Programmagids Nascholing en professionalisering voor docenten en leidinggevenden. Perfecte combinatie van theorie, praktijk en reflectie

Transcriptie

1 Programmagids Nascholing en professionalisering voor docenten en leidinggevenden Perfecte combinatie van theorie, praktijk en reflectie

2 Nascholing Voortgezet Onderwijs 2014/15 Inhoud pagina Voorwoord 1 Welkom bij het Centrum voor Nascholing 2 Uit de praktijk 4 Masteropleidingen voor docenten en leidinggevenden 6 Aanbod Actief leren, doceren en begeleiden 10 Aanbod Leiderschap, personeel en organisatie 14 Totaaloverzicht opleidingen, trainingen en maatwerk 20 Colofon 21 Verder met onderwijs Onderwijs brengt verder. Daarvan bent u overtuigd, want dat brengt u elke dag in de praktijk. En daarvan zijn wij overtuigd, als Centrum voor Nascholing (CNA), want ook wij werken daar elke dag aan. En we boeken resultaat, samen met u. Wij bieden een kleurrijk palet aan professionaliseringsmogelijkheden aan docenten en leidinggevenden. In deze brochure stellen we onze mogelijkheden aan u voor, van leergangen en teamtrainingen op maat, tot masteropleidingen voor ervaren docenten en leidinggevenden. Ons aanbod sluit aan bij actuele inzichten uit het onderzoek van de Hogeschool van Amsterdam en de Universiteit van Amsterdam. Heeft u al een uitgesproken idee over een bepaalde opleiding die u wilt volgen? Of wilt u zich eerst oriënteren op wat er zoal mogelijk is om u verder te bekwamen of een nieuwe weg in te slaan in uw loopbaan? U krijgt een voorproefje in deze brochure, maar bezoekt u vooral ook onze website leren in verbinding Wij staan voor u klaar om uw vragen en wensen te bespreken. We geven niet alleen individueel advies, maar praten ook graag met uw team of uw directie om de nascholingsactiviteiten nauw te laten aansluiten bij het personeels- en professionaliseringsbeleid van uw school. Want persoonlijke ontwikkeling en organisatieontwikkeling gaan bij CNA hand in hand. Namens al onze trainers, opleiders en adviseurs wens ik u veel succes met het kiezen van een leerzaam traject! drs. Liduine Bremer Algemeen directeur CNA

3 primair onderwijs - maart Welkom bij het Centrum voor Nascholing Het Centrum voor Nascholing (CNA) is een zelfstandig instituut van de Universiteit van Amsterdam en de Hogeschool van Amsterdam. Al bijna 20 jaar verzorgen we opleidingen, trainingen en advies voor alle sectoren van het onderwijs. Onze zeventig medewerkers, aangevuld met zorgvuldig geselecteerde freelancers en gastdocenten, dragen bij aan de professionalisering van leraren, leidinggevenden, directies, besturen en onderwijsondersteunend personeel. Duurzame onderwijsontwikkeling In het voortgezet onderwijs gaat het niet alleen om het leren van leerlingen, maar ook om het leren van docenten en leidinggevenden. De kwaliteit van het onderwijs valt of staat bij de continue professionalisering van docenten en management. CNA wil graag een bijdrage leveren aan de ontwikkeling van onderwijsinstellingen tot lerende organisaties. We zijn ervan overtuigd dat het leren van docenten en leidinggevenden vooral op de scholen zelf moet plaatsvinden, zodat het leren van individuele docenten, van teams en van de gehele onderwijsgemeenschap samen tot een krachtige ontwikkeling leidt. Dat is wat wij verstaan onder duurzame onderwijsontwikkeling. Praktijkgericht en maatwerk Een belangrijk uitgangspunt bij de scholingsactiviteiten van CNA is dat uw praktijk centraal staat bij de trainingen en opleidingen. Duaal leren betekent niet af en toe een opdracht in de eigen onderwijspraktijk, maar het continu inbrengen van die praktijk in de opleiding. Zowel bij de intakes van de opleidingen als bij aanvragen voor maatwerk en advies gaan Leercirkel voor Professionele Leerteams we altijd met u op zoek naar de vragen die echt belangrijk zijn. Opleiding en advisering moeten bijdragen aan individuele wensen en aan de schoolontwikkeling. Een goede verkenning van de vraag verhoogt de opbrengst van de opleiding of het adviestraject. Onderzoeksmatig werken Eén van de onderscheidende kenmerken van het aanbod van CNA is het stimuleren van een onderzoeksmatige houding bij u als cursist. De vaardigheden die daarbij horen maken deel uit van de opleidingen en trainingen. U kunt met uw onderzoeksvaardigheden een belangrijke bijdrage leveren aan de verdere ontwikkeling van het onderwijs. Het verzamelen en interpreteren van data zijn belangrijke vaardigheden voor de kwaliteitszorg. Kwaliteit De kwaliteit van CNA hangt samen met de deskundigheid van de opleiders, trainers en adviseurs en met de unieke samenwerking met de Universiteit van Amsterdam en Hogeschool van Amsterdam. Onze trainers en adviseurs werken in opleidingen en onderzoek samen met docenten en onderzoekers van deze instellingen. Daarmee is gegarandeerd dat de nieuwste onderwijskundige inzichten doorklinken in trainingen en opleidingen. CNA betrekt cursisten en opdrachtgevers intensief bij het borgen van de kwaliteit van het aanbod. Daarnaast zijn er ook externe instanties die de kwaliteit periodiek meten. CNA heeft het CEDEO keurmerk voor klanttevredenheid bij zowel de opleidingen als bij het maatwerk. Een aantal opleidingen is door CPION geregistreerd als post-hbo registeropleiding en onze masteropleidingen zijn geaccrediteerd door de NVAO. Onze opleidingen en trainingen zijn gevalideerd door Registerleraar.nl. Internationalisering CNA vindt het belangrijk om kennis te delen, ook over de landsgrenzen heen. Zo maken we met onze masterstudenten internationale studiereizen naar landen als Finland, Schotland en Canada om te leren van elkaars onderwijs. Ook investeert CNA in duurzame onderwijsontwikkeling in ontwikkelingslanden. CNA heeft in samenwerking met Edukans Werelddocenten een train-de-trainersprogramma opgezet in Malawi. Twee keer per jaar gaan CNA-trainers naar Malawi om lerarenopleiders te trainen, bijvoorbeeld op het gebied van activerende didactiek. Maatwerk en advies CNA werkt zowel proces- als resultaatgericht, vanuit een directe betrokkenheid bij de vragen van de school. Uitgangspunt is altijd de eigen onderwijspraktijk en de eigen visie op verandering. 