2. De fysieke laag Fourier-analyse (1)

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "2. De fysieke laag. 2.1.1 Fourier-analyse (1)"

Transcriptie

1 . De fysieke laag IN 0 Computernetwerken.. Fourier-analyse () Elk (redelijk net) periodiek signaal g(t) kan beschreven worden als de som van een aantal sinus- en cosinus-funkties: c g( t) = + an sin( πnft ) + bn cos( πnft ) n= n= Waarin: T f = / T a en b n n de periode van het signaal [s] de grondfrequentie (-e harmonische) [Hz] de amplitudes van sin.- en cos.-component IN 0 Computernetwerken

2 Fourier-analyse () a = g( t)sin( πnft) dt n T T 0 b = g( t)cos( πnft) dt n T T 0 c = T T 0 g( t) dt IN 0 Computernetwerken 3 Fourier-analyse van bitsignaal () g(t) π a n 0 T t n Bitsignaal afwisselend en 0, een periode T is een -0 combinatie. Afgezien van de gelijkspanningscomponent 0,5 (c = ) is g( t) = a = π sin(πft) + a sin( π T t) + 3 3π sin 3(πft) + a sin(3 π T t) + 5π 5 sin 5(πft) +... = sin(5 π T t) +... IN 0 Computernetwerken 4

3 Fourier-analyse van bitsignaal () bitsignaal e-harm 3e-harm 5e-harm som+0, Hoek e-harm. in graden (gelijkspanningscomponent is hier 0,5 (c =)) IN 0 Computernetwerken 5 Grondfrequentie of frequentie van -e harmonische,0,00 0,80 0,60 0,40 0,0 bitsignaal e-harm f = T -e harmonische + konstante term 0, ,0 De frequentie van de eerste harmonische wordt vaak grondfrequentie genoemd. Hoek e-harm. in graden IN 0 Computernetwerken 6

4 .. Bandbreedte Overdracht (log) kantelfrequenties Bandbreedte H 3 db frequentie [Hz] (log) Bandbreedte = het verschil tussen de hoogste en de laagste frequentie die nagenoeg onverzwakt worden overgedragen IN 0 Computernetwerken 7 Vervorming door beperkte bandbreedte t Ampl. in uit f f Overdracht met beperkte bandbreedte IN 0 Computernetwerken 8

5 Binair oversturen van byte (8 bits) b T = f = = b T 8 Bij een bandbreedte van 3000 Hz is het aantal harmonische dat overgezonden kan worden: b is bitsnelheid [bit/s] ( eerste harmonische = grondfrequentie ) 0 f f 3f 4f 3000 Hz = = f b/ 8 b Bij b = 9600 bit/s, is er ruimte voor 4000/9600 = harmonischen IN 0 Computernetwerken 9..3 Seinsnelheid in baud - De snelheid waarmee gegevens overgezonden kunnen worden (de bitsnelheid of transmissiesnelheid) hangt af van de snelheid waarmee het signaal kan veranderen (de signaalsnelheid). - Het aantal signaalwisselingen per seconde wordt uitgedrukt in baud - Het verband tussen bandbreedte H [Hz] en maximum seinsnelheid M max [baud] is (ongeacht de codering) M = max H IN 0 Computernetwerken 0

6 Seinnelheid <=> transmissiesnelheid C = M logv - C transmissiesnelheid [bit/s] (ook bitsnelheid genoemd) - M seinsnelheid [baud] (ook baudsnelheid of signalling rate genoemd) - V aantal mogelijke signaaltoestanden IN 0 Computernetwerken Seinsnelheid - transmissiesnelheid () a. b Binair: V = Kwartair: V = 4 Seinsnelheid [baud] gelijk, transmissiesnelheid [bit/s] bij b twee maal zo hoog als bij a.. IN 0 Computernetwerken 0

7 a. Seinsnelheid - transmissiesnelheid () b Binair: V= Kwartair: V = 4 0 Seinsnelheid [baud] van binair signaal bij a. twee maal zo hoog als bij b., transmissiesnelheid [bit/s] gelijk. IN 0 Computernetwerken 3 Stelling van Nyquist (94) - Transmissiecapaciteit (maximum transmissie-snelheid) is afhankelijk van de bandbreedte en het aantal mogelijke signaaltoestanden: CN = H logv C N Transmissiecapaciteit volgen Nyquist [bit/s]; - H Bandbreedte [Hz]; - V Aantal signaaltoestanden. V wordt beperkt door: - Vervorming (relatie met het verzonden signaal) - Storing ( geen relatie met het verzonden signaal, bestaat bijv. uit ruis, schakelimpulsen, overspraak). IN 0 Computernetwerken 4

8 Stelling van Shannon (948) - Transmissiecapaciteit (maximum transmissie-snelheid) van een kanaal met ruis is - C SH Transmissiecapaciteit volgens Shannon [bit/s]; - H Bandbreedte [Hz]; - S Signaalvermogen [W]; - N Ruisvermogen [W]. CSH = H log + S N IN 0 Computernetwerken 5 Signaal-ruisverhouding S N vermogen van gewenste signaal s = vermogen van de ruis n Deze verhouding wordt meestal uitgedrukt in decibels [db]. ( decibel = /0 bel) ( S/ N) db = 0 0 log S N IN 0 Computernetwerken 6

9 Verhouding signaalvermogens in db P /P db = 0 0 log P P IN 0 Computernetwerken 7 Verband tussen Nyquist & Shannon - Nyquist: CN = H logv - Shannon: CSH = H log + S N C N < C SH Het aantal signaaltoestanden V wordt beperkt door Shannon: S V < + N IN 0 Computernetwerken 8

10 T. Transmissiemiddelen F = F C Zender l Ontv. T T F l = l v F = berichtlengte [bits] C = transmissiesnelheid [bits/s] T F = transmissietijd [s] T l = looptijd [s] l = afstand v = snelheid IN 0 Computernetwerken 9 Geleidende media - Magnetsiche informatiedragers - Getwijnd draadpaar (engels: twisted pair) - coaxiaal kabel - Glasvezel IN 0 Computernetwerken 0

11 Voortplantingssnelheid Snelheid van elektromagnetische golven en dus ook van licht: in het luchtledige en (lucht ongeveer) km/s Handig in gebruik vaak de looptijd ~ 3 µs/km) In een geleider ongeveer km/s (looptijd ~ 5 µs/km) IN 0 Computernetwerken Begin telegrafie stroom + Aarde Veel storing onder andere van energievoorziening. IN 0 Computernetwerken

12 Verschillende media Aderpaar Unshielded Twisted Pair (UTP) Shielded Twisted Pair Gevlochten metaalmantel Metaaldraad Coaxiaalkabel Glasvezel Glasvezelkern } Beide meestal van kunststof Optische bekleding (Cladding) IN 0 Computernetwerken 3..3 Verbinding met coaxkabel (50 Ohm) Punt-punt-verbinding Wordt meestal getekend als: R t Basisbandbus R t Afsluitweerstand Wordt meestal getekend als: IN 0 Computernetwerken 4

13 ..4 Verbinding met glasvezel Zender Glasvezel Ontv. Light Emitting Diode (LED) Fotodiode - Snelheid van LED en fotodiode in de praktijk de beperkende factor voor de bitsnelheid. - Voordeel ten opzichte van coax-kabel vooral de langere afstanden die overbrugd kunnen worden zonder versterking. IN 0 Computernetwerken 5 Capaciteit van enige transmissiemedia Soort bitsnelheid bij lengte Draadpaar 0 kbit/s 00 m Getwijnd draadpaar (UTP) tot 00 Mbit/s 00 m (er zijn verschillende kwaliteiten, klassen ) Shielded twisted pair 55 Mbit/s 00 m Coaxiale kabel (basisband) 30 Mbit/s km Coaxiale kabel (breedband) 300 Mbit/s 0 km Glasvezel 50 Gbit/s <00km Glasvezel-record (996) ruim Tbit/s 50km Satelliet/radio 600 Mbit/s (k = 0 3, M = 0 6, G = 0 9, T = 0 ) IN 0 Computernetwerken 6

