Zo lang mogelijk blijven werken met de ziekte van Parkinson

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Zo lang mogelijk blijven werken met de ziekte van Parkinson"

Transcriptie

1 Blijven werken Zo lang mogelijk blijven werken met de ziekte van Parkinson Nanette Nab, ergotherapeute Radboudumc Yvonne Veenhuizen, Msc ergotherapeute/onderzoeker Radboudumc

2 Parkinson en werk

3 Ervaringen merken dat voor jezelf opkomen helpt werkgever hield te weinig rekening met mij concentreren was op een bepaald moment ook een moeilijk punt, je merkte gewoon dat het niet meer ging bespreekbaar maken van mijn beperking

4 Aanleiding 1 Praktijkervaringen Re-integratie vanuit ziekteverzuim moeilijk Veel stress bij patiënten rondom arbeidsproces

5 Aanleiding 2 Onderzoek vanuit de Parkinson Vereniging naar de aard en omvang van arbeidsproblematiek bij mensen met de ziekte van Parkinson. Eindrapport, 4 oktober 2012 Ingrid Sturkenboom, Maaike Storm van s Gravesande, Ronald Meijer

6 Aanleiding 2 Resultaten: Oorzaak klachten en belemmeringen op werk Vermoeidheid (61,2%). Traagheid van bewegen (51,9 %) Verandering van aandacht/concentratie (47,9%) Beven/trillen (43,2%) Het gebruik van de handen (fijne motoriek) (57,9%) Uitvoeren van meerdere taken tegelijk (50,8 %) Omgaan met stress (43,2 %) Praten en converseren in groepen (40,4 %)

7 Aanleiding 2 Parkinson gerelateerde belemmeringen werk in vroeg ziektestadium ervaren. Diagnose tot stoppen met werken 8,0 jaar. Een derde van de werkenden en de niet-werkenden hebben informatie, ondersteuning of begeleiding gemist.

8 Opzet van de cursus - preventief - met, voor en door patiënten - gericht op netwerk van cursisten Gebaseerd op bevorderende en belemmerende factoren die Ervaren worden door de patiënten: Literatuuronderzoek Focusgroep patiënten Focusgroep professionals

9 Cursus Blijven werken Een preventieve cursus voor mensen met een progressief neurologische aandoening die nog werken. Zes bijeenkomsten met basis inhoud waarbij de cursisten zelf de onderwerpen bepalen en mede vorm geven aan de inhoud.

10 Werkvormen - Kennis maken, - Vragen inventariseren - Ervaringsdeskundige betrekken - Oplossingsgericht coachen, motivational interviewing gebruiken - Netwerken - Kennis en ervaring delen - Vaardigheden oefenen - Doelen, actieplannen maken

11 Basis onderwerpen van de cursus - Communicatie - Omgaan met emoties - Wet- en regelgeving - Belasting en belastbaarheid - Gezonde leefstijl - Actieplannen en doelen - Samenwerken (netwerk)

12 Pilot 8 deelnemers; 6 Parkinson, 2 MS Kwalitatief onderzoek: Evaluatie inhoud van het programma en aansluiten bij vragen van de deelnemers Vragenlijst voor en na de cursus Focusgroep na de cursus

13 Enthousiaste eerste reacties! 'Ik heb het het als als fijn ervaren fijn ervaren om met om met lotgenoten lotgenoten te te kunnen kunnen praten/delen' praten/delen' 'Ik heb veel geleerd in de verschillende bijeenkomst van de verstrekte informatie, de gesprekken en de andere cursisten 'Ik heb door de informatie en de discussies meer vertrouwen gekregen om bepaalde belangrijke dingen te bespreken indien nodig'

14 Succesfactoren vanuit patiënt Belasting/belastbaar heid Communicatie Zelf keuze in onderwerpen Groepsdynamiek Netwerk deelnemers Externe deskundige Actieplan

15 Samenwerking met de patiënt Vraag: hoe ver ga je nu in de samenwerking met de patiënt als het gaat om arbeidsvragen?

16 Samenwerking met de patiënt Vraag: Hoe gebruik je de kennis en kracht van de patiënt?

17 En nu? Waar liggen je kansen en mogelijkheden binnen je eigen werkveld als het gaat om begeleiding binnen arbeid?

18 Kansen die wij zien - Preventie - Vroeg arbeidsvragen naar voren krijgen - Vraag-gestuurd te werk gaan - Je eigen netwerk verbreden als professional en als patiënt - Informatiebronnen kennen - Patiënt motiveren om eigen mogelijkheden aan te pakken.

19

20 . Vroege aandacht voor arbeid, samenwerking met patiënt in een breed netwerk

21 literatuur CBO Richtlijn MS 2012; Nederlandse Vereniging van Neurologie Sturkenboom, I.H., Storm van s Gravesande, M. & Meijer, R. 2012; Werken met Parkinson: De aard en omvang van arbeidsproblematiek bij mensen met de ziekte van Parkinson. Arnhem/Nijmegen. RMSC Groot Klimmendaal/Radboudumc (eindrapport) Detaille, S.I. 2012; Building a selfmanagement program for workers with a chronic somatic disease. Amsterdam. AMC-UVA (proefschrift) Minis, M. A. H. 2013; Sustainability of Work for Persons with Neuromuscular Diseases. Nijmegen Radboudumc-HAN (proefschrift) Varekamp, I. 2010; Empowerment of employees with a chronic disease. Amsterdam. AMC-UVA (proefschrift) Buiting, R., Bossman, A.L. & Goch, L. van, 2014; Zelfmanagement programma arbeid (adviesrapport)

Arbeid en Parkinson. ParkinsonNetcongres 2012. Maaike Storm van s Gravesande Ergotherapeut, onderzoeker, RMC Groot Klimmendaal

Arbeid en Parkinson. ParkinsonNetcongres 2012. Maaike Storm van s Gravesande Ergotherapeut, onderzoeker, RMC Groot Klimmendaal Arbeid en Parkinson Maaike Storm van s Gravesande Ergotherapeut, onderzoeker, RMC Groot Klimmendaal Yvonne Heerkens Lector Arbeid & Gezondheid, HAN ParkinsonNetcongres 2012 Basis van de presentatie Onderzoeksgroep

Nadere informatie

Blijven werken met MS. Multidisciplinair Symposium MS 18 december 2018 Nanette Nab & Lineke Verhoef

Blijven werken met MS. Multidisciplinair Symposium MS 18 december 2018 Nanette Nab & Lineke Verhoef Blijven werken met MS Multidisciplinair Symposium MS 18 december 2018 Nanette Nab & Lineke Verhoef Disclosure Even voorstellen Nanette Nab Lineke Verhoef Waarom werk? Ergotherapierichtlijn Multiple Sclerose:

Nadere informatie

Wanneer is ergotherapie bij Parkinson effectief?

