Bijzondere activiteiten tijdens DoeDag

Transcriptie

1 HBNieuws Verschijnt tweewekelijks GRATIS 30 e Jaargang nr 1-17 jan Bijzondere activiteiten tijdens DoeDag t Kraaienest is van boven tot onder gevuld met kinderen van de verschillende locaties voor buitenschoolse opvang van Kober kindercentra. Ze doen mee aan de speciaal voor hen georganiseerde DoeDag. Deze staat bol van de activiteiten: appelflappen bakken, muziek maken, geschminkt worden, dansen, meubeltjes pimpen, een spannende speurtocht doen en poppenspel kijken. Initiatiefnemers zijn Brigit Bazuin van Kober kindercentra en Eileen Beneken en Iris Stolk, combinatiefunctionarissen kunst en cultuur. LieJan van horen Op 3 januari staat er een hele drom kinderen voor de deur te wachten tot het eindelijk 9.30 uur is en ze naar binnen mogen. Ze gaan netjes naar de eerste activiteit waarvoor ze zich opgegeven hebben. In de loop van de ochtend wisselen ze van bezigheid. De zelfgemaakte appelflappen mogen worden afgebakken bij bakkerij Dikke Mik. Mevrouw Van Helden brengt appels uit haar eigen boomgaard mee. De kinderen luiste- Geluid uit een saxofoon krijgen, kost heel wat lucht. Foto: Liejan van Horen Annette Mandos inspireert de kinderen tijdens de Vuurwerkdans. Foto: Liejan van Horen ren vol verwondering naar haar, als ze vertelt hoe appels groeien. De ochtend wordt afgesloten met de vuurwerkdans. Wanneer de begeleiders de lunch nog maar net achter de kiezen hebben, staat de middagploeg kinderen al weer voor de deur. Workshops Tijdens de lunch blikken de aanbieders van workshops even terug op de ochtend. De kinderen brengen me tijdens de workshop op allerlei nieuwe ideeën, zegt Annette Mandos, die Begeleid door twee volwassenen maken de kinderen heerlijke appelflappen. als freelance dansdocent via De Stilte betrokken is bij de DoeDag. Martien van Oers van Muziekvereniging Fidelis laat de kinderen kennismaken met diverse muziekinstrumenten. Hij merkt op: Als ik de kinderen vraag wie er een muziekinstrument wil leren bespelen, steekt 80% van de kinderen zijn hand op. Popmuziek en handpoppenspel Tessa Hendrikx verzorgt samen met Silvester van Rijckevorsel de workshop van Rockstation Nieuwe Veste. Ze vertelt: Met groepjes van telkens tien kinderen in de leeftijd van acht tot twaalf jaar spelen we thema s zoals Seven Nation Army van The White Stripes en refreinliedjes als Ik neem je mee en Pricetag. Ron van Lemmeren brengt een educatief en interactief handpoppenspel met als thema natuur. Het is verbazingwekkend dat de kinderen voor elk milieuprobleem een Foto: Liejan van Horen verrassende oplossing weten te bedenken, stelt hij tevreden vast.

2 ADVERTENTIE PAGINA

3 Het Haagse Beemden Nieuws wordt uitgegeven door de Stichting Haagse Beemden Nieuws en wordt tweewekelijks gratis huis aan huis bezorgd. Oplage: exemplaren. Dagelijks bestuur: Bert Verschuren (voorzitter), Jan Krijgsman (penningmeester), Dries Brok (secretaris). HBN secretariaat: Dries Brok. Jac Trum. Hoofdredacteur: Redactie/eindredactie: Peter Geneuglijk (coördinatie), Bert van Gerven, Christian Goijaarts, Lars Hobma, Liejan van Horen, Nico Koevoets, Birgit van Overloop, Joke Touw, Rick Verschuren (jeugdredacteur), Anja Wierckx, Janneke van den Berg, Nelleke van der Zee. Fotografie: Dries Brok, Diana Vanpuijenbroeck, Liejan van Horen, Nico Koevoets, Jac Trum, Anja Wierckx, Bert van Gerven, Piet van Gerven, Jille Zuidema. Archief, aquarellen: William van der Zanden. Opmaak: Lex Heijtveldt (nabewerking foto s), Hans Peters (opmaak en coördinatie). Bianca Ondersteuning: van der Kolk, Jan Groot, Els Vermeeren. Em. Drukwerk/Acquisitie: de Jong BV, Baarle-Nassau. Postbus 8, 5110 AA Baarle-Nassau Tel , fax Verspreiding: Axender Roosendaal. Bezorgklachten: Per naar: (graag naam, adres, postcode en tel.nr vermelden!). KOPIJ voor krant nr. 2 van 31 januari 2013 uiterlijk inleveren voor vrijdag 18 januari 2013 op de volgende adressen : Advertenties (geen zoekertjes): Jan Roks, Tel uitgeverij@emdejong.nl t.a.v Jan Roks of via Zoekertjes Zoekertjes kunt u online opgeven via www. uitgeverijemdejong.nl. Klik op aanleveren en kies vervolgens voor zoekertjes. U kunt dan uw zoekertje opgeven voor zowel het Haagse Beemden Nieuws als voor andere Weekbladen uit de regio. Betaling geschiedt per automatische incasso. Komoord Redactie: 5, 4824 LK, Breda redactie@hbnieuws.nl Uw geschreven bericht graag inleveren in Word per . Aangeleverde digitale foto s minimaal 4 megapixels. De redactie is niet verantwoordelijk voor de inhoud van uw bijdrage. Indien noodzakelijk kan de tekst worden ingekort. Tenzij anders aangegeven is het geheel of gedeeltelijk overnemen van teksten uit HBNieuws met bronvermelding toegestaan 5 jaar Inloop Clément Vijf jaar geleden zette Jan Hopman een inloopochtend op in de Haagse Beemden. Hij had toen nooit gedacht dat het zo n succes zou worden. Als pastoraal werker van de Franciscuskerk in Breda-Noord had hij ook in de Hoge Vught al een koffie-inloop opgezet die goed werd bezocht. De gezamenlijke kerken in de Haagse Beemden wilden zoiets ook in Kesteren realiseren. Jan kreeg ook hiervan de leiding. Buurthuis De Loper was een voor de hand liggende keuze. In dit deel van de wijk wonen veel alleenstaanden die weinig contacten hebben in hun directe omgeving. Om deze mooie mensen met al hun verhalen elkaar te laten ontmoeten, was een trefpunt noodzakelijk dat voor iedereen toegankelijk moest zijn, onafhankelijk van zijn geloofsovertuiging. Het doel was elkaar te ontmoeten en te waarderen. De bezoekers kwamen, maar buurthuis de Loper bleek voor velen toch een te hoge drempel. Als alternatieve locatie kwam de Brede School in beeld, die nu