Addendum PE Plus Adviseur Consumptief krediet

Transcriptie

1 Addendum PE Plus Adviseur Consumptief krediet Dit addendum is uitsluitend voor persoonlijk gebruik en het is niet toegestaan om het digitaal of in kopie door te sturen naar anderen. Met dit addendum heeft u een overzicht van de aanvullingen op de syllabus PE plus Adviseur Consumptief krediet versie De gewijzigde fiscale cijfers hebben we niet opgenomen in dit addendum, omdat deze tijdens het examen worden gegeven. Wij wensen u succes met uw studie Lindenhaeghe Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar worden gemaakt door middel van druk fotokopie microfilm of op welke andere wijze dan ook zonder voorafgaand schriftelijke toestemming van Lindenhaeghe. Hoewel bij deze uitgave de uiterste zorg is nagestreefd, aanvaarden de auteurs, redacteuren en Lindenhaeghe geen aansprakelijkheid voor eventuele fouten en onvolkomenheden, noch voor de gevolgen hiervan. INHOUDSOPGAVE

2 1 AANVULLING CONSUMPTIEF KREDIET VERTALING NAAR DE PRAKTIJK (TOEGEVOEGD HOOFDSTUK) ORIËNTATIE INVENTARISATIE ANALYSE GEGEVENS HET ADVIES AFSLUITEN VAN DE OVEREENKOMST VERSTREKKEN VAN DE LENING BEHEER VAN HET KREDIET ANTWOORDEN OP DE VRAGEN 13 2 OVERIGE ACTUALITEITEN (TOEGEVOEGD HOOFDSTUK) MODULE BASIS 18 3 PROFESSIONEEL GEDRAG, INTEGRITEIT & ADVIESVAARDIGHEDEN (TOEGEVOEGD HOOFDSTUK) /Addendum PE Plus CK 2

3 1 AANVULLING CONSUMPTIEF KREDIET 1.1 VERTALING NAAR DE PRAKTIJK Tirza heeft net haar examen Wft Consumptief Krediet met goed gevolg afgelegd. Over een uur heeft ze haar eerste afspraak met een klant, Willem. Hij wil een consumptief krediet afsluiten. Om zich voor te bereiden, overdenkt Tirza nog even de stappen die ze allem aal moet doorlopen om Willem correct te adviseren. In de voorgaande hoofdstukken zijn de verschillende processtappen die bij het verstrekken van een consumptief moeten worden doorlopen aan de orde gekomen. Daarnaast heeft u geleerd aan welke wettelijke eisen een advies en een overeenkomst moeten voldoen. A l deze aspecten komen samen in dit laatste hoofdstuk. Hierin nemen wij u mee vanaf het moment dat de klant bij de adviseur binnenkomt tot het moment van het verstrekken van het krediet. We sluiten af met het beheer. Tussendoor worden er vragen gesteld. De antwoorden vindt u in de laatste paragraaf van dit hoofdstuk Oriëntatie Op het moment dat de klant bij de adviseur binnenstapt, start ook de oriëntatiefase. Hoewel deze fase niet officieel is beschreven, is dit het eerste contact met de klant. In de orië ntatiefase stelt de adviseur vast waar de klant voor komt. Komt hij voor een krediet, dan kan de adviseur hem op voorhand vertellen hoe hij voor zijn advies beloond gaat worden. Voor een consumptief krediet mag nog provisie worden ontvangen. Voor de aanv ullende dekkingen moet een andere beloning plaatsvinden. De wijze van belonen is vastgelegd in het dienstverleningsdocument (DVD) wat u de klant dient te overhandigen. Overigens zal de beloning voor een aanvullende dekking gemaximeerd zijn tot 500 als de adviseur is aangesloten bij de NVF. Vervolgens begint de adviseur met de inventarisatie Inventarisatie De klant zal in de meeste gevallen eerst zijn behoefte kenbaar maken. Hij zal een doorlopende of een eenmalige behoefte aan krediet hebben. De adviseur inventariseert de behoefte en begint met het opstellen van het klantprofiel. Allereerst vraagt de adviseur om de persoonlijke gegevens van de klant. Naast de naam, het adres en de woonplaats is het van belang vast te stellen wat de burgerlijke staat is van de klant. Immers, wanneer de adviseur te maken heeft met een gehuwde klant kan het zijn dat de echtgeno(o)t(e) toestemming moet verlenen voor het aangaan van het krediet. Woont de klant samen en wil het stel gezamenlijk een krediet aangaan, dan zullen ook de persoonsgegevens van de partner moeten worden vastgelegd /Addendum PE Plus CK 3

