Expertisecentrum Kunsttheorie Primair Onderwijs

Transcriptie

1 GLOW IN THE DARK GLOW IN THE DARK Een opdracht voor groep 7 of 8 gericht op creatief denken & doen Leerlingen leren aan de hand van een reeks beelden, hoe lichtgevende materialen en dieren tot nieuwe ideeën en nieuwe toepassingen zouden kunnen leiden. Leerlingen leren creatief denken & doen. Ontwikkeld door M.T.A. van de Kamp MA, MSc - ILO UvA Onderwerp Licht op verrassende en nieuwe manieren inzetten Leerdoelen/leeractiviteiten: Tijdsduur Ca. 1 tot 5 klokuren. KIJKEN WETEN MAKEN SAMENWERKEN Doelstellingen KIJKEN WETEN MAKEN Doelgroep: Kerndoel 54, 55 en 56 van kunstzinnige Groep 7 of 8 oriëntatie. Tijdsduur: Afhankelijk van de grootte van de opdracht 1 tot 5 klokuren. (Kan in delen uitgevoerd worden) Werkvorm: Glow-in-the-dark sterren kun je in je slaapkamer ophangen en dan lichten de sterren op in het donker. Hoe komt dat? Overdag wordt het licht 'gevangen' en 's nachts geven ze het licht af. Licht en lichtgevende objecten en dieren zijn fascinerend voor leerlingen. Oplichtende sterren in de nacht, zijn sprookjesachtig om te zien. Van Gogh droomde weg bij de sterren en de sterrennacht is een metafoor voor het voorstellingsvermogen: het wegdromen naar andere, nieuwe, verre werelden. Daarom is het thema licht in het donker, ofwel glow in the dark, een thema dat inhoudelijk goed aansluit bij een creatieve kijk, denk en doe opdracht. Leerlingen werken samen aan een uitwerking van het thema Glow in the Dark. Leeractiviteiten Creatief denken & doen: associëren, combineren en experimenteren Onderbouwing Creatieve combinaties uitdenken/uittesten Beginsituatie Dit is een opdracht die erg goed in te zetten is als afsluiting van een vakoverstijgend project, waarin zowel natuurkundige, biologische, kunstzinnige benaderingen van licht aan bod kunnen komen.

2 LESVOORBEREIDING DOOR DE DOCENT Leerlingen kijken klassikaal naar de afbeeldingen van de pagina's na deze uitleg. De laatste pagina is een brainstormblad, waarop leerlingen zelf hun creatieve ideeën noteren. Nadat zij geïnspireerd zijn door voorbeelden waarin allerlei werelden gecombineerd worden en samengevoegd tot nieuwe werelden, gaan zij zelf nieuwe combinaties maken waarin het thema Glow in the Dark centraal staat. Nadat werkstukken in groepjes gemaakt zijn, kan dit tijdens een eigen GLOW festival gepresenteerd worden. Voorbereiden De docent bekijkt de afbeeldingen en denkt na over invalshoeken die in het schooljaar aan bod gekomen zijn en waarmee verbanden gelegd kunnen worden. De docent bestelt voldoende glow-in-the-dark sterren zodat leerlingen in groepjes van vier een eigen product kunnen maken (Er bestaat ook glow-in-the-dark-verf). Daarnaast bestelt de docent grote vellen zwart papier, wit papier en grote vellen karton (1 mm). Het product dat leerlingen maken in ca. 4 klokuren kan een fantasieproduct zijn maar de docent kan ook eigen stellen aan de functionaliteit (lichtgewicht zijn en opvouwbaar zijn en moet je op kunnen hangen). De docent print het werkblad (laatste blad hieronder) per leerling op A3 formaat uit, als het kan in kleur. Instrueren Wat: Wat: We gaan beginnen aan een nieuw project. Eerst ga ik jullie een aantal beelden laten zien. Je krijgt van mij een blad waarop (letterlijk aan je jouw eigen fantasie-ideeën mag noteren die in je opkomen als je de beelden ziet. de leerling) Hoe: Hoe: We gaan beelden bekijken die uit heel verschillende werelden komen. Let daar maar eens op en bedenk zelf nieuwe werelden die je hiermee ook zou kunnen combineren. Als je veel, verschillende soorten nieuwe ideeën hebt opgeschreven, ga je samen met 3 klasgenoten een project bedenken. Daarvoor krijg je 4 uur en de materialen zijn: zwart papier, wit papier, karton, glow-in-the-dark-sterren. Je gaat een licht-object maken waarmee je een compleet nieuwe fantasie-wereld laat zien. (Het licht object moet lichtgewicht zijn; opvouwbaar zijn en moet je op kunnen hangen). Denk aan de vormgeving en de functie (lichtobject). Combineer verschillende werelden met elkaar zodat je een echt nieuwe wereld bedenkt. Waarom: Waarom: Nieuwe werelden bedenken leert je je fantasie te gebruiken. Aan de ideeën van Vincent van Gogh, Richard Wright en Daan Roosegaarde zie je dat de sterrenhemel een inspiratiebron kan zijn waardoor je jouw fantasie de ruimte geeft. Creatief leren denken en doen - samen creatief zijn, is niet alleen goed om te leren voor jouw toekomst, maar het is ook leuk en interessant. Uitvoeren Bij het uitvoeren van deze opdracht moeten leerlingen de ruimte krijgen om eerst echt even te experimenteren voordat zij iets gaan uitwerken. Experimenteermaterialen kunnen zijn: verf, nietjes, perforator, satéprikkers, scharen, liniaal, eventueel een snijplaat en stanleymes, kwasten, kartonnen dozen, kranten, tijdschriften, stiften, pastelkrijt en tekenpapier. Maar vraag