Olympia heet. Elke dinsdagmorgen wordt daar een groep buurtbewoners verwelkomd met een gratis kopje koffie of thee. Wekelijks komen hier twintig tot dertig bezoekers die elkaar veel te vertellen hebben. De vaste kern van vrijwilligers probeert de dinsdagochtend spannend te houden. Zo werd er één keer per maand, samen met de Ouderkamer, een proeverij georganiseerd en zijn er thema s rond de feestdagen, een brunch en soms een aangeklede kop koffie. Ook worden er uitjes georganiseerd naar onder andere het drukkerijmuseum, het openluchtmuseum in Arnhem en een bierproeverij. Vriendschappen Kortom, iedereen die behoefte heeft aan een luisterend oor en kennis wil maken met zijn buurtgenoten, kan Kiek in de Wijk hier terecht. Hier ontstaan vriendschappen en zelfs liefdes! Dat had niemand durven hopen. Niemand hoeft zich meer alleen te voelen. De organisatie is in handen van een hechte groep vrijwilligers, die regelmatig trainingen volgt. Leuke collega s zijn zeker welkom! Receptie De samenwerking met de school is zo goed dat groep 8 aangeboden heeft om voor Inloop Clément een feestelijke nieuwjaarsreceptie te organiseren. Deze vindt plaats op 22 januari en u bent van harte uitgenodigd om de sfeer en de koffie te komen proeven! U vindt Inloop Clément aan de Vlierenbroek Elke dinsdagochtend open van 9.30 uur uur. Voor meer informatie belt u met Jan Hopman: Oudejaarsavond: een uitgebrande papierkliko van iemand die niet thuis was. De buurman kon hem nog net onder de carport vandaan trekken. Anders was de vuurzee niet te overzien geweest met alle gevolgen van dien voor de hele huizenrij... Foto: Bert van Halteren VERSCHIJNINGSDATA 2013 deadline verschijnings datum 2 18-jan jan feb feb feb feb mrt mrt mrt mrt mrt apr apr apr apr-13 9-mei-13 Toilet BSW groendienst opgeblazen. Foto: Bert van Halteren

5 Historisch Haagse Beemden Burgstsedreef 17 en een ijsbaan HoT o Ts PoT o Onze ware aard Het hele jaar door heeft het milieu de hoogste prioriteit en onze onverdeelde aandacht. Braaf scheiden wij onder meer papier, glas, plastic en gft-afval. Alles wat milieubewust, energiezuinig, gerecycled en CO2-neutraal is, kan op onze waardering rekenen. Want groen als wij zijn, willen we niets liever dan deze planeet wat beter achterlaten voor onze kinderen dan wij hem zelf hebben gekregen. Daarom letten we op energielabels, rijden we in zuinige, hybride auto s en compenseren we onze vliegreizen door het planten van bomen. Bedrijven die niets doen aan maatschappelijk verantwoord ondernemen, laten we voortaan links liggen. We zijn goed bezig. Burgstsedreef 17 eind jaren 40. De rails op de voorgrond waren van het treintje waarmee zand werd omgezet van de verderop gelegen Galgenakker naar een lager stuk grond tegenover de boerderij. Foto: collectie Henk van Opstal. Jan, de oudste zoon van Jan en Betje Boeren-Boot, wonende Burgstsedreef 17, vertelt over de omgeving waar hij leefde en woonde. Uit het bos komende zag je de twee boerderijen van Janssen en Franken. Bij Janssen liep een zandpad terug het bos in waar een waterplas lag. Die plas werd later een mooie vijver. Het verhaal gaat dat daar vroeger ook een slot gestaan heeft. In 1945 lagen er nog altijd grote stukken steen. Maar dan is het 31 december. Alle goede bedoelingen gaan opzij en onze ware aard komt boven. De eerder genoemde kinderen slenteren in groepjes door de straten met achter zich een spoor van afgestoken vuurwerk. Hun goedgevulde plastic tassen proberen het nog met de slogan zwerfafval, geen gezicht, maar er is geen houden aan. In een paar uur tijd liggen alle straten bezaaid met rommel. Prullenbakken, bushokjes en verkeersborden moeten het weer ontgelden. Mensen en dieren zoeken een goed heenkomen om aan het geknal te ontkomen en de jaarlijkse discussie laait weer op: moet consumentenvuurwerk verboden worden? Moet vuurwerk tijdens de jaarwisseling alleen nog worden afgestoken door professionals? Wie vuurwerkshows ziet zoals die bij de Harbour Brigde in Sydney zou bijna hopen van wel. Die show maakt in ieder geval meer indruk dan de sneue knallen en knalletjes die je in de Haagse Beemden hoort op oudejaarsdag. nico koevoets Omstreeks 1910 heeft het Mijnwerkersfonds stukken grond gekocht van Burgst. Hierop werden tussen 1915 en 1918 twee boerderijen gebouwd: Burgstsedreef 17 en Burgstsedreef 4. Vanaf die tijd woonde de familie Boeren daar. Vader Jan Boeren, op 30 september 1892 geboren op groot Overveld (Verloren Hoek), werd in 1933 eigenaar van de grond. Aan de vloeigracht stond een benzine- c.q. waterpomp op de dijk. Die pomp moest het land tot Burgst droog malen, maar na de koop van de grond in 1933 heeft Boeren sr. de pomp dezelfde dag al verplaatst naar de straat. Daar werd hij gebruikt om het weiland weer onder te laten lopen voor een ijsbaan. Deze werd door hem beheerd. De entree was 25 cent. Piet de Laat zorgde voor de verkoop van chocolademelk en snoep. De ijsbaan bestond tot in de oorlog. Door de buren is daar met karren zand een dijk omheen gelegd voor de ijsclub van de Beek. De broer van Jan, Hendrik Boeren vult het verhaal aan: De ijsbaan lag tegen een waterloop, ongeveer 200 meter van de boerderij van Boeren. Helaas zijn er geen foto s of verdere beschrijvingen van gevonden, maar een ijsclub was er dus wel. Bij de opening van de ijsbaan werden er wedstrijden verreden waar toch wel zo n 2000 mensen op af kwamen. Steeds was er veel vertier voor de mensen. Er kwam ook altijd een orgel voor de muziek. Dit orgel werd getrokken door een pony, maar indertijd waren de wegen in de winter zo slecht dat het paardje niet verder kon komen dan het landgoed. Jan Boeren sr. had dan een paar knollen die het orgel