1. Met u in gesprek U hebt een leervraag. In het team is bijvoorbeeld besloten dat er meer expertise nodig is op het gebied van opbrengstgericht werken en differentiëren. Wij komen graag bij u langs voor een persoonlijk gesprek, om een beter beeld te krijgen van uw precieze leervraag. 2. Ons voorstel In onze offerte doen wij u een concreet voorstel voor een scholingstraject op maat. Daarin wordt meteen duidelijk welke investering het van de school vraagt. 3. Leergang, studiedagen, workshops Maatwerk betekent, dat afhankelijk van de vraag en de omstandigheden gekozen kan worden voor: een leergang met een serie bijeenkomsten van een dag of een dagdeel, met als start een vaststelling van de beginsituatie en als afronding een evaluatie en een vervolgadvies voor de school. een of meer studiedagen (een dag of dagdeel) waarin specifieke kennis en vaardigheden worden verworven workshops in een studiedag van de school, waarin binnen 2 uur het gewenste thema wordt uitgelicht 4. Scholing, training en begeleiding De scholingsactiviteiten zijn altijd praktijkgericht: (nieuwe) theoretische kennis en inzichten worden verbonden aan de dagelijkse werkpraktijk. De trainers en adviseurs zijn erop gericht het lerend vermogen van de deelnemers te vergroten. Met teams wordt aandacht besteed aan collectief en samenwerkend leren en het delen en borgen van nieuwe kennis en vaardigheden. Het programma sluit altijd aan bij de context van de school en de deelnemers worden actief betrokken bij de inhoud. 5. Evaluatie en nazorg Na afloop van het traject komt het erop aan: brengen de deelnemers het geleerde ook in de praktijk? Om dit proces te begeleiden, bieden we u verschillende vormen van nazorg. Te denken valt aan individuele coaching, projectmanagement bij de implementatie, een terugkomdag of een effectmeting. 2 3 Onze klanten CNA heeft een brede klantenkring binnen en buiten Amsterdam. Hieronder een greep uit onze opdrachtgevers: Buitenhoutcollege, Almere Calvijn College, Goes Calvijn met Junior College, Amsterdam CSG De Heemgaard, Apeldoorn Eerste Christelijk Lyceum, Haarlem Goudse Waarden, Gouda Greijdanus, Zwolle Helen Parkhurst, Almere Het Rhedens, Dieren Kaj Munk College, Hoofddorp Kalsbeek College, Woerden Kellenbeek College, Etten-Leur Gooise Scholen Federatie Montessori College Nijmegen Montessori College Oost, Amsterdam Montessori College Twente, Hengelo Montessori Lyceum Amsterdam Nuborgh College, Elburg Olympus College, Arnhem Oostvaarders college, Almere OVO Zaanstad, Zaandam Pax Christi College, Druten Pieter Nieuwland College, Amsterdam Quadraam, Arnhem Regionale Opleidingsschool West-Friesland, Hoorn Spinoza Lyceum, Amsterdam Stichting Carmelcollege, Hengelo Thorbecke, Rotterdam Vechtstede College, Weesp

4 primair onderwijs - maart Uit de praktijk Sectie Nederlands t Rijks wil resultaten uit de praktijk verbeteren Experimenteren met samenwerkend leren Docenten aan de slag met scholing op maat Mundus College keert negatieve spiraal om Sylvia Stevens, docent Nederlands aan RSG t Rijks in Bergen op Zoom, volgt samen met 20 collega s een incompanytraining Opbrengstgericht werken van CNA. Het resultaat? Leerlingen vinden de lessen leuker en de onderlinge band in het team wordt er sterker van. Leerlingen van t Rijks scoren nu gemiddeld een 6,1 voor Nederlands op hun examen. Hoe kunnen we dat cijfer nog wat verder omhoog brengen? Met die vraag klopte de sectie Nederlands van t Rijks aan bij CNA. Afgesproken werd dat alle 20 sectieleden incompany aan de slag zouden gaan met een training Opbrengstgericht werken. Doel: onderzoeken hoe de resultaten van het vak op termijn verbeterd zouden kunnen worden. Al snel bedachten we met elkaar dat het goed zou zijn als we de lessen aantrekkelijker konden maken voor leerlingen, zodat de stof beter blijft hangen, aldus docent Stevens. Ook voor een docent zit daar namelijk een voordeel aan: lessen die goed lopen vergroten immers het werkplezier. Vervolgens zijn de cursisten van t Rijks de theorie van samenwerkend leren gaan verkennen. Stevens: Daarna kregen we de opdracht om in de klas te experimenteren met allerlei vormen daarvan, onder andere met check in duo s, expertgroepjes en de zogenaamde drie stappen interviews. Op de volgende cursusbijeenkomst bespraken we dan hoe dat gegaan was, en gaven we elkaar feedback. De eerste resultaten bleven niet uit. Stevens: Zo klagen onze leerlingen nog wel eens over de saaie ontleed- of grammaticalessen. Dus heb ik ze laatst eens in groepjes aan het werk gezet. Mooi dat een aantal leerlingen na afloop van de les enthousiast naar me toekwam: Juf, dit was nou eens een leuke grammaticales. Winst Stevens is erg enthousiast over het praktische karakter van de incompany training: Wat ik leer kan ik de volgende dag al toepassen in de klas. Uiteraard niet alles, want je moet als docent vooral ook bij jezelf blijven. Maar het gaat erom eruit te halen wat je echt kunt gebruiken. Bovendien pakt de training positief uit voor de onderlinge band binnen de sectie, constateert zij: Het is ontzettend goed en leerzaam om met elkaar te reflecteren op het vak, en praktisch met verbeteringsacties aan de slag te gaan. Zoveel tijd is daar in de hectiek van alledag namelijk niet voor. Ook is Stevens erg te spreken over het maatwerk van de training: Op