Innovation. Een beoordeling van de prestaties van fluorescerende retroreflecterende verkeersborden

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Innovation. Een beoordeling van de prestaties van fluorescerende retroreflecterende verkeersborden"

Transcriptie

1 Een beoordeling van de prestaties van fluorescerende retroreflecterende verkeersborden Door de afdeling Vervoerstechniek, SINTEF Civiele en Milieutechniek in samenwerking met het Noorse Bestuur der Openbare Wegen en 3M Traffic Control Materials. Innovation

2 Inleiding Deze studie bevat een serie aparte maar aan elkaar verwante onderzoeken naar de prestaties van verschillende retroreflecterende materialen voor verkeersborden. Het beschrijft met name de prestaties van duurzame fluorescerende materialen in vergelijking met andere tegenwoordig voor verkeersborden gebruikte materialen. Er werden verschillende eigenschappen van de borden onderzocht en de gebruikte methoden en behaalde resultaten worden in dit document in het kort beschreven. De resultaten bevestigen dat de juiste keuze voor het materiaal van de borden een groot verschil kan uitmaken in de prestaties van de borden. Het kan de zichtbaarheid en de leesbaarheid van de borden verhogen en de afstand vergroten waarop bestuurders de informatie op het bord kunnen zien en erop reageren. Wij hopen dat deze studie degenen die verantwoordelijk zijn voor verkeersborden zal helpen om weloverwogen beslissingen te nemen die uiteindelijk zullen bijdragen aan een verhoogde verkeersveiligheid. De resultaten van subjectieve rangschikkingen door een panel van deskundigen (fase 1), objectieve metingen van zichtbaarheidafstanden van borden op volledige grootte met gebruikmaking van zowel oudere als jongere bestuurders (fase 2) en registratie van oogbewegingen van personen in werkelijke verkeersomstandigheden (fase 3) tonen aan dat de zichtbaarheid en de opvallende eigenschappen van fluorescerende verkeersborden aanzienlijk beter zijn dan die van standaard niet-fluorescerende verkeersborden. Aanvullende studies (fase 4) tonen grote positieve veranderingen in het gedrag van de bestuurder wanneer er fluorescerende borden aanwezig zijn.

3 Fase 1 Beoordeling van fluorescerende en niet-fluorescerende kleurencombinaties voor toepassing op verkeersborden. Er werd een aantal borden gemaakt met verschillende kleurencombinaties voor de opschriften en de achtergronden. Een panel beoordeelde het kleurencontrast en de leesbaarheid van 36 fluorescerende en niet-fluorescerende retroreflecterende kleurencombinaties. Alle kleuren werden afwisselend toegepast als achtergrond en als opschrift, met uitzondering van zwart dat alleen voor opschriften werd gebruikt. Onderstaande tabel toont hoe de verschillende combinaties overdag werden beoordeeld tegen een groenbruine camouflage achtergrond. Studies in de praktijk hebben aangetoond dat 75% à 90% van de verkeersborden worden gezien tegen donkere achtergronden zoals bomen en akkers, gebouwen en de weg zelf. 10 beste kleurencombinaties bij daglicht Achtergrond Opschrift Rangschikking Fl. geelgroen Zwart 1 Fl. geel Zwart 1 Fl. geel Rood 3 Geel Zwart 3 Fl. geelgroen Blauw 5 Geel Blauw 6 Fl. geelgroen Rood 7 Blauw Fl. geel 7 Rood Fl. geel 9 Blauw Geel * Wit Zwart 16 Fase1 Samenvatting van de resultaten De resultaten van fase 1 tonen aan dat fluorescerend geel en fluorescerend geelgroen met donkere opschriften overdag als beste worden beoordeeld.

4 Fase 2 Studie van de zichtbaarheid overdag en 's nachts van fluorescerende en niet-fluorescerende verkeersborden op volledige grootte en realistische kijkafstanden. In deze fase werden drie standaard bordontwerpen (chevron, richtingspijl en tekstinformatie) gemaakt om de zichtbaarheid van fluorescerende en niet-fluorescerende materialen voor verkeersborden rechtstreeks te kunnen vergelijken. Hierbij werd gebruik gemaakt van verkeersborden op volledige grootte en realistische kijkafstanden. Er werd een gecontroleerd veldexperiment gehouden op een vlak en recht stuk spoorbaan. Daarbij werden speciaal gewijzigde spoorwegwagons met een voorruit en autokoplampen gebruikt. De positie van de persoon ten opzichte van de twee koplampen bij het kijken naar de borden was dezelfde als voor een bestuurder in een gewone auto op de weg. Er werden metingen gedaan van de afstanden waarop personen een bord konden ontdekken, en vervolgens de vorm, de kleur en de symbolen in verkeersomstandigheden overdag en 's nachts correct konden herkennen. Een representatieve doorsnede van het auto rijdende publiek, waaronder kwetsbare groepen en met name jongere en oudere bestuurders, nam deel aan het experiment. Voor de proeven overdag werden twee soorten materiaal voor de borden gebruikt. 3M Scotchlite Diamond Grade gecombineerde (fluorescerende en reflecterende) sheeting en de gelijkwaardige maar niet fluorescerende versie van hetzelfde Diamond Grade materiaal met hetzelfde optische ontwerp. Materialen voor gecombineerde (fluorescerende en reflecterende) functies bieden de voordelen van retroreflectie voor zichtbaarheid tijdens de nacht en duurzame fluorescerendie om de borden overdag beter te laten opvallen. Tijdens de proeven 's nachts werden eveneens borden beoordeeld die gemaakt waren van Scotchlite High Intensity Grade Reflective Sheeting en Scotchlite Engineer Grade Reflective Sheeting. De resultaten van fase 2, die de diverse combinaties omvatten van leeftijd van de bestuurder, ontwerp/materiaal van de borden en lichtomstandigheden, zijn te uitgebreid om hier volledig te worden herhaald. De volgende resultaten voor borden met gele en zwarte tekstinformatie zijn kenmerkend voor de belangrijkste bevindingen van de studie.

5 Resultaten overdag DG DG Fluor HIS EG Diamond Grade reflecterende sheeting Diamond Grade fluorescerende reflecterende sheeting Scotchlite High Intensity Grade reflecterende sheeting Scotchlite Engineer Grade reflecterende sheeting Overdag - gele achtergrond met zwarte tekst Afstand in meters waarop bord werd: Leeftijd Type Omstandig- ontdekt vorm kleur tekst bestuurder materiaal heden bepaald vastgesteld gelezen ouder DG Fluor overdag ouder DG overdag Afstand (in meters) gewonnen door gebruik van DG Fluor Extra reactietijd (in seconden) bij 100 kilometer per uur 0,6 3,2 1,5 0,1 Overdag - gele achtergrond met zwarte tekst Afstand in meters waarop bord werd: Leeftijd Type Omstandig- ontdekt vorm kleur tekst Bestuurder materiaal heden bepaald vastgesteld gelezen jong DG Fluor overdag jong DG overdag Afstand (in meters) gewonnen door gebruik van DG Fluor (8) Extra reactietijd (in seconden) bij 100 kilometer per uur 1,4 2,1 1,6 (0,3) Resultaten s nachts In de tabellen hieronder wordt de doeltreffendheid vergeleken van Diamond Grade gecombineerde (fluorescerende en reflecterende) sheeting in vergelijking met traditionele materialen zoals High Intensity en Engineer Grade sheeting.

