Duaal leren Een volwaardige kwalificerende leerweg (conceptnota bis)

Transcriptie

1 DCSO_2015_009 Duaal leren Een volwaardige kwalificerende leerweg (conceptnota bis) Directiecommissie secundair onderwijs 13 oktober 2015

2 Duaal leren - situering Regeerakkoord zowel bij dep. Onderwijs & Vorming als bij dep. Werk en Sociale Economie: creëren we een geïntegreerd duaal stelsel van leren en werken, dat beleidsmatig en maatschappelijk als gelijkwaardig wordt beschouwd met alle andere vormen van secundair onderwijs en dat perspectief biedt voor jongeren én ondernemers. Uitgangspunt: Leren & Werken = een volwaardige leerlijn in het secundair onderwijs 2

3 Duaal leren - situering Regeerakkoord Vlaamse regering 23 januari 2015 Conceptnota Duaal Leren: een volwaardige kwalificerende leerweg 3

4 Duaal leren - situering Regeerakkoord Parlementaire hoorzittingen Vlaamse regering 23 januari 2015 Conceptnota Aanpassingen Adviezen VLOR SERV Sectoren 4

5 Duaal leren - situering Regeerakkoord Parlementaire hoorzittingen Vlaamse regering 23 januari 2015 Conceptnota Vlaamse regering 3 juli 2015 Conceptnota bis Adviezen VLOR SERV Sectoren 5

6 Duaal leren - situering Transnationaal ESF-project: naar een hervorming van het stelsel van Leren & werken in Vlaanderen, geïnspireerd door buitenlandse voorbeelden Evaluatie decreet Leren & Werken Lieven Boeve e.a.: studiebezoek Duitsland Opgelet: belendende percelen! Werkplekleren Modernisering secundair onderwijs Conceptnota EVC (nieuwe naam: erkennen van competenties!) Conceptnota Samen tegen schooluitval Kerndoelen 6

7 Duaal leren - inleiding Overdracht ILW (industrieel leerlingenwezen) naar het Vlaams niveau (gevolg van de 6 e staatshervorming 1 juli 2014) Gedeelde bevoegdheid Dep. Onderwijs & Vorming Onderwijs = eindverantwoordelijke (traject) Duaal Leren Dep. Werk & Sociale Economie Syntra Vlaanderen regie werkcomponent Paritaire leercomités: erkenning van ondernemingen/organisaties, trajecten, attestering, 7

8 Duaal leren - doelstelling Competentieontwikkeling bij de leerling Ontdekken, ontwikkelen en versterken van talent bij potentiële medewerkers Werkplekleren integreren in arbeidsmarkt gerichte studierichtingen Opwaardering van het stelsel van Leren & werken Betere afstemming van competenties tussen onderwijs & arbeidsmarkt Meer gekwalificeerde jongeren (cf. cijfers VSV) Minder (jeugd)werkloosheid Meer werkgelegenheid Instroom in knelpuntberoepen Vlotte doorstroming naar de arbeidsmarkt en/of hoger onderwijs 8

9 Duaal leren - definities Werkplekleren Containerbegrip Stages Observatie-activiteiten leeractiviteiten die gericht zijn op het verwerven van algemene en beroepsgerichte competenties, waarbij de arbeidssituatie de leeromgeving is Stages Observatieactiviteiten. Werkplekleren 9

10 Duaal leren - definities Werkplekleren Containerbegrip Stages Observatie-activiteiten leeractiviteiten die gericht zijn op het verwerven van algemene en beroepsgerichte competenties, waarbij de arbeidssituatie de leeromgeving is Duaal Leren Werkplekleren 10

11 Duaal leren kader-definities Duaal leren een opleiding waarvan de competenties vooral op de werkvloer verworven worden streven naar 60% van de tijd of meer op de werkvloer Vergoeding? Bij economische meerwaarde (rendement)? Sociale rechten? Volgens de federale definitie van een leerling bij alternerend leren (cf. L&W) 11