een gegeven moment gaven wij aan dat we meer theorie wilden. Onmiddellijk werd het programma door de cursusleiders overhoop gegooid en werden we op onze wenken bediend. Of de resultaten van het vak Nederlands dankzij de incompany training Opbrengstgericht werken op termijn daadwerkelijk verbeteren, zal de tijd moeten leren. Stevens: Maar wat het in elk geval nu al oplevert is dat leerlingen enthousiast zijn over de lessen, en docenten ook. Dus die winst hebben we alvast binnen. Op het Mundus College in Amsterdam krijgen alle docenten scholing op maat. Doel: duurzaam afscheid nemen van het predicaat zwakke school. Volgens directeur Dyane Brummelhuis is het effect dagelijks merkbaar: Docenten praten met elkaar over doelen en reflectie. Dat gebeurde vroeger nooit. Aanleiding Van de Inspectie hebben wij een aantal jaren terug het predicaat zwakke school gekregen. Uit ons eigen kwaliteitsonderzoek kwam een vergelijkbare conclusie: wij hebben op deze school een aantal hele goede docenten rondlopen, maar ook een aantal zwakke. Hoe gaan we hiermee om?, was toen de vraag. Want er moest iets gebeuren, dat was duidelijk. Inmiddels zijn we weer zwakke school af, dus we zijn er goed in geslaagd het tij te keren. Aanpak Allereerst is er een projectleider kwaliteit aangesteld. We spraken af om bij elke docent een formatief assessment af te nemen, een soort 0-meting. Daarvoor hebben we contact gezocht met het Centrum voor Nascholing Amsterdam (CNA). De 0-meting heeft het feitelijke docentengedrag aan de hand van een zogenaamde kijkwijzer in kaart gebracht. De kijkwijzer voor de ideale Mundus les was ontworpen door de school, met als onderdelen: Heeft de beoordeelde docent een lesdoel, Hoe ziet het middenstuk van zijn les eruit en Reflecteert de docent voldoende. CNA heeft de kijkwijzer aangevuld met een zelfevaluatie van docenten en effectief leergedrag bij leerlingen. Aansluitend zijn docenten langs die meetlat gelegd. Vervolgens heeft CNA op basis van de uitkomsten tien leergangen ontwikkeld: over De basis op orde, maar ook bijvoorbeeld over Differentiatie Samenwerkend leren en over het Model didactische analyse. We hebben het assessment met elkaar besproken en aangegeven welke leergang het meest passend was bij het ontwikkelingsprofiel van de docent. Zij hadden daar geen vrije keuze in. Resultaat Inmiddels hebben alle docenten de eerste leergang afgerond. Iedere docent maakt daar een verslag van en wordt daar vervolgens op beoordeeld: zijn de doelstellingen van de leergang behaald? In juni houden we een grote conferentie waarin elke leergang een eigen onderdeel verzorgt. Totdat het zover is gaan docenten alvast met het geleerde aan de slag in de klas. Ik zie de effecten nu al terug. Zo wordt het gesprek van de dag in de docentenkamer op een ander niveau gevoerd. Docenten praten over doelen, reflectie en instructies. Bovendien zie ik regelmatig voorbeelden waaruit blijkt dat docenten veel geleerd hebben en dat ze dat ook al toepassen in de klas. Ook zie ik veel verticale contacten ontstaat: docenten op verschillende afdelingen vinden elkaar als maatje. We zijn dus op de goede weg. Toekomst In het najaar van 2014 gaan de docenten ook nog een tweede leergang volgen. Maar nu even niet. De eerste leergang was best een behoorlijke inspanning voor het team en legde een enorme druk op de vergadermiddagen. In overleg met CNA heb ik daarom besloten ietwat gas terug te nemen. We moeten de docenten immers niet over de kling jagen. Bij CNA begrijpen ze dat. Het fijne is dat CNA dan meteen meebeweegt en met een nieuwe aanpak komt. Dat geeft mij echt het gevoel dat we dit samen doen. 4 5

5 Masteropleidingen voor docenten en leidinggevenden Master Professioneel Meesterschap Masteropleiding voor docenten Master Academisch Meesterschap Masteropleiding voor eerstegraads docenten xxxxxxx Het onderwijs heeft behoefte aan excellente docenten die goed zijn in hun vak en de ambitie hebben om de lespraktijk voortdurend te onderzoeken en verbeteren. Voor deze ambitieuze docenten is er een uniek masterprogramma: Professioneel Meesterschap. Een masteropleiding die uitdaagt tot ondernemen, onderzoeken en inspireren. Deelnemers ontwikkelen een onderzoeksmatige houding die leidt tot praktisch toepasbare verbeteringen in het onderwijs, zowel in de eigen klas als binnen het team en de school. De eigen leervragen staan in de opleiding centraal. Iedere deelnemer kiest een onderzoeksonderwerp en werkt dit uit tot een concreet verandertraject in de eigen school. De master wordt verzorgd door topdocenten van de Universiteit van Amsterdam, Vrije Universiteit, Hogeschool van Amsterdam en Centrum voor Nascholing. Regelmatig worden gastdocenten uitgenodigd om een hoorcollege te geven over een specifiek deskundigheidsgebied. Na succesvolle afronding ontvangt u het NVAO-erkende masterdiploma Master of Education (MEd). Omvang: twee jaar, 60 ECTS Wanneer: start september 2014 Waar: Centrum voor Nascholing, Amsterdam Lerarenbeurs: aan te vragen van 1 april 31 mei via ocwduo.nl Contactpersoon: André Koffeman, akoffeman@cna.uva.nl Info en aanmelden: De master Academisch Meesterschap biedt eerstegraads docenten de mogelijkheid om zich door middel van onderzoek te professionaliseren tot expert in het onderwijs van hun vak. In deze master wordt vakdidactiek gekoppeld aan actuele pedagogische en maatschappelijke thema s, vernieuwende didactiek, innovatie en schoolontwikkeling. De opleiding kent drie doorlopende leerlijnen: een kennis-, een onderzoeks- en een innovatielijn. De kennislijn betreft de nieuwste ontwikkelingen binnen het domein leren en instructie, gekoppeld aan vakdidactiek en actuele thema s als multiculturaliteit en diversiteit, burgerschapsvorming, passend