4 Ook is de leeftijd van belang. Een klant die dicht bij zijn pensioen zit, zal te maken gaan krijgen met gewijzigde inkomensstromen. Bovendien zijn er kredietverstrekkers die een leeftijdsgr ens stellen voor een overlijdensrisicodekking Financiële positie De financiële positie betreft het inkomen, de lasten en het vermogen van de klant. Voor het vaststellen van het inkomen heeft de adviseur een loonstrook nodig. Op deze loonstrook kan hij het netto maandinkomen aflezen. Gaat het om gehuwde aanvragers of samenwonenden die gezamenlijk een krediet willen aangaan, dan vraagt de adviseur ook om de loonstrook van de partner. Van beide loonstroken maakt de adviseur een kopie voor in het dossier. A ls (een van) de aanvrager(s) een zelfstandig ondernemer is dan zal de adviseur de ondernemingscijfers van de afgelopen drie jaar moeten opvragen. Bij een WW-uitkering of een WIA-uitkering dienen de uitkeringsgegevens te worden verstrekt. Het inkomen dat relevant is voor het aan te vragen krediet, moet worden getoetst op bestendigheid. Daartoe wordt vaak een werkgeversverklaring gevraagd. De werkgever verklaart hiermee welk soort contract de werknemer heeft en wat het inkomen van de werknemer is. Een werk nemer met een tijdelijk contract heeft eigenlijk geen bestendig inkomen. Immers, wordt zijn contract niet omgezet in een contract voor onbepaalde termijn, dan is zijn inkomen niet bestendig. Dit kan gevolgen hebben voor het al dan niet verstrekken van het krediet. Hetzelfde geldt voor een uitkering uit hoofde van de sociale zekerheid. De vraag is: hoe lang zal de uitkering worden verstrekt? Een klant die dicht tegen de pensioendatum zit, zal zijn pensioenoverzicht moeten verstrekken om een indicatie van het toekomstige inkomen te kunnen vaststellen. Voor wat betreft de uitgaven is van belang wat de werkelijke woonlasten van de klant zijn. De werkelijke woonlasten bepalen mede hoeveel de klant mag lenen. Heeft de klant een huurcontract, dan zal hij dat moeten overleggen. Hieruit blijkt wat de huurlasten zijn en voor welke termijn deze lasten zijn vastgesteld. Heeft de klant een eigen woning die gefinancierd is, dan moeten de gegevens van de hypothecaire lening worden meegenomen. Hierbij moet de adviseur denken aan de hoogte van de hypothecaire lening en de rente. Van belang is ook hoe lang de rente nog vaststaat. Mocht de rentevastperiode van de lening tijdens de looptijd van het krediet eindigen, dan moet hiermee rekening worden gehouden. Is naast de hypothecaire lening ook nog een verzekering voor de aflossing afgesloten, dan zijn dit ook lasten die moeten worden vastgesteld. De premie voor het overlijdensrisicogedeelte mag buiten beschouwing worden gelaten. Tot slot bepaalt de adviseur het vermogen van de klant. Dit kun hij doen door na te gaan hoeveel spaargeld er is of dat er wellicht beleggingen zijn. Bij klanten met een eigen woning vraagt hij wat de vrije verkoopwaarde van de woning is. De reden voor het opvragen van het vermogen is om te bepalen of er zekerheden aanwezig zijn die kunnen dienen als onderpand. Zo kunnen beleggingen en/of de overwaarde in de eigen woning dienen als onderpand van het krediet, waardoor de kredietlasten gedrukt kunnen worden. Uiteraard dient de klant bewijsstukken van het vermogen te overleggen /Addendum PE Plus CK 4

5 Kennis en ervaring met het product De adviseur moet achterhalen hoeveel kennis van en ervaring met consumptieve kredieten de klant al heeft. Als de klant aangeeft dat hij kennis en ervaring heeft dan zal de adviseur ook controlevragen moeten stellen. Afhankelijk van de kennis en ervaring die de klant al heeft moet de adviseur bepalen hoeveel hij informatie hij nog aan de klant geeft alvorens hij verder gaat met het geven van advies. De klant moet namelijk uiteindelijk wel begrijpen welke financiële verplichting hij aangaat Doelstellingen van de klant Meestal maakt de klant bij binnenkomst meteen zijn behoefte kenbaar, zodat hij naar de juiste adviseur kan worden doorverwezen. In sommige gevallen maakt de klant meteen het soort krediet kenbaar, bijvoorbeeld wanneer hij vraagt om een doorlopend krediet. Aan de adviseur de taak om het doel van het krediet boven tafel te krijgen, zonder daar meteen een productvorm aan te koppelen. Het door de klant gevraagde krediet kan wel eens niet passend zijn voor het doel wat hem voor ogen staat Risicobereidheid van de klant Het risico bij een consumptief krediet bestaat grotendeels uit het kunnen voldoen van de verplichtingen die uit het krediet voortvloeien. Kan de klant het betalen of niet? Het huidige inkomen is al vastgesteld, nu moet nog worden bepaald in hoeverre er een aanvullende dekking noodzakelijk is. Wanneer de klant tijdens de looptijd zou komen te overlijden, moeten de verplichtingen worden overgenomen door iemand anders. Wellicht is het wenselijk om hiervoor een overlijdensrisicoverzekering af te sluiten. Hetzelfde geldt voor het risico van arbeidsongeschiktheid of werkloosheid. Een kredietverplichting loopt dan door, terwijl het inkomen afneemt. Wanneer het inkomen dan niet toereikend is, is het raadzaam om een betalingsbeschermer af te sluiten. De betalingsbeschermer neemt dan de betalingsverplichtingen over wanneer het risico zich voordoet. Vraag 1 Hoe wordt bij het verstrekken van het krediet omgegaan met het risico va n echtscheiding? Controle van de gegevens Zijn alle gegevens opgenomen in het klantprofiel, dan controleert de adviseur vervolgens de gegevens. Hij controleert het inkomen door middel van loonstrook, ondernemingscijfers, uitkeringsopgave en pensioenopgave. Hij controleert de woonlasten door middel van huurovereenkomst, hypothecaire lening, rente en spaarpremie en hij controleert de eventueel aanwezige zekerheden op hun waarde Analyse gegevens Wanneer het klantprofiel is opgesteld en duidelijk is wat de klant wenst, kunnen zijn gegevens worden geanalyseerd, te beginnen bij het inkomen en de vaste lasten. Op die manier kan de aflossingscapaciteit worden berekend /Addendum PE Plus CK 5

