ALGEMENE VERGADERING. 28 april 2011 WBH/SW

Transcriptie

1 VERGADERDATUM SECTOR/AFDELING 28 april 2011 WBH/SW STUKDATUM NAAM STELLER 24 maart 2011 mw. J. van Zandwijk ALGEMENE VERGADERING AGENDAPUNT ONDERWERP 14 investeringsplan stedelijk water PROGRAMMA voldoende water Voorstel 1) In te stemmen met het investeringsprogramma stedelijk water De investeringen betreffen voornamelijk vervangingsinvesteringen voortkomend uit het regulier beheer en onderhoud. Mogelijke investeringsmaatregelen die voortkomen uit de waterplannen zijn hierin nog niet meegenomen. 2) In te stemmen met de voorgestelde wijze van financiering van de kapitaallasten vanuit de in de meerjarenbegroting opgenomen budgetten voor stedelijk water. PORTEFEUILLEHOUDER J. Nieuwenhuis PARAAF HOOFD AFDELING BESTUURSONDERSTEUNING mr. J. van Oorschot Samenvatting Per 1 januari 2011 heeft Waterschap Zuiderzeeland het actief beheer en onderhoud van het stedelijk water van de gemeenten overgenomen. In de DenH-vergadering van 17 september 2010 is besloten 3,9 miljoen euro op te nemen als exploitatiebegroting stedelijk water, waarin uitdrukkelijk is aangegeven dat hierin geen vervangingsinvesteringen zijn opgenomen. Bij beheer en onderhoud van het stedelijk watersysteem zullen echter ook vervangingsinvesteringen nodig zijn. Eén van de redenen voor overname van het stedelijk water is, dat het waterschap als regionaal waterbeheerder de expertise heeft om deze taken op een goede wijze uit te voeren. Het waterschap wil deze expertise inzetten om het functioneren van de stedelijke watersystemen (verder) te optimaliseren. Voor efficiënt en effectief beheer van het watersysteem is het lokaal nodig aanpassingen aan het watersysteem uit te voeren. Bijgaand ontvangt u een overzicht van de investeringen voor aanpassing/vervanging van acht stuwen, die in de periode tot 2015 in het stedelijk gebied te verwachten zijn. U wordt voorgesteld met dit investeringsprogramma in te stemmen. In 2011 wordt een afwegingskader opgesteld voor de uitvoering en financiering van de maatregelen uit de stedelijke waterplannen. Afhankelijk van het karakter van de maatregelen kunnen hier ook investeringen uit voortvloeien. Deze zullen in een apart voorstel aan u worden voorgelegd. Lelystad 7 april 2011, het college van Dijkgraaf en Heemraden, de secretaris-directeur, de dijkgraaf, ir. J.B. van der Veen. mr. ir. H.L. Tiesinga. 1 / 9

2 Toelichting Per 1 januari 2011 heeft Waterschap Zuiderzeeland het stedelijk waterbeheer overgenomen van de gemeenten. Hierbij heeft het waterschap ook het beheer en eigendom van ongeveer 120 kunstwerken (100 stuwen en 20 pompen) overgenomen. Bij de behandeling van de taakanalyse in de AV van 23 september 2010 heeft de AV besloten om in de meerjarenbegroting een budget van 3,9 mln euro op te nemen voor de uitvoering van de stedelijke watertaak, inclusief een bedrag van 0,7 mln euro voor een aantal onzekerheden en voor de lasten die voortkomen uit de vervangingsinvesteringen en de maatregelen uit de stedelijke waterplannen. Tijdens de overdracht stedelijk water heeft een extern bureau alle waterstaatswerken in het stedelijk gebied geïnventariseerd, op basis van criteria die door het waterschap zijn opgesteld. Het waterschap heeft de resultaten getoetst. Op basis van deze inventarisatie zijn afspraken met de gemeente gemaakt over achterstallig onderhoud. Het externe bureau heeft daarnaast voor alle objecten aangegeven wat de technische restlevensduur is. Hierbij is een combinatie gebruikt van criteria van het waterschap en expert judgement van het bureau. Het waterschap heeft de resultaten getoetst. Als objecten bijna aan het einde van de technischfinanciële levensduur waren en nog wel functioneerden, is dit niet benoemd als achterstallig onderhoud (zie kader). Het overzicht van de restlevensduur per object vormt de basis voor een compleet overzicht van vervangingsplanning van de objecten. Uit de inventarisatie blijkt dat in de periode zes stuwen vervangen moeten worden. Deze vervangingsinvesteringen staan verder toegelicht onder onderdeel A. De kosten van de vervangingen zijn geraamd door het Waterschap Zuiderzeeland. In de periode moeten ongeveer acht stuwen en een pomp worden vervangen en renovaties moet worden gepleegd aan zes stuwen. Deze staan toegelicht in onderdeel C. Afspraken met gemeente over achterstallig onderhoud Een object dat nieuw wordt aangelegd, zal na verloop van tijd vervallen. Om dit verval tegen te gaan en de levensduur van het object te verlengen wordt klein onderhoud uitgevoerd. Zakt de kwaliteit van het object te ver weg, dan is groot onderhoud vaak een ingreep om de levensduur te verlengen. Uiteindelijk moet het gehele object worden vervangen. Tijdens de overdracht is achterstallig onderhoud gedefinieerd als het niet tijdig uitgevoerd hebben van het normale onderhoud of vervangingswerkzaamheden, waardoor het waterstaatswerk niet aan de functionele eisen voldoet of niet tot het einde van de normale levensduur kan blijven functioneren Aanleg Vervanging Regulier/Klein onderhoud Groot onderhoud Onderhouds- toestand Onderhoudscyclus/ levensduur Tijd 2 / 9