en inclusief onderwijs en gebruik van nieuwe media. De onderzoekslijn wordt gekenmerkt door een opbouw in complexiteit van onderwijsonderzoek uitmondend in een masterthesis. In de innovatielijn worden modellen en strategieën van onderwijsinnovaties en schoolorganisatie aangereikt en onderzocht. De master wordt verzorgd door topdocenten van de Universiteit van Amsterdam en de Vrije Universiteit. Na succesvolle afronding ontvangt u het NVAO-erkende masterdiploma Master of Science (MSc). Omvang: twee jaar, 60 ECTS Wanneer: start september 2014 Waar: Universiteit van Amsterdam Lerarenbeurs: aan te vragen van 1 april 31 mei via ocwduo.nl Contactpersoon: Carla van Boxtel, c.a.m.vanboxtel@uva.nl Info en aanmelden: Karine Nijhof, docent verzorging, Martinuscollege Grootebroek Na 9 jaar werken in het onderwijs kreeg ik steeds meer behoefte aan nieuwe kennis en vaardigheden. De Master Professioneel Meesterschap bleek perfect aan te sluiten bij de wens om zowel mijn lespraktijk te ontwikkelen als ook het onderwijs over de grenzen van mijn klaslokaal heen. In de opleiding doe ik een caleidoscoop aan nieuwe inzichten op: van leerstijlen tot puberbrein. Met name de praktische toepasbaarheid van de kennis en het reflecteren op mijn eigen handelen spreken me aan. Mijn onderzoek richt zich op het aanleren van cognitieve en metacognitieve vaardigheden aan leerlingen. Ook wordt onderzocht wat het effect hiervan is op de leerprestaties van leerlingen. Door de opleiding verdiep ik me vaker in wetenschappelijke stukken rondom een thema waardoor ik mijn lessen beter kan onderbouwen. Ik word er echt een betere docent van, en mijn collega s ook, want zij gaan geregeld mee naar de hoorcolleges. 6 7

6 Masteropleidingen voor docenten en leidinggevenden Opleidingsschema Master Integraal Leiderschap Masteropleiding voor leidinggevenden/ schoolleiders Onderwijsleiderschap Gecombineerd masterprogramma voor docenten en leidinggevenden Het beleid van de overheid is er op gericht dat leidinggevenden in het onderwijs een masteropleiding hebben gevolgd. De NVAO-geaccrediteerde Master Integraal Leiderschap is al sinds het eerste uur (2004) gericht op leiders die in staat zijn vanuit helikopterview naar het onderwijs en hun rol daarin te kijken. In de opleiding komen alle relevante leiderschapscompetenties aan de orde: Steeds meer docenten en leidinggevenden volgen een (master)opleiding, en daarvan profiteert het onderwijs in Nederland. De kennis en vaardigheden die onderwijsprofessionals bij deze masters opdoen, wordt echter niet altijd optimaal benut. Dat heeft te maken met een verschil in perspectief: leidinggevenden kijken vooral naar organisatie, terwijl docenten met name geïnteresseerd zijn in wat er in de klas gebeurt. Wij denken dat beide groepen kunnen profiteren van een uitwisseling van die perspectieven. Het creëren van een gezamenlijke visie en richting Het realiseren van een coherente organisatie ten behoeve van het primaire proces Bevorderen van samenwerking, leren en onderzoeken Strategisch omgaan met de omgeving Analyseren en probleemoplossen Het Centrum voor Nascholing en de Academie voor Onderwijsleiderschap bieden daarom een gecombineerd programma aan van twee geaccrediteerde masteropleidingen: Master Integraal Leiderschap voor leidinggevenden Master Professioneel Meesterschap voor docenten De master onderscheidt zich door de sterke nadruk op onderzoeksmatig leidinggeven en leidinggeven aan de onderwijsorganisatie als professionele organisatie. De afgestudeerde Master of Educational Leadership (MEL) kan leiding geven aan verbetering van leerprocessen op alle niveaus van de organisatie. Omvang: twee jaar, 60 ECTS Wanneer: start september 2014 Waar: Amsterdam of in company Lerarenbeurs: aan te vragen van 1 april 31 mei via ocwduo.nl Contactpersoon: Marijke Nederkoorn, mnederkoorn@cna.uva.nl Info en aanmelden: leiderschap Jackie Bosch, teamleider SG Twickel Delden De naadloze aansluiting bij de praktijk was voor mij een belangrijke reden om te kiezen voor de Master Integraal Leiderschap bij CNA. Wat ik in de opleiding leer kan ik direct toepassen op mijn school. Daarnaast spreekt de diversiteit in de opleidingsgroep me aan: ik leer veel van het sparren met medecursisten. Zij komen uit verschillende richtingen, maar worstelen met dezelfde problematiek. Op de Carmel scholen werken we met dakpanklassen. Ik doe onderzoek naar wat onze docenten nodig hebben om differentiatie toe te passen binnen deze dakpansconstructie. Het onderzoek doen dwingt me veel te reflecteren. Soms is dat confronterend, maar vaak ook heel verhelderend. Ik merk dat ik hierdoor kritischer ben geworden: als er onder collega s aannames spelen vraag ik eerder door naar oorzaken en voorbeelden, voor we er actie op zetten. Leidinggevenden en docenten van dezelfde onderwijsinstelling volgen voor een deel dezelfde colleges, maar benaderen de onderwerpen ieder vanuit hun eigen rol. Door samen te werken aan onderwijskundige thema s en gedeelde onderzoeksopdrachten ontstaat een lerende cultuur in de onderwijsorganisatie. Dat biedt kansen voor duurzame kwaliteitsverbetering op alle niveaus. Omdat bij dit onderwijs bestuurders en directeuren zeer nauw betrokken zijn, wint de organisatie dubbel: zowel de persoonlijke ontwikkeling als ook een algehele organisatieontwikkeling. Met recht niet alleen een master om te leren maar een master die een lerende cultuur realiseert. Meer informatie: André Koffeman, akoffeman@cna.uva.nl Karin Hol en Frank Schaafsma, opleidingsmanager en docent, Deltion College Zwolle Karin Hol: Frank en ik zijn samen een master gaan volgen om op strategisch en operationeel niveau te kunnen samenwerken aan onderwijsvernieuwing. Door