28 november onderwerp Mededelingen aan de Commissie MIE

Transcriptie

1 Gedeputeerde Staten Aan de leden van de Commissie MIE datum zaaknummer 28 november onderwerp Mededelingen aan de Commissie MIE Bezoekadres Huis der Provincie Markt CG Arnhem telefoonnummer (026) telefaxnummer (026) adres internetsite Postadres Postbus GX Arnhem Geachte heer/mevrouw, Hierbij sturen wij u de mededelingenbrief van november In deze brief leest u meer over actuele ontwikkelingen op het gebied van innovatie, energie transitie en milieu. Innovatie Innovatie & Investeringsfonds Gelderland Uw Staten hebben op 28 september miljoen ter beschikking gesteld voor het Innovatie- & Investeringsfonds Gelderland. Deze middelen zullen ondergebracht worden in een provinciale BV. De afgelopen periode heeft in het teken gestaan van de oprichting van deze provinciale BV en verdere uitwerking van het fonds. Het fonds zelf richt zich enerzijds op de financiering van energie-infrastructuurprojecten. Hiervoor is ca. 3 miljoen gereserveerd. De overige 7 miljoen is bestemd voor financiering van innovatieprojecten. Bij innovatieprojecten gaat het niet alleen om projecten binnen de Gelderse topsectoren Food, Health en Energie en Milieutechnologie. Ook in de verbinding tussen de topsectoren en de maakindustrie en de creatieve industrie zien wij potentiële innovatiekansen. Als provincie zullen we deze cross-overs actief ondersteunen en het fonds richt zich hiermee uitdrukkelijk tot alle veelbelovende Gelderse bedrijfstakken in relatie tot de topsectoren. De scheidslijn tussen de middelen van het energie-infrastructuurdeelfonds en innovatiedeelfonds is niet hard: met uw Staten is afgesproken dat overheveling vanuit het ene deelfonds mogelijk is indien het andere deelfondsen uitgeput is. De oprichting van de provinciale BV heeft veel tijd gevraagd: zo zijn in de afgelopen periode onderhandelingen gevoerd met PPM Oost waarbij o.a. afspraken gemaakt zijn over de te volgen procedures en rapportageverplichtingen. Nu de statuten en beheerovereenkomst gereed zijn, zullen deze ter goedkeuring voorgelegd worden aan het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijkrelaties. Verwachting is dat wij deze goedkeuring nog in december krijgen zodat het Innovatie- & Investeringsfonds Gelderland haar eerste financieringen kan verstrekken. MKB Kredietfaciliteit Gelderland inlichtingen bij dhr. A. de Roo telefoonnummer (026) adres post@gelderland.nl code: SC6 tk c2 Cie MIE Mededelingenbrief november 2011.doc / BNG 's-gravenhage, rekeningnummer Rabobank, rekeningnummer ING, rekeningnummer btw-nummer NL B03 IBAN-nummer NL74BNGH SWIFT/BIC: BNGHNL2G

2 In november 2009 hebben uw Staten 25 miljoen beschikbaar gesteld voor de uitvoering van een Gelderse MKB-Kredietregeling. Deze kredietfaciliteit wordt uitgevoerd door PPM Oost NV en heeft als doel bedrijven die in de kern gezond zijn maar die door de economische crisis tijdelijk problemen ervaren te voorzien van een achtergestelde lening. Bedrijven konden oorspronkelijk t/m 31 december 2011 een beroep doen op deze faciltiteit. Gezien het feit dat Gelderse MKBbedrijven nog dagelijks de gevolgen merken van de economische crisis, heeft PPM Oost gevraagd om de openstelling van de regeling met één jaar te verlengen t/m 31 december Wij zijn hiermee accoord gegaan. Met deze indieningstermijnverlenging komt de met u afgesproken einddatum van het project niet in gevaar: deze blijft onveranderd staan op Europese Commissie bezoekt EFRO-projecten Oost-Nederland Op 17 en 18 november bezocht een delegatie van de Europese Commissie en vertegenwoordigers van onder andere ministeries de regio Oost-Nederland voor een excursiedag en Jaarvergadering. Het gezelschap ging naar projecten in Gelderland en Overijssel, die mede mogelijk zijn gemaakt met EFRO-subsidie (Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling). Na ontvangst door de Commissaris