Wanneer is ergotherapie bij Parkinson effectief? Wanneer is ergotherapie bij Parkinson effectief? Ingrid Sturkenboom, ergotherapeut-onderzoeker Radboudumc, Nijmegen Begeleiding vanuit Radboudumc: Promotoren: Ria Nijhuis- van der Sanden, Bas Bloem Co-promotoren:

Nadere informatie

A.Nouws M. van het Hoofd

A.Nouws M. van het Hoofd Parkinson? houd zelf de regie Een tweedaagse opstapcursus voor mensen die te maken krijgen met de ziekte van Parkinson A.Nouws M. van het Hoofd learned helplesness, geleerde hulpeloosheid 1 learned helplesness,

Nadere informatie

WORKSHOP PPEP4All Niertransplantatie, CI(Cochleair implantaat) en Chronisch zieken. PPEP4All op de ziekenhuisvloer, werven doe je zo

WORKSHOP PPEP4All Niertransplantatie, CI(Cochleair implantaat) en Chronisch zieken. PPEP4All op de ziekenhuisvloer, werven doe je zo WORKSHOP PPEP4All Niertransplantatie, CI(Cochleair implantaat) en Chronisch zieken PPEP4All op de ziekenhuisvloer, werven doe je zo Welkom Wat is jullie ervaring met PPEP4All? Wat zijn jullie verwachtingen

Nadere informatie

Ergotherapeutische Energiemanagement interventies en de effecten op vermoeidheid

Ergotherapeutische Energiemanagement interventies en de effecten op vermoeidheid Ergotherapeutische Energiemanagement interventies en de effecten op vermoeidheid Resultaten van een systematisch review en een toepassing voor de praktijk Lyan Blikman, MSc. Bewegingswetenschapper PhD

Nadere informatie

Uit de burn-out Therapiegroep werkstresshantering

Uit de burn-out Therapiegroep werkstresshantering Uit de burn-out Therapiegroep werkstresshantering Albert Schweitzer ziekenhuis mei 2009 pavo 0202 Inleiding Als u last heeft van een burn-out door stress op het werk kunt u de therapiegroep werkstresshantering

Nadere informatie

Drs. Nathan Hutting Dr. Sarah Detaille

Drs. Nathan Hutting Dr. Sarah Detaille Drs. Nathan Hutting Dr. Sarah Detaille Inhoud presentatie Aspecifieke KANS Project GRIP op KANS Ontwikkeling GRIP op KANS Inhoud programma Voorlopige resultaten A-specifieke KANS Aan werk of activiteiten

Nadere informatie

Van. inzicht. naar. uitzicht. Loopbaanbegeleiding & coaching

Van. inzicht. naar. uitzicht. Loopbaanbegeleiding & coaching Van inzicht naar uitzicht Loopbaanbegeleiding & coaching La Vuelta is Spaans voor keerpunt. Een loopbaanbegeleidings- of coaching s- traject is vaak een keerpunt in je leven, door stil te staan bij jezelf,

Nadere informatie

Zelfmanagement RGF Midden Oost Brabant 19 mei 2011. Hanke Timmermans Consultant CBO, h.timmermans@cbo.nl

Zelfmanagement RGF Midden Oost Brabant 19 mei 2011. Hanke Timmermans Consultant CBO, h.timmermans@cbo.nl Zelfmanagement RGF Midden Oost Brabant 19 mei 2011 Hanke Timmermans Consultant CBO, h.timmermans@cbo.nl Agenda Landelijk Actieprogramma Zelfmanagement Zelfmanagement = Ondersteuning van zelfmanagement

Nadere informatie

3 FASEN MODEL. Inhoud: - Introductie - Fase 1 - Fase 2 - Fase 3 - Verbeteren Zelfmanagement

3 FASEN MODEL. Inhoud: - Introductie - Fase 1 - Fase 2 - Fase 3 - Verbeteren Zelfmanagement 3 FASEN MODEL Inhoud: - Introductie - Fase 1 - Fase 2 - Fase 3 - Verbeteren Zelfmanagement INTRODUCTIE Het aanmoedigen van chronisch zieke patiënten door zorgverleners in het nemen van dagelijkse beslissingen,

Nadere informatie

Talentenexpeditie. Vind de opleiding en het werk passend bij jouw talent. www.reacollegenederland.nl

Talentenexpeditie. Vind de opleiding en het werk passend bij jouw talent. www.reacollegenederland.nl Talentenexpeditie Vind de opleiding en het werk passend bij jouw talent www.reacollegenederland.nl Ben je op zoek naar een leuke en passende baan? Ontdek welk werk en welke opleiding het best bij jou past.

Nadere informatie

VERMOEIDHEID na een CVA

VERMOEIDHEID na een CVA Vermoeidheidsrichtlijn in CVA-richtlijn 2 voorbeelden na een CVA De richtlijn Vermoeidheid in de praktijk Ernst Evenhuis & Isaline Eijssen Werk, p 100 Effectieve behandelmethoden voor het omgaan met de

Nadere informatie

Training: Mindfulness. 22 september 2015 NOG 1 PLEK! 23 september 2015 NOG PLEK! 1 december 2015 start extra training

Training: Mindfulness. 22 september 2015 NOG 1 PLEK! 23 september 2015 NOG PLEK! 1 december 2015 start extra training Training: Mindfulness 22 september 2015 NOG 1 PLEK! 23 september 2015 NOG PLEK! 1 december 2015 start extra training Waarom? Leven in deze hectische tijd vraagt veel van ons dat maakt dat we ons vaak uitgeput

Nadere informatie

Hieronder vind je informatie over de mindfulness trainingen die starten op 23 september en 1 december 2015!

