De apotheek in 2015: Meer samenwerken in de wijk. Belangenorganisaties: Neem de tijd voor een goede uitleg aan ouderen

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "De apotheek in 2015: Meer samenwerken in de wijk. Belangenorganisaties: Neem de tijd voor een goede uitleg aan ouderen"

Transcriptie

1 magazine sba maakt werk van de apotheek winter Inclusief SBA STUDIGIDS met het cursusaanbod voorjaar 015 Thema Geef glans aan je carrière De apotheek in 015: Meer samenwerken in de wijk Apotheek Maasdonk: Het hele team op communicatietraining Belangenorganisaties: Neem de tijd voor een goede uitleg aan ouderen Leerlijn Communicatie: Voor optimaal contact met cliënten SBA Magazine is een uitgave van Stichting Bedrijfsfonds Apotheken. Twintigste jaargang.

2 ORT Omgevingstest: Hoe goed ken jij je wijk? Je wilt als apotheek goede farmaceutische zorg verlenen, nu en in de toekomst. Met alle wijzigingen die op 1 januari 015 ingaan, zoals de transitie van de zorg naar de wijk, is het daarbij extra belang rijk dat je weet wie die inwoners van je wijk eigenlijk zijn. Met een goed beeld van je wijk en haar inwoners weet je welke kennis en vaardigheden waardevol zijn voor het team, je cliënten en je dienstverlening als apotheek. Wat weet jij van je wijk? Om te testen hoe goed je op de hoogte bent van de samenstelling van je wijk hebben we de Om gevingstest ontwikkeld. Doe op de Om gevingstest en je krijgt hier een goed beeld van. Laat je stem horen in het SBA Apotheekteam panel! Wil jij met ons meedenken over ontwikkelingen in de apotheekbranche en over (nieuwe) producten en diensten van de SBA? Meld je dan nu aan voor een van de regionale SBA Apotheekteam panels. Vier keer per jaar nodigen wij jou en andere medewerkers van apotheken in je regio uit om mee te praten over allerlei ontwikkelingen, zoals cursussen en werkdruk in de apotheek. en bijeenkomst duurt maximaal drie uur op een locatie in de buurt van je apotheek. Datum en tijdstip bepalen we in overleg. Als dank voor je deelname ontvang je een vergoeding en reiskosten. Wil je meer informatie of je aanmelden? ijk dan snel op: Belangstelling voor Lean werken groot De workshops Duurzaam werken met Lean voor apotheekteams die de SBA dit najaar organiseerde zijn druk bezocht. Lean is een methode om efficiënter te werken en elke dag opnieuw te kijken hoe je in het belang van de klant je werkprocessen kunt verbeteren. Bij de workshop kwamen ook ervaringsverhalen van apotheken met Lean aan de orde. én voorbeeld hiervan is Apotheek Gezondheidshuis in Zwolle. Apotheker Nanja de Jong vertelt: We hebben nu een rigoureus andere werkwijze. Ons team is veel flexibeler, communiceert beter, spreekt elkaar aan op verbeterpunten en is dus meer zelf sturend. Als apothekers zijn we daar trots op. Lees het uitgebreide interview met Nanja de Jong over Lean werken op onder SBA -zine. Prima waardering voor SBA -studie De e-learning van de SBA wordt prima gewaardeerd, zo laat een te vredenheidsonderzoek over SBA -studie zien. 86% van de respondenten is tevreden tot zeer tevreden over de inhoud. Bij 88% is de bestaande kennis verbeterd na het volgen van een cursus. n 98% van de respondenten vindt de kennis uit een cursus toepasbaar in de praktijk. Uit het onderzoek blijkt verder dat de respondenten gemiddeld 7 SBA -studiecursussen per persoon hebben gevolgd en dat 95% van hen deze thuis doet. Lees op de achterzijde van het blad over het nieuwe, aantrekkelijke abonnement voor SBA -studie dat je per 1 januari 015 kunt afsluiten. Onder de respondenten is een arrangement voor 4 personen naar het Aviodrome verloot. Deze is gewonnen door apothekersassistent Simona van der Scheur van apotheek Zwaaiplein in Veenendaal. Veel plezier! De SBA wenst alle apotheekteams fijne feestdagen en een goed en gezond 015! sba magazine winter 014 pagina

3 INHOUD IJ OP Thema Geef glans aan je carrière SBA Studiegids In de spotlight: De apotheek van morgen r verandert veel in de zorg in 015. Tijdens de bijeenkomsten De apotheek van nu, de apotheek van morgen! passeerden vele ontwikkelingen en tips de revue. en korte samenvatting. Hoe word ik een expert? en stappenplan om het onderwerp te bepalen waarin je je kunt verdiepen zodat je iets extra s toevoegt aan het team. Wijsheden over de toekomst Mooie uitspraken van apotheekmedewerkers als delftsblauwe tegelwijsheden. Laat ze je inspireren om in het nieuwe jaar zaken anders aan te pakken! De Branche: De zorg verandert, de rol van de apotheek verandert Wat betekenen de veranderingen in de zorg voor de diverse patiëntgroepen en hoe kan de apotheek hen tegemoet treden? De visie van drie belangenorganisaties. Apotheekteam: Communicatietraining bij Apotheek Maasdonk en apotheek die met z n tijd mee wil gaan, zorgt ervoor dat iedereen kan inspelen op de nieuwste ontwikkelingen. Dus: iedereen op communicatietraining! Overzicht SBA-cursussen, per onderwerp Gepland cursusaanbod voorjaar 015, per regio ennismakers en kennismaking met de nieuwe SBA -studiecursus Therapietrouw en de leerlijn Communicatie n verder ort Van de Servicedesk over de cao-regels bij opleidingen, e-learning- en klassikale cursussen. Nascholing: Je kennis verdiepen of verbreden? Volg een leerlijn! Bij de SBA-cursuscoördinatoren kun je terecht met al je vragen over de cursussen en trainingen van de SBA. Het Vak en ik: Hoe ga je om met verontwaardiging rond het eerste uitgiftegesprek? ennisquiz over Communicatie ort Samenwerken en communiceren Vanaf 1 januari 015 krijgen gemeenten een belangrijke rol in de zorg aan hun burgers. Wat betekent dat voor de apotheek en hoe bereid je je hierop goed voor? In dit SBA Magazine laten we hierover verschillende mensen aan het woord. De belangenorganisaties ANBO, Landelijk Platform GGz en NPCF zien het belang in van goede samenwerking tussen zorgverleners in de eerste lijn. Zo vindt Jan Benedictus van de NPCF: lke zorg discipline vervult een rol in de zorg voor de patiënt in zijn omgeving; wijkverpleegkundige, huisarts én apotheek. Geen van allen zien de patiënt 4 uur per dag. Het is van belang dat zorgdisciplines de afzonderlijke informatie over de patiënt samenbrengen tot een totaalbeeld. Denk aan afstemming van medicatie bij kwetsbare ouderen (pagina 17). Ook NMP-directeur Léon Tinke zegt dat goede samenwerking tussen eerstelijns zorgverleners, zoals de huisarts, wijkverpleegkundige en apotheek, belangrijker wordt dan ooit tevoren. Houd daarom goed contact met collega-zorgverleners in de wijk en met mensen uit de omgeving van de patiënt, zoals mantelzorgers. Alles valt of staat met goede samenwerking, waarbij iedereen datgene doet waar hij goed in is. Dat geldt ook voor jou als apotheekmedewerker. Door te investeren in jezelf, kun je je hierop voorbereiden, adviseert hij. Zorg dat je je kennis op peil houdt en je communicatieve vaardigheden optimaal ontwikkelt! (pagina 4). Bij Apotheek Maasdonk in het Noord-Brabantse Geffen hebben ze dat laatste advies op voorhand ter harte genomen. Dit jaar nam het hele team, inclusief apothekers, deel aan een communicatietraining. Dat heeft vooral te maken met alles wat de laatste jaren op de apotheek is afgekomen, legt apotheker Raymond Braakhuis uit. Denk bijvoorbeeld aan de intake van incontinentiepatiënten, de opt-in regeling voor het Landelijk Schakelpunt en de regeling rond de eerste uitgifte. Al die zaken veroorzaken niet alleen extra werk, maar vergen ook veel uitleg aan de balie. Meer communicatie dus (pagina 18). Wil je jezelf nog verder ontwikkelen in je contact met cliënten, maar ook met collega s en andere zorgverleners? Volg dan de leerlijn Communicatie en leer de technieken en vaardigheden om die relaties uit te bouwen (pagina 14). Want: Communiceren kun je leren, aldus de tegelwijsheid van een apothekersassistent (pagina 8). Liesbeth uipers Hoofdredacteur a.i. SBA Magazine sbamagazine@sbaweb.nl sba magazine winter 014 pagina 3

4 IN D SPOTLIGHT Tekst Marie-Jeanne Bisscheroux Beeld SBA De apotheek van morgen: Samen werken aan zorg in de wijk r gaat veel veranderen in de zorg. In 015 krijgen gemeentes een belangrijke rol in de begeleiding van burgers die zorg nodig hebben. Zodoende komt er meer nadruk te liggen op de zorg in de wijken. Dat vraagt om een goede samenwerking tussen zorgverleners in de wijk. Wat betekent dat voor jou en je apotheek en hoe bereid je je hierop voor? Welke ontwikkelingen zijn er in de zorg, welke trends zien we? n hoe spelen we daar op in als apotheek? Om dat in kaart te brengen, organiseerde de SBA dit najaar verspreid over het land voor apotheekteams vier bijeenkomsten 'De apotheek van nu, de apotheek van morgen!'. NMP- directeur Léon Tinke lichtte als gastspreker toe voor welke uitdagingen apothekers en apotheek medewerkers staan en hoe daarmee om te gaan. Onbetaalbare zorg Vergrijzing is een fenomeen waarmee we steeds nadrukkelijker te maken krijgen, aldus Léon Tinke. We worden steeds ouder, maar tegelijkertijd hebben we ook steeds meer te stellen met chronische ziektes, zoals diabetes en hart- en vaatziekten. De vraag naar zorg neemt dus toe en de zorgkosten stijgen. Als deze trend doorzet, dan wordt de zorg op den duur onbetaalbaar. Om kosten te besparen en om deze beheersbaar te houden wil de overheid vanaf januari 015 de eerste lijnszorg, dicht bij mensen in de wijken, een zwaardere rol toekennen. Te veel mensen komen nu voor dure behandelingen terecht bij de tweedelijnszorg, in ziekenhuizen. Dat moet anders; niet iedereen heeft direct de duurste zorg nodig. Als je minder intensieve zorg nodig hebt, moet je in eerste instantie NMP- directeur Léon Tinke terecht kunnen in je eigen wijk. Bij je huisarts bijvoorbeeld, of bij de wijkverpleegkundige of je apotheek. Daarnaast wordt preventie belangrijker: hoe voorkom je dat je chronisch ziek wordt en in het ziekenhuis belandt? Met goede voorlichting is veel te winnen. Slim samenwerken Terwijl de druk op zorg in de wijk groter wordt, ook voor apotheken, wordt het in de toekomst steeds lastiger om voldoende gekwalificeerd personeel in de zorg te hebben. Léon Tinke: Als we alles op dezelfde manier blijven doen, zijn er over tien jaar een half miljoen zorgmedewerkers extra nodig. Die zijn er niet! Om toch de nodige zorg te kunnen organiseren, moeten we op een slimmere manier gaan werken. Goede samenwerking tussen eerstelijnszorgverleners, zoals de huisarts, wijkverpleegkundige en apotheek, wordt belangrijker dan ooit tevoren. Ook medische en technische innovatie moeten deze intensievere vorm van samenwerking ondersteunen. De techniek biedt aller- sba magazine winter 014 pagina 4