14 .3 Draadloze transmissie Het electromagnetisch spectrum. IN 0 Computernetwerken 7 Draadloze transmissie () - relatie golflengte en frequentie: = v / f hierbij: - is de golflengte - c is de lichtsnelheid ( m/s) - f is de frequentie Bij f = 00 Mhz hoort = 3 m, etc IN 0 Computernetwerken 8

15 Draadloze transmissie (3). Radio - VLF, LF, MF - volgen aardoppervlak - lage bandbreedte - gaan gemakkelijk door gebouwen en muren - HF, VHF - worden weerkaatst door ionosfeer - lange afstand - gaan makkelijk door gebouwen en muren IN 0 Computernetwerken 9 Draadloze transmissie (4). microgolven: - > 000 MHz (< 3 m) - uitzenden in smalle bundel - veel gebruikt bij lange afstand telefoonverkeer - gaat niet goed door muren - bij f > 4GHz, absorptie door water (regen, mist) 3. infrarood - b.v. voor afstandsbediening TV - gaat niet door muren - moeilijker af te luisteren IN 0 Computernetwerken 30

16 Draadloze transmissie (5) 4. Zichtbaar licht - gebruikt smalle laser-bundel - hoge bandbreedte - lage kosten - niet bestand tegen regen en mist IN 0 Computernetwerken 3 Communicatie Satellieten (). Geostationnaire satellieten (GEO) - staan stil t.o.v. aardoppervlak - afstand km van aarde - bevat transponders, die signaal ontvangen en weer uitzenden - zenden naar satelliet via uplink - ontvangen van satelliet via downlink - end-to-end delay plm 300 ms IN 0 Computernetwerken 3

17 Communicatie Satellieten (). Medium Earth Orbit (MEO) satellieten tot 0000 km boven aardoppervlak - in plm 6 uur rond aarde - worden gebruikt voor Global Positioning System (GPS) IN 0 Computernetwerken 33 Communicatie Satellieten (3) 3. Low-Earth Orbit (LEO) satellieten - draaien snel rond - groot aantal satelieten in lage baan - overdekken aardoppervlak b.v 66 (bij Iridium) of 48 (bij Globalstar) - stations worden doorgegeven (handoff) - datoverdracht - van satelliet naar satelliet (Iridium), of - via tussenliggende grondstations - weinig vermogen nodig voor telefoons IN 0 Computernetwerken 34

18 Low-Earth Orbit Satellites: Iridium (a) (b) (a) The Iridium satellites from six necklaces around the earth. (b) 68 moving cells cover the earth. IN 0 Computernetwerken 35.5 Het openbare telefoonnetwerk Telefoonnetwerk IN 0 Computernetwerken 36

19 .5.3a Modulatie binair 80 o fasedraaiing A amplitude modulatie frequentiemodulatie fasemodulatie g( t) = Asin(π ft + ϕ) f ϕ IN 0 Computernetwerken 37 Eenvoudig 300 bit/s full-duplex-modem Overdracht (log) Bandbreedte 300 Hz frequentie [Hz] (log) FrequentieModulatie (EIA Bell 03 modem IN 0 Computernetwerken 38

20 Amplitude-fasediagrammen Amplitude-modulatie (AM) ( toestanden) Fase-modulatie ( toestanden) AM+fasemodulatie (8 toestanden) AM+fasemodulatie (6 toestanden) IN 0 Computernetwerken 39 6-QAM 8,4 o 45 o 6,6 o IN 0 Computernetwerken 40

21 .5.3b ADSL - bandbreedte van de local loop is standaard 300 Hz - laag gehouden d.m.v filter - zou op korte afstand van centrale veel hoger kunnen b.v. 0 Mb/s over km, of Mb/s over 4 a 5 km - voor ADSL filter verwijderd - ADSL (Asymmetric Digital Subscriber Line) - verschil tussen upstream en downstream ( asymmetric ) b.v. 56 kb/s upstream en Mb/s downstream IN 0 Computernetwerken Multiplexing Verscheidene kanalen samenvoegen tot één (hoofd)-kanaal s s s s s 3... s n multiplexer demultiplexer s 3... s n IN 0 Computernetwerken 4

22 Frequentie-multiplexen a a freq. freq. b freq. b freq. c freq. c freq. + a b c freq. IN 0 Computernetwerken 43 Tijdmultiplexen t 0 t t t 3 t 3 t 4 t 0 t t kanaal a 3 3 kanaal b 3 3 kanaal c Uitgang multiplexer a b c a b c a b c frame Bitsnelheid multiplexer is hier 3 maal die van de ingangen IN 0 Computernetwerken 44

23 Voorbeeld tijd-multiplexen per bit kanaal kanaal kanaal 3 kanaal Uitgang multiplexer frame tijdsleuf (time slot ) (hier bit groot) IN 0 Computernetwerken Circuitschakelen - virtuele circuits Data Let op IN 0 Computernetwerken 46

24 .6 Cellulaire radio - Een gebied is verdeeld in verzorgingsgebieden, cellen - Draaggolffrequenties worden na een bepaalde afstand hergebruikt - Sommige systemen: Een mobiel station kan tijdens bewegen van cel naar cel zonder dat de verbinding verbroken wordt (handover). mobiel station cel IN 0 Computernetwerken 47 Cellulaire radio - Oppiepsysteem (paging system) pieper, buzzer, (Am. beeper) - Draadloze telefoons (cordless t.) - analoog - digitaal CT- (b.v. Greenpoints van PTT) CT-3 (Dig. Enhanced Cordless Telecomm.,DECT) - Analoge cellulaire telefoon Een kanaal is een bepaalde frequentie (FDM). - Digitale cellulaire telefoons (b.v. GSM, DCS 800) Een kanaal is een kombinatie van FDM en TDM IN 0 Computernetwerken 48

25 Structuur van een cellulair netwerk MSC = Mobile Switching Centre BSC = Base Station Controller BS = Basisstation MS = Mobiel Station MSC Vast netwerk BSC BSC MS BS BS BS BS BS BS BS MS MS MS MS MS MS MS MS MS MS MS MS MS MS IN 0 Computernetwerken 49 Vb.: GSM gebruikt FDM+TDM - Een kanaal bestaat uit twee frequentie-tijdsleuf-combinaties (één van BS => MS en één van MS =>BS) - GSM heeft per frequentiepaar 8 TDM-kanalen - Elk basistation heeft een aantal frequentieparen van het totaal frame frame Freq A, opwaarts Freq B, neerwaarts tijdsleuf (time slot) Tijdsleuven behorende bij één kanaal kanaal in gebruik voor frequentiepaar AB IN 0 Computernetwerken 50

26 Vb.: DECT gebruikt FDM+TDM DECT gebruikt in totaal 0 frequenties en heeft * kanalen per frequentie, totaal 40 kanalen. Alle basisstations beschikken over alle 0 frequenties. frame (TDM) MS -> BS BS -> MS 0 frequenties (FDM) tijdsleuf (time slot) kanaal in gebruik IN 0 Computernetwerken 5 Code Division Multiple Access (CDMA) chip chip sequence datasignaal spreidingscode 000 gespreid signaal spreidingscode Frequentiespectrum van het datasignaal en van het uitgezonden gespreide signaal IN 0 Computernetwerken 5

27 CDMA () ander station signaal A spreidingscode a spreidingscode a signaal A ander station Som van alle verzonden gecodeerde signalen Aan de ontvangkant wordt het gewenste signaal uitgefilterd met behulp van dezelfde spreidingscode. IN 0 Computernetwerken 53 CDMA (3) - Model met bipolaire notatie: Een binaire is gecodeerd als + Een binaire 0 is gecodeerd als - - Spreidingscodes zijn paarsgewijs orthogonaal als hun inwendig product is 0 - Vb. twee ortogonale spreidingscodevectoren S en T S = S, S, S, K S T = T, T, T KT ( ) ( ) S T = ( ST + ST m 3 m + S T + K+ S ) = 0 - de lengte van de spreidingscode m is typisch 64 of 8 bits 3 3 IN 0 Computernetwerken 54 3 m T m m

