DOSSIER: ZOMERZOEKTOCHT: RETIE

Transcriptie

1 GOEDENDAG Tweemaandelijks personeelsblad van het ministerie van de Vlaamse Gemeenschap - eenentwintigste jaargang - nr 2 - mei-juni 2005 DOSSIER: ZOMERZOEKTOCHT: RETIE TOPONTMOETING MET NOËL VAN GINDERACHTER REPORTER TROUW AAN HET LAND OF AAN HET AMBT? AFDELING BINNENLANDSE AANGELEGENHEDEN WEST-VLAANDEREN JONGE LEEUW JIMMY HUNNINCK ACTUEEL AMBTENAREN STAKEN Afgiftekantoor 1099 Brussel X; P509302

2 IN DE SCHIJNWERPERS 25 MAART, EEN STAKINGSDAG Actueel: Ambtenaren staken OVER KIPPEN EN KOFFIEPAUZES Topontmoeting met Noël Van Ginderachter 85% VAN DE VLAAMSE AMBTENAREN NEEMT OPENBAAR VERVOER Speciaal: Met de trein naar Brussel AFDELING BINNENLANDSE AANGELEGENHEDEN WEST-VLAANDEREN Afdeling onder de loep: Tussen burger en bestuur LENTESCHOONMAAK MET PLOEG Speciaal: Tien jaar plannen en evalueren EEN KIND VAN HET NET Jonge leeuw: Jimmy Hunninck MOETEN APPARATEN ALTIJD PARAAT STAAN? Speciaal: Milieuzorg bij de Vlaamse overheid DOSSIER: ZOMERZOEKTOCHT 2005 PRINSELIJKE DUATLON IN RETIE! wegwijzers 29 e-government 33 emancipatiezaken 34 ICT 37 IMZ 38 vorming 39 verstrikt in het web 41 sociale dienst 44 personeelszaken 47 BBB 48 tribune 35 taaltobbe/uitgelezen 37 proefstuk 40 doedingen cultuur varia 2 fotofoto 3 nieuws & nieuwtjes 12 reporter ter plaatse 42 komen en gaan 46 in memoriam

3 ONDER COLLEGA S GOEDENDAG Tweemaandelijks personeelsblad van het ministerie van de Vlaamse Gemeenschap eenentwintigste jaargang - nr 2 mei-juni 2005 Redactieraad voorzitter: Frank Van Swalm departementale vertegenwoordigers en kernredactie: Leen De Dycker (COO) Maarten De Gendt (COO) Hilde Desmedt (COO) Natalie Hulsen (COO) Annemie Morren (COO) Karen Vanden Auweele (COO) Tom Goossens (AZF) Gitti Van den Borre (WIM) Linda Baumans (OND) Liesbeth Van Huffelen (WVC) Kris Maison (EWBL) Anne Persyn (LIN) Vaste medewerkers: Bibliotheek departement Coördinatie; Wini Condic Begov (Vlaamse Infolijn- COO); dienst Emancipatiezaken (AZF); Gepensioneerdenvereniging; John Keirsbulck (IMIS-AZF); Godfried Knipscheer (COO); Tina Mafrans (ICT); Martine Noynaert (IMIS-AZF); Vincent Sennesael (COO); Sociale Dienst (AZF); Taaladvies (COO); Anne Van Autreve (CCM-LIN); Inge Van Belle (EDS- Telindus); André Verdren (COO); Vorming (AZF) Soep door Hilde Desmedt Hoofd- en eindredactie: Natalie Hulsen Coördinatie: Natalie Hulsen Redactiesecretariaat: Simone Vervloessem Contactadres: Boudewijnlaan 30, toren C, 6de verdieping, kamer 6C50, 1000 Brussel, tel.: , fax: , goedendag@vlaanderen.be, website: Nee, het is niet gepland. Het wordt geen beurtrol, mocht u dat soms denken. Door omstandigheden - par la force des choses, zoals onze Franstalige medemensen dat zo mooi zeggen - neem ik nog eventjes de fakkel en de pen over. Niet dat ik erom zat te springen. Verre van. Want waarover moet een mens het altijd hebben? Over de Grote Staking misschien? Ja, die van ons. Tienduizend man op straat of waren het er twintigduizend? Veel kabaal, straffe taal en gerol met de spierballen. Met minder volk hetzelfde werk doen? No way. Over ons lijk. Of toch over dat van de vakbonden. Nu, we zien wel. Dit is een land van geven en nemen. Hier wordt de soep nooit zo heet gegeten als ze wordt opgediend. Vraag is alleen wie deze keer de soep opdient en wie ze opeet. Over soep gesproken. Ik zou het ook over PLOEG kunnen hebben. Niet dat er een verband is. Hoewel. Ik hoor links en rechts nogal eens zeggen dat het hele systeem in de soep begint te draaien. En dat het altijd dezelfde zijn die met de balletjes gaan lopen. Die soep brengt mij waar ik eigenlijk zijn wil. Op een feestje. Ter ere van het boek dat emancipatievrouw San Eyckmans op de valreep van haar mandaat nog van zich heeft afgeschreven. Eerste Hulp bij Leidinggeven. Zeer leesbaar boekje trouwens. Maar het gaat mij eigenlijk om de receptie. Zoals altijd loopt daar schoon en interessant volk rond. Zo kwam ik er een madame tegen die gedelegeerd bestuurder of ceo - enfin, iets heel belangrijks - was in een bedrijf dat lichtarmaturen maakt. Kortom, een verlichte geest. Ze had heel zinnige dingen gezegd tijdens het debat dat aan de receptie voorafging. Over leidinggeven en hoe vrouwen en mannen daarmee omspringen en over hoe de kloof tussen privé en overheid steeds kleiner wordt als het op management aankomt. Bij een hapje en een tapje raakte ik met haar aan de klap. Bedrijfsgewijs had ze af en toe te maken met de Vlaamse overheid die, zo zei ze, nergens over hoorde te blozen als het om performantie en klantvriendelijkheid ging. Alleen begreep ze niet waarom de ambtenaren zo weinig fierheid toonden. Geen mooier, nuttiger bezigheid toch dan de gemeenschap dienen? Over die soep heb ik maar wijselijk gezwegen. Aan dit nummer werkten ook mee: Yves Decuypere, Eddy Degroot, Herwin De Kind, Freija De Smet, Ingrid Pelssers, Lieven Raes, Gerda Serbruyns, Tjörven Stuer Foto s: Yves Decuypere, Niels Donckers, Ronny Heirman, Peter Van Hoof en André Verdren Cartoons: Kofi en Nix Lay-out: Tabeoka, Leuven Druk: Die Keure, Brugge Verantwoordelijke uitgever: ministerie van de Vlaamse Gemeenschap departement Coördinatie Frank Van Swalm Boudewijnlaan 30, 1000 Brussel 1

4 FOTOFOTO Als lezer van Goedendag kunt u een foto in verband met uw werk opsturen naar onze redactie. Surf naar de Goedendagsite voor informatie over de technische criteria waaraan uw foto moet beantwoorden. Als uw inzending bekroond wordt, verschijnt ze in deze rubriek, samen met uw naam en een woordje uitleg. Bovendien wordt u beloond met een aankoopcheque. Ingestuurd door Bert Frans, ingenieur bij de afdeling Zeeschelde (LIN) WIEWATHOE? In de zomer van 2004 was het Copernicusgebouw in Antwerpen voor één keer te bezichtigen vanuit een wel heel bijzondere gezichtshoek. Voor het gebouw was er immers een bouwput uitgegraven. Tijdens een bezoek aan de werkzaamheden maakte Bert Frans van de gelegenheid gebruik om vanuit die put een foto van het indrukwekkende uitzicht te nemen. Samen met zijn collega s kwam hij kijken naar de manier waarop de bouwput gestabiliseerd wordt. Een leerrijke ervaring, want bij zijn werk als ingenieur heeft hij dagelijks te maken met het bouwen van bruggen, kaaien en sluizen. Op de plaats van de bouwput bevindt zich nu een parkeerplaats en erbovenop worden kantoren gebouwd. 2

