M Vooral anders. De kwaliteit van het personeel van de toekomst. Frans Pleijster
|
|
- Tania Jonker
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 M Vooral anders De kwaliteit van het personeel van de toekomst Frans Pleijster Zoetermeer, september 2006
2 De Werknemer van de toekomst Van alle ondernemingen in het midden- en kleinbedrijf verwacht meer dan 75% (!) dat het in de komende drie jaren nieuw personeel zal aantrekken. Hierbij gaat het vooral om in vergelijking tot nu duidelijk hoger opgeleid personeel met een zwaar accent op actuele en vooral technische vakkennis. Het MKB zet echter vraagtekens bij de mogelijkheid om het juiste personeel ook aan te trekken. Niet minder dan 42% van het totale MKB geeft immers aan nú al problemen te hebben met het vinden van nieuw personeel. Voor een kwart van alle MKB bedrijven waren deze problemen dermate sterk, dat de groei van het bedrijf daardoor vertraagt. Om hierin verbetering te krijgen, is volgens het MKB een duidelijke upgrading in kennis en opleiding van het in de toekomst instromende personeel gewenst. Een belangrijke taak is hierin weggelegd voor de opleidingsinstituten, in het bijzonder het middelbaar en hoger beroepsonderwijs. Maar toch verwacht meer dan de helft van het gehele MKB dat zij toch vooral zelf, door training on the job de kwaliteit van het personeel op het gewenste peil moeten brengen. De arbeidsmarkt trekt nadrukkelijk aan Het afgelopen halfjaar is steeds duidelijker geworden dat de economie fors aantrekt. Zowel op nationaal niveau als op EU-niveau worden de verwachtingen maand na maand naar boven bijgesteld. Volgens de jongste berekening wordt voor 2007 een groei van het BNP verwacht van 3% en daalt de werkloosheid tot 5% van de beroepsbevolking. Dit niveau is niet ver meer verwijderd van het niveau van 2001 toen 3% van de beroepsbevolking werkloos was. De spanning op de arbeidsmarkt lijkt weer terug te keren, met alle gevolgen van dien voor bedrijven die op zoek zijn naar werknemers. Opnieuw zal men zich moeten bewijzen op de arbeidsmarkt om in voldoende mate het juiste personeel uit de krimpende pool aan werkzoekenden te kunnen halen. Van belang is dan wel om te weten aan welk personeel in groeiende mate behoefte is en of het te verwachten aanbod ook zal kunnen voldoen aan die behoefte. Om een beeld te vormen over de toekomstige behoefte aan personeel voor het midden- en kleinbedrijf (MKB) heeft EIM medio 2006 een verkennend onderzoek uitgevoerd onder de deelnemers aan het MKB-beleidspanel. 1 De resultaten van dit onderzoek zijn hierna opgenomen. 1 Het MKB-Beleidspanel loopt sinds 1999 en wordt drie keer per jaar telefonisch onder ongeveer ondernemers in het MKB afgenomen. Een veelheid aan onderwerpen is in de 22 metingen aan de orde gekomen. Het panel wordt gefinancierd door het Ministerie van EZ. 2
3 De huidige zoektocht naar personeel Goed personeel is moeilijk te vinden; de zoektocht vertraagt de groei Iets meer dan 70% van alle ondernemingen in het midden- en kleinbedrijf heeft - ondanks de nog in 2004 en 2005 voortdurende economische malaise in de afgelopen twee jaren personeel gezocht. Het sterkst deed zich dit voor in de sector verhuur en zakelijke dienstverlening. Hoewel er in die jaren en ook nu nog sprake was (en is) van een omvangrijke pool aan werkzoekenden, geeft toch bijna 60% van de bedrijven die personeel hebben gezocht aan, dat zij duidelijke problemen hebben ervaren bij hun zoektocht naar personeel. Voor 40% van de bedrijven die personeel zochten, was de zoektocht dermate zwaar, dat zij daardoor ook daadwerkelijk vertraging hebben ondervonden in de groei van het bedrijf. Sectoren waarin deze problemen zich vooral voordeden, zijn: de bouwnijverheid, de verhuur en zakelijke dienstverlening en de financiële instellingen (zie figuur 1). 1 figuur 1 Personeelswerving, problemen en bedrijfsgroei 90% 80% 70% 60% 50% 40% personeel gezocht moeite goed personeel te vinden groei belemmerd 30% 20% 10% 0% Industrie Bouwnijverheid Handel en reparatie consumentenartikelen Logies en maaltijden Vervoer, opslag en communicatie Financiele instellingen Verhuur en zakelijke dienstverlening Overige dienstverlening Totaal MKB Als gekeken wordt naar het type personeel dat moeilijk te vinden was, dan gaat het niet zo zeer om leidinggevend of personeel met de betere communicatieve vaardigheden. Neen, en dat is zeker kenmerkend voor het MKB, het gaat vooral om personeel met de actuele vakkennis! Uiteraard heeft het MKB behoefte aan meer en beter commercieel en/of bedrijfeconomische geschoold personeel, maar zij ondervindt momenteel toch de grootste problemen als het gaat om gewoon goed vaktechnisch geschoold per- 1 In figuur 1 zijn de verhoudingen steeds uitgedrukt in procenten van het totale MKB, dus ongeacht of men daadwerkelijk ook personeel heeft gezocht. De percentages genoemd in de toelichtende tekst hebben betrekking op dat deel van het MKB dat ook daadwerkelijk personeel heeft gezocht. 3
4 soneel. Het directe personeel op de werkvloer, daar gaat het om bij het MKB! ( Zie figuur 2.) figuur 2 Moeilijk vindbaar personeel voor het MKB nu wat voor personeel is moeilijk te vinden? 