5 Wat verandert er wettelijk? Om de stijgende zorgkosten in de hand te houden, wil de overheid per 1 januari 015 de langdurige zorg hervormen en bezuinigingen doorvoeren. De huidige Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ) en de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) worden daarom aangepast. Verpleging buitenshuis en de persoonlijke verzorging die tot nu toe vielen onder de AWBZ, vallen vanaf 015 onder de Zorgverzekeringswet. Mensen met een extreem hoge zorgbehoefte kunnen nog steeds terugvallen op de AWBZ. Tegelijkertijd moeten gemeentes vanuit de Wmo meer inspelen op de lokale omstandigheden en zorgbehoeften van burgers. r wordt een groter beroep gedaan op zorgverleners in de wijken. Meer informatie vind je op en 3 tips - Zo bereid jij je voor! Vanaf 015 komt er een zwaar accent te liggen op zorg in de wijk. Ook in de apotheek ga je dat merken: je zult intensiever moeten samenwerken met andere zorgverleners in de wijk. n je krijgt te maken met een grotere groep, vaak oudere en kwetsbare patiënten. Hoe bereid je jezelf hierop voor? lei mogelijkheden om patiënten op een goede, laagdrempelige manier te begeleiden, bijvoorbeeld bij het gebruik van geneesmiddelen. Denk aan contact via WhatsApp, beeldtelefoon of Skype. en je cliënt Door de groeiende rol van zorg in de wijk, krijgen apotheken te maken met een grotere groep oudere, kwetsbare patiënten uit de omgeving. Meer 80-plussers, vaak met één of meer chronische aandoeningen. Maar ook veel mensen met een verstandelijke beperking of met een laag opleidings- en taalniveau. Léon Tinke: Dat maakt het extra belangrijk dat je je patiënten kent, dat je weet wat er speelt. Zodat je een meer begeleidende rol op je kunt nemen. Houd daarom goed contact met collega-zorgverleners in de wijk en met mensen uit de omgeving van de patiënt, zoals mantelzorgers. Alles valt of staat met goede samenwerking, waarbij iedereen datgene doet waar hij goed in is. Dat geldt ook voor jou als apotheekmedewerker. Wil je klaar zijn voor de groeiende vraag naar zorg, ook in jouw apotheek? Zorg dan dat je je kennis op peil houdt en je communicatieve vaardigheden optimaal ontwikkelt! 1 ijk om je heen en je wijk en zorg dat je weet wie je contactpersonen zijn en wat zij doen. Maak contact met je collega s in de eerstelijn, zoals de praktijkondersteuner van de huisarts of de wijkverpleegkundige. Hoe goed ken jij je wijk? Wat is de leeftijdsopbouw en het scholingsniveau in jouw wijk? Check en ontdek het met de Omgevingstest op Laat je zien Door goede, duidelijke uitleg te geven aan patiënten, bijvoorbeeld bij het eerste uitgiftegesprek. Het gaat niet alleen om wát je vertelt, maar ook om hóe je dat doet. Wees niet te bescheiden, wees overtuigd van je eigen kennis en vakmanschap en draag dit uit naar patiënten en naar collega-zorgverleners. Jij en je collega s zijn zorgspecialist als het gaat om het gebruik van geneesmiddelen! 3 Investeer in jezelf Ontwikkel je vaardigheden op het gebied van samenwerking en communicatie. Via cursussen, vakliteratuur en in samenspraak met collega s. ortom: geef glans aan je carrière en werk mee aan een goede toekomst voor jouw apotheek! De SBA helpt je graag daarbij. Bekijk de mogelijkheden op LS MR tips op onder SBA -zine. sba magazine winter 014 pagina 5

6 VAN D SBA SRVICDS Tekst SBA Beeld SBA Cao-regels nascholing: SBU voor 100% uitbetaald bij e-learning De SBA Servicedesk kreeg dit jaar vele vragen over de cao-regels bij opleidingen, e-learning- en klassikale cursussen. We zetten de meest gestelde vragen op een rij. n geven de antwoorden met de Cao Apotheken, bijlage 6, in de hand. Urenvergoeding Apothekersassistent Sabine heeft een klassikale cursus en diverse e-learningcursussen gevolgd. Alle cursussen hebben het SANA-keurmerk. Moet haar werkgever de buiten werktijd gemaakte uren voor de cursussen uitbetalen? Bij e-learningcursussen met een SANA-keurmerk moet de werkgever voor elke voltooide cursus de door SANA vastgestelde studiebelastingsuren (SBU) aan Sabine uitbetalen. Voor de klassikale cursus op locatie met SANA-keurmerk krijgt Sabine alleen de uren op locatie uitbetaald, dus niet de volledige SBU. Ook krijgt zij daarvoor de huiswerktijd en voorbereidingstijd niet vergoed. Huiswerk en voorbereiding zijn eigen tijd, tenzij zij met haar werkgever hierover speciale afspraken maakt en dit vastlegt in een soort scholingscontract. De SBU worden uitbetaald tegen 100% van het geldende uurloon. Het is niet mogelijk uren terug te krijgen voor SBU. Terugbetalen opleidingen Apothekersassistent Jessica volgt nu de opleiding tot farmaceutisch consulent. Maar zij wil niet langer in haar apotheek blijven werken. Wat moet zij van haar studie terugbetalen? In de Cao staat dat Jessica bij vrijwillig vertrek een deel van de studiekosten moet terugbetalen. Hoe dit gebeurt staat ook in de modelarbeidsovereenkomst die door werkgever en werknemer moet zijn opgesteld. De terugbetaling van de studiekosten wordt daarin zodanig vastgesteld, dat bij vrijwillig vertrek Jessica voor iedere maand dat de arbeidsovereenkomst na het voltooien van de studie korter duurt dan 4 maanden, zij 1/4 deel moet terugbetalen. Apothekersassistent Anke heeft een studie gedaan waarvan de werkgever de helft heeft betaald. Nu wordt haar tijdelijke contract niet verlengd op initiatief van de werkgever. Moet zij haar helft van de studie terugbetalen? Nee, dat hoeft niet. Anke heeft een tijdelijk contract dat door aanzegging van de werkgever eindigt. Daarom hoeft zij haar studie niet terug te betalen. Studiekostenvergoeding Apothekersassistent rika heeft een contract voor 0 uur per week. Maar zij werkt al jaar 30 uur per week. Het contract is op papier nooit aangepast. Op hoeveel studiekostenvergoeding heeft zij recht? De studiekostenvergoeding is een minimumbudget en per salarisschaal vastgelegd overeenkomstig artikel 38 van de Cao Apotheken. Stel, je zit in salarisschaal 6, dan heb je een studiekostenbudget van 750,00. Je kunt het nalezen in de Cao Apotheken, bijlage 6, artikel op blz. 57 en 58. rika werkt al jaar 30 uur en kan aanspraak maken op deze contract uren. Op grond hiervan heeft zij recht op 750,00. VRAGN? Heb je andere vragen, stuur dan een naar de SBA Servicedesk: servicedesk@sbaweb.nl. ijk ook eens op Facebook: Telefoon: (1 ct p.m.; maandag t/m vrijdag uur). sba magazine winter 014 pagina 6

7 INZICHT IN DUURZAM INZTBAARHID Tekst SBA Beeld SBA Waar ben jij goed in? Volg het stappenplan en specialiseer je! Stappenplan: Hoe word ik een expert? Verdieping in je vak helpt je om de veranderingen in de apotheek het hoofd te bieden. Maar, op welk vlak wil en kun je iets extra s toevoegen aan je team en dus je apotheek? Hieronder zetten we voor je op een rij welke stappen je kunt doorlopen om dat te bepalen. 1Stap 1: Waar ben je goed in en wat wil je ontwikkelen? 5Stap 5: Zoek naar mogelijkheden om je te ontwikkelen Bezig zijn met iets wat je goed kunt en/of interessant vindt, motiveert Bekijk nu op welke manier je je kennis en vaardigheden over het en zorgt voor werkplezier. Dat is een goed uitgangspunt als je nadenkt onderwerp kunt uitbreiden. Denk hierbij aan het volgen van cursussen, over verdieping. Beantwoord voor jezelf eens vragen als: Welke taken bijvoorbeeld via het aanbod van de SBA. Je kunt je ook verdiepen door liggen je na aan het hart? Waarin wil je je ontwikkelen? Waar vinden artikelen en boeken over het onderwerp te lezen, door van collega s collega s dat je goed in bent? Schrijf alles op. Deze en andere vragen uit je apotheek of uit andere apotheken te leren of door je aan te vind je terug in het persoonlijk ontwikkelplan (POP) op melden op een internetforum over dat onderwerp. Stap : Welke experts zijn er al in het team? 6Stap 6: Overtuig je leidinggevende In jullie team zijn er wellicht al collega s die expert zijn op een bepaald Bij de uitvoering van je plannen heb je de ondersteuning van je leidinggevende nodig. Neem hem of haar mee in je idee, bijvoorbeeld tijdens vlak of onderwerp. Bedenk bij al je collega s wat hun rol en taak is in de apotheek. Zijn er collega s die veel weten over een onderwerp? een functioneringsgesprek. Bereid zo n gesprek voor; je kunt hiervoor Dit kunnen bijvoorbeeld de chronische ziektebeelden zijn, maar ook de korte gratis, online cursus Functioneringsgesprek goed voorbereid zaken als logistiek, ouderenzorg en baxteren. Schrijf dit uit en bepaal van de SBA volgen. welke expertise je apotheek nog mist. 7Stap 7: Plan je ontwikkeling in de tijd 3Stap 3: Welke inwoners/cliënten wonen er in je wijk? Met behulp van een persoonlijk ontwikkelplan kun je samen met je Je kennis en vaardigheden ontwikkelen doe je ook om (nieuwe) leidinggevende je plannen op papier zetten en afspreken wanneer patiënten beter te kunnen helpen. Weet je wat voor een soort cliënten je welk deel van je verdieping wilt afronden. Het is dan voor iedereen er in de wijk van de apotheek wonen en welke ontwikkelingen er duidelijk hoe jouw ontwikkeltraject er precies uit ziet. plaatsvinden? Doe de Omgevingstest op en krijg inzicht in de behoeften van de wijk. 4Stap 4: Bepaal je keuze Leg de aspecten uit de eerste drie stappen naast elkaar. Bekijk of er onderwerpen zijn waar je team nog geen specialist voor heeft. Misschien laat de samenstelling van de wijk bepaalde trends of ontwikkelingen zien waarop je apotheek kan inspelen. Op in het dossier Geef glans aan je carrière onder SBA -zine vind je het uitgebreide stappenplan inclusief alle relevante links. sba magazine winter 014 pagina 7

8 WRN IN D APOTH Tekst SBA Tegelwijsheden van apotheekmedewerkers Bij de bijeenkomsten De apotheek van nu, de apotheek van morgen!, die de SBA dit najaar organiseerde, hebben apotheekmedewerkers mooie uitspraken gedaan over het inspelen op veranderingen door de apotheek. Zó mooi, dat we hiervan tegelwijsheden hebben gemaakt. Laat ze je inspireren om in het nieuwe jaar zaken anders aan te pakken! Wie een team stimuleert tot nieuwe suggesties en ideeën, zorgt voor betrokkenheid en dat maakt iedereen tevreden Stap eens uit je comfortzone. Je weet nooit wat je kunt, tot je het geprobeerd hebt Zie je kansen voor verbetering, toon lef en zet het op de agenda van een werkoverleg Communiceren kun je leren Met een open houding en sterke teamgeest is elke toekomst een bruisend feest Door je ideeën te delen, kun je op de toekomst inspelen Laat als apotheekmedewerker je professionele kennis zien en bezorg jouw apotheek het nodige aanzien Zoek inspiratie binnen en buiten je werk, dat maakt je te allen tijde blij en sterk Prijsvraag Heb jij ook een wijsheid die een plek verdient op een delftsblauw tegeltje? Stuur hem voor 1 februari 015 naar sbamagazine@sbaweb.nl, met vermelding van je naam, functie en apotheek. Alle tegel wijs heden krijgen in 015 een plek op Zit jouw wijsheid bij de top 5? Dan ontvang je jouw tegelwijsheid op een echt tegeltje in de apotheek! sba magazine winter 014 pagina 8

9 SBA Studiegids voorjaar 015 De SBA organiseert door het hele land cursussen, work shops en team trainingen, onder meer over farmaceutisch inhoudelijke onderwerpen, kwaliteitszorg en communicatie. In deze SBA Studiegids vind je het Gepland cursusaanbod voor het voorjaar 015 per regio, en het overzicht van alle klassikale SBAcursussen en e-learningcursussen die je kunt volgen via SBA -studie. Bovendien belichten we de cursus Therapietrouw en de leerlijn Communicatie, zodat je daar alvast mee kunt kennismaken. Wij hopen je te verwel komen bij een van de cursussen! Aanmelding Aanmelden voor de SBA-cursussen kan op Aanmelden voor de cursussen van SBA -studie gaat via Docenten/trainers De docenten/trainers die de klassikale cursussen verzorgen, zijn ervaren en deskundig op het gebied van het cursusonderwerp en bekend met de praktijk van de apotheek. Cursusmateriaal Meestal wordt het cursusmateriaal voor klassikale cursussen, dat de SBA heeft samengesteld, voorafgaand aan de cursus thuisgestuurd; vaak is enige voorbereiding gewenst. Bij sommige cursussen ontvang je het materiaal tijdens de eerste bijeenkomst. Locaties Alle locaties voor klassikale cursussen zijn met zorg uitgekozen. Wij streven ernaar locaties te selecteren die voor iedereen binnen redelijke tijd te bereizen zijn. osten De kosten van de cursussen vind je in het overzicht Gepland cursusaanbod voorjaar 015 per regio. De vermelde prijzen gelden voor medewerkers en apothekers uit apotheken die de Cao Apotheken of de Cao Gezondheidscentra hanteren. Voor overige geïnteresseerden geldt een afwijkende prijsstelling. Meer informatie Wil je meer informatie? Neem dan contact op met de SBA, telefoon , of stuur een naar SANA en AOF De cursussen van de SBA zijn met zorg ontwikkeld voor de apotheek, in samenwerking met apothekers en apothekersassistenten. Hierdoor bieden wij kwalitatief hoogwaardige, praktijkgerichte cursussen. Met de opgedane kennis en/of ontwikkelde vaardig heden kun je je vak nog beter uitoefenen en zal je in veel gevallen met meer zelfvertrouwen je cliënt te woord staan. Omdat wij het belangrijk vinden dat de kwaliteit van onze cursussen onafhankelijk wordt beoordeeld, vragen wij voor alle SBA- en SBA--studiecursussen het SANA-keurmerk aan. Cursussen met het SANA-keurmerk tellen mee voor het kwaliteitsregister AOF; de behaalde punten worden automatisch in je portfolio opgenomen. Wil je weten hoeveel AOF-punten er aan een cursus zijn toegekend door SANA? Bekijk dan het overzicht op de volgende pagina of ga naar voor uitgebreide cursusinformatie. Incompany cursussen De SBA organiseert ook incompany cursussen en trainingen op aan vraag. Gewoon bij jou in de apotheek, met je hele team! In principe zijn alle klassikale SBA-cursussen geschikt om incompany te organiseren. Ben je geïnteresseerd om een incompany cursus in je apotheek te organiseren, neem dan contact op met jouw regioadviseur of een cursuscoördinator van de SBA (telefoon of via de mail, nascholing@sbaweb.nl). Zij spreken de mogelijkheden, de data en de voorwaarden met je door. CONTACTGGVNS SBA SBA (Stichting Bedrijfsfonds Apotheken) Postbus A Nieuwegein Fultonbaan 3439 N Nieuwegein T F nascholing nascholing@sbaweb.nl algemeen sba@sbaweb.nl I stichting-bedrijfsfonds-apotheken sba studiegids voorjaar 015 pagina 9