op de plaats van bestemming brachten. De ijsbaan werd aangelegd op initiatief van schoolmeester Dircken. Het werk werd uitgevoerd door vele buurtbewoners die met paard en kar zand aanreden om een wal te maken rondom de ijsbaan. (Bron: Naar Achter Emer en Rietdijk, door Henk van Opstal) Wijkverpleging via En het vuurwerkrood is nog niet van de straat gespoeld, of de volgende aanslag op het milieu is een feit. Met duizenden tegelijk worden onze afgedankte kerstbomen verbrand. Huizenhoge vlammen, grote rookwolken en verschroeid gras zijn het gevolg. Een activiteit waar menig brandweerman van zal smullen, maar zeg nu eens eerlijk: zijn echte kerstbomen nog wel van deze tijd? Als we onze mond het hele jaar zo vol hebben van het milieu, waarom blijven we dan jaarlijks wereldwijd honderdduizenden dennenbomen kappen? Om een paar weken onze huiskamer op te leuken en ze vervolgens weer buiten te smijten? Lekker milieubewust ben je dan! Is het ondertussen geen tijd om één lijn te trekken en te kiezen voor een kunstboom die jaren mee kan gaan? Het heeft immers weinig zin om elf maanden per jaar milieubewust te doen en vervolgens rond de jaarwisseling de boel weer te vervuilen. Groen ben je het hele jaar of je bent het niet. Een goed voornemen misschien? Sinds 1 december is Buurtzorg, een landelijke organisatie voor wijkverpleging, ook actief in de Haagse Beemden. De organisatie telt inmiddels meer dan 500 kleine zelfstandige teams, verspreid over heel Nederland. In Breda en omgeving werken zij nu met vijf teams. Als u hulp of advies nodig heeft, kunt u rechtstreeks contact opnemen met de wijkverpleegkundige van Buurtzorg, zonder dat u een indicatie of een verwijzing van de huisarts nodig heeft. U krijgt rechtstreeks een wijkverpleegkundige aan de lijn die u verder helpt. Vaak wordt er op hetzelfde moment al een afspraak met u gemaakt voor een huisbezoek. U krijgt geen centrale aan de lijn, hoeft geen keuzemenu in te toetsen en hoeft niet in de wacht te staan. Als u daadwerkelijk hulp nodig heeft, verzorgen wij de indicatie en kunt u er zeker van zijn dat u door een kleine groep ervaren wijkverpleegkundigen en ziekenverzorgenden geholpen wordt. U ziet niet meer dan vier tot zes gezichten bij u thuis. Buurtzorg werkt niet met uitzendkrachten. Iedereen die bij u komt voor de zorgverlening, is op de hoogte van wat er met u aan de hand is en welke afspraken er met u gemaakt zijn. Bovendien voeren de mensen die bij u, ook bij u in de buurt komen alle noodzakelijke verzorgende en verpleegkundige taken uit en wordt de zorg niet in stukjes geknipt. Er is een nauwe samenwerking met andere hulpverleners, waardoor de dingen die belangrijk voor u zijn zo goed mogelijk op elkaar afgestemd kunnen worden. Interesse? Neem dan contact op met een wijkverpleegkundige van Buurtzorg via Ook (wijk) verpleegkundigen en ziekenverzorgenden met belangstelling om bij Buurtzorg te komen werken, kunnen contact opnemen via of via de mail: bredanoord@buurtzorgnederland.com.

7 Nog één keer pieken Als Sinterklaas het land uit is, houdt de halve wereld zich bezig met het optuigen van de kerstboom. Slingers worden tevoorschijn gehaald en de kerstballen schitteren weer. De lichtjes worden aangebracht en het feestmaal kan beginnen. De zorgvuldigheid waarmee de kerstboom wordt opgetuigd, staat in schril contrast met zijn roemloze einde. Hij wordt na zijn taak op straat gegooid en belandt tussen de sterke kaken van de afvalwagen. Maar er zijn ook kerstbomen die nog één keer kunnen pieken. De kerstboomverbrandingen zijn een groot succes in Breda. Bert van Gerven. Het was gezellig druk tijdens de kerstboomverbranding aan de Somerweide. Het waren vooral de kinderen die de bomen hadden opgehaald Denzel de Rooij naast zijn kerstbomen. uit de omliggende straten. Maar ook ouders hielpen een handje mee en er waren bestelbusjes vol met kerstbomen. Denzel de Rooij (4) had samen De vlammen slaan metershoog de lucht in op de Somerweide. met zijn ouders in totaal 70 kerstbomen opgehaald. Joey Volders wist 22 bomen te verzamelen. Voor iedere ingeleverde kerstboom kregen de kinderen een lot. Tijdens de verbranding werd een loterij gehouden waarmee Foto: Piet van Gerven leuke spelletjes waren te winnen. Het vuur werkte mee als verlichting om de lootjes goed te kunnen zien. De kinderen die geen lot hadden, kregen na afloop snoepgoed. Foto: Piet van Gerven Kunstbomen Verschillende steden zijn afgestapt van het organiseren van kerstboomverbrandingen. Bomen worden daar versnipperd en het afvalmateriaal kan voor verschillende doeleinden worden gebruikt. In Breda is daar dus geen sprake van. De heer Hens van de gemeentereiniging hoopt dat dit ook nooit gaat gebeuren. Hij vindt het een mooi spektakel en hoopt nog jaren dit werk te kunnen doen. Hij merkt geen verminderd aanbod ondanks het grote aantal kunstkerstbomen. Het aanbod voor de brandstapel blijft groot genoeg om er een mooi vuur van te maken. Er zijn zo veel bomen dat ze niet allemaal een ereplaats konden krijgen en de overige gingen rechtstreeks de afvalwagen in. Om precies acht uur liep een medewerker van de brandweer naar de grote stapel om het vuur aan te steken. Binnen enkele seconden sloegen de vlammen tientallen meters de lucht in. Nog één keer stonden de bomen in de belangstelling; wat overbleef waren de leuke spelletjes en een hoop as. Jaarvergadering wijkraad BEKOM Op 27 februari 2013 houdt de wijkraad BEKOM haar jaarvergadering. Deze vindt plaats in centrum Heksenwiel. Tijdens de jaarvergadering zal worden ingegaan op: - de nieuwe groene warmtecentrale van het waterschap Brabantse Delta; - de betekenis van de gemeentelijke geluidskaart Haagse