28 CDMA(4) - Inwendig product van spreidingscode met zichzelf: m m m S S = SS = = ( ± ) i i Si = m m m i = i = i = Voor een bit wordt uitgezonden Voor een bit 0 wordt uitgezonden S S Vb.: S = ( ) S = ( ) S S = S S = IN 0 Computernetwerken 55 CDMA(5) Voorbeeld - A, B en C zijn de spreidingscodes van A, B en C - Stel we onvangen signaalvector S van een bit dat de som is van de bits verzonden door A, B en C S = A + B + C (bit van A is 0, van B is en van C is 0 ) - We willen C eruit filteren: ( A + B + C) C = A C + B C + C C = C = S C = C 0 0 bit 0 IN 0 Computernetwerken 56

29 CDMA(6) Voorwaarden: - Synchronisatie op de gewenste zender - Het ontvangen vermogen van alle stations moet hetzelfde zijn; de zender moet zijn zendvermogen zodanig regelen, power control (moeilijk) - Stations moeten weten wie ze een bericht zendt, (moeten spreidingscode weten waarmee ze moeten filteren) of moeten alle berichten decoderen (veel werk). IN 0 Computernetwerken 57.7 Communicatie via de kabel() - Kabelnet aangelegd voor TV, later ook andere doelen - verschil met telefoonnet: - telefoonnet: iedere abonnee eigen local loop - kabel: kabel wordt gedeeld door vele huizen tel centrale head end IN 0 Computernetwerken 58

30 Communicatie via de kabel() verdeling van de frequenties op de kabel: In Europa: - voor de TV kanalen: 65 tot 550 MHz, 6 MHz kanalen - Internet upstream: 5-4 MHz - Internet downstream: MHz, - Voor internet modulatie nodig (kabel modems) - upstream bits / baud - downstream 6 bits / baud IN 0 Computernetwerken 59 Communicatie via de kabel(3) Vergelijking ADSL en kabel: - capaciteit: - kabel gebruikt coax, capaciteit groot, maar beperkt door gemeenschappelijk gebruik - ADSL gebruikt UTP, maximale capaciteit minder, maar wel - gegarandeerd - beschikbaarheid - niet overal kabel - wel overal telefoon, maar afhankelijk van afstand centrale - veiligheid - ADSL veiliger vanwege eigen local loop IN 0 Computernetwerken 60

31 Communicatie via de kabel(4) vergelijking ADSL en kabel (vervolg) - betrouwbaarheid - kabel kwetsbaarder (stroomstoringen) - keuze ISP (Internet Service Provider) - ADSL: vaak keuze uit verschillende ISP s - kabel: vaak één provider IN 0 Computernetwerken 6

2. De fysieke laag Fourier-analyse (1)

2. De fysieke laag Fourier-analyse (1) . De fysieke laag IN300 Datacommunicatie en Netwerken: De Fysieke Laag.. Fourier-analyse () Elk (redelijk net) periodiek signaal g(t) kan beschreven worden als de som van een aantal sinus- en cosinus-funkties:

Nadere informatie

IN2210 2. Fysieke laag

IN2210 2. Fysieke laag IN Fysieke laag De fysieke laag Fourier-analyse () Elk (redelijk net) periodiek signaal g(t) kan beschreven worden als de so van een aantal sinus- en cosinus-funkties: c g( t) = + an sin( πnft) + bn cos(

Nadere informatie

IN2210 Computernetwerken: Physical layer. Fourier-analyse van bitsignaal (1) 2. De fysieke laag. Fourier-analyse van bitsignaal (2)

IN2210 Computernetwerken: Physical layer. Fourier-analyse van bitsignaal (1) 2. De fysieke laag. Fourier-analyse van bitsignaal (2) IN Coputernetwerken: Physical layer Fourier-analyse van bitsignaal () g(t) π a n De fysieke laag t 4 5 6 7 8 9 n Bitsignaal afwisselend en, een periode is een - cobinatie Afgezien van de gelijkspanningscoponent,5

Nadere informatie

n Korte afstanden (max 1 à 2 km) n Grote snelheden tegen lage kosten (10- n Grote betrouwbaarheid n Meestal broadcast netwerk, dus geen

n Korte afstanden (max 1 à 2 km) n Grote snelheden tegen lage kosten (10- n Grote betrouwbaarheid n Meestal broadcast netwerk, dus geen Telematica Wireless/LANs Hoofdstuk 13-14 LAN 4Local Area Network kenmerken: n Korte afstanden (max 1 à 2 km) n Grote snelheden tegen lage kosten (10-1000Mb/s) n Grote betrouwbaarheid n Meestal broadcast

Nadere informatie

communicatie is onderhevig aan fouten

communicatie is onderhevig aan fouten 1.1 Een communicatiemodel Algemeen communicatiemodel Model voor datacommunicatie Verschil datacommunicatie en telecommunicatie Communicatie schematisch communicatie is onderhevig aan fouten Datacommunicatie

Nadere informatie

Kanaal: plaats waar de overdracht, transmissie vorm krijgt. Vb.: koperdraad voor elektrische signalen (elektrische stroom en spanning)

Kanaal: plaats waar de overdracht, transmissie vorm krijgt. Vb.: koperdraad voor elektrische signalen (elektrische stroom en spanning) 2.1 Signaaloverdracht Kanalen Electromagnetische golven Electromagnetisch spectrum Bandbreedte en bits per seconde Kanaalcodering en broncodering Elektromagnetisme Kanaal: plaats waar de overdracht, transmissie

Nadere informatie

Modem en Codec. Telematica. Amplitude-modulatie. Frequentie-modulatie. Soorten modems. Fase-modulatie

Modem en Codec. Telematica. Amplitude-modulatie. Frequentie-modulatie. Soorten modems. Fase-modulatie Modem en Codec Telematica Data Transmissie (Fysieke laag) Hoofdstuk 6 t/m 8 Een modem gebruikt analoge signalen om digitale signalen te versturen Een codec gebruikt digitale signalen om analoge signalen

Nadere informatie

Computerarchitectuur en netwerken. Inleiding NETWERKEN

Computerarchitectuur en netwerken. Inleiding NETWERKEN Computerarchitectuur en netwerken 7 Inleiding NETWERKEN Lennart Herlaar 26 september 28 Inhoud Hoe gaat de informatie door het netwerk heen? Algemene principes Protocollen Connecties virtuele circuits

Nadere informatie

Opgaven bij college in2210 Computernetwerken I

Opgaven bij college in2210 Computernetwerken I Opgaven bij college in2210 Computernetwerken I Opgave 1 a. Geef de naam en het nummer van de 7 lagen van het OSI-referentiemodel, in volgorde van laag naar hoog. b. Geef van elke laag (met maximaal 20

Nadere informatie

Computerarchitectuur en netwerken. Inleiding NETWERKEN

Computerarchitectuur en netwerken. Inleiding NETWERKEN Computerarchitectuur en netwerken 7 Inleiding NETWERKEN Lennart Herlaar 22 september 25 Inhoud Hoe gaat de informatie door het netwerk heen? Algemene principes Protocollen Connecties virtuele circuits

Nadere informatie

Hoe draadloze communicatie zich de afgelopen 20 jaar explosief heeft ontwikkeld

Hoe draadloze communicatie zich de afgelopen 20 jaar explosief heeft ontwikkeld Hoe draadloze communicatie zich de afgelopen 20 jaar explosief heeft ontwikkeld PLOT presentatie, Juni 2016, Oegstgeest Dr. ir. Jaap C. Haartsen Senior Expert, Wireless Systems Simply Smarter Communications

Nadere informatie

Onderliggende infrastructuur: kabel- en etherverbindingen Kabeltelevisienetten Telefoonnetwerk

Onderliggende infrastructuur: kabel- en etherverbindingen Kabeltelevisienetten Telefoonnetwerk TELECOMMUNICATIE Communicatie over grote afstand 5.1 Historisch perspectief *** lezen *** 5.2 Infrastructuren voor telecommunicatie Onderliggende infrastructuur: kabel- en etherverbindingen Kabeltelevisienetten

Nadere informatie

Communicatie over kleine en grote afstanden

Communicatie over kleine en grote afstanden Inhoud Communicatie over kleine en grote afstanden... 2 Analoge datatransmissie... 3 Amplitudemodulatie... 4 Frequentiemodulatie... 8 Digitale datatransmissie... 10 Amplitudemodulatie... 10 Frequentiemodulatie...

