Lunch uur

Transcriptie

1 Lunch uur Programma blok uur Welkom, voorstellen en inleiding dagprogramma uur Herkennen van funderings en vochtproblemen uur Korte pauze uur Herkomst van funderings en vochtproblemen uur Aansprakelijkheid en verantwoordelijkheid uur Lunch uur Aanpak funderings en vochtproblemen uur Vaststellen leerpunten blok uur Einde blok 1 40

2 Blok 1. Fundatie en vochtproblemen AANPAK VAN FUNDERINGS EN VOCHT PROBLEMEN Methoden voor aanpak funderingsproblemen Welke methoden zijn er om funderings en vochtproblemen vanuit de kruipruimte aan te pakken? Funderingsoplossingen: a) Paalkop verlaging b) Nieuwe (vaak stalen) funderingspalen in vloeren en funderingsbalken binnen en buiten de woning 41

3 Methoden voor aanpak funderingsproblemen Nieuwe fundering tafelconstructie: in de woning Nieuwe fundering met uit de muur gedrukte palen: kan binnen en buiten. Nieuwe fundering met randbalken en palen aan de buitenkant Voorbeeld film aanpak funderingsherstel 42

4 Methoden voor aanpak vochtproblemen Welke methoden zijn er om funderings en vochtproblemen vanuit de kruipruimte aan te pakken? Vochtoplossingen: a) Optrekkend vocht trasraam en folie in spouw mechanische waterkering chemische waterkering b) Vocht in en vochtstroom vanuit de kruipruimte extra ventilatie kruipruimte drainage kruipruimte bodemafsluiters aanbrengen afdichten transportweg Mechanische waterkering bestaand 43

5 Mechanische waterkering nieuwbouw Chemische waterkering 44

6 Chemische waterkering Voorbeeld film aanbrengen bodemafsluiter 45

7 Vochtproblemen in nieuwbouw? In Bouwbesluit eisen aan nieuwbouw m.b.t. lucht en vochtdicht uitvoeren van de begane grondvloer. Binnen het Bouwbesluit wordt de vloer gezien als een onderdeel van de buitenschil en dient daarom geïsoleerd uitgevoerd te worden. Mits goed en zorgvuldig uitgevoerd, zijn hier geen problemen te verwachten. Palen en funderingen zijn vaak van beton. Ook daarmee weinig problemen. Herstelkosten? Factoren die mede de hoogte van herstelkosten bepalen: aantal te herstellen panden breedte diepte en hoogte pand aantal m1 fundering bestaande constructie(s) het al of niet (deels) onderkelderd zijn ontstane cascoschade aan het pand lengte benodigde palen om fundering te herstellen Voor opsomming van mogelijke kostensoorten zie syllabus. Herstelkosten kunnen aanzienlijk oplopen. Aangeraden wordt voor een onderbouwing van de kosten een kostendeskundige te raadplegen en offertes aan te vragen. Ook de financiering en het kunnen meedoen van alle betrokkenen is een belangrijk aandachtspunt in het herstelproces. 46

8 Herstelkosten? Leerdoelen 2014 BEHAALD Blok 1. Fundatie en vochtproblemen A. Funderingsproblemen herkennen / benoemen. B. Vochtproblemen herkennen / benoemen. C. Oplossingen / maatregelen voor funderings en vochtproblemen benoemen / berekenen. D. Veilig advies m.b.t. funderings en vochtproblemen benoemen / beargumenteren. E. Risico s in aansprakelijkheid bij foutief handelen benoemen. 47

9 Groepsopdracht 3 Vaststellen tips en aanbevelingen blok 1 Tijdsduur 10 minuten Terugvertalen van het geleerde van blok 1 in tips & aanbevelingen voor de eigen praktijk. Gevraagd: Iedere groep bepaalt ter afsluiting 2 3 tips of aanbevelingen, schrijf iedere tip op een eigen post it. Bespreking tips en aanbevelingen groepen Welke eerste tips hebben jullie voor elkaar vanuit dit blok terug naar de eigen praktijk? Tips en aanbevelingen met Post its Te plakken na afloop op de wand 48

10 HC 2014 Wonen dag 1 Bouwkunde 2) Waardering isolatie en duurzaamheidsmaatregelen Blok 2. Isolatiemaatregelen en duurzaamheidsinstallaties Doel kunnen benoemen, maatregelen herkennen en kunnen benoemen, globale kosten, investering en rendement inschatten, argumenten geven voor meerwaarde maatregelen. 49