met elkaars bril naar dezelfde context te kijken kunnen we betere oplossingen bedenken. Als manager sta ik toch wat verder af van de dagelijkse praktijk in de klas. Frank maakt me daar bewust van, waardoor ik betere afwegingen maak. Ook weten we elkaar regelmatig strategisch te versterken, zodat we zaken in de organisatie sneller voor elkaar krijgen. Frank kan mij helpen om het draagvlak voor mijn ideeën te vergroten. Frank Schaafsma: Ik ervaar dat ik meer inzicht krijg in zaken, nu ik ze vanuit verschillende perspectieven bekijk. Op deze manier maak ik een stap die verder gaat dan mijn klas. Ik ga veel meer kijken naar het belang van de hele school. We hebben samen een interventieonderzoek gedaan over voortijdig schoolverlaten. Dat leverde een gedeelde diagnose op. Vervolgens ontwikkelden we samen een oplossing voor het probleem, die we elk in de eigen praktijk hebben uitgevoerd. Door samen deze master te volgen zitten we veelal op een lijn. 8 9

7 Aanbod Actief leren, doceren en begeleiden Nascholing MBO Voortgezet Onderwijs Opbrengstgericht werken en differentiatie Uit onderwijsonderzoek blijkt steeds opnieuw dat de kwaliteit van de leraar de grootste invloed heeft op de kwaliteit van het onderwijs en dus op de opbrengsten voor de leerling. Daarnaast blijkt dat de kwaliteit van de samenwerking in teams (zowel leerjaarteams, afdelingsteams als secties) in hoge mate bepalend is voor de borging van kwaliteitsverbetering. CNA helpt scholen om het opbrengstgericht werken in de school duurzaam vorm te geven. In onze aanpak wordt aandacht besteed aan: Het systematisch en doelgericht werken aan het maximaliseren van prestaties Werken met eigen data: weten is meten, maar interpreteren is leren Differentiatie in de klas Verbetering van doorgaande leerlijnen en determinatie Meer informatie en offerte: Jessy la Faille, jlafaille@cna.uva.nl Activerende didactiek Vaak worden activerende didactiek en activerende werkvormen in een adem genoemd. Niet zo verwonderlijk, want het juist inzetten van activerende werkvormen zet veel leerlingen aan tot actief leren. Activerende didactiek gaat echter over het totale handelingsrepertoire van de docent en gaat over de vraag hoe een leersetting wordt gecreëerd waarin leerlingen zelf actief kennis verwerken en verantwoording nemen voor hun eigen leren. Strategieën als effectieve feedback geven, doelen stellen en voorkennis activeren blijken ook heel effectief te zijn. Onder het didactische handelen van de docent ligt een visie op hoe leerlingen leren. Meestal is die impliciet, ook wel praktijktheorie genoemd. CNA kan docenten en teams helpen om de eigen praktijktheorie te verbinden aan de nieuwste inzichten op het gebied van leren en doceren. Door te weten wat werkt, en waarom het zo (niet) werkt, kunnen docenten hun repertoire uitbreiden en gericht inzetten om leerlingen actief te laten leren en daarmee de leerresultaten te verhogen. De scholing kan in diverse vormen worden aangeboden, zoals; een leergang, training, studiedagen of workshops en coaching (on the job) Meer informatie en offerte: Noortje de Vries, ndevries@cna.uva.nl Jessy la Faille, trainer/adviseur We beginnen altijd met een intake met alle betrokkenen in de school en ontwerpen daarna een programma. Zo dragen we bij aan geïntegreerde ontwikkeling op alle lagen in de schoolorganisatie. Noortje de Vries, trainer/adviseur Het mooie van werken met docenten aan activerende didactiek is de voorbeeldrol die je hebt als trainer. Je doet namelijk precies datgene wat je docenten wilt leren met hun leerlingen te doen. Door daarop te reflecteren heb je een hele krachtige manier van leren die je als trainer op scherp zet

8 Aanbod Actief leren, doceren en begeleiden Het Puberbrein Begeleiden in de klas Onderzoek in de school ICT in het onderwijs In de leergang Het Puberbrein gaat u aan de hand van de actuele stand van de hersenwetenschap, verschillende leertheorieën, verschillende activerende werkvormen en pedagogische aanpakken op zoek naar antwoorden op de vraag: hoe leren mijn leerlingen eigenlijk? Afhankelijk van uw leervraag kunnen de volgende thema s aan de orde komen: leertheorieën om het vormgeven van lessen te ondersteunen en visie op onderwijs verder te ontwikkelen het thema leren en hersenen effectief feedback geven het verschil tussen jongens en meisjes de jeugd van tegenwoordig De pedagogische en didactische verdieping gaan bij dit thema hand in hand. Door middel van praktijkvoorbeelden, collegiale observaties en eigen didactisch repertoire wordt de verbinding met de theorie gemaakt. De scholing kan worden verzorgd in de vorm van een workshop, een leergang of een maatwerktraject. Meer informatie en offerte: Jolanda Jenniskens, jjenniskens@cna.uva.nl Begeleiden hoort bij de kerntaken van een docent. Iedere docent en zeker ook de mentor, heeft kennis van de begeleidingsvaardigheden nodig. Er is steeds meer vraag naar professionals die leerlingen anno 2014 kunnen begeleiden in hun ontwikkeling. CNA kan scholen helpen de begeleiding van leerlingen effectief en duurzaam vorm te geven. Daarbij besteden we veel aandacht aan effectieve gespreksvoering oplossingsgericht denken omgaan met afstand en betrokkenheid aansluiting bij visie en missie van de school aansluiting bij de context van de leerling De eigen begeleidingspraktijk staat centraal. Vanuit die praktijk wordt de koppeling gemaakt met nieuwe kennis en inzichten op het gebied van leerlingbegeleiding. Meer informatie en offerte: Caroline Spaling, cspaling@cna.uva.nl Men spreekt vaak over de kloof tussen onderzoek en praktijk. Om die kloof te dichten is CNA van mening dat onderzoek meer zou moeten plaatsvinden in de school zelf. CNA kan u helpen om vraagstukken