INHOUDSOPGAVE. DANKWOORD... vii VOORWOORD... INLEIDING...1

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "INHOUDSOPGAVE. DANKWOORD... vii VOORWOORD... INLEIDING...1"

Transcriptie

1 INHOUDSOPGAVE DANKWOORD... vii VOORWOORD... ix INLEIDING...1 Afdeling 1. Einde van de traditionele tegenstelling Grondrechten en politiek liberalisme...2 A. Grondslag van de grondrechten...2 B. Inhoud en kenmerken van klassieke grondrechten...3 C. Inhoud en kenmerken van sociale grondrechten...3 D. Rechtsfilosofisch onderscheid Opvattingen omtrent het rechtskarakter van sociale grondrechten...5 A. Geen juridische normen...5 B. Wel juridische normen, maar niet afdwingbaar...6 C. Beoordeling en relativering Voorwerp van het onderzoek: sociale grondrechten...8 Afdeling 2. Probleemstelling en methode Probleemstelling Methode en rechtsbronnen...11 Afdeling 3. Omschrijving en relativering van het begrippenkader Grondrechten als subjectieve rechten...12 A. Subjectieve rechten Definitie Analyse van de vereiste elementen voor een subjectief recht...14 a. Juridische verplichting uit het objectief recht...14 b. Het belang van de titularis Relativering van het begrip subjectieve rechten...16 a. Rechtspraak van de Raad van State...16 b. Subjectieve rechten en het kort geding...19 c. De vorderingsmogelijkheden voor verenigingen.. 23 d. Subjectieve rechten in arresten van het Arbitragehof...25 e. Subjectieve rechten en het EVRM...26 xi

2 2. Sociale grondrechten: materiële versus formele benadering Afdwingbaarheid A. Niet noodzakelijk voor een rechter Mensenrechten als dwingende ethische regelen Afdwingbaarheid is ook denkbaar zonder rechterlijke tussenkomst Afdwingbaarheid Directe werking: geen onafscheidelijk koppel Publiekrechtelijke benadering van afdwingbaarheid: de Rechtsstaat a. Afdwingbaarheid is niet enkel een privaatrechtelijk begrip b. Marbury vs. Madison c. In de Belgische Constitutionele geschiedenis B. Niet alles of niets : gradaties van afdwingbaarheid Obligation to respect Obligation to protect Obligation to ensure C. Tegenstelling tussen klassieke en sociale grondrechten is fundamenteel onjuist Afdeling 4. Principiële uitgangspunten Afdeling 5. Structuur HOOFDSTUK 1. DIRECTE WERKING VAN INTERNATIONALE VERDRAGEN IN DE INTERNE RECHTSORDE Afdeling 1. Inleidend Afdeling 2. Onderscheid monisme-dualisme Dualisme Monisme Afdeling 3. Directe werking Principe van de directe werking Oorsprong van de theorie van de directe werking Directe werking in het EG-recht Afdeling 4. Directe werking van verdragsbepalingen in België Klassieke theorie, voor Franco Suisse Le Ski Arrest Franco-Suisse Le Ski xii

3 3. Toepassingsvoorwaarden voor de rechtstreekse werking van internationale bepalingen...59 A. Eerste voorwaarde voor directe werking van verdragsbepalingen: de incorporatie...59 B. Tweede voorwaarde voor directe werking van verdragsbepalingen: de duidelijke en volledige formulering De bedoeling van de contractanten...63 a. Expliciete wilsuiting...63 b. Impliciete wilsuiting...64 c. Belang van dit criterium...64 d. Overbodig criterium in het objectief contentieux. 66 e. Relativering ook in het subjectieve contentieux Voldoende duidelijke en volledige bewoordingen...69 a. Sociale grondrechten zijn niet ipso facto onduidelijk en onvolledig...70 b. Betekenis van duidelijk en volledig...72 c. Rol van de tussenkomst van de rechter...73 d. Herformulering van het begrip...73 e. Relativering van dit concept Vereisten voor directe werking van een verdragsbepaling verschillend in het objectief en het subjectief contentieux?...76 A. Principiële band directe werking en subjectieve rechten.. 76 B. Directe werking zonder subjectieve rechten...76 C. Toepassingen uit de rechtspraak Raad van State Arbitragehof Hof van Cassatie Gevolgen van de directe werking van een internationale regel in het interne recht: primauteit boven het strijdige interne recht...79 A. Principe en juridische grondslag...79 B. Problemen in het licht van de onschendbaarheid van de wet...79 C. Geldt de primauteit ook t.a.v. grondwetsbepalingen?...81 Afdeling 5. Directe werking van verdragsbepalingen in Frankrijk Monisme Voorwaarden voor directe werking opgenomen in de Grondwet...84 A. Regelmatige ratificatie of goedkeuring...85 B. Publicatie...86 C. Wederkerigheid...86 xiii