5 NIEUWS & NIEUWTJES foto Peter Van Hoof Minder regels, meer eenvoud? Kafka en wetsmatiging ten spijt, wordt de wettenbrij jaar na jaar dikker. Het Belgisch Staatsblad telde vorig jaar pagina s met nieuwe wetten, decreten, koninklijke besluiten, beslissingen en mededelingen. In vijftien jaar tijd verviervoudigde het aantal nieuwe regels dat jaarlijks wordt gepubliceerd. Ook de Vlaamse Gemeenschap doet zelf een flinke duit in het wetzakje. Zo steeg het aantal gepubliceerde decreten van 46 in het jaar 2000 naar 171 verleden jaar. Het aantal besluiten van de Vlaamse Regering steeg eveneens spectaculair: 605 in 2004 tegenover 412 in In totaal was de Vlaamse Gemeenschap goed voor pagina s in het Staatsblad van verleden jaar. Volgens de Kenniscel Wetsmatiging moet men die cijfers wel nuanceren. Het volume regelgeving doen dalen lukt in vrijwel geen enkel Europees land. Deze cijfers zijn bovendien ruw. Ze geven immers enkel de toename en niet de afname van de regelgeving weer. Volgens die collega s is de kwaliteit van de regelgeving belangrijker dan het volume. En daar wordt sinds januari 2005 werk van gemaakt. De compensatieregel en de RIA-toets staan daar garant voor. Te laat? Buiten blijven! Wie te laat op het werkt arriveert, mag niet meer binnen. Zo vergaat het de Kameroense ambtenaren, althans als ze meer dan een halfuur te laat komen. President Biya wil op die manier zijn dienaars wakker schudden en het absenteïsme aanpakken. In Kameroen viert corruptie hoogtij en de president wijt dat onder andere aan de traagheid en starheid van het overheidsapparaat. Onze Kameroense collega s zijn er alvast niet over te spreken. Op het werk geraken, laat staan op tijd komen, is allesbehalve vanzelfsprekend in het Midden-Afrikaanse land. Meer dan tien jaar geleden ging de nationale busmaatschappij over de kop en sindsdien rijden er geen bussen meer in de hoofdstad Yaoundé. Gelukkig relativeren de ambtenaren de hetze en hopen ze dat de storm wel zal overwaaien: Dit is een typisch voorbeeld van de overijverigheid van iemand die pas verkozen is, vertellen de Kameroense staatsdienaars. Meester, hij begint weer Ministers zijn ook maar mensen. Logisch dus dat ze elkaar soms irriteren. Net zoals u en ik wel eens de kriebels krijgen van een collega. Maar als minister loop je natuurlijk veel meer in de kijker. Voor een minister-president is het niet leuk om in de pers te lezen dat zijn regeringsleden kwajongensstreken met elkaar uithalen. Daarom namen de Vlaamse regeringsleden in maart een deontologische code aan voor zichzelf. Zo mogen ze geen ondoordachte of voorbarige verklaringen afleggen, zelfs niet in besloten kring. Ook een standpunt uitdrukken waardoor een ander regeringslid in het gedrang komt, kan niet, net zomin als een voorbehoud maken bij een collegiaal genomen beslissing. Onze ministers mogen ook niet meer betogen, tenzij de hele regering erachter staat. 3

6 NIEUWS & NIEUWTJES Cultuur in de binnenstad Als alles volgens plan verloopt, nemen de collega s van de administratie Cultuur eind september hun intrek in het majestueuze Arenberggebouw in hartje Brussel. De Vlaamse minister van Cultuur, Jeugd, Sport en Brussel en zijn kabinetsmedewerkers gingen hen eind maart van dit jaar al voor. Later volgen ook de administratie Media en Bloso. Minister Bert Anciaux en zijn entourage blijven daarmee als enigen in de Brusselse binnenstad. De andere ambtenaren en ministeriële kabinetten zullen in de toekomst immers vooral in de Noordwijk worden gehuisvest. Reden hiervoor: cultuur is het middel bij uitstek om de Vlaamse aanwezigheid in Brussel te versterken. De nieuwe werkstek zal worden ingericht volgens de principes van anders werken. In een eerste fase komen er al landschapsbureaus, maar thuiswerken zal om financiële redenen pas later mogelijk zijn. Heel wat collega s hebben het daar echter niet op begrepen. Ruim 140 van hen tekenden een petitie waarin ze de minister vragen om anders werken ofwel ineens volledig ofwel helemaal niet in te voeren. U kunt de stand van zaken over de verhuisplannen volgen op een speciaal daarvoor ontworpen intranetsite. intra.wvc.vlaanderen.be/cultuur/interne_werking/verhuis Dertig paasmanden gewonnen We kregen massaal veel reacties binnen op onze lezersenquête. Blijkbaar bent u echt begaan met uw personeelsblad en geeft u met plezier uw mening over Goedendag. Of zat u al helemaal in de paassfeer en zag u het wel zitten om lekker te kunnen snoepen van een van de dertig paasmanden? Wat er ook van zij, op 23 maart hadden we al meer dan achthonderd ingevulde enquêtes van u ontvangen. De schuldige hand van een vieze oude man trok er dertig winnaars uit, die hun paasweekend goed konden beginnen met een heerlijke mand lekkernijen. Hun namen vindt u terug op de website van Goedendag. Een overzicht van de leukste en belangrijkste resultaten mag u verwachten in het volgende nummer van Goedendag. Afval sorteren blijft een must Net nu we op steeds meer plaatsen in ons ministerie ons afval gescheiden inzamelen, bericht de pers dat ons huisvuil weer in één zak zou kunnen. Het idee kwam van minister van Leefmilieu Kris Peeters, zo lazen we. Is het dan gedaan met sorteren? Nee hoor, sorteren blijft de beste manier om de afvalberg te beheersen, licht de OVAM toe. Wel willen we onderzoeken of we sommige afvalfracties via nieuwe sorteertechnieken ook achteraf kunnen scheiden. Sommige fracties die nu nog bij het restafval belanden, kunnen we misschien beter selectief inzamelen voor recyclage. Of misschien mogen andere afvalstoffen, die nu bijvoorbeeld nog bij het klein gevaarlijk afval horen, dankzij betere verwerkingstechnieken veilig bij het restafval. De komende drie jaar gaan we dat grondig onderzoeken. Tot 2008 komen er zeker geen grote veranderingen. Blijven sorteren - zowel thuis als op het werk - is dus de boodschap! 4

