met een abonnement op de vacatur iedere week de nieuwste vacatures direct in je mailbox! Wat maakt werken voor Amsterdam zo aantrekkelijk? Amsterdam is een stad met de gezelligheid van een groot dorp en de allure van een metropool. Een stad die trots is op zijn verschillende culturen, en open staat voor nieuwe ontwikkelingen. Elke dag zijn er mensen die zich bezig houden met de stad en haar inwoners. Op straat maar ook achter de schermen.

19 Service 19 Auto Nieuwe Italiaan is vooral gran(d) N a zeventien jaar heeft Maserati eindelijk weer eens winst geboekt. En er is meer reden tot blijheid bij de Italianen, want het orderboek voor de nieuwe GranTurismo is goed gevuld. De totaal nieuwe Maserati lijkt de logische opvolger van de 4200 coupé, de wonderschone tweedeurs die, eerst als 3200 GT, de renaissance van Maserati betekende in Maar op de afdeling marketing in Bologna zien ze dat heel anders: dit is een nieuw model. Vandaar dat de 4200 coupé, alleen nog in de snelle Gran- Sport-uitvoering, voorlopig gewoon in productie blijft. Dat de twee inderdaad lastig te vergelijken zijn, valt onmiddellijk op wanneer enkele exemplaren staan opgelijnd op het marktplein van Bolzano. In de Dolemieten is een testroute uitgestippeld die mij moet laten voelen wat het begrip GranTurismo volgens Maserati inhoudt. De auto is gran(d). Met 4,88 meter is-ie maar liefst 36 centimeter langer dan de 4200 coupé. De GranTurismo staat dan ook op hetzelfde, 12,5 centimeter ingekorte, onderstel als zijn grote broer Quattroporte. Achterin bevindt zich geen achterbank maar twee stoelen waar ook volwassenen ARGUS Taliban slechtste zelfmoordterroristen ter wereld René Leisink. COLOFON Dagblad De Pers is een uitgave van Mountain Media BV uitgever Cornelis van den Berg hoofdredacteur Ben Rogmans adjuncthoofdredacteur Frank Poorthuis artdirector Maarten ten Haaf marketing Gert Jan Laurman distributie Dick van Geemen commercieel directeur Jerrel Oron finance Ruud Swart internet Rik Nizet druk Dijkman Offset Diemen, MGL Heerlen en NDC Leeuwarden Dagblad De Pers is een onafhankelijke, gratis kwaliteitskrant die circa 240 keer per jaar verschijnt en verkrijgbaar is op NS-stations, in winkels, kantoren, in de horeca en op vele andere locaties. Dagblad De Pers wordt in een aantal plaatsen dagelijks bezorgd door Interlanden. Ontvangt u dagelijks De Pers en heeft u klachten over de bezorging? Bel: of kijk op Aanmelden als bezorger kan op twee manieren: 090o-INTERLANDEN ( ) of Anthony Fokkerweg CP Amsterdam Tel Fax Ook stoelen achterin. van niet mediterrane afkomst nog prima kunnen zitten. Ook valt op hoe kleurgevoelig het model is. Vermoedelijk door zijn forse afmetingen komen de lijnen veel beter tot zijn recht bij lichte kleuren (zilver, babyblauw). Drie keer goed kijken is echter gewenst, want maestro Pininfarina heeft een auto getekend die de nodige gewenning vergt. Vooral die enorme walvissenbek met daarin pontificaal de drietand, Maserati s logo, is opvallend. Aan de achterkant vallen vooral de grote lampen op, bepaald geen toonbeeld van elegantie. Maar als je een tijdje achter de auto rijdt, valt alles op zijn plaats en is de nieuwe GranTurismo gewoon fraai. Het rijden over kronkelige bergwegen.. HET WEER Vandaag Wolkenvelden en zon wisselen elkaar vandaag af, met in de ochtend met name in het noordoosten een paar buitjes. De wind waait vanuit westelijke richting, is matig en rondom de Wadden nu en dan vrij krachtig, 5 Bft. De warmte houdt niet over, met maxima rond 18 à 19 graden. redactie@depers.nl distributie@depers.nl sales@depers.nl marketing@depers.nl Maserati GranTurismo De GranTurismo is niet zo sportief of schreeuwerig als een Ferrari. maar wel exclusief. is een openbaring. Natuurlijk moet je goed oppassen met het bochtwerk, want de auto is door zijn afmetingen niet altijd even overzichtelijk. Maar hij voelt ontzettend lichtvoetig aan. Daarbij gezegd is wel dat wij reden met het optionele skyhook suspension, een aanrader voor het bestelformulier. V Morgen De woensdag begint vrij zonnig. In de loop van de dag vormen zich stapelwolken en drijven er vanuit België ook wat hoge wolkensluiers binnen. Het blijft droog en het warmt wat verder op dan vandaag. In de middag wordt het 20 graden in het noorden tot 23 graden in het zuiden. Extremen van 31 juli hoogste max. temp.: 32,3ºC in 1995 laagste min. temp.: 5,9ºC in 1961 Sjoerd van Stokkum.. PATATGENERATIE HELPT BOEREN Beste minister Klink, an 0 tot 100 gaat in 5,2 seconde. Vooral bij voluit accelereren komt de aard van de auto goed naar voren. De V8 met 405 pk doet zijn ding goed en snel, maar verder onopvallend. Weliswaar laat-ie zich lekker gelden, maar altijd blijft het geluid op de achtergrond. Deze GranTurismo is zeker niet zo sportief of schreeuwerig als een Ferrari of zelfs een Aston Martin. Nee, Maserati heeft vooral een auto neergezet die het moet hebben van luxe, comfort en een geheel eigen smoelwerk. Op naar de Maserati ziet als belangrijkste concurrenten voor de GranTurismo de Mercedes CL, Jaguar XK en BMW 6-serie. Ook dit is een belangrijk verschil met de 4200 coupé, een auto die het opnam tegen sportievelingen als de Porsche 911 en Aston Martin V8 Vantage. Van die nieuwe rivalen is vooral de Mercedes, de meest verkochte coupé in deze klasse, belangrijk. Een argument om voor de Italiaan te vallen en niet voor de ster is, vooralsnog, exclusiviteit. Dit jaar worden er nog Gran- Turismo s gefabriceerd, maar in het eerste, volledige produktiejaar zijn dat er al Dat is nog altijd minder dan de helft dan dat Mercedes CL en verkoopt. Maar Maserati schakelt snel. Samen met de Quattroporte en nog enkele GranSports verwachten ze volgend jaar auto s te verkopen, een nieuw record. Vooral in Amerika zijn de verwachtingen over de GranTurismo hoog gespannen. In totaal is er in de fabriek ruimte voor stuks. Niet geheel onverwacht zal er volgend jaar namelijk ook nog een cabriolet, met een metalen vouwdak, verschijnen op basis van de GranTurismo. 1 Ik zal ongetwijfeld niet de eerste zijn die u waarschuwt dat steeds meer Nederlanders te dik worden, te weinig groenten eten en te weinig bewegen. Daarom wil ik u een oplossing aanbieden, doeltreffend en simpel. Ik zie namelijk twee dingen om me heen gebeuren. Enerzijds bestaat er in Nederland een enorme snackcultuur. We worden steeds dikker, tienermeisjes verkopen zichzelf al voor een happymeal en het straatafval bestaat voor het grootste deel uit verpakkingen van de snackbar. Anderzijds worstelen biologische boeren om hun hoofd boven water te houden. Ze krijgen minimale subsidies en moeten het in de supermarkten afleggen tegen de woekerprijzen van gewone groenten. En zeg nu zelf, bent u bereid om anderhalve euro te betalen voor zes (!) biologische kerstomaatjes, als je voor datzelfde geld een hele doos gewone tomaatjes kunt kopen? Ik stel voor het de bioboeren gemakkelijker te maken door accijns te heffen op alle vette happen, een idee dat door uw voorganger al omgedoopt is tot vettax, en deze accijns vervolgens als subsidie toe te kennen aan bioboeren. Zorg dat de extra accijnzen niet terechtkomen bij een nieuwe JSF of extra troepen in Afghanistan, want dan is de link met het gezonder eten en leven weg. Ik hoop dat we over tien jaar in een biobar bereid zijn om vijftig eurocent neer te leggen voor een portie biologische kerstomaatjes. Want als we 3,50 euro willen betalen voor zes bitterballen, dan is dat natuurlijk een koopje! Vriendelijke groet, Martine Plukkel WEERBERICHT NEDERLAND. GRONINGEN Buien 18 C Bewolkt 19 C MAASTRICHT Bewolkt 19 C VLISSINGEN Bewolkt 20 C