12 Duaal leren toepassingsgebied Arbeidsmarktgerichte studierichtingen in het bso (incl. dbso) en tso Incl. 7 e specialisatiejaren bso Incl. Se-n-Se tso Op termijn: hoger onderwijs en volwassenenonderwijs Quid BuSO? Gefaseerde uitrol: prioriteit voor OK s van niveau 3 en 4 (cf. BK van niveau 3 en 4) Beslissing keuze: Onderwijs & Vorming Werk en Sociale Economie Onderwijsen opleidingsverstrekkers Betrokken sectoren Secundair onderwijs: 2 leerwegen voor arbeidsmarktgerichte studierichtingen! Duale leerweg Voltijds secundaire leerweg (m.i.v. stage) 12

13 Duaal leren toepassingsgebied Integratie voltijds secundair onderwijs, deeltijds beroepssecundair onderwijs en leertijd Thans: 4 scenario s denkbaar Status quo: de 3 vormen blijven naast elkaar bestaan Voltijds secundair onderwijs dbso Leertijd 13

14 Duaal leren toepassingsgebied Integratie voltijds secundair onderwijs, deeltijds beroepssecundair onderwijs en leertijd Thans: 4 scenario s denkbaar CDO s sluiten aan bij voltijds secundair onderwijs; leertijd apart behouden Voltijds secundair onderwijs dbso Leertijd 14

15 Duaal leren toepassingsgebied Integratie voltijds secundair onderwijs, deeltijds beroepssecundair onderwijs en leertijd Thans: 4 scenario s denkbaar CDO s en leertijd worden samengevoegd; voltijds secundair onderwijs apart behouden dbso Voltijds secundair onderwijs Leertijd 15

16 Duaal leren toepassingsgebied Integratie voltijds secundair onderwijs, deeltijds beroepssecundair onderwijs en leertijd Thans: 4 scenario s denkbaar Integratie van de bestaande structuren in een arbeidsmarktgericht voltijds secundair onderwijs Voltijds secundair onderwijs dbso Leertijd 16

17 Duaal leren toepassingsgebied Integratie voltijds secundair onderwijs, deeltijds beroepssecundair onderwijs en leertijd Out of the box? PIO (post-initieel onderwijs)? Voltijds secundair onderwijs dbso 17 Post-initieel onderwijs Leertijd

18 Duaal leren toepassingsgebied Integratie voltijds secundair onderwijs, deeltijds beroepssecundair onderwijs en leertijd Out of the box? BuSO BuSO? dbso Voltijds secundair onderwijs Leertijd 18

19 Duaal leren toepassingsgebied Leerplichtige leerlingen: arbeidsrijp quasi arbeidsrijp Wet op de leerplicht: voltijdse leerplicht gaat over in deeltijdse leerplicht bij het bereiken van de leeftijd van 16 jaar 15 jaar, mits de leerling reeds de eerste 2 leerjaren van het voltijds onderwijs (al dan niet met vrucht) heeft beëindigd Quasi arbeidsrijp? Nog niet in staat om op de arbeidsvloer te leren (conform de definitie van duaal leren) maar wel gemotiveerd om in een onderneming/organisatie te leren Aanloopfase: uitgetekend door een trajectbegeleider diverse vormen van competentieversterking (cf. brugprojecten in L&W) Niet-leerplichtige leerlingen 18+, ingeschreven voor hun 18 e ( doorstromers ) verlenging traject; ev. warme overdracht naar VDAB bij (dreigende) uitval Ingeschreven na hun 18 e ( zij-instromers ; al dan niet gekwalificeerd): VDAB is regisseur èn verantwoordelijke (bv. toelatingsvoorwaarden voor een duaal traject) 19

20 Duaal leren toepassingsgebied Onderwijs-zorgtrajecten komen niet in aanmerking voor duaal leren! Bv. jongeren in een POT (persoonlijk ontwikkelingstraject) of VT (voortraject) Aangepast traject: Binnen voltijds secundair onderwijs Instap in een onderwijs-welzijnstraject Tijdelijk traject in een gesimuleerde leeromgeving Cf. conceptnota samen tegen schooluitval 20