11 2. Comfortabeler en duurzamer Naar schatting hebben 80% van alle bestaande woningen op dit moment een slechte energiebalans en wat gepaard gaat met hoge energielasten. Er is een toenemende oplegging vanuit regelgeving maar ook een toenemende vraag naar meer duurzame en energiebesparende woningen Het Energielabel (EPA) is wel verplicht, maar hoe is de praktijk? Belangrijke wijzigingen worden vanuit Europa ons verder opgelegd. Er circuleren op dit moment allerlei initiatieven, ideeën, pilots, innovaties en concepten en snel veranderende inzichten. Er is veel kennis voor de makelaar beschikbaar, maar waar? Na afloop bent u nog beter in staat om een adviserende rol te vervullen Adviserende rol naar koper en verkoper Onderzoek, bemiddeling en belangenbehartiging Dit vraagt om bouwkundige expertise van het comfortabeler, energiezuiniger en duurzamer maken van de woning. 50

12 Leerdoelen 2014 Blok 2. Isolatie en energie besparende maatregelen A. Doel van het gebruik van isolatie en duurzaamheidsmaatregelen kunnen benoemen. B. Isolatiemaatregelen en duurzaamheidsinstallaties, gericht op woonhuizen kunnen herkennen en benoemen. C. Globale kosten isolatiemaatregel en installatie kunnen inschatten. D. Investering rendement kunnen berekenen. E. Argumenten kunnen geven voor de meerwaarde van een ingevoerde of in te voeren maatregel. Programma blok uur Inleiding & Kennisquiz uur Informeren omtrent ontwikkelingen sinds HC uur Opdracht beoordeling bestaande woning uur Korte pauze uur Uitleg mogelijkheden, bronnen en aandachtspunten uur Vaststellen leerpunten blok uur Evaluatie, samenvatting en afsluiting trainingsdag uur Einde blok 2 & trainingsdag 1 51

13 Koop/Verkoopproces vanuit (Ver)Koper Welke motieven leiden o.a. tot koop? Externe factoren Woonplaats Woonwijk Voorzieningen in omgeving Ligging & oriëntatie Gevoel Emotie Prijs Interne factoren Ruimte Uitzicht Lichtinval Comfort Energie Effect van maatregelen? Comfort maatregelen Dak Gevel Glas Kieren en naden Vloer Installaties Energie prestatie Energie lasten 52

14 Comfort? HOREN ZIEN Geluid Stilte Lawaai Uitzicht Mooi Afwerking VOELEN Warmte Behaaglijk Comfortabel Energie prestatie? Waarvoor is in een woning energie nodig? Verwarming Koeling Warm tapwater Hulpenergie Huishoudenergie 53

15 Energie prestatie? Definitie Energieprestatie van een gebouw De berekende of gemeten hoeveelheid werkelijk gebruikte of geschatte netto afgenomen energie, nodig om aan de vraag te voldoen, die verbonden is aan de gestandaardiseerd gebruik van een gebouw en die onder andere de energie omvat voor gebruik van verwarming, koeling, be en ontvochting, ventilatie, warmtapwater bereiding en verlichting. BRON: NEN 7120:2011 nl Energieprestatie van gebouwen Bepalingsmethode Eisen aan Energiezuinigheid woning? Bouwbesluit Energieprestatie coëfficiënt [woningen] Dit is de waarde van een berekening waarmee de energiezuinigheid van een gebouw wordt berekend en uitgedrukt. jaar waarde % , ,2 14,3% ,0 16,7% ,8 20% ,6 25% ,4 33% ,0 100% 54

16 Verloop van eisen aan energiezuinigheid aardgas woningnood oliecrisis duurzame energie toekomst Energieneutraal bouwen? Energie lasten? Hoe E bewust is uw Klant? Opbrengsten Energie opbrengsten Energie subsidie Waarde behoud Comfort Lasten Investeringskosten Onderhoudskosten Vervangingskosten Afschrijving 55

17 Energie besparende maatregelen? Hoe maak je een woning E zuiniger? Warmte verlies beperken Warmte winst optimaliseren Luchtkwaliteit waarborgen Energieverbruik verlagen Hernieuwbare energie gebruiken Energie besparende maatregelen 56

18 Energie besparende maatregelen Beter isoleren en meer luchtdicht is dus minder energie vragen! Echter beter isoleren, betekent ook meer aandacht voor ventileren! Energie besparende maatregelen Isoleren Materialen Energie besparing Installaties Ventileren Luchtdichtheid 57