6 's Nachts - gele achtergrond met zwarte tekst Afstand in meters waarop bord werd: Leeftijd Type Omstandig- ontdekt vorm kleur tekst bestuurder materiaal heden bepaald vastgesteld gelezen ouder DG Fluor 's nachts ouder HIS 's nachts Afstand (in meters) gewonnen door gebruik van DG Fluor Extra reactietijd (in seconden) bij 100 kilometer per uur 3,7 5,4 6,7 0,6 ouder DG Fluor 's nachts ouder EG 's nachts Afstand (in meters) gewonnen door gebruik van DG Fluor Extra reactietijd (in seconden) bij 100 kilometer per uur 6,7 10,4 9,6 1,0 's Nachts - gele achtergrond met zwarte tekst Afstand in meters waarop bord werd: Leeftijd Type Omstandig- ontdekt vorm kleur tekst bestuurder materiaal heden bepaald vastgesteld gelezen jong DG Fluor 's nachts jong HIS 's nachts Afstand (in meters) gewonnen door gebruik van DG Fluor Extra reactietijd (in seconden) bij 100 kilometer per uur 0,7 5,3 3,7 0,5 jong DG Fluor 's nachts jong EG 's nachts Afstand (in meters) gewonnen door gebruik van DG Fluor Extra reactietijd (in seconden) bij 100 kilometer per uur 4,6 11,1 9,3 0,5

7 Fase 2 - Samenvatting van de resultaten Verkeersborden met een duurzame Diamond Grade fluorescerende sheeting tonen zowel overdag als 's nachts zeer belangrijke verbeteringen in de afstanden waarop borden worden ontdekt en de vorm ervan herkend in vergelijking met niet-fluorescerende High Intensity en Engineering Grade borden van hetzelfde ontwerp en dezelfde afmetingen. De zichtbaarheidafstanden overdag verbeterden voor zowel oudere als jongere volwassenen, waarbij de grootste verbeteringen werden gevonden bij de oudere volwassenen. In het algemeen waren de resultaten voor wat betreft de leesbaarheid van de tekst positief, hoewel zij in deze fase van de studie niet statistisch significant waren. Voorbeelden: Een oudere bestuurder die met een snelheid van 100 km/u reed kon overdag een bord met Diamond Grade gecombineerde sheeting 3,2 seconden (90 meter) eerder juist herkennen dan het gelijkwaardige niet-fluorescerende bord. 's Nachts kon de oudere bestuurder het bord met Diamond Grade fluorescerend sheeting 5,4 seconden (149) meter eerder herkennen dan een High Intensity bord en 10,4 seconden (288 meter) eerder dan een Engineering Grade bord. Jongere bestuurders met een beter gezichtsvermogen ontdekten en herkenden borden op grotere afstanden dan oudere bestuurders. Maar ook zij behaalden overdag nog winst want als zij 100 km/u reden, hadden zij 2,1 seconden (57 meter) extra reactietijd wanneer zij naar een bord met gecombineerde Diamond Grade sheeting keken, in vergelijking met een gelijkwaardig niet-fluorescerend bord. 's Nachts profiteert de jongere bestuurder, wanneer hij naar een bord met Diamond Grade gecombineerde sheeting kijkt, van nog eens 5,3 seconden (147 meter) extra reactietijd, in vergelijking met een bord met High Intensity sheeting, of van 11,1 seconden (308 meter) reactietijd in vergelijking met een bord met Engineering Grade sheeting.

8 Fase 3 Studie van de opvallendheid van fluorescerende en niet-fluorescerende verkeersborden bij normaal verkeer met gebruikmaking van registratie van oogbewegingen in de auto. Studies van oogbewegingen worden al een paar jaar gebruikt bij onderzoeken naar verkeersveiligheid. Deze methode verschaft gedetailleerde informatie over waar de bestuurder precies naartoe kijkt wanneer hij aan het werkelijke verkeer deelneemt. Personen die uitgerust waren met apparatuur voor het registreren van oogbewegingen reden overdag een testroute van 8,8 km vóór en vervolgens nadat alle bestaande gewone verkeersborden (een totaal van 29 verschillende borden) waren vervangen door fluorescerende versies van dezelfde borden. Voor de eerste proefrit waren de borden bekleed met High Intensity Grade of Engineer Grade sheeting; voor de tweede rit waren alle borden gemaakt van Scotchlite Diamond Grade Fluorescerend VIP gecombineerde (reflecterende en fluorescerende) sheeting. De proefpersonen waren alle bestuurders met een rijbewijs en met een normaal gezichtsvermogen voor kleuren en een normale gezichtsscherpte. Zij wisten dat zij onderdeel uitmaakten van een experiment, maar hen was verteld dat het doel van de test was om de apparatuur voor het registreren van oogbewegingen te testen die gebruikt wordt bij onderzoeken naar verkeersveiligheid. De resultaten, die nog volgen, maken gebruik van de term "eerste fixatie-afstand". Dit is de afstand die de bestuurder van het bord verwijderd is op het moment dat de ogen van de bestuurder voor de eerste keer naar dat bord kijken. Fase 3 - Samenvatting van de resultaten De analyse van de resultaten toont aan dat in alle gevallen de bestuurder op een grotere afstand voor het eerst naar de fluorescerende borden keek dan naar hun niet-fluorescerende tegenhangers. De gemiddelde eerste fixatie-afstand voor de fluorescerende borden was 130 meter, tegenover 75 meter voor de nietfluorescerende borden. Voor een bestuurder die 80 km per uur rijdt betekent deze 55 meter verschil in fixatie-afstand een extra 2,5 seconden tijd om te beslissen en te reageren. Bovendien werd vastgesteld dat er door de proefpersonen minder fluorescerende borden werden gemist (d.w.z. dat zij er niet op fixeerden). De gegevens betreffende de registratie van oogbewegingen tonen aan dat voor deze bestuurders de fluorescerende borden overdag opvallender zijn (eerder worden gefixeerd) dan gewone borden.

9 Fase 4 Verkeersstudies naar aandacht en gedrag van bestuurder vóór en na vervanging van conventionele niet-fluorescerende verkeersborden door fluorescerende retroreflecterende borden Een serie veldstudies vóór en na vervanging werd uitgevoerd op openbare wegen om het effect van fluorescerende borden op het gedrag van bestuurders in werkelijke verkeerssituaties te onderzoeken. Metingen werden gehouden op verschillende proefplaatsen, waaronder plaatsen waar wegwerkzaamheden in uitvoering waren, vóór en na de vervanging van de bestaande High Intensity en Engineer Grade verkeersborden door borden met Diamond Grade VIP gecombineerde (fluorescerende en reflecterende) sheeting. De snelheid van de auto en de snelheidverdeling werden gemeten. Tevens werden langs de weg interviews met bestuurders gehouden om hun waarneming van de borden te meten. De volgende voorbeelden geven de resultaten weer van de verkeersstudies en de enquêtes onder de bestuurders. Voorbeeld 1 - Effect van fluorescerende borden in een gebied met veel ongevallen De eerste proeflocatie betrof een stuk kronkelende bergweg van 7,7 km bij Soknedal met veel scherpe bochten. Eerder was vastgesteld dat zich hier veel ongevallen voordeden. De bestaande verkeersborden op het proefstuk werden in twee fasen vervangen door borden die gemaakt waren van Diamond Grade fluorescerend VIP sheeting. In fase 1 werden alle bestaande chevrons vervangen door chevrons met dezelfde afmetingen en vorm maar voorzien van gele Diamond Grade fluorescerende VIP sheeting. In de tweede fase werden alle andere waarschuwings- en gebodsborden langs de testroute vervangen door dezelfde borden maar nu gemaakt van gele Diamond Grade fluorescerende VIP sheeting. De resultaten in Soknedal tonen een afname van zowel de gemiddelde snelheid (met 2,3 km/u) als de 85e percentiele snelheid (met 2 km/u) aan, alleen maar door de vervanging van de standaard gele High Intensity chevrons door gele chevrons van Diamond Grade fluorescerende VIP sheeting. De vervanging van alle verdere waarschuwings- en gebodsborden door fluorescerende borden leidde tot nog een verdere afname van de snelheid van de voertuigen.