Hieronder vind je informatie over de mindfulness trainingen die starten op 23 september en 1 december 2015! Agenda 2015 SEPTEMBER 22 september Start training: Mindfulness VOL! 23 september Start training: Mindfulness NOG 2 PLAATSEN! DECEMBER 1 december start extra training: Mindfulness In de onderstaande pagina

Nadere informatie

Werkt Guided Care in jouw huisartsenpraktijk? Resultaten van een pilot bij vijf Nederlandse huisartsenpraktijken. multi.

Werkt Guided Care in jouw huisartsenpraktijk? Resultaten van een pilot bij vijf Nederlandse huisartsenpraktijken. multi. Werkt Guided Care in jouw huisartsenpraktijk? Resultaten van een pilot bij vijf Nederlandse huisartsenpraktijken multi morbiditeit Nieuwe werkwijze voor mensen met meerdere chronische aandoeningen Werkt

Nadere informatie

Nummer 1 December 2011. Cursusaanbod 2012 Gedeeld verdriet Mindfulness Laat je zelf zien

Nummer 1 December 2011. Cursusaanbod 2012 Gedeeld verdriet Mindfulness Laat je zelf zien Nummer 1 December 2011 Cursusaanbod 2012 Gedeeld verdriet Mindfulness Laat je zelf zien LANDELIJK HEEFT 16% VAN DE JONGEREN PSYCHOSOCIALE PROBLEMEN. Scoop richt zich bij coaching, counseling en training

Nadere informatie

Mindfulness. Voor wie? Mindfulness helpt je hierbij!

Mindfulness. Voor wie? Mindfulness helpt je hierbij! Mindfulness Mindfulness is het trainen van je aandacht en je geest, je krijgt inzicht hoe je geest werkt. Gedachten, oordelen en emoties zijn vaak oorzaak van emotionele, lichamelijke en geestelijke pijn.

Nadere informatie

Onderzoek je energiebalans*

Onderzoek je energiebalans* Onderzoek je energiebalans* Om je gevoel van stress aan te pakken, is het van belang dat je eerst ziet hoe je energiebalans er uit ziet op 5 verschillende gebieden. Met deze vragenlijst krijg je inzicht

Nadere informatie

Blijvend belang training, 49 respondenten

Blijvend belang training, 49 respondenten Evaluatie mindfulnesstrainingen, respondenten Blijvend belang training, respondenten Ja Weet niet Wat heb je geleerd in de training? Wat geleerd van training? Tot mezelf komen Problemen niet uit de weg

Nadere informatie

Eigen regie in de palliatieve fase

Eigen regie in de palliatieve fase Verwante begrippen Eigen regie in de palliatieve fase zelfmanagement Hanke Timmermans Opdracht film ZM Er volgt zo meteen een korte film van ca. 6 minuten, waarin zes mensen met een chronische ziekte aan

Nadere informatie

MS en vermoeidheid; Energiemanagement als interventie

MS en vermoeidheid; Energiemanagement als interventie MS en vermoeidheid; Energiemanagement als interventie Gera Hakkesteegt Ergotherapeut Afdeling Revalidatie MS en vermoeidheid Ongeveer 80% van de mensen met MS ervaren vermoeidheid 2/3 ervaart het als grootste

Nadere informatie

13-11-2014. Poster. Belemmeringen in drie categorieën te verdelen: In duo s: 1. Persoonlijke belemmeringen

13-11-2014. Poster. Belemmeringen in drie categorieën te verdelen: In duo s: 1. Persoonlijke belemmeringen Poster Jacomijn Hofstra Onderzoeker lectoraat Rehabilitatie en docent Toegepaste Psychologie, Hanzehogeschool Groningen In duo s: Belemmeringen in drie categorieën te verdelen: Wat hindert jongvolwassenen

Nadere informatie

Omgaan met stress en Burn-out xpr:omgaan met stress en Burn-out xpr 30-10-07 09:43 Pagina 5. Voorwoord 9. 1 Wat is er met me aan de hand?

Omgaan met stress en Burn-out xpr:omgaan met stress en Burn-out xpr 30-10-07 09:43 Pagina 5. Voorwoord 9. 1 Wat is er met me aan de hand? Omgaan met stress en Burn-out xpr:omgaan met stress en Burn-out xpr 30-10-07 09:43 Pagina 5 Inhoud Voorwoord 9 1 Wat is er met me aan de hand? 11 Gezonde en ongezonde vormen van stress 11 Kenmerken van

Nadere informatie

UW PARTNER HEEFT KANKER EN HOE GAAT HET MET U?

UW PARTNER HEEFT KANKER EN HOE GAAT HET MET U? UW PARTNER HEEFT KANKER EN HOE GAAT HET MET U? Nadine Köhle, MSc. Contactdag Stichting Olijf 3 oktober 2015 Garderen EVEN VOORSTELLEN ACHTERGROND KANKER HEB JE NIET ALLEEN! 4 ACHTERGROND IMPACT VAN DE

Nadere informatie

Kleine dingen; grote betekenis

Kleine dingen; grote betekenis Kleine dingen; grote betekenis Ingrid Sturkenboom, ergotherapeut-onderzoeker Radboudumc, Nijmegen OTiP Projectgroep Radboudumc: Ingrid Sturkenboom, Marten Munneke, Ria Nijhuis- van der Sanden, Maud Graff,

Nadere informatie

Onderzoek je energiebalans*

Onderzoek je energiebalans* Onderzoek je energiebalans* Om je gevoel van stress aan te pakken, is het van belang dat je eerst ziet hoe je energiebalans er uit ziet op 5 gebieden: Lichamelijk, mentaal, emotioneel, werk en privé. Het

Nadere informatie

Sophia Kinderziekenhuis. Transitie in zorg. Jongeren met MS

Sophia Kinderziekenhuis. Transitie in zorg. Jongeren met MS Sophia Kinderziekenhuis Transitie in zorg Jongeren met MS Je bent in behandeling bij de kinderneuroloog in het Erasmus MC-Sophia. Als je 18 jaar wordt, ga je naar de neuroloog voor volwassenen van het