10 SBA STUDIGIDS Overzicht SBA-cursussen, per onderwerp Hieronder vind je een overzicht van alle klassikale- en SBA -studiecursussen. Daarin staat ook het aantal AOF-punten vermeld dat je krijgt als je een cursus succesvol afrondt. Ben je geregistreerd in het kwaliteitsregister voor apothekersassistenten in de openbare farmacie (AOF)? Dan tellen de AOF-punten mee voor de honderd punten die je maximaal vijf jaar na je registratie moet hebben behaald om te voldoen aan de status kwaliteitsgeregistreerd. Als je wilt dat een bepaalde cursus binnenkort bij jou in de regio of in je eigen apotheek (incompany) wordt georganiseerd, neem dan contact op met de SBA, telefoon ijk voor uitgebreide cursusinformatie en het meest actuele cursusaanbod op en Farmaceutisch inhoudelijke SBA cursussen = SBA -studie = klassikaal Stofwisseling en hormonen AOF-punten Oncologie AOF-punten Diabetes: uitgiftebegeleiding Diabetes Allergieën Overgangsklachten Schildklieraandoeningen 6 5 Borstkanker Neurologische aandoeningen Neurologische aandoeningen Pijnbestrijding in de openbare apotheek 3 AOF-punten 10 7 Hart en bloedvaten AOF-punten Psychische aandoeningen AOF-punten Cholesterol Cholesterol en hoge bloeddruk Hypertensie Hartfalen Cavari: voorlichting- en preventieproject in de apotheek (samen met diabetes en astma/copd) Antistolling en trombose Botten, spieren en gewrichten (bewegingsapparaat) AOF-punten ADHD en borderline persoonlijkheidsstoornissen Bipolaire aandoeningen en schizofrenie Depressie, angst- en eetstoornissen Verslavende middelen en geneesmiddelengebruik Urinewegen Urineweginfecties Mannenklachten Seksualiteit en zwangerschap 1,5 1,5 1,5 8 AOF-punten 0 6 AOF-punten Reuma Geneesmiddelengebruik Bijwerkingen Omgaan met interacties Antibiotica Slaapmiddelen Polyfarmacie Rijgevaarlijke geneesmiddelen Voeding en geneesmiddelen Therapietrouw 4 AOF-punten Anticonceptiepil Morning-afterpil Zwangerschap, borstvoeding en geneesmiddelen SOA s en geneesmiddelen Zelfzorg Aambeien en fissuren Hoofdluis Obstipatie Wormen AOF-punten Huid AOF-punten Psoriasis Voetschimmel 3 Luchtwegen AOF-punten Astma en COPD: inhalatie-instructie en uitgiftebegeleiding Astma en COPD Astma/COPD: voorlichting- en preventieprojecten in de apotheek (samen met CAVARI en diabetes) eel-, neus- en ooraandoeningen Zorgconcept Astma/COPD Maag en darm (spijsvertering) AOF-punten Darmaandoeningen Maagklachten 9 sba studiegids voorjaar 015 pagina 10

11 SBA STUDIGIDS Niet farmaceutisch inhoudelijke SBA cursussen = SBA -studie = klassikaal Leerlijn Leerlingbegeleiding AOF-punten In gesprek met de cliënt AOF-punten Leerlingbegeleiding in de apotheek (basismodule) Leerlingbegeleiding in de apotheek: coachend begeleiden Assessorentraining waliteitszorg Continu verbeteren: een verdieping in kwaliteitszorg waliteitszorg in de apotheek LSP (Landelijk Schakel Punt) Prestaties in de apotheek Voorraadbeheer anno nu AOF-punten 16, Agressie: basis Agressie: praktijk Bezorgen met zorg ffectief communiceren voor bezorgers Verkooptechniek In gesprek met de cliënt Motiverende gesprekken Weer aan het werk in de apotheek Speciale SBA -studiecursus bestemd voor herintreders, inclusief boeken ,5 8 AOF-punten 0 Communicatie in het apotheekteam AOF-punten Starterspakket AOM Overdracht medicatiegegevens Feedback geven Operationeel management SBA -studie: voor professionele zorg in de apotheek SBA -studie is dé online leeromgeving van de SBA. De cursussen van SBA -studie geven je de mogelijkheid om achter je eigen pc, in je eigen tijd en in je eigen tempo gericht te werken aan vaardigheden en kennis die voor jouw functie belangrijk zijn. De cursussen zijn zo opgezet dat ze afwisselend, leuk en inspirerend zijn om te volgen. Dat zorgt ervoor dat je de lesstof beter onthoudt en je het geleerde meteen kunt toepassen in je werk. Wil je graag online cursussen volgen en gebruikmaken van het uitgebreide aanbod van SBA -studie? Sluit dan het nieuwe voordelige abonnement voor SBA -studie af. Voor maar 49 euro per jaar kun je vanaf 1 januari 015 zelf of via je apotheek het abonnement afsluiten en alle SBA -studiecursussen doen die jij interessant vindt. ijk op voor meer informatie. sba studiegids voorjaar 015 pagina 11

12 SBA STUDIGIDS Gepland cursusaanbod voorjaar 015, per regio Noordoost Aanmelden via Cursus Lesdag + data Lestijden Locatie Prijs Allergie di. 17/ Almelo 70,- di. 14/ Sneek 70,- ma. 0/ nschede 70,- ma. 11/ Dronten 70,- do. 11/ Assen 70,- Astma en COPD. Inhalatie-instructie en uitgiftebegeleiding do. 05/ Dronten 70,- di. 03/ Heerenveen 70,- ma. 16/ nschede 70,- Cholesterol en hoge bloeddruk ma. 16/ Sneek 70,- ma. 18/ Hengelo 70,- ma. / Hoogeveen 70,- Darmaandoeningen ma. 09/03 3/ Dronten 110,- Diabetes. Uitgiftebegeleiding wo. 18/ Almelo 70,- do. 6/ Zwolle 70,- do. 0/ Assen 70,- In gesprek met de cliënt di. 03/03 10/03 17/ Assen 150,- Leerlingbegeleiding (basis) di. 1/05 7/ Assen --- Leerlingbegeleiding. Coachend begeleiden wo. 18/0 04/03 5/ Leeuwarden --- di. 8/04 19/05 09/ Hoogeveen --- Motiverende gesprekken do. 19/0 6/ Hengelo 110,- Neurologische aandoeningen ma. 13/04 7/ Leeuwarden 110,- Operationeel management voor de coördinerend apothekersassistent ma. 30/03 13/ Hoogeveen 190,- Osteoporose ma. 18/ Almere 70,- Pijnbestrijding in de openbare apotheek ma. 01/ Sneek 110,- Psychische aandoeningen. Depressie, angst- en eetstoornissen ma. 11/05 5/ Heerenveen 110,- Workshop Omgaan met interacties (blended) ma. 0/ Leeuwarden 30,- do. 09/ Zwolle 30,- do. 11/ Hengelo 30,- Middenoost Aanmelden via Cursus Lesdag + data Lestijden Locatie Prijs Allergie di. 03/ Utrecht 70,- do. 1/ Harderwijk 70,- wo. 15/ Nijmegen 70,- Antibiotica do. 09/ Hilversum 70,- wo. / Doetinchem 70,- Astma en COPD. Inhalatie instructie en uitgiftebegeleiding wo. 04/ Apeldoorn 70,- ma. 0/ Deventer 70,- ma. 09/ Doetinchem 70,- ma. 0/ Hilversum 70,- Cholesterol en hoge bloeddruk wo. 08/ Apeldoorn 70,- do. 04/ Veenendaal 70,- Darmaandoeningen wo. 0/05 7/ Apeldoorn 110,- Diabetes. Uitgiftebegeleiding wo. 8/ Veenendaal 70,- di. juni * Amersfoort 70,- di. 0/ Utrecht 70,- Mannenklachten do. 16/ Deventer 70,- do. 1/ Amersfoort 70,- Omgaan met interacties (blended) di. juni * Harderwijk 30,- Osteoporose di. 31/ Hilversum 70,- di. 09/ Utrecht 70,- Psychische aandoeningen. Bipolaire stoornis en schizofrenie di. 14/04 8/ Utrecht 110,- wo. 10/06 4/ Nijmegen 110,- Verkooptechnieken maart * Utrecht 150,- mei * Apeldoorn 150,- Verzuimmanagement ma. 6/ Apeldoorn 110,- Zuid Aanmelden via Cursus Lesdag + data Lestijden Locatie Prijs Allergie do. 04/ Bergen op Zoom 70,- Antibiotica di. 10/ Vlissingen 70,- do. 15/ Breda 70,- Astma en COPD. Inhalatie-instructie en uitgiftebegeleiding wo. 18/ indhoven 70,- Cholesterol en hoge bloeddruk april * Goes 70,- mei * Vlissingen 70,- Diabetes. Uitgiftebegeleiding februari * Goes 70,- di. 10/ Rosmalen 70,- wo. 5/ Tilburg 70,- wo. 15/ Valkenburg 70,- ma. 11/ Venray 70,- In gesprek met de cliënt di. 19/05 6/05 0/06 Breda 150,- Leerlingbegeleiding. Coachend begeleiden ma. 0/03 09/03 16/ Breda --- do. 09/04 16/04 3/ Weert --- Mannenklachten do. 1/ Valkenburg 70,- do. 19/ Tilburg 70,- di. 4/ Venray 70,- wo. 0/ Weert 70,- Neurologische aandoeningen februari * Bergen op Zoom 110,- februari * Middelburg 110,- di. 03/0 17/ indhoven 110,- di. 03/03 17/03 19,00 -,00 Valkenburg 110,- di. 10/03 4/ Rosmalen 110,- Operationeel management voor de coördinerend apothekersassistent wo. 15/04 9/ indhoven 190,- l sba studiegids voorjaar 015 pagina 1

13 SBA STUDIGIDS vervolg Zuid Aanmelden via Cursus Lesdag + data Lestijden Locatie Prijs Psychische aandoeningen. Bipolaire stoornis en schizofrenie di. 1/05 6/ indhoven 110,- Psychische aandoeningen. Depressie, angst- en eetstoornissen do. 1/0 6/ Venray 110,- maart * Breda 110,- april * Middelburg 110,- Workshop Omgaan met interacties (blended) wo. 8/ Rosmalen 70,- wo. 04/ Breda 70,- di. 4/ Bergen op Zoom 70,- do. 09/ Tilburg 70,- di. 0/ Weert 70,- West Aanmelden via Cursus Lesdag + data Lestijden Locatie Prijs Allergie di. 16/ Rotterdam 70,- Antibiotica do. 0/ Leiden 70,- do. 07/ Terneuzen 70,- do. 1/ Dordrecht 70,- Astma en COPD. Inhalatie-instructie en uitgiftebegeleiding februari * Terneuzen 70,- di. 17/ Den Haag/Nootdorp 70,- do. 6/ Dordrecht 70,- Cholesterol en hoge bloeddruk februari * Bodegraven 70,- februari * Papendrecht 70,- ma. 15/ Nieuwerkerk a/d IJssel 70,- Continu verbeteren wo. 11/0 18/ Den Haag 190,- 04/03 11/03 do. 0/04 09/ Ridderkerk 190,- 16/04 3/04 Darmaandoeningen ma. 0/0 16/ Lisse 110,- do. 09/04 3/ Naaldwijk 110,- Diabetes. Uitgiftebegeleiding di. 7/ Leiden 70,- di. 1/ Zoetermeer 70,- do. 07/ Bodegraven 70,- In gesprek met de cliënt di. 1/05 19/05 6/ Den Haag 150,- Leerlingbegeleiding. Coachend begeleiden ma. 0/03 09/03 16/ Rotterdam --- di. 10/03 17/03 4/ Den Haag/Nootdorp gratis do. 1/03 19/03 6/ Leiden gratis ma. 18/05 01/06 08/ Ridderkerk --- Mannenklachten maart * Spijkenisse 70,- do. 19/ Gorinchem 70,- april * Ridderkerk 70,- wo. 08/ Den Haag/Nootdorp 70,- di. 14/ Bodegraven 70,- di. 1/ Naaldwijk 70,- ma. juni * Lisse 70,- do. 11/ Papendrecht 70,- Motiverende gesprekken do. 05/03 1/ Bodegraven 110,- di. 1/04 8/ Rotterdam 110,- Neurologische aandoeningen februari * Naaldwijk 110,- maart/april * Nieuwerkerk a/d IJssel 110,- maart/april * Papendrecht 110,- do. 0/04 16/ Spijkenisse 110,- di. 1/05 6/ Zoetermeer 110,- Osteoporose di. 1/ Leiden 70,- Pijnbestrijding in de openbare apotheek februari * Ridderkerk 110,- Psychische aandoeningen. ADHD en borderline persoonlijkheidsstoornis ma. 0/0 16/ Zoetermeer 110,- Voorraadbeheer anno nu do. 05/ Rotterdam 70,- Workshop Omgaan met interacties (blended) di. 03/ Den Haag/Nootdorp 70,- di. 05/ Ridderkerk 70,- wo. 11/ Rotterdam 70,- Noordwest Aanmelden via Cursus Lesdag + data Lestijden Locatie Prijs Allergie di. 14/ Zaandam 70,- mei * Haarlem 70,- Antibiotica wo. 8/ Amsterdam 70,- ma. 0/ Hoorn 70,- di. 03/ Purmerend 70,- Astma en COPD. Inhalatie-instructie en uitgiftebegeleiding ma. februari * Amsterdam 70,- Cholesterol en hoge bloeddruk maart * Haarlem 70,- april * Amsterdam 70,- Darmaandoeningen ma. 0/03 16/ Heerhugowaard 110,- Diabetes. Uitgiftebegeleiding ma. 13/ Heerhugowaard 70,- Leerlingbegeleiding (basis) di. 1/05 19/ Amsterdam --- Mannenklachten di. 19/ Hoorn 70,- Motiverende gesprekken di. 07/04 14/ Amsterdam 110,- Osteoporose maart * Purmerend 70,- ma. 0/ Zaandam 70,- wo. 0/ Heerhugowaard 70,- Verkooptechnieken maart * Amsterdam 150,- Voorraadbeheer anno nu do. 3/ Amsterdam 70,- * ijk op voor de exacte data van deze cursus sba studiegids voorjaar 015 pagina 13