in uw school op een onderzoeksmatige wijze te bekijken en aan te pakken. Onze onderzoekers begeleiden docenten en leidinggevenden bij het zelf uitvoeren van onderzoek. Zij volgen daarbij de cyclus voor praktijkgericht onderzoek: onderwerpkeuze, probleemstelling, vraagstelling, data-analyse, interpretatie en conclusies en presentatie. Door deze onderzoeksmatige aanpak vinden onderwijsinnovaties meer evidence-based plaats, waardoor ze bijdragen aan duurzame kwaliteitsverbetering van het onderwijs. Onderzoek in de school is immers geen einddoel, maar een middel om blijvend te innoveren. Het programma omvat zes bijeenkomsten met voldoende tussentijd om het eigen onderzoek stapsgewijs uit te voeren. Meer informatie en offerte: Eline Raaphorst, eraaphorst@cna.uva.nl Als je als docent serieus wilt werken aan een leerklimaat waarbij de student inbreng heeft, eigen keuzes mag maken en verantwoordelijkheid krijgt, dan is er veel voor te zeggen om ICT en sociale media een georganiseerde plaats te geven in het onderwijs. In deze leergang onderzoeken we hoe je ze op verantwoorde wijze kunt inzetten om leerprocessen vorm te geven. Deelnemers doen op experimentele wijze ervaring op met ICT-tools en sociale media. Daarbij wordt telkens een verbinding gemaakt tussen de theorie van digitale didactiek en de eigen lespraktijk. De volgende onderwerpen kunnen aan de orde komen: Flipping the classroom Didactische digitale keuzes maken op basis van meerwaarde TPACK in relatie tot leerdoelen Wijs met media mediawijsheid De webtoolcarrousel Werken met video in het onderwijs De invloed van sociale media op het leef- en leerklimaat Meer informatie en offerte: Frouke Visser, fvisser@cna.uva.nl Jolanda Jenniskens, trainer/adviseur De leergang is passend in de pedagogisch/didactische lijn bij een LC functieprofiel in het voortgezet onderwijs Caroline Spaling, trainer/adviseur Er is in het contact met leerlingen veel aan het veranderen: nieuwe taken en veranderende profielen doen een beroep op persoonlijk effectief functioneren. Ook daaraan wordt in de training aandacht besteed. Eline Raaphorst, trainer/adviseur Door zelf onderzoek te doen worden complexe vraagstukken bespreekbaar en ontstaat er draagvlak voor het zoeken naar oplossingen. Er ontstaat een lerende cultuur in de school. Frouke Visser, trainer/adviseur Wilt u voor uw team een training organiseren rondom het thema ICT in het onderwijs? Of zoekt u een activerende workshop voor een interne studiedag? Wij kunnen op maat een activerend programma organiseren op diverse thema s

9 Aanbod Leiderschap, personeel en organisatie Opleiding Schoolleider Opleiding voor leidinggevenden De opleiding Schoolleider bestaat uit twee leerjaren die ieder afzonderlijk of na elkaar te volgen zijn. De vijf competenties voor professionele schoolleiders zoals beschreven in de nieuwe beroepsstandaard staan in beide leerjaren centraal. Jaar 1 - Startbekwaam Beginnende en aspirant directeuren, adjuncten, bouwcoördinatoren, teamleiders en leraren die projecten leiden, kunnen in dit eenjarige traject werken aan leiderschapsontwikkeling in relatie tot ontwikkeling van de onderwijsinstelling. In de opleiding werkt u aan de ontwikkeling van uw persoonlijk leiderschap (reflectie, communicatieve vaardigheden) en er wordt veel aandacht besteed aan het ambachtelijke deel van leiderschap in een onderwijsorganisatie: het sturen in de domeinen structuur/cultuur, onderwijsorganisatie/pedagogisch klimaat, personeel, en faciliteiten. Jaar 1 van de opleiding wordt afgesloten met het certificaat Startbekwaam Schoolleider. Deelnemers die een leidinggevende functie hebben, kunnen doorstromen naar de Opleiding Schoolleider - jaar 2. Oriëntatie op Leiderschap in het onderwijs Docenten met leiderschapsambitie kunnen in vijf bijeenkomsten van een dagdeel en een tweedaagse ontdekken wat leiderschap in het onderwijs inhoudt en of ze zich in die richting verder willen ontwikkelen. Wat is leidinggeven? Kan ik het? Wil ik het? Door onderzoek op de eigen school, literatuurstudie en inspirerende opdrachten en werkvormen krijg u een nieuwe kijk op de schoolorganisatie en uw eigen ambities en mogelijkheden. De leergang kan zowel met open inschrijving als in company worden verzorgd. Een mogelijk vervolg van dit professionaliseringstraject is de Opleiding Schoolleider. Wanneer: 5 bijeenkomsten op woensdagmiddag Waar: Centrum voor Nascholing Amsterdam of in company Contactpersoon: Reinoud Buijs, rbuijs@cna.uva.nl Info en aanmelden: leiderschap Jaar 2 - Vakbekwaam Dit traject sluit aan op de Opleiding Schoolleider jaar 1 en biedt deelnemers met een leidinggevende functie verdieping om hun leiderschapskwaliteiten verder te ontwikkelen. De nadruk ligt op het sturen in complexe processen in de domeinen structuur/cultuur, onderwijsorganisatie/pedagogisch klimaat, personeel, en faciliteiten. De deelnemers hebben een leidinggevende rol met passende bevoegdheden en verantwoordelijkheden. Tijdens de opleiding verbreedt en verdiept u uw persoonlijk en onderwijskundig leiderschap door leiding te geven aan een verandertraject in uw onderwijsinstelling. De opleiding wordt afgerond met het erkende diploma Vakbekwaam Schoolleider PO. Leidinggevenden VO/MBO ontvangen een certificaat Vakbekwaam Schoolleider VO/MBO. Omvang per leerjaar: 16 bijeenkomsten van een dag en een tweedaagse Wanneer: start september 2014 Waar: Amsterdam of in company Studiebelasting: 560 uur (20 ECTS) per jaar Contactpersoon: Johan Spitteler, jspitteler@cna.uva.nl en Els Markink, emarkink@cna.uva.nl Aanmelden: Reinoud Buijs, trainer/adviseur De leergang kan ook als kweekvijvertraject worden verzorgd voor uw schoolbestuur. Een waardevolle investering voor de toekomst.