6 Het netto inkomen is een belangrijke component bij het vaststellen van de hoogte van het kred iet. Wel moet worden vastgesteld wat de bestendigheid van het inkomen is. Werkt de klant op basis van een jaarcontract, dan is niet zeker of hij na die periode nog hetzelfde inkomen heeft. Een WW - uitkering is afhankelijk van de arbeidsperiode en is in uitk eringsduur beperkt. Een WW-uitkering kwalificeert dus niet als bestendig. Wanneer een klant dichtbij zijn pensioendatum is, dan moet naast het huidige inkomen ook het toekomstig inkomen worden vastgesteld om te bepalen of hij nog wel aan de kredietverplic htingen kan voldoen wanneer hij met pensioen is. Tot slot kan de klant een arbeidsongeschiktheidsuitkering in de vorm van een WIA -uitkering ontvangen. Afhankelijk van de mate van arbeidsongeschiktheid kan dit inkomen als bestendig worden beschouwd. Vraag 2 In welk geval is een WIA-uitkering bestendig? De bestendigheid van het inkomen is een voorwaarde voor het verstrekken van het krediet en moet zorgvuldig worden vastgesteld. Daarnaast is het van belang wat de vaste lasten zijn. Deze twee zijn het uitgangspunt voor het vaststellen van de leennorm conform de VFN Gedragscode consumptief krediet. Allereerst bepaalt de adviseur de burgerlijke staat van de klant: is hij alleenstaand, is er een partner en zijn er al dan niet kinderen? Uit de tabel van de VF N leest hij af wat de basisnorm is (zie paragraaf 4.1) Een alleenstaande zal een lagere basisnorm hebben dan een gehuwde met kinderen, aangezien een gezin meer geld nodig heeft om het gezin draaiende te houden. Voorbeeld Naud is alleenstaand en heeft geen kinderen. Zijn basisnorm bedraagt 723. Wanneer Naud samenwoont met Nina en een kind heeft, dan is zijn basisnorm Uit de tabel leest de adviseur af was de norm woonlast is. Met de basisnorm en het netto inkomen bepaalt hij de leennorm. Vraag 3 Stel dat Willem een netto inkomen heeft van per maand. Bepaal de leennorm van Willem in de volgende gevallen (gebruik hiervoor de leennormen exclusief toeslagen) : a. Hij is alleenstaand zonder kinderen. b. Hij woont samen met iemand zonder inkomen en er is een kind. c. Hij woont samen met iemand met een inkomen van dat mag worden meegenomen in de berekening en er is een kind. Met de leennorm kan de aflossingscapaciteit en vervolgens de leencapaciteit worden berekend. De aflossingscapaciteit bestaat uit het netto inkomen verminderd met de vaste lasten en de leennorm. De leencapaciteit gaat uit van een normbedrag aan rente en aflossing van tenminste 2% van de kredietlimiet. Voor het bepalen van de leencapaciteit zijn de werkelijke vaste las ten nodig /Addendum PE Plus CK 6

7 Aflossings- en leencapaciteit bij een huurwoning Wanneer de klant een huurwoning heeft, dan moet de adviseur rekening houden met de huurlasten, eventueel verminderd met een huurtoeslag. Heeft hij een koopwoning, dan zal de adviseur óf de fictieve netto woonlasten moeten bepalen, óf de netto maandlasten op basis van een annuïtair aflossingsschema. In deze paragraaf gaan we ervan uit dat Willem huurt. De koopwoning werken we uit in de volgende paragraaf. Vraag 4 Willem woont samen met Nina en heeft een kind. Hij heeft een netto inkomen van per maand, Nina heeft geen inkomen. Ze wonen in een huurappartement en betalen 700 huur per maand. Willem ontvangt een huurtoeslag van 50 per maand. a. Hoe hoog is zijn aflossings- en leencapaciteit als Nina geen inkomen heeft? b. Hoe hoog is zijn aflossings- en leencapaciteit als Nina een netto inkomen van heeft? In opgave 4 is alleen rekening gehouden met woonlasten. Alimentatieverplichtingen voor de ex - partner en reeds afgesloten kredieten beïnvloeden de aflossingscapaciteit en daarmee ook de leencapaciteit. Alimentatieverplichtingen voor de ex-partner komen direct in mindering op het netto maandinkomen. Heeft de klant al een krediet afgesloten, dan wordt 2% van het krediet in mindering gebracht op het netto inkomen. Vraag 5 Ga uit van de situatie dat Willem een netto inkomen heeft van en zijn partner Nina een netto inkomen heeft van Samen hebben zij een kind. Willem betaalt echter ook alimentatie aan zijn ex -vrouw en wel 300 per maand. Daarnaast heeft Nina nog een krediet voor een auto lopen met een kredietsom van Hiervoor betaalt ze 190 per maand. Hoe hoog is nu hun aflossings- en leencapaciteit? Aflossings- en leencapaciteit bij een koopwoning Wanneer Willem een woning zou hebben gefinancierd met een hypothecaire lening, dan noemt de Gedragscode twee manieren voor het berekenen van de aflossingscapaciteit: de fictieve netto woonlasten; of de netto maandlasten op basis van een annuïtair aflossingsschema. Welke berekeningsmethode de adviseur toepast, is afhankelijk van zijn werkgever. Past de adviseur de fictieve netto woonlastenmethode toe, dan mag hij 30% of 25% van de rentelasten in mindering brengen op de bruto woonlasten. Dit is afhankelijk van de hoogte van het totale inkomen. Daarnaa st houdt hij rekening met de eventuele spaarpolis die is gekoppeld aan de hypothecaire financiering om deze te zijner tijd af te lossen. Overigens mag de premie voor de overlijdensrisicoverzekering buiten beschouwing worden gelaten. Vraag /Addendum PE Plus CK 7