14 SBA STUDIGIDS Tekst SBA Beeld SBA ennismakers Het SBA -studiecursusaanbod is uitgebreid met de cursus Therapietrouw. Ook laten we je graag kennismaken met de leerlijn Communicatie.. Wat kun je van deze cursussen verwachten? Therapietrouw Het bevorderen van therapietrouw staat hoog op de agenda van zorgverlenend Nederland. Want betere therapietrouw is goed voor de cliënt en bespaart geld. Ook de apotheek kan hier een steentje aan bijdragen. Hoe? Dat leer je in deze nieuwe inspirerende -studie Therapietrouw. De gevolgen van therapieontrouw zijn groot: de aandoening kan verslechteren, met meer doktersbezoek en soms nog meer medicijnen tot gevolg. Als apothekersassistent kun je een belangrijke bijdrage leveren aan het vroegtijdig signaleren van deze problemen. Ook kun je cliënt gerichte oplossingen aanbieden. In de cursus Therapietrouw leer je hoe je dat doet, wat oorzaken zijn voor therapieontrouw, welke oplossingen je daarvoor kunt bieden en hoe je die informatie en je advies in een gesprek met de cliënt verwerkt. Na het volgen van deze cursus ben je er helemaal klaar voor om jouw bijdrage te leveren aan het bevorderen van therapietrouw. Leerlijn Communicatie Als apothekersassistent ben jij het eerste contactpunt in de apotheek. n goed contact met cliënten wordt alleen maar belangrijker. Wil jij nog verder investeren in je contact met cliënten, maar ook met collega s en andere zorgverleners? Volg dan de leerlijn Communicatie en leer de technieken en vaardigheden om die relaties uit te bouwen. Je denkt misschien: Ik communiceer al de hele dag met cliënten en collega s, dat heb ik niet nodig. Het klopt dat iedereen communiceert, elke dag weer. Maar niet iedereen zet communicatie bewust en op maat in om een gewenst eindresultaat te bereiken, zoals zelfmanage ment, therapietrouw of samenwerking. In de leerlijn Communicatie leer je - aan de hand van gespreks technieken en -vaardigheden - hoe je communicatieboodschappen in verschillende situaties zó brengt, dat de luisteraar open staat voor je boodschap, deze ook begrijpt en jij je doel bereikt. Of het nu gaat om het overtuigen van een collega, het adviseren van een cliënt of het samenwerken met andere zorgverleners. GÏNTRSSRD? ijk snel op voor een uitgebreidere omschrijving van deze e-learningcursus. De leerlijn Communicatie bestaat vooralsnog uit de cursussen: 1 In gesprek met de cliënt Feedback geven 3 Verkooptechnieken 4 Motiverende gesprekken Binnenkort worden hieraan nog verdiepende SBA -studiecursussen toegevoegd. Alle cursussen uit de leerlijn zijn speciaal ontwikkeld voor apotheekmedewerkers en sluiten direct aan op de dagelijkse praktijk in de apotheek. Wat is een leerlijn? en leerlijn bestaat uit een aantal op elkaar afgestemde cursussen in verschillende leervormen. en leerlijn helpt je om je kennis en vaardigheden van een specifiek ziektebeeld of thema, te verdiepen en te verbreden. 1 In gesprek met de cliënt: de basis (klassikaal) Deze cursus heeft me geholpen bij de soms moeilijke gesprekken rondom de eerste uitgifte. Ik sta nu veel relaxter aan de balie en dat komt het gesprek ten goede. In deze leuke en praktische basiscursus vergroot je in drie bijeenkomsten je inzicht en vaardigheden in het voeren van makkelijke en moeilijke gesprekken. Op een actieve en inspirerende manier leer je hoe je goed contact maakt met de cliënt en hoe je je gesprek afstemt op het verbale en non-verbale gedrag van de cliënt. Je leert sba studiegids voorjaar 015 pagina 14

15 welke communicatiestijl je zelf gebruikt en hoe je die van anderen herkent. Niet elke cliënt heeft hetzelfde gespreksniveau: je leert hoe je makke lijk tussen de niveaus kunt schakelen, zodat de cliënt zich begrepen voelt en jij als apotheekmedewerker je doel bereikt. De inzichten en vaardigheden die je in deze cursus opdoet, kun je toepassen in alle gesprekken. Zowel met cliënten als met collega s, leidinggevenden, andere zorgverleners en vrienden. Feedback geven (SBA -studie) en goede cursus die me goed naar mijn eigen verwoordingen heeft laten kijken. Ik heb de apotheker deze cursus geadviseerd voor het gehele team. Communicatie met collega s en cliënten is niet altijd eenvoudig, zeker als je iemand kritisch, maar opbouwend wilt wijzen op hoe die zich gedraagt. Deze cursus geeft je hiervoor de juiste handvatten. Je leert op welke manieren je feedback kunt geven en op welk moment je dat het beste kunt doen. De filmpjes in deze cursus maken deze inzichten en kennis heel tastbaar en herkenbaar. Je krijgt uitleg over welke regels je kunt volgen om op zo n manier feedback te geven dat de ontvanger er ook open voor staat. Uiteraard leer je ook wat je zelf het beste kunt doen als iemand jou feedback geeft. Aan de hand van voorbeelden krijg je tips om het gesprek aan te kunnen gaan, maar maken we je ook bewust van de valkuilen die er zijn. en leuke en leerzame cursus die veel duidelijk maakt over hoe je op een opbouwende en open manier het gesprek kunt aangaan met collega s en leidinggevenden. 3 Verkooptechnieken (klassikaal) Deze cursus was een eye-opener voor hoe we met handverkoop onze zorgverlening kunnen aanvullen. Apothekersassistenten hebben een passie voor het (zorg)inhoudelijke vak. Naast deze taak wordt ook de handverkoop steeds belangrijker en zelfzorgproducten kunnen in sommige situaties een prima oplossing bieden voor bepaalde bijwerkingen van medicijnen. In deze cursus leer je hoe je op een natuurlijke wijze de cliënt kunt attenderen op handverkoopproducten. Uitgaande van je rol als zorgverlener, krijg je concrete handvatten om je verkoopvaardigheden te verbeteren. Ook de theorie van het verkopen en het verkoopproces komt aan bod. Daarbij is er veel aandacht voor de vertaling naar de eigen praktijk. je gesprek met cliënten in de apotheek kun je hier jouw steentje aan bijdragen. Hoe je dat doet? Aan de hand van een nieuw ontwikkelde gesprekstechniek: Motiverende gespreksvoering. Via een online voorbereiding en klassikale bijeenkomsten leer je wat motiverende gespreksvoering is en hoe je deze gesprektechniek toepast. Het uitgangspunt daarbij is dat mensen in staat zijn om zelf te veranderen. Je geeft de cliënt de ruimte om de voor- en nadelen van keuzes te overwegen. Dat doe je door te luisteren, vragen te stellen en samen te vatten. Je geeft de cliënt vertrouwen in zijn eigen kunnen. Zo kun je iemand helpen om stappen te zetten naar een gezond(er) leven of om medicatie volgens voorschrift te gebruiken. GÏNTRSSRD? ijk voor de verschillende cursusdata, aanmelden en meer informatie over de leerlijn Communicatie op 4 Motiverende gesprekken (Online voorbereiding & klassikaal) ennisquiz De cursus was verrijkend, ik heb veel geleerd. Nu is de grootste uitdaging om het in de praktijk te brengen. Het bevorderen van therapietrouw en gezond gedrag bij cliënten is een belangrijke taak van de apotheek en van jou als apothekersassistent. Hiervoor zijn allerlei technische snufjes voorhanden en in Ben je benieuwd naar wat je al weet over communicatie? Doe dan de ennisquiz op pagina. sba studiegids voorjaar 015 pagina 15

16 NASCHOLING Tekst Betty Rombout Beeld atja Schade Word specialist, volg een leerlijn Van jou als apothekersassistent wordt steeds meer gevraagd. Je moet niet alleen patiënten juist informeren over medicijnen en medicijngebruik. Maar ook therapietrouw bevorderen, uitleg geven over nieuwe regels en goed omgaan met kritische patiënten. Om je daarbij te ondersteunen ontwikkelt de SBA leerlijnen. Jasper Witte, SBA-projectleider Opleidingen, licht deze toe. en leerlijn bestaat uit een aantal op elkaar afgestemde cursussen waarmee je je kennis en vaardigheden rond een specifiek ziektebeeld of thema kunt verdiepen of verbreden, legt Jasper Witte uit. Binnen de apotheek is steeds meer behoefte aan medewerkers die specialist zijn op een bepaald gebied. Bijvoorbeeld op een specifiek ziektebeeld of een thema als communicatie of ouderen en geneesmiddelen. De leerlijnen van de SBA bieden de kennis en vaardigheden die je daarvoor nodig hebt. Volg je bijvoorbeeld de leerlijn Diabetes, dan weet je daarna niet alleen alles over het ziektebeeld diabetes, maar ook over therapietrouw, medicatie, eerste uitgifte en de omgang met de patiënt. Volg je de leerlijn Communicatie, dan leer je alle vaardigheden die je nodig hebt om met patiënten in gesprek te gaan en ze verder te helpen. Maar dat is niet het enige: je leert ook hoe je op een prettige manier kunt samenwerken met collega s en andere zorgverleners. Inleven Vanaf begin 015 biedt de SBA vijf leerlijnen aan: Leerlingbegeleiding, Communicatie (zie ook pagina s 14 en 15), Astma/COPD, Diabetes en Hart- en vaatziekten. De leerlijn Ouderen & geneesmiddelen volgt spoedig daarna. De leerlijnen bestaan uit diverse leervormen. Jasper: In een leerlijn bieden we de benodigde kennis en vaardigheden op ver schil lende manieren aan. Zo laten we via een internetuitzending de patiënt aan het woord. Want als je een ziektebeeld bekijkt door de ogen van de patiënt kun je je als apothekersassistent beter inleven in de patiënt en uiteindelijk betere zorg leveren. De kennis en vaardigheden die je met de verschil lende cursussen opdoet, maakt je uiteindelijk specialist binnen je apotheek. Studie-uren en leerlijn kan je in gemiddeld 0 studiebelastingsuren afronden. Jasper: Als je gemiddeld vier cursussen per jaar volgt, kan je een leer lijn in ongeveer anderhalf jaar voltooien. De diverse cursussen uit een leerlijn kan je natuurlijk ook los volgen. Maar juist de combinatie maakt je tot specialist op een bepaald gebied. De prijs van een leer lijn bestaat uit de kosten voor een individueel SBA -studie abonnement plus de prijs van de klassikale cursussen. De SBA -studie cursus(sen) kun je volgen met het nieuwe, voordelige abonnement van SBA -studie; zie de achterzijde van dit blad. Jasper Witte, SBA-projectleider Opleidingen sba magazine winter 014 pagina 16