10 Aanbod Leiderschap, personeel en organisatie Nascholing MBO Voortgezet Onderwijs Coach in het onderwijs Post-HBO opleiding Supervisor in het onderwijs Post-HBO opleiding Video Interactie Begeleiding Masterclass Teamcoaching Masterclass Eenjarige post-hbo opleiding voor docenten die collega s in de school begeleiden en zich willen ontwikkelen tot geregistreerd coach in het onderwijs (LVSC/Stir). Tijdens de opleiding raken deelnemers vertrouwd met de competenties om te functioneren als integrale coach in de schoolorganisatie. U leert coach- en voortgangsgesprekken te voeren, een collegiale consultatie te organiseren en intercollegiaal lesbezoek te organiseren. Per bijeenkomst wordt een casus, een eigen werkervaring van een van de deelnemers, besproken. Daarnaast krijgt u bij de verplichte literatuur verwerkingsopdrachten. Tijdens de opleiding is er drie keer een collegiale consultatie. In kleine groepjes van maximaal vier personen werken de deelnemers dan aan hun persoonlijke leervragen en doelen uit hun opgestelde Persoonlijk Ontwikkelings Plan. De opleiding wordt afgesloten met een eindwerkstuk. Wanneer: 18 bijeenkomsten, start september 2014 Waar: Centrum voor Nascholing Amsterdam of in company Contactpersoon: Mieke de Leeuw, mdeleeuw@cna.uva.nl Info en aanmelden: Supervisie past in het streven van scholen om hun beleid op het gebied van personeelsontwikkeling te professionaliseren. De supervisor beweegt zich op het snijvlak van scholing en begeleiding. Supervisie is gericht op integratie van kennis in het concrete, actuele handelen. De tweejarige opleiding bestaat uit verschillende modules. In het eerste jaar leer je de grondbeginselen van de methodiek supervisie. In het tweede jaar ontwikkelt u het methodisch handelen en is er veel tijd voor de context waarin supervisie binnen het onderwijsveld wordt gebruikt. Onderdeel van de opleiding zijn twee leersupervisies. Dat houdt in dat u supervisie ontvangt over de supervisie die u geeft. Daarnaast schrijft u drie werkstukken en een eindwerkstuk. Na afronding ontvangt u het post-hbo registerdiploma Supervisor in het onderwijs en kunt u zich inschrijven in het register van de Landelijke Vereniging voor Supervisie en Coaching (LVSC). NB: voor opgeleide coaches is er een verkorte eenjarige opleiding tot gecertificeerd supervisor. Zie voor meer informatie de website. Wanneer: 11 plenaire bijeenkomsten en 6 intervisie bijeenkomsten, start september 2014 Waar: Centrum voor Nascholing Amsterdam Contactpersoon: Adrie Beljaars, abeljaars@cna.uva.nl Info en aanmelden: Deze Masterclass van vijf dagdelen is bedoeld voor professionele begeleiders in het onderwijs die zich willen verdiepen in de methodiek van video interactie begeleiding. U maakt kennis met een vorm van coaching waarbij u gebruik leert maken van zelf gemaakte videobeelden in de onderwijspraktijk. Uw begeleidingsvaardigheden leert u op een specifieke manier te hanteren. Tijdens de bijeenkomsten bespreken we de uitgangspunten, theorie en praktijk van video interactie. U legt steeds de verbinding met uw ervaring als coach/supervisor in het onderwijs. De zelfgemaakte video-opnamen uit uw onderwijspraktijk dienen als oefenmateriaal voor het bekijken en analyseren van de beelden, het ontwikkelen van leervragen en het voeren van een activerend feedbackgesprek. De masterclass wordt twee keer per jaar aangeboden in Amsterdam en kan ook incompany plaatsvinden. Wanneer: vijf dagdelen, start in september of januari Waar: Centrum voor Nascholing Amsterdam of incompany Contactpersoon: Adrie Beljaars, abeljaars@cna.uva.nl Info een aanmelden: Steeds meer coaches en supervisoren krijgen de taak om teams te begeleiden. Docenten worden geacht in team, cluster of sectie verband te kunnen werken, maar de praktijk is vaak weerbarstig. De totstandkoming van een constructieve samenwerking stelt hoge eisen aan de leden van een team, de werkwijze van het team en de interactie binnen het team. Teamcoaching kan een team in haar ontwikkelingsproces ondersteunen zodat team als geheel beter gaat functioneren. Zo kan er bijvoorbeeld in het team gewerkt worden aan de onderlinge verhoudingen en samenwerking, aan een open communicatie in het team, het ontwikkelen van gezamenlijke doelen en visie, de ontwikkeling van het zelfsturend vermogen van het team, resultaatgericht werken etc. In deze training leert u een team effectief te ondersteunen. U maakt kennis met werkvormen en instrumenten om daadwerkelijk in de praktijk met het eigen team of sectie aan de slag te gaan. De eigen praktijksituatie is uitgangspunt en vormt de rode draad door de training. De trainingsgroep dient als oefengroep om de eigen begeleidingskwaliteiten te ontwikkelen. In de training pendelen we steeds tussen theorie en praktijk. Wanneer: zes dagdelen, data zie website Waar: Centrum voor Nascholing Amsterdam of incompany Contactpersoon: Mieke de Leeuw, mdeleeuw@cna.uva.nl Info een aanmelden: Een deelnemer over de Coachopleiding: In de opleiding is veel ruimte voor leren van elkaar. Het belangrijkste dat ik heb geleerd zijn gesprekstechnieken. Ik heb nu een uitgebreider repertoire om door te vragen en echt tot de kern tot komen. Ik coach inmiddels zes collega s en probeer daarbij steeds de gesprekscyclus toe te passen. Mieke de Leeuw, trainer/adviseur De trainers en adviseurs van CNA kunnen verschillende rollen vervullen, zoals die van coach, supervisor, loopbaanbegeleider, trainer, opleider of onderzoeker

11 Aanbod Leiderschap, personeel en organisatie Nascholing MBO Voortgezet Onderwijs Assessment Zij-instroom in beroep (ZIB) Maatwerk Passend onderwijsvisie op leerlingenzorg Maatwerk Organisatiebewustzijn: voorwaarde voor collectieve verantwoordelijkheid Maatwerk Wie maakt het verschil? De ondersteuner! Maatwerk Docenten die vanuit een andere sector instromen in het voortgezet onderwijs en als onbevoegd docent werkzaam zijn kunnen een Zij-instroom in Beroep Assessment doen. In dit assessment wordt vastgesteld of zij geschikt zijn om direct voor te klas te staan en binnen twee jaar een onderwijsbevoegdheid te behalen. Op basis van een portfolio wordt het assessment afgenomen. Twee assessoren bezoeken de docent op de werkplek. Na een voorgesprek observeren zij een les en houden vervolgens een reflectiegesprek, gevolgd door een criteriumgericht interview op basis van het portfolio. Het assessment duurt circa een dagdeel. Op basis van het assessment volgt een persoonlijk advies met betrekking tot het verder ontwikkelingen van