7 NIEUWS & NIEUWTJES Antwerpse ring: collega wijst de weg Niet minder dan 48 omleidingen... Wie de Antwerpse ring op moet, kijkt beter goed uit zijn ogen. Vooral omdat heel wat omleidingen regelrecht tegen de gewone rijrichting in lopen. Het is dan ook een hele klus om de verkeersstroom vlot en veilig door de doolhof te loodsen. Collega Danny Van Cauwenberghe van de afdeling Wegen en Verkeer Antwerpen heeft er een fulltimejob aan. Goede communicatie, zo leert de ervaring, is al de helft van het werk. Een duidelijke bewegwijzering is daar een onmisbaar onderdeel van. Duizenden borden heeft hij al geplaatst tot in West-Vlaanderen en Limburg, want al vanaf daar moet het vrachtverkeer de juiste kant op worden gestuurd. De hele wegwijzeroperatie past in het omkaderend minder-hinderprogramma dat de ongemakken voor de automobilist zo veel mogelijk moet beperken. Minder ziek Wie zich goed voelt op het werk, is minder ziek. Daarom probeert het ministerie van de Vlaamse Gemeenschap al jaren de combinatie tussen werk en privé-leven zo makkelijk mogelijk te maken. Daar begint het nu de vruchten van te plukken: de laatste jaren daalde het ziekteverzuim in ons ministerie. Dat zou voor een stuk te danken zijn aan de uitstapregeling voor 56-plussers. Het ziekteverzuim is immers het hoogst bij de oudere collega s. Toch zijn we nog behoorlijk veel ziek. Volgens het Beleidsrapport Personeel en Organisatie waren we in 2003 met zijn allen ruim dagen ziek. Ruim 40% van die afwezigheden waren er voor een dag. Een kleine helft daarvan viel op een maandag of vrijdag. Vrouwen blijken ook vaker ziek te zijn dan mannen, wél gaan ze sneller weer aan de slag. Hoe hoger onze opleiding en hoe groter onze verantwoordelijkheden, hoe minder we onze plicht verzaken. Ander goed nieuws is dat ruim een derde van de collega s geen enkele dag afwezig was. In de spits Weg geblokkeerd in Hoepertingen door omgekantelde vrachtwagen, vijf kilometer file op de Ninoofsesteenweg door wegwerkzaamheden Wat er ook gebeurt op de Vlaamse wegen, u krijgt het heet van de naald te lezen op uw scherm. Het enige wat u moet doen is inschrijven op Spitsmail, de dienst die het Verkeerscentrum Vlaanderen midden maart lanceerde. U krijgt dan de meest recente verkeersinformatie in uw mailbox. U bepaalt zelf over welke wegen u filewaarschuwingen krijgt, welke soort informatie u ontvangt en op welke tijdstippen u een mailtje krijgt. Begin april waren er al 1360 inschrijvingen. En er zit nog meer in de pijplijn. Later dit jaar kunt u zelfs bekijken wat er zoal gebeurt op de Vlaamse wegen. Een selectie van livecamerabeelden zal dan te zien zijn op de website van het Verkeerscentrum. Het Verkeerscentrum is een onderdeel van de afdeling Verkeerskunde en de afdeling Elektriciteit en Mechanica Antwerpen. Wilt u ook iets kwijt? Hebt u een nieuwtje van algemeen belang, een anekdote over het werk, een lopend onderzoek, een interessante cursus of een mededeling van openbaar nut? Laat het ons weten: wij kijken uit naar berichten uit het hele ministerie! Ons adres: Redactie Goedendag, kamer 6C50, Boudewijnlaan 30, 1000 Brussel goedendag@vlaanderen.be; tel.:

8 ACTUEEL AMBTENAREN STAKEN Een algemene staking. Nog nooit had ons ministerie er een meegemaakt. Maar op 25 maart was het zover. Op verschillende plaatsen in het land werden gebouwen, bruggen en sluizen afgesloten. Het gemeenschappelijk vakbondsfront van ACOD en CCOD protesteerde daarmee tegen besparingen op de personeelskredieten. Zowat twaalf procent van de ambtenaren staakte, terwijl nog eens een kwart een dagje vakantie had genomen. door Maarten De Gendt Vakbondsmilitanten brengen hun eisen over aan het kabinet van de minister-president. In de dagen na de staking vroegen we meer uitleg over het conflict aan vakbondsafgevaardigden Hilaire Berckmans (ACOD) en Ann Vermorgen (CCOD), en aan Frank Franceus, adjunct-kabinetschef van minister van Bestuurszaken Geert Bourgeois. Als u dit leest, zijn we weer een maand verder en is de situatie mogelijk weer gewijzigd. WERKDRUK We zijn tegen de huidige besparingen op de personeelsuitgaven, vat Hilaire Berckmans de kern van het probleem samen. Die zullen het personeelsbestand onvermijdelijk verkleinen. Collega s die vertrekken, worden niet vervangen, 6 waardoor de werkdruk verhoogt voor wie blijft. Bovendien vrezen wij dat verloven die een gunst zijn, sneller geweigerd zullen worden vanwege een personeelstekort. Er zijn ons ook al gevallen bekend van contractuelen die op het einde van hun contract geen nieuw contract meer kregen, terwijl dat vroeger wel altijd het geval was. MINDER MENSEN Dat er in de Vlaamse overheidsuitgaven besparingen nodig zijn, wist u natuurlijk al. In oktober 2004 besliste de Vlaamse Regering om een deel van die besparingen te realiseren door een algemene wervingsstop in de Vlaamse overheid. Wie op pensioen ging of vrijwillig ontslag nam, zou niet meer vervangen worden. De regering hoopte daarmee tegen eind ,8 miljoen euro te besparen. In de daaropvolgende maanden bleek dat het op het terrein niet zo eenvoudig lag. Uiteindelijk besliste de regering op 4 februari dat ze slechts 14,5 miljoen euro zou besparen op de personeelskredieten: 9 miljoen bij de VOI s, en 5,5 miljoen bij het ministerie, inclusief de DAB s. Dat maakt het mogelijk dat er toch nog personen vervangen en aangeworven worden, verklaart Frank Franceus, alleen zullen het er minder zijn dan gehoopt. Er is dus geen wervingsstop meer in de zin dat er helemaal niet meer geworven kan worden. Als we rekenen dat de gemiddelde loonkosten per jaar van een