Nadere informatie

Huid en hersenen de actieve rol van de verpleegkundige

Huid en hersenen de actieve rol van de verpleegkundige Huid en hersenen de actieve rol van de verpleegkundige L I L I A N F I G E E S E N I O R V E R P L E E G K U N D I G E P O L I D E R M A T O L O G I E U M C / W K Z U T R E C H T Kwaliteit van leven Definitie

Nadere informatie

Zelfmanagement bij mensen met beperkte gezondheidsvaardigheden door verstandelijke beperkingen

Zelfmanagement bij mensen met beperkte gezondheidsvaardigheden door verstandelijke beperkingen Zelfmanagement bij mensen met beperkte gezondheidsvaardigheden door verstandelijke beperkingen Een speciale uitdaging voor het huisartsenteam en het steunnetwerk Dr. Jany Rademakers, NIVEL Drs. Jeanny

Nadere informatie

Workshop Zelfmanagement

Workshop Zelfmanagement Workshop Zelfmanagement Maaike van der Linden, ervaringsdeskundige Josine van Hamersveld, ADF Stichting, Werkgroep Zelfmanagement Depressie Hanke Timmermans, Kwaliteitsinstituut CBO, Zelfmanagementprogramma

Nadere informatie

[PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster

[PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster [PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster! Hoofdzaken Ster Copyright EffectenSter BV 2014 Hoofdzaken Ster SOCIALE VAARDIGHEDEN VERSLAVING DOELEN EN MOTIVATIE 10 9 8 10 9 8 7 6 4 3 2 1 7 6 4 3 2 1 10 9

Nadere informatie

Vind je eigen kracht, en durf hem te gebruiken! Doelgroep: Volwassenen en kinderen die vastlopen op sociaal en emotioneel gebied.

Vind je eigen kracht, en durf hem te gebruiken! Doelgroep: Volwassenen en kinderen die vastlopen op sociaal en emotioneel gebied. individueel Vind je eigen kracht, en durf hem te gebruiken! Tijdens de gespreksessies leer je jezelf beter kennen en krijg je inzicht op je eigen ontwikkelingsperspectief Je bent geen slachtoffer van je

Nadere informatie

HOUVAST, VOOR ELKAAR EEN ONLINE ZELFHULPCURSUS VOOR PARTNERS VAN KANKERPATIËNTEN. Nadine Köhle, MSc.

HOUVAST, VOOR ELKAAR EEN ONLINE ZELFHULPCURSUS VOOR PARTNERS VAN KANKERPATIËNTEN. Nadine Köhle, MSc. HOUVAST, VOOR ELKAAR EEN ONLINE ZELFHULPCURSUS VOOR PARTNERS VAN KANKERPATIËNTEN Nadine Köhle, MSc. Contactdag Leven met blaas- en nierkanker 11-04-2015 Amersfoort ACHTERGROND Kanker heb je niet alleen!

Nadere informatie

Is iemand in jouw omgeving verslaafd?

Is iemand in jouw omgeving verslaafd? Is iemand in jouw omgeving verslaafd? Verslaafd aan Jou ondersteunt en informeert de omgeving van verslaafden. Vaak gaat alle aandacht uit naar de verslaafde en daardoor wordt soms niet gezien dat familie

Nadere informatie

Revalidatie bij kanker

Revalidatie bij kanker REVALIDATIE Revalidatie bij kanker BEHANDELING Revalidatie bij kanker Tijdens en na de behandeling van kanker kunt u allerlei klachten krijgen. Zo gaat onder andere uw conditie achteruit. U kunt zich hierdoor

Nadere informatie

Bijscholing re-integratie Visie vanuit de bedrijfsarts

Bijscholing re-integratie Visie vanuit de bedrijfsarts Bijscholing re-integratie Visie vanuit de bedrijfsarts Ik ben ziek, maar kan ik werken? David Bruinvels Klinisch arbeidsgeneeskundige LOOV bijeenkomst Utrecht, 4 juni 2013 Patiëntperspectief Patiënten

Nadere informatie

Workshop -onderzoek. Zelfmanagementondersteuning vraagt om een recept op maat. Daphne Jansen & Lieke van Houtum NIVEL 24-04-2012

Workshop -onderzoek. Zelfmanagementondersteuning vraagt om een recept op maat. Daphne Jansen & Lieke van Houtum NIVEL 24-04-2012 Workshop -onderzoek Zelfmanagementondersteuning vraagt om een recept op maat Daphne Jansen & Lieke van Houtum NIVEL 24-04-2012 Centrale vragen Workshop: Hoe kunnen hulpbehoeften van mensen met een chronische

Nadere informatie

Presentatie Onderzoek MijnCOPD Coach

Presentatie Onderzoek MijnCOPD Coach Presentatie Onderzoek MijnCOPD Coach ONLINE WERKEN AAN VERBETERD ZELFMANAGEMENT VOOR COPD PATIENTEN Chantal Hillebregt Onderzoeker Jan van Es Instituut 1 Toename ziektelast van COPD 3 de plaats ranglijst

Nadere informatie

Behandeling van plexus brachialis letsel:

Behandeling van plexus brachialis letsel: Behandeling van plexus brachialis letsel: EEN NIEUWE AANPAK 14 maart 2014 Toelichting Binnen de multidisciplinaire plexuspolikliniek van het Radboudumc, een samenwerking van de afdelingen Neurologie en

Nadere informatie

BEHANDELING VAN PLEXUS BRACHIALIS LETSEL EEN NIEUWE AANPAK

BEHANDELING VAN PLEXUS BRACHIALIS LETSEL EEN NIEUWE AANPAK BEHANDELING VAN PLEXUS BRACHIALIS LETSEL EEN NIEUWE AANPAK 14 Maart 2014 Toelichting Binnen de multidisciplinaire plexuspolikliniek van het Radboudumc, een samenwerking van de afdelingen Neurologie en

Nadere informatie

Patiënt Educatie Programma Parkinson (PEPP) Een oppepper voor patiënt én partner Revalidatiecentrum Breda

Patiënt Educatie Programma Parkinson (PEPP) Een oppepper voor patiënt én partner Revalidatiecentrum Breda Patiënt Educatie Programma Parkinson (PEPP) Een oppepper voor patiënt én partner Revalidatiecentrum Breda Leven met de ziekte van Parkinson Het hebben van de ziekte van Parkinson heeft niet alleen lichamelijke,