docentcompetenties. Aan de hand van dit advies maakt de docent een plan met daarin concrete leerdoelen om de competenties die nog aandacht behoeven verder te ontwikkelen. Meer informatie en offerte: Jacqueline Brobbel, jbrobbel@cna.uva.nl Passend Onderwijs heeft de weg ingezet naar het beantwoorden van ingewikkelde onderwijsvragen. Hoe gaan we er in de school mee om? Wat betekent het voor de docent en de klas? In de training Passend Onderwijs sluiten we nauwgezet aan bij de alledaagse praktijk van uw school. We gaan nader in op de invulling van de basiszorg, breedtezorg en dieptezorg. Het resultaat is een reëel zorgprofiel en een werkbaar onderwijsproces. De school maakt in samenspraak eigen beleid voor Passend Onderwijs. Deelnemers krijgen inzicht in Passend Onderwijs, kunnen de regie nemen in de ontwikkeling van Passend Onderwijs op school, en kunnen op grond van hun eigen context bepalen wat er nodig is om Passend Onderwijs op school vorm te geven, de kwaliteit op school verder te ontwikkelen, en het team te betrekken bij duurzame kwaliteitsontwikkeling. De training heeft het primaire proces als startpunt en duurzame kwaliteitsverbetering als uitgangspunt. Het handelen van de docent staat centraal. Meer informatie en offerte: Jolanda Jenniskens, jjenniskens@cna.uva.nl Succesvolle scholen werken met effectieve teams. De goede docent voelt zich niet alleen verantwoordelijk voor de eigen lessen en hoe het in de klas gaat, maar voelt zich samen met collega s verantwoordelijk voor het leren van alle leerlingen in de school. Leerjaarteams, secties, afdelingsteams, mentorenteams: waar het leren van de leerlingen als gezamenlijke opdracht gevoeld wordt, gaat het goed. Tijd voor overleg en samenwerking is voorwaarde, maar leidt niet altijd tot het gewenste resultaat. De beschikbare tijd moet effectief besteed worden. Dat betekent, dat teams heldere en van elkaar te onderscheiden doelen hebben. Over hetzelfde onderwerp wordt dan in elk overleg op andere wijze gesproken. De meerwaarde van die verschillende invalshoeken wordt pas zichtbaar, wanneer de gedachten, vragen en besluiten elkaar aanvullen en goed gecommuniceerd worden. Leden van effectieve teams durven hun zwakke punten en mislukkingen te erkennen en durven om hulp te vragen. Ze kennen en waarderen de sterke punten van elkaar en zijn bereid om van elkaar te leren. CNA kan scholen helpen om hun teams effectiever te laten samenwerken. Meer informatie en offerte: Catrien Mesman, cmesman@cna.uva.nl Zodra de leerling zich buiten de klas bevindt de leerling die te laat komt, de leerling die ziek naar huis wil, de leerling die even moet afkoelen komt de ondersteuner (meestal de conciërge) in beeld. Het pedagogisch klimaat van de school beperkt zich niet tot de leslokalen. Daarom is het van groot belang, dat ondersteunend personeel dat veel in contact komt met leerlingen, ook over pedagogische vaardigheden beschikt. De leerling die te laat komt en vriendelijk corrigerend te woord is gestaan, komt anders de klas binnen dan de leerling die al op z n donder heeft gehad van een korzelige conciërge. Anderzijds merken we, dat het ondersteunend personeel kan lijden onder de bejegening door leerlingen. Een vaak gehoorde verzuchting is, dat ze tegenwoordig voor niemand meer respect hebben. In de training Pedagogische Vaardigheden voor Onderwijsondersteunend Personeel wordt kennis met betrekking tot de ontwikkeling van 12- tot 18-jarigen gekoppeld aan omgangsvaardigheden die passen bij het pedagogisch klimaat van de eigen school. De training is sterk praktijkgericht en kan ook als maatwerk voor een schoolbestuur met meerdere scholen worden uitgevoerd. Meer informatie en offerte: Catrien Mesman, cmesman@cna.uva.nl Jacqueline Brobbel, trainer/adviseur Met een assessment brengen we uw competenties als docent in kaart. Ik zie een assessment als een sterk instrument in het kader van continue professionele ontwikkeling. Catrien Mesman, trainer/adviseur De training is erop gericht het lerend vermogen van de deelnemers te vergroten. Er wordt aandacht besteed aan collectief en samenwerkend leren en het delen en borgen van nieuwe kennis en vaardigheden

12 Trainers/adviseurs Totaaloverzicht opleidingen, trainingen en maatwerk Bent u op zoek naar een scholingstraject op maat? Neem voor een vrijblijvend gesprek contact op met een van de trainers/adviseurs. Bel Jessy la Faille, jlafaille@cna.uva.nl Catrien Mesman, cmesman@cna.uva.nl Programma Type scholing Pagina Masteropleidingen 6 Master Professioneel Meesterschap Masteropleiding 7 Master Academisch Meesterschap Masteropleiding 7 Master Integraal Leiderschap Masteropleiding 8 Onderwijsleiderschap Gecombineerd masterprogramma 9 Noortje de Vries, ndevries@cna.uva.nl Reinoud Buijs rbuijs@cna.uva.nl Aanbod Actief leren, doceren en begeleiden 10 Opbrengstgericht werken en differentiatie Leergang/maatwerk 11 Activerende didactiek Leergang/maatwerk 11 Het puberbrein Leergang/maatwerk 12 Begeleiden in de klas Leergang/maatwerk 12 Onderzoek in de school Leergang/maatwerk 13 ICT in het onderwijs Leergang/maatwerk 13 Jolanda Jenniskens, jjenniskens@cna.uva.nl Jacqueline Brobbel jbrobbel@cna.uva.nl Caroline Spaling, cspaling@cna.uva.nl Frouke Visser fvisser@cna.uva.nl Aanbod Leiderschap, personeel en organisatie 14 Oriëntatie op leiderschap Leergang/maatwerk 15 Opleiding Schoolleider Opleiding 15 Coach in het onderwijs Post-HBO opleiding 16 Supervisor in het onderwijs Post-HBO opleiding 16 Video Interactie Begeleiding Masterclass 17 Teamcoaching Masterclass 17 Assessment Zij-instroom in Beroep Maatwerk 18 Passend Onderwijs Maatwerk 18 Organisatiebewustzijn: voorwaarde voor collectieve verantwoordelijkheid Maatwerk 19 Wie maakt het verschil? De ondersteuner! Maatwerk 19 Eline Raaphorst eraaphorst@cna.uva.nl Mieke de Leeuw mdeleeuw@cna.uva.nl Lerarenbeurs voor scholing Voor de masteropleidingen kunt u een lerarenbeurs aanvragen. Deze vergoedt een deel van de kosten. De beurs is aan te vragen van 1 april t/m 31 mei 2014 via ocwduo.nl Wij gaan verder met onderwijs u ook? Colofon: Productie en redactie: Noortje Bakker, Marketing, PR en Communicatie Fotografie en vormgeving: Hans Langstraat, PH ontwerp Drukwerk: Graficiënt Printmedia, Almere Oplage: 2000 Centrum voor Nascholing, maart 2014 Deze brochure is gedrukt op papier met het FSC keurmerk Wijzigingen voorbehouden. Kijk voor actuele informatie op

13 Centrum voor Nascholing Postbus CA Amsterdam Bezoekadres Hogeschool van Amsterdam Theo Thijssenhuis Wibautstraat GM Amsterdam Tel