17 D BRANCH Tekst Betty Rombout De zorg verandert, de rol van de apotheek verandert De gemeenten worden per 015 verantwoordelijk voor de ondersteuning van hun burgers. Wat betekent dit voor de diverse patiëntgroepen en hoe kan de apotheek hen tegemoet treden? De visie en praktische tips van drie belangenorganisaties. Mirjam Drost, Landelijk Platform GGz (koepel van, voor en door cliënten- en familie organisaties in de geestelijke gezondheidszorg) In deze tijd van veranderingen in de zorg is het belangrijk dat de apotheek de patiënt - stel hij slaapt al lange tijd heel slecht - door verwijst naar de huisarts. Hij is hét aanspreek punt, doet een eerste klachten verkenning samen met bijvoorbeeld een GGz-verpleegkundige van zijn praktijk of psychiater. De huisarts schakelt ook indien nodig specialistische geestelijke gezondheids zorg in. Merk je als apotheek dat mensen aanlopen tegen bijvoorbeeld wacht lijsten, wijs hen dan op ons meldpunt Meld je zorg via of Zijn er überhaupt vragen over de veranderingen in de zorg, attendeer dan op verandertmijnzorg.nl, een site van de overheid. Liane den Haan, ANBO (belangenbehartiger voor senioren) Ondersteun ouderen bij de juiste inname van medicatie. n wijs er op dat het effect van medicatie in de loop van het verouderingsproces anders kan uitwerken. Leesbare, schrifte lijke voorlichting bij verstrekking van medicatie is belangrijk. Neem daarnaast de tijd voor een heldere uitleg. Attendeer senioren - én hun familieleden - op het gebruik van pillen dozen en apps die helpen bij het op tijd innemen van de juiste medicatie. Sites als en www. meldpunt medicijnen.nl ondersteunen om meer grip op het eigen leven te hebben. Schakel voor iemand met complexe gezondheidsproblemen een specialist ouderengeneeskunde in. Deze arts, gespecialiseerd in zorg voor kwetsbare ouderen en chronisch zieken, werkt in een verpleeg- of verzorgingshuis, in de eerstelijnszorg of in het ziekenhuis. Gebruikt een senior meer dan vijf geneesmiddelen, dan is een jaarlijkse medicatiebeoordeling zinvol. Wijs hen hier op. Jan Benedictus, NPCF (Nederlandse Patiënten Consumenten Federatie) lke zorgdiscipline vervult een rol in de zorg voor de patiënt in zijn omgeving; wijk verpleegkundige, huisarts én apotheek. Geen van allen zien de patiënt 4 uur per dag. Hooguit vijf of tien minuten aan de balie, wat de apotheek betreft. Zeker in deze tijd van verandering is het van belang dat zorgdisciplines de afzonderlijke informatie over de patiënt samenbrengen tot een totaal beeld. Denk aan afstemming van medicatie bij kwetsbare ouderen. Voorkom fouten en zorg voor kwaliteit van leven. Samen met andere disciplines. Voor apotheken liggen er kansen zich uitdrukkelijk te profileren. Laat zien wat je als apotheker doet en wat je kunt. LS op onder SBA -zine de uitgebreide interviews met deze belangenorganisaties. sba magazine winter 014 pagina 17

18 APOTHTAM Tekst Jan Hafkamp Beeld Bart Nijs Fotografie Apotheek Maasdonk Begrip tonen en luisteren staan bovenaan Binnenkort een cursus uitkiezen? ijk eens verder dan farmaceutisch-inhoudelijke onderwerpen. Volg bijvoorbeeld een communicatietraining. Bij Apotheek Maasdonk zijn ze enthousiast! Apotheek in het kort Op 1 februari 015 bestaat Apotheek Maasdonk in het Noord-Brabantse Geffen (gemeente Maasdonk, vandaar de naam) 5 jaar. In het naburige Nuland heeft de apotheek een uitdeelpost. Behalve aan Wie Apotheek Maasdonk in het knusse dorp Geffen binnenstapt, ziet meteen: deze apotheek gaat met z n tijd mee. en ruime publieksruimte, met zicht op de apotheekrobot, en verder een moderne uitstraling. De apotheek zit sinds 008 in het huidige pand. Wij zijn op de toekomst voorbereid, beaamt apotheker Raymond Braakhuis. Belangrijk is wel dat je blijft aanhaken bij alles wat er speelt. De teamleden hebben het naar hun zin in deze apotheek, die behalve Geffen ook nog de dorpen Nuland en Vinkel bedient. r hangt hier een goede sfeer, vindt apothekersassistent Francien van Vliet, die alweer dertien Communicatietraining en apotheek die met z n tijd mee wil gaan zorgt ervoor dat het hele team kan inspelen op de nieuwste ontwikkelingen. Dus: iedereen op cursus! n dat het dan niet altijd over farmaceutisch-inhoudelijke onderwerpen hoeft te gaan, hebben ze bij Apotheek Maasdonk ook door. Afgelopen voorjaar hebben alle teamleden, inclusief de apothekers, een communicatietraining gevolgd. Dat heeft vooral te maken met alles wat de laatste jaren op de apotheek is afgekomen, legt Raymond Braakhuis uit. Denk bijvoorbeeld aan de intake van incontinentiepatiënten, de opt-in regeling voor het individuele patiënten levert de apotheek 'Tijdens zo'n training word je je bewust van hoe je overkomt' ook aan een AWBZ-instelling en een hospice. Apotheek Maasdonk is zelf standig en werkt nauw samen met de andere apotheken in de regio Oss en omgeving. jaar bij deze apotheek werkt. We kunnen het goed met elkaar vinden, ook buiten het werk. n met de patiënten is het contact ook leuk. Dit is een dorpsapotheek, maar aan de mensen die hier komen merk je niet zo veel verschil met de stad. Landelijk Schakelpunt en de regeling rond de eerste uitgifte. n niet te vergeten de overheidsmaatregelen en het beleid van de zorgverzekeraars. Al die zaken veroorzaken niet alleen extra werk, maar vergen ook veel uitleg aan de balie. Meer communicatie dus. r werken veertien mensen: twee apothekers, tien apothekers assistenten, een apotheek medewerker en een bezorger. Verder staat de apotheek als rkend Calibris Leerbedrijf open voor stagiairs. Apothekersassistent Francien van Vliet en apothekers Brahm Thio en Raymond Braakhuis: Communicatie in de apotheek is de laatste jaren steeds belangrijker geworden sba magazine winter 014 pagina 18

19 Het team van Apotheek Maasdonk vindt een communicatietraining in deze tijden nodig. Al die zaken die de laatste jaren op de apotheek zijn afgekomen veroorzaken niet alleen extra werk, maar vergen ook veel uitleg aan de balie. Meer communicatie dus Wel even wennen natuurlijk: een training buiten het vakgebied van de farmacie, en dan ook meteen maar een communicatietraining. Francien van Vliet: Niemand vindt dat bij voorbaat een leuke training. Verschil lende collega s vonden het behoorlijk spannend. Lachend voegt ze eraan toe: r zaten rollenspellen in, dat is voor de meeste mensen niet de favoriete bezigheid. r moest dus hier en daar een drempel worden overwonnen, maar achteraf is de training iedereen goed bevallen. Apotheker Brahm Thio: Tijdens zo n training word je je beter bewust van hoe je overkomt. Soms zit het in kleine dingen. Als je bijvoorbeeld een telefoongesprek voert, is het slim om af en toe te lachen. Zo verloopt het gesprek gemakkelijker en voorkom je dat de persoon aan de andere kant van de lijn denkt: wat een knorrepot is dat. Handige tips Overigens zijn de mensen van Apotheek Maasdonk zich door die training niet opeens heel anders gaan gedragen. Het is vooral goed om eens bij deze materie stil te staan, vindt Raymond Braakhuis. Natuurlijk kwamen er handige tips uit, maar die hadden vooral te maken met algemene dingen, zoals een juiste houding en beleefd zijn. Voor Francien van Vliet is luisteren het belangrijkste aspect van communicatie. Als je niet luistert, kun je ook niet goed communiceren. Met luisteren bedoel ik niet ellenlange verhalen aan gaan horen, maar er wel zijn om te helpen. Dat is echt uit de training gekomen, dat mensen dat meer moeten doen, ook aan de telefoon. Begrip tonen en je inleven in de situatie van de patiënt, dat staat bovenaan. Je moet begrijpen dat het hoofd van de patiënt soms helemaal vol zit als hij bij de apotheek binnenstapt, vult Brahm Thio aan. Dat er even geen informatie meer bij kan. Dan moet je bijvoorbeeld bereid zijn om later terug te bellen: 'Zal ik het u een andere keer uitleggen?' Hetzelfde zeggen Wat de teamleden bij Apotheek Maasdonk nu ook meer doen, is het er met elkaar over hebben wat ze de patiënten vertellen. Francien van Vliet: Het is belangrijk dat we allemaal hetzelfde zeggen. Het kan niet zo zijn dat de een dit roept en de ander dat. Dus daar praten we over met elkaar. Iedereen bij Apotheek Maasdonk is het erover eens dat communicatie in de apotheek de laatste jaren steeds belangrijker is geworden. De patiënt is meer geneigd om dingen te vragen, ook omdat de apotheek makkelijk te benaderen is, vindt Francien van Vliet. Daarnaast verstrekken we zelf meer informatie aan de balie, bijvoorbeeld bij eersteuitgiftegesprekken, wat ook weer vragen oproept. Conclusie: een communicatietraining is gewoon nodig, en nog leuk ook. In de woorden van Raymond Braakhuis: 5 jaar geleden zochten apotheken assistenten die goed konden bereiden, maar toen koos ik al voor mensen die ook goed konden communiceren. n dat is alleen maar toegenomen. Oproep Heb jij ook een succesvolle t e a ms a m e nw e r k i n g o p e e n bepaald vlak of voor een specifiek project? n vind je het leuk om hierover in SBA Magazine te vertellen? Stuur dan een mail naar sbamagazine@sbaweb.nl m e t j e g eg e v e n s e n e e n toelichting op wat jij en je collega s hebben ondernomen. Wellicht komt jullie verhaal in SBA Magazine! sba magazine winter 014 pagina 19

20 CURSUSCOÖRDINATORN Tekst Netty Roersma Beeld SBA SBA-cursuscoördinatoren Bij llen, Marie-Christine en Reninka kun je terecht met al je vragen over de cursussen en trainingen van de SBA. Als cursuscoördinatoren houden zij zich bezig met alles wat komt kijken bij het organiseren van cursussen. Wij peilen de behoefte aan onderwerpen, plannen de cursussen, ondersteunen docenten en trainers, zorgen voor locaties en cursusmateriaal en zijn ook het eerste aanspreekpunt voor SBA -studie. Naast klassikale cursussen biedt de SBA e-learningcursussen (SBA -studie) en incompany- cursussen aan. Voor klassikale cursussen is nog steeds belangstelling, maar we merken wel dat tijd vrijmaken voor zo n cursus moeilijker is geworden voor apotheekmedewerkers, zegt Marie-Christine. Dan biedt SBA -studie de mogelijkheid om op een zelf gekozen tijd en plaats een cursus te volgen. Contactpersoon De cursuscoördinatoren stuurden onlangs een mail naar de apotheken. llen: Daarin stelden we onszelf voor, zodat het apotheekteam weet wie hun contactpersoon bij de SBA is voor vragen over het cursusaanbod. De SBA organiseert naast cursussen en trainingen ook bijeenkomsten over actuele onderwerpen, vertelt Marie-Christine. Zoals Duurzame inzetbaarheid, erste uitgiftegesprek, De apotheek van nu, de apotheek van morgen en Duurzaam werken met Lean voor het apotheekteam. Communicatie aan de balie is momenteel een actueel onderwerp, voegt llen toe. Daar speelt de SBA op in met verschillende trainingen, zoals In gesprek met de cliënt, Motiverende gesprekken en Verkooptechnieken. Deelnemers aan de pilot van de cursus Motiverende gesprekken gaven aan dat ze verwachten dat professioneel voorlichten steeds belangrijker zal gaan worden in de apotheek. Om het cursusaanbod goed af te stemmen op de behoefte, gebruiken de cursuscoördinatoren de informatie die cursisten geven op evaluatieformulieren. Cursusmateriaal De wanden van het kantoor van de cursuscoördinatoren zijn nu nog bedekt met kasten waarin stapeltjes cursusboekjes liggen. Dat gaat veranderen, zegt Marie-Christine. Inmiddels zijn er twee cursussen ontwikkeld, Motiverende gesprekken en Cholesterol en hoge bloeddruk, waarbij het cursusboekje is vervangen door een digitaal document, de Online voorbereiding. Daarmee kunnen deelnemers zich voorbereiden op de training of cursus. De eerste ervaringen zijn positief. llen Heijmans Cursuscoördinator voor Drenthe-Hanzeland, Groot Twente, Groningen, Utrecht, Friesland, Het Gooi e.heijmans@sbaweb.nl Marie-Christine Brinkman Cursuscoördinator Leiden, Gouda, Rotterdam, Dordrecht, Den Haag, ZO Brabant, NO Brabant, West-Brabant, Hart van Brabant, Limburg m.brinkman@sbaweb.nl Reninka osterman Cursuscoördinator Amsterdam, Haarlem, Noord-Holland, Rijk van Nijmegen, Midden-Nederland, Driestedenhoek, Zeeland r.kosterman@sbaweb.nl CURSUSAABOD VAN D SBA Wil je per mail op de hoogte gehouden worden van de nieuwste ontwikkelingen in het cursusaanbod van de SBA? Stuur dan een bericht naar llen, Marie-Christine of Reninka. sba magazine winter 014 pagina 0

Apotheek Broekheurne: focus op een goed functionerings gesprek

Apotheek Broekheurne: focus op een goed functionerings gesprek magazine sba maakt werk van de apotheek zomer 14 Inclusief SBA STUDIGIDS met het cursusaanbod najaar 14 Draag zelf bij aan een prettige werkomgeving! MC Schiebroek: Het geheim van medewerkers tevredenheid

Nadere informatie

Stagiairs: goed voor de markt, jezelf en de apotheek! Leerlijn Leerlingbegeleiding: Leer alle vaardigheden die je nodig hebt als leerlingbegeleider

Stagiairs: goed voor de markt, jezelf en de apotheek! Leerlijn Leerlingbegeleiding: Leer alle vaardigheden die je nodig hebt als leerlingbegeleider magazine sba maakt werk van de apotheek herfst 014 3 Inclusief SBA STUDIGIDS met het cursusaanbod najaar 014 Thema Geef glans aan toekomstige carrières Stagiairs: goed voor de markt, jezelf en de apotheek!