van de Koningin in het Gelderse Huis der Provincie vertrok het gezelschap naar Food Valley in Wageningen. Daar bezochten ze FrieslandCampina en het Restaurant van de Toekomst. In het Restaurant van de Toekomst wordt onderzoek gedaan naar eetgedrag van mensen en gekeken hoe dit beïnvloed kan worden. Daarna kwamen de Overijsselse projecten aan bod. Zelfmeetsysteem Op de campus van de TU Twente vertelde NWO-Spinozapremiewinnaar Albert van den Berg over een zelfmeetsysteem voor manisch-depressieve- en nierpatiënten. Met een minilaboratorium (lab-on-a-chip) en een druppel bloed of urine kan de patiënt zelf de concentraties van diverse waarden bepalen. In het Nanolab kon de delegatie zien hoe onderzoek gedaan wordt. High tech-bedrijven Tot slot stond VentureLab Twente op het programma. Deze organisatie ondersteunt startende en groeiende high tech-bedrijven met onder andere coaching en toegang tot netwerken. VentureLab Twente heeft twee jaar na oprichting 167 deelnemende bedrijven. Twee van deze bedrijven hielden een pitch met als thema s 3D-printen en medische toepassingen en nieuwe chiptechnologie. s Avonds sprak ik over het EFRO-programma en de toekomst daarvan. Jaarvergadering Op vrijdag 18 november werd de Jaarvergadering Structuurfondsen gehouden in Deventer. Elk jaar organiseert het ministerie van Economie, Landbouw & Innovatie deze vergadering in één van de regio s. De Managementautoriteit, verantwoordelijk voor het beheer en uitvoering van het subsidieprogramma in de betreffende regio, organiseert voorafgaand een excursiedag. Energie Transitie EMT sector in Oost Nederland groeit Uit recent onderzoek van het CBS (Economische radar duurzame energiesector, 2011, bladzijde 53) blijkt dat de stadsregio Arnhem-Nijmegen 43 bedrijven telt werkzaam in de sector duurzame energie/energiebesparing, in de Steden-Driehoek + Veluwe zijn dat er 40 en de Stadsregio Twente 35. Oost- Nederland doet het goed met ruim 100 bedrijven. De Stadsregio Arnhem- Nijmegen met 43 bedrijven moet in Nederland alleen de Rijnmond met 72 bedrijven en Zuid- Oost-Brabant met 55 bedrijven voor laten gaan. 2

3 Deze stevige positie van Gelderland op het gebied van Clean Tech (= verzamelnaam voor producten en diensten die en bijdrage leveren aan een schonere aarde) blijkt ook uit het Saxion rapport Clean Tech sector in Oost-Nederland. Een citaat uit de samenvatting van dit rapport: De Regio Arnhem-Nijmgen is verreweg de belangrijkste subregio op het vlak van werkgelegenheid in de clean tech sector. Het aandeel is relatief twee keer zo groot als verwacht kan worden op basis van het totaal aantal banen in deze regio. Uitnodiging tot spelen van het Energietransitiemodel Om de opgave van energie transitie in Gelderland beter in de vingers te krijgen heb ik samen met provinciale medewerkers het energietransitiemodel gespeeld. Dit is een digitale tool ( die je ook op het niveau van onze provincie kunt instellen. Je kunt het thuis alleen achter de computer spelen, maar ik nodig Statenleden graag uit om dit hulpmiddel uit te testen in een gezamenlijke sessie. U zult voor deze bijeenkomst in januari 2012 een uitnodiging ontvangen. Solar Park Rivierenland Initiatiefnemers in de regio Rivierenland hebben een gezamenlijk voorstel van 80 bedrijven en overheden rond zonne-energie opgesteld onder de naam Solar Pact Rivierenland. Onder deze vlag wordt hard gewerkt om een grootschalige toepassing van zonnepanelen marktconform en revolverend gefinancierd te krijgen als boegbeeldproject. Functie van dit boegbeeldproject is de economische, praktische en technische haalbaarheid in de praktijk te laten zien aan ondernemers en inwoners. Boegbeeldprojecten moeten nadrukkelijk massa hebben en letterlijk in het oog springen. Financiering gaat niet vanuit of via het Pact zelf, de revolverende financiering gaat naar verwachting via PPM Oost via het zogeheten Innovatie en Investeringsfonds