Beemden voor de wijk; - het rapport met betrekking tot de geluidsmetingen HSL ter hoogte van de Haagse Beemden. Uitnodiging en agenda zullen nog volgen. Trui Wijsneus Koffie Voor mijn eerste kop koffie niet aan mijn hoofd zeuren, is soms het eerste wat mensen tegen hun collega s zeggen als ze op hun werk komen. En dan hebben ze niet eens de avond tevoren te veel gedronken of s nachts slecht geslapen. Wel hebben ze waarschijnlijk het ontbijt overgeslagen, een slechte gewoonte. Veel mensen worden pas goed wakker na een kop koffie, ook wel een bakkie troost genoemd. Koffie is in elke supermarkt te koop: als bonen, gewoon of snelfilter gemalen, in pads. Maar niet alle koffie is even lekker. De smaak van de koffie wordt bepaald door het soort bonen dat erin verwerkt wordt. Er zijn twee variëteiten koffiestruiken: de arabica en de robusta. De vruchten van de arabicastruik smaken mild en bevatten weinig cafeïne; die van de robustastruik zijn pittig met veel cafeïne. In Nederland bestaat koffie altijd voor een deel uit arabicabonen: roodmerkkoffie bevat 70% arabica- en 30% robustabonen, terwijl er in goudmerkkoffie alleen arabicabonen zitten. Goudmerkkoffie is het duurst, omdat de opbrengst van een arabicastruik veel lager is dan die van een robustastruik. In Frankrijk is het oppassen geblazen. Daar zit in prachtig rood gekleurde pakken koffie gemaakt van 100% robustabonen. Niet te drinken zo bitter. En niet eens zo veel goedkoper dan een pak koffie van arabicabonen. Uiteraard zijn de lettertjes op de Franse pakken koffie priegelig klein, zodat menselijke vergissingen worden uitgelokt. Wie koffie in Franse cafés smerig vindt, weet nu wat daarvan de oorzaak is. Tegenover de echte koffieleuten staan de onvervalste theeleuten. Theeleuten houden niet van een stevig bakkie koffie, waarin ze zowat een lepeltje rechtop kunnen zetten. Een slap brouwsel met veel melk willen ze bij uitzondering nog weleens tot zich nemen. De echte koffiedrinker op zijn beurt gruwt van een aftreksel van lindebloesem of kamille. Om maar te zwijgen van groene of rooibosthee. Trui Wijsneus

9 MiKado, de andere kinderopvang Bij kinderopvang wordt vaak vooral gedacht aan een kinderdagverblijf, waar kinderen een aantal dagdelen per week verblijven. Maar kinderen kunnen ook op een andere manier verantwoord en plezierig worden ondergebracht bij gastouders, waarbij de tijden nog meer flexibel kunnen worden geregeld. Opvang is dan vaak ook goedkoper. Bovendien betaalt de overheid stevig mee. Daardoor is kinderopvang voor huishoudens met een minimuminkomen al vanaf een euro netto per uur mogelijk, oplopend tot enkele euro s voor de hogere inkomens. Jac Trum Carla van der Woord en Monique Lindeijer voeren samen het gastouderbureau MiKado. Ze zorgen ervoor dat zo n 120 kinderen een gastouder hebben, waar ze leuk, maar ook vakkundig worden opgevangen gedurende de dagen dat hun ouders werken. Over kinderopvang bij een gastoudergezin bestaan volgens Carla en Monique nog weleens misverstanden. Gastouders zijn geen pleegouders, maar gastouderopvang is gewoon een vorm van kleinschalige kinderopvang, vertellen de dames. MiKado staat borg voor de kwaliteit van de Carla van de Woord en Monique Lindeleijer leiden samen het gastouderbureau Mikado gastouders. Bijvoorbeeld omdat wij de gastadressen helpen met de kwaliteit door ze te ondersteunen bij het ontwikkelen van goede activiteiten en omdat we zo af en toe langs gaan. Minder stress Het prettige van gastouderopvang is dat het kleinschalig en persoonlijk is. Op een opvangadres mogen maximaal vijf kinderen worden opgevangen en daarvan mogen er twee onder de één jaar zijn. Daarvoor bestaan wettelijke regels. Ook moeten gastouders in het bezit zijn van een diploma en kennis hebben van kinder-ehbo. En wij stellen zelf nog wat hogere eisen. Zo vinden we het belangrijk dat een gastouder (werk)ervaring heeft met kinderen, aldus de dames. Veel ouders vinden het een voordeel van de gastouderopvang dat er minder stress is dan soms op kinderdagverblijven. De groepen zijn immers kleiner. Winnaars strippenkaartactie Heksenwiel In de maand november organiseerde winkeliersvereniging Heksenwiel een strippenkaartactie. Foto: Jac Trum Deskundig Carla en Monique hebben beiden een deskundige achtergrond, waardoor ze de gastouders prima kunnen begeleiden. Carla vanuit het onderwijs en Monique met veel ervaring in de kinderopvang. MiKado is gevestigd aan het Buitenerf 132 in de Haagse Beemden en telefonisch te bereiken op Bijna strippenkaarten werden huis aan huis verspreid in de Haagse Beemden. De consument werd in de gelegenheid gesteld om te profiteren van de vele verschillende aanbiedingen van de Heksenwielwinkels die op de strippen werden aangeboden. De actie duurde tot en met zaterdag 24 november. Inmiddels zijn alle ingeleverde strippen opgehaald en zijn de drie prijswinnaars bekend. Op de achterzijde kon de klant namelijk zijn gegevens noteren en daarmee maakte men automatisch kans op drie prijzen. Op zaterdag 22 december werden de drie prijzen overhandigd door de kerstman aan de winnaars: 1ste prijs: 250,00 aan waardebonnen Heksenwiel: familie Van Lingen 2de prijs: 100,00 aan waardebonnen Heksenwiel: R. van Ginneke 3de prijs: 50,00 aan waardebonnen Heksenwiel: Marjan Trum