Nadere informatie

Evaluatieverslag mindfulnesstraining

Evaluatieverslag mindfulnesstraining marijke markus spaarnestraat 37 2314 tm leiden Evaluatieverslag mindfulnesstraining 06 29288479 marijke.markus@freeler.nl www.inzichtinzicht.nl kvk 28109401 btw NL 079.44.295.B01 postbank 4898261 14 oktober

Nadere informatie

Bijlage 1: Stappenplan hoe werknemers te

Bijlage 1: Stappenplan hoe werknemers te Bijlage 1: Stappenplan hoe werknemers te bewegen tot scholing en opleiding Doel van dit stappenplan is aan te geven hoe P&O leidinggevenden kan helpen bij het selecteren van de doelgroep, het voeren van

Nadere informatie

Niet Rennen maar Plannen

Niet Rennen maar Plannen Niet Rennen maar Plannen Projectgroep: Caroline Van Heugten Anne Visser-Meily Annette Baars-Elsinga Chantal Geusgens Cognitieve revalidatie Consortium cognitieve revalidatie Protocollen voor cognitieve

Nadere informatie

Zelfmanagement, gedeelde zorg of ontzorgen. Congres Chronische zorg Jacques Loomans (ZB NH) Jeanny Engels (Vilans) 29 juni 2012

Zelfmanagement, gedeelde zorg of ontzorgen. Congres Chronische zorg Jacques Loomans (ZB NH) Jeanny Engels (Vilans) 29 juni 2012 Zelfmanagement, gedeelde zorg of ontzorgen. Congres Chronische zorg Jacques Loomans (ZB NH) Jeanny Engels (Vilans) 29 juni 2012 Programma Inleiding Inleefoefening zelfmanagement met nabespreking Rol patiëntenverenigingen

Nadere informatie

Agenda van vanavond!

Agenda van vanavond! 1 Agenda van vanavond! Welkom + Statusoverzicht! Communicatie: RTL Nieuws Weekblad van Dongen Persoonlijke ervaringen: John de Jager Uitkomsten enquête + uitwerken thema s (werkgroepen) Dialoog + terugkoppeling

Nadere informatie

Praktijkgerichte Scholing tot praktijkmanager

Praktijkgerichte Scholing tot praktijkmanager Praktijkgerichte Scholing tot praktijkmanager Leergang voor de praktijkmedewerker/praktijkmanager van de tandarts/huisartsenpraktijk. voor data of voor in-company verzoeken 1 De praktijkmanager kan een

Nadere informatie

Zorgen over leven met CF. Inge Heeres en Annelies Kok Verpleegkundig consulenten CF Erasmusmc-Sophia

Zorgen over leven met CF. Inge Heeres en Annelies Kok Verpleegkundig consulenten CF Erasmusmc-Sophia Zorgen over leven met CF Inge Heeres en Annelies Kok Verpleegkundig consulenten CF Erasmusmc-Sophia CFQ wat is dat? Kwaliteit van leven score lijst voor mensen met CF Vertaling van de Franse versie Voor

Nadere informatie

Werkdruk in het onderwijs Wat is het, waar komt het door en wat doe je eraan? ECBO 11 oktober 2018 Roos Schelvis, PhD.

Werkdruk in het onderwijs Wat is het, waar komt het door en wat doe je eraan? ECBO 11 oktober 2018 Roos Schelvis, PhD. Werkdruk in het onderwijs Wat is het, waar komt het door en wat doe je eraan? ECBO 11 oktober 2018 Roos Schelvis, PhD. Decreasing work stress in teachers Decreasing work stress in teachers Decreasing

Nadere informatie

MENSEN MET EEN LICHT VERSTANDELIJKE BEPERKING

MENSEN MET EEN LICHT VERSTANDELIJKE BEPERKING 2016 OPLEIDING TOT ERVARINGSDESKUNDIGE MENSEN MET EEN LICHT VERSTANDELIJKE BEPERKING UIT EIGEN ERVARING Inge Mol Ik wil mijn stem laten horen. In het werkveld wordt er steeds meer gebruik gemaakt van kennis

Nadere informatie

Betaalde arbeid. Uitslag van de enquête over het vinden en behouden van betaalde arbeid onder mensen met MS, november 2011

Betaalde arbeid. Uitslag van de enquête over het vinden en behouden van betaalde arbeid onder mensen met MS, november 2011 Betaalde arbeid Uitslag van de enquête over het vinden en behouden van betaalde arbeid onder mensen met MS, november 2011 Jolanda van Dijk, medeweker belangenbehartiging Aanleiding voor de enquête De MS

Nadere informatie

Naar een nieuw concept van Gezondheid

Naar een nieuw concept van Gezondheid Kwaliteitsinstituut 7 mei 2013 Naar een nieuw concept van Gezondheid Daniëlle Branje MSc. & Machteld Huber, arts Louis Bolk Instituut, Driebergen www.louisbolk.nl Louis Bolk Instituut Sinds 1976 Onderzoek

Nadere informatie

Beter in een groep. Inleiding groepsdynamica GMC-symposium Drs. Arjeh Mesquita

Beter in een groep. Inleiding groepsdynamica GMC-symposium Drs. Arjeh Mesquita Beter in een groep Inleiding groepsdynamica GMC-symposium Drs. Arjeh Mesquita Na deze bijeenkomst Weet je wat groepsdynamica is Heb je ervaren wat dynamiek doet Weet je hoe je je verder kunt bekwamen

Nadere informatie

LUPUS: HOE GA JE ER MEE OM? Workshop voor de Lupus Patiënten Groep op zaterdag 7 november 2009 door Ditta van Dijk, MSc.