Nadere informatie

4Logical Link Control: 4Medium Access Control

4Logical Link Control: 4Medium Access Control Opdeling Datalink Laag Telematica LANs Hoofdstuk 15 4Logical Link Control: n Error handling n Flow Control 4Medium Access Control: n Framing n Access Control n Addressing LLC en MAC sublagen MAC 4Medium

Nadere informatie

Hoogfrequent technieken.

Hoogfrequent technieken. Hoogfrequent technieken. .. Inleiding. Hoofdstuk : Inleiding Mensen of machines moeten in sommige omstandigheden met elkaar communiceren. Door communicatie kan video, spraak en computer gegevens onderling

Nadere informatie

Cellulaire communicatie

Cellulaire communicatie Cellulaire communicatie Studieroute Bestudeer eerst de theorie in hoofdstuk 1 en maak daarna de volgende vragen en opdrachten. Kennisvragen Geef aan of de volgende stellingen goed of fout zijn: 1) Naast

Nadere informatie

Oefententamen Telecommunicatietechniek I (ET2505-D2)

Oefententamen Telecommunicatietechniek I (ET2505-D2) Pagina Oefententamen Telecommunicatietechniek I (ET55-D) Opgave. Bereken de volgende omzettingen: a).34 W dbm b) 44 dbμw mw c) -58 dbm nw d) 4 db (factor) e) -46 dbw μw f) 77 mw dbw Opgave. In figuur is

Nadere informatie

Schriftelijk tentamen Digitale Telecommunicatie Technieken (5LL20) en Telecommunicatie Techniek (5LL50) op dinsdag 14 juni 2005 van

Schriftelijk tentamen Digitale Telecommunicatie Technieken (5LL20) en Telecommunicatie Techniek (5LL50) op dinsdag 14 juni 2005 van Schriftelijk tentamen Digitale Telecommunicatie Technieken (5LL20) en Telecommunicatie Techniek (5LL50) op dinsdag 14 juni 2005 van 14.00-17.00 uur Studenten die in het nieuwe vak (5LL50) tentamen doen

Nadere informatie

Niet-lineair gedrag in een halfgeleider optische versterker en laser diode gebaseerd terugkoppelingsschema

Niet-lineair gedrag in een halfgeleider optische versterker en laser diode gebaseerd terugkoppelingsschema Niet-lineair gedrag in een halfgeleider optische versterker en laser diode gebaseerd terugkoppelingsschema Wouter D Oosterlinck Promotor: Prof. G. Morthier Photonics Research Group http://photonics.intec.ugent.be

Nadere informatie

Wireless WAN (Wide Area Netwerken) Johan Bickel

Wireless WAN (Wide Area Netwerken) Johan Bickel Wireless WAN (Wide Area Netwerken) Johan Bickel Connectiviteit Connectiviteit en met name draadloze communicatie maakt een (r)evolutie door die terugkoppeling van industriële processen en gegevens overal

Nadere informatie

Les D-02 Datacommunicatie op Ethernet en Wifi netwerken

Les D-02 Datacommunicatie op Ethernet en Wifi netwerken Les D-02 Datacommunicatie op Ethernet en Wifi netwerken In deze les staan we stil bij datacommunicatie op Ethernet netwerken en Wifi netwerken. 2.1 Wat is datacommunicatie? We spreken van datacommunicatie

Nadere informatie

uw ICT partner ADSL Home en Business

uw ICT partner ADSL Home en Business uw ICT partner ADSL Home en Business ADSL Home en Business Inhoudsopgave Inhoudsopgave 1 1.0 Introductie 2 1.1 Wat is DSL 2 1.2 Hoe werkt DSL 2 1.3 ADSL is de Asymmetrische variant van de DSL techniek

Nadere informatie

Bij rekenvragen de berekening opschrijven. Bij beredeneringsvragen de motivering geven.

Bij rekenvragen de berekening opschrijven. Bij beredeneringsvragen de motivering geven. Open vragen (7 vragen): 60% van het cijfer. ij rekenvragen de berekening opschrijven. ij beredeneringsvragen de motivering geven. 1. Een browser vraagt een kleine HTML pagina op van een website. In de

Nadere informatie

1) De IEEE b-aanbeveling is ontwikkeld voor vaste netwerken. goed/fout. 4) GPRS biedt een circuitgeschakelde netwerkservice.

1) De IEEE b-aanbeveling is ontwikkeld voor vaste netwerken. goed/fout. 4) GPRS biedt een circuitgeschakelde netwerkservice. Mobiele netwerken Studieroute Bestudeer eerst de theorie in hoofdstuk 2 en maak daarna de volgende vragen en opdrachten. Kennisvragen Geef aan of de volgende stellingen goed of fout zijn: 1) De IEEE 802.11b-aanbeveling

Nadere informatie

Inhoud leereenheid 8. Transmissiemedia. Introductie 103. Leerkern 104. Samenvatting 121. Zelftoets 122. Terugkoppeling 123

Inhoud leereenheid 8. Transmissiemedia. Introductie 103. Leerkern 104. Samenvatting 121. Zelftoets 122. Terugkoppeling 123 Inhoud leereenheid 8 Transmissiemedia Introductie 103 Leerkern 104 1 Inleiding 104 2 Eigenschappen van transmissiemedia 104 2.1 Demping 105 2.2 Storingsgevoeligheid 110 2.2.1 Elektromagnetisch veld rond

Nadere informatie

Toetsmatrijs examen 8376

Toetsmatrijs examen 8376 Kwalificatie en Crebo: MK-AEC 10232 Deelkwalificatie en Crebo: 4052 versie 1 50870 Servicedocument: 6504 Titel van het examen: Theorie transmissiemedia Relevante eindtermen. 1 de leerling kan vanuit beroepsrichting

Nadere informatie

1 Cellulaire communicatie

1 Cellulaire communicatie 1 Cellulaire communicatie Voorkennis Telecommunicatie: Kenmerk simplex- en full duplex-verbinding. Kenmerk thermische ruis en signaal-ruis-verhouding. Inleiding De eerste generatie mobiele netwerken was

Nadere informatie

Pajottenlandse Radio Amateurs PSK 31

Pajottenlandse Radio Amateurs PSK 31 Pajottenlandse Radio Amateurs PSK 31 ON3WAG ON3BL 05/02/2010 Waarvoor staat PSK 31? PSK 31 Gebruikte modulatievorm Datasnelheid (baudrate) Phase Shift Keying 31 Baud Wat is PSK 31? Digitale 2-weg amateur

Nadere informatie

Proefexamen N najaar 2001

Proefexamen N najaar 2001 Proefexamen N najaar 2001 1- De Q-code QRT betekent: houd op einde bericht ik word gestoord 2 - In het telegrafieverkeer is de gebruikelijke afkorting om de roepletters van het tegen station en het eigen

Nadere informatie

Uitwerking LES 3 N CURSSUS 2014-2015. 1) A De modulatievorm welke de minste storing door laagfrequent detectie veroorzaakt is:

Uitwerking LES 3 N CURSSUS 2014-2015. 1) A De modulatievorm welke de minste storing door laagfrequent detectie veroorzaakt is: 1) A De modulatievorm welke de minste storing door laagfrequent detectie veroorzaakt is: A) frequentie modulatie (constante amplitude) B) enkelzijbandmodulatie (veroorzaakt juist meeste storing voor laagfrequent

Nadere informatie

CCTV Infrastructuur. Bekabeling oplossingen Closed-Circuit Television

CCTV Infrastructuur. Bekabeling oplossingen Closed-Circuit Television White Paper CCTV Infrastructuur Bekabeling oplossingen Closed-Circuit Television September 2005 Astronaut 28, 3824 MJ, Amersfoort, Holland, Tel 033-4508686 Jean Monnetlaan Z/N 1804 Vilvoorde, België/Belgique,