0% 20% 40% 60% 80% met actuele vakkennis 59% met leidinggevende capaciteiten 19% technisch opgeleid 39% commercieel opgeleid 22% economisch opgeleid 7% voor internationale activiteiten 5% anders 16% Het oordeel over de huidige bezetting Sterk is vakkennis en klantgerichtheid; zwak is marktinzicht Over het geheel genomen is de ondernemer in het MKB redelijk tevreden tot zeer tevreden over het opleidingsniveau van het huidige personeel. Driekwart van de ondernemers is daarover goed te spreken. Dat wil niet zeggen dat er ook niets te verbeteren valt. Als gekeken wordt naar de sterke en zwakke kanten van het huidige personeel, dan valt op dat de ondernemer in het MKB zijn personeel vooral sterk vindt op de gebieden vakkennis en klantgerichtheid, maar zwak in marktgerichtheid. Ook hier valt weer op dat het MKB de kracht van het personeel vooral ziet in de directe uitvoerende activiteiten en de directe dienstverlening aan de klant. Wat te verbeteren valt, is vooral het marktinzicht: wat verwachten de potentiële klanten eigenlijk en hoe moeten die benaderd worden? Verbeteringen voor het huidige personeel moeten dan ook vooral gevonden worden in versterking van marktinzicht en proactieve kwaliteiten. Om dit te bereiken, vertrouwt de ondernemer in het MKB nog sterk op praktijkervaring en training on the job (50% van het aantal ondernemers). Maar ook maakt eenderde van alle ondernemingen in het MKB gebruik van bijscholingscursussen en biedt een op de tien MKB-ondernemingen beroepsbegeleidende leerweg (BBL-traject) aan. Het personeel van de toekomst Het personeel van de toekomst is vakbekwamer Ook in de komende drie jaar is het MKB duidelijk actief op de arbeidsmarkt. Meer dan 75% geeft aan nieuw personeel te willen aantrekken. De aandacht gaat daarbij met name uit naar direct inzetbaar personeel dat beschikt over de juiste actuele vakkennis. 70% van de bedrijven die op zoek gaan naar personeel, zoekt versterking in deze categorie. Maar ook leidinggevend personeel, technisch goed opgeleid personeel en perso- 4
5 neel met de juiste commerciële en economische opleiding, staan in de belangstelling van het midden- en kleinbedrijf. De verschillen in behoefte aan personeel tussen de afzonderlijke sectoren van het MKB zijn aanmerkelijk (zie figuur 3). De verschillen zijn allemaal direct terug te voeren tot de aard van de core-business van elke sector. Het bevreemdt bijvoorbeeld niet dat in de handel en in de financiële instellingen de aandacht vooral uit gaat naar commercieel personeel en in de industrie en bouw vooral naar technisch geschoold personeel. Maar bovenal staat de eis vakbekwaam! Deze vakbekwaamheid moet vooral blijken uit de actuele vakkennis waarover de nieuwe medewerker moet beschikken. figuur 3 Het gewenste type personeel in de komende jaren in het MKB 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% met actuele vakkennis met leidinggevende capaciteiten technisch opgeleid commercieel opgeleid economisch opgeleid voor internationale activiteiten anders 20% 10% 0% Industrie Bouwnijverheid Handel en reparatie Logies en maaltijden Vervoer, opslag en communicatie Financiële instellingen Verhuur en zakelijke dienstverlening Overige dienstverlening totaal MKB.en hoger opgeleid Ook al overheerst vakbekwaamheid, daarmee is niet gezegd dat in de komende jaren ook volstaan wordt met het zelfde niveau van opleiding waarover het personeel nu beschikt. Integendeel, welke sector ook in ogenschouw wordt genomen (met uitzondering van logies en horeca), er is in de toekomst duidelijk meer behoefte aan personeel met een hogere opleiding. Gemiddeld ligt de behoefte aan hoger (HBO) en universitair opgeleid personeel zelfs 20% hoger dan waarover men nu beschikt. Over het geheel genomen ligt de behoefte aan lager en middelbaar opgeleid personeel op een wat lager niveau dan nu aanwezig (zie figuur 4). Hiermee tekent zich een verschuiving voor, ook binnen het MKB, van functies met een lagere en middelbare opleiding naar functies met een hogere opleiding. Opvallend is dat met name in het industriële MKB er duidelijk meer vraag is naar hoger geschoold personeel. Dit kan een weerslag zijn van de ontwikkeling die zich breed voordoet binnen de industrie: van maakindustrie naar ontwikkelindustrie en van uitvoerende industrie naar kennisindustrie. Dat in de sector logies en maaltijden de behoefte naar hoger geschoold personeel niet sterk groeit, is te verklaren vanuit de om- 5
6 standigheid dat in deze sector technologische en strategisch commerciële kennis onder het uitvoerend personeel geen noodzakelijke kernkwaliteit is. figuur 4 Het gewenste opleidingsniveau van het toekomstig personeel in vergelijking tot het nu aanwezige personeel 40% Industrie Bouwnijverheid Logies en maaltijden Handel en reparatie consumentenartikelen Vervoer, opslag en communicatie Financiele instellingen Verhuur en zakelijke dienstverlening Overige dienstverlening Totaal MKB 20% 23% 21% 21% 16% 18% 0% -20% -4% 1% -7% 5% 11% -5% -4% -9% 3% 4% -10% -2% 11% -7% -14% -1% -4% -11% 11% 9% -6% -2% VMBO MBO/HAVO/VWO HBO/univ Bron: EIM, MKB Beledispanel en breder inzetbaar en sociaal vaardiger Naast vakbekwaamheid en opleidingsniveau zijn uiteraard ook andere kwaliteiten van medewerkers van belang als het gaat om de personeelswens binnen het MKB. In het onderzoek is daarbij door middel van stellingen gevraagd aan welke kwaliteiten duidelijk nog meer behoefte is. In figuur 5 is dit weergegeven voor het MKB als geheel. Wanneer gekeken wordt naar de afzonderlijke sectoren, dan is er nauwelijks verschil waarneembaar tussen de sectoren. De voorkeur die uit de beantwoording van de stellingen blijkt, geldt MKB-breed. Hierbij wordt duidelijk dat het toekomstige personeel met name breder inzetbaar en communicatief en sociaal vaardiger zal moeten zijn dan nu het geval is. Daarnaast geeft ook een groot deel van het MKB aan dat het toekomstig personeel meer specialistisch en vakmatiger zal moeten zijn opgeleid. 6