Gelderland (IIG). Bijeenkomst Woonpark Gelderland: In Bomenbuurt in Ulft worden 61 energieneutrale woningen gerealiseerd. Het gaat om 39 huurwoningen en 22 twee-onder-één-kap koopwoningen die allemaal evenveel energie opleveren als verbruiken. Om dat mogelijk te maken, is in deze woningen geïnvesteerd in onder andere een optimale isolatieschil, een wintertuin, een gebalanceerd ventilatiesysteem en zonnecollectoren. De meerkosten van de woning worden op slimme manieren ondervangen. In het kader van het project Woonpark Gelderland, onderdeel van het Gelders klimaat- en energieprogramma, hebben we de gemeente Oude IJsselstreek en woningcorporatie Wonion ondersteund bij de bouw van deze energieneutrale woningen. Op 18 november organiseerden de drie partijen een minisymposium rond duurzaamheid en innovatie in nieuwbouw. Ik heb de gasten van andere gemeenten, corporaties en partijen uit de bouwwereld mogen ontvangen in de modelwoning, waarna wij een rondleiding door de woning en over de bouw kregen. De aanwezigen waren enthousiast over proces en resultaat en wisselden veel ervaringen uit. 3

4 Netwerkbijeenkomst Gelderse Gemeenten over Biomassa Gemeenten werken in toenemende mate actief met elkaar én met het bedrijfsleven samen om een duurzame Gelderse economie van de grond te krijgen. Om hen daarin te ondersteunen heeft de provincie, samen met de regio s, het Gelders netwerk Duurzame regionale energie opgezet; een netwerk voor en door gemeenten en bedrijven. Op 15 september vond in de (duurzame) Cinemec in Ede de netwerkbijeenkomst Biomassa, duurzaam ondernemen en de rol van de gemeente plaats. De opkomst was groot. Het centrale thema was de mogelijkheden die gemeenten hebben in het stimuleren van biomassa initiatieven. Het gesprek werd gevoerd aan de hand van twee praktijk voorbeelden. Allereerst de oprichting van bioenergiecentrale de Vallei door het voedingsmiddelenconcern Vika en de gemeente Ede. Daarnaast konden de deelnemers een kijkje nemen in de keuken van de bio-massa stromen op het terrein van papierfabriek Norske Skog Parenco in Renkum. Stand van zaken windenergie in Gelderland per 15 november Op dit moment draaien 18 windturbines in de provincie die een gezamenlijk vermogen hebben van 36 MW. Binnenkort mogen er 10 windturbines met een gecombineerd vermogen van 20 MW gebouwd gaan worden. In vastgestelde plannen zijn er 18 windturbines opgenomen zijn met een vermogen van 40 MW en 13 windturbines met een vermogen 35 MW zijn in de ontwerp fase. Eindconclusie: 56 MW windenergie is hard en 75 MW nog onzeker. Meer details in de bijlage. Bijeenkomst lokale en regionale initiatieven voor duurzame energie In Gelderland ontstaan steeds meer initiatieven om op lokaal of regionaal niveau aan de slag te gaan met de produktie en levering van duurzame energie. Groepen enthousiaste burgers, bedrijven en gemeenten slaan de handen hiervoor ineen. Op donderdagavond 10 november 2011 organiseerden provincie Gelderland en de Gelderse Milieufederatie (GMF) daarom de bijeenkomst 'Initiatieven duurzame energiebedrijven'. De bijeenkomst was bedoeld om de verschillende Gelderse initiatieven bij elkaar te brengen, om elkaars initiatieven te leren kennen en kennis en ervaring uit te wisselen. Voor ons als provincie en voor de GMF gaf de bijeenkomst inzicht in wat er leeft op dit vlak. Tegen welke knelpunten lopen de initiatiefnemers aan en welke ondersteuningsbehoefte hebben zij? Een aantal Gelderse initiatieven heeft zich gepresenteerd, gevolgd door een aantal landelijke organisaties die ondersteuning kunnen bieden. Knelpunten werden geïnventariseerd en oplossingen besproken. Daarbij kwam ook aan de orde welke rol men hierbij voor de provincie zag. De volgende opties zijn genoemd: 4