10 Voorbeeld 2 - Effect van fluorescerende borden in een zone met wegwerkzaamheden De proeflocatie Bratsberg was een voorbeeld van tijdelijke wegwerkzaamheden waarbij een snelheidsverlaging werd ingevoerd, en hield de vervanging in van conventionele tijdelijke verkeersborden door identieke borden die gemaakt waren van Diamond Grade gecombineerde (fluorescerende en reflecterende) VIP sheeting. De statistische analyse van de snelheidsmetingen bij deze wegwerkzaamheden tonen een zeer aanzienlijke afname van de snelheid van de auto's aan met 1,6 tot 3,3 km/u nadat de Diamond Grade gecombineerde borden (fluorescerend en reflecterend) waren geïnstalleerd. De data lieten ook een verandering in de snelheidsverdeling van de auto's zien. De bestuurders gingen langzamer rijden naarmate zij de plaats van de wegwerkzaamheden naderden en hielden zich beter aan de snelheidsbeperkingen. Voorbeeld 3 - Waarneming van fluorescerende borden door bestuurders op basis van interviews langs de weg. Met behulp van de plaatselijke politie werden ongeveer 500 interviews gehouden met willekeurig geselecteerde bestuurders die werden aangehouden juist nadat zij de proefplaatsen waren gepasseerd. Het doel van de interviews was vast te stellen of de weggebruikers de verandering in de borden hadden opgemerkt. Toen de borden met Diamond Grade gecombineerde (fluorescerende en reflecterende) VIP sheeting waren geïnstalleerd, vond 89% van de bestuurders dat deze borden goed opvielen, in vergelijking met slechts 68% voor de conventionele borden. Toen heb gevraagd werd naar de leesbaarheid van de borden ("Hoe duidelijk waren de tekst en de symbolen op de borden?"), beoordeelden meer dan twee maal zoveel bestuurders de borden als "zeer duidelijk" toen de fluorescerende borden geïnstalleerd waren (43%) in vergelijking met de conventionele borden (20%). Op de proeflocatie Soknedal meldde 17% van de bestuurders dat zij chevron-borden hadden gezien toen de fluorescerende gele chevron-borden geïnstalleerd waren, terwijl slechts 2% van de chauffeurs zich herinnerde chevron-borden te hebben gezien toen de gewone gele chevron-borden geïnstalleerd waren.

11 Conclusie De vier fasen van deze SINTEF studie hadden betrekking op verschillende aspecten van de prestaties van verkeersborden. Fase 1 van de studie toonde op basis van subjectieve analyses aan dat het kleurencontrast van fluorescerende borden groter is dan dat van niet-fluorescerende borden. Het effect is overdag het grootst. Zwarte opschriften op een fluorescerende gele of fluorescerende geelgroene achtergrond worden als beste beoordeeld voor wat betreft kleurencontrast en leesbaarheid. Zoals fase 2 aantoonde, presteren gecombineerde borden ook beter dan niet-fluorescerende borden in termen van ontdekking en herkenning van de vorm op afstand. Met name oudere volwassenen herkennen de vorm van fluorescerende borden gemiddeld 3,2 seconden (90 meter) eerder, wanneer zij 100 kilometer per uur rijden, dan zij niet fluorescerende borden herkennen. 's Nachts zijn borden met een Diamond Grade fluorescerende VIP sheeting beter zichtbaar dan conventionele borden met High Intensity of Engineering Grade sheeting. De in fase 3 gehouden eye-tracking studie toonde aan dat fluorescerende borden opvallender zijn, zoals blijkt uit hun aanzienlijk grotere eerste fixatie-afstanden. Terwijl fase 2 aantoonde dat bestuurders fluorescerende borden op grotere afstand kunnen zien, toont fase 3 aan dat bestuurders inderdaad fluorescerende borden op grotere afstanden herkennen. De gunstige effecten van fluorescerende verkeersborden werden aangetoond in echte verkeerssituaties in fase 4 van de studie. De resultaten tonen aan dat bestuurders beter, sneller, reageren wanneer de borden gemaakt zijn van Diamond Grade gecombineerde sheeting. Studies hebben aangetoond dat er een verband kan worden gelegd tussen snelheidsverlagingen in kritieke verkeerssituaties en een verlaging van het aantal botsingen, en ook dat snelheidsverlagingen in kritieke verkeerssituaties rechtstreeks bijdragen tot een vermindering van de ernst van verwondingen van voetgangers wanneer er zich verkeersongevallen voordoen. Interviews met weggebruikers geven aan dat fluorescerende borden een grotere cognitieve indruk op bestuurders maken dan gewone borden, hetgeen aangetoond wordt door het hogere percentage bestuurders dat in staat is zich te herinneren welke verkeersborden zij zojuist op de weg gepasseerd zijn. 1

12 De resultaten van dit SINTEF project tonen duidelijk aan dat de visuele eigenschappen van borden met gecombineerde functie (fluorescerend en retroreflecterend) krachtig genoeg zijn om een aanzienlijke invloed te hebben op de aandacht en het gedrag van bestuurders. Bij elkaar genomen tonen de resultaten aan dat de zichtbaarheid en de opvallendheid van fluorescerende retroreflecterende borden een positieve invloed kan hebben op het rijgedrag in werkelijke verkeerssituaties. Fluorescerende retroreflecterende borden geven bestuurders meer tijd - tijd om te zien, tijd om te denken en te beslissen, en tijd om te handelen - hetgeen wel moet leiden tot een verbeterde veiligheid op de weg. De resultaten van deze SINTEF studie vormen een krachtig argument voor het gebruik van 3M Scotchlite Diamond Grade fluorescerende en retroreflecterende VIP sheeting voor belangrijke verkeersborden waar dat maar enigszins mogelijk is.

Samenvatting van studies

Samenvatting van studies Samenvatting van studies Fluorescerend 3M TM Diamond Grade TM 3 i Conventie van Wenen VERENIGDE NATIES, Economische Commissie voor Europa Sept. 2003 Amendementvoorstellen aan de Conventie over Wegverkeer

Nadere informatie

Beheer en onderhoud. 4 onafhankelijke onderzoeken: 1. Federal Highway Administration. 2. Low Cost Measures. 3. Warnke Studie. 4.

Beheer en onderhoud. 4 onafhankelijke onderzoeken: 1. Federal Highway Administration. 2. Low Cost Measures. 3. Warnke Studie. 4. Beheer en onderhoud 4 onafhankelijke onderzoeken: 1. Federal Highway Administration (US Department of Transportation, Verenigde Staten) 2. Low Cost Measures (Elsamex Spanje) 3. Warnke Studie (Deutsche

Nadere informatie

Dossier : snelheid 1

Dossier : snelheid 1 Dossier : snelheid 1 Overdreven of onaangepaste snelheid verhoogt het risico op en de ernst van verkeersongevallen aanzienlijk. Niets nieuws, aangezien het om een basisgegeven van de verkeersveiligheid

Nadere informatie

Snelheid van blauwe brommers op fietspaden in 2012

Snelheid van blauwe brommers op fietspaden in 2012 Snelheid van blauwe brommers op fietspaden in 2012 Update bij eerder verschenen rapportage Blauwe brommers op fietspaden 2011 Samenvatting Snorfietsen rijden op de fietspaden in Amsterdam massaal nog steeds

Nadere informatie

GEZICHTSVERMOGEN EN VEIDZEERSVEILIGHEID

GEZICHTSVERMOGEN EN VEIDZEERSVEILIGHEID GEZICHTSVERMOGEN EN VEIDZEERSVEILIGHEID R-88-9 Dr.ir. D.A. Schreuder Leidschendam, 1988 Stichting Wetenschappelijk Onderzoek Verkeersveiligheid SWOV - 2 - I I I I I I I - 3 - VOORWOORD Op verzoek van het

Nadere informatie

3M TM Diamond Grade TM. Informatiepakket. 3 i

3M TM Diamond Grade TM. Informatiepakket. 3 i 3M TM Diamond Grade TM Informatiepakket 3 i Wat vindt u in dit informatiepakket? Hoe werkt het label en wat is het doel? Wie voeren het label? Optimale bewegwijzering met 3M TM Diamond Grade TM folie.