9 ACTUEEL ambtenaar euro bedragen, dan halen we de besparing van 5,5 miljoen euro in het ministerie door ongeveer een op drie vertrekkers niet te vervangen, of zo n 150 mensen op een totaal van personeelsleden. Omdat vertrekkers die met pensioen gaan, op het einde van hun loopbaan zitten en de loonkosten voor hen dus hoger liggen dan de gemiddelde loonkosten, halen we misschien nog sneller het besparingsbedrag. De personeelskredieten, die voordien in één pot zaten, werden ook verdeeld over de zeven departementen, als een vorm van responsabilisering. Elk departement kan zo zelf het beste inschatten welke personeelsleden het wel wil vervangen en welke niet. Overigens hebben we de personeelsleden met contracten van bepaalde duur nooit bij de uitstroom gerekend. Die personeelsleden kunnen - net als vroeger - een nieuw contract krijgen als hun contract afloopt, maar dat is een beslissing die bij de departementen zelf ligt. In principe kan iedereen die in dienst is, ook in dienst blijven. Alleen zal niet iedereen die met pensioen gaat, die vrijwillig ontslag neemt of die overlijdt, vervangen worden. PERSONEELSPLANNEN Voor de vakbonden is dat niet voldoende. Berckmans: Voor ons moet elke persoon die vertrekt, vervangen worden. Bij verscheidene diensten heerst nu al een onderbezetting tegenover de personeelsplannen. Bij de afdeling Wegen en Verkeer bijvoorbeeld werken nu al ruim tachtig mensen minder dan bepaald is in het personeelsplan. Volgens ons zijn de personeelsaantallen in die plannen slechts absolute minima. We aanvaarden niet dat de regering daar nu nog op wil besparen. We zijn bereid de plannen te evalueren, maar niet om een vooraf bepaalde besparing te realiseren. De komende weken willen we inderdaad inventariseren wat de invloed van de besparingen zal zijn op de personeelsplannen, antwoordt Franceus. Uiteraard willen we daarbij ook bekijken of we de personeelsplannen moeten bijsturen in het kader van de reorganisatie van de Vlaamse overheid. Als we een duidelijk overzicht hebben, kunnen we nagaan of we maatregelen moeten nemen. UITDOVENDE UITSTAPKOSTEN Franceus vervolgt het verhaal: Omdat de besparing van 14,5 miljoen euro minder groot is dan de regering in oktober had vooropgesteld, zocht ze naar andere besparingsmogelijkheden. Die vond ze bij de kosten voor de vervroegde uitstapregeling. De ambtenaren die de uitstapregeling genieten, krijgen een wachtgeld tot ze de pensioengerechtigde leeftijd bereiken. De kredieten voor de uitstapkosten werden uit de De garagepoort van het Copernicusgebouw werd een dagje hermetisch afgesloten. departementale personeelskredieten gelicht en op een uitdovend interdepartementaal krediet geplaatst. Vanaf 2006 dalen de uitstapkosten spectaculair, en tegen 2008 moet het ministerie die niet meer betalen omdat de uitstappers dan allemaal met pensioen zijn. In totaal gaat het om 12,5 miljoen euro. Wat we met dat vrijgekomen bedrag zullen doen, is een belangrijk onderwerp in de dialoog met de vakbonden. Voor de vakbonden is dat inderdaad een breekpunt. We willen dat die 12,5 miljoen euro van de uitstapkosten het personeelsbeleid ten goede komt, vertelt Ann Vermorgen. Dat bedrag moet weer opgenomen worden in de departementale weddenkredieten. Dat is een van onze basiseisen. Voorts willen we dat de regering de besparingen op de personeelsuitgaven intrekt, dat ze de personeelsplannen volledig uitvoert en invult, en dat ze bij de screening ervan met het oog op de reorganisatie vertrekt van de bestaande plannen. Tot slot willen we dat er gezocht wordt naar alternatieve pistes voor besparingen, zonder aan de personeelskredieten te raken. We willen de dialoog blijven aangaan, maar zolang niet voldaan is aan onze voorwaarden, blijven we actie voeren. ULTIEM WAPEN De derde erkende vakbond VSOA deed niet mee aan de staking. Een staking is het ultieme actiewapen, aldus Jos Mermans van VSOA, en wij achten het niet opportuun om daarnaar te grijpen op de vooravond van een lang paasweekend. Dat is zo beslist door onze algemene ledenvergadering. We hebben wel ongeveer dezelfde eisen als ACOD en CCOD, en we zijn ook bereid tot acties als de overheid daar geen rekening mee houdt. 25 MAART: EEN STAKINGSDAG 8 uur - Gent, Van Eyckstraat. Sinds zes uur s ochtends bewaakt een groepje militanten de toegangsdeur en de garagepoort. Werkwillige collega s komen even kijken of ze binnen kunnen, en keren gelaten weer naar huis. De staking is een succes, al is het maar omdat er nog nooit zoveel over de vakbonden en de wervingsstop is gepraat als nu, aldus een woordvoerder. 9 uur - Brussel, Noordwijk. De stakersposten zijn geconcentreerd rond de grootste gebouwen, zoals het Consciencegebouw. Enkele collega s uit de North Plaza stellen sip vast dat de toegang tot hun gebouw niet is afgesloten. De meeste collega s kunnen naar huis, maar wij moeten nog een dagje werken. Jammer. 10 uur - Antwerpen, Copernicusgebouw. Ook hier is het gebouw al de hele ochtend hermetisch afgesloten. Werkwillige collega s hebben net als in de andere steden een zakje chocolade-eieren gekregen. Wij blijven hier staan tot drie uur en dan nemen we ons uurtje dienstvrijstelling, grapt een militant. De sfeer is opperbest. 11 uur - Brussel, Martelarenplein. Alle militanten trekken naar het Martelarenplein. Een kleine delegatie gaat het kabinet van de minister-president binnen. De rest maakt het zich gezellig op het zonovergoten plein. Wij zijn hier niet om te klagen, vertelt er een, want de Vlaamse overheid is een uitstekende werkgever. Wij protesteren enkel tegen de recente besparingen. Uiteindelijk komt de delegatie weer buiten, zonder resultaat. We beraden ons over verdere acties, kondigen de leiders aan. 13 uur - Brussel, Boudewijngebouw. In de lege gangen heerst een serene stilte. Hier en daar is toch een collega binnengeraakt. Ik heb nog nooit zo efficiënt kunnen werken als vandaag, fluistert er een. 7

10 TOPONTMOETING Heel wat waardevolle mensen vallen uit de boot omdat men zoveel gewicht toekent aan de resultaten van het assessment. foto Peter Van Hoof

11 TOPONTMOETING Gesprek met Noël Van Ginderachter, waarnemend directeur-generaal van de administratie Beheer en Kwaliteit Landbouwproductie (EWBL) Over kippen en koffiepauzes Een levensgroot schilderij met een grazende stier aan de muur, een beeld van kloeke Brabantse trekpaarden op de kast en achter de tafel een man die alles weet over kaas, over kruisingen tussen Bleu de Maine- en Texelschapen, over echte en valse dioxinekippen en over het belang van een koffiepauze als managementinstrument. Een gesprek met een biolabel. door Hilde Desmedt Merkwaardig toch dat in een land waar alsmaar minder boeren zijn, het landbouwbeleid nog zo vaak voor commotie zorgt. Dat komt volgens mijn gesprekspartner onder andere omdat Europa nu de touwtjes in handen heeft. In België is het landbouwbeleid geregionaliseerd, maar voor Europa moeten we met één stem spreken. Europa (er)kent alleen nationale staten. Gevolg: eindeloos gepalaver om een nationaal compromis te vinden. Trek de lijn door, en laat de gewesten hun eigen beleid uitstippelen en uitvoeren, zegt Noël Van Ginderachter. Een logische en consequente beslissing. Maar logica en politiek zijn geen twee handen op één buik. Dat heeft het dioxinekippenverhaal nog maar eens bewezen. Goedendag: Vertel. Noël Van Ginderachter: We wisten van in het begin toen de crisis uitbrak dat er geen echt gevaar was. Maar de trein was niet meer te stoppen. Alles werd zo uitvergroot. Heel die heisa heeft enorme gevolgen gehad voor de landbouwsector. Twee ministers moesten opstappen. Ik was toen adviseur-generaal bij het federale Ministerie van Middenstand en Landbouw en kreeg de opdracht om heel die Federaal wordt er nog veel meer hiërarchisch gewerkt met officiële nota s. schadevergoeding administratief te regelen. Dat was een enorme klus. Er zijn zo maar eventjes aanvraagdossiers ingediend. Het ging ook om een gigantisch bedrag: zo n 6 miljard Belgische frank. Maar ik kreeg een eigen budget en mocht zelf personeel aanwerven. We hebben dus snel en efficiënt kunnen werken. Goedendag: Klinkt daar een zeker heimwee naar die tijd? Noël Van Ginderachter: Ik hou van een snelle aanpak, ja. Ik wil vooruit, werk graag resultaatgericht. Als er problemen zijn, moet je ze direct aanpakken. Toen we van het federale niveau naar Vlaanderen overstapten, wilden we zo snel mogelijk starten met de nieuwe structuur. Maar die is er nog altijd niet. Met alle gevolgen van dien: ingewikkelde overgangsstructuren, onduidelijke situaties. Men maakt het allemaal ook zo moeilijk. Die massa s teksten, dat jargon. Neem nu bijvoorbeeld de aanstelling van afdelingshoofden. Zo n assessment is toch een zware en omslachtige procedure. Als je geen twee bladzijden volschrijft is je interne potentieelinschatting niet goed. Heel wat waardevolle mensen vallen uit de boot omdat men zoveel gewicht toekent aan de resultaten van het assessment. Ik heb de indruk dat men een paraplusysteem hanteert: dat is nu eenmaal de methode, daar kunnen we niet van 9