3 Eén van de redenen dat het waterschap het actief beheer en onderhoud van stedelijk water heeft overgenomen, is dat het waterschap als regionaal waterbeheerder de expertise heeft om deze taken op een goede wijze uit te voeren. Het waterschap wil deze expertise inzetten om het functioneren van de stedelijke watersystemen (verder) te optimaliseren. In 2011 wordt daarom een kader maatregelen stedelijke waterplannen opgesteld waarin onder andere de afweging over (mee)financiering van maatregelen in het watersysteem wordt gemaakt. Op basis daarvan worden uitvoeringsprogramma s gemaakt. Vooruitlopend daarop is binnen de stedelijke gebieden gekeken of er, naast de afspraken die met gemeenten zijn gemaakt over achterstallig onderhoud, situaties spelen waar aanpassingen op korte termijn (periode ) zeer wenselijk worden geacht. In onderdeel B zijn deze aanpassingen benoemd en toegelicht. De genoemde kosten zijn geraamd door het Waterschap. A Vervangingsinvesteringen stedelijk gebied A1 Stuwen ST2442 en ST2447 in Zeewolde Deze vaste houten stuwen zijn over vijf jaar technisch-financieel afgeschreven en moeten vervangen worden. De houten stuwen worden vervangen door stalen vaste stuwen. Gezien de breedte van de stuwen is staal een duurzamere keuze. Aandachtspunt bij deze stuwen is de bereikbaarheid en afstemming met omwonenden. De stuwen zijn gelegen in stedelijk gebied ingeklemd tussen particuliere terreinen. De watergang zelf is wel eigendom van de gemeente. Het particulier terrein loopt tot de insteek. Dit brengt extra kosten met zich mee in de voorbereiding en uitvoering van het werk. Bij de aanleg van de stuwen is nauwe afstemming met de omwonenden nodig. Planning en kosten: De stuwen worden in 2015 vervangen, geraamd bedrag: voor ST2442 en voor ST2447. Foto 1 en 2: Stuw ST2442 en ST2447, Zeewolde A2 Stuw ST2452 in Zeewolde Dit betreft een beweegbare stuw in Zeewolde. De damwand van de stuw is in 2015 technisch-financieel afgeschreven. Gezien de werkzaamheden die het vervangen van de damwand met zich mee brengt in relatie tot de omvang van de stuw, is het efficiënter om de gehele stuw te vervangen. Werkzaamheden: Er wordt een klepstuw teruggeplaatst. Een beweegbare stuw is nodig om het watersysteem van Zeewolde te kunnen sturen. Op dit moment is de verwachting dat sturing op het systeem beperkt nodig is, waardoor automatisering van de stuw (lokaal of op afstand) niet nodig is. Komende jaren wordt ervaring opgedaan met de werking van het systeem. Bij daadwerkelijke uitvoering van het project, wordt nogmaals een afweging wat betreft automatisering gemaakt. In verband met de breedte van de stuw krijgt de stuw een stalen damwand. Dit is een duurzamere keuze dan hout. 3 / 9

