Nieuwe schaapskudde in deelgebied de Kalmthoutse Heide

Transcriptie

1 Nieuwe schaapskudde in deelgebied de se Heide Reeds meer dan 30 jaar worden heideschapen ingezet bij het beheer van de se Heide. Mede door deze begrazing wordt het heidelandschap open gehouden en blijft de heide jong en vitaal. INHOUD Nieuwe schaapskudde in deelgebied de se Heide pag 1 Water in het ven de Groote Meer pag 2 Het Grenspark groeit pag 3 Een kijkje in de keuken van het Nationaal Park Hoge Kempen pag 5 Graanakkertjes: bron van Tot voor kort graasden de schapen binnen een groot permanent begrazingsraster, opgedeeld in verschillende begrazingsblokken. Bij deze manier van begrazing leven de schapen in vrijheid en zoeken ze zelf de meest geschikte plaatsen om te grazen, om te schuilen voor regen of hitte en om te rusten en te herkauwen. Zij werden echter niet aan hun lot overgelaten. De schaapherders controleerden dagelijks of de kuddes nog volledig en in goede gezondheid waren. Deze vrije begrazing leverde een belangrijke bijdrage aan het in stand houden van de heide: eten van boomopslag en pijpenstrootje, verjongen van struikhei en afwisseling brengen in de vegetatie. Maar als het vooral gaat om het terugdringen van de steeds toenemende vergrassing, is een andere werkwijze nodig. Met een geherderde kudde is het mogelijk om de schapen intensief te laten grazen op een beperkte oppervlakte. Wanneer dit enkele jaren na elkaar herhaald wordt, kan de dominantie van pijpenstrootje op deze plaatsen doorbroken worden en komt er ruimte voor kiemende heideplanten. De overeenkomst met de vorige herders liep af eind Het opmaken van een nieuwe overeenkomst voor de schapenbegrazing in de se Heide was dan ook een geschikt moment om de begrazing te evalueren en over te schakelen op een andere manier van begrazing. Vanaf het begrazingsseizoen 2011 zal er dan ook gewerkt worden met een gehoede kudde, die geleid wordt door een herder en getrainde honden. Deze kudde zal bestaan uit ongeveer 300 volwassen moederdieren, eventueel met lammetjes. Daarnaast zullen ook nog steeds een honderdtal schapen extensief grazen binnen de permanente rasters. Ook de twee groepen Gallowayrunderen blijven hun aandeel in de begrazing leveren. leven in het Grenspark! pag 6 Rubriek Terug in de tijd pag 7 Verminkt bosperceel in de Staartse Heide pag 7 Activiteitenkalender pag 8 Tijdens een wandeling in de se Heide is het mogelijk dat u vanaf half mei 2011 de gehoede kudde tegenkomt. Uiteraard is het een unieke ervaring om zo n kudde een tijdje in het oog te houden. Houd er a.u.b. wel rekening mee dat de schapen, de hond en de herder aan het werk zijn en dat zij daarbij echt niet gestoord mogen worden. Vanaf 23 april 2011 is er in NEC De Vroente een nieuwe tentoonstelling te bezichtigen: Het landschap herschapen over beheer met schapen in het Grenspark. Tekst: Veerle Mees Ludo Van Alphen staat vanaf 2011 in voor de schapenbegrazing op de se Heide (Foto: K. Molenberghs) De herder aan het werk met zijn hond en zijn schapen (Foto: K. Molenberghs) viermaandelijks nr. 49 april mei juni juli