Nadere informatie

Workshop communicatie

Workshop communicatie Workshop communicatie Feedback is collegiale ondersteuning of toch niet? Wat wil de beroepsvereniging betekenen voor Verzorgenden en Verpleegkundigen? Wij willen onze beroepsgroepen in staat stellen hun

Nadere informatie

COMMUNICATIE training. effectief communiceren met iedereen

COMMUNICATIE training. effectief communiceren met iedereen COMMUNICATIE training effectief communiceren met iedereen Een training van COMMUNICERENENZO Mensen zijn belangrijk. Resultaten ook Mensen zijn belangrijk en waardevol. Resultaten worden behaald dankzij

Nadere informatie

E-PAPER. Drie praktische tips om je werk als apothekersassistent(e) leuker te maken!

E-PAPER. Drie praktische tips om je werk als apothekersassistent(e) leuker te maken! Dé expert in praktische apotheektrainingen E-PAPER Drie praktische tips om je werk als apothekersassistent(e) leuker te maken! 1 Inhoudsopgave De cliënt en ik 3 Weet jij nog waarom je in de apotheek wilde

Nadere informatie

18 tips om te werken aan je eigen inzetbaarheid

18 tips om te werken aan je eigen inzetbaarheid 18 tips om te werken aan je eigen inzetbaarheid Goed, gezond en gemotiveerd aan het werk tot je pensioen? Dat bereik je door kansen te pakken op het werk. Leer aan de hand van onderstaande punten hoe je

Nadere informatie

sba maakt werk van de apotheek Het begint bij investeren in relaties LSP: Voordelen en tips voor stimuleren aantal opt-ins

sba maakt werk van de apotheek Het begint bij investeren in relaties LSP: Voordelen en tips voor stimuleren aantal opt-ins magazine sba maakt werk van de apotheek lente 015 1 Inclusief SBA STUDIGIDS met het cursusaanbod voorjaar 015 Thema Zorg in de wijk: samenwerken met zorgverleners Het begint bij investeren in relaties

Nadere informatie

toolkit persoons gerichte zorg Bouwen aan eerstelijns zorg op maat voor mensen met een chronische ziekte

toolkit persoons gerichte zorg Bouwen aan eerstelijns zorg op maat voor mensen met een chronische ziekte toolkit persoons gerichte zorg Bouwen aan eerstelijns zorg op maat voor mensen met een chronische ziekte Over deze toolkit Welkom in het huis van persoonsgerichte zorg! Zoals je ziet is het huis nog in

Nadere informatie

Zelfsturende teams hebben in de meeste organisaties 4 doelen: Tevreden cliënten Tevreden medewerkers Kwaliteit van zorg Financieel gezond zijn

Zelfsturende teams hebben in de meeste organisaties 4 doelen: Tevreden cliënten Tevreden medewerkers Kwaliteit van zorg Financieel gezond zijn 1 Kaders bij zelfsturing: financieel gezond zijn Zelfsturende teams hebben in de meeste organisaties 4 doelen: Tevreden cliënten Tevreden medewerkers Kwaliteit van zorg Financieel gezond zijn Financieel

Nadere informatie

sba maakt werk van de apotheek Bevorderen therapietrouw: Het belangrijkste middel is het gesprek

sba maakt werk van de apotheek Bevorderen therapietrouw: Het belangrijkste middel is het gesprek magazine sba maakt werk van de apotheek zomer 015 Inclusief SBA STUDIGIDS met het cursusaanbod najaar 015 Thema Therapietrouw Bevorderen therapietrouw: Het belangrijkste middel is het gesprek Apotheek

Nadere informatie

Highlights medewerkerbijeenkomsten 2009

Highlights medewerkerbijeenkomsten 2009 In navolging van de succesvolle medewerkersbijeenkomst in 2009 zijn ook dit najaar weer, verspreid over het hele land, medewerkersbijeenkomsten georganiseerd. Wat daar allemaal is besproken wordt onderstaand

Nadere informatie

Voor een groep. Korte Workshop Time-management. Slim Werken + Creatief Werken

Voor een groep. Korte Workshop Time-management. Slim Werken + Creatief Werken Voor een groep Korte Workshop Time-management Slim Werken + Creatief Werken edere dag een SlimWerken.COM Julianapark 48-5 5046 GB Tilburg T 013-5770495 M 06-27326562 E contact@slimwerken.com W www.slimwerken.com

Nadere informatie

Kwaliteitszorg. Test jezelf.

Kwaliteitszorg. Test jezelf. Kwaliteitszorg. Test jezelf. Pagina 1 Weet jij hoe je je deskundigheid of die van je collega s kunt bevorderen of professionaliseren? Kun je goed samenwerken? Kun je kwaliteitszorg leveren? Doe de testjes

Nadere informatie

De nieuwe zorgmedewerker

De nieuwe zorgmedewerker Werkblad De nieuwe zorgmedewerker De zorg verandert in snel tempo. Ook jouw rol als verzorgende of helpende verandert: meer aandacht voor individuele cliënten en hun netwerk. Werken met een zorg-leefplan

Nadere informatie

novacollege.nl/zorg Assistenten gezondheidszorg Verpleging en verzorging Zorg 2016/2017

novacollege.nl/zorg Assistenten gezondheidszorg Verpleging en verzorging Zorg 2016/2017 novacollege.nl/zorg Assistenten gezondheidszorg Verpleging en verzorging Zorg 2016/2017 Ik ben altijd met kleding bezig. Een creatieve opleiding lag dus voor de hand. Maar tijdens het zoeken, merkte ik

Nadere informatie

2.4 Als begrijpen extra aandacht vraagt 10

2.4 Als begrijpen extra aandacht vraagt 10 7 2 Contact Samenvatting In contact met patiënten uit specifieke doelgroepen moet de assistent zich realiseren dat hun groepskenmerken maar een deel van hun persoon zijn. Ook een open houding en interesse

Nadere informatie

LAAT JE BEDRIJF GROEIEN DOOR HET INZETTEN VAN JE NETWERK!

LAAT JE BEDRIJF GROEIEN DOOR HET INZETTEN VAN JE NETWERK! LAAT JE BEDRIJF GROEIEN DOOR HET INZETTEN VAN JE NETWERK! In dit E-book leer je hoe je door het inzetten van je eigen netwerk je bedrijf kan laten groeien. WAAROM DIT E-BOOK? Veel ondernemers beginnen

Nadere informatie

GRAAG STELLEN WIJ ONS AAN U VOOR

GRAAG STELLEN WIJ ONS AAN U VOOR GRAAG STELLEN WIJ ONS AAN U VOOR Altijd al gezocht naar een trainingsconcept voor uw medewerkers waar je meteen van zegt: GewoonDoen! Nu is deze kans eindelijk aanwezig en wel voor een deelnameprijs van

Nadere informatie

APQ-vragenlijst 30 januari Daan Demo

APQ-vragenlijst 30 januari Daan Demo APQ-vragenlijst 30 januari 2019 Daan Demo Inleiding In dit rapport bespreken we jouw inzetbaarheid en wat je kunt doen om jouw positie op de arbeidsmarkt te verbeteren. Om dit te bepalen hebben we de volgende

Nadere informatie

Bonus: Hoe goed ben jij momenteel?

Bonus: Hoe goed ben jij momenteel? Bonus: Hoe goed ben jij momenteel? Blad 1 van 20 Hoe goed ben jij momenteel? Iedereen kan zijn leiderschapsvaardigheden aanzienlijk verbeteren met een beetje denkwerk en oefening. Met deze test krijg je

Nadere informatie

Welkom bij Centrum Jeugd. Informatie voor kinderen, jongeren en hun familieleden

Welkom bij Centrum Jeugd. Informatie voor kinderen, jongeren en hun familieleden Welkom bij Centrum Jeugd Informatie voor kinderen, jongeren en hun familieleden Welkom bij Centrum Jeugd Je gaat deelnemen aan een van de behandelingen bij Centrum Jeugd van GGz Breburg. De behandelaren

Nadere informatie

Zwanger, bevallen en je baby. Cursusaanbod

Zwanger, bevallen en je baby. Cursusaanbod Zwanger, bevallen en je baby Cursusaanbod Zwanger, bevallen en je baby Gefeliciteerd met je zwangerschap. Als je zwanger bent verandert er veel in je lichaam, maar ook in je leven. Het is een leuke en

Nadere informatie

Netwerk Ouderenzorg Regio Noord

Netwerk Ouderenzorg Regio Noord Netwerk Ouderenzorg Regio Noord Vragenlijst Behoefte als kompas, de oudere aan het roer Deze vragenlijst bestaat vragen naar uw algemene situatie, lichamelijke en geestelijke gezondheid, omgang met gezondheid

Nadere informatie

Voortraject... 2 Wat kan ik bij de aanmelding verwachten?... 3 Wat kan ik bij de intake verwachten?... 4 Behandeling... 6 Afsluiting en nazorg

Voortraject... 2 Wat kan ik bij de aanmelding verwachten?... 3 Wat kan ik bij de intake verwachten?... 4 Behandeling... 6 Afsluiting en nazorg Inhoudsopgave Inleiding... 2 Voortraject... 2 Wat kan ik bij de aanmelding verwachten?... 3 Wat kan ik bij de intake verwachten?... 4 Behandeling... 6 Afsluiting en nazorg... 7 Overige informatie... 9

Nadere informatie

Online Psychologische Hulp Overspanning & Burn-out

Online Psychologische Hulp Overspanning & Burn-out Online Psychologische Hulp 2 Therapieland 3 Therapieland Online Psychologische Hulp In deze brochure maak je kennis met de online behandeling Overspanning & Burn-out van Therapieland. Je krijgt uitleg

Nadere informatie

APQ-vragenlijst 28 maart Bea Voorbeeld

APQ-vragenlijst 28 maart Bea Voorbeeld APQ-vragenlijst 28 maart 2018 Bea Voorbeeld Inleiding In dit rapport bespreken we jouw inzetbaarheid wat je kunt doen om jouw positie op de arbeidsmarkt te verbeteren. Om dit te bepalen hebben we de volgende

Nadere informatie

RAPPORTAGE WACHTKAMERINTERVIEWS

RAPPORTAGE WACHTKAMERINTERVIEWS RAPPORTAGE WACHTKAMERINTERVIEWS Huisartsenpraktijk De Vries ARGO BV 2014 Rapportage wachtkamerinterview Inleiding Onder de cliënten van huisartsenpraktijk de Vries is vorig jaar een tevredenheidsonderzoek

Nadere informatie

Jobbersguide - 2015. Jobbersguide 2015 0

Jobbersguide - 2015. Jobbersguide 2015 0 Jobbersguide - 2015 Jobbersguide 2015 0 Introductie Jobbersguide Om ervoor te zorgen dat jij als Jobber succesvol aan de slag kan en niet tegen verrassingen aanloopt hebben wij deze Jobbersguide gemaakt.

Nadere informatie

Hoe word je succesvol in sales

Hoe word je succesvol in sales Hoe word je succesvol in sales Verkopen gaat niet vanzelf. Zeker niet in deze tijd. Toch zijn nog steeds veel verkopers erg succesvol. Dat komt niet door het product of de dienst die ze aanbieden, maar

Nadere informatie

Inge Test 07.05.2014

Inge Test 07.05.2014 Inge Test 07.05.2014 Inge Test / 07.05.2014 / Bemiddelbaarheid 2 Bemiddelbaarheidsscan Je hebt een scan gemaakt die in kaart brengt wat je kans op werk vergroot of verkleint. Verbeter je startpositie bij

Nadere informatie

2e Paasdag maandag 17 april

2e Paasdag maandag 17 april T-Shop 14 zondag 16 Alkmaar 10:00-18:00 gesloten gesloten gesloten gesloten gesloten gesloten Almelo 10:00-17:00 gesloten gesloten gesloten gesloten gesloten gesloten Almere Traverse 10:00-18:00 gesloten

Nadere informatie

GASTVRIJHEIDMEDEWERKER IN DE ZORG (GIDZ)

GASTVRIJHEIDMEDEWERKER IN DE ZORG (GIDZ) GASTVRIJHEIDMEDEWERKER IN DE ZORG (GIDZ) Bedankt voor het vergelijken en aanvragen van een brochure via Springest. We hopen dat we je met deze informatie kunnen helpen bij het maken van een keuze voor

Nadere informatie

Hoe kan Hogeschool Utrecht social media inzetten om een duurzame relatie op te bouwen met haar (oud) studenten?