12 TOPONTMOETING DOORGELICHT Wie is uw lievelingsschilder? Achille Van Sassenbroeck Wat is uw lievelingsmuziek? Moderne muziek uit de jaren zestig en zeventig (jeugdherinneringen) Welk historisch personage bewondert u het meest? Martin Luther King Welke eigenschap waardeert u het meest? Eerlijkheid en oprechtheid Wat is voor u het volkomen geluk hier op aarde? Zich nuttig kunnen maken voor gezin en vrienden Wat doet u het liefst? Op zonnige dagen met mijn gezin fietsen in de natuur en ze trakteren op een etentje Wat is uw belangrijkste karaktertrek? Doorzettingsvermogen Wat waardeert u het meest bij uw vrienden? Betrouwbaarheid Wat is uw lievelingskleur? Groen, de rustgevende kleur van de natuur Wat is uw lievelingsbloem? Azalea Wat is uw lievelingsvogel? Ekster Wat is uw lievelingslectuur? Stripverhalen Wie zijn voor u de helden van vandaag? Vrijwilligers in hulporganisaties Wat verafschuwt u het meest? Dikke nekken Welk personage veracht u het meest? Pinochet Wat was de belangrijkste historische omwenteling of hervorming? De industriële revolutie Welk talent zou u het liefst willen bezitten? Muziekinstrumenten bespelen Hoe zou u het liefst willen sterven? Onverwacht en pijnloos Hoe voelt u zich momenteel? Goed, maar nogal moe Hoe luidt uw devies? Eendracht maakt macht afwijken. De laatste tijd heb ik niets anders moeten doen dan mensen die niet geslaagd waren en aan zichzelf begonnen te twijfelen, op te krikken. Goedendag: U bent dus een perfecte people manager? Noël Van Ginderachter: Laat mij het zo stellen: ik probeer te managen met mensen. Alleen kun je immers niets. Je moet de mensen motiveren om je doelstellingen te bereiken. Ik heb hier de koffiepauze weer ingevoerd. Iedereen die dat wil, kan om tien uur een kopje koffie drinken en even uitblazen. Het is belangrijk dat mensen met elkaar kunnen praten. Maar op die manier heb ik ook de integratie tussen verschillende diensten een flinke duw gegeven. Vandaar ook mijn motto: Eendracht maakt macht. Ik wil de neuzen in dezelfde richting krijgen. Goedendag: Over integratie gesproken. Voelde u zich als federaal ambtenaar bij uw overstap geen vreemde eend in de bijt? Noël Van Ginderachter: Zeggen dat het een cultuurschok was, is wat overdreven, maar het was toch even wennen. Federaal wordt er nog veel meer hiërarchisch gewerkt met officiële nota s. Hier worden veel zaken via geregeld. Verwarrend soms, want je krijgt mailtjes uit diverse hoeken over dezelfde kwestie. Goedendag: In het vorige nummer haalde collega Carla Galle fel uit naar de splitsing tussen beleidsvoorbereiding en -uitvoering. Terecht? Noël Van Ginderachter: Op zich heb ik geen probleem met die loskoppeling, op voorwaarde dat men zich niet gaat terugtrekken in zijn eigen hoekje. Daarom heb ik aan ministerpresident Yves Leterme, die bevoegd is voor de landbouw, voorgesteld zo snel mogelijk te starten met de beleidsraad Landbouw en Visserij. Aan de andere kant vind ik het een goede zaak dat de agentschappen vrij zelfstandig zijn, soepel kunnen werken en sneller op de bal kunnen spelen. In onze sector, waar we vastzitten aan deadlines voor betalingen in het kader van de Europese wetgeving, is dat van cruciaal belang. Goedendag: Even terug naar de koetjes en kalfjes. De landbouwsector krijgt zware klappen. Elk jaar gaan honderden boeren over de kop. Wordt het pompen of verzuipen? Noël Van Ginderachter: Het traditionele landbouwbedrijf heeft wellicht minder toekomst. De landbouwer moet naast voedselproducent ook steeds meer milieubeschermer en landschapsbeheerder worden. Er zullen uiteraard altijd nog een aantal economisch rendabele bedrijven overblijven, op voorwaarde dat ze de concurrentie met de internationale markten kunnen aangaan. In Oostenrijk bijvoorbeeld krijgen kleine bergboeren die niet meer kunnen leven van wat ze produceren, een vergoeding om het landschap te verzorgen. Daar moeten we in Vlaanderen ook voor een deel naartoe. En dan zijn er nog enkele kleinere, maar zeker rendabele niches in de markt, zoals biolandbouw en het hoevetoerisme. Goedendag: Verlos ons van witloof op hydrocultuur en appelen zonder smaak Noël Van Ginderachter: Zo simpel is het niet. Wil je concurrentieel blijven, dan moet je aan schaalvergroting doen en dan val je terug op technieken die dat mogelijk maken. Kwaliteitsproducten kun je maar afzetten als er een markt voor is. Het komt er dus opaan de consument te overtuigen van de meerwaarde, zodat hij er ook meer voor wil betalen. Goedendag: U kweekt natuurlijk uw groenten zelf. Noël Van Ginderachter: Euh, niet meer. Ik ben overgeschakeld op bieten en maïs voor mijn schapen. (trots) Een zelfgekweekte kruising tussen het Bleu de Maine- en Texelras. Mooie beesten, met veel vlees en een stevig karkas. Ik kan daar s avonds met plezier naar staan kijken. Het bloed kruipt nu eenmaal waar het niet gaan kan. Mijn grootouders waren boeren en mijn vader had een zuivelfabriekje. En ik heb zelf nog bij de Nationale Zuiveldienst gewerkt. Zie je die foto daar? Ik was toen bezig met een organoleptische kaaskeuring. Dat is een dure naam voor kaasproeven. Je moet punten geven voor textuur, smaak en geur. Een fijne job. Goedendag: U bent naast directeur-generaal ook nog transitiemanager. Toch zit u er merkwaardig rustig bij. Noël Van Ginderachter: Ik heb geleerd om mij niet meer op te winden. Ook thuis niet. Mijn vrouw zegt vaak dat ik zelfs te rustig ben. Goedendag: U bent nu vijfenvijftig. Koestert u nog enige ambitie? Noël Van Ginderachter: Mijn enige ambitie is, dat ik dat agentschap zal kunnen leiden. En dat ik gezond mag blijven. Ik probeer wat aan mijn conditie te doen. Ik kom met het openbaar vervoer naar het werk, zo ben ik verplicht om elke dag een half uur te stappen. Een vriendelijk belletje maakt een einde aan ons gesprek. Tijd voor de koffiepauze. 10

13 SPECIAAL MET DE TREIN NAAR BRUSSEL In februari kregen we allemaal een bedankje van Kathleen Van Brempt en Geert Bourgeois, onze ministers van Mobiliteit en Bestuurszaken, omdat we massaal met het openbaar vervoer naar het werk komen. Maar liefst 85 procent van de Vlaamse ambtenaren die in Brussel werken, kiest voor trein, tram of bus om de werkplek te bereiken. Voor het totale woon-werkverkeer in Vlaanderen is dat amper 8 procent. door Maarten De Gendt De cijfers werden verzameld door het team Mobiliteit (LIN). Vanaf 2005 moeten alle grote bedrijven in het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest jaarlijks een mobiliteitsplan opstellen. En daarvoor moest het team Mobiliteit eerst gegevens verzamelen over onder andere vervoersmiddelen, bereikbaarheid en verkeersveiligheid. Een greep uit de resultaten. FORENZENSTEDEN Slechts 2 procent van de Vlaamse ambtenaren die in Brussel werken, woont er ook. De rest pendelt vanuit alle hoeken van het land. Opvallend is dat de provincie Oost-Vlaanderen de meeste forenzen huisvest: zo n 45 procent. Tot de populairste woonplaatsen behoren dan ook Gent, Aalst, Geraardsbergen, Dendermonde en Ninove. Ook Leuven, Mechelen en Tienen vormen een begeerde thuisbasis voor de pendelende collega s. Niet toevallig allemaal steden met een behoorlijke treinverbinding naar de werkplek in Brussel. Ons ministerie bekleedt een heuse voorbeeldfunctie in Brussel. Alle gebouwen liggen nabij een treinstation en de personeelsleden kunnen een gratis abonnement voor het openbaar vervoer krijgen. Geen wonder dat we trein, tram en bus zo graag gebruiken. Wie toch de wagen neemt, heeft daar meestal een goede reden voor, bijvoorbeeld omdat hij hem nodig heeft voor het werk. Ook bezoekers laten zich verleiden door de nabijheid van stations. Zeven op de tien bezoekers komt met het openbaar vervoer naar de Brusselse gebouwen. Voor dienstverplaatsingen grijpen de Vlaamse ambtenaren in Brussel liever naar de wagen. Van de meer dan driehonderd dagelijkse verplaatsingen gebeurt slechts een derde met het openbaar vervoer. Wie naar het werk fietst, voelt zich vaak nog onveilig in het verkeer. GEVAARLIJK VOOR FIETSERS Er zijn wel nog enkele knelpunten. Veel autobestuurders verliezen heel wat tijd door de talrijke files in de hoofdstad en ze vinden het verkeer in Brussel erg gevaarlijk. Ook voetgangers voelen zich snel onveilig op de oversteekplaatsen rond de Koning Albert II-laan. Het grootste onveiligheidsgevoel leeft echter bij de fietsers, vooral rond het Markiesgebouw waar ook het wegdek in slechte staat is. Voor ambtenaren en bezoekers is er voldoende parkeerruimte, maar leveranciers hebben het bijna overal moeilijk om een plaatsje te vinden. Zelfs een aparte ruimte voor laden en lossen is geen garantie: aan het Markiesgebouw wordt die vaak geblokkeerd door foutparkeerders. Enkel aan het Boudewijngebouw verlopen de leveringen vlekkeloos. SUBTIELE PLANNEN Wat zijn de mobiliteitsplannen voor de komende jaren? Aan Brusselse bevoegdheden, zoals de staat van het wegdek, kan het ministerie zelf niet tornen. Er zijn wel kleinere acties mogelijk. Tot nu toe durven slechts een paar tientallen collega s met de fiets naar het werk te komen in Brussel, en de dienstfietsen zijn al niet veel populairder. Om het gebruik van de trappers te promoten, zullen in de loop van 2005 een fietskaart en een gids van het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest in de infozuilen prijken. Om meer bezoekers aan te sporen met het openbaar vervoer naar onze Brusselse gebouwen te reizen, komen er duidelijke wegbeschrijvingen voor elk soort vervoermiddel. Tot slot wil de Vlaamse overheid in de toekomst meer milieuvriendelijke voertuigen aankopen en experimenteren met intelligente snelheidsbegrenzers. foto Peter Van Hoof 11