2 Groote Meer vol water jan (Foto: Aerolin) Water in het ven de Groote Meer Tekst: Ignace Ledegen De weergoden zijn het Grenspark goed gezind. Dankzij de overvloedige regen van de laatste maanden, en de reeds genomen maatregelen in het kader van het Convenant Aanpak en verdroging en verbetering van de waterkwaliteit Brabantse Wal staat er opnieuw water in de vennen Groote Meer en Kleine Meer. Groote Meer feb (Foto: Grenspark archief) Het is te vroeg juichen om te stellen dat de problemen van de baan zijn. Dat er momenteel zoveel water staat in beide vennen is vooral te danken aan de grote hoeveelheden neerslag vanaf augustus Deze zorgden ervoor, dat er eerder dan normaal water vanuit de Steertse Heide is beginnen toestromen naar de Groote Meer. Voor de Kleine Meer is het een ander verhaal. Niet enkel de neerslag, maar ook het in werking stellen van de technische maatregel die uitstromend water van Kortenhoeff naar de Kleine Meer pompt, heeft ervoor gezorgd, dat de Kleine Meer weer vol staat. Dit was alweer bijna 10 jaar geleden. Eind 2010 bevestigde de drinkwatermaatschappij Evides, dat ze conform de afspraken van het Convenant de reductie van m³ had bereikt en dat er gestart werd met de reductie van de volgende m³. Uit de metingen blijkt, dat dit al een positief gevolg heeft op het grondwaterpeil. Door het verhoogde grondwaterpeil zal de wegzijging van water uit de vennen Groote en Kleine Meer hopelijk voldoende verminderen, zodat we minder afhankelijk worden van natte jaren. 2 Wissels nr. 49 april 2011

3 N289 Trambaan Molendreef m J o o d s e B e g r a a f p l a a t s J o o d s e B e g r a a f p l a a t s Hollandseweg Verboden tussen 15/3 en 30/06 Verboden tussen 15/3 en 30/06 2 km. Verboden tussen 15/3 en 30/06 Dit project wordt mede gefinancierd door LIFE. LIFE is een Europees fonds voor natuur-, milieuen ontwikkelingsprojecten. INFO Het Grenspark groeit. Tekst: Barbara Van Eeckhoutte De kogel is bijna door de kerk: het grenspark de Zoom se Heide gaat fors uitbreiden. Met het Ravenhof/Moretusbos in Stabroek/Putte en de Stoppelbergen, de Noordpolder en de Volksabdij Onze Lieve Vrouw ter Duinen in Ossendrecht, beslaat het grensoverschrijdende natuurpark een kleine ha, tegenover de ha die het Grenspark tot nu toe groot was. Waarom is deze vergroting nodig? Sinds de oprichting van het Grenspark, 10 jaar geleden, is geconstateerd dat het verspreiden van de recreatieve druk, binnen de begrenzing van het huidige park niet mogelijk was. Deze verspreiding is gewenst om de kwetsbare natuur van het park te waarborgen, én om de verdroging van het gebied tegen te gaan d.m.v. een integraal waterbeheer. Inzet van de Grensparkorganisatie naar meer oppervlakte was de enige mogelijkheid. Door het stimuleren van overheden (en particulieren) aan weerszijden van de grens, kan het Grenspark een belangrijke rol spelen bij het oplossen van deze heersende knelpunten. Voor de betrokken grondeigenaren die in het Grenspark komen te liggen, verandert er niets. Samenwerken: dat is waar de organisatie voor gaat en staat. A58 A4 Bergen op Zoom Schoelieberg Essen Hoek Essen Essen Bergsestraat Zandfort Rijzendeweg Dorpsstraat WOENSDRECHT Wouwbaan HOOGERHEIDE Kooiweg 3 Huijbergseweg Eiland HUIJBERGEN Zuidhoef 1,5 km Staartsestraat Pilberg Grenspark De Zoom - se Heide 4 Huijbergsebaan WILDERT (ESSEN) De 4 zwart omlijnde gebieden zijn de uitbreidingsgebieden van het Grenspark. Huijbergseweg N122 Ossendrechtseweg Calfven 