21 Duaal leren bouwstenen 10 bouwstenen Resultaatsgerichte financiering Wetgeving Vereenvoudigd statuut Kwaliteit Standaard- en individ. trajecten Samenwerking Werkervaring Toeleiding Kwalificatie Verantwoordelijke n 21

22 Duaal leren bouwstenen 10 bouwstenen 1 e bouwsteen Gedeelde verantwoordelijkheid: Dep. Onderwijs & Vorming Dep. Werk & Sociale Economie Verantwoordelijke n 22

23 Duaal leren bouwstenen Onderwijs: eindverantwoordelijke voor het traject dat leidt naar kwalificaties of deelkwalificaties Bij OK via duaal leren: moet minstens 1 BK omvatten Engagement t.a.v. studiekeuze en trajectbegeleiding Syntra Vlaanderen: regisseur voor de werkcomponent Kwalitatief en kwantitatief aanbod van werkplekken Stimuleert partnerschappen Creëert kaders voor de werkcomponent Monitort en zorgt voor kruisbestuiving Ontwikkelt mee de visie / beleidskoers Verantwoordelijke n 23

24 Duaal leren bouwstenen 10 bouwstenen 2 e bouwsteen Duaal leren leidt tot een kwalificatie (studiebekrachtiging) Kwalificatie 24

25 Duaal leren bouwstenen Betrachting: onderwijskwalificatie 1 e fase: OK 3 (einde bso) of 4 (einde tso); later ook 5 (HBO) en 6 (prof.bach.) Indien geen OK BK Tussentijds desgevallend deelkwalificatie (succesvol afronden van 1 of meer modules in een modulair opgebouwd traject) Opm.: attest van verworven competenties blijft mogelijk voor wie slaagt in een module Kwalificatie 25

26 Duaal leren bouwstenen 10 bouwstenen 3 e bouwsteen Toeleiding, screening, matching, trajectbegeleiding Toeleiding 26

27 Duaal leren bouwstenen Voorafgaande voorwaarde: gemotiveerd zijn (positieve keuze) = arbeidsbereid Arbeidsrijp vs. quasi arbeidsrijp Arbeidsrijp In staat om competenties (BK èn (Sp)ET alg.vorm. te verwerven via o.a. de werkvloer (60% van de tijd of meer ) Toeleiding getrapt parcours Keuze van de jongere en zijn/haar ouders Niet-bindend advies van de KR en de trajectbegeleider (ongeacht de vooropleiding: ook voor lln. uit doorstroomrichtingen of uit BuSO) Op basis van observaties in de eerste en tweede graad (ook buiten de schoolcontext hoe in te schatten?) Trajectbegeleider kent de werkplek Intakegesprek op de werkplek (voorbereiding via onderwijstraject) Toeleiding 27

28 Duaal leren bouwstenen Toeleiding getrapt parcours (vervolg) Herziening mogelijk Latere instap ook mogelijk (bv. vanaf het 2 e jaar van de 3 e graad) Methodiek nog concreet uit te werken Professionele trajectbegeleiding Trajectbegeleiders: spec. competenties verdere professionalisering Werk en Sociale Economie: coaching m.b.t. kennis van de arbeidsmarkt en de bedrijfswereld BK Begeleiding van ondernemingen Syntra Vlaanderen: opleiding voor de begeleider op de werkplek Toeleiding 28

29 Duaal leren bouwstenen 10 bouwstenen 4 e bouwsteen Garantie op werkervaring Werkervaring 29

30 Duaal leren bouwstenen Omschakeling van het huidig stelsel van L&W duaal stelsel Arbeidsdeelname in een normaal economisch circuit (met ev. aanloopfase) Cf. Leertijd dbso:» Ook jongeren die niet arbeidsrijp zijn» Arbeidsdeelname wordt niet altijd gerealiseerd Lokaal: zoeken naar arbeidsplaatsen (netwerk) Engagementen: Werk en Sociale Economie:» Syntra Vlaanderen mobiliseert en appelleert excellent niveau van arbeidsplaatsen (kwalitatief en kwantitatief)» Sectoren responsabiliseren en stimuleren» Sectorconvenants Onderwijs en Vorming:» Macro-doelmatigheid» Communiceren over ontwikkelde systemen die duaal leren ondersteunen Ook toepasbaar bij lokale besturen en centrale overheden Werkervaring 30