Hoe kan Hogeschool Utrecht social media inzetten om een duurzame relatie op te bouwen met haar (oud) studenten? Hoe kan Hogeschool Utrecht social media inzetten om een duurzame relatie op te bouwen met haar (oud) studenten? Deadline: 27 juni 2010 Prijzengeld: 5000,- Battle Type: (Zie voor meer informatie over de

Nadere informatie

Communicatie in het horecabedrijf. Waar gaat deze kaart over? Wat wordt er van je verwacht? Wat is communicatie?

Communicatie in het horecabedrijf. Waar gaat deze kaart over? Wat wordt er van je verwacht? Wat is communicatie? Waar gaat deze kaart over? Deze kaart gaat over communicatie in het horecabedrijf. In de horeca ga je om met gasten en communiceer je met ze. Je gaat als medewerker ook om met je collega s en je zult het

Nadere informatie

Seksualiteit bij jongeren met een (chronische) aandoening

Seksualiteit bij jongeren met een (chronische) aandoening Seksualiteit bij jongeren met een (chronische) aandoening Op de polikliniek van het Universitair Kinderziekenhuis St Radboud ziekenhuis willen wij je met deze folder informatie geven over seksualiteit

Nadere informatie

Succesvolle carrière als (wijk)verpleegkundige? Verstand van Zorg

Succesvolle carrière als (wijk)verpleegkundige? Verstand van Zorg Succesvolle carrière als (wijk)verpleegkundige? Verstand van Zorg Opleiding én prachtbaan Verpleegkundige als regisseur van de zorg De komende jaren verandert de zorg ingrijpend. Steeds minder mensen verblijven

Nadere informatie

Jouw toekomst. Havo 5

Jouw toekomst. Havo 5 Jouw toekomst. Havo 5 2011-2012 LOB havo 5 Havo 5 Fase 4 = Beslissen: Deze fase ga je in als je in Havo 5 zit. Je stelt nu je definitieve top 2 vast. Je gaat nog een keer naar de beroepenavond, je organiseert

Nadere informatie

COMMUNICEREN VANUIT JE KERN

COMMUNICEREN VANUIT JE KERN COMMUNICEREN VANUIT JE KERN Wil je duurzaam doelen bereiken? Zorg dan voor verbonden medewerkers! Afgestemde medewerkers zijn een belangrijke aanjager voor het realiseren van samenwerking en innovatie

Nadere informatie

Verantwoordelijkheid ontwikkelen. Informatiekit om uw medewerkers te helpen bij het voorkomen van werkstress

Verantwoordelijkheid ontwikkelen. Informatiekit om uw medewerkers te helpen bij het voorkomen van werkstress Verantwoordelijkheid ontwikkelen Informatiekit om uw medewerkers te helpen bij het voorkomen van werkstress 1 Inhoud Inleiding 3 A Verantwoordelijkheid nemen voor jezelf 4 - Goede afspraken maken - Stel

Nadere informatie

13 Acquisitietips. AngelCoaching. Coaching en training voor de creatieve sector www.angelcoaching.nl

13 Acquisitietips. AngelCoaching. Coaching en training voor de creatieve sector www.angelcoaching.nl 13 Acquisitietips AngelCoaching Coaching en training voor de creatieve sector Tip 1 Wat voor product/dienst ga je aanbieden? Maak een keuze, niemand kan alles! Tip 1 Veel ondernemers zijn gezegend met

Nadere informatie

Maartje Voorbeeld 10.03.2014

Maartje Voorbeeld 10.03.2014 Maartje Voorbeeld 10.03.2014 Maartje Voorbeeld / 10.03.2014 / Inzetbaarheidsscan 2 Ben jij duurzaam inzetbaar? Blijf van waarde in de wereld van werk Iedereen wil graag gezond, productief en met plezier

Nadere informatie

Coachend Leidinggeven. Zo werk je prettiger!

Coachend Leidinggeven. Zo werk je prettiger! Coachend Leidinggeven Zo werk je prettiger! Wensen voor een gezonde onderneming Directies grotere betrokkenheid medewerkers bij het bedrijf kwaliteiten van de mensen aan bod laten komen beter met klanten

Nadere informatie

Gedragscode. Gewoon goed doen

Gedragscode. Gewoon goed doen Gedragscode Gewoon goed doen 2 Inhoudsopgave pagina 1. Missie, ambitie en kernwaarden 4 2. Gewoon goed doen 5 3. Waarom een gedragscode? 6 4. Omgaan met de patiënt/klant: respectvol en gastvrij 7 5. Professioneel

Nadere informatie

Het functioneringsgesprek

Het functioneringsgesprek Het functioneringsgesprek Gewoon betrokken Werknemer Het functioneringsgesprek Gewoon betrokken Inhoudsopgave Inleiding... 5 Wat is een functioneringsgesprek?... 7 Waarom is een functioneringsgesprek

Nadere informatie

Post-hbo opleiding seksuologie

Post-hbo opleiding seksuologie Post-hbo opleiding seksuologie mensenkennis Plezierige overdracht, de docent spreekt uit ervaring en brengt veiligheid en openheid in de groep door haar respectvolle wijze van benaderen. Top! Post-hbo

Nadere informatie

Haal het beste uit jezelf met een training van het A+O fonds Rijk!

Haal het beste uit jezelf met een training van het A+O fonds Rijk! Haal het beste uit jezelf met een training van het A+O fonds Rijk! Haal het beste uit jezelf met een training van het A+O fonds Rijk! Ontdek en gebruik je talenten en competenties: Maak stappen in je loopbaan

Nadere informatie

Waarom is het nuttig en prettig gezinsleden te betrekken bij uw behandeling?

Waarom is het nuttig en prettig gezinsleden te betrekken bij uw behandeling? Waarom is het nuttig en prettig gezinsleden te betrekken bij uw behandeling? Informatie voor mensen die hun probleem willen aanpakken 2 Waarom is het nuttig en prettig gezinsleden te betrekken bij uw behandeling?

Nadere informatie

Samenvatting bijeenkomsten Samen werken in de eerste lijn

Samenvatting bijeenkomsten Samen werken in de eerste lijn Samenvatting bijeenkomsten Samen werken in de eerste lijn Uit de bijeenkomsten blijkt dat er al veel overleg met huisartsen plaatsvindt en dat vooral het contact met andere disciplines aandacht vergt en

Nadere informatie

pagina 1 van 7 Vragenlijst Toestemming uitwisselen medische gegevens Invullen namens: NPCF - Nanda Beck Tekstgrootte: A A A Toestemming uitwisselen medische gegevens Inleiding Uw zorgverlener is verplicht

Nadere informatie

Patiëntenrechten. Een tweede mening

Patiëntenrechten. Een tweede mening Patiëntenrechten Inhoudsopgave 3 Wat is een tweede mening? 4 Wanneer kunt u een tweede mening vragen? 5 Voordat u een beslissing neemt... 6 Aanvullende informatie 7 Hoe vindt u iemand die een tweede mening

Nadere informatie

Feedback. in hapklare brokken

Feedback. in hapklare brokken Feedback in hapklare brokken Jan van Baardewijk Zorgteamtrainer Op zorgteamtraining.nl is de meest recente versie van feedback gratis beschikbaar. Mocht je willen weten of je de meest recente versie hebt,

Nadere informatie

KOPPen bij elkaar en schouders eronder. Informatie voor kinderen van ouders met psychiatrische problemen

KOPPen bij elkaar en schouders eronder. Informatie voor kinderen van ouders met psychiatrische problemen KOPPen bij elkaar en schouders eronder Informatie voor kinderen van ouders met psychiatrische problemen Mama, waarom huil je? Mama, ben je nu weer verdrietig? Papa, gaan we naar het zwembad? Waarom niet?

Nadere informatie

1.Inleiding: De Plug & Play Business Formule

1.Inleiding: De Plug & Play Business Formule Werkboek Inhoudsopgave: 1.Inleiding: De Plug & Play Business Formule 2. Het H.A.R.T. model 2.1. H.A.R.T. staat voor: 2.1.1. Mijn verhaal over oprechte communicatie 2.1.1: Hoofd Gebruik de rest van deze

Nadere informatie

Instructie 1. Heb jij je voelsprieten uitstaan? De relatie met je cliënt

Instructie 1. Heb jij je voelsprieten uitstaan? De relatie met je cliënt Instructie 1 De relatie met je cliënt Heb jij je voelsprieten uitstaan? Met behulp van dit werkblad onderzoek je of je je voelsprieten hebt uitstaan naar de cliënt. Kies een cliënt en vul met die cliënt

Nadere informatie

Zorg voor je carrière. Neem gerust contact op of maak een afspraak. Telefoon: (030) 602 94 25 of e-mail: zorg@matchcare.nl

Zorg voor je carrière. Neem gerust contact op of maak een afspraak. Telefoon: (030) 602 94 25 of e-mail: zorg@matchcare.nl Neem gerust contact op of maak een afspraak. Telefoon: (030) 602 94 25 of e-mail: zorg@matchcare.nl Hoe presenteer ik mijzelf? Wat wil ik? Zorg voor je carrière Door het dagelijkse contact met mijn coach

Nadere informatie

GVT-team. Gespecialiseerde Verpleging

GVT-team. Gespecialiseerde Verpleging GVT-team Gespecialiseerde Verpleging Gespecialiseerde Verpleging: liever thuis dan in het ziekenhuis Infuus inbrengen, pijnbestrijding De Gespecialiseerde Verpleging Thuiszorgtechnologie van Cordaan- Thuiszorg

Nadere informatie

MEE. Ondersteuning bij leven met een beperking. Algemene brochure. voor mensen met een beperking. MEE maakt meedoen mogelijk

MEE. Ondersteuning bij leven met een beperking. Algemene brochure. voor mensen met een beperking. MEE maakt meedoen mogelijk MEE Ondersteuning bij leven met een beperking Algemene brochure voor mensen met een beperking MEE maakt meedoen mogelijk 1 Colofon Tekst en samenstelling Eenvoudig Communiceren Amsterdam Afd. Communicatie

Nadere informatie

Antwoorden op vragen over veranderingen Wmo/Awbz

Antwoorden op vragen over veranderingen Wmo/Awbz Antwoorden op vragen over veranderingen Wmo/Awbz BEREIKBAARHEID EN INFORMATIE Hoe word ik als cliënt geïnformeerd over de veranderingen? Met een brief van de gemeente Met een persoonlijk gesprek in 2015

Nadere informatie

Wat kan de orthopedagoog of psycholoog voor jou doen?

Wat kan de orthopedagoog of psycholoog voor jou doen? Wat kan de orthopedagoog of psycholoog voor jou doen? Samenwerkingsverband NIP-NVO zorg voor mensen met een verstandelijke beperking 2014 1 Inhoud Voorwoord 3 Wat doet de psycholoog of orthopedagoog? 5

Nadere informatie

Voortraject... 2 Wat kan ik bij de aanmelding verwachten?... 3 Wat kan ik bij de intake verwachten?... 4 Behandeling... 7 Afsluiting en nazorg

Voortraject... 2 Wat kan ik bij de aanmelding verwachten?... 3 Wat kan ik bij de intake verwachten?... 4 Behandeling... 7 Afsluiting en nazorg Inhoudsopgave Inleiding... 2 Voortraject... 2 Wat kan ik bij de aanmelding verwachten?... 3 Wat kan ik bij de intake verwachten?... 4 Behandeling... 7 Afsluiting en nazorg... 8 Overige informatie... 10

Nadere informatie

Zelfmanagement, gedeelde zorg of ontzorgen. Congres Chronische zorg Jacques Loomans (ZB NH) Jeanny Engels (Vilans) 29 juni 2012

Zelfmanagement, gedeelde zorg of ontzorgen. Congres Chronische zorg Jacques Loomans (ZB NH) Jeanny Engels (Vilans) 29 juni 2012 Zelfmanagement, gedeelde zorg of ontzorgen. Congres Chronische zorg Jacques Loomans (ZB NH) Jeanny Engels (Vilans) 29 juni 2012 Programma Inleiding Inleefoefening zelfmanagement met nabespreking Rol patiëntenverenigingen

Nadere informatie

Medewerkerstevredenheidsonderzoek

Medewerkerstevredenheidsonderzoek Medewerkerstevredenheidsonderzoek Dit medewerkerstevredenheidsonderzoek bestaat uit een aantal standaard onderwerpen die vaak gebruikt worden in medewerkerstevredenheidsonderzoeken. Afhankelijk van de

Nadere informatie

Jaarplan ASVZ 2016 Zorg pakken we samen aan

Jaarplan ASVZ 2016 Zorg pakken we samen aan Jaarplan ASVZ 2016 Zorg pakken we samen aan Jaarplan ASVZ 2016 eenvoudige versie Dit is het jaarplan van ASVZ. Hierin schrijft ASVZ op wat we in 2016 gaan doen, en wat beter of anders kan in de zorg. Het

Nadere informatie

Wat doet NIM Maatschappelijk Werk?