2 Kortenhoeff Wasven Abdijlaan N289 Bronven Kleine Meer 700 m. Staartse Duinen Staartse Heide Groote Meer Groenendries Steertse Duinen 1 km. Steertse Heide Drielingvennen Biezenkuilen 1 km. De Nol Nolse Duinen Verbindingsstraat Stappersven De Boterbergen grensoverschrijdend natuurgebied Bos Cultuurland Water Heide Zand -duinen Niet toegankelijk, privé eigendom Calfven Onze Lieve Vrouw Ter Duinenlaan oude Meerbaan Meiduinen Zwarte Duin Meersche Duinen Mont Noir 300 m. 1,1 km. Kambuusduinen 1,5 km. Zwaluwmoer Rauwvelde Vlaams natuurreservaat Keetheuvel Muggepiske De se Heide Wilgenduinen Langven 1 km. 600 m. Frans Raatsstraat Begrazings- en rustgebied se Heide: -toegang enkel op bewegwijzerde paden -geen honden, ruiters of fietsers -grazers niet benaderen of voederen Veeraster Moeras, drassig terrein Schuilhut Parkeerplaats Manege Aanwas Kastanjedreef Goes/Bergen op Zoom A4 A12 Langeweg Dorpsstraat OSSENDRECHT Molenstraat Antwerpsebaan Moleneind Plaatsluis Pannenhoef Puts Molentje Middelstraat Laagstraat Pannenhoef 350 m. Putseweg Houtduinen Putseweg Noordweg Kraaienberg Bieduinen Krommeweg Kriekelareduinen Verbindingsdreef Eerste Verdelingsweg Oude Postbaan Leuvense Heide Tweede Verdelingsweg Kriekelaarsven Hazenduinen Paalberg Gemeentemast Putse Moer Hazenduinen Vossenbergen 800 m. Van Ganzenven Gemeentebos Markgraaf Heuvel Korte Heuvelstraat Putsesteenweg Heibloemlaan Withoefse Heide Heuvel 1,5 km. Station Infopaneel Camping Infopaneel en picknick Uitkijk-, Brandtoren Eet- en drinkgelegenheid Hoofdweg - Natuureducatief Centrum Belangrijke openbare De Vroente weg - Secretariaat Grenspark De Zoom - se Heide Spoorlijn met station - Bijenteeltmuseum Staatsgrens Dienst Toerisme BEWEGWIJZERDE PADEN Wandelpad Vlinder/Heideleerpad Ruud Rups (Familiezoektocht, vooraf reserveren). Educatief 2,5 km pad, natuurlijk gemengd bos, droge en natte heide. Wandelpad Bos Gemeentebos, ven Putse Moer, droge en 3,5 km zandige heide. Wandelpad Libel Ven Putse Moer, uitgestrekte heidevlaktes, 4,7 km uitkijktoren, bos en duintjes. Wandelpad Duin Uitgestrekte heidevlaktes, waardevolle 7,5 km duinmassieven, natte heide en weilanden. Wandelpad Schaap Heide, bos, vennen, duinen, ven Putse Moer en 8,5 km uitkijktoren. Wandelpad Ree Bos, weilanden en heide. 7,6 km HOOGERHEIDE HUIJBERGEN ESSEN OSSENDRECHT KALMTHOUT N N N122 N133 N117 A12 Steenovenstraat 1 Kraaienberg Oud Broek PUTTE N289 Antwerpsestraat N11 Klinkaardstraat Grensstraat Klinkaardstraat Putsesteenweg Canadezenlaan HEIDE (KALMTHOUT) Station Heide Wandelpad Vos Bebost duinlandschap met heide. Wandelpad Muis Droge en natte heide, bos en weiland. Wandelpad Uil Aansluitend op wandelroute Muis. Wandelpad Haas Bos, heide en open duin. (mul zand in droge periodes) Wandelpad Bosbes Bos, dreven, parklandschap Wandelpad Hagedis Vennen, bos, grachten en dreven in voormalig landgoed Mont Noir Wandelpad Mier Bos, heide, open zand Verbindingswandelpad Verbindingswandelpad, niet toegankelijk van 15 maart t.e.m. 30 juni 3,3 km 1,7 km 2,1 km 4,6 km 2,5 km 2,7 km 6,5 km A12 PUTTE Grensparkroute De Zoom-se Heide (fietsroute 32 km) Antwerpen Oud Broek Danckerse Weg Antwerpen Driehoek Putsestraat Ertbrandstraat Kapellen AnyWay Productions / tel (0) Ruiterpad Fietsroute zie inzetkaartje Wissels nr. 49 april