4 Planning en kosten: De stuw wordt in 2015 vervangen. De geraamde kosten bedragen Foto 3: ST2452, Zeewolde Foto 4: ST2656, Almere A3 Stuw ST2656 in Almere Deze vaste houten stuw is over vijf jaar aan het einde van zijn levensduur (technisch-financieel) en moet vervangen worden. De houten stuw wordt vervangen door een stalen vaste stuw. Gezien de breedte van de stuwen is staal een duurzamere keuze dan hout. Planning en kosten: De stuw wordt in 2015 vervangen, geraamde kosten: A4 Stuw ST2059 in Emmeloord Deze vaste houten stuw in de wijk de Zuidert in Emmeloord nadert het einde van zijn levensduur (technisch-financieel) en moet in 2015 vervangen worden. De stuw is bevestigd aan een brug, maar kan onafhankelijk van de brug weggehaald worden. De nieuwe stuw zal op enige afstand van de brug worden geplaatst. Werkzaamheden: De vaste stuw wordt vervangen door een beweegbare klepstuw, die lokaal op het waterpeil geautomatiseerd wordt. De verwachting is dat het gebruik van een beweegbare stuw een impuls kan geven aan het watersysteem in de wijk. Komende jaren wordt ervaring opgedaan met de werking van het systeem. Bij daadwerkelijke uitvoering van het project, wordt nogmaals een afweging wat betreft beweegbaarheid gemaakt. In verband met de breedte van de stuw krijgt de stuw een stalen damwand. Dit is een duurzamere keuze dan hout. Planning en kosten: De stuw wordt in 2015 vervangen, geraamde kosten Foto 5: Stuw ST2059, Emmeloord 4 / 9

5 B Overige aanpassingen stedelijk gebied B1 Ombouwen drie schuifstuwen in Lelystad ST2550, ST2551 en ST2552 In Lelystad zijn drie stuwen aanwezig, waarbij de doorstroomopening onder water met een schuif kan worden bediend. Met deze stuwen is zowel het peil, als het debiet slecht te regelen en vraagt het dagelijks beheer en onderhoud veel aandacht. Voor het functioneren van het stedelijk watersysteem in Lelystad is dit een ongewenste situatie. Voorgesteld wordt deze stuwen om te bouwen naar klepstuwen. Niet alleen wordt met de ombouw het beheer van het watersysteem effectiever. Ook wordt op deze manier op korte termijn een structurele verbetering van het watersysteem in Lelystad gerealiseerd, omdat met de stuwen meer peilvariatie kan worden toegepast, waarmee goed regenwater zo veel mogelijk wordt vastgehouden (robuuster watersysteem). In het watersysteem waar de stuwen liggen is achterstallig baggeronderhoud geconstateerd. In de maatwerkovereenkomst is afgesproken dat gemeente en waterschap het achterstallig baggeronderhoud in 2011 wegwerken. Het feit dat het waterschap de stuwen op een andere manier wil bedienen voor het peilbeheer en het dagelijks beheer en onderhoud wordt niet als achterstallig onderhoud geclassificeerd. Werkzaamheden: De huidige drie schuifstuwen worden omgebouwd naar klepstuwen. Alle drie de stuwen hebben een dubbele schuif. Er is vanuit gegaan dat de stuwen ook worden voorzien van een dubbele klep. Er zal nog worden doorgerekend of een dubbele klep nodig is, of dat met een enkele klep kan worden volstaan. Bij de drie stuwen wordt ervan uitgegaan dat het beton civieltechnisch nog goed is. Dit hoeft niet vervangen te worden. De schuiven worden uit de sponningen gehaald en op de bodem van de stuw wordt een hulpconstructie aangebracht, waaraan de klep wordt bevestigd. Daarnaast zullen de stuwen voorzien worden van de noodzakelijke telemetrie om uiteindelijk een goed beheer van het watersysteem mogelijk te maken. Planning en kosten De werkzaamheden worden in 2012 uitgevoerd, geraamde kosten: Foto 6 en 7: Schuifstuwen Lelystad B2 Vervangen Zuigerplasgemaal (OP2501) in Lelystad Het aanvoergemaal van Lelystad is in vervallen staat. In de maatwerkovereenkomst is daarom met de gemeente Lelystad afgesproken, dat de gemeente uiterlijk 2014 het gemaal vervangt of zodanig opknapt, dat het duurzaam aan zijn aanvoerfunctie kan voldoen. De werkzaamheden worden in overleg met het waterschap voorbereid en uitgevoerd. De gemeente betaalt de kosten voor de vervanging/herstel van het gemaal. In ieder geval moet het waterschap rekening houden met ureninzet voor 5 / 9