4 3. Primauteit boven het interne strijdige recht A. Afwijzing van de primauteit bij een latere wet B. Omwille van de onschendbaarheid van de wet C. Grondslag: Doctrine Matter D. Effectieve primauteit bij een conflict met een vroegere wet 94 E. Effectieve primauteit bij een latere wet volgens de hoven en rechtbanken F. Conseil Constitutionnel fase I Uitnodiging om de primauteit te herstellen Herstel van de primauteit, maar toezicht niet bij de Conseil constitutionnel Gevolgen van de belangwekkende rechtspraak van de Conseil constitutionnel G. Conseil constitutionnel fase II H. Rechtspraak van het Hof van Cassatie I. Kentering in de rechtspraak van de Conseil d Etat J. maar geen primauteit boven de Grondwet K. Besluit Afdeling 6. Directe werking van verdragsbepalingen in Nederland Inleiding Voorwaarden voor rechtstreekse werking A. Bekendmaking B. Eenieder verbindend karakter Primauteit van rechtstreeks werkende bepalingen HOOFDSTUK 2. HET STANDSTILLBEGINSEL OF HET VERBOD OP VERMINDERDE RECHTSBESCHERMING Afdeling 1. Inleiding Afdeling 2. Definitie en inhoud Definitie Gevolgen Afdeling 3. Oorsprong en juridische grondslag Afdeling 4. Ontwikkeling van het standstillbeginsel in de interne rechtspraak De Raad van State en het standstillbeginsel A. Principe B. Referentie-ogenblik xiv

5 C. Auditoraatsverslag D. Evaluatie E. Besluit Het Hof van Cassatie en het standstillbeginsel A. Principe voor hoven en rechtbanken B. Principe voor het Hof van Cassatie C. Referentie-ogenblik D. Verhouding uitspraak Raad van State en Hof van Cassatie Het Arbitragehof en het standstillbeginsel A. Principe B. Referentie-ogenblik Afdeling 5. Algemene theorie van standstill Referentie-ogenblik A. Vaststaande referentienorm en -ogenblik B. Progressieve referentienorm en -ogenblik Referentienorm of referentietoestand Toetsingsvrijheid van de rechter Evolutie van de maatschappij A. Geen absoluut beginsel Welvaartsvastheid Gelijkwaardig alternatief Compensatie a. Inhoud b. Toelaatbaarheid Afdeling 6. Positieve plichten uit het standstillbeginsel Afdeling 7. Besluit HOOFDSTUK 3. BESCHERMING VAN (ASPECTEN VAN) SOCIALE (GROND)-RECHTEN MIDDELS DE TOEPASSING VAN HET GELIJKHEIDS- EN NON-DISCRIMINATIEBEGINSEL. 141 Afdeling 1. Begrip Algemeen Band schending gelijkheidsbeginsel Schending grondrecht. 142 A. Klassieke theorie Klassieke grondrechten Sociale grondrechten B. Relativering xv

6 Afdeling 2. Artikel 14 EVRM Motieven Gelijkheid in de uitoefening van de verdragsrechten Verschil in behandeling is toegelaten Afdeling 3. Criteria en toetsing Rechtspraak van EHRM Analyse van de toets A. Vergelijkbaarheid B. Objectieve en redelijke verantwoording Afdeling 4. Niet-zelfstandig karakter van de bescherming Algemeen Verzelfstandiging middels de rechtspraak A. Algemeen B. Inzake sociale grondrechten Middels artikel 8 EVRM a. Arrest Petrovic b. Indirecte discriminatie Middels artikel 1,1/ prot. EVRM Besluit Afdeling 5. Twaalfde protocol bij het EVRM Geschiedenis Doelstelling Gelijkheidsbegrip Tekst van het Twaalfde protocol Zelfstandige waarborg Motieven Positieve verplichtingen Schuldenaar van de verplichting Belang van het protocol Afdeling 6. In de interne rechtsorde Grondwettelijke waarborging van de gelijkheid Algemene gelijkheidswet A. Omschrijving van het begrip discriminatie Directe discriminatie Indirecte discriminatie Pesterijen Personen met een handicap B. Materieel toepassingsgebied van de Algemene gelijkheidswet xvi