8 Willem heeft een netto maandinkomen van en Nina heeft een netto maandinkomen van Samen hebben zij een kind. Zij hebben een koopwoning en betalen bruto per maand aan rente en 350 per maand aan de spaarpolis die gekoppeld is aan de hypothecaire lening. Hiervan is 75 voor de overlijdensrisicodekking. Hun inkomen is minder dan twee maal modaal. Hoe hoog is hun aflossings- en leencapaciteit in deze situatie, uitgaand van de berekeningsmethodiek van de fictieve woonlasten? Vraag 7 Bereken de aflossings- en leencapaciteit van Willem en Nina, wanneer gebruik wordt gemaakt van de berekeningsmethodiek van het annuïtaire aflossingsschema. Ga ervan uit dat de hypothecaire lening is en dat de toetsrente 6% is. De adviseur heeft de aflossings- en leencapaciteit van de klant vastgesteld. De volgende stap is te bepalen of deze voldoende is ten opzichte van de behoefte van de klant Match tussen behoefte en leencapaciteit Een klant kan een doorlopende of een eenmalige behoefte aan geld he bben. Wanneer hij bijvoorbeeld maandelijks de mogelijkheid wil hebben om een stukje krediet te willen hebben omdat hij onvoorziene uitgaven wil afdekken, dan zal de kredietbehoefte doorgaans niet groot zijn. Heeft hij echter geld nodig voor de aanschaf van een auto, een caravan of iets dergelijks, dan heeft hij een eenmalige behoefte die doorgaans groter zal zijn dan bij een doorlopende behoefte aan krediet. Op basis van de leencapaciteit kan worden bepaald of de klant zijn behoefte kan invullen. Voorbeeld In de situatie dat Willem en Nina graag een caravan willen kopen en een kredietbehoefte hebben van kan dit worden getoetst aan hun leencapaciteit. In de situatie dat zij beiden een inkomen hebben en in een huurwoning wonen, blijkt hun leencapaciteit ruim voldoende te zijn. Daardoor kan hun leenwens worden vervuld. Vervolgens moet worden gekeken naar aanvullende dekkingen. Wat gebeurt er wanneer er een inkomen wegvalt door overlijden, werkloosheid of arbeidsongeschiktheid? Het inkomen, e n daarmee de aflossingscapaciteit, zal dan afnemen. Er zal dus worden gekeken naar aanvullende dekkingen. Voorbeeld In geval dat Willem of Nina overlijdt, werkloos of arbeidsongeschikt wordt, valt er een inkomen (gedeeltelijk) weg. De vraag is of een aanvullende dekking gewenst is. Eventueel kan de caravan worden verkocht. Afhankelijk van de wensen van de klanten kan bijvoorbeeld een overlijdensrisicodekking worden afgesloten. Daarnaast kan een betalingsbeschermer, die de verplichtingen (deels) overneemt in geval van werkloosheid of arbeidsongeschiktheid, worden afgesloten. Afhankelijk van de wensen van de klant, het soort krediet en de impact van een risico, zal worden gekozen voor een eventuele aanvullende dekking. Het kan zijn dat een aanvullende de kking een /Addendum PE Plus CK 8

9 noodzaak is voor het verstrekken van het krediet, omdat de inkomensterugval te hevig is als het risico zich voordoet. Naast een aanvullende dekking kunnen ook zekerheden worden gegeven. Vraag 8 Welke zekerheden kan een kredietverstrekker verlangen en in welk geval zal hij deze verlangen? Wanneer de kredietbehoefte aansluit op de aflossingscapaciteit en eventuele zekerheden in kaart zijn gebracht, kan worden overgegaan tot het advies Het advies Het advies begint met het maken van een productselectie en een productmotivatie. Vervolgens moet de adviseur het product uitleggen, zorgen voor de precontractuele informatie, de klant vertellen hoe hij wordt beloond en de toetsing voor het te geadviseerde krediet uitvoeren. Productselectie Afhankelijk van de kredietbehoefte wordt allereerst bepaald welk soort krediet in aanmerking komt. Allereerst kijkt de adviseur naar de verstrekkingsvorm: gaat het om een goederenkrediet of om een geldkrediet? Vervolgens kijkt de adviseur naar de aflossingsvorm: gaat het om een doorlopend krediet of een aflopend krediet? Het bestedingsdoel bepaalt mede welk krediet passend is. Heeft een klant een doorlopende behoefte aan krediet, dan gaat het om een geldkrediet. Is zijn bestedingsdoel het opvangen van eventuele maandelijkse tekorten, dan zou een doorlopend krediet in de vorm van een salariskrediet een juist product kunnen zijn. Iedere maand kan het krediet weer worden ingelost doordat het salaris wordt gestort. Een doorlopende behoefte kan ook een goederenkrediet zijn. Dit komt voor bij een postorderkrediet of een creditcard. Dit krediet komt niet in aanmerking wanneer de klant een grotere eenmalige behoefte heeft aan krediet. Het bestedingsdoel zal veelal een co nsumptief goed zijn zoals een auto, caravan of bijvoorbeeld een keuken. In zo n geval zal een aflopend krediet worden geadviseerd. Deze uitgaven zijn zo groot dat ze niet met het volgende maandsalaris meteen weer zijn af te lossen. Of het alleen een vast krediet moet worden of dat er ook een slottermijn aan vastzit, is afhankelijk van het bestedingsdoel. De adviseur bepaalt of er een restwaarde aan het product zit. Zo zal een auto een bepaalde waarde houden omdat aan het einde van de looptijd de auto kan w orden verkocht. Met de restwaarde kan dan de rest van het krediet worden afgelost. Het bestedingsdoel bepaalt grotendeels welk soort krediet de adviseur gaat adviseren. Bij het geven van het advies motiveert hij dit door het bestedingsdoel te koppelen aan de voorwaarden van het krediet. Vraag /Addendum PE Plus CK 9