11 Fietsersbond strijdt voor veilige fietspaden In november besteedde HBNieuws ruim aandacht aan de slechte staat van sommige fietspaden in onze wijk. De foto s die onze lezers stuurden, lieten zien dat slijtage en slecht onderhoud op diverse plaatsen hun tol eisen. Ons artikel trok ook de aandacht van de Fietsersbond Breda, die knelpunten voor fietsers signaleert en doorgeeft aan de gemeente Breda. Christian Goijaarts Voorzitter Rob Kremers: In het voorjaar van 2012 zijn we met de wethouder en de gemeente het project Fietsnetwerkers begonnen. Hierbij werken wij met een netwerk van fietsers, die problemen met fietspaden aan ons doorgeven via internet. Deze knelpunten sturen wij door naar de gemeente, die ze vervolgens aanpakt. Als Fietsersbond zitten wij regelmatig met de gemeente rond de tafel om de doorgegeven punten te bespreken. Het project Fietsnetwerkers is in november, na een zeer positieve evaluatie, een definitieve werkwijze geworden. Vijftig klachten Het afgelopen jaar kregen we zo n vijftig klachten binnen vanuit de Haagse Beemden. De meeste gaan over scheuren in het asfalt, wortelopdruk, slijtage bij kruisingen met doorgaande wegen, kapotte lantaarnpalen, losliggende stoeptegels en slecht afgestelde verkeerslichten. Met name over het Moerenpad komen veel klachten binnen. De gemeente heeft daar ook al actie ondernomen. Zo is de verlichting gerepareerd en is een deel van de wortelopdruk en de scheuren in het asfalt intussen hersteld, maar wat ons betreft nog niet voldoende. Zelf melden Wanneer mensen een klacht hebben over fietspaden in de wijk, dan horen wij die graag. Op onze website, kan een contactformulier worden ingevuld. Vervolgens controleert een lid van de Fietsersbond de klacht, waarna hij deze doorgeeft aan de gemeente. Deze meldingen worden apart behandeld. Mensen kunnen zich via onze site ook aanmelden als Fietsnetwerker en staan zo geregistreerd als vaste klachtenmelder. Ik woon zelf in de wijk en draag graag mijn steentje bij aan een goed fietsklimaat. Ik hoop dan ook dat we dit jaar de binnengekomen meldingen weer adequaat kunnen oplossen in overleg met de gemeente. Klachten over asfaltslijtage staan in de top vijf. Hier ziet u de gehavende fietsersoversteek in de Heienlangdonk. Blikschade! Ook de stadsbus ontkomt er niet aan. Kiek in de Wijk Foto: Dries Brok Foto: Piet van Gerven

13 Heropening Sportcafé de Ganzerik Na weken van timmeren en zagen is Sportcafé de Ganzerik weer klaar om de wijkbewoners een gezellige tijd te bezorgen. De zes weken durende verbouwing was nodig om de geluidsoverlast te minimaliseren volgens uitbater John van de Goorbergh. Zodra de entourage naar zijn zin is aangepast, gaat hij nog veel meer leuke zaken ondernemen, waarvan de wijkbewoners en de omliggende bedrijven kunnen profiteren. Maar dat zit nog in het vat. Nelleke van der Zee Hier en daar is er nog een spoor te zien van de verbouwing, maar uitbater John en vrijwilligster Elma kijken trots om zich heen. De klus is geklaard. Geluidswerend plafond, - glas en wanden zorgen ervoor dat de wijkbewoners geen last hebben van wat er zich binnen het café afspeelt. Wij hebben pas een cd-opname gehad en hebben gecontroleerd of de geluidssterkte buiten, de voorschriften niet overschreed, vertelt John. De klachten omtrent de overlast dateren al van jaren geleden. Mijn voorgangers hebben daar ook het nodige commentaar op gehad. Ik heb altijd getracht om in harmonie met mijn omgeving te leven. Daarom heb ik ook gehoor gegeven aan het verzoek om deze kostbare verbouwing te laten doen. John en Elma zijn helemaal klaar voor de heropening. Heropening John: Bewoners kunnen bij ons terecht voor onder andere darten, biljarten en bridge. De heropening vond plaats op vijf januari tijdens onze nieuwjaarsreceptie, die druk werd bezocht door de wijkbewoners. Met de carnaval hebben wij ook een leuk en vol programma en de Zovaakweek zal in de zomervakantie wederom hier gehouden worden. Op 17 december vond een gesprek plaats tussen wethouder Bergkamp, de omwonenden en mij over de aangepaste situatie qua geluidsoverlast. Over enkele maanden (na de Foto: Jille Zuidema carnaval) zal een evaluatiegesprek plaatsvinden. Ik ga ervan uit dat het probleem naar behoren is opgelost. Meer info: Nie naor D n Loper maor naor D n Gàànzerik Jarenlang is er carnaval gevierd in De Loper, maar dat kan nu niet meer. Voor de bewoners van Kesteren en de Muizenberg is De Ganzerik de dichtstbijzijnde gelegenheid om de Drie Dolle Dagen te vieren. Echt naast de deur is De Ganzerik voor hen niet, wat John van den Goorbergh ertoe heeft gebracht om een gratis taxi naar en van zijn etablissement in te zetten. Liejan van Horen Elma van Kastel is betrokken bij de organisatie van carnaval 2013 in Kesteren/Muizenberg. Wachtend op John begint ze met het toelichten van het programma: Op zaterdag-, zondagen maandagmiddag zijn er van tot uur activiteiten voor de kinderen: ze kunnen kijken naar een clown die figuren van ballonnen maakt, zich laten schminken en overheerlijke poffertjes eten. Bovendien kan het leukst verklede kind een prijs winnen. Avondprogramma Af en toe rondkijkend of John al in zicht is, gaat Elma verder: Het avondprogramma voor de volwassenen sluit direct aan op het kinderprogramma: van tot uur. Op vrijdagavond is er een kapellenfestival in samenwerking met Muziekkapel De Fiepers. Op zaterdag- zondagen maandagavond treedt een keur aan artiesten op, waaronder Helemaal Hollands, DJ Bompa & de Mens, Will de Brouwer, Mister Nightlife, Tropical drive-in show en De Mannen van Brabant. Tenslotte is er nog de verkiezing van de Leukste Snuiter, degene die het leukst verkleed is. Taxi Als John eindelijk binnenstapt, begint hij meteen over de taxi: Ik wil tijdens de carnaval van vrijdag tot en met maandag van tot uur een gratis taxibus laten rijden om carnavalsvierders thuis op te halen en weer naar huis te brengen. Deze gratis service heet De Ganzerit en onze chauffeur is te bereiken via Ik beoog met deze service een veilig carnaval te waarborgen voor eenieder in de Haagse Beemden.