Nadere informatie

Dutch summary. (Nederlandse samenvatting)

Dutch summary. (Nederlandse samenvatting) Dutch summary (Nederlandse samenvatting) 151 152 1. Inleiding Rijden onder invloed van alcohol en/of drugs is een belangrijke oorzaak van verkeersongelukken. Al is alcohol de belangrijkste veroorzaker

Nadere informatie

Flitscontroles in de zone 30

Flitscontroles in de zone 30 Persnota Flitscontroles in de zone 30 1 op 4 autobestuurders rijdt te snel I. Plan Nieuw Kortrijk Verkeersveiligheid is één van de topprioriteiten van de stadsco- alitie. Elk verkeersslachtoffer is er

Nadere informatie

Aanvullende rapportage verkeersveiligheidseffecten experimenten 130km/h

Aanvullende rapportage verkeersveiligheidseffecten experimenten 130km/h Datum 12 december 2011 Bijlage(n) - Aanvullende rapportage verkeersveiligheidseffecten experimenten 130km/h Achtergrond Het kabinet is voornemens de maximumsnelheid op autosnelwegen te verhogen naar 130

Nadere informatie

3M Traffic Safety Systems. Diamond Grade Contourmarkering. Zichtbaar beter. zichtbaar veiliger

3M Traffic Safety Systems. Diamond Grade Contourmarkering. Zichtbaar beter. zichtbaar veiliger 3M Traffic Safety Systems Diamond Grade Contourmarkering Zichtbaar beter zichtbaar veiliger Alles over de invoering van ECE Reglement 48 vanaf 10 juli 2011 Retroreflecterende contourmarkering Minder ongevallen

Nadere informatie

Retroreflecterende contourmarkering. Zichtbaar beter en veiliger.

Retroreflecterende contourmarkering. Zichtbaar beter en veiliger. Retroreflecterende contourmarkering. Zichtbaar beter en veiliger. Be noticed. Stand out from the crowd. Waarom retroreflecterende contourmarkering? Een derde van alle ongelukken met vrachtwagens doet zich

Nadere informatie

Botsing >> Snelheid >> Kracht

Botsing >> Snelheid >> Kracht Botsing >> Snelheid >> Kracht Voorwoord; Allemaal hebben we wel eens na zitten denken. Hoe hard reed ik óf juist die ander nou? Hoe groot is de impact nou eigenlijk geweest? etc.etc. Dat is ook wel logisch

Nadere informatie

Advies inzake de herinrichting van de Middelweg MDT (zuidoost)

Advies inzake de herinrichting van de Middelweg MDT (zuidoost) Maart 2016 Geachte gemeente, Na onze adviezen over het noord-west gedeelte van de Middelweg leest u hier ons advies over het laatste gedeelte van de Middelweg in Moordrecht. Het gaat om het gedeelte van

Nadere informatie

Een STREEPJE voor... De betekenis van verkeerstekens op het wegdek

Een STREEPJE voor... De betekenis van verkeerstekens op het wegdek Een STREEPJE voor... De betekenis van verkeerstekens op het wegdek Wat betekenen al die strepen toch? In Nederland verplaatsen zich dagelijks miljoenen personen lopend, fietsend en rijdend in het verkeer.

Nadere informatie

Size matters! ATLAS onderzoek 2013: BlowUPs niet te missen en effectief

Size matters! ATLAS onderzoek 2013: BlowUPs niet te missen en effectief Size matters! ATLAS onderzoek 2013: BlowUPs niet te missen en effectief Inhoudsopgave ATLAS onderzoek 2013 4 De wereld van BlowUPs 9 Bewustzijn 5 Het ATLAS onderzoek 10 Imago 6 Onderzoeksopzet 11 Impact

Nadere informatie

Kruispunten met de borden

Kruispunten met de borden Auteursrechtinformatie Dit document is bedoeld voor eigen gebruik. In het algemeen geldt dat enig ander gebruik, daaronder begrepen het verveelvoudigen, verspreiden, verzenden, herpubliceren, vertonen

Nadere informatie

EEN STREEPJE VOOR... De betekenis van verkeerstekens op het wegdek. Regionaal Orgaan Verkeersveiligheid Gelderland. Platform en Kenniscentrum

EEN STREEPJE VOOR... De betekenis van verkeerstekens op het wegdek. Regionaal Orgaan Verkeersveiligheid Gelderland. Platform en Kenniscentrum EEN STREEPJE VOOR... De betekenis van verkeerstekens op het wegdek Regionaal Orgaan Verkeersveiligheid Gelderland Platform en Kenniscentrum Wat betekenen al die strepen toch? In Gelderland verplaatsen

Nadere informatie

3.2 Effecten van onbemande snelheidshandhaving op autosnelwegen in Vlaanderen

3.2 Effecten van onbemande snelheidshandhaving op autosnelwegen in Vlaanderen 3.2 Effecten van onbemande snelheidshandhaving op autosnelwegen in Vlaanderen Ellen De Pauw, Stijn Daniels, Tom Brijs, Elke Hermans, Geert Wets Universiteit Hasselt Instituut voor Mobiliteit (IMOB) Dat

Nadere informatie

Vragen en antwoorden theorie verkeersregels en verkeerstekens - Deel 1

Vragen en antwoorden theorie verkeersregels en verkeerstekens - Deel 1 Theorie Verkeersregels Deel 1 Vragen en antwoorden theorie verkeersregels en verkeerstekens - Deel 1 (wordt je aangeboden door Autorij-instructie.nl) Onderstaand vind je -in totaal 30- afbeeldingen over

Nadere informatie

Verkeersongevallen in de zone 30 met 14% gedaald tussen 2014 en 2016

Verkeersongevallen in de zone 30 met 14% gedaald tussen 2014 en 2016 Persnota 28 februari 2017 Verkeersongevallen in de zone 30 met 14% gedaald tussen 2014 en 2016 Vanaf maart 2017 ook snelheidscontroles zone 30 1. Plan Nieuw Kortrijk in het ruime centrum van Kortrijk 2.

Nadere informatie

1 op 4 autobestuurders rijdt te snel in de Kortrijkse schoolomgevingen

1 op 4 autobestuurders rijdt te snel in de Kortrijkse schoolomgevingen ! Persnota 1 op 4 autobestuurders rijdt te snel in de Kortrijkse schoolomgevingen Flitscontroles in de zone 30 I. Plan Nieuw Kortrijk Verkeersveiligheid!is!één!van!de!topprioriteiten!van!de!stadsco/! alitie.!elk!verkeersslachtoffer!is!er!één!teveel.!de!stadscoalitie!is!er!

Nadere informatie

Maak je kinderen wegwijs in het verkeer

Maak je kinderen wegwijs in het verkeer 622926000_D24 CAMPAGNE TNS 2012 def_nl.indd 2 11/07/12 10:06 Maak je kinderen wegwijs in het verkeer Tips en spelletjes om de verkeersborden beter te begrijpen De taal van de weg De straten staan vol vreemde

Nadere informatie

Aankondiging van vaste snelheidscamera s, semi-mobiele camera s, trajectcontrole, specifieke acties en resultaten snelheidscontrole.

Aankondiging van vaste snelheidscamera s, semi-mobiele camera s, trajectcontrole, specifieke acties en resultaten snelheidscontrole. Dienstorder MOW/AWV/2018/9 d.d. 8 september 2018 Titel: Voorgesteld door: (stuurgroep) Informatiefolder: Doelgroep: Voor wie van toepassing? Aankondiging van vaste snelheidscamera s, semi-mobiele camera

Nadere informatie

VERO voor voetgangers basisschool Pulle

VERO voor voetgangers basisschool Pulle VERO voor voetgangers basisschool Pulle 1 Stappen in groep Het vertrekpunt veilig verlaten Kloosterstraat 7 Het vertrek en eindpunt van de VERO voor voetgangers is de parking voor de school (Kloosterstraat).