10 Een klant wenst een krediet voor de aanschaf en plaatsing van een nieuwe keuken. Welke aanvullende gegevens zijn in dit geval van belang? Vraag 10 Willem en Nina willen een caravan kopen voor Welke krediet adviseert de adviseur in de volgende gevallen? a. Over vijf jaar willen ze de caravan inruilen voor een nieuwer model. De caravan zal na vijf jaar nog een restwaarde van hebben. b. Ze zijn niet van plan de caravan in te ruilen. Motivatie Verder dient de adviseur het product te motiveren. Wanneer hij werkt bij een kredietverstrekker is het te verstrekken product het product van de kredietverstrekker zelf. Wanneer de adviseur werkt bij een tussenpersoon, dan zal hij moeten motiveren waarom hij een bepaald product van een bepaalde kredietverstrekker adviseert. Voorbeeld Karel werkt bij een tussenpersoon en hij heeft de keuze uit de producten van de kredietverstrekkers X, Y en Z. Karel adviseert Willem en Nina een aflopend krediet af te sluiten bi j kredietverstrekker X. Karel motiveert deze keuze. Kredietverstrekker X heeft een lagere rente dan kredietverstrekker Z en een gelijke rente als kredietverstrekker Y. Karel kiest voor kredietverstrekker X omdat zij een gratis overlijdensrisicodekking in h un product hebben opgenomen. Bij het productadvies hoort uiteraard ook een advies over aanvullende dekkingen of te stellen zekerheden. Uitleg van het product De adviseur moet ervan overtuigd zijn dat de klant het product begrijpt. Ook moet hij ervan overtuigd zijn dat de klant inziet welke risico s hij loopt. Het kan gaan om inkomensrisico s: werkloosheid, arbeidsongeschiktheid, overlijden (partner), echtscheiding en pensionering, maar ook andere onvoorziene risico s, waardoor de maandlast niet meer kan worden opgebracht. De klant moet begrijpen wat er zou gebeuren wanneer een dergelijke situatie zich voordoet. Daarom legt de adviseur het product uit. Bij de ene klant betekent dit dat hij meer moet vertellen dan bij de ander. Dit is afhankelijk van de kennis en ervaring van de klant, die de adviseur in de inventarisatiefase heeft achterhaald. De uitleg van het product wordt meegegeven in de precontractuele informatie. Precontractuele informatie De precontractuele informatievoorziening moet weergegeven worden met het formulier Europese Standaardinformatie. Hierin staan de specifieke gegevens van het krediet. Vraag /Addendum PE Plus CK 10

11 Karel werkt bij een tussenpersoon en hij biedt Willem en Nina een krediet van kredietverstrekker X aan. Willem en Nina willen een aflopend krediet ter hoogte van met een looptijd van zeven jaar. De rente zal 7,6% op jaarbasis bedragen. De maandbetaling bedraagt 300. Welke gegevens moeten worden weergegeven in de Europese Standaardinformatie? Beloningstransparantie Voordat de aanvraag wordt opgesteld, geeft de adviseur duidelijkheid over de wijze waarop hij wordt beloond. Een consumptief krediet mag nog worden beloond met provisie. Voor aanvullende dekkingen is dat niet het geval. De adviseur zal hiervoor een dienstverlenings document aan de klant moeten overhandigen en duidelijk moeten maken hoeveel dit advies hem gaat kosten. Toetsing Voordat een krediet mag worden verstrekt, moet een aantal zaken worden getoetst. De adviseur controleert of de persoon ook daadwerkelijk is wie hij zegt dat hij is. In het kader van de Wwft stelt de adviseur de identiteit van de klant vast. Dit doet hij door de gegevens te controleren op een geldig identificatiedocument. Hij controleert of het identificatiedocument niet is geregistreerd in het VIS. Als dit wel het geval is, dan kan geen vervolg worden gegeven aan de aanvraag. Uiteraard kan het gaan om een verloren gewaand document, waarvan wel aangifte is gedaan, maar dat later is teruggevonden. In dat geval dient dit eerst rechtgezet te worden voordat het krediet wordt verstrekt. Daarnaast controleert de adviseur of de klant een kredietregistratie bij het BKR heeft. Wanneer het om samenwonende of gehuwde partners gaat, controleert hij hen beiden in het systeem van het BKR. Gaat het om een positieve kredietregistratie dan controleert de adviseur de gegevens. Het kan immers zo zijn dat de klant vergeten is te melden dat hij al een financiering heeft lopen, maar dat de adviseur die niet heeft meegenomen in het bepalen van de aflossingscapaciteit. H ij dient dan opnieuw de aflossingscapaciteit te berekenen en te bekijken of hij op basis van het inkomen het krediet kan verstrekken. Geeft het BKR een negatieve kredietregistratie aan, dan zal het krediet meestal niet worden verstrekt. De klant heeft dan al betalingsproblemen en een extra krediet zorgt voor overkreditering, hetgeen niet gewenst is. Tot slot checkt de adviseur nog of de klant(en) een registratie heeft (hebben) in EVA. Wanneer (een van de) klant(en) daar geregistreerd staat(n), kan de adv iseur verder geen dienst verlenen. Daarna wordt de aanvraag ondertekend Afsluiten van de overeenkomst Gaat de klant akkoord met het door de adviseur uitgebrachte advies, dan zal de aanvraag worden opgesteld /Addendum PE Plus CK 11