3 leerlingen eventueel ook van thuis experimenteermaterialen mee te brengen. Opruimen Ca. 10 minuten voor het einde. Geef leerlingen deeltaken zodat iedereen meehelpt. Ook dat hoort bij leren samenwerken. Nabespreken Wat: Hoe: Waarom: Wat: Voordat het werk nabesproken wordt, zou het eerst in de school of in het lokaal geëxposeerd kunnen worden. Hiermee kan een eigen 'Glow-in-the-dark' expositie gemaakt worden, waarbij andere klassen, ouders eventueel ook uitgenodigd kunnen worden. Hoe: Bij het nabespreken kunnen groepjes leerlingen het werk van de andere groepjes voorzien van een plakbriefje met tips en tops. Tips zijn dingen die leerlingen een volgende keer nog beter zouden kunnen doen; Tops zijn dingen die heel goed gelukt zijn. Als de tips en tops voor het eigen werkstuk binnen zijn, gaan leerlingen in het eigen groepje nadenken wat zij de belangrijkste tips en tops vinden voor henzelf. Ze ordenen de tips en tops. Waarom: Zo leren leerlingen kritisch te reflecteren op het eigen werk en het werk van anderen en leren zij positieve feedback te geven. Evaluatie Criteria proces: Criteria proces: Leerlingen zouden op het werkblad moeten laten zien dat zij veel verschillende nieuwe ideeën kunnen Criteria product: bedenken. Zij zouden moeten laten zien dat zij echt nieuwe experimenten hebben gedaan en dat zij lef hebben gehad om iets nieuws uit te proberen. Zij zouden goed samen moeten werken. Criteria product: De criteria zouden kunnen zijn: Laat het product een nieuwe combinatie van werelden zien? Laat het zien dat het met fantasie gemaakt is en er experimenten voor nodig waren? Laat het product het beste van alle leerlingen uit het groepje samen zien? (Is het product lichtgewicht, opvouwbaar en kan het opgehangen worden?). Suggesties Bekijk desgewenst nog meer werk van de ontwerper Daan Roosegaarde. Zijn interactieve lichtkunstwerk 'Dune' is ook erg passend in dit kader: Bekijk eventueel ook de website van het 'Glow' festival in Eindhoven: Bekijk of bijvoorbeeld een kunstenaar, een vormgever, een natuurkundige, een bioloog (dat kunnen ook ouders zijn) etc. in de klas kan komen om over allerlei andere aspecten van creatief denken, experimenteren en licht kunnen komen vertellen.

4 STERRENPLAFOND: RICHARD WRIGHT

5 STERRENNACHT De fotograaf Albert Dros wist dat er een meteorenzwerm was voorspeld, die hem overigens niet bovenmatig interesseerde. Hij wilde vooral de Melkweg fotograferen. 'Bij aankomst was het al duidelijk dat we een bijzondere lucht te zien zouden krijgen. De lucht was extreem helder en ik kon zelfs de Melkweg zien met het blote oog.' De vriend klom op een heuvel. Er kwam ook iets voorbij. 'Het was geen vliegtuig, die verdwijnen niet in de ruimte.' Dat deed dit vaartuig wel. Het bleek ruimtestation ISS te zijn, dat precies op dat moment passeerde. 'Ik zag meteen dat ik een bijzondere foto had gemaakt. Ik wist alleen niet wat die witte streep was. Toen ik thuis kwam, zocht ik dat meteen uit. Het bleek ISS te zijn. Dat is net het extraatje dat het hele moment compleet maakte'.

6 LICHT OP AARDE VANUIT DE RUIMTE

7 'S NACHTS DANSEN DE VUURVLIEGJES

8 LICHTGEVEND PLANKTON

9 GLOW IN THE DARK STERREN

10 STERRENNACHT - VINCENT VAN GOGH GOED KIJKEN EN DURVEN DROMEN: Vincent schreef aan zijn broer Theo: "Ik voor mijzelf geef toe dat ik er helemaal niets van afweet, maar de aanblik van de sterren zet me altijd aan het dromen, even gemakkelijk als ik tot dromen wordt aangezet door de zwarte stippen die op een landkaart de steden & dorpen aangeven." 1889.

11 DAAN ROOSEGAARDE: VAN GOGH FIETSPAD

12 DAAN ROOSEGAARDE: SLIMME SNELWEG Smart Highway zijn slimme snelwegen door ontwerper Daan Roosegaarde in samenwerking met Heijmans. Sinds de jaren '80 wordt er al geschreven over intelligente wegen, de focus op innovatie lag tot nu toe echter bij de auto. Heijmans en Studio Roosegaarde pakken het grootschalig op. Samen willen zij de weg duurzaam en interactief maken door slimme verlichting, energie oogsten en verkeerstekens die zich aanpassen aan de wegsituatie. Het design en de interactiviteit van Studio Roosegaarde en de specialistische kennis van Heijmans hebben een gezamelijk doel: het innoveren van het Nederlandse landschap. Smart Highway krijgt wereldwijd veel belangstelling en waardering.

13 GLOW IN THE DARK SCHRIJF HIER AL JOUW IDEEEN OP: HOE ZOU JE GLOW IN THE DARK-STERREN OP NIEUWE MANIEREN KUNNEN COMBINEREN MET IETS HEEL ANDERS?