31 Duaal leren bouwstenen 10 bouwstenen 5 e bouwsteen Samenwerking met partners op intermediair en lokaal niveau Samenwerking 31

32 Duaal leren bouwstenen Sectorale partnerschappen Sectorale en sociale partners Onderwijs- en opleidingsverstrekkers Syntra Vlaanderen VDAB Dep. Onderwijs en Vorming Dep. Werk en Sociale Economie Vlaams Partnerschap Duaal Leren trekker Zelfde samenstelling als boven, maar dan wel met de interprofessionele sociale partners Ingebed in Syntra Vlaanderen Onderwijs: Lokale samenwerking Stimuleren? Samenwerking 32

33 Duaal leren bouwstenen 10 bouwstenen 6 e bouwsteen Standaardtrajecten en individuele leertrajecten Standaard- en individ. trajecten 33

34 Duaal leren bouwstenen Duaal leren is een geïntegreerd traject waarbij algemene vorming, beroepsgerichte vorming en werkervaring naadloos op elkaar aansluiten en een geheel vormen, niettegenstaande ze alle duidelijk herkenbaar zijn. Maatwerk: aansluiting onderwijs - onderneming Norm: VKS OK en BK leggen de te verwerven competenties vast ((Sp)ET basisvorming + minstens 1 BK) Standaardtraject: Welke competenties waar te verwerven? Centraal te bepalen door onderwijsverstrekkers, sectoren, VDAB en Syntra Vlaanderen Kunnen bestaan uit 1 of meerdere modules Onderlinge overstap duale leerweg en voltijdse leerweg altijd mogelijk Individueel traject: Vertaling van het standaardtraject naar de individuele leerling Verantwoordelijke: onderwijs- of opleidingsinstelling in overleg met de onderneming Flexibele invulling (bv. meer dan 1 onderneming, cross-sectoraal) Inhoudelijke alternering Verondersteld tewerkstelling in opleidingsgerelateerde onderneming Standaard- en individ. trajecten 34

35 Duaal leren bouwstenen 10 bouwstenen 7 e bouwsteen Kwaliteit van duaal leren Kwaliteit 35

36 Duaal leren bouwstenen Geïntegreerd systeem van externe kwaliteitszorg garantie voor de studiebekrachtiging Kwaliteitskader (GKK), gezamenlijk te ontwerpen Kwaliteitsindicatoren (kunnen nadien verder verfijnd worden) Erkennen van ondernemingen als leerwerkplek (Syntra Vlaanderen = major )» Toezicht geheel van het traject (alg. vorming, beroepsgerichte vorming, vorming op de leerwerkplek): inspectie» Principe van single audit: aanbieder is verantwoordelijk voor de interne kwaliteitszorg Weinig planlast, regeldruk Eenvoud en transparantie Model van samenwerking Gedeelde verantwoordelijkheid Onderling overleg tussen inspectie en toezichthouders Werk en Sociale Economie Interne kwaliteitszorg Werkafspraken betreffende de te verwerven competenties tussen opleidingsinstelling en leerwerkplek Afspraken m.b.t. de opvolging en de evaluatie (opleidingsinstelling is verantwoordelijk voor het leerproces) Eindverantwoordelijke: KR (onderneming - als evaluator van de werkcomponent - participeert aan de KR) Eventueel: een praktijktest invoeren Kwaliteit 36

37 Duaal leren bouwstenen 10 bouwstenen 8 e bouwsteen Een eenduidig statuut / overeenkomst Vereenvoudigd statuut 37

38 Duaal leren bouwstenen De overheveling van ILW (industrieel leerlingwezen) / IBO (individuele beroepsopleiding) van het federaal naar het gewestelijk niveau wordt gehanteerd als hefboom om te komen naar een vereenvoudiging van het aantal overeenkomsten. Vereenvoudigd statuut 38