5 Ondersteuning/knelpunten wegnemen bij vergunningverlening en ruimtelijk beleid; organiseren kennisdeling en inhoudelijke deskundigheid leveren; financiële middelen verschaffen voor opstartfase; kapitaal verrstrekken voor de ondernemingen vanuit revolverende middelen; lobby richting Rijk over knelpunten wet- en regelgeving. Ik neem dit mee bij de ontwikkeling van het nieuwe programma Energie Transitie. Er komen geen proefboringen in Gelderland Het Australische bedrijf Queensland Gas Company (QGC) heeft haar aanvraag naar proefboringen van steenkoolgas ingetrokken. In juli 2008 had QGC haar aanvraag voor proefboringen naar steenkoolgas in Overijssel, Gelderland, Noord-Brabant en Limburg ingediend bij de Minister van Economische Zaken. In juni 2009 heeft GS een negatief advies uitgebracht. In het najaar van 2009 besluit EZ Minister van der Hoeve QGC een opsporingsvergunning te geven in 22 Gelderse en 18 Overijsselse gemeenten. Noord-Brabant en Limburg vallen af. In december 2009 gaat GS van Gelderland in beroep tegen deze beslissing. Dit leidt tot een beroep bij de bestuursrechter in Arnhem in de tweede helft van Verschillende Gelderse gemeenten, het waterschap Rijn en Ijssel, Vitens en actiegroepen hebben kritiek geuit op de voorgenomen proefboringen in Gelderland. Ondergetekende is verheugd dat de proefboringen en de winning van steenkoolgas niet doorgaan: 'Ik ben blij dat de Gelderse bevolking, het landschap en de natuur gespaard worden. Gelderland zet in op energietransitie middels het besparen van energie en het opwekken van hernieuwbare energie. Op deze manier werken we aan een beter klimaat en een sterkere Gelderse economie. De winning van onconventioneel gas zoals steenkoolgas past hier niet in.' Milieu luchtkwaliteit Pleijroute verbeterd - provinciale maatregelen lonen - Gezondheidsklachten kunnen variëren van keel- en neusirritaties tot zware astma en hart- en vaatziekten. Meer vervuilende stoffen in de lucht, betekent een grotere kans op gezondheidsklachten. Daarom neemt de provincie Gelderland maatregelen om de lokale luchtkwaliteit te verbeteren. Zoals bijvoorbeeld: de weg aanpassen, verkeersregelinstallaties (VRI) beter op elkaar afstemmen of extra op- en afritten maken zonder verkeerslichten. Andere maatregelen zijn het aanleggen van rondwegen, het weren van verkeer uit de kern, het tegengaan van files en het bedenken van alternatieve routes voor 5

6 vrachtwagens. De provincie meet concentraties fijnstof, stikstofdioxide en zwarte rook om het effect van verschillende maatregelen op de luchtkwaliteit in beeld te brengen. Bij de Pleijroute zijn in 2010 een aantal maatregelen genomen: 1. Snellere doorstroming via de vrije rechtsaffer (=afslag zonder verkeerslichten) naar de A12 richting Westervoort 2. Verbetering verkeersafwikkeling Velperbroekcircuit met een grotere afvoercapaciteit voor verkeer vanaf de Pleijweg 3. Betere doorstroming op de Pleij door coördinatie van VRI s, beperking van het aantal stops voor het verkeer op de Pleij Resultaten: door de maatregelen is de uitstoot van zwarte rook (onderdeel van fijnstof en goed meetbaar) door het verkeer afgenomen. Op werkdagen is de afname circa 25-30%. Dit geldt zowel voor de spitsperioden als voor de periode tussen de ochtend- en avondspits in. Op weekenddagen is de afname circa 10-15%. Fonds nazorg stortplaatsen (afspraak 23) Bij de behandeling van de begroting 2012 van het Fonds nazorg stortplaatsen is gevraagd op welke wijze de financiële risico s die optreden bij de uitvoering van de nazorg worden afgedekt. Op de stortplaats zijn voorzieningen aangebracht en worden controles uitgevoerd om de negatieve gevolgen voor het milieu te voorkomen. Door de exploitant van en stortplaats wordt een nazorgplan opgesteld. In dit nazorgplan worden alle activiteiten beschreven die noodzakelijk zijn om na sluiting van de stortplaats de bovengenoemde voorzieningen in stand te houden en te vervangen. Het nazorgplan behoeft onze goedkeuring. Op basis van het goedgekeurde nazorgplan wordt berekend hoeveel geld gemoeid is met de