20 20 TV-Gids Nederland 1 Nederland 2 Nederland 3 RTL 4 RTL 5 17:00 NOS Journaal 17:05 KRO Kindertijd 17:06 Hopla 17:11 Brum 17:21 Een hekje voor Joppe 17:25 Leon is hoefsmid 17:30 Sesamstraat 17:59 EénVandaag 18:00 NOS Journaal 18:20 EénVandaag 18:45 NOS Sportjournaal 19:00 Lingo 19:25 Intensive Care 20:00 NOS Journaal 20:30 Blik op de weg 21:05 Opsporing verzocht: Special 21:45 Missers! 22:20 De rijdende rechter 22:50 Law & Order RTL 7 SBS 6 Net 5 Veronica Tien 18:00 The A-Team 18:55 Law & Order 19:50 Allo allo! 20:30 Nerdsweek: Revenge of the nerds II: Nerds in paradise 22:15 The assignment 00:24 Teleshop 7 00:25 Tvkoopjes 00:40 Nachtlounge 02:55 The hotspot 17:20 House of Eliott 18:15 That s the question 18:45 Baas Boppe Baas 19:20 Toen was geluk heel gewoon 19:50 Rail away 20:25 Netwerk 20:50 Ik mis je 21:15 Spraakmakende zaken 22:00 NOS Journaal 22:15 Nova/Den Haag vandaag 22:40 Waar was u toen? 23:10 De verandering 23:40 LLiNK in Natura 00:15 Nova/Den Haag vandaag, Netwerk en EénVandaag 17:10 Sue Thomas: F.B.Eye 18:00 JAG 19:00 Hart van Nederland - Vroege editie 19:25 Shownieuws - Vroege editie 20:00 Medisch centrum 20:30 House 21:25 Medical investigation 22:30 Hart van Nederland - Late editie 22:45 Piets weerbericht 22:50 Shownieuws - Late editie 23:20 Foute buren 00:15 De puinruimers in New York 00:50 Nachtprogrammering: Nightprice 04:00 Nachtprogrammering: Hart van Nederland - Late editie 17:05 NOS Jeugdjournaal.nl 17:13 Flight 29 down 17:40 Kid Paddle 17:55 AVRO Smartkidz 18:10 Topstars 18:25 Het Klokhuis 18:45 NOS Jeugdjournaal 19:00 Costa 19:30 Wat nu?! 20:30 Kassa 3 21:00 McDonald s kitchen 21:30 Tribe 22:30 NOS Journaal 22:35 NOS Sportjournaal 22:55 Wat nu?! 23:47 Socutera: Leprastichting 23:55 Hertenkamp 00:25 NOS Journaal 00:30 Wat nu?! 17:00 Suddenly Susan 17:25 Everwood 18:15 Charmed 19:10 Judging Amy 20:05 Will & Grace 20:30 Gilmore girls 21:25 ER 22:25 Law & order: Special Victims Unit 23:20 Law & order 00:20 Angel 01:10 Nachtprogrammering: Relax TV 04:00 Hart van Nederland - Late editie/ Shownieuws 17:05 Oprah Winfrey show 18:00 RTL Nieuws 18:15 Editie NL 18:35 As the world turns 19:30 RTL Nieuws 19:55 RTL Weer 20:00 Kees & co 20:30 TV Makelaar 21:30 Help, mijn man is klusser! 22:30 4 in het land 22:55 Jouw vrouw, mijn vrouw 23:55 RTL Nieuws 00:10 RTL Weer 00:15 Oprah Winfrey show 01:04 Teleshop 4 01:05 Cupido 03:00 Streetcam 17:15 Yin Yang Yo 17:35 Totally Spies 18:00 3rd Rock from the sun 19:00 Friends 19:55 Spin city 20:30 Repli-Kate 22:10 Hot.Doc: Pornoster geeft zich bloot 22:45 The surreal life 23:50 Poker Nations Cup 00:55 Nachtprogrammering: Late night. 17:25 The Ellen DeGeneres show 18:25 The king of Queens 18:55 The nanny 19:25 Dharma & Greg 19:55 Flodder 20:30 CSI: Miami 21:30 Jamie Oliver s Fifteen Melbourne 22:30 Gordon Ramsay: Oorlog in de keuken! 23:30 Van del tot dame 00:25 The nanny 00:49 Teleshop 5 00:50 Poolparty 02:00 KamasutraTV. 17:15 Desire 18:00 De leukste thuisvideo s 19:00 De bruiloft van Ariane & Gertie 19:30 Postcode Loterij: Deal or no deal 20:00 De Gouden Kooi 20:30 Joling & Gordon over de vloer 21:30 Stenders late vermaak 22:30 Nieuw Dier 23:05 De Gouden Kooi 23:35 Desire 00:30 Interactief spelprogramma: Play for Fun 00:50 Postcode Loterij: Deal or no deal 01:20 Interactief spelprogramma: Play for Fun 03:30 Tien Text ÉÉN CANVAS BBC 1 BBC 2 BBC World 17:00 Vrolijk Vlaanderen 17:35 Buren 18:00 Het journaal 18:10 De rode loper 18:30 Vriend of vijand 19:00 Het journaal 19: Zonnen & garnalen 19:50 Het weer 19:55 F.C. de Kampioenen 20:30 Flikken 21:20 Koppen 21:55 Zomer :45 Het journaal laat 23:06 KENO-uitslagen 23:07 Het weer 23:10 Missing 23:55 De rode loper 00: Zonnen & garnalen ARD ZDF Discovery Channel National Geographic Eurosport 17:00 Tagesschau um fünf 17:15 Brisant 17:47 Tagesschau 17:55 ARD vor acht 19:50 Das Wetter im Ersten 19:55 Börse im Ersten 20:00 Tagesschau 20:15 Familie Dr. Kleist 21:05 In aller Freundschaft 21:50 Plusminus 22:15 Tagesthemen 22:43 Das Wetter im Ersten 22:45 Der Dokumentarfilm: Mount Everest - Der Friedhof meiner Freunde 00:00 Nachtmagazin 00:20 Eine ganz normal verrückte Familie 02:00 Tagesschau 02:05 Drei dunkle Strassen 17: dalmatiërs in het Disney festival 17:45 Miss BG 18:00 Oggy en de kakkerlakken 18:10 Spring 18:35 W817 18:50 Carl2 19:10 Degrassi: The next generation 19:35 Third rock from the sun 20:00 Terzake zomer 20:50 In slaap achter het stuur 21:35 De canvascrack 22:10 Hustle 23:05 Smack the pony 23:35 Doorlopende herhaling van Terzake zomer 17:00 heute - Wetter 17:15 hallo deutschland 17:45 Leute heute 18:05 SOKO Köln 19:00 heute 19:20 Weerbericht 19:25 Die Rosenheim-Cops 20:15 Die Königskinder 21:00 Abenteuer Asien - Der Traum von der Weltspitze 21:45 heute-journal 22:12 Weerbericht 22: :45 Feine Freundinnen 23:30 SOKO Köln 00:15 heute nacht 00:30 Neu im Kino: Auf Anfang von Joachim Trier 00:35 Gestrandet im Paradies 02:05 heute 17:05 Mortified 17:30 Really wild show 18:00 M.I. High 18:25 Newsround 18:35 Neighbours 19:00 Nieuws en weerbericht 19:30 Regionaal nieuws en weerbericht 20:00 The One show 20:30 EastEnders 21:00 Holby City 22:00 Waking the dead 23:00 Nieuws, regionaal nieuws en weerbericht 23:35 You can t fire me, I m famous 00:20 Keeping the faith 02:20 Weerbericht 02:25 Sign zone 02:25 Fight for life 03:25 True dare kiss 17:00 Jungle hooks: Ordeal in the Amazon 17:30 Massive machines: Bombers 18:00 Massive engines: Airships 18:30 Stunt junkies: Water ski launch 19:00 American chopper: Fantasy bike - Bryan King 20:00 Mythbusters: Bug bomb 21:00 Really big things 22:00 Kings of construction: Dubai - The ski resort in the desert 23:00 World s biggest airliner: Testing the Airbus A380 00:00 Forensic detectives: Vanished 01:00 A haunting in Connecticut 03:00 Nachtprogrammering 17:30 Ready steady cook 18:15 The weakest link 19:00 Animal park - Wild on the West Coast 20:00 The truth about food 21:00 Coast 22:00 Saira Khan s Pakistan adventure 23:00 Sensitive skin 23:30 Newsnight 00:20 The Ipcress file 01:05 Pulp 03:35 BBC News 24 17:00 Crocodile chronicles: Python patrol 17:30 Totally wild 18:00 Megastructures: Boston s big dig 19:00 Earth investigated: Landslides investigated 20:00 Mad labs 20:30 Crash scene investigation: Train collision 21:30 Ultimate disaster: Tsunami 22:30 Is it real?: Stigmata 23:30 I didn t know that 00:00 Megastructures: Boston s big dig 01:00 Ultimate disaster: Tsunami 02:00 Is it real?: Stigmata 03:00 Earth investigated: Landslides investigated 04:00 Bug attack: The bloodsuckers 05:00 Crash scene investigation: Train collision. 17:30 Onbekend 18:00 World news today 19:30 World business report 19:45 Sport today 20:00 World news today 21:30 Talking movies 22:30 HARDtalk 23:15 World business report 23:45 Sport today 00:30 Asia today 00:45 World business report 01:30 HARDtalk 02:30 World business report 03:30 Onbekend 04:30 World business report 04:45 Sport today. 17:00 Voetbal 18:30 Motorsport: Speedway 19:30 Motorsport: Speedway 20:30 Boksen 21:00 Boksen 23:00 FIA WTCC Mag 23:30 Motorsport: Speedway 00:30 Voetbal