Nadere informatie

Meteo&Tochtplanning SSB SSB. Dag-3-Theorie-1. SSB introductie

Meteo&Tochtplanning SSB SSB. Dag-3-Theorie-1. SSB introductie Communicatieapparatuur introductie Wifi: Mobiele telefoon: VHF: : Erik Slim nut en noodzaak van draadloze communicatie aan boord van pleziervaartuigen 250 m open netwerk 10 Nm uit bewoonde kust 30 Nm uit

Nadere informatie

Tentamen IN2210 Computernetwerken I dinsdag 28 oktober tot uur

Tentamen IN2210 Computernetwerken I dinsdag 28 oktober tot uur Technische Universiteit Delft Faculteit Elektrotechniek, Wiskunde en Informatica Tentamen IN0 Computernetwerken I dinsdag 8 oktober 003 4.00 tot 7.00 uur Algemeen: - Het gebruik van boeken en aantekeningen

Nadere informatie

DATACOMMUNICATIE. Serieel of parallel. Begrippen. Snelheid van een verbinding

DATACOMMUNICATIE. Serieel of parallel. Begrippen. Snelheid van een verbinding Serieel of parallel DATACOMMUNICATIE Tijdens de communicatie worden bits van één systeem naar een ander systeem verstuurd. Wanneer de bits in de tijd gezien na elkaar verzonden worden, spreekt men van

Nadere informatie

1) De IEEE 802.11b-aanbeveling is ontwikkeld voor vaste netwerken. goed/fout (Antwoord: fout)

1) De IEEE 802.11b-aanbeveling is ontwikkeld voor vaste netwerken. goed/fout (Antwoord: fout) Mobiele netwerken Studieroute Bestudeer eerst de theorie in hoofdstuk 2 en maak daarna de volgende vragen en opdrachten. Kennisvragen Geef aan of de volgende stellingen goed of fout zijn: 1) De IEEE 802.11b-aanbeveling

Nadere informatie

Voorbeelden van examenvragen voor de module MECG003: Datacommunicatie en Netwerken, 1 INFO : Guy De Vylder

Voorbeelden van examenvragen voor de module MECG003: Datacommunicatie en Netwerken, 1 INFO : Guy De Vylder Voorbeelden van examenvragen voor de module MECG003: Datacommunicatie en Netwerken, 1 INFO 2004-2005: Guy De Vylder Opmerkingen: Dit zijn slechts modelvragen. Ze moeten de studenten een goed idee geven

Nadere informatie

in mobiele telecommunicatie:

in mobiele telecommunicatie: een handy voor iedereen mobiele communicatie Mobiele communicatie heeft in een relatief korte tijd een enorme ontwikkeling doorgemaakt. Was een paar jaar geleden het hebben van een autotelefoon nog een

Nadere informatie

N najaar 2003. verhoog zendvermogen verhoog de seinsnelheid verlaag de seinsnelheid

N najaar 2003. verhoog zendvermogen verhoog de seinsnelheid verlaag de seinsnelheid N najaar 2003 1- De Q-code QRO betekent: verhoog zendvermogen verhoog de seinsnelheid verlaag de seinsnelheid 2 - De roepletters worden aan de vergunninghouder toegewezen door: KPN Telecom Agentschap Telecom

Nadere informatie

Arduino en APRS EZHE Workshop April 2017, PD1DDK

Arduino en APRS EZHE Workshop April 2017, PD1DDK Arduino en APRS EZHE Workshop April 2017, PD1DDK Wat kunnen we met APRS? 1. Op kaarten aprs stations weergeven en hun gegevens opvragen. 2. Weerstation info opvragen. 3. Berichten uitwisselen met andere

Nadere informatie

Formules en begrippen Okt 2006

Formules en begrippen Okt 2006 Elektrische Antenne Factor [EAF] EAF E = 20 log (E/V o ) db/m E de elektrische veldsterkte in V/m (of V/m) V o de antenne spanning in V (of V) De elektrische veldsterkte kan nu bepaald worden door de Elektrische

Nadere informatie

GSM UMTS ESSENTIALS. Hij richt zich bijvoorbeeld tot :

GSM UMTS ESSENTIALS. Hij richt zich bijvoorbeeld tot : GSM UMTS ESSENTIALS Doelstellingen van de opleiding de basisprincipes van de draadloze spraak- en data netwerken begrijpen de technieken gebruikt in 2 de en 3 de generatie draadloze netwerken begrijpen

Nadere informatie

Jaarlijks, in oktober, houdt de Scouting-beweging een weekend waarin draadloze kontakten tussen diverse scouting- groepen over de hele wereld worden

Jaarlijks, in oktober, houdt de Scouting-beweging een weekend waarin draadloze kontakten tussen diverse scouting- groepen over de hele wereld worden JOTA-JOTI en CAMRAS Jaarlijks, in oktober, houdt de Scouting-beweging een weekend waarin draadloze kontakten tussen diverse scouting- groepen over de hele wereld worden gemaakt. Hierbij wordt hulp ingeroepen

Nadere informatie

Radio & Security. Complete Security BVBA. Niet alle 868 MHZ alarmsystemen zijn gelijkwaardig!

Radio & Security. Complete Security BVBA. Niet alle 868 MHZ alarmsystemen zijn gelijkwaardig! 2 Complete Security BVBA Radio & Security Niet alle 868 MHZ alarmsystemen zijn gelijkwaardig! De meest gebruikte frequentie voor SRD (Short Range Device) is 433 MHz. Naast alarmsystemen wordt deze frequentie

Nadere informatie

Informatie-overdracht en -verwerking. Daniël Slenders Faculteit Ingenieurswetenschappen Katholieke Universiteit Leuven

Informatie-overdracht en -verwerking. Daniël Slenders Faculteit Ingenieurswetenschappen Katholieke Universiteit Leuven Informatie-overdracht en -verwerking Daniël Slenders Faculteit Ingenieurswetenschappen Katholieke Universiteit Leuven Academiejaar 2010-2011 Inhoudsopgave 1 Discrete informatiebronnen en Broncodering 2

Nadere informatie

N najaar 2004. 1- Tijdens een morse-verbinding wilt u weten of uw signalen door andere stations gestoord worden. QRM? QRP? QRT?

N najaar 2004. 1- Tijdens een morse-verbinding wilt u weten of uw signalen door andere stations gestoord worden. QRM? QRP? QRT? N najaar 2004 1- Tijdens een morse-verbinding wilt u weten of uw signalen door andere stations gestoord worden. U zendt: QRM? QRP? QRT? 2 - In het amateur-verkeer is de gebruikelijke afkorting voor ALGEMENE

Nadere informatie

LAN, MAN, WAN. Telematica. Schakeltechnieken. Circuitschakeling. 4Wordt vooral gebruikt in het telefoonnetwerk 4Communicatie bestaat uit 3 fasen:

LAN, MAN, WAN. Telematica. Schakeltechnieken. Circuitschakeling. 4Wordt vooral gebruikt in het telefoonnetwerk 4Communicatie bestaat uit 3 fasen: LAN, MAN, WAN Telematica Networking (Netwerk laag) Hoofdstuk 11, 12 Schakeltechnieken 4Circuitschakeling: tussen zender en ontvanger wordt een verbinding gelegd voor de duur van de communicatie 4Pakketschakeling:

Nadere informatie

Examenopgaven. Radiotechniek en Voorschriften N-EXAMEN Najaar examencommissie amateurradiozendexamens

Examenopgaven. Radiotechniek en Voorschriften N-EXAMEN Najaar examencommissie amateurradiozendexamens Examenopgaven examencommissie amateurradiozendexamens Radiotechniek en Voorschriften N-EXAMEN Najaar 2004 II 80.806.910 1. Tijdens een morse-verbinding wilt u weten of uw signalen door andere stations

Nadere informatie

Presentatie TCP/IP voor LPCB Nederland 20 en 28 juni 2011

Presentatie TCP/IP voor LPCB Nederland 20 en 28 juni 2011 Van Dusseldorp Training Presentatie TCP/IP voor LPCB Nederland 20 en 28 juni 2011 Van Dusseldorp Training Programma 1. Activiteiten Van Dusseldorp Training 2. Alarmcommunicatie algemeen 3. LAN-WAN 4. Toegangsnetwerken