12 Aanvraagformulier Samen met de klant vult de adviseur het aanvraagformulier in. Hij controleert de persoonsgegevens en geeft aan om welk soort krediet het gaat. Ook controleert hij of de eventuele aanvullende dekkingen juist zijn opgenomen op het aanvraagformulier. Wanneer alles in orde is, kan de k lant de aanvraag ondertekenen. Bijvoegen van gevraagde stukken. Bij het ingevulde aanvraagformulier levert de adviseur in ieder geval de volgende documenten aan: bewijs van inkomen; bewijs van woonlasten; overige verplichtingen als alimentatie en/of financieringen. Vraag 12 Op welke wijze kan een adviseur de alimentatieverplichting bewijzen? Verstrekken van de lening Wanneer de kredietverstrekker akkoord gaat met het te verstrekken krediet volgt hieruit de overeenkomst. De overeenkomst bestaat uit een kredietakte en uit de algemene voorwaarden. Vraag 13 Volgens de WCK moet een kredietovereenkomst minimaal een aantal gegevens bevatten. Welke? De adviseur neemt met de klant de akte door om te controleren of deze juist is. Wanneer de akte juist is, laat hij de klant (en) de overeenkomst ondertekenen. Tot slot zet hij ook zijn handtekening. De overeenkomst krijgt vervolgens een contractnummer. Afhankelijk van het soort krediet zal op de overeenkomst ook een rekeningnummer staan waarop het geld kan worden overgemaakt. Dit is het gevalwanneer het een geldkrediet betreft. Betreft het een rekening-courantkrediet, dan wordt geen geld overgemaakt, maar wordt in het systeem een kredietlimiet ingevoerd waarover de klant desgewenst kan beschikken. Bij een driepartijenovereenkomst is de situatie anders. Veelal gaat het dan om de aankoop van een auto bij een autodealer. De kredietverstrekker zal in dat geval de geldsom overmaken naar de dealer waarop de dealer de klant de sleutels van de auto overhandigt. Tot slot registreert de adviseur het krediet bij het BKR Beheer van het krediet Nadat de overeenkomst is ondertekend, het krediet is ingevoerd in de systemen van de kredietverstrekker en het krediet is verstrekt, is de fase van beheer aangebroken /Addendum PE Plus CK 12

13 Wanneer zich geen bijzondere omstandigheden voordoen, is de enige zorg van de kredietverstrekker dat hij jaarlijks een overzicht verstrekt aan de kredietnemer. Hierop staan de gegevens van het krediet, zoals de resterende schuld en de aflossingsbedragen. Vraag 14 Waarom is het noodzakelijk jaarlijks een overzicht van de stand van zaken te verstrekken? Heeft de klant ineens een groot geldbedrag ontvangen, dan zou hij het krediet vroegtijdig kunnen aflossen. Hiervoor kan een vergoeding in rekening worden gebracht. Er zal actief beheer gepleegd moeten worden wanneer de klant een betalingsachterstand heeft. In eerste instantie volgt een aanmaning. Daarna een ingebrekestelling en vervolgens is de klant in verzuim. In het uiterste geval moet het krediet worden opgeëist. Voordat het zover is, zal de adviseur met de klant in contact proberen te treden om uit te zoeken wat de reden voor de te late betaling is. Wellicht kan de kredietvorm worden aangepast waardoor de klant lagere maandlasten krijgt die hij wel kan betalen. Vraag 15 Wanneer geeft de kredietverstrekkende achterstand door aan het BKR? Vraag 16 Hoe registreert het BKR de achterstand? Kan de adviseur de klant niet bereiken of wenst hij geen commentaar te geven, dan zal de correspondentie via de post verlopen. In het slechtste geval zal het krediet moeten worden opgeëist of zal de klant failliet worden verklaard Antwoorden op de vragen 1. Bij het verstrekken van een krediet kan het risico van een echtscheiding niet worden ingeschat. Er zijn geen betalingsbeschermers die dit risico afdekken. Op het moment van echtscheiding zal het krediet door een van de twee partners worden voortgezet. Wellicht is het mogelijk om op dat moment het krediet uit overige middelen af te lossen. Dit is per situatie versc hillend. Het is wel de taak van de adviseur om de klant ervan op de hoogte te stellen dat het risico op echtscheiding bestaat en welke gevolgen echtscheiding zal hebben voor de klant en zijn partner. De klant en zijn partner kunnen dan zelf inschatten in hoeverre ze dit risico willen lopen. 2. Wanneer iemand volledig en duurzaam arbeidsongeschikt is, dan zal hij een IVA -uitkering ontvangen. Deze uitkering bedraagt 75% van het laatstverdiende loon (met een bepaald maximum), tot aan de AOW-leeftijd en is daarom wel bestendig. Wanneer hij echter gedeeltelijk arbeidsongeschikt is, dan kan zijn inkomen in de komende jaren wel eens gaan dalen als hij niet werkt naast zijn uitkering /Addendum PE Plus CK 13