Het is de familieblues. Je kent dat gevoel vast wel. Je zit aan je familie vast. Voor altijd ben je verbonden met je ouders, je broers, je zussen.

Het is de familieblues. Je kent dat gevoel vast wel. Je zit aan je familie vast. Voor altijd ben je verbonden met je ouders, je broers, je zussen. De familieblues Tot mijn 15e noemde ik mijn ouders papa en mama. Daarna niet meer. Toen noemde ik mijn vader meester. Zo noemde hij zich ook als hij lesgaf. Hij was leraar Engels op een middelbare school.

Nadere informatie

Voorwoord. Daarna ging ik praten met Chitra, een Tamilvrouw uit Sri Lanka. Zij zette zich in voor de Tamilstrijd.

Voorwoord. Daarna ging ik praten met Chitra, een Tamilvrouw uit Sri Lanka. Zij zette zich in voor de Tamilstrijd. Voorwoord In dit boek staan interviews van nieuwkomers over hun leven in Nederland. Ik geef al twintig jaar les aan nieuwkomers. Al deze mensen hebben prachtige verhalen te vertellen. Dus wie moest ik

Nadere informatie

de aanbieding reclame, korting De appels zijn in de a Ze zijn vandaag extra goedkoop.

de aanbieding reclame, korting De appels zijn in de a Ze zijn vandaag extra goedkoop. Woordenlijst bij hoofdstuk 4 de aanbieding reclame, korting De appels zijn in de a Ze zijn vandaag extra goedkoop. alleen zonder andere mensen Hij is niet getrouwd. Hij woont helemaal a, zonder familie.

Nadere informatie

Soms ben ik eens boos, en soms wel eens verdrietig, af en toe eens bang, en heel vaak ook wel blij.

Soms ben ik eens boos, en soms wel eens verdrietig, af en toe eens bang, en heel vaak ook wel blij. Lied: Ik ben ik (bij thema 1: ik ben mezelf) (nr. 1 en 2 op de CD) : Weet ik wie ik ben? Ja, ik weet wie ik ben. Weet ik wie ik ben? Ja, ik weet wie ik ben. Ik heb een mooie naam, van achter en vooraan.

Nadere informatie

Knallen met je vrienden! Leuk, maar ook voor anderen?

Knallen met je vrienden! Leuk, maar ook voor anderen? Knallen met je vrienden! Leuk, maar ook voor anderen? Vooraf Oud en nieuw is leuk en gezellig: oliebollen eten, spelletjes doen, televisie kijken, met zijn allen aftellen tot twaalf uur en vuurwerk afsteken.

Nadere informatie

Kinderrechtenverdrag VOOR KINDEREN EN JONGEREN

Kinderrechtenverdrag VOOR KINDEREN EN JONGEREN Kinderrechtenverdrag VOOR KINDEREN EN JONGEREN UITGAVE VAN UNICEF NEDERLAND Kinderrechtenverdrag VOOR KINDEREN EN JONGEREN 2 Kinderrechtenverdrag voor kinderen en jongeren Waarom? Alle kinderen in de hele

Nadere informatie

Kinderrechtenverdrag VOOR KINDEREN EN JONGEREN

Kinderrechtenverdrag VOOR KINDEREN EN JONGEREN Kinderrechtenverdrag VOOR KINDEREN EN JONGEREN UITGAVE VAN UNICEF NEDERLAND Kinderrechtenverdrag VOOR KINDEREN EN JONGEREN 2 Waarom? Alle kinderen in de hele wereld hebben rechten. Jij dus ook. Omdat jij

Nadere informatie

Eerwraak. Naam: Paul Rustenhoven Klas: 4GTL1 Inlever datum : Titel: Eerwraak Schrijver: Karin Hitlerman. Blz 1.

Eerwraak. Naam: Paul Rustenhoven Klas: 4GTL1 Inlever datum : Titel: Eerwraak Schrijver: Karin Hitlerman. Blz 1. Eerwraak Naam: Paul Rustenhoven Klas: 4GTL1 Inlever datum : Titel: Eerwraak Schrijver: Karin Hitlerman Blz 1. Vra!n. 1) Wat voor soort verhaal is je boek? Mijn boek is een eigentijdsverhaal/roman 2) Waar

Nadere informatie

Onderzoek Je wordt 18 jaar en dan? De gevolgen voor je geldzaken

Onderzoek Je wordt 18 jaar en dan? De gevolgen voor je geldzaken Onderzoek Je wordt 18 jaar en dan? De gevolgen voor je geldzaken Rapportage Juli 2013 Meer informatie: info@wijzeringeldzaken.nl Samenvatting (1/3) 1. Veel 17-jarigen maken de indruk verstandig om te gaan

Nadere informatie

Theorieboek. leeftijd, dezelfde hobby, of ze houden van hetzelfde. Een vriend heeft iets voor je over,

Theorieboek. leeftijd, dezelfde hobby, of ze houden van hetzelfde. Een vriend heeft iets voor je over, 3F Wat is vriendschap? 1 Iedereen heeft vrienden, iedereen vindt het hebben van vrienden van groot belang. Maar als we proberen uit te leggen wat vriendschap precies is staan we al snel met de mond vol

Nadere informatie

Waarom loopt de economie nog steeds niet echt lekker? Michiel Verbeek, 2 december 2015

Waarom loopt de economie nog steeds niet echt lekker? Michiel Verbeek, 2 december 2015 Waarom loopt de economie nog steeds niet echt lekker? Michiel Verbeek, 2 december 2015 4 Onderwerpen: 1. De financiële crisis van 2008 2. Geldschepping 3. Hoe staan de landen er economisch voor? 4. De

Nadere informatie

Ik ben Sim-kaart. Mobiel bellen groep 5-6. De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag. Aangeboden door

Ik ben Sim-kaart. Mobiel bellen groep 5-6. De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag. Aangeboden door De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag Hoi! Blijf even aan de lijn. Ik zit namelijk op de andere. Wacht even. Hoi, ik kom zo even terug, want ik moet even iets zeggen over

Nadere informatie

U leert in deze les om een mening vragen. U wilt dan weten wat iemand vindt.