nazorg van de stortplaats. Voor het opstellen van het nazorgplan is door het IPO een checklist opgesteld die periodiek wordt herzien. In deze checklist is een post onvoorzien opgenomen van 10% over de kosten die gemoeid zijn met de nazorg. Bovendien voorziet het nazorgplan in een risicoparagraaf. Deze risicoparagraaf beschrijft mogelijke risico s en kwantificeert deze risico s naar een opslag op het geld dat de exploitanten afdragen voor het beheer van de stortplaats. De provincie Gelderland hanteert ter afdekking van de risico s een vaste opslag van eveneens 10% over alle kosten. Gelders aandeel bodemverontreiniging beperkt (afspraak 24) - reductie van ruim 50% risicovolle bodemvervuilingen - saneren daarvan. Het aantal humane spoedlocaties binnen Gelderland is geslonken van 38 tot 16 locaties. Landelijk zijn er 414 locaties geteld waarbij bodemverontreiniging tot risico s voor de mens kan leiden. Het aandeel van Gelderland is hierin beperkt. Met name omdat er de afgelopen jaren een grote inspanning is gepleegd op het onderzoeken van locaties en het 6

7 Eind december 2010 hebben Gedeputeerde Staten de lijst met Humane spoedlocaties binnen Gelderland vastgesteld. Op dat moment waren er 38 locaties waarvan was gebleken dat er sprake kon zijn van risico s veroorzaakt door de aanwezigheid van bodemverontreiniging. In de afgelopen elf maanden zijn er aanvullende onderzoeken uitgevoerd op een groot aantal locaties en zijn saneringen uitgevoerd door eigenaren. Uit deze onderzoeken blijkt dat er 23 locaties niet langer als humane spoedlocaties moeten worden aangemerkt. Er zijn ook 5 locaties die nieuw in beeld zijn gekomen. Op 4 locaties is de sanering afgerond. Verder is men op 3 locaties met de sanering bezig. Om tot een volledige aanpak van alle humane spoedlocaties te komen vinden gesprekken met eigenaren plaats om te komen tot de uitvoering van saneringen De lijst met spoedlocaties is opgesteld in het kader van het convenant Bodemontwikkelingsbeleid en aanpak spoedlocaties. In dit convenant, dat ondertekend is op 10 juli 2009 door IPO, VNG, UvW en het rijk, staan o.a. de doelstellingen die tot 2015 op het gebied van de humane spoedlocaties moeten worden gerealiseerd: 1. het in beeld hebben van de humane spoedlocaties voor eind 2010; 2. Het saneren of beheersen van de locaties met humane risico s voor eind Externe veiligheid beter geborgd in ruimtelijk planproces - verbeterd Gelderse uitvoeringsprogramma externe veiligheid In samenwerking met de provincie Overijssel heeft Gelderland op 3 november 2011een praktijk en netwerkdaggeorganiseerd over RO en Externe veiligheid voor alle gemeenten. Aanleiding voor de dag was het onlangs verschenen rapport Kwaliteit: externe veiligheid in het ruimtelijk planproces. Dit rapport is in opdracht van IPO/VNG/I&M/NVBR opgesteld om na te gaan of en op welke wijze de kwaliteit van de Externe veiligheid (EV) in het ruimtelijk ordeningsproces verbeterd kan worden. Uit onderzoek is nl. gebleken dat, ondanks geld en inspanningen van alle betrokkenen EV in het ruimtelijk planproces niet het gewenste kwaliteitsniveau heeft bereikt. In het proces van ruimtelijke ordening speelt externe veiligheid een belangrijke rol. Echter, door de RO-medewerker wordt EV nog (te) vaak gezien als een milieu-ding of iets voor externe veiligheidsexperts, terwijl zij in feite de regie zouden moeten voeren. Ook ervaren zij het onderwerp als lastig, soms zelfs hinderlijk, terwijl Externe veiligheid juist kansscheppend kan werken. Die bewustwording ontbreekt nog grotendeels. Tijdens de bijeenkomst zijn de deelnemers, naast enige technische uitleg over het onderwerp externe veiligheid en nieuwe wet-en regelgeving, geinformeerd over de invloed van externe veiligheid op het ruimtelijke ordeningproces, wat de rol is van de RO-medewerker, welke kennis heeft de RO-er nodig en welke zaken gaan er op hen afkomen. Zowel in de ochtend als in de middag is er een viertal workshops gehouden met het doel te discussieren over inhoud en dilemma s op het gebied van Externe veiligheid en Ruimtelijke ordening. In de uitvoering van het het Gelders uitvoeringsprogramma externe veiligheid zullen de resultaten en aanbevelingen van dit onderzoek vanaf 2012 worden meegenomen. Provinciale financiering van schone voertuigen succesvol 7