6 inhoudelijke begeleiding. De gemeente kan een verzoek doen of het waterschap ook de voorbereiding en uitvoering voor haar rekening wil nemen. In de maatwerkovereenkomst is afgesproken dat dit mogelijk is, waarbij het waterschap de bestede uren volgens intern tarief aan de gemeente doorberekent. Daarnaast is het mogelijk dat het waterschap extra wensen heeft bij de aanleg/herstel van het gemaal, zodat ook een financiële bijdrage vanuit het waterschap in beeld kan komen. Indien een financiële bijdrage van het waterschap noodzakelijk is, zult u hiervoor een aanvullend voorstel ontvangen. Planning: Met de gemeente is in de maatwerkovereenkomst afgesproken dat het Zuigerplasgemaal uiterlijk 2014 is vervangen. De precieze planning is afhankelijk van de gemeente. Vooralsnog is de verwachting dat de werkzaamheden in 2012 worden uitgevoerd. Foto 8 en 9: Gemaal Zuigerplas, Lelystad B3 Aanpassing stuwputten Urk In het stedelijk gebied van Urk wordt gebruik gemaakt van een groot aantal stuwputten, die aangesloten zijn op duikers in plaats van losse stuwen. In deze stuwputten zijn schuiven aanwezig waarmee het systeem doorgespoeld kan worden. Door de grote peilverschillen boven- en benedenstrooms van de schuiven zijn deze niet handbedienbaar. De gemeente heeft de beschikking over materieel en personeel (gemeentedienst) om de schuiven te bedienen, het waterschap heeft deze mogelijkheden niet. Daarom is een werkafspraak met de gemeente gemaakt, dat zij in voorkomende gevallen de schuiven blijven bedienen. De werkafspraak betreft een tijdelijke situatie. Voor een efficiënte en effectieve bedrijfsvoering is het noodzakelijk de schuiven zelf te kunnen bedienen. Tot nu toe worden de schuiven enkele malen per jaar gebruikt. Er moet echter eerst nog een beleidsafweging worden gemaakt of het waterschap doorspoelen van het systeem wenselijk vindt. Dit betekent namelijk dat er water vanuit het IJsselmeer moet worden ingelaten in het watersysteem en dat wil het waterschap zo veel mogelijk voorkomen. Afhankelijk van de uitkomsten van de beleidsafweging wordt u aanvullend een voorstel gedaan voor de aanpassing van de stuwputten in Urk. Planning: Indien uit de beleidsafweging blijkt dat het doorspoelen van het watersysteem van Urk toch regelmatig nodig is voor een goede waterkwaliteit, zal u in 2011 een aanvullend voorstel worden gedaan. De werkzaamheden kunnen dan in 2012 worden uitgevoerd. 6 / 9

7 Figuur 10: stuwput, Urk B4 Verplaatsen opvoerpomp Horsterveld (OP2402) in Zeewolde In het Horsterveld in Zeewolde staat het waterpeil structureel circa 0,5 m lager dan het streefpeil. In de maatwerkovereenkomst is met de gemeente afgesproken dat de gemeente onderzoek doet naar oplossingen voor het lage waterpeil. Eén van de oplossingen kan zelfs zijn, dat het streefpeil wordt verlaagd. In het Horsterveld in Zeewolde is een aanvoerpomp aanwezig om water in het systeem te kunnen brengen. Zoals na aanleg blijkt, staat de pomp niet op de meest ideale plaats en is het wenselijk om de pomp te verplaatsen voor een betere werking. De verplaatsing van de pomp moet worden afgewogen in samenhang met de oplossing(en) voor het lage waterpeil. Afhankelijk van de uitkomsten van het onderzoek van de gemeente naar het lage peil, wordt u aanvullend een voorstel gedaan voor de verplaatsing van de aanvoerpomp. Planning: Op dit moment voert de gemeente maatregelen uit om de grondwateroverlast in het Horsterveld te verbeteren. Met de gemeente is afgesproken, dat het onderzoek naar het lage oppervlaktewaterpeil pas wordt ingezet, nadat de maatregelen voor grondwateroverlast zijn uitgevoerd. Onderzoek vindt uiterlijk 2012 plaats. De werkzaamheden kunnen dan in 2013 worden uitgevoerd. C Doorkijk vervangingsinvesteringen stedelijk gebied De investeringsverwachting in stedelijk gebied voor de periode 2016 tot 2020 is gebaseerd op een complete inventarisatie van de stedelijke waterstaatswerken door een extern bureau. Als meer ervaring is opgedaan met het watersysteem van het stedelijk gebied worden deze vervangingen preciezer gepland en geraamd. Wellicht is een betere spreiding van de werkzaamheden mogelijk. Op het moment dat een meer gedetailleerde planning en raming bekend is, ontvangt u een aanvullend voorstel voor deze werkzaamheden. Op dit moment zijn de volgende vervangingen in beeld: 2017: Vervangen houten damwand van beweegbare stuw in Lelystad 2018: Vervangen vaste houten stuw in Almere Vervangen houten damwand twee beweegbare stuwen in Lelystad 2019: Vervangen houten damwand beweegbare stuw in Lelystad 2020: Vervangen twee vaste houten stuwen in Zeewolde Vervangen vaste houten stuw in Urk Vervangen vier vaste houten stuwen in Emmeloord en Marknesse Vervangen houten damwand vier beweegbare stuwen in Almere 7 / 9