15 Jeugdprins(es)verkiezing Zie jij het ook zitten? Om als Jeugdprins(es) het jeugdcarnaval in Giegeldonk aan te voeren? Doe dan mee aan de Jeugdprins(es) verkiezing op zondag 20 januari bij Bowlingpoint (Hambroeklaan 1). s Middags rond uur gaan de deuren open om de kandidaten (en natuurlijk het publiek) binnen te laten. Jongens en meisjes die deelnemen, strijden in een carnavaleske, speelse competitie om de titel Jeugdprins óf Jeugdprinses van Giegeldonk Dit gebeurt onder leiding van een oud-prins. Ben jij tussen de 8 en 12 jaar oud, wil Foto s: Diana Vanpuijenbroeck Promotiemiddag CC Giegeldonk CC Giegeldonk organiseert ook dit jaar weer diverse carnavalsactiviteiten voor senioren en kinderen, de Optocht en de Bonte Bimde Avond. Om deze evenementen te bekostigen, worden pins verkocht. Voor drie euro komt u in het bezit van deze must voor elke carnavalsvierder. Ook wordt er weer een collecte gehouden, met toestemming van de gemeente Inschrijven optocht Giegeldonk je meedoen aan de verkiezing en vinden je ouders het goed, geef je dan zo snel mogelijk op via jeugdprinsverkiezing@giegeldonk.nl. Word je niet gekozen als Prins of Prinses, dan mag je altijd meedoen als Jeugdraadslid, Page, Politie, Majordomus of Nar! Wil je jezelf sowieso aanmelden voor één van die functies? Mail dan ook naar het mailadres hierboven. Meteen na de verkiezing worden de gekozen Prins(es) en Jeugdraadsleden officieel geïnstalleerd door Prins Nillus en de voorzitter van CC Giegeldonk. Meer informatie? Kijk op nl. Bonte Bimde Avond: Hollands Glorie in Giegeldonk Breda. De opbrengst hiervan komt ten goede aan het organiseren van de diverse carnavalsactiviteiten. Prins Nillus, de Raad van Elf en hofkapel de Bimde Blaozers gaan op zondagmiddag 27 januari langs de deuren om te collecteren en om pins te verkopen. CC Giegeldonk hoopt op uw gulle bijdrage en wil u alvast bedanken voor de ondersteuning! Op zaterdag 9 februari trekt de carnavalsoptocht weer door de Giegeldonkse straten; een onlosmakelijk onderdeel van het carnavalsfeest in de Haagse Beemden. Mensen die willen deelnemen aan deze optocht kunnen zich op zondag 20 januari tussen uur en uur inschrijven. Dit gebeurt aansluitend aan de Jeugdprins(es)verkiezing bij Bowlingpoint aan de Hambroeklaan 1. U kunt hier ook terecht voor informatie en hulp, of gewoon voor een gezellige middag. Inschrijven is ook mogelijk via de website van Giegeldonk, www. giegeldonk.nl. Waar Nederland bekend om is geworden, weten we allemaal wel. Molens, klompen, tulpen, drop, bitterballen, oranjebitter en kaas. Maar waar is Giegeldonk nou mede bekend door geworden? Juist, de Bonte Bimde Avond natuurlijk! Weet je nog, die ene keer?, Wat hebben we toen gelachen! en Als ik daaraan terugdenk Allemaal uitspraken over dé avond die je niet mag missen. Bonte Senioren Middag Op zondag 3 februari worden de oudere wijkbewoners weer in het zonnetje gezet door onder andere Prins Nillus en zijn Raad van Elf, de Jeugdprins en zijn gevolg, hofkapel de Bimde Blaozers, de Fiepers en koor Ook dit jaar is de zaal eigenlijk te klein voor het programma dat op de rol staat. Bekende en nieuwe tonpraters laten u weer gieren van het lachen. Samen met muziek en dans vormen deze optredens de rode draad van de avond. Kom ook naar Hollands Glorie in Giegeldonk op zaterdag 2 februari bij Bowlingpoint (Hambroeklaan 1). De Bonte Bimde Avond gaat om uur van start. De zaal is open vanaf uur. Kaarten kosten 6,50 en zijn aan de deur te koop. U kunt ook voor 5,75 kaarten bemachtigen via de voorverkoopadressen: C1000, Optiek Czyzewski en Bowlingpoint. Errug Eej. Een middag om trots op te zijn! De middag begint om uur. De zaal is open vanaf uur. Kaarten kosten 2,- en zijn te koop aan de informatiebalie van Centrum Heksenwiel, Heksenwiellaan 2.