7 C. Sanctionering Openbare orde Stakingsvordering Ontslagbescherming D. Globale beoordeling HOOFDSTUK 4. BESCHERMING VAN (ASPECTEN VAN) SOCIALE (GROND)RECHTEN MIDDELS EEN VERRUIMDE INTERPRETATIE VAN KLASSIEKE GRONDRECHTEN Afdeling 1. Inleiding Afdeling 2. Positieve verplichtingen Juridische grondslag en methode Soorten positieve verplichtingen A. Verplichting om in aangepaste wetgeving te voorzien B. Preventie en herstel van schending Toetsing naleving van positieve verplichtingen A. Theoretische benadering B. Rechtspraakanalyse Criteria die de keuze voor de positieve verplichtingen verantwoorden (Flagrante) Voorbeelden uit de rechtspraak A. Beginfase B. Verdere evolutie C. In het licht van artikel 11 EVRM D. In het licht van artikel 10 EVRM E. Band met sociale grondrechten Besluitend Afdeling 3. Protection par ricochet Principe en grondslag Rechtspraakanalyse A. Toepasselijkheid van artikel 6 EVRM op het sociale contentieux Verruiming van het materieel toepassingsgebied van art a. Geschillen over de loopbaan van statutaire ambtenaren b. Geschillen nopens sociale uitkeringen xvii

8 c. Geschillen nopens pensioenrechten van ambtenaren d. Besluit Recht op juridische bijstand B. Middels artikel 8 EVRM Privé-leven a. Vrijheid ad intra b. Vrijheid ad extra Bescherming van de woning a. Begrip b. Bescherming van de woning vs. economisch welzijn c. Band tussen bescherming van woning en privéen familieleven d. Behoorlijke woning e. Band met andere grondrechtenbepalingen Bescherming van het gezinsleven C. Middels artikel 2 en 3 EVRM Bescherming middels het recht op leven Bescherming middels het verbod op onmenselijke en vernederende behandeling a. Beginsel b. Specifieke rechtspraak inzake sociale grondrechten op het internationale vlak c. Specifieke rechtspraak inzake sociale grondrechten op het nationale vlak D. Middels artikel 4 EVRM E. Middels artikel 11 EVRM F. Middels artikel 1, 1/ protocol EVRM Beperking van het eigendomsrecht om sociale redenen Bescherming onder het eigendomsrecht a. Evolutie van het begrip eigendom in de rechtspraak b. Sociale verbanden in de rechtspraak i. Beginsel ii. In de rechtspraak van de Commissie iii. Gaygusuz voor de Europese Hof voor de Rechten van de Mens iv. Analyse van de rechtspraak v. Band met het gelijkheidsbeginsel vi. Beoordeling van deze evolutie xviii

9 HOOFDSTUK 5. DE VERPLICHTE BESCHERMING VAN DE FUNDAMENTELE KERN VAN IEDER GRONDRECHT Afdeling 1. Inleiding Afdeling 2. Wesengehalt naar Duits grondwettelijk recht Relatieve benadering Absolute benadering Rechtspraak van het Bundesverfassungsgericht Afdeling 3. Artikel 15 EVRM: een eigen vorm van Wesengehalt? Basisbeginsel en beperking van verdragsrechten Toegelaten afwijking door artikel 15 lid 1 EVRM A. Oorlog of noodtoestand die het voortbestaan van het volk bedreigt B. Noodzakelijke en proportionele afwijking Noodzakelijkheid Proportionaliteit Artikel 15 lid 2 EVRM Afdeling 4. In het licht van het ecosoc-verdrag Afdeling 5. Toepasselijkheid op de sociale grondrechten Beginsel Inhoud en voorwaarden A. Zwaarwegende toestand B. Noodzakelijk en proportioneel C. Beperkt in de tijd D. Concrete rechtstoepassingen Afdeling 6. Besluit HOOFDSTUK 6. OVERHEIDSAANSPRAKELIJKHEID VOOR ONDEUGDELIJKE WETGEVING EN VOOR HET ONTBREKEN VAN EEN PASSENDE WETTELIJKE REGELING Afdeling 1. Inleiding Afdeling 2. Overheidsaansprakelijkheid voor het bestuur Flandria-arrest De verruiming van het klassieke foutbegrip xix