LUPUS: HOE GA JE ER MEE OM? Workshop voor de Lupus Patiënten Groep op zaterdag 7 november 2009 door Ditta van Dijk, MSc. LUPUS: HOE GA JE ER MEE OM? Workshop voor de Lupus Patiënten Groep op zaterdag 7 november 2009 door Ditta van Dijk, MSc. Twee thema s Ik, mijn ziekte en de buitenwereld Piekeren De oplossingsgerichte methode

Nadere informatie

Op basis van onderstaande items kan je nagaan welke toegevoegde waarde de trainingen

Op basis van onderstaande items kan je nagaan welke toegevoegde waarde de trainingen Beste webbezoeker, Op basis van onderstaande items kan je nagaan welke toegevoegde waarde de trainingen Selfcoaching for business Selfcoaching voor privé gebruik Slaapschool voor jou kunnen hebben. Per

Nadere informatie

ZW ARBO dienstverlening voor het UWV

ZW ARBO dienstverlening voor het UWV ZW ARBO dienstverlening voor het UWV Even voorstellen DHC Wij zijn een expertise bedrijf gericht op het thema duurzame inzetbaarheid en vitaliteit. Goed en gemotiveerd je werk kunnen doen, nu en in de

Nadere informatie

NEUROLOGISCHE AANDOENINGEN EN WERK

NEUROLOGISCHE AANDOENINGEN EN WERK NEUROLOGISCHE AANDOENINGEN EN WERK Vrijdag 4 december 2015 Vrijdag 29 januari 2016 Toelichting Op vrijdag 4 december 2015 en vrijdag 29 januari 2016 organiseert PAO Heyendael van het de tweedaagse cursus

Nadere informatie

Partnercursus Au,sme dr. Els Blijd- Hoogewys. Achtergronden cursus. Ontstaan cursus. Inhoud lezing. Visie cursus. Denkkaders cursus 14-06-2011

Partnercursus Au,sme dr. Els Blijd- Hoogewys. Achtergronden cursus. Ontstaan cursus. Inhoud lezing. Visie cursus. Denkkaders cursus 14-06-2011 Ontstaan cursus Partnercursus Au,sme dr. Els Blijd- Hoogewys NVA, regio Drenthe Veel mannen zonder ASS diagnose Hun vrouwen vallen tussen wal & schip NVA- gespreksgroep de keukentafelgroep voor sommigen

Nadere informatie

Doorsudderen of klaarstomen?

Doorsudderen of klaarstomen? Workshop Doorsudderen of klaarstomen? Zelfmanagementondersteuning in de opleiding tot zorgverlener (ontwerpsessie) 2-5-2012 Doorsudderen of klaarstomen? 1 Doel workshop Ingrediënten verzamelen om de opleiding

Nadere informatie

NVAB-richtlijn blijkt effectief

NVAB-richtlijn blijkt effectief NVAB-richtlijn blijkt effectief Nieuwenhuijsen onderzocht de kwaliteit van de sociaal-medische begeleiding door bedrijfsartsen van werknemers die verzuimen vanwege overspannenheid, burn-out, depressies

Nadere informatie

Centrum voor Vroege Hart en Vaatziekten (CVHV)

Centrum voor Vroege Hart en Vaatziekten (CVHV) Centrum voor Vroege Hart en Vaatziekten (CVHV) Het Centrum voor Vroege Hart- en Vaatziekten (CVHV) is een multidisciplinaire spreekuur voor patiënten die al op jonge leeftijd (onder de 50 jaar) te maken

Nadere informatie

Omgaan met stemmen horen. Steunpunt Stemmen Horen

Omgaan met stemmen horen. Steunpunt Stemmen Horen Omgaan met stemmen horen Steunpunt Stemmen Horen Even voorstellen Wij zijn. Robin Timmers Ineke Litjens Coen Bethlehem Yvonne Doornbos Meina Pettersman Wie zijn jullie? Wat gaan we vandaag doen? Uitleg

Nadere informatie

Opleiding Verlieskunde Verborgen Verlies

Opleiding Verlieskunde Verborgen Verlies Opleiding Verlieskunde Verborgen Verlies Perspectief bij verandering Wie geleerd heeft verborgen verlies te signaleren en hanteren, zal zich zekerder voelen en het contact vol vertrouwen aangaan om zo

Nadere informatie

Chronische longziekten en werk

Chronische longziekten en werk Chronische longziekten en werk Mensen met een longziekte hebben meer moeite om aan het werk te blijven of een betaalde baan te vinden dan de rest van de bevolking. Slechts 42% van de mensen met COPD heeft

Nadere informatie

De Budget Ster: omgaan met je schulden

De Budget Ster: omgaan met je schulden De Budget Ster: omgaan met je schulden Budget Ster Copyright EffectenSter BV 2014 Budget Ster MOTIVATIE EN VERANTWOORDELIJKHEID STRESS DOOR SCHULDEN BASISVAARDIGHEDEN STABILITEIT FINANCIEEL ADMINISTRATIEVE

Nadere informatie

Omgaan met nefrotisch syndroom. Nederlandse Nierdag 3-11-2012

Omgaan met nefrotisch syndroom. Nederlandse Nierdag 3-11-2012 Omgaan met nefrotisch syndroom Nederlandse Nierdag 3-11-2012 Ria Manshanden Nathalie Fonville Maatschappelijk werkers Dienst Maatschappelijk Werk en Patiëntenservice LUMC Team chronisch zieken Programma

Nadere informatie

Aan de slag met de Werk Ster!

Aan de slag met de Werk Ster! Aan de slag met de Werk Ster! Werk Ster Copyright EgberinkDeWinter 2013-2014 Werk Ster Stappen naar werk De Werk Ster helpt je duidelijk te krijgen waar jij op dit moment staat op weg naar werk. Je krijgt

Nadere informatie

Werken met Parkinson. De aard en omvang van arbeidsproblematiek bij mensen met de ziekte van Parkinson

Werken met Parkinson. De aard en omvang van arbeidsproblematiek bij mensen met de ziekte van Parkinson Werken met Parkinson De aard en omvang van arbeidsproblematiek bij mensen met de ziekte van Parkinson Ingrid Sturkenboom Maaike Storm van s Gravesande Ronald Meijer [Geef tekst op] Colofon Werken met Parkinson-

Nadere informatie

Charly s leefstijl Coach

Charly s leefstijl Coach Charly s leefstijl Coach Wij zijn trots om onze deskundige professionals in te kunnen zetten op projecten waar men geïnspireerd wil worden, meer kennis wil over invloed functioneren en leefstijl en gaan

Nadere informatie

Steun voor mensen met kanker aan:

Steun voor mensen met kanker aan: vereniging voor mensen met blaas- of nierkanker Steun voor mensen met kanker aan: blaas nier nierbekken urineleider plasbuis Steun voor u Steeds meer mensen worden geconfronteerd met blaas- of nierkanker.