4 Het sparen van zijn kwetsbare hart Al jaren zint het Grenspark op mogelijkheden om de recreatieve druk te spreiden. Nu is het met name bij de Vroente in waar de meeste gebruikers hun bezoek aan het natuurgebied starten. Met de ontwikkeling van 4 toegangspoorten, 2 in Vlaanderen en 2 in Nederland, kan het bezoek aan het natuurgebied beter gestroomlijnd worden. Elke poort kan een eigen thema ontwikkelen. Zo kan de Vroente het meest aangewezen zijn voor de wandelaars, het Hemelrijk in Essen voor de fietsers, terwijl de Volksabdij in Ossendrecht leuk is voor een meer actieve uitstap en het Ravenhof/Moretusbos in Stabroek/Putte cultuurhistorisch erg interessant is. Hemelrijk te Essen is de uitgelezen toegangspoort voor fietsers (Foto: Grenspark archief) Het verlangen naar meer water De verdroging van de Brabantse Wal, waarvan het Nederlandse deel van het Grenspark een onderdeel is, is een urgent probleem. Het water moet vastgehouden worden. Zo moet er meer en beter water in het ven de Groote Meer stromen. Veel partijen plegen inspanningen zoals bij Kortenhoeff, de Kleine Meer en de Steertse Heide. Met de verruiming van het aantal hectares is het behoud en de ontwikkeling van extra natuur gewaarborgd. Dit in samenhang met de ontplooiing van mogelijkheden voor de recreant. Natuur en recreatie: hand in hand. De Vlaamse minister, mw. J. Schauvliege, de Nederlandse staatssecretaris, dhr. H. Bleker en de Secretaris-generaal van de Benelux, dhr. J. van Laarhoven zullen in de zomer van 2011 komen om het lintje door te knippen'. Het grensoverschrijdend gebied Ravenhof/Moretusbos is hiervoor de meest uitgelezen locatie! Genieten van de cultuurhistorie in het Ravenhof/ Moretusbos (Foto: Grenspark archief) 4 Wissels nr. 49 april 2011

5 Een kijkje in de keuken van het Nationaal Park Hoge Kempen Tekst: Barbara Van Eeckhoutte Johan Van Den Bosch geeft het Grensparkgezelschap informatie over het ontstaan van poort Kattevennen. (Foto: Grenspark archief) De uitbreiding van het Grenspark kan helpen bij het verspreiden van de wandelaars, fietsers en ruiters. Maar hoe doe je dit nu? Blijkbaar is dit mogelijk door te werken met zogenaamde toegangspoorten. Poort Lieteberg in NP Hoge Kempen (Foto: Grenspark archief) Dit concept is sinds kort in werking bij het Nationaal Park Hoge Kempen, in Vlaams Limburg. Nuttig voor de Grensparkbestuurders om zich daar eens te laten informeren. Op 17 februari reisde het gezelschap af naar Genk, en liet zich ter plekke bijpraten over hoe je dergelijke poorten ontwikkelt en wat het (gunstige) effect hiervan op de recreatieve spreiding is. Johan Van Den Bosch, projectleider van de projectgroep Nationaal Park Hoge Kempen, leidde ons enthousiast rond langs 3 van de 5 toegangspoorten. Elke poort heeft zijn eigen thema en blijft toch heel herkenbaar als toegang tot het Nationaal Park. Zo staat de poort Kattevennen in het teken van de macrokosmos, poort Pietersheim situeert zich rondom de oude Waterburcht met zijn roemrijke geschiedenis en in poort Lieteberg duik je onder in de fascinerende wereld van de microkosmos. Meer info: Wat is nu een toegangspoort? Bekend is, dat de 2 parkings aan de Vroente op topdagen overvol met wagens staan. Dit betekent, dat veel wandelaars in het deelgebied