Nadere informatie

Welkom 23/10/2014. Open WiFi netwerk: t Godshuis

Welkom 23/10/2014. Open WiFi netwerk: t Godshuis Welkom 23/10/2014 Open WiFi netwerk: t Godshuis Filip Van Alboom Test uw kennis van de wegcode Commercieel vantwoordelijke VAB Rijschool A. Ik heb voorrang B. Ik moet voorrang verlenen De bus verlaat de

Nadere informatie

SAMENVATTING. Speerpunt gordel. Achtergrond en doel perceptieonderzoek

SAMENVATTING. Speerpunt gordel. Achtergrond en doel perceptieonderzoek SAMENVATTING Achtergrond en doel perceptieonderzoek Het Bureau Verkeershandhaving Openbaar Ministerie (BVOM) is onderdeel van het Openbaar Ministerie en valt onder het Ministerie van Justitie. Het is het

Nadere informatie

Antwoorden Kennisvragenlijst voorrangsvoertuigen

Antwoorden Kennisvragenlijst voorrangsvoertuigen Antwoorden Kennisvragenlijst voorrangsvoertuigen Wet- en regelgeving 1. Wanneer ben je bestuurder van een voorrangsvoertuig? (bron: artikel 29 RVV 1990) a. als je optische én geluidssignalen voert b. als

Nadere informatie

Neurocognitief functioneren bij electroconvulsietherapie

Neurocognitief functioneren bij electroconvulsietherapie Neurocognitief functioneren bij electroconvulsietherapie Het belangrijkste doel van dit proefschrift was het bestuderen van de aard en de mate van veranderingen op meerdere domeinen van het neurocognitief

Nadere informatie

videosurveillance minder doden en gewonden

videosurveillance minder doden en gewonden videosurveillance Een groep automobilisten en motorrijders rijdt véél te hard op de Nederlandse wegen. Daar blijft het vaak niet bij. Ze maken zich vaak ook schuldig aan bumperkleven, agressief rijden,

Nadere informatie

Snelweg invoegen, inhalen, uitvoegen.

Snelweg invoegen, inhalen, uitvoegen. Het naderen van een autosnelweg. Door goed op te letten op de verkeersborden, wordt al snel duidelijk of je een autosnelweg of een autoweg nadert. Het type weg moet je ruim van te voren herkennen om te

Nadere informatie

Aantal ongevallen en aantal verkeersslachtoffers dalen

Aantal ongevallen en aantal verkeersslachtoffers dalen 1 Limburg veiligst voor fietsers Als je op de website van het NIS kijkt naar de verkeersongevallen volgens type weggebruiker, dan is het verschil tussen Limburg en de andere Vlaamse provincies opvallend.

Nadere informatie

Primeur: zo hoog zijn de verkeersboetes in 2017 Goed nieuws: snelheidsovertredingen worden 1 euro goedkoper 14 oktober :16:52

Primeur: zo hoog zijn de verkeersboetes in 2017 Goed nieuws: snelheidsovertredingen worden 1 euro goedkoper 14 oktober :16:52 Primeur: zo hoog zijn de verkeersboetes in 2017 Goed nieuws: snelheidsovertredingen worden 1 euro goedkoper 14 oktober 2016 10:16:52 Laten we met het goede nieuws beginnen: de verkeersboetes zijn in 2017

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2015 2016 29 398 Maatregelen verkeersveiligheid Nr. 523 BRIEF VAN DE MINISTER VAN INFRASTRUCTUUR EN MILIEU Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Nadere informatie

Blijf Veilig Mobiel. Tips voor automobilisten

Blijf Veilig Mobiel. Tips voor automobilisten Blijf Veilig Mobiel Tips voor automobilisten Tips voor automobilisten De verkeerssituatie in Nederland is continu in beweging. Zo ontstaan er regelmatig nieuwe wegsituaties en krijgt u te maken met nieuwe

Nadere informatie

7 MEI Ministerieel besluit betreffende het signaleren van werken en verkeersbelemmeringen op de openbare weg. Belgisch Staatsblad 21 mei 1999

7 MEI Ministerieel besluit betreffende het signaleren van werken en verkeersbelemmeringen op de openbare weg. Belgisch Staatsblad 21 mei 1999 7 MEI 1999. - Ministerieel besluit betreffende het signaleren van werken en verkeersbelemmeringen op de openbare weg. Belgisch Staatsblad 21 mei 1999 HOOFDSTUK I. - Signaleren van werken. Artikel 1. Algemene

Nadere informatie

Samenvatting. Samenvatting

Samenvatting. Samenvatting Samenvatting 10 Samenvatting Samenvatting Hoe snel word je boos als iemand je provoceert? Het traditionele antwoord op deze vraag is dat het afhangt van je individuele neiging om boos te worden. Als je

Nadere informatie

27 JANUARI 2008. - Koninklijk besluit betreffende <praalwagens>

27 JANUARI 2008. - Koninklijk besluit betreffende <praalwagens> FEDERALE OVERHEIDSDIENST MOBILITEIT EN VERVOER 27 JANUARI 2008. - Koninklijk besluit betreffende VERSLAG AAN DE KONING Sire, Het ontwerp van koninklijk besluit dat ik de eer heb aan Uwe Majesteit

Nadere informatie

Test theorie: Autowegen en Autosnelwegen

Test theorie: Autowegen en Autosnelwegen Test theorie: Autowegen en Autosnelwegen (wordt je aangeboden door Autorij-instructie.nl) Zie de Maximum toegestane snelheid op de Nederlandse wegen van de verschillende voertuigen Test theorie: Autosnelwegen

Nadere informatie

DE GROTE VERKEERSTOETS

DE GROTE VERKEERSTOETS DE GROTE VERKEERSTOETS Lesfiche 5 e LEERJAAR Veiligheid Eindtermen Mens en maatschappij Ruimte Verkeer en mobiliteit De leerlingen 4.16 tonen zich in hun gedrag bereid rekening te houden met andere weggebruikers.

Nadere informatie

Zone 30 BASISONDERWIJS. Doelgroep. Eindtermen. Lesfiche verkeers- en mobiliteitseducatie

Zone 30 BASISONDERWIJS. Doelgroep. Eindtermen. Lesfiche verkeers- en mobiliteitseducatie Lesfiche verkeers- en mobiliteitseducatie BASISONDERWIJS Zone 30 Doelgroep Derde of vierde leerjaar Eindtermen Lager onderwijs: Mens en maatschappij - mens: De leerlingen - 1.1 drukken in een niet-conflictgeladen

Nadere informatie

Omdat uit eerdere studies is gebleken dat de prevalentie, ontwikkeling en manifestatie van gedragsproblemen samenhangt met persoonskenmerken zoals

Omdat uit eerdere studies is gebleken dat de prevalentie, ontwikkeling en manifestatie van gedragsproblemen samenhangt met persoonskenmerken zoals Gedragsproblemen komen veel voor onder kinderen en adolescenten. Als deze problemen ernstig zijn en zich herhaaldelijk voordoen, kunnen ze een negatieve invloed hebben op het dagelijks functioneren van

Nadere informatie

Overzicht Verkeersinbreuken 2018: 1e semester. Arrondissement Leuven

Overzicht Verkeersinbreuken 2018: 1e semester. Arrondissement Leuven Overzicht Verkeersinbreuken 2018: 1e semester VERKEERSINBREUKEN : ALGEMEEN OVERZICHT Vergelijking 1e semester 2010-2018 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 TOTAAL AANTAL INBREUKEN 105.395 107.156

Nadere informatie

Overzicht Verkeersinbreuken Arrondissement Leuven

Overzicht Verkeersinbreuken Arrondissement Leuven Overzicht Verkeersinbreuken VERKEERSINBREUKEN : ALGEMEEN OVERZICHT Vergelijking per jaar: 2010-2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 TOTAAL AANTAL INBREUKEN 190.157 214.341 182.544 195.545 211.423 217.546

Nadere informatie

M{ZD{ CX-5 203919_14R1_MAZ_CX5_V2_COVERS.indd 1-3 03/02/2015 17:50:14

M{ZD{ CX-5 203919_14R1_MAZ_CX5_V2_COVERS.indd 1-3 03/02/2015 17:50:14 M{ZD{ CX-5 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 1 5 2 4 3 18 19 SKYACTIV TECHNOLOGY 20 21 6 1 7 5 2 3 4 8 22 23 DE VEILIGSTE PLEK OP DE WEG Elke Mazda die we maken is voorzien van over een reeks intelligente