Nadere informatie

U zorgt voor iemand met dementie. Wie zorgt er voor u?

U zorgt voor iemand met dementie. Wie zorgt er voor u? U zorgt voor iemand met dementie. Wie zorgt er voor u? Uw hart luchten Adviezen inwinnen Uw problemen bespreken Mevrouw Meijers weet wat het is om te zorgen voor iemand met dementie: Zowel mijn buurvrouw

Nadere informatie

Productcatalogus AIRO Visie

Productcatalogus AIRO Visie Productcatalogus AIRO Visie Zorg Agogiek Inspireren Reflecteren Ontwikkelen Meer info? 06-42083525 1 Indeling Inleiding..pagina 3 Algemene Leefstijl (3 uur).. pagina 4 Algemene Leefstijl (20 uur) pagina

Nadere informatie

De PatiëntCoach als hulpmiddel bij zelfmanagementondersteuning, een praktische toepassing

De PatiëntCoach als hulpmiddel bij zelfmanagementondersteuning, een praktische toepassing De PatiëntCoach als hulpmiddel bij zelfmanagementondersteuning, een praktische toepassing Jaap K. Sont, associate professor Afdeling Medische Besliskunde Leids Universitair Medisch Centrum j.k.sont@lumc.nl

Nadere informatie

UMC St Radboud. Mindfulness voor vrouwen met borstkanker

UMC St Radboud. Mindfulness voor vrouwen met borstkanker UMC St Radboud Mindfulness voor vrouwen met borstkanker Patiënteninformatie De diagnose borstkanker is ingrijpend en roept vaak veel emoties en reacties op, niet alleen bij uzelf maar ook bij uw naasten.

Nadere informatie

PREVENTIE VOOR POH-GGZ

PREVENTIE VOOR POH-GGZ PREVENTIE VOOR POH-GGZ ZORG BIEDEN DIRECT EN DICHTBIJ. DAAR STAAT INDIGO VOOR. HET LIEFST IN DE WIJK, LAAGDREMPELIG EN TOEGANKELIJK. VOOR IEDEREEN. MENTALE ONDERSTEUNING DIRECT EN DICHTBIJ INDIGO BIEDT

Nadere informatie

Pilot DBC COPD De rol van zelfmanagement

Pilot DBC COPD De rol van zelfmanagement Pilot DBC COPD De rol van zelfmanagement 10 november 2009 Discussie vragen Ervaringen in de zaal met zelfmanagement programma? Wat zijn je verwachtingen van zelfmanagement bij patienten met COPD in de

Nadere informatie

Doordat bewegen en uitvoeren van activiteiten moeilijker gaat, voelt een kind met DCD zich soms onzeker. Ook kan het activiteiten spannend vinden.

Doordat bewegen en uitvoeren van activiteiten moeilijker gaat, voelt een kind met DCD zich soms onzeker. Ook kan het activiteiten spannend vinden. Onlangs is uw kind gezien in het observatieteam en is de diagnose DCD gesteld. In deze folder leest u wat DCD is, wat de behandeling bij Libra Revalidatie & Audiologie locatie Blixembosch inhoudt en hoe

Nadere informatie

Mindfulness voor mensen met longkanker en naasten

Mindfulness voor mensen met longkanker en naasten Mindfulness voor mensen met longkanker en naasten De diagnose longkanker is ingrijpend en roept vaak veel emoties en reacties op. Niet alleen bij uzelf maar ook bij uw naasten. Uit wetenschappelijk onderzoek

Nadere informatie

In dit e-book geef ik je een aantal tips en oefeningen die je heel gemakkelijk kunt toepassen in jouw dagelijks leven. Probeer ze maar snel uit!

In dit e-book geef ik je een aantal tips en oefeningen die je heel gemakkelijk kunt toepassen in jouw dagelijks leven. Probeer ze maar snel uit! In dit e-book geef ik je een aantal tips en oefeningen die je heel gemakkelijk kunt toepassen in jouw dagelijks leven. Probeer ze maar snel uit! Hartelijke groeten, Petra Melkert Ergotherapeut en mindfulnesstrainer

Nadere informatie

Beoordelingsformulieren

Beoordelingsformulieren Beoordelingsformulieren In elke prestatie zitten zoals hierboven uiteengezet (p. 81) vijf elementen verpakt. Het Takenblad is daarop gebaseerd. Om elk van die vijf elementen grondig te kunnen beoordelen

Nadere informatie

Zelfmanagement. Zelfmanagement bij Oedeem

Zelfmanagement. Zelfmanagement bij Oedeem Vergoeding mogelijk vanuit uw zorgverzekeraar Zelfmanagement bij Oedeem Zelfmanagement Als u chronisch ziek wordt, moet u opnieuw de balans vinden. Uw leven verandert. Door middel van zelfmanagement leert

Nadere informatie

Special Cursusaanbod Bureau Herstel. Bureau Herstel organiseert.

Special Cursusaanbod Bureau Herstel. Bureau Herstel organiseert. Nummer 2, jaargang 4, juli 2015 Special Cursusaanbod Bureau Herstel Beste lezer.. Voor je ligt de Herstel nieuwsbrief. Deze keer met als onderwerp het cursusaanbod van Bureau Herstel. Cursusaanbod voor

Nadere informatie

Voorbereiden op het keukentafelgesprek?

Voorbereiden op het keukentafelgesprek? Voorbereiden op het keukentafelgesprek? Deze brochure helpt u daarbij! 2015 een coproductie van: Voor kinderen, partners, verwanten, vrijwilligers die mantelzorgtaken vervullen voor hen die hun dierbaar

Nadere informatie

Preventie van werkdruk in de bouwsector. Werknemer

Preventie van werkdruk in de bouwsector. Werknemer Preventie van werkdruk in de bouwsector Werknemer Inhoud Wat is werkdruk/stress? Welke factoren bevorderen stress op het werk? Hoe herken ik stress-symptomen bij mezelf? Signalen van een te hoge werkdruk

Nadere informatie

Van werkdruk naar werkplezier

Van werkdruk naar werkplezier Van werkdruk naar werkplezier Het Programma Onze visie Werkdruk leidt tot minder werkplezier, wrijving in de samenwerking en op termijn mogelijk verzuim door stressklachten. Als medewerkers echter uitgedaagd