U leert in deze les om een mening vragen. U wilt dan weten wat iemand vindt. UW MENING GEVEN spreken inleiding en doel Een mening is wat iemand denkt of vindt. U leert in deze les om een mening vragen. U wilt dan weten wat iemand vindt. U leert ook uw mening geven. Uw mening geven

Nadere informatie

Naam KIDS FOR WARCHILD Oorlog en vrede in de wereld

Naam KIDS FOR WARCHILD Oorlog en vrede in de wereld Naam KIDS FOR WARCHILD Oorlog en vrede in de wereld In meer dan dertig landen in de wereld is er oorlog. Wereldwijd zijn er dus miljoenen kinderen die een oorlog meemaken. Vraag 1. Kun je drie landen noemen

Nadere informatie

Wat mevrouw verteld zal ik in schuin gedrukte tekst zetten. Ik zal letterlijk weergeven wat mevrouw verteld. Mevrouw is van Turkse afkomst.

Wat mevrouw verteld zal ik in schuin gedrukte tekst zetten. Ik zal letterlijk weergeven wat mevrouw verteld. Mevrouw is van Turkse afkomst. Interview op zaterdag 16 mei, om 12.00 uur. Betreft een alleenstaande mevrouw met vier kinderen. Een zoontje van 5 jaar, een dochter van 7 jaar, een dochter van 9 jaar en een dochter van 12 jaar. Allen

Nadere informatie

Verhaal: Jozef en Maria

Verhaal: Jozef en Maria Verhaal: Jozef en Maria Er was eens een vrouw, Maria. Maria was een heel gewone jonge vrouw, net zo gewoon als jij en ik. Toch had God haar uitgekozen om iets heel belangrijks te doen. Iets wat de hele

Nadere informatie

Dagboek Nederland onder water?! Komt Nederland onder water te staan? En wat kunnen jij en de politiek doen om dit te voorkomen?

Dagboek Nederland onder water?! Komt Nederland onder water te staan? En wat kunnen jij en de politiek doen om dit te voorkomen? Dagboek Dagboek Nederland onder water?! Komt Nederland onder water te staan? En wat kunnen jij en de politiek doen om dit te voorkomen? Dat het klimaat verandert is een feit. Je hoort het overal om je

Nadere informatie

Saskia van den Heuvel MISSCHIEN GEBEURT ER VANDAAG IETS. Gedichten. Muitgeverij. Mmarmer. m armer

Saskia van den Heuvel MISSCHIEN GEBEURT ER VANDAAG IETS. Gedichten. Muitgeverij. Mmarmer. m armer Saskia van den Heuvel MISSCHIEN GEBEURT ER VANDAAG IETS Gedichten Muitgeverij m armer Mmarmer Mmarmer M INHOUD KANTOOR Ode 13 Wat we zeiden toen we het ons nog herinnerden 14 Ze hebben het beste met ons

Nadere informatie

Non smoking sponsor. Posted on 4 december 2012 by Yvonne

Non smoking sponsor. Posted on 4 december 2012 by Yvonne Non smoking sponsor Posted on 4 december 2012 by Yvonne Hoe geweldig het ook is op Orchid Garden, het heeft natuurlijk twee kanten.. Deze school had er niet hoeven zijn als er niet zo verschrikkelijk veel

Nadere informatie

Welke wapens worden voor het eerst gebruikt in de Eerste Wereldoorlog? 1. Geweren en gifgas. 2. Machinegeweren en gifgas. 3. Gifgas en pistolen.

Welke wapens worden voor het eerst gebruikt in de Eerste Wereldoorlog? 1. Geweren en gifgas. 2. Machinegeweren en gifgas. 3. Gifgas en pistolen. Tussen welke twee landen is de Eerste Wereldoorlog begonnen? 1. Engeland en Frankrijk 2. Duitsland en Frankrijk 3. Duitsland en Engeland Nederland blijft neutraal. Wat betekent dat? 1. Nederland kiest

Nadere informatie

Ik ben Sim-kaart. Mobiel bellen groep 7-8. De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag. Aangeboden door

Ik ben Sim-kaart. Mobiel bellen groep 7-8. De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag. Aangeboden door De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag Hoi! Blijf even aan de lijn. Ik zit namelijk op de andere. Wacht even. Hoi, ik kom zo even terug want ik moet even iets zeggen over

Nadere informatie

Die nacht draait Cees zich naar me toe. In het donker voel ik heel zachtjes zijn lippen op mijn wang.

Die nacht draait Cees zich naar me toe. In het donker voel ik heel zachtjes zijn lippen op mijn wang. Vanavond ga ik mijn man vertellen dat ik bij hem wegga. Na het eten vertel ik het hem. Ik heb veel tijd besteed aan het maken van deze laatste maaltijd. Met vlaflip toe. Ik hoop dat de klap niet te hard

Nadere informatie

Interview Rob van Brakel

Interview Rob van Brakel Interview Rob van Brakel Atributes Consequences Values Hallo Rob van Brakel, mag ik jou een aantal vragen mogen stellen? Prima. Hoe oud ben je? 21 jaar Wat is je woonsituatie op het moment? Op het moment

Nadere informatie

Johannes 8 : 11. dia 1

Johannes 8 : 11. dia 1 Johannes 8 : 11 in de wet van Mozes stond het duidelijk (Deut. 22:22) als een man wordt betrapt met een getrouwde vrouw moeten beiden ter dood gebracht worden zowel de man als de vrouw met wie hij geslapen

Nadere informatie

EEN PRINS WORDT EEN HERDER

EEN PRINS WORDT EEN HERDER Bijbel voor Kinderen presenteert EEN PRINS WORDT EEN HERDER Geschreven door: Edward Hughes Illustraties door: M. Maillot en Lazarus Aangepast door: E. Frischbutter en Sarah S. Vertaald door: Erna van Barneveld

Nadere informatie

Leven in veiligheid. Artikel 1, Vluchtelingenverdrag van Genève, 1951

Leven in veiligheid. Artikel 1, Vluchtelingenverdrag van Genève, 1951 Leven in veiligheid Niemand laat zonder reden zijn familie, vrienden en bezittingen achter. Vluchtelingen kunnen niet anders. De situatie in hun eigen land is te gevaarlijk om er te blijven. Ze vluchten

Nadere informatie

Een Berbers dorp. Mijn zussen en ik mochten van mijn vader naar school. Meestal mochten alleen jongens naar school.

Een Berbers dorp. Mijn zussen en ik mochten van mijn vader naar school. Meestal mochten alleen jongens naar school. Een Berbers dorp Ik ben geboren en opgegroeid in het noorden van Marokko. In een buitenwijk van de stad Nador. Iedereen kent elkaar en altijd kun je bij de mensen binnenlopen. Als er feest is, viert het

Nadere informatie

U schrijft ook dat wij Belgen bang zijn voor elkaar. Hoezo?