10 3. De nalatigheid van het bestuur verordenend op te treden A. Met termijnbepaling B. Zonder termijnbepaling Nalatigheid of onvoorzichtigheid Juridische grondslag Voorwaarden voor aansprakelijkheid Eenheid tussen onwettigheid en fout Afdeling 3. Overheidsaansprakelijkheid voor de rechterlijke macht Afdeling 4. Overheidsaansprakelijkheid voor de wetgevende macht Argumenten tegen de aansprakelijkheid voor de wetgevende macht A. De scheiding der machten en de immuniteit van de wet. 285 B. De wet is een onpersoonlijke regel en blijft een wet C. Andere argumenten Afdeling 5. Elementen die wijzen in de richting van aansprakelijkheid voor fouten van de wetgevende macht Aansprakelijkheid naar Europees Recht A. De rechtspraak van het Hof van Justitie B. De weerslag op de interne overheidsaansprakelijkheid Rechtspraak nopens aansprakelijkheid voor wetgevende macht A. Aansprakelijkheid voor de wetgevende macht in toepassing van het Smeerkaasarrest In het licht van het EVRM In het licht van het Europees Gemeenschapsrecht Samenvattend B. Aansprakelijkheid voor de wetgevende macht ingevolge een veroordeling door het EHRM C. Aansprakelijkheid voor de wetgevende macht ingevolge een beslissing in het kader van het ESH Rapportageverplichting a. Procedure Landenrapport b. Expertencomité Collectief klachtenrecht a. Verzoekers b. Voorwerp van de collectieve klacht c. Procedure xx

11 d. Resultaat van de procedure e. Globale beoordeling van het collectief klachtenrecht f. Juridische afdwingbaarheid D. Aansprakelijkheid voor de wetgevende macht ingevolge een beslissing in het kader van het Ecosoc E. Aansprakelijkheid voor de wetgevende macht ingevolgde de vaststelling van een on(grond)wettigheid door Arbitragehof Voor de bijzondere wet van 9 maart Na de bijzondere wet van 9 maart a. Krachtlijnen van de hervorming b. Kritiek op uitbreiding van referentienormen i. Slechts gedeeltelijke uitbreiding ii. Relativering door het materieel toepassingsgebied iii. Grondwettigheidsbezwaren iv. Gevolgen van de hervorming c. Andere bijkomende referentienormen i. Artikelen 170 en 172 G.W ii. Artikel 191 G.W d. Algemene opmerkingen bij de uitbreiding van de referentienormen F. Aansprakelijkheid voor de wetgevende macht zonder de voorafgaande vaststelling door het Arbitragehof van de ongrondwettigheid Principieel onmogelijk onrechtstreeks te toetsen wat rechtstreeks niet kan Vormt de algemene zorgvuldigheidsnorm een oplossing? a. Principe b. Afwachtende rechtspraak c. Criteria d. Naast fout ook toerekenbaarheid vereist Afdeling 6. Aansprakelijkheid voor het ontbreken van wetgeving Vergoeding van buitengewone schade Aansprakelijkheid voor de wetgevende macht ingevolgde een lacune in de wetgeving vastgesteld door het Arbitragehof 338 A. Principe B. Hypothese 1: de afwezigheid van wettelijke regel schendt de gelijkheid xxi

12 1. Rechtspraak Variante in de rechtspraak: het geheel van de juridische regeling is ongrondwettig C. Hypothese 2: de aangevochten wettelijke bepaling vereist een ruime toepassingsgebied om de Grondwet niet te schenden D. Het onderscheidingscriterium voor de verschillende hypothesen E. De concrete rechtsgevolgen van de besproken rechtspraak van het Arbitragehof F. De reactie van het hof van Cassatie op deze rechtspraak van het Arbitragehof G. De betekenig van deze arresten van het Arbitragehof voor de aansprakelijkheid voor de wetgevende macht De beoordeling van een lacune in de wetgeving zonder voorafgaand arrest van het Arbitragehof Afdeling 7. Besluit HOOFDSTUK 7. (SOCIALE) GRONDRECHTENBESCHERMING IN DE EUROPESE UNIE Afdeling 1. Inleiding Afdeling 2. Evolutie van de grondrechtenbescherming en de rol van het Hof van Justitie Principiële afwezigheid van grondrechtenbescherming Jurisprudentiële ontwikkeling van grondrechtenbescherming Grondrechtenbescherming in het EU-verdrag Grondrechtenbescherming na Nice Mogelijke oplossingen voor de (gespannen) verhouding tussen de Europese Rechtsorde en het EVRM A. De rechtsbescherming door Hof van Justitie geboden ligt hoger dan deze van het EHRM B. De rechtsbescherming door het Hof van Justitie geboden ligt lager dan deze van het EHRM C. De mogelijke toetreding van de EU tot de Raad van Europa om partij te worden bij het EVRM xxii