7 figuur 5 Bijzondere kwaliteiten van het toekomstig personeel De medewerker van de toekomst is communicatief en sociaal vaardiger De medewerker van de toekomst is vakmatiger opgeleid De medewerker van de toekomst is specialistischer georiënteerd oneens neutraal eens De medewerker van de toekomst is breder inzetbaar 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% De kans van slagen Er zijn veel twijfels over de mate waarin het aanbod zal voldoen Voor de komende jaren is een zeer groot deel van het MKB voornemens om goed personeel aan te trekken. Of men hierin ook daadwerkelijk zal slagen, wordt evenwel door het MKB betwijfeld. Zo geeft niet minder dan 60% van alle kleine en middelgrote ondernemingen aan te verwachten dat in de komende jaren het aanbod onvoldoende zal zijn. In het bijzonder in de bouwnijverheid verwacht men problemen. De zware eisen die verbonden zijn aan het werken in de bouw laten mogelijk ook hun sporen na in de vraag naar een arbeidsplaats in de bouw. De verschillen tussen de sectoren zijn weergegeven in figuur 6. Training on the job blijft absoluut noodzakelijk De kans van slagen wordt uiteraard hoger naarmate het personeel qua opleiding voldoet aan de eisen die gesteld worden aan het beroep. Middelbare beroepsopleidingen, hogere opleidingen en universitaire opleidingen zullen uiteindelijk moeten zorgen voor een goed gekwalificeerde instroom. Of zij hierin zullen slagen, wordt door een groot deel van het MKB betwijfeld, zo blijkt uit de reactie van het MKB op een drietal stellingen. Niet minder dan 60% van het MKB geeft aan dat het onderwijs niet goed aansluit bij datgene wat het bedrijf nodig heeft en meer dan 50% is van mening dat de ROC s niet zorgen voor voldoende aanbod aan goed personeel. Slechts 40% van het MKB is de mening toegedaan dat universiteiten en hogescholen wel (kunnen) zorgen voor een voldoende goed aanbod (zie figuur 7). Vanuit deze beleving is het dan ook niet vreemd te moeten constateren, dat veel kleine en middelgrote ondernemingen uiteindelijk zullen blijven bouwen op en investeren in training on the job. 7
8 figuur 6 Het deel van het MKB dat een onvoldoend aanbod aan goed personeel voorziet, naar sector Totaal MKB Overige dienstverlening Verhuur en zakelijke dienstverlening Financiele instellingen Vervoer, opslag en communicatie Logies en maaltijden Handel en reparatie consumentenartikelen Bouwnijverheid Industrie 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% figuur 7 vertrouwen in het onderwijs door het MKB Wat het onderwijs leerlingen bijbrengt sluit minder goed aan op wat mijn bedrijf nodig heeft Hogescholen en universiteiten zorgen voor voldoende aanbod van goed opgeleid personeel oneens neutraal eens ROC's zorgen voor onvoldoende aanbod van goed opgeleid personeel 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 8
9 Slotsom Ook voor de komende jaren is het midden- en kleinbedrijf een zeer actieve partij op de arbeidsmarkt. Vier op de vijf bedrijven vanuit het MKB zullen zich nadrukkelijk bewegen op de markt. Daarbij stellen zij wel duidelijk hogere opleidingseisen en zwaardere eisen ten aanzien van de inzetbaarheid van nieuw personeel. De werknemer van de toekomst is hoger opgeleid, sociaal vaardiger, flexibeler en breder inzetbaar. Of het MKB er in zal slagen het juiste personeel al direct vanaf de opleidingen aan te trekken, moet worden betwijfeld, uitgaande van het beperkte vertrouwen dat het MKB heeft in de huidige output van de opleidingen. Voor de beroepsopleidingen, hogescholen en universiteiten ligt er de uitdaging om hun opleidingen, nog meer dan dat men nu al doet, af te stemmen op de behoeften uit het bedrijfsleven, ook als het gaat om behoeften vanuit het midden- en kleinbedrijf. In het geheel blijkt uit het onderzoek dat het MKB de komende jaren op zoek gaat naar nieuw personeel, maar dan niet meer van hetzelfde, maar juist vooral anders 9
Administratieve (over)last
M200811 Administratieve (over)last Perceptie van MKB-ondernemers over verplichte administratieve handelingen J. Snoei Zoetermeer, november 2008 Administratieve lasten Het overgrote deel van de ondernemers
Nadere informatieM200412 Opleidingsniveau in MKB stijgt
M200412 Opleidingsniveau in MKB stijgt A.M.J. te Peele Zoetermeer, 24 december 2004 Meer hoger opgeleiden in het MKB Het aandeel hoger opgeleiden in het MKB is de laatste jaren gestegen. Met name in de
Nadere informatieDe grootste knelpunten van MKB- en technologiebedrijven
M200805 De grootste knelpunten van MKB- en technologiebedrijven drs. N.G.L. Timmermans Zoetermeer, juli 2008 Administratieve lasten grootste knelpunt van MKB-bedrijven Veel overheidsbeleid ter stimulering
Nadere informatieOndernemingspeiling 2015. Foto: Jan van der Ploeg
Ondernemingspeiling 2015 Foto: Jan van der Ploeg Kenniscentrum MVS Juni 2015 O n d e r n e m i n g s p e i l i n g 2 0 1 5 P a g i n a 2 Inleiding Op initiatief van het team Economische Zaken, Toerisme
Nadere informatieMKB investeert in kennis, juist nu!
M201016 MKB investeert in kennis, juist nu! drs. B. van der Linden drs. P. Gibcus Zoetermeer, september 2010 MKB investeert in kennis, juist nu! MKB-ondernemers blijven investeren in bedrijfsopleidingen,
Nadere informatieM200513 Tijdsbesteding ondernemend Nederland
M200513 Tijdsbesteding ondernemend Nederland R. Hoevenagel Zoetermeer, december 2005 Tijdsbesteding ondernemend Nederland Ondernemers in Nederland maken lange werkweken. Uit onderzoek van EIM komt naar
Nadere informatieM200413 Beperkte groei werkgelegenheid in het MKB
M200413 Beperkte groei werkgelegenheid in het MKB A.M.J. te Peele Zoetermeer, 24 december 2004 Beperkte groei werkgelegenheid MKB in 1999-2002 De werkgelegenheid in het MKB is in 2002 met 3% toegenomen
Nadere informatieMeting economisch klimaat, november 2013
Meting economisch klimaat, november 2013 1.1 Beschrijving respondenten Er hebben 956 ondernemers meegedaan aan het onderzoek, een respons van 38. De helft van de respondenten is zzp er (465 ondernemers,
Nadere informatieM200714. Harder werken door moeilijk vervulbare vacatures in het MKB
M200714 Harder werken door moeilijk vervulbare vacatures in het MKB Zoetermeer, november 2007 Harder werken door moeilijk vervulbare vacatures in het MKB 1 Bijna 184.000 MKB-ondernemers hadden in het voorjaar
Nadere informatieErkend leerbedrijf. dáár wordt het vak geleerd. horeca bakkerij reizen recreatie facilitaire dienstverlening
Erkend leerbedrijf dáár wordt het vak geleerd horeca bakkerij reizen recreatie facilitaire dienstverlening Waarom erkend leerbedrijf? Jonge mensen wegwijs maken in de sector: dat is de taak van een leerbedrijf.