Nadere informatie

3.3 Schrik niet, u wordt gefotografeerd

3.3 Schrik niet, u wordt gefotografeerd 3.3 Schrik niet, u wordt gefotografeerd Evelien Polders, Joris Cornu, Tim De Ceunynck, Stijn Daniels, Kris Brijs, Tom Brijs, Elke Hermans, Geert Wets IMOB Universiteit Hasselt, Steunpunt Verkeersveiligheid

Nadere informatie

Visuele waarneming in basketbalschieten. Rita Ferraz de Oliveira

Visuele waarneming in basketbalschieten. Rita Ferraz de Oliveira Visuele waarneming in basketbalschieten Rita Ferraz de Oliveira Het algemene doel van het in dit proefschrift gepresenteerde onderzoek was de visuele basis van basketbalschieten op te helderen. Hoofdstuk

Nadere informatie

How to present online information to older cancer patients N. Bol

How to present online information to older cancer patients N. Bol How to present online information to older cancer patients N. Bol Dutch summary (Nederlandse samenvatting) Dutch summary (Nederlandse samenvatting) Goede informatievoorziening is essentieel voor effectieve

Nadere informatie

College van Burgemeester en Schepenen

College van Burgemeester en Schepenen College van Burgemeester en Schepenen Besluit OPSCHRIFT Vergadering van 11 februari 2016 Besluit nummer: 2016_CBS_01796 Onderwerp: Nieuw aanvullend reglement van de politie op het wegverkeer - gemeenteweg

Nadere informatie

Aanvulling. Categorie AM

Aanvulling. Categorie AM rijschoolservice Aanvulling Categorie AM In het boek Theorieboek rijbewijs AM staat bij de borden F19, F20, F21 en F22 niet de juiste tekst. De juiste tekst staat hieronder bij de borden. F19 Rijbaan of

Nadere informatie

1. Er zal gezocht worden naar een mogelijkheid om het oversteken bij het Oranjepad te verbeteren.

1. Er zal gezocht worden naar een mogelijkheid om het oversteken bij het Oranjepad te verbeteren. Definitieve lijst voor Hoornaar Veiliger! 1. Er zal gezocht worden naar een mogelijkheid om het oversteken bij het Oranjepad te verbeteren. Voor het aanleggen van een voetgangersoversteekplaats is een

Nadere informatie

PERSBERICHT Brussel, 5 augustus 2013

PERSBERICHT Brussel, 5 augustus 2013 PERSBERICHT Brussel, 5 augustus 2013 Minder slachtoffers door verkeersongevallen in België in 2012 De Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie publiceert vandaag de recentste cijfers over

Nadere informatie

6.1 Effecten van elektrische ondersteuning op fietsgedrag: een experiment met meetfietsen

6.1 Effecten van elektrische ondersteuning op fietsgedrag: een experiment met meetfietsen 6.1 Effecten van elektrische ondersteuning op fietsgedrag: een experiment met meetfietsen Peter Silverans BIVV Om de effecten van elektrische ondersteuning op fietsgedrag van oudere fietsers te onderzoeken,

Nadere informatie

Bij antwoord datum, kenmerk en onderwerp vermelden

Bij antwoord datum, kenmerk en onderwerp vermelden Postadres Postbus 16200, 3500 CE Utrecht Telefoon 030-286 10 00 www.utrecht.nl Aan: de Commissie Stad en Ruimte Behandeld door X. Verduijn Doorkiesnummer 06-39 89 71 64 E-mail x.verduijn@utrecht.nl Onderwerp

Nadere informatie

Overzicht Verkeersinbreuken 2016: 1e semester. Arrondissement Brussel-19

Overzicht Verkeersinbreuken 2016: 1e semester. Arrondissement Brussel-19 Overzicht Verkeersinbreuken 2016: 1e semester Arrondissement Brussel-19 VERKEERSINBREUKEN : ALGEMEEN OVERZICHT Vergelijking 1e semester 2008-2016 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 TOTAAL AANTAL

Nadere informatie

Via nieuwe normmens naar inclusiviteit Van nul verkeersslachtoffers een punt maken voor alle verkeersdeelnemers

Via nieuwe normmens naar inclusiviteit Van nul verkeersslachtoffers een punt maken voor alle verkeersdeelnemers Via nieuwe normmens naar inclusiviteit Van nul verkeersslachtoffers een punt maken voor alle verkeersdeelnemers Ragnhild Davidse Den Haag donderdag 1 maart 2018 De Nieuwe Normmens Er is te lang ontworpen

Nadere informatie

Plan zone 30 moet veiligheid verhogen

Plan zone 30 moet veiligheid verhogen Persnota Plan zone 30 moet veiligheid verhogen Verlaag je snelheid, verhoog de veiligheid. 1. Plan Nieuw Kortrijk 2. Kortrijk was een verkeersonveilige stad Verkeersveiligheid is één van de topprioriteiten

Nadere informatie

VEILIG WERKEN LANGS WEGEN

VEILIG WERKEN LANGS WEGEN VEILIG WERKEN LANGS WEGEN 1. Waarschuwing en algemene richtlijnen Bij nood Ga uit de gevarenzone. 112 en leidinggevende verwittigen. OPGEPAST Werken langs en op wegen is zeer gevaarlijk. Je volgt best

Nadere informatie

Lokale Politie LAN. Foutparkeren. Je doet er toch niet aan mee? Veiligheid? Samen zorgen we daarvoor!

Lokale Politie LAN. Foutparkeren. Je doet er toch niet aan mee? Veiligheid? Samen zorgen we daarvoor! Lokale Politie LAN Foutparkeren Je doet er toch niet aan mee? Veiligheid? Samen zorgen we daarvoor! beste inwoner Stilstaan en parkeren Het gevaar en de hinder die veroorzaakt worden door foutparkeerders

Nadere informatie

Tijdreeksanalyse in verkeersveiligheidsonderzoek met behulp van state space methodologie

Tijdreeksanalyse in verkeersveiligheidsonderzoek met behulp van state space methodologie Samenvatting Tijdreeksanalyse in verkeersveiligheidsonderzoek met behulp van state space methodologie In dit proefschrift wordt een aantal studies gepresenteerd waarin tijdreeksanalyse wordt toegepast

Nadere informatie

Autobiografisch geheugen in longitudinaal perspectief

Autobiografisch geheugen in longitudinaal perspectief Samenvatting Autobiografisch geheugen in longitudinaal perspectief Stabiliteit en verandering in gerapporteerde levensgebeurtenissen over een periode van vijf jaar Het belangrijkste doel van dit longitudinale,

Nadere informatie

M{ZD{ 6 203920_14R1_MAZ6_V2_COVERS.indd 1-3 25/03/2015 11:59:20

M{ZD{ 6 203920_14R1_MAZ6_V2_COVERS.indd 1-3 25/03/2015 11:59:20 M{ZD{ 6 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 1 2 3 7 6 4 5 18 19 SKYACTIV TECHNOLOGY 20 21 6 1 7 5 2 4 3 8 22 23 DE VEILIGSTE PLEK OP DE WEG Elke Mazda die we produceren beschikt over een reeks intelligente

Nadere informatie

De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten Generaal Binnenhof AA Den Haag

De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten Generaal Binnenhof AA Den Haag > Retouradres Postbus 20901 2500 EX Den Haag De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten Generaal Binnenhof 4 2513 AA Den Haag Ministerie van Infrastructuur en Milieu Plesmanweg 1-6 2597 JG Den Haag Postbus

Nadere informatie

Actieplan: Voorrang 2 Oversteekplaats voor voetgangers / fietsers

Actieplan: Voorrang 2 Oversteekplaats voor voetgangers / fietsers ZVP 2014 2017 - Veiligheid en leefbaarheid Verkeer Storende interacties zone 30 Preventie Voorrang 2 Actieplan: Voorrang 2 Oversteekplaats voor voetgangers / fietsers HCP Koen Wouters - HINP Jo Daniels

