Toespraak in de Amsterdamse Studentenekklesia op zondag 11 mei 2008 door Huub Oosterhuis

Transcriptie

1 Toespraak in de Amsterdamse Studentenekklesia op zondag 11 mei 2008 door Huub Oosterhuis Pinksteren - doopdienst Woord ten geleide Pinksteren 11 mei 2008 vandaag. En moederdag. En doopzondag. Welkom iedereen. Welkom met name: - Ebrien Veldhuizen-van Zanten en Bart Stapert - Rasche Eijbersen en Daan Aardse - Katja Versluys en Erik de Boer - Henrike Laning - Danielle Rijnhout en Sandra Ruigrok, en - Babette en Niek van Lonkhuizen met jullie kinderen die gedoopt worden en met jullie familie en vrienden wél gekomen. Wees niet zenuwachtig, het zal goed gaan. Er is een verhaal, over een andere wereld dan deze, een nieuwe. Er is een boek waarin dat verhaal als een visioen van hoop wordt overgeleverd. Er is een overlevering, een traditie, van zingen uit dat boek. Er is een Naam Ik zal er zijn, vrees niet. Er is een kroongetuige van de Naam: Jezus van Nazaret, die van Hebt elkander lief. Laat ons bidden: Gezegend Gij om de woorden die van u zijn uitgegaan om de adem van uw geest in deze wereld. Wij bidden om een bijeenkomst van kracht, om herkenning en bemoediging. Dat wij niet wanhopen aan ooit vrede op aarde. Zeg Amen. Zo moge het zijn. Toespraak 1. Hij staat tot zijn middel in het water van de Jordaan, Jezus, die uit Nazaret hij is net kopje onder gegaan, ondergedompeld, doop van omkeer hij staat te bidden. Bidden is inkeer, je trainen in omkeer van leven. Toen werd de hemel opengedaan. Het evangelieverhaal is niet geschreven als een reportage, maar als een vertellend gedicht: de hemel is beeldspraak voor God in zijn verborgenheid, in zijn ontoegankelijk licht; opendoen is gehoor geven. God doet open. 1

2 Welke god? Die van in den beginne, die zag dat het goed was, die van mens, waar is je broer? Die van Mozes, die van de Tien Woorden. Die over wie geschreven staat en gezongen wordt tot op vandaag, dat hij god is boven alle machthebbers met hun legerscharen. Die die niemand naar de ogen ziet. Die ons toeroept doe recht en ontferming die ons zijn Naam te kennen gaf: Ik zal er zijn, voor jou en voor jou, vrees niet. De Naam waarin ieder mens zijn eigen levensopdracht moge herkennen. Die God doet open, en komt met zijn geestkracht, zijn levensadem, over de mens die daar staat te bidden. En een stem klonk uit de hemel: Jij bent mijn zoon, mijn veelgeliefde, in jou verheug ik mij Dan wordt verteld dat Jezus, na veertig dagen van vertwijfeling en beproeving in de woestijn, begint met zijn prediking en Schriftuitleg, in de synagoges van zijn landstreek en in het open veld: de tijd is vol, het koninkrijk van God dichtbij; een nieuwe wereld, dat kán, dat moet kunnen, nu en morgen keer je leven om. 2. Het koninkrijk van God is een beweging, tot op vandaag: de beweging van breken en delen: brood breken en delen - en wie twee hemden heeft, geeft er een weg aan zijn arme broertje of zusje. Die beweging. Wie zijn leven niet wil geven, niet wil delen met zovelen, met een ander gaat verloren. Wie wil geven wat hij heeft, die zal leven, opgegeten, die zal weten dat hij leeft. Die beweging. Wie zijn leven, zijn ziel, zijn kracht, zijn vermogens voor zichzelf wil houden, die speelt zichzelf kwijt, va-banque; wie zijn leven deelt, als brood, zal het steeds opnieuw ontvangen, als genadebrood. Die beweging van het gedeelde leven, van de solidariteit, is door Jezus verkondigd als een toekomstvisioen de aarde een ronde tafel zonder eerste plaatsen, waaraan allen verzadigd worden. In de oudste verhalen over Jezus wordt het zó voorgesteld, dat na zijn dood dit visioen is doorgebroken tot ver over de grenzen van het joodse land, en dat het woord over je leven delen, over solidariteit en ontferming voor alle volkeren verstaanbaar is geworden. De beschrijving van Pinksteren, de vijftigste dag na de opstanding van Jezus dat hij is opgestaan, dat staat geschreven, wat wij ons daarbij ook voorstellen Pinksteren, die vijftigste dag, wordt beschreven als een doorbraak van de Jezusbeweging, als vuur dat hoog oplaait, tongen van vuur die verstaanbaar spreken. Bedenk nogmaals: zo n verhaal is geen krantenstuk, geen reportage, maar een vertellend gedicht. Toen de vijftigste dag gekomen was waren allen tezamen onder één dak. En het geschiedde plotseling uit de hemel: geraas, als van een geweldige wind en vol daarvan werd heel het huis waar zij zaten. Voor hun ogen verschenen tongen van vuur die zich verspreidden en neerdaalden op hen. En vervuld werden allen van heilige geest. Het is de heilige geest die de woorden je leven delen verstaanbaar maakt. 2