U schrijft ook dat wij Belgen bang zijn voor elkaar. Hoezo? Wablieft praat met Paul Verhaeghe De maatschappij maakt mensen ziek Materieel hebben we het nog nooit zo goed gehad. De meesten van ons hebben een inkomen, een dak boven ons hoofd Toch voelen veel mensen

Nadere informatie

IK OVERLEEFDE AUSCHWITZ

IK OVERLEEFDE AUSCHWITZ Ferenc Göndör IK OVERLEEFDE AUSCHWITZ Uitgeverij Eenvoudig Communiceren 3 Mijn vader Lang geleden kwam een jonge, joodse man naar het land Hongarije. Mohr Goldklang was zijn naam. Dat was mijn opa. Mohr

Nadere informatie

Een Islamitische Verrassing

Een Islamitische Verrassing Frederica Hugenholtz Een Islamitische Verrassing 2014 www.eenislamitischeverrassing.nl Rotterdam Inhoud Baardmannen Couscous Geestelijke armoede Overgave Vrouwen Merkkleding Kopvoddentax Islamisering Verwarring

Nadere informatie

Wat is kindermishandeling? Hoe kan kindermishandeling stoppen? Wie kan je hierbij helpen?

Wat is kindermishandeling? Hoe kan kindermishandeling stoppen? Wie kan je hierbij helpen? Wat is kindermishandeling? Hoe kan kindermishandeling stoppen? Wie kan je hierbij helpen? In deze folder vind je een antwoord, en lees je ook bij wie je terecht kan als je over mishandeling of verwaarlozing

Nadere informatie

Mijn ouders zijn gescheiden en nu? Een folder voor jongeren met gescheiden ouders over de OTS en de gezinsvoogd

Mijn ouders zijn gescheiden en nu? Een folder voor jongeren met gescheiden ouders over de OTS en de gezinsvoogd Mijn ouders zijn gescheiden en nu? Een folder voor jongeren met gescheiden ouders over de OTS en de gezinsvoogd 1 Joppe (13): Mijn ouders vertelden alle twee verschillende verhalen over waarom ze gingen

Nadere informatie

Wat kan ik voor u doen?

Wat kan ik voor u doen? 139 139 HOOFDSTUK 9 Wat kan ik voor u doen? WOORDEN 1 1 Peter is op vakantie. Hij stuurde mij een... uit Parijs. a brievenbus b kaart 2 Ik heb die kaart gisteren.... a ontvangen b herhaald 3 Bij welke...

Nadere informatie

Papa en mama hebben ruzie. Ton en Toya vinden dat niet leuk. Papa wil graag dat Ton en Toya bij hem op bezoek komen, maar van mama mag dat niet.

Papa en mama hebben ruzie. Ton en Toya vinden dat niet leuk. Papa wil graag dat Ton en Toya bij hem op bezoek komen, maar van mama mag dat niet. Bezoek op kantoor Papa en mama hebben ruzie. Ton en Toya vinden dat niet leuk. Papa wil graag dat Ton en Toya bij hem op bezoek komen, maar van mama mag dat niet. Ton en Toya hebben wat problemen thuis.

Nadere informatie

Mijn mond zat vol aarde

Mijn mond zat vol aarde Mijn mond zat vol aarde Serie: Verhalen kind in oorlog Tekst: Meike Jongejan Onderzoek: Mariska de Boer en Hans Groeneweg Redactie: Jan van Zijverden Vormgeving: Richard Bos 2015, Fries Verzetsmuseum,

Nadere informatie

Taboe. Door mijn verhaal te vertellen wil ik graag het taboe verbreken, dat heerst over mensen die getraumatiseerd zijn door hun verleden.

Taboe. Door mijn verhaal te vertellen wil ik graag het taboe verbreken, dat heerst over mensen die getraumatiseerd zijn door hun verleden. Taboe Door mijn verhaal te vertellen wil ik graag het taboe verbreken, dat heerst over mensen die getraumatiseerd zijn door hun verleden. Sommigen hebben er angst-, dwangmatige of psychische stoornissen

Nadere informatie

Ben je slachtoffer? Folder voor jongeren

Ben je slachtoffer? Folder voor jongeren Ben je slachtoffer? Folder voor jongeren Mijn leven veranderde zo n drie jaar geleden. Juist de dag voor mijn mama s verjaardag kreeg ze van mijn vader een kogel door het hoofd. Wonder boven wonder overleefde

Nadere informatie

9 Vader. Vaders kijken anders. Wat doe ik hier vandaag? P Ik leer mijn Vader beter kennen. P Ik weet dat Hij mij geadopteerd

9 Vader. Vaders kijken anders. Wat doe ik hier vandaag? P Ik leer mijn Vader beter kennen. P Ik weet dat Hij mij geadopteerd 53 9 Vader Wat doe ik hier vandaag? P Ik leer mijn Vader beter kennen. P Ik weet dat Hij mij geadopteerd heeft. P Ik begin steeds beter te begrijpen dat het heel bijzonder is dat ik een kind van God, mijn

Nadere informatie

Inhoud. Aan jou de keuze 7. Niet alleen maar een boek 187. Auteurs 191. Dankwoord 197

Inhoud. Aan jou de keuze 7. Niet alleen maar een boek 187. Auteurs 191. Dankwoord 197 Inhoud Aan jou de keuze 7 D/2012/45/239 - isbn 978 94 014 0183 8 - nur 248 Tweede druk Vormgeving omslag en binnenwerk: Nanja Toebak, s-hertogenbosch Illustraties omslag en binnenwerk: Marcel Jurriëns,

Nadere informatie

Bijbel voor Kinderen. presenteert JACOB DE BEDRIEGER

Bijbel voor Kinderen. presenteert JACOB DE BEDRIEGER Bijbel voor Kinderen presenteert JACOB DE BEDRIEGER Geschreven door: E. Duncan Hughes Illustraties door: M. Maillot en Lazarus Aangepast door: M. Kerr en Sarah S. Vertaald door: Arnold Krul Geproduceerd

Nadere informatie

verwerkingsopdrachten Willem-Alexander

verwerkingsopdrachten Willem-Alexander verwerkingsopdrachten Willem-Alexander Van kind tot koning Vragen bij Stamboom van het Koninklijk huis (bladzijde 6 en 7) 1 Als je goed kijkt, zie een schild met het wapen van Nederland. Op het schild

Nadere informatie

Onderzoek: Jouw vrijheid, mijn vrijheid

Onderzoek: Jouw vrijheid, mijn vrijheid Onderzoek: Jouw vrijheid, mijn vrijheid Publicatiedatum: 22-01-2015 Over dit onderzoek Het 1V Jongerenpanel, onderdeel van EenVandaag, bestaat uit ruim 3000 jongeren van 12 t/m 24 jaar. Aan dit online

Nadere informatie

Kijktip: NOS Persconferentie Rutte en Samsom over regeerakkoord

Kijktip: NOS Persconferentie Rutte en Samsom over regeerakkoord Kijktip: NOS Persconferentie Rutte en Samsom over regeerakkoord Korte omschrijving werkvorm: De leerlingen bekijken een filmpje van de NOS, van maandag 29 oktober. Daarna beantwoorden ze vragen over dit

Nadere informatie

Deze handreiking is van:

Deze handreiking is van: 9 lessen over het volgen van Jezus Deze handreiking is van: Deze cursus is geschreven Beryl Voorhoeve en opgemaakt door Judith Maarsen. Ten behoeve van de kinderstudiegroepen voor de bovenbouw Gebruikte

Nadere informatie

WWW.HOPE-XXL.COM. Mede mogelijk gemaakt door de Iona Stichting en Vos/Abb

WWW.HOPE-XXL.COM. Mede mogelijk gemaakt door de Iona Stichting en Vos/Abb De meeste mensen in Nederland hebben het goed voor elkaar. We hebben genoeg eten, we hoeven niet bang te zijn voor oorlog en we zijn dan ook tevreden met ons leven. Maar dat is niet overal op de wereld

Nadere informatie

22 januari 2015. Onderzoek: Jouw vrijheid, mijn vrijheid

22 januari 2015. Onderzoek: Jouw vrijheid, mijn vrijheid 22 januari 2015 Onderzoek: Jouw vrijheid, mijn vrijheid 1 Over het EenVandaag Opiniepanel Het EenVandaag Opiniepanel bestaat uit ruim 45.000 mensen. Zij beantwoorden vragenlijsten op basis van een online