19 Niet Luchtdicht? Energieverlies! Luchtdicht bouwen vraagt om een goed ventilatiesysteem! 0,3 m3/s infiltratie > 312 m3 aardgas per jaar 0,2 m3/s infiltratie > 208 m3 aardgas per jaar 0,1 m3/s infiltratie > 104 m3 aardgas per jaar Het zit m soms in een klein detail 58

20 Weten is meten! Weten is meten! Bepalen posities luchtlekkages en thermische bruggen d.m.v. thermografie Zonder drukverschil Bij onderdruk 59

21 Weten is meten! Bepalen posities luchtlekkage d.m.v. thermografie Weten is meten! Bepalen posities thermische brug d.m.v. thermografie 60

22 Energie besparende maatregelen Dak Gevel Glas Kieren en naden Vloer Installaties Verhoging van E prestatie & Comfort Verlaging van E lasten Comfort Dak Gevel Glas Kieren en naden Vloer Installaties maatregelen Energie prestatie Energie lasten 61

23 Verhoging van E prestatie & Comfort Verlaging van E lasten Zoek naar de juiste balans! Dak: ca. 35% E verlies Aanpak Dak: flink E besparend; relatief weinig comfort verhogend Gevel: % E verlies Aanpak Gevel: relatief E besparend; aanzienlijk comfort verhogend etcetera Koop/Verkoopproces vanuit de Makelaar Financiering Draagkracht Mogelijkheden Regulier Maandlasten Subsidies Externe factoren Woonplaats Woonwijk Voorzieningen omgeving Ligging en oriëntatie Tools voor de makelaar Interne factoren Kwaliteit Ruimte Uitzicht Lichtinval Comfort Energie Energielabel Maatregelen Vloer Gevel Glas Dak Ventilatie Verwarming Hernieuwbare energie 62

24 Blok 2. Isolatiemaatregelen en duurzaamheidsinstallaties KORTE KENNISQUIZ ALS OPFRISSER VAN KENNIS HC 2012 Individuele opdracht (4) Even een korte herhaling van HC 2012 In totaal 6 korte vragen om de lesstof van HC 2012 even op te frissen Tijdsduur 10 minuten bespreken 10 minuten 63

25 Kennisquiz Vraag 1. Wat is het verschil tussen een zonneboiler en een zonnepaneel? Kennisquiz Vraag 2. Wat is het principe van de werking van een warmtepomp en waar staat KWO voor? 64

26 Kennisquiz Vraag 3. Wat is het gem. jaarverbruik voor een woning aan KWH elektra en m3 aardgas? Een huishouden verbruikt gemiddeld in Nederland ca KWH stroom en m3 gas. Kennisquiz Vraag 4. Definitie van een energieneutrale woning. In een Energieneutrale woning wordt evenveel energie opgewekt als er wordt gebruikt. Belangrijkste feiten: Een Energieneutrale woning wekt zelf energie op. (Energiebesparende) Maatregelen zoals isoleren, zorgen ervoor dat het energieverbruik laag is. 65

27 Kennisquiz Vraag 5. Maatregelen om energie te besparen Kennisquiz Vraag 5. Juiste volgorde? Warmte verlies beperken Warmte winst optimaliseren Luchtkwaliteit waarborgen Energieverbruik verlagen Hernieuwbare energie gebruiken 66

28 Afgegeven conform de Regeling energieprest atie gebouwen zeer energie zuinig A ++ <0,50 A + 0,51-0,70 A 0,71-1,05 B 1,06-1,15 C 1,16-1,30 D 1,31-1,45 E 1,46-1,60 F 1,61-1,75 B >1,75 zeer energie onzuinig De energieprestatie van een bestaand utiliteitsgebouw wordt uitgedrukt in de energie-index. het get al geeft de energieprestatie van een gebouw aan. Deze word t berekend op basis van de gebouweigenschappen, gebouwgebonden inst allaties en een gestandaardiseerd bewoners/gebuikersgedrag. (Het gestandaardiseerde energieverbruik per vierkante meter gebruiksoppervlakte is... MJ/m 2.) adres gebouw: opnamedatum: certificaat geldig tot: certificaatnummer: volgnummer gebouw: Is het certificaat afgegeven op basis van een ander represent atief gebouw of gebouwdeel? adres ander representatief opnamedatum: gebouw of gebouwdeel: certificaat geldig tot: Adviesbedrijf Naam: Inschijvingsnummer: Handtekening adviseur: Bestaande bouw Kantoor Energieklasse.,...,...,...,...,...,...,.. Kennisquiz Warmte verlies beperken Warmte winst optimaliseren Luchtkwaliteit waarborgen Energieverbruik verlagen Hernieuwbare energie gebruiken 1. Oriëntatie en Compactheid 2. Luchtdicht en thermische brug vrij x x x x x 3. Isoleren 4. Glas en kozijnen 5. Installaties x x x x x x x x x x x x Kennisquiz Energieprestatiecertificaat Vraag 6. Wanneer is de EPA ingevoerd en wat was het oorspronkelijke doel ervan? A B C D E F G A B C D E F G EPA is een uitkomst welke aangeeft hoe energiezuinig de woning is ten opzichte van een vergelijkbare gemiddelde woning. G = zeer energie Onzuinig; A+++ = Zeer energie zuinig..,.. Ingevoerd in Het Energielabel vloeit voort uit Europese verplichtingen in wet en regelgeving (o.a. Kyoto 1997 / EPBD 2002 / 2010). Het huidig systeem flopte bij gebrek aan sancties. NL is vanuit de Europese Commissie al meerdere keren gewaarschuwd en ingebreke gesteld vanwege gebrekkige implementatie EPA. Volgens Ministerie vooral bedoeld als bewustwordingsinstrument voor de bewoner bij het stimuleren van energiebesparing. 67