Nadere informatie

JOTA-JOTI 2011 en CAMRAS

JOTA-JOTI 2011 en CAMRAS JOTA-JOTI 2011 en CAMRAS Jaarlijks, in oktober, houdt de Scouting-beweging een weekend waarin kontakten tussen diverse scouting- groepen over de hele wereld worden gemaakt. Hierbij wordt hulp ingeroepen

Nadere informatie

DWDM COMPONENTEN. Funea Broadband Services bv. Gouden Rijderstraat 1. Postbus 57. 4900 AB Oosterhout T: +31 (0) 162 475 800 F: +31 (0) 162 455 751

DWDM COMPONENTEN. Funea Broadband Services bv. Gouden Rijderstraat 1. Postbus 57. 4900 AB Oosterhout T: +31 (0) 162 475 800 F: +31 (0) 162 455 751 Funea Broadband Services bv Gouden Rijderstraat 1 Postbus 57 4900 AB Oosterhout T: +31 (0) 162 475 800 F: +31 (0) 162 455 751 I : www.funea.com E: info@funea.com hr West Brabant nr 20061617 DWDM COMPONENTEN

Nadere informatie

Examenopgaven. Examencommissie amateurradiozendexamens. Radiotechniek en Voorschriften II N-EXAMEN Voorjaar 2007

Examenopgaven. Examencommissie amateurradiozendexamens. Radiotechniek en Voorschriften II N-EXAMEN Voorjaar 2007 Examenopgaven Examencommissie amateurradiozendexamens Radiotechniek en Voorschriften II N-EXAMEN Voorjaar 2007 1. De betekenis van de Q-codes QRK en QRO is: A. de neembaarheid van uw signalen is ; verhoog

Nadere informatie

Hoofdstuk 9 Golven. Gemaakt als toevoeging op methode Natuurkunde Overal

Hoofdstuk 9 Golven. Gemaakt als toevoeging op methode Natuurkunde Overal Hoofdstuk 9 Golven Gemaakt als toevoeging op methode Natuurkunde Overal 9.1 Lopende golven Transversale en longitudinale golven Rekenvoorbeeld Welk van de onderstaande afbeeldingen kan absoluut geen transversale

Nadere informatie

b. r/r Examen N-Examen c.f 2. Door een weerstand loopt een stroom van I ampère. Voorschriften, procedures en techniek

b. r/r Examen N-Examen c.f 2. Door een weerstand loopt een stroom van I ampère. Voorschriften, procedures en techniek N-examen 02-11-2016i 15.15 uur Blad De netheid van het werk kan invloed hebben op de beoordeting Examen N-Examen Voorschriften, procedures en techniek Afbeelding 1 L10 L11.-,,,-,u Is'. c18 R13 c21 R19

Nadere informatie

Van bit naar bit. 19 januari 2011 Henk Schanssema PA2S

Van bit naar bit. 19 januari 2011 Henk Schanssema PA2S Van bit naar bit 19 januari 2011 Henk Schanssema PA2S Agenda Theorie A/D Blackbox D/A SDR concepten Demo s Toekomst Principe van sampling Een signaal wordt periodiek gemeten. De meting kan zowel analoog

Nadere informatie

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814.

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 20742 23 december 2010 Bekendmaking normen Radioapparatuur en telecommunicatie-eindapparatuur 15 december 2010 Nr. 19995EG2

Nadere informatie

Hoofdstuk 10. Datacommunicatie

Hoofdstuk 10. Datacommunicatie Hoofdstuk 10 Datacommunicatie 1 a A communicatiekanaal B simplex b A B halfduplex c A B fullduplex Figuur 10.1: Vormen van datacommunicatie. communicatie- kanalen bit bit communicatie- kanaal zender serieel

Nadere informatie

Hoofdstuk 4 : BESLISSINGSDIAGRAM

Hoofdstuk 4 : BESLISSINGSDIAGRAM Hoofdstuk 4 : BESLISSINGSDIAGRAM 4.1. Inleiding. Om te komen tot het resultaat dat we in het kader van dit eindwerk hebben bereikt, moesten we een studie maken van de bestaande methodes en op basis hiervan

Nadere informatie

Hoofdstuk 9 Golven. Gemaakt als toevoeging op methode Natuurkunde Overal

Hoofdstuk 9 Golven. Gemaakt als toevoeging op methode Natuurkunde Overal Hoofdstuk 9 Golven Gemaakt als toevoeging op methode Natuurkunde Overal 9.1 Lopende golven Transversale en longitudinale golven Rekenvoorbeeld Welk van de onderstaande afbeeldingen kan absoluut geen transversale

Nadere informatie

Frequentiebanden en technische eigenschappen toegestaan voor de verschillende klassen van radioamateurvergunningen.

Frequentiebanden en technische eigenschappen toegestaan voor de verschillende klassen van radioamateurvergunningen. en technische eigenschappen toegestaan voor de verschillende radioamateurvergunningen. HAREC-vergunningen CEPT HAREC Van Tot 1 W EIRP of ERP 0,1357 0,1378 S Alle klassen van 5 W EIRP 0,472 0,479 S zijn

Nadere informatie

Examen N-Examen. 2. De condensatoren C22 en C24 zijn a. keramische condensatoren b. polyestercondensatoren c. elektrolytische condensatoren

Examen N-Examen. 2. De condensatoren C22 en C24 zijn a. keramische condensatoren b. polyestercondensatoren c. elektrolytische condensatoren Blad De netheid van het werk kan invloed hebben op de beoordeling Examen N-Examen Voorschriften, procedures en techniek Afbeelding 1 c18 R13 110 Ll 1,..,u T^?' B C4 R3 C7 R4 R6 R16 R18 C22 R21 R22 Zie

Nadere informatie

BASISCURSUS TELECOMMUNICATIE

BASISCURSUS TELECOMMUNICATIE BASISCURSUS TELECOMMUNICATIE Doelstellingen van de opleiding de basisprincipes van de telecommunicatietechnieken begrijpen de meest recente ontwikkelingen van de telecommunicatiemarkt ontdekken wegwijs

Nadere informatie

Datacommunicatie. ir. Patrick Colleman

Datacommunicatie. ir. Patrick Colleman Datacommunicatie ir. Patrick Colleman Inhoud Afkortingen Voorwoord 1 Hoofdstuk 1: Inleiding tot de datacommunicatie en OSI model 1 1.1 Wat is datacommunicatie 2 1.2 Datacommunicatienetwerken 3 1.3 Indeling

Nadere informatie

Uitwerking LES 23 N CURSSUS ) A De meest effectieve schakeling om laagfrequent inpraten te voorkomen is:

Uitwerking LES 23 N CURSSUS ) A De meest effectieve schakeling om laagfrequent inpraten te voorkomen is: 1) A De meest effectieve schakeling om laagfrequent inpraten te voorkomen is: A) Schakeling 2 (het is de bedoeling dat de condensator een kortsluiting vormt voor het stoorsignaal tussen de basis en emitter

Nadere informatie

RADIO. Een blik achter de schermen. Glenn Willems

RADIO. Een blik achter de schermen. Glenn Willems RADIO Een blik achter de schermen Glenn Willems Menu Wat is radio? Hoe ontstaan radiogolven en hoe gedragen ze zich? Hoe kunnen we draadloos informatie van punt A naar punt B transporteren? Welke zijn

Nadere informatie

Medianet Vlaanderen 10 mei 2016

Medianet Vlaanderen 10 mei 2016 Medianet Vlaanderen 10 mei 2016 Inhoud Waarom digitale radio? Waarom DAB+? Technologie achter DAB+ Conclusies Waarom digitale radio? Het analoge tijdperk is voorbij Muziek Video Televisie Radio FM heeft

Nadere informatie

N.B.: Dit tentamen bestaat uit 30 opgaven Totaal aantal bladzijden: 13

N.B.: Dit tentamen bestaat uit 30 opgaven Totaal aantal bladzijden: 13 TECHNISCHE UNIVERSITEIT DELFT Faculteit EWi Afdeling Softwaretechnologie Basiseenheid PDS Tentamen Computernetwerken (IN26052 19 juni 2007, 14:00-17:OO uur N.B.: Dit tentamen bestaat uit 30 opgaven Totaal

Nadere informatie

Introductie EMC. Hét EMC Event 2011 DARE!!