14 REPORTER TER PLAATSE foto Peter Van Hoof TROUW AAN HET LAND OF AAN HET AMBT? Symboliek, vlaggen en eedformules hebben duidelijk heel wat van hun pluimen verloren. Heeft het te maken met de nononsenseaanpak van de jonge generatie die geen boodschap meer heeft aan plechtstatigheid en retoriek of gaat het inderdaad maar om een akkefietje zonder diepere betekenis? Wat er ook van zij, u werd niet warm of koud van de vraag. En als er dan toch iets beloofd moet worden, dan is de job op een integere en klantvriendelijke manier uitoefenen volgens u nog de beste formule. Meer moet dat niet zijn. Minister Bourgeois mag dus op zijn twee oren slapen. Deskundige Tom Somers is helemaal niet verbaasd dat het die kant opgaat. door Hilde Desmedt Aan het ambt, zonder enige twijfel! Welke zin heeft het trouw te zweren aan een koning met een ceremoniële functie? Waarom laat de overheid ambtenaren niet beloven dat ze op een integere en klantvriendelijke manier hun job zullen uitoefenen. Vasthouden aan de traditie omwille van de traditie heeft geen nut. Als de overheid modern wil zijn, moet ze dat in alle aspecten zijn. Leen Leemans, adjunct van de directeur Niet alleen trouw zweren aan een koning is achterhaald en ouderwets, maar heel de vastebenoemingsprocedure is dat volgens mij ook. De job, de collega s, de ploeggeest en Vlaanderen zijn belangrijk, niet de koning of het vaderland België waar ik totaal geen affiniteit mee voel. Peter Van Langenhove, technicus, chef-catering. De formule zelf is inderdaad enigszins achterhaald, maar de essentie die erin vervat zit, namelijk het algemeen belang en niet het gepolitiseerd belang, is dat allerminst. Willem Coppens, adjunct van de directeur Laat de ambtenaren maar zweren dat ze hun werk zo goed mogelijk zullen doen. Al de rest is blabla. Herman Gevaert, gepensioneerd ambtenaar Ik zweer getrouwheid aan de koning, de grondwet en de wetten van het Belgische volk is inderdaad een beetje passé. Niet alleen de federalisering is een feit, ook de Europese dimensie mag niet vergeten worden. Waarom is het niet: Ik zweer getrouwheid aan Europa, België en Vlaanderen, hun instellingen en hun wetten? Yves Rubens, afdelingshoofd Ten slotte nog een eenzame tegenstem: Ik begon als rijksambtenaar, en hoewel ik niet echt bezwaren had, heb ik geen keuze gehad om federaal te blijven. Ik stam uit een familie met nogal wat militairen en verzetsstrijders en ik zie de band met die achtergrond niet graag volledig verloren gaan. René Hardiquest, medewerker 12

15 REPORTER TER PLAATSE foto Peter Van Hoof Tom Somers: De reacties liggen wel in de lijn van de verwachting. De eedformule waarbij men getrouwheid zweert aan de koning, de grondwet en de wetten van het Belgische volk dateert nog van de jaren 1830 en houdt dus helemaal geen rekening met het huidige federale staatsmodel. Wij, als Vlaamse personeelsleden, hebben nog nauwelijks iets te maken met de koning en de grondwet, tenzij dan misschien voor het verlenen van eretekens. Dat is een koninklijk privilegie en gebeurt dus nog altijd bij koninklijk besluit. Een belangrijk luik van de beleidsnota Bestuurszaken gaat nu net over meer autonomie voor de Vlaamse Gemeenschap in bestuurszaken. Vlaanderen wil af van de bevoogding van de federale overheid, zeker als het gaat over het bepalen van het administratief en geldelijk statuut van de eigen personeelsleden. In die context past het voorstel om een eigen en eigentijdse eedformule uit te werken die wel rekening houdt met de nieuwe staatsstructuur en die trouwens ook veel korter is. De nieuwe eedformule zal worden vastgelegd in een nieuw decreet dat nu in voorbereiding is en normaal na de start van BBB in 2006 van toepassing zal zijn. Vanaf de goedkeuring van dat decreet zal de Vlaamse ambtenaar alleen nog zweren dat hij de verplichtingen van zijn ambt trouw naleeft. Het is een korte formule die ook is opgenomen in het nieuwe ontwerp van Gemeentedecreet. Alle personeelsleden die werken voor de Vlaamse overheid, dus ook voor de lokale besturen zoals de gemeenten, de provincies en de OCMW s, zullen dezelfde eedformule gebruiken. Een collega stelt voor om niet alleen de eedformule aan te passen maar meteen ook de deontologische verplichtingen in een soort contract op te nemen: De eedformule die ambtenaren bij hun indiensttreding afleggen, is voorbijgestreefd. De formule is niet alleen bombastisch, maar wat betekent ze? Wat is de draagwijdte? De formule houdt bovendien geen rekening met de staatshervorming, want de decreten - die wetskracht hebben - worden niet vermeld. Men zou de formule kunnen aanpassen, maar het is nog beter om ze mooi in te lijsten en ze een plaats te geven in een museum. In de plaats daarvan zou het beter zijn om zoals in de meeste organisaties en bedrijven een arbeidsreglement, met onder andere de vermelding van de deontologische verplichtingen, op te stellen en de ambtenaar een formulier te laten tekenen waarin hij verklaart dat hij heeft kennisgenomen van de verplichtingen, en waarbij elke betrokkene zich engageert het reglement na te leven. Patrick Weckesser, adjunct van de directeur Tom Somers: Zoals al gezegd, houdt de bestaande formule inderdaad geen rekening met het huidige staatsbestel en werden decreten dus niet vermeld. Toch werd de eed altijd zo geïnterpreteerd dat wie getrouwheid zweert aan de grondwet en aan de wetten van het Belgische volk impliciet ook trouw en gehoorzaamheid zweert aan de decreten van het Vlaams Parlement en de besluiten van de Vlaamse Regering. Het voorstel om de deontologische verplichtingen in een apart reglement vast te leggen is nu net waar we, in het kader van het integriteitsbeleid, naartoe willen. Het VPS heeft nu al een onderdeel waarin de rechten en plichten van het personeel zijn vastgelegd. Daarnaast zijn er een aantal afzonderlijke gedragscodes zoals de deontologische code die de rechten en plichten van de personeelsleden nader omschrijft of de code voor - en internetgebruik. Het is nu de bedoeling om, onder de koepel van het integriteitsbeleid, al die gedragscodes te bundelen in een algemene deontologische code. Wie de eed aflegt, engageert zich automatisch om ook alle bepalingen van die deontologische code na te leven. Onze specialist terzake: Tom Somers, raadgever Bestuurszaken bij het kabinet van minister Geert Bourgeois NIEUWE STELLING VERDER MET PLOEG OF GOOIEN WE HET BETER OVER EEN ANDERE BOEG? Tien jaar geleden raasde er een tsunami door de gangen van het MVG. En die orkaan had een naam: PLOEG. De chef zou een coach worden en u en ik kregen zwart op wit te lezen wat er van ons zoal verwacht werd. Bovendien werden we daar ook op afgerekend. Wie boven het maaigras uitstak, kreeg een extra duit in het loonzakje. Wie (tweemaal) slechte punten haalde, kreeg de bons. Nu tien jaar later zit er sleet op de ploeg. De snee is eraf. Zo klinkt het links en rechts toch in de wandelgangen. Wat vindt u er zelf van? SLEUTELEN AAN PLOEG OF GOOIEN WE HET BETER OVER EEN ANDERE BOEG? Wij kijken uit naar uw reacties. U kunt ze kwijt via de rubriek Reporter ter plaatse op de internetsite van Goedendag, of via naar goedendag@vlaanderen.be. 13