Nadere informatieFinancieringsmonitor MKB
M201006 Financieringsmonitor MKB December 2008 en december 2009 vergeleken Lia Smit Pim van der Valk Zoetermeer, januari 2010 Financieringsmonitor MKB 1 Samenvatting MKB-bedrijven in 2009 meer op zoek
Nadere informatieAdministratieve lasten merkbaar gereduceerd?
M201020 Administratieve lasten merkbaar gereduceerd? Beleving van overheidsregels en verplichtingen in het MKB drs. J. Snoei drs. B. van der Linden Zoetermeer, december 2010 Administratieve lasten merkbaar
Nadere informatieSnapshots van de regionale economie
Snapshots van de regionale economie Een Groene, Gezonde en Slimme Regio Provincie Utrecht Economische groei (%) bbp/brp, Provincie Utrecht en, 1996- Beroepsniveau banen (%), Provincie Utrecht en, 4 4 7%
Nadere informatieM201107. Mix and Match. Het gebruik van digitale media in het MKB. drs. R van der Poel
M201107 Mix and Match Het gebruik van digitale media in het MKB drs. R van der Poel Zoetermeer, maart 2011 Mix and Match Ondernemers moeten goed voor ogen houden welke doelstellingen zij met digitale media
Nadere informatieHighlights Regio in Beeld 2015. Arbeidsmarktregio Amersfoort
Highlights Regio in Beeld 2015 Arbeidsmarktregio Amersfoort Samenvatting Aantal banen neemt weer toe, echter niet in collectieve sector In Amersfoort groeit het aantal banen van werknemers (voltijd en
Nadere informatieHuidig economisch klimaat
Huidig economisch klimaat 1.1 Beschrijving respondenten Er hebben 956 ondernemers meegedaan aan het onderzoek, een respons van 38. De helft van de respondenten is zzp er (465 ondernemers, 49). Het aandeel
Nadere informatieKnelpunten van het MKB in de steden
M000 Knelpunten van het MKB in de steden K.P. van den Berg MSc drs. W.V.M. van Rijt-Veltman Zoetermeer, januari 00 Knelpunten van het MKB in de steden Van alle mogelijke bedrijfsknelpunten vormen de administratieve
Nadere informatieDe arbeidsmarkt klimt uit het dal
Trends en ontwikkelingen arbeidsmarkt en onderwijs De arbeidsmarkt klimt uit het dal Het gaat weer beter met de arbeidsmarkt in, ofschoon de werkgelegenheid wederom flink daalde. De werkloosheid ligt nog
Nadere informatieVergrijzing MKB-ondernemers zet bedrijfsprestaties onder druk
M201210 Vergrijzing MKB-ondernemers zet bedrijfsprestaties onder druk Arjan Ruis Zoetermeer, september 2012 Vergrijzing MKB-ondernemers zet bedrijfsprestaties onder druk De leeftijd van de ondernemer blijkt
Nadere informatieAllochtonen op de arbeidsmarkt 2009-2010
FORUM Maart Monitor Allochtonen op de arbeidsmarkt 9-8e monitor: effecten van de economische crisis In steeg de totale werkloosheid in Nederland met % naar 26 duizend personen. Het werkloosheidspercentage
Nadere informatieHighlights Regio in Beeld 2015. Arbeidsmarktregio Gorinchem
Highlights Regio in Beeld 2015 Arbeidsmarktregio Gorinchem Samenvatting Aantal banen neemt in beperkte mate toe, echter niet in collectieve sector In de krimpregio Gorinchem neemt het aantal banen van
Nadere informatieMoeilijk plaatsbare werklozen in het MKB
M200915 Moeilijk plaatsbare werklozen in het MKB A. Ruis Msc. drs. F.M.J. Westhof Zoetermeer, september 2009 Moeilijk plaatsbare werklozen in het MKB Er liggen voldoende kansen voor moeilijk plaatsbare
Nadere informatieBehoefte aan financiering in het MKB
M200909 Behoefte aan financiering in het MKB Ontwikkelingen van december 2008 tot april 2009 Lia Smit Joris Meijaard Zoetermeer, 20 mei 2009 MKB iets minder pessimistisch over financiering Het algemene
Nadere informatieMonitor Economie 2018
Monitor Economie 2018 Economische kerncijfers van de MVSgemeenten Augustus 2018 Inhoudsopgave Economische ontwikkeling 3 Werkgelegenheid 5 Arbeidsparticipatie 10 Inkomen en uitkeringen 13 Armoede en schuldhulpverlening
Nadere informatieM200916. Parttime van start. drs. A. Bruins
M200916 Parttime van start drs. A. Bruins Zoetermeer, 24 september 2009 Parttime van start Van de startende ondernemers werkt een kleine meerderheid na de start fulltime in het bedrijf. Een op de vier
Nadere informatieMKB ziet wel brood in ondernemerschapsonderwijs
M201114 MKB ziet wel brood in ondernemerschapsonderwijs MKB-ondernemers over ondernemen in het reguliere onderwijs drs. B. van der Linden drs. P. Gibcus Zoetermeer, november 2011 MKB ziet wel brood in
Nadere informatieHighlights Regio in Beeld 2015. Arbeidsmarktregio Rijk van Nijmegen
Highlights Regio in Beeld 2015 Arbeidsmarktregio Rijk van Nijmegen Samenvatting Meer banen in Rijk van Nijmegen, vooral in zakelijke diensten In Rijk van Nijmegen groeit het aantal banen van werknemers
Nadere informatieM200704. Markt- en klantgerichtheid in het MKB. drs. S.C. Oudmaijer
M200704 Markt- en klantgerichtheid in het MKB drs. S.C. Oudmaijer Zoetermeer, februari 2007 Markt- en klantgerichtheid in het MKB In de rapportage beschrijft EIM drie indicatoren om de klant- en marktgerichtheid
Nadere informatieArbeidsmarkt Noord. Onderzoek onder de ondernemers van het Digitaal Panel Noord. Oudezijds Voorburgwal 300 Postbus 658
Onderzoek onder de ondernemers van het Digitaal Panel Noord Projectnummer: 12163 In opdracht van: Stadsdeel Noord Rogier van der Groep Oudezijds Voorburgwal 300 Postbus 658 1012 GL Amsterdam 1000 AR Amsterdam