Nadere informatie

Evaluatie netwerkbijeenkomst Autisme bij meisjes en vrouwen

Evaluatie netwerkbijeenkomst Autisme bij meisjes en vrouwen Evaluatie netwerkbijeenkomst Autisme bij meisjes en vrouwen D a t u m 4 s e p t e m b e r 2 0 1 4 V o o r b e r e i d i n g S a r r o n d e r d e e l v a n d e P a r n a s s i a G r o e p ( F e r r y v

Nadere informatie

MS Vereniging Nederland Regio Brabant West Paganinistraat 11 5144 XN Waalwijk T 0416-333074 www.msvereniging.nl

MS Vereniging Nederland Regio Brabant West Paganinistraat 11 5144 XN Waalwijk T 0416-333074 www.msvereniging.nl November 2009 MS Vereniging Nederland Regio Brabant West Paganinistraat 11 5144 XN Waalwijk T 0416-333074 www.msvereniging.nl Beste Leden, Met deze nieuwsbrief informeren wij u graag over de laatste ontwikkelingen

Nadere informatie

ENERGIEK. Bewegingsprogramma bij chronische neurologische aandoeningen

ENERGIEK. Bewegingsprogramma bij chronische neurologische aandoeningen ENERGIEK Bewegingsprogramma bij chronische neurologische aandoeningen Achtergrond Bewegen is goed, voor iedereen! Dat is wat u vaak hoort en ziet in de media. En het is waar, bewegen houdt ons fit en

Nadere informatie

Omgaan met chronische verm index:omgaan met chronische verm index :39 Pagina. Voorwoord 13

Omgaan met chronische verm index:omgaan met chronische verm index :39 Pagina. Voorwoord 13 Inhoud Voorwoord 13 1 Wat is er aan de hand? 17 Twee typerende voorbeelden 17 Vermoeidheid 19 Vermoeidheid als een nuttig signaal 19 Vermoeidheid en stress 20 Vermoeidheid bij een ziekte 20 Vermoeidheid

Nadere informatie

Chronisch ziek? Voel je beter met Kom Verder. Kom Verder met inspirerende ervaringsverhalen minder medicijnen meer energie makkelijke leefstijltips

Chronisch ziek? Voel je beter met Kom Verder. Kom Verder met inspirerende ervaringsverhalen minder medicijnen meer energie makkelijke leefstijltips Chronisch ziek? Voel je beter met Kom Verder Kom Verder met inspirerende ervaringsverhalen minder medicijnen meer energie makkelijke leefstijltips Zo kunt u beter voor uw gezondheid zorgen Beter leven

Nadere informatie

Wat kan je als leidinggevende doen om psychosociale moeilijkheden bij medewerkers bespreekbaar te maken?

Wat kan je als leidinggevende doen om psychosociale moeilijkheden bij medewerkers bespreekbaar te maken? Infofiche werkgever_analyse Wat kan je als leidinggevende doen om psychosociale moeilijkheden bij medewerkers bespreekbaar te maken? Psychosociale moeilijkheden opmerken is geen evidentie. Evenmin is het

Nadere informatie

Cursus Parkinson? Houd je aandacht erbij!

Cursus Parkinson? Houd je aandacht erbij! Cursus Parkinson? Houd je aandacht erbij! Cursus Parkinson? Houd je aandacht erbij! Bijeenkomst 2 Parkinson en veranderingen in het denken 2 Doelen van de cursus 1. Inzicht in veranderingen in het denken

Nadere informatie

STAPPENPLAN PREVENTIE VAN EENZAAMHEID IN DE EERSTE LIJN

STAPPENPLAN PREVENTIE VAN EENZAAMHEID IN DE EERSTE LIJN STAPPENPLAN PREVENTIE VAN EENZAAMHEID IN DE EERSTE LIJN Doelen Het voorkomen, oplossen en/of verwerken van eenzaamheid bij ouderen: 1. Het vaststellen van de mate van eenzaamheid; 2. Het onderscheiden

Nadere informatie

Hulpmiddelen voor werknemers 1

Hulpmiddelen voor werknemers 1 Hulpmiddelen voor werknemers 1 Oriënterende vragenlijsten Vragenlijst Inzetbaarheid algemeen Mini-scan Duurzame Inzetbaarheid Duurzame Inzetbaarheid Index Performance Beschrijving De korte versie van de

Nadere informatie

Mindfulness omgaan met wat er is workshop Parkinson café

Mindfulness omgaan met wat er is workshop Parkinson café Mindfulness omgaan met wat er is workshop Parkinson café Yvonne Kuijsters Kennismaken met mindfulness Wat is mindfulness Wat brengt het mij, wat heb ik eraan? Aandacht Aandacht is een vorm van oplettendheid.

Nadere informatie

Training Resultaatgericht Coachen

Training Resultaatgericht Coachen Training Resultaatgericht Coachen met aandacht voor zingeving Herken je dit? Je bent verantwoordelijk voor de gang van zaken op je werk. Je hebt alle verantwoordelijkheid, maar niet de bijbehorende bevoegdheden.

Nadere informatie

Interessen: Wat vind ik leuk?

Interessen: Wat vind ik leuk? Interessen: Wat vind ik leuk? Opdracht 1: Zet een kruisje bij de punten die je leuk vindt om te doen. Omcirkel vervolgens drie punten die je het allerleukst vindt om te doen. Ik vind het leuk om iets van

Nadere informatie

6.2.1 Dealen met afleiding onderweg

6.2.1 Dealen met afleiding onderweg Stap 6: Deel 2 6.2.1 Dealen met afleiding onderweg In het tweede deel van jullie experiment ga je verder met het ondernemen van ACTies die je met de anderen hebt afgesproken te doen. Daarnaast krijg je

Nadere informatie

Herstellen doe je zelf; Evaluatie van een cliëntgestuurde cursus

Herstellen doe je zelf; Evaluatie van een cliëntgestuurde cursus Herstellen doe je zelf; Evaluatie van een cliëntgestuurde cursus Dr. Hanneke van Gestel-Timmermans Dr. Evelien Brouwers Dr. Marcel van Assen Prof. dr. Chijs van Nieuwenhuizen Herstellen doe je zelf Ontwikkeld

Nadere informatie