Nadere informatie

verkeer veilige veiligheid verbindingen BIJLAGE 6: TAG CLOUDS MOBILITEIT staat stad stiptheid stress tijd tram trein treinen uur veilig

verkeer veilige veiligheid verbindingen BIJLAGE 6: TAG CLOUDS MOBILITEIT staat stad stiptheid stress tijd tram trein treinen uur veilig flexibiliteit genoeg geraken gezondheid goed goede goedkoop grote BIJLAGE 6: TAG CLOUDS MOBILITEIT Grafische voorstelling open antwoorden andere belangrijke zaken bij verplaatsingen aankomen aansluiting

Nadere informatie

college van burgemeester en schepenen

college van burgemeester en schepenen college van burgemeester en schepenen Besluit OPSCHRIFT Vergadering van 6 september 2018 Besluit nummer: 2018_CBS_10529 Onderwerp: Nieuw aanvullend reglement van de politie op het wegverkeer - gemeenteweg

Nadere informatie

Overzicht Verkeersinbreuken Arrondissement BRUSSEL-19

Overzicht Verkeersinbreuken Arrondissement BRUSSEL-19 Overzicht Verkeersinbreuken 2015 Arrondissement BRUSSEL-19 VERKEERSINBREUKEN : ALGEMEEN OVERZICHT Vergelijking per jaar: 2007-2015 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 TOTAAL AANTAL OI + PV 328.637

Nadere informatie

Publiekspanel Rijkswegen Noord Resultaten peiling 5- mei 2018

Publiekspanel Rijkswegen Noord Resultaten peiling 5- mei 2018 Publiekspanel Rijkswegen Noord Resultaten peiling 5- mei 2018 Rijkswegen Noord 15 juni 2018 Rijkswaterstaat Noord-Nederland, de Politie eenheid Noord-Nederland en het Openbaar Ministerie Noord-Nederland

Nadere informatie

LESFICHE ZICHTBAARHEID EN HELMDRACHT

LESFICHE ZICHTBAARHEID EN HELMDRACHT Veilig Zichtbaar LESFICHE ZICHTBAARHEID EN HELMDRACHT 1e GRAAD LAGER ONDERWIJS Doelgroep Eerste graad lager onderwijs Eindtermen Mens en maatschappij ruimte verkeer en mobiliteit: 4.14 De leerlingen kunnen

Nadere informatie

Elmo@work. Veiligheid elektrische fiets Brussel, 5 mei 2014 Philip Vaneerdewegh

Elmo@work. Veiligheid elektrische fiets Brussel, 5 mei 2014 Philip Vaneerdewegh Elmo@work Veiligheid elektrische fiets Brussel, 5 mei 2014 Philip Vaneerdewegh OVERZICHT 1. Wat is een elektrische fiets 2. Algemene veiligheidsproblemen fiets 3. Veiligheidsproblemen elektrische fiets

Nadere informatie

Overzicht Verkeersinbreuken Administratief arrondissement Brussel-Hoofdstad

Overzicht Verkeersinbreuken Administratief arrondissement Brussel-Hoofdstad Overzicht Verkeersinbreuken 2016 Administratief arrondissement Brussel-Hoofdstad VERKEERSINBREUKEN : ALGEMEEN OVERZICHT Administratief Arrondissement Brussel-Hoofdstad Vergelijking per jaar: 2008-2016

Nadere informatie

Overzicht Verkeersinbreuken (autosnelwegen inbegrepen) 2018 PZ HERSTAL

Overzicht Verkeersinbreuken (autosnelwegen inbegrepen) 2018 PZ HERSTAL Overzicht Verkeersinbreuken (autosnelwegen inbegrepen) VERKEERSINBREUKEN (autosnelwegen inbegrepen) : ALGEMEEN OVERZICHT Vergelijking per jaar: 2010-2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 TOTAAL AANTAL

Nadere informatie

Visuele waarneming en verkeersveiligheid

Visuele waarneming en verkeersveiligheid Visuele waarneming en verkeersveiligheid Drs. M.P. Hagenzieker 0-93 -14 Visuele waarneming en verkeersveiligheid Een stand van zaken 0-93-14 Drs. M.P. Hagenzieker Leidschendam, 1993 Stichting Wetenschappelijk

Nadere informatie

college van burgemeester en schepenen

college van burgemeester en schepenen college van burgemeester en schepenen Besluit OPSCHRIFT Vergadering van 12 mei 2016 Besluit nummer: 2016_CBS_05952 Onderwerp: Nieuw aanvullend reglement van de politie op het wegverkeer - gemeenteweg -

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting Aandacht

Nederlandse samenvatting Aandacht Nederlandse samenvatting Aandacht Stel je bent op een feestje en je hebt een interessant gesprek met iemand die je al tijden niet meer hebt gesproken. De verhalen van deze oude bekende zijn dusdanig interessant

Nadere informatie

Inhoud. 1. Inleiding Doorstroming Wegwerkzaamheden Informatie Aangeven maximumsnelheid Goede en slechte voorbeelden 16

Inhoud. 1. Inleiding Doorstroming Wegwerkzaamheden Informatie Aangeven maximumsnelheid Goede en slechte voorbeelden 16 Gemeenschappelijk onderzoek provincies en Rijkswaterstaat: aanvullende analyses Augustus 2013 Inhoud 1. Inleiding 4 2. Doorstroming 5 3. Wegwerkzaamheden 7 4. Informatie 11 5. Aangeven maximumsnelheid

Nadere informatie

Evaluatie betaald parkeren Noorderplantsoenbuurt en Oranjebuurt

Evaluatie betaald parkeren Noorderplantsoenbuurt en Oranjebuurt B A S I S V O O R B E L E I D Evaluatie betaald parkeren Noorderplantsoenbuurt en Oranjebuurt Evaluatie betaald parkeren Noorderplantsoenbuurt en Oranjebuurt Erik van der Werff Onderzoek en Statistiek

Nadere informatie

Vraag 1 U heeft ontzegging van uw rijbevoegdheid u mag dan? A Niet zelf rijden maar wel rijles nemen. B Niet zelf rijden en ook geen rijles nemen

Vraag 1 U heeft ontzegging van uw rijbevoegdheid u mag dan? A Niet zelf rijden maar wel rijles nemen. B Niet zelf rijden en ook geen rijles nemen Vraag 1 U heeft ontzegging van uw rijbevoegdheid u mag dan? A Niet zelf rijden maar wel rijles nemen B Niet zelf rijden en ook geen rijles nemen Vraag 2 Is dit een eenrichtingsweg? A B Vraag 3 U wilt zonder

Nadere informatie

Aanvulling. categorie AM

Aanvulling. categorie AM Aanvulling categorie AM Voor laten gaan Het begrip voorrang heeft betrekking op bestuurders die op een kruispunt aan kruisende bestuurders voorrang moeten verlenen. Het begrip voor laten gaan is in de

Nadere informatie

DERTIG KAN HET ANTWOORD ZIJN

DERTIG KAN HET ANTWOORD ZIJN DERTIG KAN HET ANTWOORD ZIJN Artikel Mensen op straat (1980) (Voorjaar): 27 R-80-13 Voorburg, 1980 Stichting Wetenschappelijk Onderzoek Verkeersveiligheid SWOV -2- Inleiding Zal een verlaging van de maximumsnelheid

Nadere informatie

Overzicht Verkeersinbreuken Arrondissement LUXEMBOURG

Overzicht Verkeersinbreuken Arrondissement LUXEMBOURG Overzicht Verkeersinbreuken 2015 Arrondissement LUXEMBOURG VERKEERSINBREUKEN : ALGEMEEN OVERZICHT Vergelijking per jaar: 2007-2015 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 TOTAAL AANTAL OI + PV 56.880

Nadere informatie

Gezichtsscherpte en nieuwe eisen voor het rijbewijs

Gezichtsscherpte en nieuwe eisen voor het rijbewijs prof.dr. Aart Kooijman em. Videologie, Koninklijke Visio Oogheelkunde, UMC Groningen Tijdens deze presentatie laat ik zien welke wijzigingen er zijn opgetreden in de eisen aan de gezichtsscherpte voor

Nadere informatie

college van burgemeester en schepenen

college van burgemeester en schepenen college van burgemeester en schepenen Besluit OPSCHRIFT Vergadering van 15 december 2016 Besluit nummer: 2016_CBS_15031 Onderwerp: Nieuw aanvullend reglement van de politie op het wegverkeer - gemeenteweg

Nadere informatie

Snelweg invoegen en uitvoegen hoe?