Nadere informatieM201109. MVO-ambities in het MKB
M201109 MVO-ambities in het MKB Coen Bertens Christi Veldhuis-Van Essen Johan Snoei Zoetermeer, juni 2011 2 Dit onderzoek is mogelijk gemaakt door het Onderzoeksprogramma Ondernemerschap en MKB van het
Nadere informatieOnderzoek Alumni Bètatechniek
Onderzoek Alumni Bètatechniek 0 meting - Achtergrond Eén van de knelpunten op de Nederlandse arbeidsmarkt is een tekort aan technisch geschoolden. De Twentse situatie is hierin niet afwijkend. In de analyse
Nadere informatieBarometer Arbeidsmarkt Regio Achterhoek (BARA) Juni 2011
Barometer Arbeidsmarkt Regio Achterhoek (BARA) Juni 2011 In deze notitie van het UWV WERKbedrijf worden de actuele ontwikkelingen op de regionale arbeidsmarkt kort toegelicht. Vanuit diverse bronnen is
Nadere informatieSamenvatting Twente Index 2016
Samenvatting Twente Index 2016 Kijk voor regionale en lokale data op www.twenteindex.nl INLEIDING De Twente Index wordt door Kennispunt Twente samengesteld in opdracht van de Twente Board. De Board wil
Nadere informatieB2B NLQF Overzicht Leven Lang Leren markt Nederland Gebruik NLQF/EQF bij bedrijven en instellingen NIDAP RESEARCH 2019
B2B NLQF Overzicht Leven Lang Leren markt Nederland Gebruik NLQF/EQF bij bedrijven en instellingen NIDAP RESEARCH 2019 1. Overzicht rapportage NIDAP B2B onderzoek Het NIDAP B2B onderzoek is een jaarlijks
Nadere informatieM Waar blijft die wortel? om maatschappelijk verantwoord ondernemen in het MKB los te trekken? dr. R. Hoevenagel
M200706 Waar blijft die wortel? om maatschappelijk verantwoord ondernemen in het MKB los te trekken? dr. R. Hoevenagel Zoetermeer, mei 2007 Waar is die wortel? De nieuwe staatssecretaris van Economische
Nadere informatieRegeldruk in beleving MKB blijvend hoog
M20 Regeldruk in beleving MKB blijvend hoog Vijfde meting perceptie MKB over regeldruk Johan Snoei John Boog Zoetermeer, december Regeldruk in beleving MKB blijvend hoog De druk van overheidsregels en
Nadere informatieHighlights Regio in Beeld 2015. Arbeidsmarktregio Zuid-Holland Centraal
Highlights Regio in Beeld 2015 Arbeidsmarktregio Zuid-Holland Centraal Samenvatting Aantal banen neemt weer toe, echter niet in collectieve sector In Zuid-Holland Centraal groeit het aantal banen van werknemers
Nadere informatieHighlights Regio in Beeld 2015. Arbeidsmarktregio Zuid-Kennemerland en IJmond
Highlights Regio in Beeld 2015 Arbeidsmarktregio Zuid-Kennemerland en IJmond Samenvatting Aantal banen neemt weer toe, echter niet in collectieve sector In Zuid-Kennemerland en IJmond groeit het aantal
Nadere informatieInkoopgedrag van het MKB in geliberaliseerde markten
M200602 Inkoopgedrag van het MKB in geliberaliseerde markten Betere kwaliteiten en lagere prijzen in geliberaliseerde markten? drs. P.Th. van der Zeijden Zoetermeer, mei 2006 Inkoopgedrag van het MKB
Nadere informatieHighlights Regio in Beeld 2015. Arbeidsmarktregio Helmond-De Peel
Highlights Regio in Beeld 2015 Arbeidsmarktregio Helmond-De Peel Samenvatting Aantal banen neemt weer toe, echter niet in collectieve sector In Helmond-De Peel groeit het aantal banen van werknemers (voltijd
Nadere informatieRapportage Kunsten-Monitor 2014
Rapportage Kunsten-Monitor 2014 Inleiding In 2014 heeft de AHK deelgenomen aan het jaarlijkse landelijke onderzoek onder recent afgestudeerden: de Kunsten-Monitor. Alle bachelor en master afgestudeerden
Nadere informatieEen uitdagende arbeidsmarkt. Erik Oosterveld 24 juni 2014
Een uitdagende arbeidsmarkt Erik Oosterveld 24 juni 2014 Wat waren de gevolgen van de recessie? Hoeveel banen zijn er verloren gegaan? In welke sectoren heeft de recessie het hardst toegeslagen? Werkgelegenheid
Nadere informatieAantal werkzoekenden daalt in augustus met 8.400
Augustus 2008 Aantal werkzoekenden daalt in ustus met 8.400 2 Ingediende vacatures 4 Vraag en aanbod bij CWI 5 Ontslagen met toestemming CWI 6 Statistische bijlage 7 Toelichting NWW / Toelichting CWI krapte-indicator
Nadere informatieHighlights Regio in Beeld Arbeidsmarktregio Gooi en Vechtstreek
Highlights Regio in Beeld 2015 Arbeidsmarktregio Gooi en Vechtstreek Samenvatting Aantal banen neemt weer toe, echter niet in collectieve sector In de Gooi en Vechtstreek groeit het aantal banen van werknemers
Nadere informatieM Scholing in het MKB. Waarom, hoe gevonden en bekostigd en wat knelt er? drs. W.D.M. van der Valk
M200605 Scholing in het MKB Waarom, hoe gevonden en bekostigd en wat knelt er? drs. W.D.M. van der Valk Zoetermeer, juli 2006 Scholing in het MKB Een overgrote meerderheid van de bedrijven in het MKB besteedt
Nadere informatieArbeidsmarkt MRA in 2014 in beeld
Arbeidsmarkt MRA in 201 in beeld Nieuwsbericht Onderzoek, Informatie en Statistiek, juli 201 De Economische Verkenningen Metropoolregio Amsterdam geven een beeld van de arbeidsmarktsituatie in de MRA tot
Nadere informatieVacatures in de industrie 1
Vacatures in de industrie 1 Martje Roessingh 2 De laatste jaren is het aantal vacatures sterk toegenomen. Daarentegen is in de periode 1995-2000 het aantal geregistreerde werklozen grofweg gehalveerd.