14 3. a. Willem is alleenstaand en heeft een inkomen van netto per maand. De norm woonlast is 227. Zijn leennorm bedraagt: ,15 ( / /- 227) = 880,50. b. In de situatie dat Willem samenwoont en er een kind is, is de leennorm: ,15 ( / /- 227) = c. Wanneer zijn partner ook een inkomen heeft van per maand, dan wijzigt de leennorm: ,15 ( / /- 227) = Let op: Uit de tabel blijkt dat een minimum inkomen van meer dan een minimum leennorm kent van De werkelijke leennorm van Willem en zijn partner is hoger, maar mag door deze aanvullende regel gesteld worden op a. Netto maandinkomen 2.000,00 Leennorm 1.348,00 Huur 650,00 -/- Aflossingscapaciteit 2,00 Leencapaciteit: 2,00/2% = 100. De huurlasten bedragen netto 650 ( 700 huur -/- 50 huurtoeslag). b. Wanneer Nina ook een inkomen heeft van is de situatie als volgt: Netto maandinkomen 3.500,00 Leennorm 1.480,00 (minimum leennorm) Huur 650,00 -/- Aflossingscapaciteit 1.370,00 Leencapaciteit: 1.370,00/2% = De aflossingscapaciteit wordt als volgt bepaald: Netto maandinkomen 3.500,00 Leennorm 1.480,00 (minimum leennorm) Huur 650,00 -/- Alimentatie 300,00 Financieringslasten 200,00 (2% x ) Aflossingscapaciteit 870,00 Leencapaciteit: 870,00/2% = Hun inkomen is lager dan 2 x modaal, dus mag 25% van de bruto woonlast in mindering worden gebracht. De fictieve woonlast bedraagt: ( 350 -/- 75 =) 275 = x 75% = 956, /Addendum PE Plus CK 14

15 De aflossingscapaciteit wordt als volgt bepaald: Netto maandinkomen 3.500,00 Leennorm 1.480,00 (minimum leennorm) Fictieve woonlasten 956,25 -/- Aflossingscapaciteit 1.063,75 Leencapaciteit: 1.063,75/2% = , Willem heeft een netto maandinkomen van en Nina heeft een netto maandinkomen van Samen hebben zij een kind. Zij hebben een koopwoning met een hypothecaire lening van De toetsrente is op dit moment 6%. De annuïtaire maandlast bedraagt op dit moment /166, (zie annuïteitentabel) = 1.199,10. Het belastingvoordeel is 250. Dit is een schatting! De wijze waarop deze schatting wordt bepaald, is afhankelijk van de werkgever van de adviseur. De aflossingscapaciteit wordt, op grond van deze schatting, als volgt bepaald: Netto maandinkomen 3.500,00 Leennorm 1.480,00 (minimum leennorm) Fictieve woonlasten 949,10 -/- Aflossingscapaciteit 1.070,90 Leencapaciteit: 1.070,90/2% = Persoonlijke zekerheden kunnen nodig zijn wanneer het inkomen niet bestendig genoeg is. Zakelijke zekerheden kunnen nodig zijn wanneer een krediet wordt afgesloten voor een duurzaam consumptiegoed. 9. Bij de financiering van een keuken is het van belang of de klant de woning huurt of heeft gekocht. Is het een huurwoning, dan hoeft de adviseur niet verder te vragen. Gaat het om een gekochte woning die met een hypothecaire lening is gefinancierd, dan moet hij verder vragen. Wellicht heeft de klant een overwaarde in zijn woning, waardoor het mogelijk is zijn woning in onderpand te geven. Het betreft dan een hypothecair krediet, waarvan de lasten doorgaans lager zijn. Let wel dat de adviseur in dat geval de klant doorverwijst naar een hypotheekadviseur. 10. a. Hij adviseert hen een aflopend krediet van met een slottermijn van na 5 jaar. b. Als zij niet van plan zijn de caravan in te ruilen, maar voor langere tijd wensen te behouden, dan kan hij een aflopend krediet van zonder slottermijn adviseren. Eventueel kan hij de looptijd dan op zeven jaar zetten, aangezien caravans een langere levensduur hebben /Addendum PE Plus CK 15

16 11. De volgende gegevens moeten in de precontractuele fase worden verstrekt aan de consument: het soort krediet => aflopend krediet de identiteit en het geografische adres van de kredietgever of -bemiddelaar => naam en adres tussenpersoon en van de kredietverstrekker X; het totale kredietbedrag => en de voorwaarden voor de verstrekking van het krediet => aflopend; de duur van de kredietovereenkomst => 84 maanden; de debetrentevoet => 7,6%; het jaarlijkse kostenpercentage => 7,6% en het totaal door de consument te betalen bedrag aan de hand van een representatief voorbeeld; het bedrag => 300, het aantal (84) en de frequentie (maandelijks) van de door de consument te verrichten betalingen; de geldende rentevoet (x%) en de kosten bij betalingsachterstand en niet -nakoming ( x); het recht van vervroegde aflossing. 12. Een bewijs voor een alimentatieverplichting kan worden geleverd door het echtscheidingsconvenant te overhandigen. Hierop staat ook de duur van de alimentatieverplichting. Deze blijkt niet uit een rekeningafschrift. 13. Dit betreft de volgende gegevens: NAW-gegevens van de kredietgever (indien van toepassing ook van de bemiddelaar); NAW-gegevens van de kredietnemer(s); de kredietsom of kredietlimiet (bij een goederenkrediet de contantprijs van het goed of de dienst); het jaarlijks kostenpercentage; het totaalbedrag van de kredietvergoeding (kan niet bij doorlopende financieringen); de hoogte van de termijnbedragen; wat verstaan wordt onder een termijn (periode in tijd); het totaal aantal termijnen (kan niet bij een doorlopende financiering); de theoretische looptijd (niet bij een aflopende financiering); als er zekerheden zijn opgenomen, moeten zekerheidsbedingen worden opgenomen en een beschrijving van de zaak of zaken waarop een zekerheidsrecht rust; als sprake is van eigendomsvoorbehoud, moeten de afspraken ov er het overdragen van het eigendom worden vastgelegd; mogelijkheden met betrekking tot gedeeltelijke of gehele vervroegde aflossing. 14. Dit overzicht kan worden gebruikt bij de belastingaangifte. Een consumptief krediet is (negatief) vermogen in box 3. Is er sprake van een hypothecair krediet dat is afgesloten voor het onderhoud, de verbetering of de aanschaf van een woning, dan hoort het krediet thuis is box 1 en is de rente hiervan onder bepaalde voorwaarden aftrekbaar /Addendum PE Plus CK 16