Introductie EMC. Hét EMC Event 2011 DARE!! Introductie EMC Inleiding EMC 1. Bepalen van de opgewekte veldsterkte van een zender - Norm versus optredende velden 2. AM detectie - Hoe veroorzaakt een HF signaal problemen op LF apparatuur 3. Hoe lopen

Nadere informatie

Naam: Klas: Toets Eenvoudige interferentie- en diffractiepatronen VWO (versie A)

Naam: Klas: Toets Eenvoudige interferentie- en diffractiepatronen VWO (versie A) Naam: Klas: Toets Eenvoudige interferentie- en diffractiepatronen VWO (versie A) Opgave 1 Twee kleine luidsprekers L 1 en L hebben een onderlinge afstand van d = 1,40 m. Zie de figuur hiernaast (niet op

Nadere informatie

Het meten van gravitatie golven door middel van pulsars

Het meten van gravitatie golven door middel van pulsars Het meten van gravitatie golven door middel van pulsars 6 november 2009 Inleiding In deze presentatie: Ruimtetijd Gravitatie golven Pulsars Indirect gravitatie golven waarnemen Direct gravitatie golven

Nadere informatie

Geavanceerd EMC Printontwerp

Geavanceerd EMC Printontwerp Geavanceerd EMC Printontwerp Patrick Dijkstra 9 November 2016 Waar gaan we het over hebben? Introductie DARE!! Filtering en afgeschermde kabels Voedingsontkoppeling Routing (referentievlak) Voor een Veilige

Nadere informatie

Kabeltelevisie, hoe zit dat eigenlijk? Alles over kabeltelevisie en veel nuttige tips.

Kabeltelevisie, hoe zit dat eigenlijk? Alles over kabeltelevisie en veel nuttige tips. Kabeltelevisie, hoe zit dat eigenlijk? Alles over kabeltelevisie en veel nuttige tips. Ontvangststation Ontvangststation Regionaal centrum (RC) Lokaal centrum () Wijkcentrum () Groepversterker (GV) AOP

Nadere informatie

Klaverbladantennes: Het Radio Data Systeem bij de FM-omroep:

Klaverbladantennes: Het Radio Data Systeem bij de FM-omroep: ---------------------------------------------------------------- QST de PI4GAZ/A, PI4GAZ/A, PI4GAZ/A Afdelingsstation van de VERON in Gouda, JO22IA Uitgezonden door PA0POS vanuit Haastrecht, JO21JX Frequentie:

Nadere informatie

Tele2 Radio verbinding. Toelichting werking en veiligheid Versie 1.1

Tele2 Radio verbinding. Toelichting werking en veiligheid Versie 1.1 Tele2 Radio verbinding Toelichting werking en veiligheid Versie 1.1 Tele2 Proprietary 2 Inhoudsopgave 1 Tele2 radioverbindingen 3 1.1 Wat is een Tele2 radioverbinding? 3 1.2 Line of Sight 3 1.3 Betrouwbaarheid

Nadere informatie

PSTN. Het vaste telefoonnet ... Auteur: Henk Stitselaar Verslag nr: 1 Klas: E432 Praktijkbegeleider: G. de Graaf Inleverdatum: 23-09- 05

PSTN. Het vaste telefoonnet ... Auteur: Henk Stitselaar Verslag nr: 1 Klas: E432 Praktijkbegeleider: G. de Graaf Inleverdatum: 23-09- 05 . PSTN Het vaste telefoonnet.......... Auteur: Henk Stitselaar Verslag nr: 1 Klas: E432 Praktijkbegeleider: G. de Graaf Inleverdatum: 23-09- 05 Inhoudsopgave 1. Inleiding... 2 2. Het ontstaan van het PSTN.

Nadere informatie

Ruis in amateur ontvangers PA0EHG

Ruis in amateur ontvangers PA0EHG Ruis in amateur ontvangers PA0EHG October 2011 Wat wil ik vertellen Soorten ruis waarvan we last hebben Relatie met wat we willen ontvangen Noise figure, cascade en meten Ruis en SDR Ruis in ontvangers

Nadere informatie

Examen N-Examen Voorschriften, procedures en techniek

Examen N-Examen Voorschriften, procedures en techniek Blad 1 De netheid van het werk kan invloed hebben op de beoordeling Examen N-Examen Voorschriften, procedures en techniek Door een weerstand loopt een stroom van 1 ampère. De spanning over deze weerstand

Nadere informatie

Regeling vergoedingen telecommunicatievoorzieningen BES

Regeling vergoedingen telecommunicatievoorzieningen BES (Tekst geldend op: 28-01-2011) Regeling vergoedingen telecommunicatievoorzieningen BES Artikel 1 1. Tot de voorschriften bedoeld in artikel 2, derde lid, van de Wet telecommunicatievoorzieningen BES, behoren

Nadere informatie

05 Een station met 16F3 modulatie in de MHz-band, mag op de volgende frequentie niet zenden:

05 Een station met 16F3 modulatie in de MHz-band, mag op de volgende frequentie niet zenden: 01 Het uitzenden van televisie-signalen is zonder meer toegestaan: a. op alle amateurbanden boven de 144 MHz b. op alle amateurbanden boven de 430 MHz c. in de amateurbanden 430-440 MHz en 1215-1300 MHz

Nadere informatie

Uitwerking LES 21 N CURSSUS ) B De eigenschappen in de troposfeer bepalen in belangrijke mate de voorplating van radiogolven in de :

Uitwerking LES 21 N CURSSUS ) B De eigenschappen in de troposfeer bepalen in belangrijke mate de voorplating van radiogolven in de : 1) B De eigenschappen in de troposfeer bepalen in belangrijke mate de voorplating van radiogolven in de : A) VHF- en de HF- band ( HF- band werkt via de ionosfeer ruimte golven-) B) VHF band (troposfeer

Nadere informatie

N voorjaar zal ik het zendvermogen verlagen? 2 - In het telegrafieverkeer is de gebruikelijke afkorting voor algemene oproep aan alle stations:

N voorjaar zal ik het zendvermogen verlagen? 2 - In het telegrafieverkeer is de gebruikelijke afkorting voor algemene oproep aan alle stations: 1- De Q-code QRP als vraag betekent: N voorjaar 2001 zal ik het zendvermogen verhogen? zal ik het zendvermogen verlagen? zal ik de seinsnelheid verlagen? 2 - In het telegrafieverkeer is de gebruikelijke

Nadere informatie

MBO. Dirksen Opleidingen BV 1

MBO. Dirksen Opleidingen BV 1 MBO Dirksen Opleidingen BV 1 Telecom in de markt Systeemhuizen Providers Installateurs Dirksen Opleidingen BV 2 Telecom in de markt Interne S-bus OTFC ISDN toestel NT1 Huis centrale Analoge poorten Dirksen

Nadere informatie

Introductie EMC. Hét EMC Event 2011 DARE!!