Nadere informatie

Kinderrechtenverdrag VOOR KINDEREN EN JONGEREN

Kinderrechtenverdrag VOOR KINDEREN EN JONGEREN Kinderrechtenverdrag VOOR KINDEREN EN JONGEREN Waarom? Alle kinderen in de hele wereld hebben rechten. Jij dus ook. Omdat jij het recht hebt om je eigen rechten te kennen, hebben wij dit boekje speciaal

Nadere informatie

Kinderrechtenverdrag. Voor kinderen en jongeren

Kinderrechtenverdrag. Voor kinderen en jongeren Kinderrechtenverdrag Voor kinderen en jongeren 2 Waarom? Alle kinderen in de hele wereld hebben rechten. Jij dus ook. Omdat jij het recht hebt om je eigen rechten te kennen, hebben wij dit boekje speciaal

Nadere informatie

Openingsgebeden INHOUD

Openingsgebeden INHOUD Openingsgebeden De schuldbelijdenis herzien Openingsgebeden algemeen Openingsgebeden voor kinderen Openingsgebeden voor jongeren INHOUD De schuldbelijdenis herzien De schuldbelijdenis heeft in de openingsritus

Nadere informatie

Elke middag loopt Fogg van zijn huis naar de Club. Om een spelletje kaart te spelen. Er wordt altijd om geld gespeeld. En als Fogg wint, geeft hij

Elke middag loopt Fogg van zijn huis naar de Club. Om een spelletje kaart te spelen. Er wordt altijd om geld gespeeld. En als Fogg wint, geeft hij Rijk Phileas Fogg is een vreemde man. Hij is erg rijk. Maar niemand weet hoe hij aan zijn geld komt. Een baan heeft hij namelijk niet. Toch woont hij in een groot huis, midden in Londen. In zijn eentje.

Nadere informatie

BIJLAGEN LESPAKKET 1.2

BIJLAGEN LESPAKKET 1.2 BIJLAGEN LESPAKKET 1.2 BIJLAGE 1 A4 BLADEN THEMA S BIJLAGE 2 DOMINO EMOTIES BIJLAGE 3 MATCHING OEFENING GEVOELENS BIJLAGE 4 VRAGENLIJST FILM BIJLAGE 5 VRAGENSTROOKJES HOEKENWERK BIJLAGE 6 ANTWOORDENBLAD

Nadere informatie

Business Lounge: uw klant aan de bestuurstafel!

Business Lounge: uw klant aan de bestuurstafel! Gaby Remmers: senior onderzoeker Blauw Research Drijfveer: organisaties helpen inzicht te krijgen in de kansen op een nog klantgerichtere dienstverlening Andre Heeling: onderzoeker Blauw Research Drijfveer:

Nadere informatie

Aan de Schrans in Leeuwarden is één van de meest opvallende orthodontiepraktijken. van Noord-Nederland gevestigd. Daarin werkt

Aan de Schrans in Leeuwarden is één van de meest opvallende orthodontiepraktijken. van Noord-Nederland gevestigd. Daarin werkt Aan de Schrans in Leeuwarden is één van de meest opvallende orthodontiepraktijken van Noord-Nederland gevestigd. Daarin werkt orthodontist Daniël van der Meulen samen met veertien assistentes intensief

Nadere informatie

Een gelukkige huisvrouw

Een gelukkige huisvrouw Een gelukkige huisvrouw Voordat ik zwanger was, was ik een gelukkige huisvrouw, ik had alles wat ik wilde. En daarvoor hoefde ik geen dag te werken. Want werken, dat deed mijn man Harry al. Harry zat in

Nadere informatie

Presentatie Tranzo Zorgsalon 29 november 2012 Christine Kliphuis

Presentatie Tranzo Zorgsalon 29 november 2012 Christine Kliphuis Presentatie Tranzo Zorgsalon 29 november 2012 Christine Kliphuis Geachte dames en heren, Zelfredzaamheid is een mooi en positief begrip. Immers, elk kind wil dingen zelf leren doen, jezelf kunnen redden

Nadere informatie

In de eeuwigheid van het leven waarin ik ben is alles volmaakt, heel en compleet en toch verandert het leven voortdurend. Er is geen begin en geen

In de eeuwigheid van het leven waarin ik ben is alles volmaakt, heel en compleet en toch verandert het leven voortdurend. Er is geen begin en geen 14 In de eeuwigheid van het leven waarin ik ben is alles volmaakt, heel en compleet en toch verandert het leven voortdurend. Er is geen begin en geen einde, alleen een voortdurende kringloop van materie

Nadere informatie

Dounia praat en overwint

Dounia praat en overwint Dounia praat en overwint Deze informatiefolder is een uitgave van Pharos, Expertisecentrum gezondheidsverschillen, in samenwerking met: Stichting Hindustani, Samenwerkingsverband Marokkaanse Nederlanders,

Nadere informatie

Bert staat op een ladder. En trekt aan de planten die groeien in de dakgoot. Hij verstopt de luidspreker en het stopcontact achter de planten.

Bert staat op een ladder. En trekt aan de planten die groeien in de dakgoot. Hij verstopt de luidspreker en het stopcontact achter de planten. Helaas Wanneer besloot Bert om Lizzy te vermoorden? Vreemd. Hij herinnert zich het niet precies. Het was in ieder geval toen Lizzy dat wijf leerde kennen. Dat idiote wijf met haar rare verhalen. Bert staat

Nadere informatie

Hij had dezelfde soort helm op als in het beeld vooraf...2 Mijn vader was verbaasd dat ik alles wist...3 Ik zat recht overeind in mijn bed te

Hij had dezelfde soort helm op als in het beeld vooraf...2 Mijn vader was verbaasd dat ik alles wist...3 Ik zat recht overeind in mijn bed te Hij had dezelfde soort helm op als in het beeld vooraf...2 Mijn vader was verbaasd dat ik alles wist...3 Ik zat recht overeind in mijn bed te kijken...4 De mensenmenigte opende zich in het midden...5 Toen

Nadere informatie

Stelling Wanneer een man met een ander geloof, of zonder geloof, in de synagoge komt, moet ook hij een keppeltje opzetten.

Stelling Wanneer een man met een ander geloof, of zonder geloof, in de synagoge komt, moet ook hij een keppeltje opzetten. Opdracht Bespreek met je klas deze stellingen. Dit kan met alle leerlingen tegelijkertijd of jullie kunnen in groepjes antwoord geven, deze opschrijven en ze kort presenteren voor de klas. Bedenk in ieder

Nadere informatie

Strategieles Verbanden (Relaties en verwijswoorden) niveau A

Strategieles Verbanden (Relaties en verwijswoorden) niveau A Strategieles Verbanden (Relaties en verwijswoorden) niveau A Wat doe je in deze les? Bij Nieuwsbegrip lees je altijd een tekst met het stappenplan. Je gaat vaak op zoek naar verbanden in een tekst. Wat

Nadere informatie

Gevaarlijke liefde. Weet jij wie die jongen is? Zit hij ook bij ons op school? Mooi hè, Kim? Maar wel duur! Ik geloof dat hij Ramon heet!

Gevaarlijke liefde. Weet jij wie die jongen is? Zit hij ook bij ons op school? Mooi hè, Kim? Maar wel duur! Ik geloof dat hij Ramon heet! Gevaarlijke liefde Gevaarlijke liefde In de pauze Mooi hè, Kim? Maar wel duur! Weet jij wie die jongen is? Zit hij ook bij ons op school? Als je verliefd wordt ben je in de wolken. Tegelijk voel je je

Nadere informatie

Sessie 68. Meningen over Wat Tyler. Mening in 1381. Mening Nu. Niet waar of Valt niet te zeggen

Sessie 68. Meningen over Wat Tyler. Mening in 1381. Mening Nu. Niet waar of Valt niet te zeggen Sessie 68. Meningen over Wat Tyler Mening in 1381 Mening Nu Niet waar of Valt niet te zeggen Sessie 68. Uitspraken over Wat Tyler Mensen moeten niet als slaven hoeven werken alleen maar omdat ze arm zijn.