29 Blok 2. Isolatiemaatregelen en duurzaamheidsinstallaties INFORMEREN OVER NIEUWE ONTWIKKELINGEN SINDS HC 2012 Nieuws over energiebesparing en duurzaamheid Even bijpraten over laatste ontwikkelingen 1. Voorstel vereenvoudiging energielabel 2. Informeren over De Energiesprong 3. Informeren over De Stroomversnelling 1. Aanstippen websitetools voor makelaars. 68

30 1) Verwachte wijziging energielabel Citaten uit de brief van 16 mei 2013 van Min Blok aan de Tweede Kamer over vereenvoudiging E label Bij het kopen van een woning worden particulieren vooral geleid door het gevoel, de locatie en de geschiktheid van de woning. De E prestatie speelt meestal een beperkte rol in de afweging van het kopen van een huis. Nog weinig consumenten zijn zich bewust van de hoogte van de energierekening en dat de energieprestatie van hun woning daarmee te maken heeft. 1) Verwachte wijziging energielabel Citaten uit de brief van 16 mei 2013 van Min Blok aan de Tweede Kamer over vereenvoudiging E label Particuliere woningeigenaren moeten we meer verleiden om te investeren in de energieprestatie van hun woningen. Niet omdat het moet, maar omdat men het wil Wens tot goedkoper en nuttiger maken van EPA als bewustwordingsinstrument bij het stimuleren van energiebesparing van woningen. 69

31 1) Verwachte wijziging energielabel Voorstel aanpassingen 1 berekeningsmethodiek voor Bestaande bouw en voor Nieuwbouw Invoering van 2 varianten: EPA light & EPA standaard 70

32 2) De Energiesprong Innovatieprogramma Energiesprong is een aanjager: een innovatieprogramma dat Platform31 tot eind 2014 uitvoert in opdracht van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK). Doel van het programma is om op grote schaal vraag en aanbod te laten ontstaan voor gebouwen zonder energienota: woningen, kantoren, winkels, gebouwen van zorginstellingen. 2) De Energiesprong Beter wonen zonder energiekosten. Dat kan! Het geld dat huiseigenaren nu aan de energierekening uitgeven, kan omgezet worden in een lening om een slimme verbouwing te betalen. Zo slim dat het huis even veel energie opwekt als nodig is. Zo zijn ze in één klap comfortabeler, mooier en dus waardevoller. Terwijl de woonlasten gelijk blijven. 71

33 3) De Stroomversnelling Deal De Stroomversnelling: huurwoningen naar energienota=0 Vier bouwers en zes woningcorporaties tekenden 20 juni 2013, in het bijzijn van de minister van Wonen, Stef Blok, de deal Stroomversnelling, voor de eerste woningen. Dit initiatief moet uiteindelijk resulteren in een degelijke renovatie van woningen, terwijl voor de huurders de woonkosten in de meeste gevallen gelijk kunnen blijven. Dit kan door combinatie van drie nieuwe ideeën: 1. huurders betalen hun energiekosten aan hun corporatie, 2. corporaties investeren dat geld in renovatie en 3. bouwers leveren duurzaam gerenoveerde woningen zonder energiekosten. Bron: Energiesprong.nl 4) Bronnen en tools voor Makelaars Financiering Draagkracht Mogelijkheden Regulier Maandlasten Subsidies Externe factoren Woonplaats Woonwijk Voorzieningen omgeving Ligging en oriëntatie Tools voor de makelaar Interne factoren Ruimte Uitzicht Lichtinval Comfort Energie Kwaliteit Energielabel Maatregelen Vloer Gevel Glas Dak Ventilatie Verwarming Hernieuwbare energie 72