se Heide rondstruinen. Gevreesd wordt, dat tijdens deze topdagen de natuurlijke draagkracht van het hart van het Grenspark overschreden wordt. Gewenst is het dus om de recreanten kennis te laten maken met andere gebieden, en andere landschappen van het Grenspark. Met de ontwikkeling van de toegangspoorten Ravenhof/Moretus, Volksabdij en Hemelrijk is dit mogelijk. Deze poorten fungeren als startplaats voor wandelaars en fietsers. De aanwezigheid van een horecagelegenheid maakt de poort compleet. In dit concept wil het Grenspark zich de komende tijd verdiepen. Horeca-gelegenheid aan de poort Volksabdij (Foto: Grenspark archief) Wissels nr. 49 april

6 Graanakkertjes: bron van leven in het Grenspark! Zowel in het Belgische als het Nederlandse deel van het Grenspark werden door de terreinbeheerders (resp. het Agentschap voor Natuur en Bos en Natuurmonumenten) recent een aantal graanakkertjes aangelegd. Ree (Foto: G. Vermeersch) Dit zijn voormalige landbouwgronden die werden omgezet in onbemeste graanakkers. Het graan wordt niet geoogst, het blijft staan tot in de winter om zo een extra voedselbron te zijn voor allerlei dieren. Bovendien wordt jaarlijks een deel van de akkers braak gelegd, zodat ook allerlei kruiden kunnen groeien, wat er dan weer voor zorgt, dat er vanaf het najaar een grote verscheidenheid aan kleine zaden beschikbaar is. Dergelijke braakliggende akkers trekken ook vele insecten aan en de larven ervan voeden zich met de kruiden. Patrijs en kwartel voelen zich er thuis en s morgens kan je er vaak reeën aantreffen die van het verse groen eten. Kortom, het krioelt er van het leven! Blauwe kiekendief boven graanakker (Foto: G. Vermeersch) Het echte spektakel begint pas later, vanaf het late najaar. Wanneer de granen en andere zaden rijp zijn, beginnen de akkers meer vogels aan te trekken. Vooral vinkachtigen zoals rietgorzen, vinken, kepen en groenlingen komen er dan veel voor. De meest opmerkelijke bezoekers van de graanakkers zijn echter de blauwe kiekendieven. De verklaring voor hun aanwezigheid is te vinden onder de grond Je merkt het meteen: de grond is bezaaid met muizenholen. De grote hoeveelheid granen zorgt ervoor dat de muizen erg snel kunnen toenemen en zo enorme aantallen bereiken. En die muizen worden natuurlijk opgemerkt door de patrouillerende kiekendieven! Soms zijn er zoveel muizen dat de kiekendieven de hele dag op of in de buurt van de akkers vertoeven. Erg mooi om ze dan vanaf de wandelpaden te observeren. De kiekendieven zijn overigens niet alleen: ook blauwe reigers, buizerds en torenvalken pikken geregeld hun muisje mee! Tekst: Glenn Vermeersch 6 Wissels nr. 49 april 2011

7 Rubriek Terug in de tijd In deze rubriek brengen we telkens een klein stukje over natuur, geschiedenis of oude gebruiken in het Grenspark. Dit doen we aan de hand van verhalen van Dhr. Louis Verpraet, opgetekend door Dhr. Leon Van den Maagdenberg. De Cambuus in 1905 (Foto: Gemeentearchief ) Kent u de uitdrukking: eten als een heispaaier? Wist u dat dit gezegde zijn oorsprong vindt in ons Grenspark? Louis vertelt hierover het volgende: In 1890 werd besloten het spoorwegnet binnen de stad Antwerpen op te hogen en alle barelen te vervangen door bruggen. Hierbij aansluitend werd het huidige Centraal