Wat doet NIM Maatschappelijk Werk? Wat doet NIM Maatschappelijk Werk? Hulp, informatie en advies voor iedereen die het nodig heeft Bij NIM Maatschappelijk Werk kan iedereen die het nodig heeft (in Nijmegen en de regio) aankloppen voor gratis

Nadere informatie

academie Leren en doen! Trainingen en bijeenkomsten Najaar 2012 www.zorgbelang-brabant.nl

academie Leren en doen! Trainingen en bijeenkomsten Najaar 2012 www.zorgbelang-brabant.nl academie Leren en doen! Trainingen en bijeenkomsten Najaar 2012 www.zorgbelang-brabant.nl Academie Zorgbelang Trainingen Welkom! Graag presenteren we u het aanbod van de Academie Zorgbelang Brabant voor

Nadere informatie

17 valkuilen die je moet vermijden bij telefonische acquisitie

17 valkuilen die je moet vermijden bij telefonische acquisitie Beste lezer, Fijn dat je de moeite hebt genomen om dit e-book te downloaden, met daarin 17 valkuilen die je moet vermijden bij telefonische acquisitie. Veel ondernemers worstelen met het maken van kwaliteitsafspraken

Nadere informatie

RAPPORTAGE WACHTKAMERINTERVIEWS

RAPPORTAGE WACHTKAMERINTERVIEWS RAPPORTAGE WACHTKAMERINTERVIEWS Huisartsenpraktijk Dalfsen ARGO BV 2014 Rapportage wachtkamerinterview Inleiding Onder de cliënten van huisartsenpraktijk Dalfsen zijn de afgelopen 2 jaren tevredenheidsonderzoeken

Nadere informatie

Visie op verpleegkundige professionaliteit

Visie op verpleegkundige professionaliteit Visie op verpleegkundige professionaliteit Verpleegkundige professionaliteit en trots Verpleegkundigen zijn van cruciaal belang voor het leveren van kwalitatief hoogstaande zorg in het MCL. De afgelopen

Nadere informatie

zorgwi 2015/2016 jzer

zorgwi 2015/2016 jzer zorgwijzer 2015/2016 1 2 Voorwoord Goede zorg is belangrijk. Wij denken hierover graag met u mee, want het kan soms best lastig zijn om een keuze te maken. Wij zetten de mogelijkheden en verschillen voor

Nadere informatie

Docenten voor Docenten FA-MA104 Farmacie in praktijk

Docenten voor Docenten FA-MA104 Farmacie in praktijk Faculteit Bètawetenschappen Departement Farmaceutische Wetenschappen Docenten voor Docenten FA-MA104 Farmacie in praktijk Lenneke Minjon 26 september 2018 26 september 2018 2 Inhoud Organisatie Plaats

Nadere informatie

Aanmelden. informatie over hoe wij jou helpen naar een leven zonder verslavende middelen

Aanmelden. informatie over hoe wij jou helpen naar een leven zonder verslavende middelen Aanmelden informatie over hoe wij jou helpen naar een leven zonder verslavende middelen Vind je dat je in het weekend te veel coke, speed of xtc gebruikt? Heb je weer geblowd of gedronken, terwijl je dat

Nadere informatie

Dementiepoli. Ouderen

Dementiepoli. Ouderen Dementiepoli Ouderen Dementiepoli Informatie voor cliënten, familie en betrokkenen Met deze folder willen we u en uw familieleden en/of verzorgers graag informeren over de gang van zaken bij de dementiepoli.

Nadere informatie

[PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster

[PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster [PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster! Hoofdzaken Ster Copyright EffectenSter BV 2014 Hoofdzaken Ster SOCIALE VAARDIGHEDEN VERSLAVING DOELEN EN MOTIVATIE 10 9 8 10 9 8 7 6 4 3 2 1 7 6 4 3 2 1 10 9

Nadere informatie

INDIGO HET ANTWOORD OP DE BASIS GGZ

INDIGO HET ANTWOORD OP DE BASIS GGZ INDIGO HET ANTWOORD OP DE BASIS GGZ Inhoudsopgave Indigo Brabant 2 Wat is de Basis GGZ? 2 Wat kan Indigo mij bieden? 4 1. POH-GGZ 2. Generalistische Basis GGZ Specialistische GGZ 7 Heeft u vragen? 7 Contact

Nadere informatie

Vliegende start voor (startend) onderwijspersoneel

Vliegende start voor (startend) onderwijspersoneel Cursussen, conferenties en advies Vliegende start voor (startend) onderwijspersoneel Overzicht cursusaanbod voor (startend) personeel in het onderwijs 2009/2010 Volg een cursus bij AOb scholing De AOb

Nadere informatie

Blok 3. Gesprekstechnieken, 2 uur

Blok 3. Gesprekstechnieken, 2 uur Blok 3. Gesprekstechnieken, 2 uur Wat is communicatie LSD (luisteren, samenvatten en doorvragen) Open vragen stellen Waarderend gesprek Hoe geef je feedback (doorlopend proces) Oefenen d.m.v. rollenspellen

Nadere informatie

Speel het spel. stimulansen

Speel het spel. stimulansen Speel het spel In een mix van hints, pictionary, ganzenbord en spijker slaan staan we stil bij belevingsgericht werken. In twee teams strijden we om de eer: wie is het meest belevingsgericht? Hierbij moeten

Nadere informatie

MEE. Ondersteuning bij leven met een beperking. Omgaan met mensen met een licht verstandelijke beperking. Voor verwijzers

MEE. Ondersteuning bij leven met een beperking. Omgaan met mensen met een licht verstandelijke beperking. Voor verwijzers MEE Ondersteuning bij leven met een beperking Omgaan met mensen met een licht verstandelijke beperking Voor verwijzers Omgaan met mensen met een licht verstandelijke beperking Veel mensen met een licht

Nadere informatie

ONDERNEMEN IS VOOR HELDEN

ONDERNEMEN IS VOOR HELDEN ONDERNEMEN IS VOOR HELDEN EXCLUSIEF PROGRAMMA OVERZICHT 2016 LEF IN ACTIE Ontdek waarom het zo moeilijk is je hart te volgen en heb het lef dit toch te doen! De achtergrond van het programma Jij weet dat

Nadere informatie

Waarde-volle zorg is ook nog JONG!

Waarde-volle zorg is ook nog JONG! Waarde-volle zorg is ook nog JONG! LOC maakte een nieuwe visie op de zorg. Die heet Waarde-volle zorg. Allerlei mensen herkennen zich daar in. Dat komt doordat die gaat over dingen die voor ons allemaal

Nadere informatie

Gesprekswijzer Duurzame Inzetbaarheid

Gesprekswijzer Duurzame Inzetbaarheid Gesprekswijzer Duurzame Inzetbaarheid Deze gesprekswijzer Duurzame Inzetbaarheid is gemaakt door Berenschot in opdracht van A+O in het kader van het Sectorplan Metalektro. Inleiding Deze gesprekswijzer

Nadere informatie

ICT in de gezondheidszorg

ICT in de gezondheidszorg pagina 1 van 6 ICT in de gezondheidszorg Met behulp van de computer is veel mogelijk. Ook in de gezondheidszorg. Voor u als patiënt kan het gebruik van computers ervoor zorgen dat u meer informatie heeft.

Nadere informatie

Voorwoord. Ook wanneer u vragen hebt over uw gezondheid, staan wij voor u klaar. Aarzel dan ook niet om contact met ons op te nemen.

Voorwoord. Ook wanneer u vragen hebt over uw gezondheid, staan wij voor u klaar. Aarzel dan ook niet om contact met ons op te nemen. 2015/2016 2 Voorwoord Goede zorg is belangrijk. Wij denken hierover graag met u mee, want het kan soms best lastig zijn om een keuze te maken. Wij zetten de mogelijkheden en verschillen voor u op een rij

Nadere informatie

Studiegids training Teamleider productie

Studiegids training Teamleider productie Studiegids training Teamleider productie Inhoud Inhoud... 2 1. Inhoudelijke informatie... 3 1.1 Beschrijving van de training... 3 1.2 Modules... 4 1.3 Opbouw van de training... 1.4 Cbt leeromgeving...

Nadere informatie

Kwaliteitsregister Doktersassistent

Kwaliteitsregister Doktersassistent Kwaliteitsregister Doktersassistent Toetsbaar Een gediplomeerde doktersassistent kan zich inschrijven in het kwaliteitsregister en maakt op deze manier zichtbaar en toetsbaar dat ze voldoet aan een aantal

Nadere informatie

Vrij verkrijgbare medicijnen

Vrij verkrijgbare medicijnen Vrij verkrijgbare medicijnen WAT ZIJN VRIJ VERKRIJGBARE MEDICIJNEN TIPS VOOR EEN GOEDE KEUZE WAT KAN UW APOTHEKER VOOR U DOEN MEDICIJNEN WERKEN BETER DANKZIJ UW APOTHEKER VRIJ VERKRIJGBARE MEDICIJNEN Een

Nadere informatie

informatie voor cliënten

informatie voor cliënten Colofon Redactie: Jose Schilderinck, Frank Nijhuis en Gerdi Verkerk Contact en algemene vragen: Postadres 820, 7550 AV Hengelo t. 088 777 60 00 e. info@ambiq.nl i. www.ambiq.nl Concept en ontwerp: Vanille

Nadere informatie

VRAGEN EN ANTWOORDEN over de elektronische uitwisseling van medische gegevens

VRAGEN EN ANTWOORDEN over de elektronische uitwisseling van medische gegevens VRAGEN EN ANTWOORDEN over de elektronische uitwisseling van medische gegevens Wat? In december 2011 zijn de organisaties van huisartsen(posten), apothekers en ziekenhuizen met de NPCF tot een akkoord gekomen

Nadere informatie

MEE. Ondersteuning bij leven met een beperking. Voor cliënten

MEE. Ondersteuning bij leven met een beperking. Voor cliënten MEE Ondersteuning bij leven met een beperking Voor cliënten Ik red me prima, maar nu mijn zoontje zich niet normaal ontwikkelt weet ik het even niet meer. Mijn beperking vraagt om aanpassingen in huis.

Nadere informatie

Cursussen en Themabesprekingen

Cursussen en Themabesprekingen Cursussen en Themabesprekingen voor NPV-Thuishulpafdelingen en voor Kerkelijke Thuishulpprojecten Cursussen en Themabesprekingen Cursussen en Themabesprekingen NPV-Thuishulp De NPV-Thuishulp richt zich

Nadere informatie

Scholingsgids ANBO Academie 2015. Voor actieve vrijwilligers van ANBO

Scholingsgids ANBO Academie 2015. Voor actieve vrijwilligers van ANBO Scholingsgids ANBO Academie 2015 Voor actieve vrijwilligers van ANBO Inhoudsopgave 1. Voorwoord... 3 2.... 4 3. Aanbod... 5 3.1 Workshop Welkom bij ANBO... 5 3.2 Instructiebijeenkomst Ledenadministrateur...

Nadere informatie

Thema Op het werk. Lesbrief 16. Herhaling thema.

Thema Op het werk. Lesbrief 16. Herhaling thema. http://www.edusom.nl Thema Op het werk Lesbrief 16. Herhaling thema. Wat leert u in deze les? De woorden van les 12, 13, 14 en 15. Veel succes! Deze les is ontwikkeld in opdracht van: Gemeente Den Haag

Nadere informatie

Beoordelingsformulieren

Beoordelingsformulieren Beoordelingsformulieren In elke prestatie zitten zoals hierboven uiteengezet (p. 81) vijf elementen verpakt. Het Takenblad is daarop gebaseerd. Om elk van die vijf elementen grondig te kunnen beoordelen

Nadere informatie

Vergoedingen en polisvoorwaarden zorgverzekering

Vergoedingen en polisvoorwaarden zorgverzekering pagina 1 van 8 Vergoedingen en polisvoorwaarden zorgverzekering Regelmatig komen bij de Zorgbelangorganisaties en ConsumentendeZorg.nl klachten en vragen binnen over vergoedingen van behandelingen of medicijnen.

Nadere informatie

Nieuwsbrief CliëntAanZet

Nieuwsbrief CliëntAanZet Nummer 3 April 2014 Van de redactie Hallo, Hier weer een nieuwe nieuwsbrief CliëntAanZet. Heb je een leuk idee voor deze nieuwsbrief? Of wil je misschien zelf iets schrijven? Stuur een bericht naar: Cliëntzeggenschap,

Nadere informatie

Waar een wil is, is een Weg!

Waar een wil is, is een Weg! 5 tips om moeiteloos voor jezelf te kiezen en een stap te zetten. Waar een wil is, is een Weg! - Lifecoach http://www.facebook.com/arlettevanslifecoach 0 Je bent een ondernemende 40+ vrouw die vooral gericht

Nadere informatie

GESPREKKEN VOEREN NEDERLANDS AAN HET EINDE VAN DEZE UITLEG:

GESPREKKEN VOEREN NEDERLANDS AAN HET EINDE VAN DEZE UITLEG: AAN HET EINDE VAN DEZE UITLEG: - Kun je een verzorgde brief schrijven. - Kun je op een juiste manier werkwoorden vervoegen. - Schrijf je op een juiste manier in meervoud. - Gebruik je hoofdletters op een

Nadere informatie