34 4) Bronnen en tools voor Makelaars Milieucentraal.nl MeerMetMinder.nl Woningchecklist.nl Energiesubsidiewijzer.nl Energiebesparingsverkenner.nl rev.webstate.nl VerbeterUwHuis.nl In drie stappen naar een comfortabeler en energiezuiniger woning. 73

35 74

36 75

37 76

38 Theepauze uur Groepsopdracht 5 Advisering in E besparende maatregelen Tijdsduur 20 min Gegeven: Woning in de verkoop / aankoop. Bekijk de eerder verstrekte gegevens van deze woning. 1. Geef een indicatie van het huidige energielabel. Onderbouw dit vanuit een van de websites zoals eerder aangegeven. 2. Welke belangrijkste energiebesparende maatregelen zou je als aankoopmakelaar in dit pand adviseren en welk energielabel is daarmee dan maximaal haalbaar? 3. Welke besparing (indicatie) zou dat opleveren aan energielasten per maand? Gebruik hiervoor VerbeterUwHuis.nl 77

39 Groepsopdracht 5 Advisering in E besparende maatregelen Blok 2. Isolatiemaatregelen en duurzaamheidsinstallaties TER AFSLUITING 78

40 Adviserende rol naar koper en verkoper Belangrijkste rol makelaar/taxateur? Expertise (laten) inbrengen. Bemiddeling in vastgoedtransacties. Behartiging belangen bij aankoop / verkoop. Tot stand brengen van transacties! Adviserende rol naar koper en verkoper Onderzoek, bemiddeling en belangenbehartiging Dit vraagt om bouwkundige expertise van het comfortabeler, energiezuiniger en duurzamer maken van de woning. 79

41 Adviserende rol naar koper en verkoper Financiering Draagkracht Mogelijkheden Regulier Maandlasten Subsidies Externe factoren Woonplaats Woonwijk Voorzieningen omgeving Ligging en oriëntatie Tools voor de makelaar Interne factoren Ruimte Uitzicht Lichtinval Comfort Energie Kwaliteit Energielabel Maatregelen Vloer Gevel Glas Dak Ventilatie Verwarming Hernieuwbare energie Verduurzamen van bestaande woningen Bron: Bouwhulpgroep 80

42 Verduurzamen van bestaande woningen Bron: Bouwhulpgroep Verduurzamen van bestaande woningen Er staan heel wat woningen klaar om aangepakt te worden Bron: Bouwhulpgroep 81

43 Uitdagingen voor de makelaar / taxateur Beleid van verleiden naar verplichten Invoering EPA light en EPA standaard? Consument Energiebewuster maken Pro actieve rol Makelaar / taxateur Op de hoogte blijven van ontwikkelingen Weten is meten! Maatwerkadvies kunnen leveren. Website Makelaar uitbreiden met info mogelijkheden. Leerdoelen 2014 BEHAALD Blok 2. Isolatie en duurzaamheidsmaatregelen A. Doel van het gebruik van isolatie en duurzaamheidsmaatregelen kunnen benoemen. B. Isolatiemaatregelen en duurzaamheidsinstallaties, gericht op woonhuizen kunnen herkennen en benoemen. C. Globale kosten isolatiemaatregel en installatie kunnen inschatten. D. Investering rendement kunnen berekenen. E. Argumenten kunnen geven voor de meerwaarde van een ingevoerde of in te voeren maatregel. 82

44 Groepsopdracht 6 Vaststellen tips en aanbevelingen blok 2 Tijdsduur 10 minuten Terugvertalen van het geleerde van blok 2 in tips & aanbevelingen voor de eigen praktijk. Gevraagd: Iedere groep bepaalt ter afsluiting 2 3 tips of aanbevelingen, schrijf iedere tip op een eigen post it. Bespreking tips een aanbevelingen groepen Welke laatste tips hebben jullie voor elkaar vanuit dit blok terug naar de eigen praktijk? Tips en aanbevelingen met Post its Te plakken na afloop op de wand 83

45 Afsluiting Evaluatie en administratie (Uitwerkingen) Vergeet niet uit te scannen! HC 2014 Wonen dag 1 Bouwkunde 1) Funderings en vochtproblemen 2) Waardering isolatie en duurzaamheidsmaatregelen 84