16 TUSSEN BURGE AFDELING ONDER DE LOEP In dit nummer brengt Goedendag een bezoekje aan de collega s van de afdeling Binnenlandse Aangelegenheden (EWBL) in West-Vlaanderen. Zij werken nauw samen met de lokale besturen en provincies. door Natalie Hulsen foto Peter Van Hoof

17 TOPONTMOETING R EN BESTUUR Afdeling Binnenlandse Aangelegenheden West-Vlaanderen

18 AFDELING ONDER DE LOEP Sinds een drietal jaar wordt de burgemeester niet meer door de koning benoemd maar door de Vlaamse minister van Binnenlands Bestuur. Binnenkort zal hij wellicht ook niet meer automatisch voorzitter zijn van de gemeenteraad, krijgen gemeenten meer mogelijkheden om contractuelen aan te werven, en kan de gemeenteraad zelf zijn jaarrekening vaststellen. Die veranderingen en nog enkele andere staan in het ontwerp van het nieuwe Gemeentedecreet dat de organisatie van de 308 Vlaamse gemeenten regelt. Tot voor het Lambermontakkoord in 2001 bepaalde de federale overheid die regels via de Gemeentewet. Maar sinds de inwerkingtreding van dat akkoord werd Vlaanderen bevoegd voor het organiseren van het binnenlands bestuur en kon het die regels zelf maken en aanpassen. Met het decreet wil de Vlaamse overheid gemeenten een ruimere autonomie geven om een eigen inhoudelijk, personeels- en financieel beleid te voeren. Dat moet leiden tot een efficiëntere en modernere dienstverlening aan de burger. Tot nu toe oefende de Vlaamse overheid wel al toezicht uit op lokale besturen, zoals gemeenten en OCMW s, en op provincies. Die mogen in principe zelf bepalen hoe ze hun bevoegdheden uitoefenen, maar ze moeten wel behoorlijk besturen, mogen geen beslissingen nemen die in strijd zijn met een hogere wet of met regels die ze zichzelf hebben opgelegd. En daarom houdt de Vlaamse overheid een oogje in het zeil. Voor het toezicht op de lokale besturen foto Peter Van Hoof Wijzigingen aan het statuut van het personeel komen terecht bij (v.l.n.r.) Sarah Rose Bello, Kristof Debaere, Christian Van Eeghem en Tine Van Daele. heeft ze via het Toezichtsdecreet de provinciegouverneurs aangewezen. Zij werken samen met de collega s uit de verschillende provinciale afdelingen Binnenlandse Aangelegenheden die de toezichtsdossiers voor hen voorbereiden. FORMATIE Terwijl vroeger alle beslissingen van een lokaal bestuur naar de gouverneur gestuurd moesten worden, is in de loop der jaren de toezichtsregeling versoepeld. Nu moeten besturen alleen Philip Taghon ziet toe op beslissingen over de aankoop van eigendommen door lokale besturen. zware beslissingen doorsturen die een belangrijke impact hebben op hun beleid, zoals over de begroting, de rekening, nieuwe fiscale reglementen of het statuut van het personeel. De gouverneur kan een bepaalde beslissing die indruist tegen de regels schorsen zodat een bestuur ze niet kan uitvoeren. In het centrum van Brugge, niet ver van de markt en net naast de ambtswoning van de provinciegouverneur, ontmoeten we Kristof Debaere en Tine Van Daele. Zij houden toezicht op beslissingen over personeel van gemeenten en OCMW s. Die hebben net als wij in het MVG een administratief en geldelijk statuut. Als een bestuur daar iets aan wil veranderen, hebben wij een bepaalde termijn om na te gaan of dat niet indruist tegen een bepaalde wet, legt Kristof uit. Bijvoorbeeld als een bestuur het bedrag van de maaltijdcheques wil verhogen, of een aanwervingsprocedure wil aanpassen. Kristof maakt dan een nota voor de gouverneur die op basis daarvan beslist of de beslissing aanvaard wordt. Een groot deel van hun tijd besteden Tine en Kristof ook aan het adviseren van lokale besturen. Voordat een gemeente iets aan haar personeelsformatie verandert, klopt ze bijvoorbeeld bij ons aan om te zien of er wel voldoende budgettaire ruimte is om dat te doen, aldus Tine. Dan gaan we samen met onze collega s die toezicht houden op de financiën van lokale besturen rond de tafel zitten. AUDIT Even verderop ontmoeten we Hans Verplancke, een van de collega s die toezicht houden op de financiën van lokale besturen. Hans controleert de jaarrekening van de OCMW s. Dat is een weergave van de inkomsten en uitgaven die goedgekeurd moet worden door de gouverneur. Wij gaan na of die regelmatig en conform de wettelijke bepalingen is opgemaakt, legt Hans uit. Vroeger gebeurde het toezicht op de rekening enkel op basis van rekeningsdocumenten en bijlagen die het OCMW bezorgde. Sinds een aantal jaar wordt er voor de OCMW s met een externe auditcommissie gewerkt. Nadat de rekening door de raad is vastgesteld, bezoekt Linda Rotsaert bekijkt financiële beslissingen van West-Vlaamse gemeenten. Hans samen met iemand van de gemeente de ontvanger van het OCMW. Ter plaatse kijken we dan alle financiële documenten en verantwoordingsstukken na. Op basis daarvan beoordelen we de boekhouding en de rekening in een auditverslag, en voegen we eventuele opmer- Afdeling in cijfers De Vlaamse minister van Binnenlands Bestuur is samen met de administratie Binnenlandse Aangelegenheden bevoegd voor het binnenlands bestuur. 10% van de totale uitgaven van Vlaanderen wordt aan binnenlands bestuur besteed. De afdeling Binnenlandse Aangelegenheden West-Vlaanderen is een van de 5 provinciale afdelingen van de administratie Binnenlandse Aangelegenheden (EWBL). Ze telt 68 personeelsleden die onder andere toezicht houden op 64 gemeenten en OCMW s en die hen begeleiden. Daarnaast heeft de afdeling nog heel wat andere lokale besturen als klant: 384 eredienstbesturen, 12 Polders en Wateringen en een aantal gemeentebedrijven, intergemeentelijke samenwerkingsverbanden en OCMW-verenigingen. In 2004 werden via de provinciegouverneur of de minister in totaal 86 beslissingen van de verschillende West-Vlaamse lokale besturen geschorst of vernietigd. 16