Nadere informatieToon Berkers Maartje Geenen Cécile Stallenberg
Limburgse Arbeidsmarktdag 24 mei 2018 Toon Berkers Maartje Geenen Cécile Stallenberg Dit pdf-bestand bevat de belangrijkste dia s uit de presentatie die in de LADworkshop van 24 mei 2018 is gegeven. De
Nadere informatieCBS: Voorzichtig herstel arbeidsmarkt in het tweede kwartaal
Persbericht PB14 56 11 9 214 15.3 uur CBS: Voorzichtig herstel arbeidsmarkt in het tweede kwartaal Meer werklozen aan de slag Geen verdere daling aantal banen, lichte groei aantal vacatures Aantal banen
Nadere informatieSociale zekerheid in de crisis
M201003 Sociale zekerheid in de crisis drs. M.E. Winnubst Zoetermeer, 26 februari 2010 Sociale zekerheid in de crisis Een ondernemer kan vanwege verschillende oorzaken een inkomensterugval meemaken. Zwangerschap,
Nadere informatieECONOMISCHE MONITOR EDE 2015 I
ECONOMISCHE MONITOR EDE 2015 I In deze economische monitor vindt u cijfers over de werkgelegenheid en de arbeidsmarkt van de gemeente Ede. Van de arbeidsmarkt zijn gegevens opgenomen van de tweede helft
Nadere informatieM200616. De winstpotentie van personeelsbeleid in het MKB
M200616 De winstpotentie van personeelsbeleid in het MKB dr. J.M.P. de Kok drs. J.M.J. Telussa Zoetermeer, december 2006 Prestatieverhogend HRM-systeem MKB-bedrijven met een zogeheten 'prestatieverhogend
Nadere informatieHighlights Regio in Beeld Arbeidsmarktregio Midden-Utrecht
Highlights Regio in Beeld 2015 Arbeidsmarktregio Midden-Utrecht Samenvatting Aantal banen neemt weer toe, echter niet in collectieve sector In Midden-Utrecht groeit het aantal banen van werknemers (voltijd
Nadere informatiePersoneel op peil. Onderzoek naar de positie van mkb-werknemers
Personeel op peil Onderzoek naar de positie van mkb-werknemers Personeel op peil, onderzoek naar de positie van mkb-werknemers Personeel op peil Onderzoek naar de positie van mkb-ondernemers MKB-Nederland
Nadere informatieHighlights Regio in Beeld Arbeidsmarktregio Food Valley
Highlights Regio in Beeld 2015 Arbeidsmarktregio Food Valley Samenvatting Aantal banen neemt weer toe, maar niet in collectieve sector De economie in Food Valley herstelt en dat leidt ook tot meer banen.
Nadere informatieHighlights Regio in Beeld 2015. Arbeidsmarktregio Noord-Holland Noord
Highlights Regio in Beeld 2015 Arbeidsmarktregio Noord-Holland Noord Samenvatting Aantal banen neemt weer toe, echter niet in collectieve sector In Noord-Holland Noord groeit het aantal banen van werknemers
Nadere informatieCentraal Bureau voor de Statistiek. Persbericht. Werkgelegenheid commerciële sector daalt. Minder banen in industrie en zakelijke dienstverlening
Centraal Bureau voor de Statistiek Persbericht PB02-196 26 september 2002 9.30 uur Werkgelegenheid commerciële sector daalt Voor het eerst sinds 1994 is het aantal banen van werknemers in commerciële bedrijven
Nadere informatieHighlights Regio in Beeld 2015. Arbeidsmarktregio Zuidoost-Brabant
Highlights Regio in Beeld 2015 Arbeidsmarktregio Zuidoost-Brabant Samenvatting Aantal banen neemt weer toe, echter niet in collectieve sector In Zuidoost-Brabant groeit het aantal banen van werknemers
Nadere informatieHighlights Regio in Beeld 2015. Arbeidsmarktregio IJsselvechtstreek
Highlights Regio in Beeld 2015 Arbeidsmarktregio IJsselvechtstreek Samenvatting Aantal banen neemt weer toe, echter niet in collectieve sector In IJsselvechtstreek groeit het aantal banen van werknemers
Nadere informatiePresentatie WAI database November 2012. Hoe ziet het werkvermogen van de Nederlandse werkende beroepsbevolking eruit?