Snelweg invoegen en uitvoegen hoe? Snelweg invoegen en uitvoegen hoe? Snelweg vast procedure Ga je naar een ander stad waarbij je stukje op de snelweg moet rijden? Denk dan aan: Je route tot je eind bestemming. Welke ANWB borden je moet

Nadere informatie

HET EFFECT VAN MARKERINGEN AAN DE ACHTERZIJDE VAN VRACHTWAGENS

HET EFFECT VAN MARKERINGEN AAN DE ACHTERZIJDE VAN VRACHTWAGENS HET EFFECT VAN MARKERINGEN AAN DE ACHTERZIJDE VAN VRACHTWAGENS Ongevallen met geparkeerde vrachtwagens en achteraanrijdingen tegen rijdende vrachtwagens R-9l-25 J.P.M. Tromp & drs. P.C. Noordzij Leidschendam,

Nadere informatie

BLAD GEMEENSCHAPPELIJKE REGELING

BLAD GEMEENSCHAPPELIJKE REGELING BLAD GEMEENSCHAPPELIJKE REGELING Officiële uitgave van gemeenschappelijke regeling Veiligheidsregio Rotterdam-Rijnmond. Nr. 405 3 december 2015 Brancherichtlijn Optische en Geluidssignalen Veiligheidsregio

Nadere informatie

Overzicht Verkeersinbreuken 2016: 1e semester. Arrondissement Luxembourg

Overzicht Verkeersinbreuken 2016: 1e semester. Arrondissement Luxembourg Overzicht Verkeersinbreuken 2016: 1e semester Arrondissement Luxembourg VERKEERSINBREUKEN : ALGEMEEN OVERZICHT Vergelijking 1e semester 2008-2016 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 TOTAAL AANTAL

Nadere informatie

Overzicht Verkeersinbreuken (autosnelwegen inbegrepen) 2018: 1e semester PZ BLANKENBERGE/ ZUIENKERKE

Overzicht Verkeersinbreuken (autosnelwegen inbegrepen) 2018: 1e semester PZ BLANKENBERGE/ ZUIENKERKE Overzicht Verkeersinbreuken (autosnelwegen inbegrepen) 2018: 1e semester PZ BLANKENBERGE/ ZUIENKERKE VERKEERSINBREUKEN (autosnelwegen inbegrepen) : ALGEMEEN OVERZICHT Vergelijking 1e semester 2010-2018

Nadere informatie

Aanvulling. categorie AM

Aanvulling. categorie AM Aanvulling categorie AM Fietsen met trapondersteuning (E-bike) Dat zijn fietsen die zijn voorzien van een elektrische hulpmotor met een maximaal vermogen wat continu geleverd kan worden van maximaal 0,25

Nadere informatie

ALS HET WEER PLOTSELING OMSLAAT

ALS HET WEER PLOTSELING OMSLAAT ALS HET WEER PLOTSELING OMSLAAT Begrjjpen hoe plotselinge weersveranderingen de rijervaring beïnvloeden. EEN RAPPORT VAN HET MICHELIN ROAD USAGE LAB 2 SAMENVATTING 4 Als mooi weer omslaat en slecht weer

Nadere informatie

- 172 - Prevention of cognitive decline

- 172 - Prevention of cognitive decline Samenvatting - 172 - Prevention of cognitive decline Het percentage ouderen binnen de totale bevolking stijgt, en ook de gemiddelde levensverwachting is toegenomen. Vanwege deze zogenaamde dubbele vergrijzing

Nadere informatie

Veilig je draai vinden...

Veilig je draai vinden... Veilig je draai vinden... op rotondes in Gelderland Regionaal Orgaan Verkeersveiligheid Gelderland Platform en Kenniscentrum Rotondes in Gelderland Na hun introductie zo n 30 jaar geleden, zijn rotondes

Nadere informatie

Bijzondere weggedeelten

Bijzondere weggedeelten Hoofdstuk 5 ijzondere weggedeelten 5.1 Rotondes Een rotonde is eigenlijk een ronde eenrichtingsweg. Je moet altijd rechts om het middeneiland heen rijden. Op dat middeneiland staat bord rotonde (D1). Vaak

Nadere informatie

Jeugd Verkeerskrant 1

Jeugd Verkeerskrant 1 Jeugd Verkeerskrant 1 Wat weet jij al? Een uitgave van Veilig Verkeer Nederland, schooljaar 2016-2017 groep 7/8 Hoe doe jij het? a. Hierboven zie je een foto van een druk kruispunt in Vietnam. Durf jij

Nadere informatie

GROEPERING VAN ERKENDE ONDERNEMINGEN VOOR AUTOKEURING EN RIJBEWIJS V.Z.W. Theoretisch en praktisch examen en coherentie van opleiding en examinering

GROEPERING VAN ERKENDE ONDERNEMINGEN VOOR AUTOKEURING EN RIJBEWIJS V.Z.W. Theoretisch en praktisch examen en coherentie van opleiding en examinering GROEPERING VAN ERKENDE ONDERNEMINGEN VOOR AUTOKEURING EN RIJBEWIJS V.Z.W Theoretisch en praktisch examen en coherentie van opleiding en examinering Rijexamens: theorie en praktijk Klassiek Focus op theoretische

Nadere informatie

Samenvatting Zoeken naar en leren begrijpen van speciale woorden Herkenning en de interpretatie van metaforen door schoolkinderen

Samenvatting Zoeken naar en leren begrijpen van speciale woorden Herkenning en de interpretatie van metaforen door schoolkinderen Samenvatting Zoeken naar en leren begrijpen van speciale woorden Herkenning en de interpretatie van metaforen door schoolkinderen Onderzoek naar het gebruik van metaforen door kinderen werd populair in

Nadere informatie

FOUTPARKEREN. U doet er toch niet aan mee? Veiligheid? Samen zorgen we daarvoor! PZ HerKo. Lokale Politie Herent- Kortenberg

FOUTPARKEREN. U doet er toch niet aan mee? Veiligheid? Samen zorgen we daarvoor! PZ HerKo. Lokale Politie Herent- Kortenberg FOUTPARKEREN PZ HerKo U doet er toch niet aan mee? Lokale Politie Herent- Kortenberg Veiligheid? Samen zorgen we daarvoor! Beste inwoner, Het gevaar en de hinder die veroorzaakt worden door foutparkeerders

Nadere informatie

GROTE VERKEERSTOETS 2017

GROTE VERKEERSTOETS 2017 GROTE VERKEERSTOETS 2017 1. Beste en slechtst beantwoorde vragen Je stuurt een sms terwijl je aan het fietsen bent. Mag dat? A. Neen. B. Ja, sms'en mag maar telefoneren niet. C. Ja. Correct antwoord: A

Nadere informatie

Kruispunt 45: N34 Kellerlaan - Eugenboersdijk

Kruispunt 45: N34 Kellerlaan - Eugenboersdijk Kruispunt 45: N34 Kellerlaan - Eugenboersdijk Pagina 2 van 13 Inhoud Samenvatting kruispunt 45 5 45 Kruispunt 45: N34 Kellerlaan Eugenboersdijk 7 45.1 Inleiding 7 45.2 Observaties 45.3 Analyse 7 8 45.4

Nadere informatie

CONSULT aan de Rijksautomobielcentrale te 's-gravenhage

CONSULT aan de Rijksautomobielcentrale te 's-gravenhage CONSULT aan de Rijksautomobielcentrale te 's-gravenhage HET VOEREN VAN VERLICHTING OVERDAG DOOR MOTORVOERTUIGEN EN DE VERKEERSVEILIGHEID R-74-4 Voorburg, 1974 Stichting Wetenschappelijk Onderzoek Verkeersveiligheid

Nadere informatie