13 Afdeling 3. Europees Handvest van de grondrechten Inleiding Inhoud De verhouding met het EVRM De juridische (meer)waarde van het Handvest Afdeling 4. Sociale politiek Sociale politiek en werkgelegenheid Sociale zekerheid en vrij verkeer van personen Afdeling 5. De socialiserende rechtspraak van het Hof van Justitie Sociale rechten Beginselen die de economische fundamenten van de Gemeenschap beperken De uitbreiding van de gerechtigden door toepassing van het non-discriminatiebeginsel Europese sociale rechten A. Klassieke discriminatie B. Positieve discriminatie HOOFDSTUK 8. ARTIKEL 23 GRONDWET: VERANKERING VAN DE SOCIALE GRONDRECHTEN IN DE BELGISCHE GRONDWET Afdeling 1. Inleiding Afdeling 2. Geschiedenis en discussie voorafgaand aan artikel 23 G.W Afdeling 3. Argumentatie in het debat omtrent de opneming in de Grondwet Argumenten pro Argumenten contra Plaats van de sociale grondrechten in de Grondwet A. Sociale grondrechten in een Preambule B. Sociale grondrechten in Titel II Afdeling 4. Concrete kenmerken van de bepaling van art. 23 G.W Stijl van het nieuwe grondwetsartikel Positieve formulering Drieledige bepaling A. Het recht van ieder een menswaardig leven te leiden xxiii

14 B. Sociale grondrechten worden gewaarborgd door de wet, rekening houdend met de overeenkomstige plichten Uitdrukking van het legaliteitsbeginsel? Rekening houdend met de overeenkomstige plichten C. Catalogus van sociale grondrechten Afdeling 5. Weerslag op de defederalisering Sociale grondrechten in de federale Gondwet beoordeeld in het licht van de bondsstaattheorieën Sociale grondrechten in de federale Grondwet, in het licht van de BWHI Eigen bevoegdheid van gemeenschappen en gewesten inzake grondrechten, in het licht van de adviezen van de Raad van State Afdeling 6. Concrete juridische draagwijdte van artikel 23 G.W Directe werking van artikel 23 G.W A. Omschrijving B. Elementen in de afweging Parlementaire besprekingen Theorie van de directe werking C. Concrete rechtspraktijk D. Bijzonder statuut voor artikel 23, lid 1 G.W.? E. Relativering van de directe werking Artikel 23 G.W. als afweerrecht A. Algemeen B. In het objectief contentieux C. In het subjectief contentieux De standstillverplichting uit artikel 23 G.W A. Algemeen Omschrijving B. Juridische grondslag voor de standstillwerking C. Toepassingsvoorwaarden standstillwerking Referentie-ogenblik voor het beoordelen van de standstillwerking Vast of evoluerend beschermingsniveau Formele of materiële rechtsbescherming Absoluut beginsel? Oogpunt van waaruit de toetsing plaats heeft Relativering van het beginsel Concrete rechtspraktijk Artikel 23 G.W. en het gelijkheidsbeginsel xxiv

15 5. Interpretatieve werking van artikel 23 G.W Oriënterende werking van artikel 23 G.W BESLUIT (SELECTIEVE) BIBLIOGRAFIE TREFWOORDENREGISTER xxv

Afdeling I. Algemene beginselen van Unierecht en de relatie met het HGEU 11. Afdeling III. Onderzoeksvragen, onderzoeksdoelstelling en beperkingen 17

Afdeling I. Algemene beginselen van Unierecht en de relatie met het HGEU 11. Afdeling III. Onderzoeksvragen, onderzoeksdoelstelling en beperkingen 17 IX Onderzoeksopzet 1 Hoofdstuk 1. Achtergrond 3 Hoofdstuk 2. Probleemstelling 7 Afdeling I. Academisch debat 7 Afdeling II. Eigen bijdrage academisch debat 9 Hoofdstuk 3. Onderzoeksvragen en -methodologie