Station met koepel gebouwd. In de se Heide werd daarvoor het duinenmassief, de Vossenbergen, van meer dan veertig meter hoog afgegraven. Per dag werden twee volle treinladingen zand in half open wagens weggevoerd. Er liep een echte spoorlijn van Heide station (dat er toen nog niet was) naar de Vossenbergen. Tientallen arbeiders, ook heispaaiers genoemd, werkten met schop en kruiwagen van zonsopgang tot zonsondergang. De meesten kwamen uit de omliggende gemeenten Putte, Ossendrecht en. De broer van Louis grootvader was er ook bij. Het werk in de Vossenbergen werd geleid door een Franstalige ingenieur. De heispaaiers verbleven in een grote houten schuur, keet genaamd. Een andere keet was hun eetzaal. Deze keten kregen de naam kombuis. Vermoedelijk sprak de Waalse ingenieur dit uit als Cambuus en is dit woord blijven hangen. Er heerste een grote bedrijvigheid rondom de Cambuus. Zand afgraven, ophopen, inladen. In totaal werd bijna ton zand uit de duinen weggevoerd. Het was bijzonder zwaar werk en het zal u dan ook niet verbazen dat de mannen s avonds met grote honger aan tafel kwamen. Hierdoor ontstond dus de uitdrukking : eten als een heispaaier. Wie graag meer te weten komt over de cultuurhistorie van de Cambuus kan zich inschrijven op de wandeling van zondag 3 juli, georganiseerd door Dienst Toerisme. (Zie activiteitenkalender pag. 8 in deze Wissels.) Samenvatting: Kristel Van Ryckeghem Verminkt bosperceel in de Staartse Heide De eigenaar van enige bospercelen in de Staartse duinen, ter hoogte van de camping, meende het goed voor elkaar te hebben. Om gezonde bomen ruimte te geven wilde hij een beperkt aantal dicht op elkaar staande bomen laten kappen. Zijn doel was om een mooi, gemengd bos te laten ontstaan dat beter past bij de omgeving. Een bosbouwbedrijf kreeg de opdracht om de nauwkeurig gemerkte of gebleste bomen te kappen. Toen de werkzaamheden al flink op dreef waren, merkte de eigenaar tot zijn grote schrik dat er veel meer bomen waren gekapt dan de bedoeling was. Het bleek dat een onbekende onrechtmatig 28 volwassen dennen met nagenoeg dezelfde verf had geblest. Het bosbouwbedrijf had niet beter wetend ook een deel van deze bomen onder handen genomen. Jammer genoeg waren dit net de mooiste en dikste bomen met een indrukwekkende kruin. Verminkt bosperceel aan de Staartse Duinen (Foto: Grenspark archief) Resultaat was een verminkt bosperceel. Om het troosteloze enigszins te compenseren, zullen in het najaar wat jonge bomen worden aangeplant. Van het gebeurde is aangifte bij de politie gedaan. Tekst: Ad de Vos Deze nieuwsbrief is bestemd voor personen en organisaties die betrokken en geïnteresseerd zijn in de ontwikkelingen in het grenspark De Zoom-se Heide. De in deze nieuwsbrief gepubliceerde meningen geven niet noodzakelijk het beleid van de Bijzondere Commisssie weer. Aan dit nummer werkten mee: Paul Asselbergs, Ignace Ledegen, Barbara Van Eeckhoutte, Ad de Vos, Anne Hoefnagels, Milenka Wyckmans, Kristel Van Ryckeghem, Veerle Mees, Glenn Vermeersch Eindredactie Milenka Wyckmans Vormgeving en productie Nilsson creatieve communicatie - Goes Verantwoordelijke uitgever: Grenspark De Zoom - se Heide Putsesteenweg 129, B-2920 Tel: (00-32)-(0) info@grensparkzk.be Wissels nr. 49 april C O L C OO LF O OF ON N