Nadere informatie

Enkele vragen aan Kristin Harmel

Enkele vragen aan Kristin Harmel Enkele vragen aan Kristin Harmel Waar gaat Zolang er sterren aan de hemel staan over? Zolang er sterren aan de hemel staan gaat over Hope McKenna- Smith, eigenaresse van een bakkerij in Cape Cod. Ze komt

Nadere informatie

O, antwoordde ik. Verder zei ik niets. Ik ging vlug de keuken weer uit en zonder eten naar school.

O, antwoordde ik. Verder zei ik niets. Ik ging vlug de keuken weer uit en zonder eten naar school. Voorwoord Susan schrijft elke dag in haar dagboek. Dat dagboek is geen echt boek. En ook geen schrift. Susans dagboek zit in haar tablet, een tablet van school. In een map die Moeilijke Vragen heet. Susan

Nadere informatie

Lesbrief bij het boek Kiezen in de oorlog. Marte Jongbloed Roelof van der Schans

Lesbrief bij het boek Kiezen in de oorlog. Marte Jongbloed Roelof van der Schans Lesbrief bij het boek Kiezen in de oorlog Marte Jongbloed Roelof van der Schans Lees dit boek lekker rustig door. Beantwoord iedere keer als je een hoofdstuk uitgelezen hebt de vragen die bij dat hoofdstuk

Nadere informatie

FASE 1 - BEREID JE VOOR

FASE 1 - BEREID JE VOOR FASE 1 - BEREID JE VOOR STAP 1. BEDENK WAT JE WIL VERHAAL (EXODUS 1-4) Het verhaal van Mozes vind je in de Bijbel, in het boek Exodus. Daar kun je ook lezen hoe het verder ging. Hier vind je het verhaal

Nadere informatie

Meld. seksueel misbruik. aan de commissie-samson

Meld. seksueel misbruik. aan de commissie-samson Meld seksueel misbruik aan de commissie-samson Help ons Mijn naam is Rieke Samson en ik wil je vragen om ons te helpen bij het onderzoek naar seksueel misbruik van kinderen en jongeren. Zelf ben ik voorzitter

Nadere informatie

Bijlage VMBO-KB. geschiedenis en staatsinrichting CSE KB. tijdvak 2. Bronnenboekje. KB-0125-a-12-2-b

Bijlage VMBO-KB. geschiedenis en staatsinrichting CSE KB. tijdvak 2. Bronnenboekje. KB-0125-a-12-2-b Bijlage VMBO-KB 2012 tijdvak 2 geschiedenis en staatsinrichting CSE KB Bronnenboekje KB-0125-a-12-2-b Staatsinrichting van Nederland bron 1 Een beschrijving van een politieke stroming (rond 1870): Zij

Nadere informatie

Bijbellezing: Johannes 2 vers 1-12. Bruiloftsfeest

Bijbellezing: Johannes 2 vers 1-12. Bruiloftsfeest Bijbellezing: Johannes 2 vers 1-12 Bruiloftsfeest Sara en Johannes hebben een kaart gekregen In een hele mooie enveloppe Met de post kregen ze die kaart Weet je wat op die kaart stond? Nou? Wij gaan trouwen!

Nadere informatie

Hoe lang duurt geluk?

Hoe lang duurt geluk? Hoe lang duurt geluk? Op dit moment ben ik gelukkig. Na veel pech ben ik dan eindelijk een vrolijke schrijver. Mijn roman is goed gelukt. En ik verdien er veel geld mee. En ik heb ook nog eens een mooie,

Nadere informatie

Jezus vertelt, dat God onze Vader is

Jezus vertelt, dat God onze Vader is Eerste Communieproject 26 Jezus vertelt, dat God onze Vader is Jezus als leraar In les 4 hebben we gezien dat Jezus wordt geboren. De engelen zeggen: Hij is de Redder van de wereld. Maar nu is Jezus groot.

Nadere informatie

Ik ben Steenkool. Nooit meer oorlog groep 7-8. De Steenkool, een beetje Limburg is hem niet vreemd. En hij is niet zo goed in Engels.

Ik ben Steenkool. Nooit meer oorlog groep 7-8. De Steenkool, een beetje Limburg is hem niet vreemd. En hij is niet zo goed in Engels. De Steenkool, een beetje Limburg is hem niet vreemd. En hij is niet zo goed in Engels. Hi! I am de steenkool. De cole of de stone. I am black, zwart. And I kan fire geven. Jongens, dat is wat die Europese

Nadere informatie

Samen eenzaam. Frida den Hollander

Samen eenzaam. Frida den Hollander Samen eenzaam Samen eenzaam Frida den Hollander Tweede editie Schrijver: Frida den Hollander Coverontwerp: Koos den Hollander Correctie: Koos den Hollander ISBN:9789402122442 Inhoud Inleiding 1 Ik ben

Nadere informatie

Wijs Worden. werkboek. deel 1 DAMON

Wijs Worden. werkboek. deel 1 DAMON Wijs Worden werkboek deel 1 DAMON WW wb deel 1 mei2009.indd 1 5/25/09 10:33:45 AM Hoofdstuk 1 Over wat echt belangrijk is Paragraaf 1 Inleiding Opdracht 1, p.8 Hieronder staan twaalf standpunten over wat

Nadere informatie

Boek en workshop over het verlies van een broer of zus. Een broertje dood. Door Corine van Zuthem

Boek en workshop over het verlies van een broer of zus. Een broertje dood. Door Corine van Zuthem Het overlijden van een broer of zus is een ingrijpende gebeurtenis. Toch wordt het onderwerp in de rouwliteratuur doodgezwegen. Tot verbazing van Minke Weggemans. De pastoraal therapeute schreef er daarom

Nadere informatie

Melkweg. Goede reis. Lezen van Alfa A naar Alfa B. Reizen

Melkweg. Goede reis. Lezen van Alfa A naar Alfa B. Reizen Melkweg Lezen van Alfa A naar Alfa B Goede reis Reizen Colofon Melkweg Lezen van Alfa A naar Alfa B: Goede reis, 0 Auteurs: Merel Borgesius Kaatje Dalderop Willemijn Stockmann Dit katern is een uitgave

Nadere informatie

Wat was voor jou de belangrijkste reden om aan dit project mee te werken?

Wat was voor jou de belangrijkste reden om aan dit project mee te werken? Carpe Diem! Afgelopen december vertrokken vijf Nederlandse dames naar het prachtige Zuid-Afrika om hier mee te werken aan een summerschool in een township in Hermanus. Dit is een project van People4Change,

Nadere informatie

Wat is verantwoordelijkheid en waarom is het belangrijk?

Wat is verantwoordelijkheid en waarom is het belangrijk? Wat is verantwoordelijkheid en waarom is het belangrijk? Verantwoordelijkheid. Ja, ook heel belangrijk voor school!!! Het lijkt veel op zelfstandigheid, maar toch is het net iets anders. Verantwoordelijkheid

Nadere informatie

Een van de agenten komt naar hem toe. Nou, het is me het dagje wel, zegt hij. Nu zijn er toch rellen in de stad.