Nadere informatie

DE SCHORSING VAN DE ARBEIDSOVEREENKOMST EN HET RECHT OP ARBEID

DE SCHORSING VAN DE ARBEIDSOVEREENKOMST EN HET RECHT OP ARBEID DE SCHORSING VAN DE ARBEIDSOVEREENKOMST EN HET RECHT OP ARBEID KIM VAN DEN LANGENBERGH intersentia Antwerpen - Oxford INHOUD VOORWOORD DANKWOORD TEN GELEIDE v vii ix DEEL 1. CIVIELE MECHANISMEN VAN TIJDELIJKE

Nadere informatie

Het recht op wonen: wat betekent het voor de burger?

Het recht op wonen: wat betekent het voor de burger? Het recht op wonen: wat betekent het voor de burger? 10 maart 2017 Programma Inleiding Waar vinden we de regel? Focus op artikel 23 van de Grondwet Focus op het Herzien Europees Sociaal Handvest 2 1 Inleiding

Nadere informatie

De weigeringsgronden bij uitlevering en overlevering

De weigeringsgronden bij uitlevering en overlevering De weigeringsgronden bij uitlevering en overlevering Een vergelijking en kritische evaluatie in het licht van het beginsel van wederzijdse erkenning V.H. Hoofdstuk I Inleiding 1 Doelstelling 2 Afbakening

Nadere informatie

Inhoudstafel. Opzet van het onderzoek en centrale onderzoeksvraag... 21

Inhoudstafel. Opzet van het onderzoek en centrale onderzoeksvraag... 21 xi Voorwoord bij de Reeks Grondslagen van het Fiscaal Recht. i Préface à la Collection Fondements de Droit Fiscal iii Woord vooraf v Avant-propos vii Dankwoord ix Afkortingen 1 Deel I Inleiding 7 Hoofdstuk

Nadere informatie

INHOUD. Voorwoord... v Verkorte inhoudsopgave... vii Lijst van verkort geciteerde werken... xv DE CORRECTIONELE TERECHTZITTING

INHOUD. Voorwoord... v Verkorte inhoudsopgave... vii Lijst van verkort geciteerde werken... xv DE CORRECTIONELE TERECHTZITTING INHOUD Voorwoord............................................................ v Verkorte inhoudsopgave............................................... vii Lijst van verkort geciteerde werken......................................

Nadere informatie

PROPORTIONEEL STAKINGSRECHT? De invulling van het stakingsrecht binnen het Europa van de Raad en van de EU. Laura De

PROPORTIONEEL STAKINGSRECHT? De invulling van het stakingsrecht binnen het Europa van de Raad en van de EU. Laura De PROPORTIONEEL STAKINGSRECHT? De invulling van het stakingsrecht binnen het Europa van de Raad en van de EU Laura De intersentia Antwerpen - Cambridge INHOUD Ter inleiding 1 Hoofdstuk 1. Het stakingsrecht

Nadere informatie

Administratie Diamant Politie

Administratie Diamant Politie De resultaten van drie onderzoeksprojecten van het SOMA Dossier Administratie Diamant Politie We hebben de lezers steeds op de hoogte gehouden van de onderzoeks- projecten van het SOMA. We zijn dan ook

Nadere informatie

INHOUD. Inleiding... 1. 1. Totstandkoming van het Verdrag... 3. 2. Doorwerking van de rechten van het IVRPH... 5

INHOUD. Inleiding... 1. 1. Totstandkoming van het Verdrag... 3. 2. Doorwerking van de rechten van het IVRPH... 5 INHOUD Inleiding.............................................................. 1 1. Totstandkoming van het Verdrag..................................... 3 2. Doorwerking van de rechten van het IVRPH..........................