8 Activiteitenkalender Wandelingen Alle wandelingen vinden plaats onder begeleiding van een gids. Laarzen (of waterdichte stapschoenen) meebrengen. Verrekijker kan nuttig zijn. Alle activiteiten zijn gratis (tenzij anders vermeld). Vertrek steeds vanaf NEC De Vroente, Putsesteenweg 129, te (tenzij anders vermeld). Meer info over de actuele activiteiten kunt u vinden op de website be/actueel/agenda. Zondag 3 april: Natuurwandeling in het Grenspark: deelgebied se Heide Vertrek: uur, parking NEC De Vroente. Organisatie: Natuurgidsen Regio Zaterdag 9 april: Schattenjacht: (groot)ouders met (klein)kinderen gaan op avontuurlijke verzameltocht in het Grenspark Vertrek: u, Restaurant De Duinpan, 1 Verdelingsweg 6 Putte (NL). Kosten verzamelpakket: 3 euro. Inschrijven: vóór 5 april bij NEC De Vroente Dinsdag 12 april: Paasatelier voor kinderen tussen 6 en 12 jaar: thema het weer Tijdstip: u. Kosten: 5, -/kind (broodmaaltijd en drankje inbegrepen). Inschrijven: vóór 5 april bij NEC De Vroente Zaterdag 16 april: Natuurwandeling in het Grenspark: deelgebied Staartse Heide Vertrek: uur, parking Manege De Wolf, Staartsestraat 55 te Huijbergen. Organisatie: Natuurgidsen Regio Zondag 17 april: Picknick in het Grenspark: deelgebied Mont Noir Vertrek: 11 uur, Dienst Toerisme, Putsesteenweg te. Kosten: 15 /persoon (incl. gehele picknick en gids). Inschrijven: vóór 12 april bij Dienst Toerisme Zondag 24 april: Natuurwandeling in het Grenspark: deelgebied se Heide Vertrek: 8.00 tot uur, Parking Zuid, Verbindingsstraat te. Organisatie: Natuurpunt Noorderkempen Zondag 1 mei: Opendeurdag in De Vroente Tijd: u. Thema:, als je van Natuur houdt Zaterdag 7 mei: Vroegevogel - wandeling in het Grenspark: deelgebied se Heide Vertrek: 5.30 uur, Parking NEC De Vroente te. Organisatie: Natuurgidsen Regio Zondag 8 mei: Op de step in het Grenspark: deelgebied se Heide Vertrek: uur, Parking NEC De Vroente te. Kosten: 7,50 /persoon (incl. gids, museum en step). Inschrijven: Dienst Toerisme Zondag 15 mei: Natuurwandeling in het Grenspark: deelgebied Kortenhoeff Vertrek: uur, parking Familyland, Groene Papegaai 19 te Hoogerheide. Organisatie: Natuurgidsen Regio Zondag 15 mei: Cultuurhistorische wandeling Tussen dodendraad en V-bommen Vertrek: uur, Parking NEC De Vroente te. Kosten: 4 /persoon. Inschrijven: Dienst Toerisme Zondag 22 mei: Volksgeschiedeniswandeling De betoverde Heide Vertrek: uur, Parking NEC De Vroente te. Kosten: 4 /persoon. Inschrijven: Dienst Toerisme Zaterdag 28 mei: Workshop: Natuurfotografie, Landschapsfotografie, met natuurfotograaf en boswachter op pad in De Groote Meer Tijd: 8.00u 12.00u. Kosten: Leden Natuurmonumenten 27 euro, niet-leden Natuurmonumenten 35 euro (vanaf 16 jaar). De prijs is incl. koffie/thee en documentatie-materiaal. Inschrijven: of (0031) Zaterdag 4 juni: Natuurwandeling in het Grenspark: deelgebied se Heide Vertrek: uur, parking NEC De Vroente te. Organisatie: Natuurgidsen Regio Zondag 5 juni: Wandeling in het Grenspark: het romantische Moretusbos Vertrek: uur, parking Ravenhof te Putte Organisatie: Staatsbosbeheer Aanmelden: (00-31)-(0) of d.renders@staatsbosbeheer.nl Zondag 12 juni: Excursie LIFE-project - Grenspark Vertrek: 10.00u, parking camping Hazeduinen, 1ste Verdelingsweg te Putte (NL). Organisatie: Grenspark i.s.m. Natuurgidsen regio / IVN Zondag 19 juni: Natuurwandeling in het Grenspark, deelgebied Ravenhof Vertrek: uur, Kasteel Ravenhof, Oud broek 4 te Stabroek. Organisatie: Natuurgidsen Regio Zaterdag 2 juli: Natuurwandeling in het Grenspark: deelgebied se Heide Vertrek: uur, parking NEC De Vroente te. Organisatie: Natuurgidsen Regio Zondag 3 juli: Cultuurhistorische wandeling De Cambuus, moeder Kee achterna Vertrek: 9.30 uur, Parking Zuid, Verbindingsstraat te. Kosten: 4 /persoon. Inschrijven: Dienst Toerisme Dinsdag 5 juli: Kindertheater: Mol en het babyvogeltje (van 3 tot 5 jaar) Tijd: u. Kosten: gratis. Inschrijving: verplicht, NEC de Vroente vóór 28 juni Woensdag 6 juli: Zomeratelier voor kinderen: Milieu (van 6 tot 12 jaar) Tijd: 10.00u 16.00u, NEC de Vroente, Putsesteenweg te Kosten: 5 euro (broodmaaltijd en drankje inbegrepen). Inschrijving: verplicht, NEC de Vroente vóór 1 juli Zaterdag 9 juli: Op zoek naar de nachtzwaluw: stevige wandeling in deelgebied Groote Meer Vertrek: uur, parkeerplaats voormalige Wilhelmina Kazerne te Putte. Kosten: 4 euro (leden NM), 7 euro (niet leden NM). Inschrijven: of (0031) Zondag 17 juli: Natuurwandeling in het Grenspark: deelgebied Staartse Heide Vertrek: uur, parking Manege De Wolf, Staartsestraat 55 te Huijbergen. Organisatie: Natuurgidsen Regio Tentoonstellingen Alle tentoonstellingen vinden plaats in NEC De Vroente, Putsesteenweg 129 te en kunnen vrij bezocht worden tijdens de openingsuren. Doorlopende tentoonstelling: Het landschap herschapen, over beheer met schapen in het Grenspark. Plaats: NEC De Vroente Organisatie: NEC De Vroente April 2011: Natuurfoto s Swa Van Oevelen Mei 2011: Natuurfoto s Tim Biot Juni 2011: Gidsen van de Vroente Juli 2011 Natuurfoto s Fauna en Flora Fotoclub Schoten Fotowedstrijd Stille plekjes in de Kempen van 21/02/11 tot en met 30/09/2011 Neem een foto in uw omgeving van uw favoriete stille natuurplekje en schrijf er een kort tekstje bij. In nov. en dec worden de winnende foto s tentoongesteld in NEC De Vroente. Wedstrijdreglement is te raadplegen op Win een ballonvaart voor 2 personen. Fietsfotozoektocht van 25/06/2011 tot en met 25/09/2011 Zomerwedstrijd: Fietsfotozoektocht door en omliggende gemeenten. Deelnameformulier gratis te verkrijgen bij de Vroente en Dienst Toerisme. Contactadressen Agentschap voor Natuur en Bos: Karel Molenberghs, boswachter. Tel: (00-32)-(0) karel.molenberghs@lne.vlaanderen.be Natuurpunt Beheerteam Stappersven René Peeters, conservator. Tel: (00-32)-(0) rp.topokaarten@telenet.be Igor Vandamme, conservator. Tel: (00-32)-(0) igor.vandamme@skynet.be Vereniging Natuurmonumenten Wilton de Dooij. Tel: (00-31)-(0) w.dedooij@natuurmonumenten.nl Staatsbosbeheer Dianne Renders. Tel.: (00-31)-(0) d.renders@staatsbosbeheer.nl NEC De Vroente: Putsesteenweg 129, Tel: (00-32)-(0) Openingsuren: maandag tot en met vrijdag: 9.00 tot uur, zaterdag en zondag: tot uur. Dienst Toerisme : Putsesteenweg 131, Tel: (00-32)-(0) toerisme@kalmthout.be Openingsuren: dinsdag t/m zondag van tot uur en van tot uur Natuurpunt afdeling Noorderkempen: Hedwig Lauriks. Tel: (00-32)-(0) helau@pandora.be Natuurgidsen regio : Chris Vander Sypt. Tel: (00-32)-(0) chrisvandersypt@skynet.be 8 Wissels nr. 49 april 2011