19 AFDELING ONDER DE LOEP kingen en aanbevelingen voor de ontvanger aan het verslag toe. De OCMW-raad kan dan aan de hand daarvan de rekening eventueel nog bijsturen in een volgend dienstjaar. De gouverneur kan zich ook op het verslag baseren bij het al dan niet goedkeuren van de rekening. Zo n externe audit moet dus vooral gezien worden als een begeleidingsinstrument voor OCMW s, aldus Hans. RAADSLEDEN De collega s krijgen ook te maken met klachten over beslissingen van lokale besturen, bijvoorbeeld over personeel en financiën. Maar ook over de algemene werking en organisatie ervan. Die laatste klachten komen terecht bij juriste Caroline Dumoulin. Een oppositieraadslid kan een klacht sturen over een beslissing die hij niet wettelijk vindt. Wij kijken dan of ze gegrond is, leggen ze voor aan de gemeente en die moet haar beslissing dan aan ons motiveren, legt Caroline uit. De gouverneur beslist uiteindelijk of de beslissing al dan niet correct was. Ook een burger die bijvoorbeeld een brief stuurde naar een gemeente maar geen antwoord kreeg, kan daarover klagen bij de gouverneur. Caroline krijgt van besturen ook veel vragen om inlichtingen, bijvoorbeeld over nieuwe wetgeving. Die vragen kunnen heel divers zijn, bijvoorbeeld over begraafplaatsen. De wetgeving daarrond is sinds vorig jaar niet meer federaal maar Vlaams. Mensen stellen ons dan vragen over bepaalde wijzigingen, die wij dan voor hen onderzoeken. En als straks het Gemeentedecreet goedgekeurd wordt, zullen we daarover ook veel vragen krijgen, aldus Caroline. AAD Op het secretariaat worden alle toezichtsdossiers die op de afdeling behandeld worden in Secretariaatsmedewerker Myriam Pincket registreert klachten in een voortgangscontrolesysteem. een speciaal systeem geregistreerd. Zo weten we of een dossier nog bij de gouverneur is of al afgehandeld is, licht Myriam Pincket toe. Ook alle klachten die binnenkomen, worden in dat systeem ingevoerd. We bezorgen de klager een ontvangstbewijs, en spelen de klacht door aan de collega s op onze afdeling die ervoor verantwoordelijk zijn. Collega Koen Ghellynck vult nog aan dat heel wat zaken waarvoor de gouverneur niet bevoegd is, ook bij hen terechtkomen. Bijvoorbeeld een zaak die voor een burgerlijke rechtbank opgelost moet worden. Maar ook dan moeten we ervoor zorgen dat we altijd een antwoord sturen, ook al kunnen we enkel zeggen dat de gouverneur er niet voor bevoegd is. Het secretariaat van de afdeling vervult ook de rol van personeelsdienst of AAD. Yvan Lonneville is er verantwoordelijk voor alle personeelsdossiers van de collega s. Van aanvragen voor vakantie tot uitbetaling van lonen, alles gebeurt hier en niet bij de personeelsdienst in Brussel, legt Yvan uit. We hebben onze eigen werkingsen investeringsmiddelen. Zo kunnen we zelf nieuwe bureaus en kantoormateriaal aankopen, en betalen we ook de kosten voor water en elektriciteit van dit gebouw. SAMEN STERK Elf collega s van de afdeling huizen niet in het centrum van Brugge, maar wel in het provinciehuis Boeverbos, een deelgemeente op twintig minuten van Brugge. Zij werken er dagelijks samen met de ongeveer vijfhonderd ambtenaren van de provincie West-Vlaanderen. Wij bereiden samen met hen dossiers voor over vergunningsaanvragen of beroepen in verband met milieu, ruimtelijke ordening en natuur, waarvoor de spelregels op Vlaams niveau worden gemaakt, vertelt diensthoofd Bruno Tricot. Die dossiers worden dan in opdracht van de Vlaamse overheid beslist door de Bestendige Deputatie, die de provincie beheert en bestuurt, en waarvan Lokale besturen met vragen over nieuwe wetgeving kunnen terecht bij Caroline Dumoulin. de gouverneur voorzitter is. Ik denk dat er in Vlaanderen nog heel weinig diensten zijn die op zo n geïntegreerde manier samenwerken met een ander bestuursniveau, aldus Bruno. Het afdelingshoofd: We willen lokale besturen middelen aanreiken voor een modern bestuur. De hoofdmoot van onze taak is het administratief toezicht op de lokale besturen, vertelt Bruno Vanmarcke, afdelingshoofd van de afdeling Binnenlandse Aangelegenheden West-Vlaanderen (EWBL). Maar we willen ook vooral zorgen voor een goede begeleiding en ondersteuning. Bijvoorbeeld door adviezen te geven of instrumenten aan te bieden aan lokale besturen zodat ze een moderne en efficiënte dienstverlening aan de burger kunnen bieden. Momenteel wordt druk gewerkt aan een nieuw Gemeenteen Provinciedecreet waarmee we de organisatie van gemeenten, OCMW s, provincies enzovoort beter op elkaar kunnen afstemmen en moderniseren, en samenbundelen in één organieke tekst per soort bestuur. Nu is ieder bestuursniveau immers op z n eigen manier georganiseerd en heb je een potpourri van alle mogelijke regelgevingen. De procedures voor de toezichtregeling op de OCMW s en de gemeenten lopen nu wel stilaan gelijk, op enkele kleine details na. Ook voor de provincies willen we een soortgelijke bestuurlijke organisatie. Wilt u deze collega s ook in beeld zien, surf dan naar 17

20 SPECIAAL TIEN JAAR PLANNEN EN EVALUEREN Ruim een maand voor het eerste lentezonnetje er is, begint het al te kriebelen in ons ministerie. Elk jaar rond februari staan we immers met z n allen stil bij het voorbije werkjaar en werpen we ook een blik vooruit. In 1995 deden we dat voor het eerst met PLOEG. Nu, tien jaar later, heeft het systeem zijn vruchten afgeworpen, maar is het ook toe aan een grondige lenteschoonmaak. Zo blijkt alvast uit de gesprekken die Goedendag had op de werkvloer. door Karen Vanden Auweele We hebben het allemaal: een functieomschrijving met onze jobinhoud en een planning met afspraken voor het komende werkjaar. Eens per jaar bespreken we met onze chef hoe we het er het afgelopen jaar vanaf gebracht hebben en vooral wat beter kan. Want voortdurend verbeteren, daar draait het bij een evaluatie om. Nochtans is dat niet altijd zo geweest: PLOEG kwam er als reactie op het federale evaluatiesysteem. Chefs beoordeelden hun medewerkers met punten, maar onthielden zich verder van commentaar. Een lachertje volgens velen, want vrijwel iedereen kreeg de maximumscore. Toenmalig minister van Ambtenarenzaken Luc Van den Bossche vond dat niet erg motiverend en brak radicaal met het kwantitatieve systeem. Een evaluatie zou voortaan een beschrijvend verslag worden en verwachtingen tegenover medewerkers moesten duidelijk worden geformuleerd. PAPIERBERG En toen was er PLOEG. De vijf delen van het letterwoord zeggen duidelijk waar het voor staat: plannen, leidinggeven, opvolgen, evalueren en gewaardeerd worden. Het was bedoeld als leidraad voor leidinggevenden om kwaliteitsvol leiding te geven en hun medewerkers te stimuleren hun job steeds beter te doen. En als medewerkers zichzelf verbeterden, zou ook de dienstverlening beter worden. Hoewel alle partijen zich konden vinden in de principes van een ernstiger beoordelingssysteem, waren er toch bezwaren bij de invoering. Zo vreesden vakbonden een arbitraire toepassing van het systeem en waarschuwden ze voor de extra werklast. Leidinggevenden waren wel- 18