Nadere informatie

Het Verdrag van Amsterdam in werking. Prof. mr. R. Barents

Het Verdrag van Amsterdam in werking. Prof. mr. R. Barents Het Verdrag van Amsterdam in werking Prof. mr. R. Barents Kluwer - Deventer - 1999 DEEL1. HET VERDRAG VAN AMSTERDAM Hoofdstuk 1. Van Maastricht naar Amsterdam 3 1. Inleiding 3 2. De Europese verdragen

Nadere informatie

Een verkenning van de grondslagen van het ne bis in idem beginsel in het Belgisch belastingrecht

Een verkenning van de grondslagen van het ne bis in idem beginsel in het Belgisch belastingrecht Een verkenning van de van het ne bis in idem beginsel in het Belgisch belastingrecht Prof. dr. Anne Van de Vijver 17 november 2015 Overzicht Inleiding - Probleemstelling: dubbele belasting - Rechtstheoretisch

Nadere informatie

INHOUD. I. Officiële publicaties xxv. III. Bronnen die verkort worden aangehaald. IV. Lijst van afkortingen

INHOUD. I. Officiële publicaties xxv. III. Bronnen die verkort worden aangehaald. IV. Lijst van afkortingen INHOUD Pagina Inleiding tot het bronnenmateriaal x x v I. Officiële publicaties xxv II. Verdere informatie xxviii III. Bronnen die verkort worden aangehaald IV. Lijst van afkortingen xxviii xxxi DEEL I

Nadere informatie

Inhoudsopgave. Inhoudsopgave 5 Voorwoord 11

Inhoudsopgave. Inhoudsopgave 5 Voorwoord 11 Inhoudsopgave 5 Voorwoord 11 Hoofdstuk I.- Algemene inleiding 13 Afdeling 1.- Het privaatrecht, wat is dat? 13 1.- Objectief recht vs. subjectief recht 13 I.- Algemeen 13 II.- Objectieve benadering het

Nadere informatie

Staats- en bestuursrecht

Staats- en bestuursrecht F.C.M.A. Michiels (red.) Staats- en bestuursrecht Tekst en materiaal Met bijdragen van Gio ten Berge Leonard Besselink Henk Kummeling Lex Michiels Rob Widdershoven KLUWER J ^ Deventer - 2003 Thema 1 -

Nadere informatie

Doorwerking van Europees recht

Doorwerking van Europees recht Doorwerking van Europees recht De verhouding tussen directe werking, conforme interpretatie en overheidsaansprakelijkheid Jolande M. Prinssen KLUWER Deventer - 2004 INHOUD Lijst van gebruikte afkortingen

Nadere informatie

GECONSOLIDEERDE VERSIE

GECONSOLIDEERDE VERSIE 30.3.2010 Publicatieblad van de Europese Unie C 83/1 GECONSOLIDEERDE VERSIE VAN HET VERDRAG BETREFFENDE DE EUROPESE UNIE EN HET VERDRAG BETREFFENDE DE WERKING VAN DE EUROPESE UNIE (2010/C 83/01) 30.3.2010

Nadere informatie

Hoorcollege 5 - Staatsrecht. Grondwettelijk Hof - Grondrechtenbescherming

Hoorcollege 5 - Staatsrecht. Grondwettelijk Hof - Grondrechtenbescherming Hoorcollege 5 - Staatsrecht Grondwettelijk Hof - Grondrechtenbescherming Oriëntatie Het sluitstuk in het federale België is een grondwettelijk Hof sui generis dat, los van de rechterlijke macht, toeziet

Nadere informatie

INHOUDSOPGAVE HOOFDSTUK 2. TOEPASSINGSGEBIED VAN HET RECHT OP AFBEELDING...33

INHOUDSOPGAVE HOOFDSTUK 2. TOEPASSINGSGEBIED VAN HET RECHT OP AFBEELDING...33 INHOUDSOPGAVE DANKWOORD... v VOORWOORD...vii HOOFDSTUK 1. DE GRONDSLAG... 1 1. De grondslag: het persoonlijkheidsrecht op afbeelding... 1 2. Invloed van de mensenrechten... 3 A. Art. 22 G.W.... 4 B. Art.

Nadere informatie

Kern van het internationaal publiekrecht

Kern van het internationaal publiekrecht Kern van het internationaal publiekrecht Andre Nollkaemper Tweede druk Boom Juridische uitgevers Den Haag 2005 Inhoud LljSt van aikortingen Verkort aangehaalde literatuur Deel 1: Kernbegrippen XV XVIII

Nadere informatie

BIJLAGEN. bij de MEDEDELING VAN DE COMMISSIE AAN HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD. Een nieuw EU-kader voor het versterken van de rechtsstaat

BIJLAGEN. bij de MEDEDELING VAN DE COMMISSIE AAN HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD. Een nieuw EU-kader voor het versterken van de rechtsstaat EUROPESE COMMISSIE Straatsburg, 11.3.2014 COM(2014) 158 final ANNEXES 1 to 2 BIJLAGEN bij de MEDEDELING VAN DE COMMISSIE AAN HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD Een nieuw EU-kader voor het versterken van