39 Duaal leren bouwstenen 10 bouwstenen 9 e bouwsteen Complexe wetgeving vereenvoudigen en toegankelijk maken Wetgeving 39

40 Duaal leren bouwstenen Welzijns- en arbeidswetgeving: federaal Risicoanalyse Werkpostfiche Geneeskundig onderzoek Persoonlijke beschermingsmiddelen Aansprakelijkheid Verzekering Wetgeving 40

41 Duaal leren bouwstenen 10 bouwstenen 10 e bouwsteen Een stimulerende en resultaatsgerichte financiering Resultaatsgerichte financiering 41

42 Duaal leren bouwstenen Huidig systeem binnen Leren & Werken Reguliere onderwijsmiddelen ESF-middelen Middelen voor de Leertijd RSZ-kortingen Sectorale middelen Toekomstig systeem Idem, maar gelijkwaardige financiële middelen Resultaatsgerichte financiering van de werkcomponent Incentives voor grote en voor kleine ondernemingen Resultaatsgerichte financiering 42

43 Duaal leren werkwijze Brussels Hoofdstedelijk Gewest: overleg nog te voeren Verkennende trajecten o.l.v. Syntra Vlaanderen en dep. Onderwijs en Vorming: Lerend Netwerk Duaal Leren: Spoor 1 Sleutelproject Syntra Vlaanderen: Werkplek 21 September 2015 februari 2017 Oproep 329 Versterken kwaliteit aanbod op de werkplek 43

44 Duaal leren werkwijze Spoor 2 Sleutelproject Dep. Onderwijs en Vorming (AHOVOKS): Schoolbank op de werkplek Voorbereidende fase: schooljaar Pilootprojecten met leerlingen: schooljaar Overleg:» Agoria Elektromecanicien tso Elektromechanica tso Elektromechanische technieken» Volta Elektrotechnisch installateur bso Elektrische Installaties (+ dbso)» Essenscia Procesoperator chemie Se-n-Se Chemische procestechnieken» FvB Metselaar ruwbouw bso Ruwbouw (+ dbso)» Edu-plus Tuinaanleg en -onderhoud bso, dbso en BuSO» Zorgsector Zorgkundige 7 e spec. bso» Unizo Kapper geen enthousiasme bij de onderwijspartners 44

45 Duaal leren werkwijze Spoor 3 met ESF-subsidie (en binnen de huidige regelgeving) Max. 20 projecten Max /project Voor 30 september 2015 aan te vragen 1 oktober 2015 september 2016 Focus op: Toeleiding van jongeren Screening, intake en matching Geïntegreerde begeleiding Invullen van concrete trajecten Evalueren van leertrajecten, begeleiding leeromgeving Spoor 4 zonder ESF- subsidie (en binnen de huidige regelgeving) 45

46 Duaal leren werkwijze Implementatie en timing: : voorbereidende fase : pilootprojecten met leerlingen Opm.: goedkeuring decreet Vlaams Parlement 3 april : implementatie decreet 1 september

47 Duaal leren werkwijze Overlegstructuren: Interministerieel Comité (Beleidsraad Onderwijs, Vorming en Werk: OVW) Managementcomité Onderwijs, Vorming en Werk (Maco OVW) ambtelijk niveau Overlegplatform Duaal Leren strategische beslissingen 2 ministers Sociale partners van het dagelijks bestuur SERV Bestuurders onderwijskoepels (Chris Smits) Bestuurders beleidsdomeinen Onderwijs Werk Stakeholdersforum werkgroep o.l.v. Syntra Vlaanderen Vertegenwoordigers beleidsdomeinen Onderwijs Werk SERV VlOR Sociale partners Onderwijsverstrekkers CLB Syntra s Sectoren Budget: geen financieel of budgettair engagement Maco OVW Beleidsraad OVW Overlegplatform Duaal Leren Stakeholdersforum 47