Introductie EMC. Hét EMC Event 2011 DARE!! Introductie EMC Inleiding EMC 1. Electro Magnetische Compatibiliteit, hoe en waarom? 2. EMC fenomenen - Eigenschappen - Oorzaken - Gevolgen 3. Afschermen of filteren? 4. Bepalen van de opgewekte veldsterkte

Nadere informatie

4. De deellaag Medium Access Control. Medium Acces Control (MAC)

4. De deellaag Medium Access Control. Medium Acces Control (MAC) 4. De deellaag Medium Access Control in3001 Datacommunicatie en Netwerken 1 Medium Acces Control (MAC) Plaats: onderin de datalinklaag 5 4 3 5 4 3 5 4 3 5 4 3 2 MAC 2 MAC 2 MAC 2 MAC 1 1 1 1 medium Omroepkanaal

Nadere informatie

INT-EMC. CE Markering EMC Richtlijnen. Aardstoringen. Overspraak

INT-EMC. CE Markering EMC Richtlijnen. Aardstoringen. Overspraak INT-EMC CE Markering EMC Richtlijnen Aardstoringen Overspraak CE CE CE CE CE CE Hoe komen we tot CE markering? EMC EMC EMC Toename EMC storingen: Mobiele telefonie (800Mhz/1800Mhz/2600Mhz) Draadloze netwerken

Nadere informatie

Physical layer. Betekenis:

Physical layer. Betekenis: CSN-Networks / Inhoud college College stof Inleiding: geschiedenis, OSI model, standaarden, ISOC/IEF/IRF structuur Secties:.,.3,.4,.5 Fysieke laag: Bandbreedte/bitrate Secties:.,.,.3,.4,.6 3 Datalink laag:

Nadere informatie

N najaar In het telegrafieverkeer is de gebruikelijke afkorting om HET TEGENSTATION UIT TE NODIGEN OM TE ZENDEN: OVR KK K

N najaar In het telegrafieverkeer is de gebruikelijke afkorting om HET TEGENSTATION UIT TE NODIGEN OM TE ZENDEN: OVR KK K N najaar 2005 1- Een radiozendamateur zendt de Q-code QRV. Dat betekent: ik ben beschikbaar verlaag uw seinsnelheid ik verminder mijn zendvermogen 2 - In het telegrafieverkeer is de gebruikelijke afkorting

Nadere informatie

Inleiding. Type HDMI kabel. Standaard: Categorie 1 Geschikt voor meeste thuis toepassingen 720p en 1080i HDMI STANDARD

Inleiding. Type HDMI kabel. Standaard: Categorie 1 Geschikt voor meeste thuis toepassingen 720p en 1080i HDMI STANDARD Maximale HDMI lengte afhankelijk van: Kwaliteit HDMI bron Kwaliteit HDMI ontvanger Bandbreedte Kabel. Inleiding Twisted Pair en Glasvezel Technologie Bandbreedte overzicht Type HDMI kabel Voorbeeld: Kramer

Nadere informatie

Verwachtingen? Programma. Aanleg installatie. Aanleg installatie - overzicht installatie

Verwachtingen? Programma. Aanleg installatie. Aanleg installatie - overzicht installatie Verwachtingen? Heb apparatuur maar moet nog aansluiten Heb apparatuur maar wat kan ermee Opleiding zend-amateur in 1 uur Wil kopen 2 / 38 4 / 38 - overzicht installatie - antenne langdraad > 12,5 meter

Nadere informatie

Inhoud leereenheid 7. Communicatietheorieën. Introductie. Leerkern. Samenvatting. Terugkoppeling. Communicatietechnologie: een inleiding

Inhoud leereenheid 7. Communicatietheorieën. Introductie. Leerkern. Samenvatting. Terugkoppeling. Communicatietechnologie: een inleiding Communicatietechnologie: een inleiding Inhoud leereenheid 7 Communicatietheorieën Introductie Leerkern 1 Fourieranalyse 1.1 Frequentiecomponenten van signalen 1.2 Enkele toepassingen 1.2.1 Bandbreedte

Nadere informatie

Opvallend genoeg? AIS!

Opvallend genoeg? AIS! NAV Recreatievaart 2008 Veiligheid door Communicatie Nederlands Instituut voor Navigatie HISWA te Water IJmuiden 5 september 2008 Wim van der Heijden Ship Monitoring Consultancy Radar reflectors Gezien

Nadere informatie

Het aanleggen van een thuisnetwerk

Het aanleggen van een thuisnetwerk Het aanleggen van een thuisnetwerk FSGG lamama van mei 2019 Index: Overzicht 1 Onderdelen 1 Router 2 Switch 2 WiFi 2 WiFi instellingen 2 WiFi signaal verbeteren 4 WiFi repeater 5 Wifi Mesh 5 WiFi accesspoint

Nadere informatie

Gebruikershandleiding Axitour AT-900 audio communicatiesysteem

Gebruikershandleiding Axitour AT-900 audio communicatiesysteem Gebruikershandleiding Axitour AT-900 audio communicatiesysteem 1. Algemene informatie 1.1 Introductie Het Axitour AT-900 audio communicatiesysteem is een van de meest geavanceerde rondleidingsystemen op

Nadere informatie

Fotonische geïntegreerde circuits en vezelkoppelaars gebaseerd op InP gebonde membranen

Fotonische geïntegreerde circuits en vezelkoppelaars gebaseerd op InP gebonde membranen Fotonische geïntegreerde circuits en vezelkoppelaars gebaseerd op InP gebonde membranen Frederik Van Laere Promotoren: prof. dr. ir. R. Baets prof. dr. ir. D. Van Thourhout 19 januari 2009 Photonics Research

Nadere informatie

Techniek. Kerkradio ontvanger RVD02. Tichelkampweg GK BORNE. Tel: mail:

Techniek. Kerkradio ontvanger RVD02. Tichelkampweg GK BORNE. Tel: mail: Techniek Kerkradio ontvanger RVD02 Tichelkampweg 75 7621 GK BORNE. Tel: 074-2666676 mail: info@kerkradio.nl www.kerkradio.nl Van: Ivo Maatman, 10 april 2019 Berekenen en analyseer de ontvangstgevoeligheid

Nadere informatie

4G frequentiebanden / LTE frequentiebanden

4G frequentiebanden / LTE frequentiebanden 4G frequentiebanden / LTE frequentiebanden 13-01-2014 GSM Helpdesk Nederland Bij reguliere 2G (GSM) en 3G (UMTS) telefoons en smartphones was het zeer gebruikelijk om de frequenties in MHz aan te geven

Nadere informatie

F voorjaar 2005. 1- In het telegrafieverkeer is de gebruikelijke afkorting voor ZENDER: TX TR TRX ZDR

F voorjaar 2005. 1- In het telegrafieverkeer is de gebruikelijke afkorting voor ZENDER: TX TR TRX ZDR F voorjaar 2005 1- In het telegrafieverkeer is de gebruikelijke afkorting voor ZENDER: TX TR TRX ZDR 2 - In de algemene bepalingen van de Telecommunicatiewet komt de volgende definitie voor: "[ - X - ]:

Nadere informatie

Acoustics. The perfect acoustics of a car. Jan Hoekstra

Acoustics. The perfect acoustics of a car. Jan Hoekstra Acoustics The perfect acoustics of a car. Jan Hoekstra Onderwerpen: Wat is geluid? Een stukje theorie. Acoustics. Toepassingen. Vragen? Bedankt. Wat is geluid? Geluid is een verstoring van de atmosfeer

Nadere informatie

Bestek nr LNE/OL /12031/M&G. WiCa - Universiteit Gent/iMinds

Bestek nr LNE/OL /12031/M&G.  WiCa - Universiteit Gent/iMinds Infosessie onderwijs 28 november te Brussel Opzetten van een meetcampagne om de stralingsblootstelling van nieuwe technologieën en Wifi in scholen te bepalen Bestek nr LNE/OL201100024/12031/M&G Prof. Luc

Nadere informatie

AIS Netwerk van de Nederlandse Kustwacht

AIS Netwerk van de Nederlandse Kustwacht AIS Netwerk van de Nederlandse Kustwacht AIS (Automatisch( Identificatie Systeem) is oorspronkelijk ontworpen als hulpmiddel bij de navigatie voor de scheepvaart. AIS is een VHF transpondersysteem dat

Nadere informatie

Examenopgaven. Radiotechniek en Voorschriften F-EXAMEN Voorjaar 2005. examencommissie amateurradiozendexamens 80.806.910

Examenopgaven. Radiotechniek en Voorschriften F-EXAMEN Voorjaar 2005. examencommissie amateurradiozendexamens 80.806.910 Examenopgaven examencommissie amateurradiozendexamens Radiotechniek en Voorschriften F-EXAMEN Voorjaar 2005 I 80.806.910 1. In het telegrafieverkeer is de gebruikelijke afkorting voor ZENDER: A. TX B.

Nadere informatie