3 Als je ze hoort en verstaat en doet, dan is dat uit kracht van de geest. Zend Gij uw Geest, wij worden herschapen. 3. Het koninkrijk van God is een beweging, tot op vandaag. Waar lijkt het op, het koninkrijk van God, waarmee zal ik het vergelijken? Het lijkt op een mosterdzaadje: een mens neemt het en zaait het in zijn tuin, het schiet op en wordt een boom en de vogels van de hemel slaan hun tent op in zijn takken. Waar staat die boom? Ik zie geen boom. Maar misschien heb ik bedorven ogen. Misschien moet je daar een jongere voor zijn om die boom te zien. Jongeren, zien jullie die boom? Volgens een recente enquête onder 1700 jongeren vindt 55 procent een wereld zonder oorlog onmogelijk. En een wereld zonder honger? 55 Procent denkt dat dit moet kunnen. Zou je een jaar voor een minimumloon willen werken zodat er in een aantal landen in Afrika geen honger meer is? Nee, zegt 52 procent. Een week wel, zegt 57 procent. Zou je een leven zonder luxe willen zodat er op de wereld geen honger meer is? Nee zegt bijna 50 procent, ja zegt ruim 33 procent. Een derde van de jongeren zegt ja. Zegt bereid te zijn tot een leven zonder luxe. Ik zie een boom. -. Ik had nog graag een beetje doorgevraagd: wat bedoel je met luxe? En: werkt het zo? Als wij wat heet onze luxe zouden opgeven, zou er dan nergens op de wereld meer honger zijn? Eenderde van de Nederlandse jongeren is bereid? Dat eigen uur raakte hij in vervoering in de heilige geest en hij sprak: Ik dank jou, vader, heer van de hemel en van de aarde, dat jij dit verborgen hebt gehouden voor wijzen en grote weters en aan onmondigen hebt geopenbaard. Ja, vader, zo is uw wil geschied, zo is het goed. 4. Deze wereld is verschrikkelijk. Er is geen beginnen aan. Er is geen God en geen Jezus die Afrika van de honger zal redden. God zwijgt zo diep in alle talen dat je denkt: hij bestaat niet. En het ergste is dat het zo voelt. Er is maar één oplossing: dat je en toch zegt en hier ben ik ; en om je heen kijkt of er nog iemand is die ook en dat je dan samen probeert te redden wat je redden kunt. Wij hebben afgesproken dat wij daarvan zijn, van proberen te redden wat je redden kunt. Solidariteit en ontferming proberen. En toch. Aansluiting zoeken, ook zingend en biddend, bij al het goede dat overal in deze wereld, overal, gedaan wordt tegen de verschrikking in. In die beweging van gedeeld leven, bevinden wij ons, in die tegenbeweging. En dat bedoelen we met ekklesia. 3

4 5. Je kinderen laten dopen is en toch zeggen en hier ben ik. En beloven dat je ze goed zult vasthouden en leren wat en toch betekent. En wat hier ben ik betekent. 4

5 Amsterdamse Studentenekklesia Orde van dienst 11 mei Voorspel - Alles wacht op U vol hoop (Verzameld Liedboek 107) - Woord ten geleide - Kinderkring - In den beginne het woord (VL ) Dat eigen uur raakte Jezus in vervoering in de heilige geest en hij sprak: Ik dank jou, vader, heer van de hemel en van de aarde, dat jij dit verborgen hebt gehouden voor wijzen en grote weters en aan onmondigen geopenbaard. Ja, vader, zo is uw wil geschied, zo is het goed. - Wat staat geschreven (VL 715) In die dagen sprak Jezus van Nazaret: Waar lijkt het op, het koninkrijk van God, waarmee zal ik het vergelijken? Het lijkt op een mosterdzaadje: een mens neemt het en zaait het in zijn tuin, het schiet op en wordt een boom en de vogels van de hemel slaan hun tent op in zijn takken. - Evangelie van Jezus uit Nazaret (VL 695) - Die de aarde boetseerde (VL 696) - Toespraak door Huub Oosterhuis - Wij zullen, Jood en Griek (VL 487) - Muzikaal intermezzo - De dopelingen worden gehaald - Bediening van de doop aan Berend - Kom, adem ons open (niet opgenomen in VL) Rijk - Kom, adem ons open Bram en Sebastiaan 5

6 - Kom, adem ons open Dunya - Vrede voor jou (VL 944) Siem - Kom, adem ons open Charlotte - Vrede voor jou - Muzikaal intermezzo en collecte - Viering van eucharistie Hier begint de dienst van de tafel, viering van eucharistie, laat ons bidden. Gezegend Gij die eeuwig hier nu zijt. Jezus, uw gerechte indachtig delen wij dit brood en deze beker: sacrament van hoop dat niets onmogelijk is bij U en zingen om een nieuwe aarde. -Tafelgebed: Groter dan ons hart (VL 558) Moge het delen van dit brood en deze beker ons sterken in de hoop dat een nieuwe wereld komen zal waar brood en recht en liefde is genoeg voor allen. - Brood en wijn - De tafel der armen (VL 868) - Mededelingen - Voorbeden - Onze vader in de hemel (VL 849) - Zegen - De Geest des Heren (VL 466) 6