Een van de agenten komt naar hem toe. Nou, het is me het dagje wel, zegt hij. Nu zijn er toch rellen in de stad. Een dode De voetbalwedstrijd is afgelopen. Het stadion is bijna leeg. Het is koud, de zon schijnt bleek. Munck staat op de tribune van vak H en staart naar de dode man op de bank. Wat vreselijk, denkt

Nadere informatie

SOCIALE VAARDIGHEDEN MET AFLATOUN

SOCIALE VAARDIGHEDEN MET AFLATOUN SOCIALE VAARDIGHEDEN MET AFLATOUN Dit thema is opgesplitst in drie delen; gevoelens, ruilen en familie. De kinderen gaan eerst aan de slag met gevoelens. Ze leren omgaan met de gevoelens van anderen. Daarna

Nadere informatie

Spreekbeurten.info Spreekbeurten en Werkstukken http://spreekbeurten.info

Spreekbeurten.info Spreekbeurten en Werkstukken http://spreekbeurten.info Onderduiken Mijn spreekbeurt gaat over mensen die in de tweede wereldoorlog zijn ondergedoken. Mijn werkstuk heb ik gemaakt over Anne Frank. Anne Frank is in de tweede wereld oorlog ook ondergedoken. Vandaar

Nadere informatie

Naam: NEDERLAND IN OORLOG Begin WO2 (1932 tot 1940)

Naam: NEDERLAND IN OORLOG Begin WO2 (1932 tot 1940) Naam: NEDERLAND IN OORLOG Begin WO2 (1932 tot 1940) Adolf Hitler In 1933 kwam Adolf Hitler in Duitsland aan de macht. Hij was de leider van de nazi-partij. Hij zei tegen de mensen: `Ik maak van Duitsland

Nadere informatie

Naam: Mariska v/d Boomen. Klas: TG2C. Datum: 25 Juni. Docent: Van Rijt. Schrijfverslag.

Naam: Mariska v/d Boomen. Klas: TG2C. Datum: 25 Juni. Docent: Van Rijt. Schrijfverslag. Naam: Mariska v/d Boomen. Klas: TG2C. Datum: 25 Juni. Docent: Van Rijt. Schrijfverslag. Onze vragen: 1. Wanneer bent u met uw schrijfcarrière begonnen? 8 jaar geleden ben ik begonnen met het schrijven.

Nadere informatie

Waarom was het noodzakelijk dat Jezus stierf?

Waarom was het noodzakelijk dat Jezus stierf? Les 5 - Redding Vier feiten die je moet kennen om het Evangelie goed te begrijpen In deze bijbelstudies wordt gebruik gemaakt van de NBG-vertaling Dag 1 Waarom was het noodzakelijk dat Jezus stierf? In

Nadere informatie

Deze handreiking is van:

Deze handreiking is van: 9 lessen over het volgen van Jezus Deze handreiking is van: Deze lessen zijn geschreven Beryl Voorhoeve en opgemaakt door Judith Maarsen. Ten behoeve van de kinderstudiegroepen voor de bovenbouw Gebruikte

Nadere informatie

Netje is een meid! Vrolijke meid, uit een vissersdorp!

Netje is een meid! Vrolijke meid, uit een vissersdorp! Netje is een meid! Vrolijke meid, uit een vissersdorp! Haring! Verse haring! Wie maakt me los! Ik heb verse haring! Ha... ja, nou heb ik jullie aandacht, hè? Sorry, ik ben uitverkocht. Vandaag geen haring

Nadere informatie

Docentenvel opdracht 18 (De grote klimaat- en Europa- quiz)

Docentenvel opdracht 18 (De grote klimaat- en Europa- quiz) Docentenvel opdracht 18 (De grote klimaat- en Europa- quiz) Lees ter voorbereiding de volgende teksten en bekijk de vragen en antwoorden van de quiz. De juiste antwoorden zijn vetgedrukt. Wat wil en doet

Nadere informatie

Janusz Korczak. door Renée van Eeken

Janusz Korczak. door Renée van Eeken Janusz Korczak door Renée van Eeken Hoofdstukken 1. Inleiding 2. Wie was Janusz Korczak? 3. Zijn levensverhaal 4. Janusz Korzcak in deze tijd 5. Waarom ik hem gekozen heb 6. Nawoord 7. Bronvermelding 1

Nadere informatie

Misschien zit u hier wel met de grote vraag: wat is Kerst eigenlijk?

Misschien zit u hier wel met de grote vraag: wat is Kerst eigenlijk? 25 december 2015 1 e Kerstdag Sixtuskerk te Sexbierum Ds. A.J. (Anneke) Wouda Teksten: Hebr. 1:1-6 en Lucas 2: 15-21 Geliefden van God, gemeente van Christus, Kerstochtend 2015 U zit midden in een kerstviering,

Nadere informatie

Naam: DE BEELDENSTORM Ketters Luther en Calvijn

Naam: DE BEELDENSTORM Ketters Luther en Calvijn Naam: DE BEELDENSTORM Ketters Luther en Calvijn Filips II In 1566, meer dan vierhonderd jaar geleden, zijn veel mensen boos. Er is onrust in de Nederlanden. Er zijn spanningen over het geloof, veel mensen

Nadere informatie

Project Alcohol 2014

Project Alcohol 2014 Project Alcohol 2014 Naam: Jong geleerd is oud gedaan!!!! Laat je niet Naam: F L s E s E N Klas:!!! 1 Inleiding De carnaval komt eraan. Een feest dat gevierd moet worden. Maar is het feestje van plezier

Nadere informatie

De tijd die ik nooit meer

De tijd die ik nooit meer De tijd die ik nooit meer vergeet Jan Smit uit eigen pen deel 3 De Stiep Educatief De tijd die ik nooit meer vergeet De schrijver die blij is dat hij iets kan lezen en schrijven, vertelt over zijn jeugd.

Nadere informatie

Hitler op weg naar de macht Wie was Adolf Hitler?

Hitler op weg naar de macht Wie was Adolf Hitler? Hitler op weg naar de macht Wie was Adolf Hitler? Iedereen heeft wel eens van Adolf Hitler gehoord. Hij was de leider van Duitsland. Bij zijn naam denk je meteen aan de Tweede Wereldoorlog. Een verschrikkelijke

Nadere informatie

Les 3. Familie, vrienden en buurtgenoten

Les 3. Familie, vrienden en buurtgenoten www.edusom.nl Opstartlessen Les 3. Familie, vrienden en buurtgenoten Wat leert u in deze les? Een gesprek voeren over familie, vrienden en buurtgenoten. Antwoord geven op vragen. Veel succes! Deze les

Nadere informatie

ALLES DUBBEL. Survivalgids. voor startende tweelingmama s. Denise Hilhorst

ALLES DUBBEL. Survivalgids. voor startende tweelingmama s. Denise Hilhorst Voorproefje ALLES DUBBEL Survivalgids voor startende tweelingmama s Denise Hilhorst Inhoud Dubbel van start 7 Dubbel ervaren 8 Dubbel zwanger 10 Dubbel voorbereiden 19 Dubbel bevallen 25 Dubbel voeden

Nadere informatie

Toespraak 4 mei 2010 dodenherdenking Ds. A.J. Haak 1

Toespraak 4 mei 2010 dodenherdenking Ds. A.J. Haak 1 Toespraak 4 mei 2010 dodenherdenking Ds. A.J. Haak 1 Beste mensen, De meimaand is een mooie maand. Mei betekent zon en voorjaar, het betekent weer buiten kunnen zitten. Maar de maand mei betekent ook denken

Nadere informatie

Het huis van de angst en het huis van de liefde Preek van Jos Douma over Romeinen 8:15

Het huis van de angst en het huis van de liefde Preek van Jos Douma over Romeinen 8:15 Het huis van de angst en het huis van de liefde Preek van Jos Douma over Romeinen 8:15 U hebt de Geest niet ontvangen om opnieuw als slaven in angst te leven, u hebt de Geest ontvangen om Gods kinderen

Nadere informatie

De vluchtelingencrisis: oplossingen en inzichten van kinderen

De vluchtelingencrisis: oplossingen en inzichten van kinderen Door rechtopmigratie op 8 oktober, 2015-00:00 foto, school in Nederland uit 1937 De aanslepende vluchtelingencrisis en de daar bijhorende verklaringen van bepaalde politici heeft niemand onberoerd gelaten.

Nadere informatie