Presentatie WAI database November 2012 Hoe ziet het werkvermogen van de Nederlandse werkende beroepsbevolking eruit? Over de data De WAI vragenlijsten worden afgenomen door verschillende WAI licentienemers
Nadere informatieHighlights Regio in Beeld 2015. Arbeidsmarktregio Rijnmond
Highlights Regio in Beeld 2015 Arbeidsmarktregio Rijnmond Samenvatting Aantal banen neemt weer toe, echter niet in collectieve sector In Rijnmond groeit het aantal banen van werknemers (voltijd en deeltijd)
Nadere informatieNieuwsflits Arbeidsmarkt. Februari 2008
Nieuwsflits Arbeidsmarkt Februari 2008 Amsterdam, 20 maart 2008 Aantal werkzoekenden daalt met 4.600 in ruari Het aantal niet-werkende werkzoekenden (nww) is in ruari 2008 gedaald met 4.600 (- 1,0%) tot
Nadere informatieHighlights Regio in Beeld 2015. Arbeidsmarktregio Midden-Gelderland
Highlights Regio in Beeld 2015 Arbeidsmarktregio Midden-Gelderland Samenvatting Aantal banen neemt weer toe, maar niet in collectieve sector De economie in Midden-Gelderland groeit en dat leidt ook tot
Nadere informatieM Bedrijfsoverdrachten in het MKB
M200316 Bedrijfsoverdrachten in het MKB dr. J. Meijaard drs. B.J. Diephuis Zoetermeer, 17 februari 2004 Op dit moment zijn meer bedrijven dan ooit bezig met een bedrijfsoverdracht. Een flink deel van de
Nadere informatieArbeidsmarkt Metaalbewerking 2004 Regio Gelderland
Arbeidsmarkt Metaalbewerking 2004 Regio Gelderland Overview Hieronder wordt ingegaan op een aantal arbeidsmarktaspecten in de regio Gelderland, die op basis van de resultaten van het huidige monitoronderzoek
Nadere informatieVacatures in Nederland 2015. Personeelswerving in beeld
Vacatures in Nederland 2015 Personeelswerving in beeld Inhoudsopgave Inleiding 2 Samenvatting 3 1. Werving en aanname van personeel 7 1.1. Inleiding 7 1.2. Wervings- en aannamekanalen 7 1.3. Succesquote
Nadere informatieUpdate Financieringsmonitor MKB September 2009
Update Financieringsmonitor MKB September Lia Smit Joris Meijaard Johan Snoei Pim van der Valk Zoetermeer, 10 september Financieringssituatie MKB blijft zorgelijk De vierde meting van de MKB-Financieringsmonitor
Nadere informatieFORUM Monitor Allochtonen op de arbeidsmarkt: effecten van de economische crisis 2 e kwartaal 2009
FORUM Monitor Allochtonen op de arbeidsmarkt: effecten van de economische crisis 2 e kwartaal 29 Groei van werkloosheid onder zet door! In het 2 e kwartaal van 29 groeide de werkloosheid onder (niet-westers)
Nadere informatieArtikelen. Overwerken in Nederland. Ingrid Beckers en Clemens Siermann
Overwerken in Nederland Ingrid Beckers en Clemens Siermann In 4 werkte 37 procent de werknemers in Nederland regelmatig over. Bijna een derde het overwerk is onbetaald. Overwerk komt het meeste voor onder
Nadere informatieOnderzoeksrapportage Leadership Connected 2016
Onderzoeksrapportage Leadership Connected 2016 Zaltbommel 30 mei 2016 Leadership Connected! Where Business meets Science 1 Inleiding Onderzoeksrapport Leadership Connected In tijden waarin ontwikkelingen
Nadere informatieBEROEPSBEVOLKING EN PENDEL PROVINCIE FLEVOLAND 2000 SAMENVATTING
BEROEPSBEVOLKING EN PENDEL PROVINCIE FLEVOLAND 2000 SAMENVATTING Arbeidsmarkt Arbeidsparticipatie Van de 15 tot 65-jarige bevolking in Flevoland behoort 71% tot de beroepsbevolking (tabel 1) tegenover
Nadere informatieCentraal Bureau voor de Statistiek. Persbericht. Aantal banen in Nederland daalt. Banenverlies bedrijfsleven loopt steeds sterker op
Centraal Bureau voor de Statistiek Persbericht PB03-161 3 september 2003 9.30 uur Aantal banen in Nederland daalt Het aantal banen van werknemers in Nederland in het tweede kwartaal van 2003 is 22 duizend
Nadere informatieCrisismonitor. SSC / Onderzoek en Informatie. uitgave juni Wat is in Breda veranderd ten opzichte van crisismonitor van april?
SSC / Onderzoek en Informatie Crisismonitor uitgave juni Wat is in Breda veranderd ten opzichte van crisismonitor van april? stijgingstempo werkloosheid neemt toe, meer jongeren werkloos fors minder hypotheken
Nadere informatieHighlights Regio in Beeld 2015. Arbeidsmarktregio Stedendriehoek en Noordwest Veluwe
Highlights Regio in Beeld 2015 Arbeidsmarktregio Stedendriehoek en Noordwest Veluwe Samenvatting Meer banen in de Stedendriehoek en Noordwest Veluwe, maar niet in alle sectoren In de Stedendriehoek en
Nadere informatieOntwikkeling werkgelegenheid en werkloosheid 2003
Ontwikkeling werkgelegenheid en werkloosheid O&S december 1 1. Inleiding In voorliggende notitie wordt de stand van zaken ten aanzien van de werkgelegenheid (1 april ) en werkloosheid (1-10-) in s-hertogenbosch
Nadere informatieHighlights Regio in Beeld Arbeidsmarktregio Achterhoek
Highlights Regio in Beeld 2015 Arbeidsmarktregio Achterhoek Samenvatting Meer banen in marktsector, maar minder in collectieve sector De economie in de Achterhoek herstelt, maar de werkgelegenheidsontwikkeling
Nadere informatieBewonerspanel Communicatie
Interne Bedrijven, Gemeente Utrecht onderzoek@utrecht.nl / 030 286 1350 www.utrecht.nl/onderzoek Bewonerspanel Communicatie Context Van 16 tot 30 november 2015 heeft IB Onderzoek een peiling gehouden onder
Nadere informatieWerkgelegenheidscijfers gemeente Geldermalsen
Werkgelegenheidscijfers gemeente Geldermalsen In de commissievergadering Bestuur en Middelen op 9 februari 2016 is aangegeven dat er behoefte is aan meer inzicht in de werkgelegenheidscijfers in de gemeente
Nadere informatieM201205. De rekening betalen. Betalen zakelijke afnemers en overheden hun MKBleveranciers. Ro Braaksma Lia Smit
M201205 De rekening betalen Betalen zakelijke afnemers en overheden hun MKBleveranciers op tijd? Ro Braaksma Lia Smit Zoetermeer, 7 mei 2012 De rekening betalen In deze samenvatting vindt u bulletsgewijs
Nadere informatieTijdbom onder arbeidsmarkt financiële dienstverlening