8 Vervangen houten damwand beweegbare stuw in Tollebeek Vervangen houten damwand twee beweegbare stuwen in Lelystad Vervangen pomp in Almere Personele consequenties: Voor alle genoemde werkzaamheden is de inzet benodigd van een projectleider IB, coördinator stedelijk water en de opzichter stedelijk water. De werkzaamheden worden in de genoemde jaren ingepland en zijn afgestemd binnen de urenplanningen. Tevens zijn de begeleidingsuren meegenomen in de ramingen. Financiële consequenties: In onderstaande tabel zijn voor de periode de kapitaallasten van de geplande investeringen weergegeven. Omschrijving investering kapitaallasten stuw almere (st2656) stuw lelystad (st 2550) stuw lelystad (st 2551) stuw lelystad (st 2552) stuw NOP (st 2059) stuw zeewolde (st2442) stuw zeewolde (st2447) stuw zeewolde (st2452) Eindtotaal De kapitaallasten van de investeringen in 2015 werken door vanaf 2016 en bedragen in Bij de behandeling van de taakanalyse stedelijk water in de AV van 23 september 2010 is besloten om een bedrag van 3,9 mln in de meerjarenbegroting op te nemen voor stedelijk water. Dit bedrag is opgebouwd uit een budget van ca 2,4 mln voor de uitvoering van regulier beheer en onderhoud, een bedrag van voor (tijdelijke) extra formatie en een bedrag van 0,15 mln voor bedrijfsmiddelen. Daarbij is besloten om het resterende bedrag van 0,7 mln in de meerjarenbegroting op te nemen vanwege een aantal onzekerheden en risico s en vanwege het feit dat er in de budgetten nog geen rekening is gehouden met kosten voor maatregelen uit de stedelijke waterplannen en lasten als gevolg van vervangingsinvesteringen. Voorgesteld wordt om de kapitaallasten voortvloeiend uit deze investeringen te dekken uit het hiervoor in de meerjarenbegroting opgenomen budget. Bij goedkeuring van dit voorstel zullen de investeringen uit dit voorstel worden opgenomen in de investeringsplanning In bovenstaand investeringsoverzicht zijn geen (investerings)maatregelen uit de waterplannen opgenomen. Hiervoor wordt in 2011 een afwegingskader opgesteld inclusief een meerjarenuitvoeringsprogramma. Afhankelijk van het karakter van de maatregelen kunnen hier ook investeringen uit voortvloeien. Deze zullen dan in een apart voorstel aan het bestuur worden voorgelegd. Juridische consequenties: De juridische consequenties zijn in de tekst verwerkt. De werkzaamheden zijn conform de afspraken uit de maatwerkovereenkomsten. Consequenties voor communicatie: Bij werkzaamheden in stedelijk gebied wordt aandacht aan communicatie besteed conform de afspraken uit de maatwerkovereenkomsten. 8 / 9

9 Voorstel: 1) In te stemmen met het investeringsprogramma stedelijk water De investeringen betreffen voornamelijk vervangingsinvesteringen voortkomend uit het regulier beheer en onderhoud. Mogelijke investeringsmaatregelen die voortkomen uit de waterplannen zijn hierin nog niet meegenomen. 2) In te stemmen met de voorgestelde wijze van financiering van de kapitaallasten vanuit de in de meerjarenbegroting opgenomen budgetten voor stedelijk water. Bijlagen: Geen 9 / 9