17 15. Twee tot vier maanden na het ontstaan van de achterstand volgt de registratie bij het BKR. 16. Het geregistreerde krediet krijgt dan code A /Addendum PE Plus CK 17

18 2 OVERIGE ACTUALITEITEN De PE plusexamens zijn middels een modulair systeem opgebouwd. Dit betekent dat u examen aflegt in de topmodule en met het behalen van het examen ook de beroepskwalificatie uit een onderliggende module kunt aanvragen. Tijdens het examen kunt u dan ook vra gen krijgen die behoren bij deze onderliggende module. In het nu volgende hoofdstuk zullen we dan ook de actualiteiten behandelen die behoren bij deze onderliggende module. 2.1 MODULE BASIS Erfbelasting Als iemand overlijdt dan gaat de erfenis naar de erfgenamen. Het gaat hierbij om zowel de bezittingen als de schulden. Bezittingen kunnen bestaan uit geld, maar ook uit goederen. De erfgenamen moeten vervolgens erfbelasting betalen over deze erfenis als ze meer ontvangen (bezittingen minus de schulden) dan de vrijstelling die op hun van toepassing is. De vrijstelling is afhankelijk van de relatie die de erfgenaam heeft met de overledene (erflater). De aangifte erfbelasting moet in beginsel binnen acht maanden na het overlijden worden ingediend. Daarna zal de belastingdienst een aanslag opleggen. Als iemand een woning erft, dan kan het zo zijn dat het (nog) niet lukt om deze woning te verkopen, terwijl er wel al erfbelasting betaald moet worden. Er kan dan uitstel van betaling worden aangevraagd aan de belastingdienst. Doorgaans wordt er een vrijstelling voor de duur van 1 jaar verleend. Deze termijn kan na afloop weer verlengd worden. Belastingschulden mogen normaliter niet op het vermogen in mindering worden gebracht als er aangifte inkomstenbelasting wordt gedaan. Een uitzondering hierop is een schuld van te betalen erfbelasting. deze mag wel als schuld in box 3 worden opgevoerd. Heffingskortingen Een heffingskorting is een korting op de te betalen belasting. Voor de inkomstenbelasting gelden er een aantal kortingen. De algemene heffingskorting is daar één van. Tot 2014 was de algemene heffingskorting een vast bedrag voor iedere belastingplichtige. Vanaf 2014 is de algemene heffingskorting inkomensafhankelijk. De afbouw van de heffingskorting is een percentage van het belastbaar inkomen uit werk en woning. De afbouw begint bij de 2e schijf en eindigt bij de 4e schijf. Bij een inkomen tot de 2e schijf en bij een inkomen vanaf de 4e schijf is de algemene heffingskorting een vast bedrag /Addendum PE Plus CK 18

19 Voor de AOW-leeftijd (2015): Inkomen hoger dan Inkomen niet hoger dan Algemene heffingskorting /- 2,320% x (belastbaar inkomen uit werk en woning -/ ) Vanaf de AOW-leeftijd (2015): Inkomen hoger dan Inkomen niet hoger dan Algemene heffingskorting /- 1,182% x (belastbaar inkomen uit werk en woning -/ ) De arbeidskorting wordt ontvangen door mensen die werken. De arbeidskorting wordt berekend over het arbeidsinkomen, waaronder: Winst uit onderneming; Loon, ziektewetuitkeringen en andere inkomsten uit loondienst waarop de werkgever loonheffing moet inhouden; Fooien, aandelenoptierechten en andere inkomsten waaro p de werkgever geen loonheffing hoeft in te houden; Resultaat uit overig werk. De hoogte de arbeidskorting hangt vanaf 2014 af van de leeftijd en van de hoogte van het arbeidsinkomen van de belastingplichtige. Voor de AOW-leeftijd (2015): Arbeidsinkomen meer dan Arbeidsinkomen niet meer dan Arbeidskorting ,810% x arbeidsinkomen ,679% x (arbeidsinkomen -/ ) % x (arbeidsinkomen -/ ) /Addendum PE Plus CK 19

20 Vanaf de AOW-leeftijd (2015): Arbeidsinkomen meer dan Arbeidsinkomen niet meer dan Arbeidskorting ,922% x arbeidsinkomen ,028% x (arbeidsinkomen -/ ) ,038% x (arbeidsinkomen -/ ) De arbeidskorting voor de lagere inkomens neemt toe en voor de hogere inkomens neemt deze af. De maximaal te ontvangen arbeidskorting zal de komende jaren nog verder toenemen, maar voor de hogere inkomens zal een sterkere afbouw plaatsvinden. Hypotheekvormen Sinds 1 januari 2013 is uitsluitend de hypotheekrente van nieuwe hypotheken aftrekbaar voor de inkomstenbelasting als deze minimaal annuïtair in maximaal 360 maanden worden ingelost. Dit betekent dat de rente van nieuwe leningen alleen nog aftrekbaar is als er gekozen wordt voor een annuïteitenlening of lineaire lening. Voor leningen die al bestonden voor 1 januari 2013 geldt overgangsrecht. Dit betekent dat de rente over deze leningen wel nog aftrekbaar is voor een maximale periode van 30 jaar ook al wordt er tussentijds niets ingelost /Addendum PE Plus CK 20