Marktvisie Finance Tijdbom onder arbeidsmarkt financiële dienstverlening Marktvisie > Finance 3 Inleiding In de financiële dienstverlening zullen de komende jaren mede onder invloed van de digitalisering
Nadere informatieMKB ICT-onderzoek 2009
ICT: noodzakelijk kwaad of concurrentievoordeel? Voor 32% van het MKB vormt ICT een bijrol binnen de business, terwijl voor het overig deel ICT een sleutelfunctie heeft binnen de bedrijfsvoering: als de
Nadere informatieStarters zien door de wolken toch de zon
M201206 Starters zien door de wolken toch de zon drs. A. Bruins Zoetermeer, mei 2012 Starters zien door de wolken toch de zon Enkele jaren nadat zij met een bedrijf zijn begonnen, en met enkele jaren financieel-economische
Nadere informatieNieuwsflits Arbeidsmarkt. Mei 2007
Nieuwsflits Arbeidsmarkt Mei 2007 Amsterdam, juni 2007 Forse daling aantal niet-werkende werkzoekenden In 2007 daalde het aantal niet-werkende werkzoekenden (nww) met 13.500 (-2,6) naar 512.907. Dit is
Nadere informatieOVER TEKORTEN EN DE MISMATCH TUSSEN VRAAG EN AANBOD
OVER TEKORTEN EN DE MISMATCH TUSSEN VRAAG EN AANBOD In december 2018 plaatste het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) een artikel waaruit bleek dat in het vierde kwartaal van 2018, een kwart van de
Nadere informatieCentraal Bureau voor de Statistiek. Persbericht. Vooral minder banen in industrie en zakelijke dienstverlening
Centraal Bureau voor de Statistiek Persbericht PB02-252 10 december 2002 9.30 uur Werkgelegenheid groeit in de zorg en daalt in het bedrijfsleven In het derde kwartaal van 2002 is het aantal banen van
Nadere informatieDe oudere starter in Nederland Quick Service
De oudere starter in Nederland Quick Service Heleen Stigter Zoetermeer, januari 2003 Dit onderzoek maakt deel uit van het programmaonderzoek MKB en Ondernemerschap, dat wordt gefinancierd door het Ministerie
Nadere informatieFactsheet bedrijventerrein Spaanse Polder, Gemeente Rotterdam/Schiedam
Factsheet bedrijventerrein Spaanse Polder, Gemeente Rotterdam/Schiedam Factsheet bedrijventerrein Spaanse Polder, Gemeente Rotterdam/Schiedam A. Inleiding Deze factsheet geeft een bondig overzicht van
Nadere informatieHighlights Regio in Beeld 2015. Arbeidsmarktregio Zeeland
Highlights Regio in Beeld 2015 Arbeidsmarktregio Zeeland Samenvatting Aantal banen neemt weer toe, echter niet in collectieve sector In Zeeland groeit het aantal banen van werknemers (voltijd en deeltijd)
Nadere informatieMKB-ondernemers met oog voor de toekomst
M200803 MKB-ondernemers met oog voor de toekomst Bedrijfsstrategieën in het MKB drs. M. Mooibroek Zoetermeer, juli 2008 MKB-ondernemers met oog voor de toekomst Ongeveer de helft van de MKB-ondernemers
Nadere informatieSamenvatting Onderwijs- en Arbeidsmarktmonitor. Metropoolregio Amsterdam. Oktober amsterdam economic board
Samenvatting Onderwijs- en Arbeidsmarktmonitor Metropoolregio Amsterdam Oktober 2016 amsterdam economic board Samenvatting Onderwijs- en Arbeidsmarktmonitor Metropoolregio Amsterdam (MRA) Oktober 2016
Nadere informatieTI-Arbeidsmarkt 2013-2015
TI-Arbeidsmarkt 21-215 1. Recessie 2. Maatregelen TI-bedrijven. Gevolgen voor stage- en leerlingplekken 4. Demografische ontwikkelingen 5. Situatie in 215 1. Recessie Ontwikkeling werkvoorraad Ontwikkeling
Nadere informatieSectormonitor 2017-Q4
Sectormonitor 2017-Q4 Ontwikkeling arbeidsmarkt transport & logistiek Sectorinstituut Transport en Logistiek Inhoud Sectormonitor 2017-Q4 Arbeidsmarktindicatoren transport en logistiek: - Omzetontwikkeling
Nadere informatieBuitenlandse investeringen door het MKB
M00408 Buitenlandse investeringen door het MKB Toenemende investeringen in lagelonenlanden of op kousenvoeten naar buurlanden? Jolanda Hessels Maarten Overweel Zoetermeer, 13 oktober 004 Buitenlandse investeringen
Nadere informatieDe arbeidsmarkt in 2019 Een korte terugblik op 2018 en verwachtingen van UWV en werkgevers voor januari 2019
De arbeidsmarkt in 2019 Een korte terugblik op 2018 en verwachtingen van UWV en werkgevers voor 2019 29 januari 2019 In 2018 nam het aantal banen flink toe en ontstonden meer dan 1 miljoen vacatures. De
Nadere informatieNieuwe tijden, nieuwe collectieve pensioenen
Nieuwe tijden, nieuwe collectieve pensioenen Werkgevers en werknemers aan het woord Onderzoek verricht in opdracht van Nationale-Nederlanden door Motivaction. Wat vinden werkgevers en werknemers van pensioenen.
Nadere informatieEconomische monitor. Voorne PutteN 5 GEMEENTEN. 5 e editie. Opzet en inhoud. Deze factsheet is de vijfde editie van de
5 e editie Economische monitor Voorne PutteN Opzet en inhoud Deze factsheet is de vijfde editie van de Economische Monitor Voorne-Putten en presenteert recente economische ontwikkelingen van Voorne-Putten
Nadere informatieZzp ers in de provincie Utrecht 2013. Onderzoek naar een groeiende beroepsgroep
Zzp ers in de provincie Utrecht 2013 Onderzoek naar een groeiende beroepsgroep Ester Hilhorst Economic Board Utrecht Februari 2014 Inhoud Samenvatting Samenvatting Crisis kost meer banen in 2013 Banenverlies
Nadere informatiePresentatie EDB Nicole Ottenheim Gemeente Venlo. Tjeu van de Laar ROC Gilde Opleidingen. Hans Aarts Fontys Hogescholen
Presentatie EDB 27-9-2017 Nicole Ottenheim Gemeente Venlo Tjeu van de Laar ROC Gilde Opleidingen Hans Aarts Fontys Hogescholen Bedrijfsleven: personeelspiramide wordt personeelsruit Outsourcing HO MBO
Nadere informatieOnderzoeksrapport: zorgelijke terugloop leerwerkplekken mbo
Onderzoeksrapport: zorgelijke terugloop leerwerkplekken mbo - Algemene daling in aantal mbo-studenten. Deze daling wordt grotendeels veroorzaakt door de afname van het aantal leerwerkplekken. - Vooral
Nadere informatieHighlights Regio in Beeld 2015. Arbeidsmarktregio West-Brabant
Highlights Regio in Beeld 2015 Arbeidsmarktregio West-Brabant Samenvatting Aantal banen neemt weer toe, echter niet in collectieve sector In West-Brabant groeit het aantal banen van werknemers (voltijd
Nadere informatie