17 W ie aar?r?r?r?? at Huisartsengroep Haagse Beemden Z. Hamidi, Spank 120, T: , Spoednummer: Meer informatie op M.P. Frankenhuis, Arenberglaan 229, T: In het Medisch Centrum Kroeten, Helmkruid 4, 4823 MK Breda: J.P.H.M. Bressers, T: ; B. Jagt, T: ; R. Roothans, T: ; G.J.M.M. van der Steen & Y. van der Steen-Janssen, T: ; R.M. Stoopendaal, T: In het Medisch Centrum Donk, Essendonk 7a, gebouw 4010, 4824 DA Breda: J.M.C. Pelgrom-de Bruin en J.C. van Nispen, T: Weekend- en avonddiensten Wie s avonds of s nachts, in het weekend of op een feestdag dringend een huisarts nodig heeft, kan bellen naar de Huisartsenpost in het Amphia-ziekenhuis Molengracht 21, T: U wordt alleen geholpen na telefonische afspraak. Apotheken Apotheek Haagse Beemden, Hondsdonk 60, T: ; Apotheek Kroeten, Helmkruid 2, T: , Apotheek De Waag, Heksenkruid 6, T: De avond-, nacht- en weekenddiensten worden verzorgd door de Dienstapotheek Breda BV in Amphia ZH, locatie Molengracht (volg borden Amphia) Spoedeisende Hulp, T: Op het terrein wordt verwezen naar de Huisartsenpost, Dienstapotheek en Eerste Hulp. Tandartsen R.M. Boer, Brandebeemd 29, T: ; N. Lacroix, Lange Slagen 32, T: ; A.M. Martens, Regenwulp 5, T: ; P.H.A. van Unnik, Helmkruid 6, T: , K. Tanka, Essendonk 7a, T: (tevens orthodontie). Verloskundige Praktijk Prinsenbeemden T: Irma Franken en Nienke Koster. Spreekuur: MC Donk. Essendonk 7a, gebouw Spreekuur: MC Kroeten Helm kruid 4c Verloskundig Centrum T: Kitty Beekx, Hethy Krijnen, Marjolein Krijnen, Durvina Loosman en Wendy Verhagen. Spreekuur: MC Kroeten, Helmkruid 4c Verloskundigenpraktijk Het Zomerhuis T: Dominique Hegter-mans, Sanne Jeurissen, Lotte Liesker en Hanneke Pieterse. Spreekuur: MC Kroeten, Helmkruid 4c. Zie ook: De volgende editie van HBNieuws verschijnt op 31 jan Centrum voor Jeugd en Gezin Breda Voor kleine of grote vragen kunt u terecht bij het CJG. 24 uur per dag bereikbaar via gratis telefoonnummer of mail naar info@ cjgbreda.nl Het CJG is een netwerkorganisatie met onder meer School-CJG-ers op basisscholen en in wijken. Voor de Haagse Beemden is dat Chantal Hendrickx: chantal.hendrickx@ cjgbreda.nl. Voor meer informatie: Voor overige diensten zie Datum Tijd Activiteit Locatie Organisator Bijzonderheden Informatie Niemand Buitenspel training Heksendans 4 Niemand Buitenspel n.v.t. - Volledig traject - VV Boeimeer 17-jan Training Dutch Career Cup Heksendans 4 Dutch Career Cup n.v.t. - Volledig traject - VV Boeimeer 18-jan 19:00-21:00 Nieuwjaarsbijeenkomst Autopia 21-jan 24-jan Galaxy, Gageldonksepad 3a Surplus Welzijn Voor iedereen vanaf 16 jaar met een autismespectrumstoornis en een normale tot hoge begaafdheid. Op inschrijving. 3 euro Kelly Meeuwisse, of kelly.meeuwisse@surpluswelzijn.nl Niemand Buitenspel training Heksendans 4 Niemand Buitenspel n.v.t. - Volledig traject - VV Boeimeer Training Dutch Career Cup Heksendans 4 Dutch Career Cup n.v.t. - Volledig traject - VV Boeimeer Niemand Buitenspel training Heksendans 4 Niemand Buitenspel n.v.t. - Volledig traject - VV Boeimeer Training Dutch Career Cup Heksendans 4 Dutch Career Cup n.v.t. - Volledig traject - VV Boeimeer 25-jan 19:00-21:00 Filmavond Autopia 28-jan 31-jan Galaxy, Gageldonksepad 3a Surplus Welzijn Voor iedereen vanaf 16 jaar met een autismespectrumstoornis en een normale tot hoge begaafdheid. Op inschrijving. 3 euro Kelly Meeuwisse, of kelly.meeuwisse@surpluswelzijn.nl Niemand Buitenspel training Heksendans 4 Niemand Buitenspel n.v.t. - Volledig traject - VV Boeimeer Training Dutch Career Cup Heksendans 4 Dutch Career Cup n.v.t. - Volledig traject - VV Boeimeer Niemand Buitenspel training Heksendans 4 Niemand Buitenspel n.v.t. - Volledig traject - VV Boeimeer Training Dutch Career Cup Heksendans 4 Dutch Career Cup n.v.t. - Volledig traject - VV Boeimeer 1-feb 19:00-21:00 Inloop Autopia ACTIVITEITENKALENDER Galaxy, Gageldonksepad 3a Surplus Welzijn Voor iedereen vanaf 16 jaar met een autismespectrumstoornis en een normale tot hoge begaafdheid. Op inschrijving. 3 euro Kelly Meeuwisse, of kelly.meeuwisse@surpluswelzijn.nl 3-feb Wedstrijd gageldonk-blauwe kei Moerenpad NAC Street League 12 t/m 15 - Volledig traject - trapveldje 4-feb Niemand Buitenspel training Heksendans 4 Niemand Buitenspel n.v.t. - Volledig traject - VV Boeimeer Training Dutch Career Cup Heksendans 4 Dutch Career Cup n.v.t. - Volledig traject - VV Boeimeer 7-feb Niemand Buitenspel training Heksendans 4 Niemand Buitenspel n.v.t. - Volledig traject - VV Boeimeer Training Dutch Career Cup Heksendans 4 Dutch Career Cup n.v.t. - Volledig traject - VV Boeimeer Geef uw activiteiten voor de kalender tijdig aan ons door op ons adres: activiteitenkalender@hbnieuws.nl