8 - per 7 oktober subsidie beschikbaar voor e-scooters en duurzame brandstofvoertuigen - De Gelderse animo om schoon en zuinig te rijden is groot. Ruim één maand na de start van de provinciale Regeling subsidie e-bromfietsen en biobrandstofvoertuigen zijn er al ruim 80 aanvragen voor subsidie ontvangen, waarvan 70 voor een e-scooter. Voor de groengas/biobrandstoffen voertuigen zijn 10 aanvragen ingediend. Sinds oktober kunnen burgers en bedrijven in Gelderland subsidie krijgen voor schone en zuinige vervoersmiddelen. Het gaat om elektrische scooters en groengas/biobrandstoffen voertuigen. De elektrische scooters zorgen voor een directe verbetering van het leefklimaat in de stad. Minder geluid en minder vuile uitstoot. Met het gebruik van deze voertuigen geven vooral de Gelderse ondernemers een impuls aan maatschappelijk verantwoord ondernemen. Gelderland is niet de enige overheid die hier op inzet. Sterker, de subsidie voor groengasvoertuigen is gemodelleerd naar de zeer succesvolle landelijke regeling die juli dit jaar is opengesteld. Ook de provincie Limburg, de gemeente Amsterdam en Zaanstad hebben een stimuleringsbeleid t.a.v. elektrische scooters. Omdat elektrische scooters duurder zijn dan gewone scooters, financiert de provincie een deel van de kosten. Voor de scooter-regeling is een budget van euro beschikbaar. Per scooter kan er 30% van de aankoopprijs met een maximumvan duizend euro worden aangevraagd. Ook groengas en biobrandstoffen voertuigen zijn duurder dan reguliere voertuigen. Hiervoor wordt per voertuig euro beschikbaar gesteld en is er maximaal euro beschikbaar. Deze regeling levert minimaal 120 schone voertuigen en ruim 250 schone en stille scooters op in de provincie. Gelderland en Wijchen krijgen milieuprijs De gemeente Wijchen en de provincie Gelderland hebben dinsdagavond 8 november 2011 de European Soundscape Award 2011 in de wacht gesleept vanwege hun aanzienlijke bijdrage in de aanpak bij het terugdringen van verkeerslawaai op de Graafseweg (N324) in Alverna. De jury noemde de oplossingen verwerkt in het project Graafseweg "briljant in hun eenvoud" en "toepasbaar in heel Europa". De Graafseweg door Alverna is dit jaar grondig gereconstrueerd. Hierbij is voor het terugdringen van geluidshinder in een interactief proces met de omwonenden gekozen voor een combinatie van maatregelen, bestaande uit: 1. Verplaatsen en verminderen van het aantal rijbanen. 2. Het verlagen van de hoogte van rijbaan met 0,5 meter. 3. Het aanbrengen van geluidswerende wallen aan beide zijden van de rijbaan. 4. Het gebruik van 'stil' asfalt. 5. Het verlagen van maximum snelheid van 80 tot 50 kilometer per uur. Daarnaast is er veel aandacht geweest voor het nieuwe uiterlijk van de weg. In het talud is een steenstructuur aangebracht die verwijst naar de Romeinse weg die hier eens liep. Het project leidt, naast de geluidsreductie, bovendien tot: - een betere verkeersveiligheid; - vermindering van het brandstofgebruik; 8

9 - verbetering van de luchtkwaliteit; - verbetering leefbaarheid in het dorp Alverna. Bovenstaande aspecten heeft de jury ertoe doen besluiten de European Soundscape Award in 2011 toe te kennen aan de gemeente Wijchen en de provincie Gelderland. De prijs is een initiatief van de European Environment Agency (EEA) en de Noise Abatement Society (NAS). De Graafseweg is eind dit jaar gereed. Hoogachtend, Namens Gedeputeerde Staten van Gelderland Annemieke Traag Gedeputeerde voor innovatie, duurzaamheid, klimaat en milieubeleid 9