19 Win een overheerlijke vlaai van de week Geef uw oplossing door via onze website Kies in het menu de optie Kruiswoordpuzzel en vul de oplossing (het winwoord) in het formulier in. Uiterste inzenddatum: 26 jan Winnaar nr. 22: Roos Janssen-Oomens, Heksenrij 15 Kerke lijk Nieuws Voor informatie: Jefta kantoor BETHLEHEMPAROCHIE HAAGSE BEEMDEN Jongerenhuisgroep: elke woensdag om uur: Waterloostraat 11, bij Michael en Nanja Valenteijn Secretariaat: Gageldonksepad 7, tel , ( ) bereikbaar op werkdagen van fax Alphacursus Bedoeld voor mensen die iets meer over het Bethlehemkerk, Gageldonksepad 9, Lucaskerk, christelijk geloof willen weten. Tweeschaar 125, tel Voor informatie en opgave: GeertJan en Heidi secretariaat@bethlehemparochie.nl Schouten, Maaibeemd 43 ( ) Website: Pastor: Frans Verkleij, bereikbaar via het WIJKGEMEENTE NOORDERBEEMDEN secretariaat. VAN DE PKN TE BREDA Overzicht vieringen: Zondag 20 jan. 2 e zondag door het jaar uur Lucaskerk, eucharistieviering Voorganger: J. Bot uur Bethlehemkerk, oecumenische viering Voorgangers: F. Verkleij en W. Bisschop Zondag 27 jan. 3 e zondag door het jaar uur Lucaskerk, woord en communieviering Voorganger: F. Verkleij uur Bethlehemkerk, woord en communieviering Voorganger: F. Verkleij m.m.v. het Bethlehemkoor Elke dinsdagmorgen Open Inloop in Inloop Clement van 9.30 tot uur. Inloop Clement is gevestigd in Kindcentrum Olympia, Vlierenbroek EVANGELISCHE KERK JEFTA Kantoor: Voorerf 7, 4824 GM Breda Wat is Jefta? Jefta is een kerk van evangelische christenen uit Breda en omstreken. Het zijn mensen van allerlei leef tijden en achtergronden, die willen werken aan een persoon lijke relatie met God en een goede verstand houding met de men sen om hen heen. De diensten zijn gevarieerd en laag drempelig; ze staan open voor ie der een, natuurlijk ook voor gasten. Kinderen, tieners, jongeren en volwassenen van allerlei culturen en achtergronden hebben binnen Jefta een plek van ontmoeting gevonden. In de eerste plaats met God, maar daarnaast ook met elkaar. Er is kinderopvang (crèche) voor de allerkleinsten tot 2½ jaar. Kinderkerk De Ark om uur. De kinderen van 2½ t/m 12 jaar hebben hun eigen programma. Ook de tieners hebben om de 14 dagen een eigen tienerdienst. Zondagse diensten: uur Anna Rozenkranskerk, Meidoornstraat januari : Dienst Spreker: Hans van der Meulen 27 januari : Dienst Spreker: Rick Verkijk Huisgroepen in de Haagse Beemden, elke woensdag om uur: Kerkgebouw: Lucaskerk, Tweeschaar 12, Breda, tel Wijkpredikant: ds. Wim Bisschop, Elise van Calcarstraat 23, tel voorzitter: Rolf Boertien, tel: mailadres: Voorzitter@NoorderBeemden.nl scriba: Peter Schuitmaker mailadres: Scriba@ NoorderBeemden.nl kerktaxi: Mark Michels, tel website: Open Kerk Elke woensdagochtend is de Lucaskerk open: voor een praatje, een kop koffie of gewoon even stil zitten in de kerkzaal en eventueel een kaarsje branden. Voor veel bezoekers en ook voor gastheren en gastvrouwen een bijzonder moment in de week. Van uur staan de deuren open en is de koffie klaar. U bent van harte welkom. Overzicht vieringen: Zondag 20 januari: Oecumenische viering, gebedsweek eenheid Aanvang uur in de Bethlehemkerk Voorgangers: ds. W.J. Bisschop en pastor F. Verkleij Zondag 27 januari: Maaltijd van de Heer, compassiepreek Aanvang uur Voorganger: ds. T.O.F. van Prooijen, Breda KAPEL H.H. MARIA/DYMPHNA Moerenpad 10 (achter de Bethlehemkerk). Iedere eerste zondag van de maand wordt in de kapel een Vesperviering gehouden. Er worden teksten uit enkele psalmen gebeden, afgewisseld met dwarsfluit muziek en momenten voor eigen meditatie. Aanvang uur. Einde uur OECUMENISCHE CHR. SAMENKOMST INDONESIE NEDERLAND (Pesekutuam Oikumene Indonesia Nederland) Secretariaat: Weegbladtuin 3, tel duice49@casema.nl Informatie: tel KRUISWOORD PUZZEL v Persbelangen P1328 P Kruiswoordpuzzel Welk winwoord komt er in het balkje? HORIZONTAAL: 1 zwaaien; 6 zangvogel; 12 zangvogel; 13 Europese taal; 15 etage; 17 bakmengsel; 19 naarling; 20 zangnoot; 21 bosgewas; 23 evenzo; 25 zout; 27 kleiaarde; 28 schaakstuk; 30 Turkse tarwe; 31 water in Utrecht; 32 dagtekenen; 34 onderzoeksinstituut; 35 laatstleden; 36 vogel; 37 Europeaan; 39 voegwoord; 40 aldus; 41 ten laatste; 42 dwarshout; 43 voegwoord; 44 kanaalpeil; 46 geldla; 49 gevangenis; 51 zuurgraad; 53 boerderijgrond; 55 afgezant; 58 slang; 59 plaats in België; 61 goudmunt; 62 rustig; 63 vr. munt; 65 varken; 66 vrucht; 67 maanstand; 68 bloem; 70 prooi; 72 achter; 73 zacht; 74 strook; 76 jachthond; 77 zitplaats. VERTICAAL: 2 dreumes; 3 elkeen; 4 grondsoort; 5 plaats op de Veluwe; 7 voorz.; 8 vluchtheuvel; 9 graantrechter; 10 boom; 11 zintuig; 14 rivier in Canada; 16 hijswerktuig; 18 afvoer; 19 knaagdier; 20 zuivere; 22 vertraging; 24 ontsloten; 26 huisdier; 28 achterste; 29 oponthoud; 32 lidwoord; 33 neon; 36 beroep; 38 speelgoed; 44 berging; 45 haardos; 47 water in Noord-Brabant; 48 gemene; 50 water in Friesland; 51 Europees land; 52 vleessoort; 54 Europeaan; 56 dashond; 57 vereniging; 58 waskuip; 60 schildpad; 62 manlijk dier; 64 kachelzwart; 66 beest; 69 in orde; 71 stonde; 73 persoonlijk vnw.; 75 familielid. HORIZONTAAL: 1 pallet; 6 kabaal; 12 saai; 14 mono; 16 OL; 18 sr.; 19 boe; 21 Ne; 22 hé; 23 nap; 24 voordat; 27 pet; 28 e.k.; 29 mens; 30 eren; 32 kt.; 33 ka; 35 e.a.; 37 dille; 40 bas; 42 egger; 44 no.; 45 lee; 46 lijn; 47 AP; 48 knoop; 50 sta; 52 gevel; 55 t.o.; 58 Ee; 59 af; 61 kamp; 64 Oder; 66 PS; 67 lek; 68 Zaandam; 70 hut; 71 ijl; 72 nu; 73 nee; 74 mm; 76 pi; 77 leuk; 79 deeg; 81 katrol; 82 tortel. v OPLOSSING WK 22 Winwoord: ONTOEPASSELIJK VERTICAAL: 2 as; 3 las; 4 larve; 5 ei; 7 a.m.; 8 bonte; 9 Ane; 10 a.o.; 11 lonend; 13 dor; 15 letter; 17 lak; 19 bos; 20 Ede; 22 hek; 25 ons; 26 are; 29 mal; 31 neg; 33 kloot; 34 ga; 36 agave; 38 Inn; 39 elp; 40 bes; 41 sla; 42 eng; 43 Epe; 48 kwalijk; 49 ook; 51 tij; 53 eer; 54 listig; 56 oma; 57 Ida; 60 fel; 62 azuur; 63 pan; 64 ode; 65 emmer; 66 pup; 69 neb; 72 net; 75 met; 77 la; 78 k.o.; 79 do; 80 ge. Puzzelwk indd :28