Nadere informatie

INHOUD. Afdeling I. Juridische theorievorming...9 Afdeling II. Rechtseconomie... 11 DEEL I. BEGRIPPENKADER... 21

INHOUD. Afdeling I. Juridische theorievorming...9 Afdeling II. Rechtseconomie... 11 DEEL I. BEGRIPPENKADER... 21 INHOUD Voorwoord... vii Ten geleide... xi Dankwoord...xiii Lijst van afkortingen... xxvii Inleiding...1 Hoofdstuk I. Onderzoeksvragen...5 Hoofdstuk II. Onderzoeksmethoden...9 Afdeling I. Juridische theorievorming...9

Nadere informatie

Hoofdstuk I. Algemene inleiding 15

Hoofdstuk I. Algemene inleiding 15 Voorwoord 13 Hoofdstuk I. Algemene inleiding 15 Afdeling 1. Het privaatrecht, wat is dat? 15 1. Objectief recht vs. subjectief recht 15 I. Algemeen 15 II. Objectieve benadering het objectief recht 15 III.

Nadere informatie

A26a Overheidsprivaatrecht

A26a Overheidsprivaatrecht MONOGRAFIEËN BW A26a Overheidsprivaatrecht Algemeen deel Mr. G. Snijders Raadsheer in de Hoge Raad, Staatsraad in buitengewone dienst Tweede druk Kluwer a Wolters Kluwer business Deventer - 2011 INHOUD

Nadere informatie

INHOUD LIJST VAN AFKORTINGEN...

INHOUD LIJST VAN AFKORTINGEN... INHOUD VOORWOORD... v DANKWOORD... LIJST VAN AFKORTINGEN... ix xxi INLEIDING... 1 1. Probleemstelling en relevantie van het onderzoek... 1 2. Opzet, afbakening en methode van het onderzoek en opbouw van

Nadere informatie

Inhoudstafel. Deel I De fiscale strafvervolging naar Belgisch recht

Inhoudstafel. Deel I De fiscale strafvervolging naar Belgisch recht fisc.strafvervolging.book Page v Friday, January 20, 2006 4:15 PM v Dankwoord...............................................i Voorwoord............................................... iii Ten geleide: doelstelling

Nadere informatie

3 Onrechtmatige overheidsdaad

3 Onrechtmatige overheidsdaad Monografieen Privaatrecht 3 Onrechtmatige overheidsdaad Rechtsbescherming door de burgerlijke rechter Prof. mr. G.E. van Maanen Prof. mr. R. de Lange Vierde druk Deventer - 2005 Inhoud VERKORT AANGEHAALDE

Nadere informatie

INHOUD. WOORD VOORAF... v. VOORWOORD... vii. AFKORTINGEN... xi. LIJST VAN RELEVANTE WETGEVING... xiii DEEL I. EVOLUTIE... 1

INHOUD. WOORD VOORAF... v. VOORWOORD... vii. AFKORTINGEN... xi. LIJST VAN RELEVANTE WETGEVING... xiii DEEL I. EVOLUTIE... 1 INHOUD WOORD VOORAF.................................................... v VOORWOORD...................................................... vii AFKORTINGEN.....................................................

Nadere informatie

Inhoud. Inleidende probleemstelling: wederkerige schenkingen... 11. Hoofdstuk 1. De emanatie van twee rechtsfiguren: de oorzaak en de voorwaarde...

Inhoud. Inleidende probleemstelling: wederkerige schenkingen... 11. Hoofdstuk 1. De emanatie van twee rechtsfiguren: de oorzaak en de voorwaarde... Voorwoord...v Dankwoord... vii Inleiding...1 Afdeling 1. Inleiding en situering van het onderwerp...1 Afdeling 2. Afbakening van het onderwerp...5 Afdeling 3. Onderzoeksmethode...5 A. Geïntegreerd onderzoek...5

Nadere informatie

Inleiding tot Recht. Uit Praktisch Burgerlijk Recht

Inleiding tot Recht. Uit Praktisch Burgerlijk Recht Inleiding tot Recht Uit Praktisch Burgerlijk Recht 1. Wat is recht? Een exacte definitie is niet te geven. Elke klassieke definitie bevat vier elementen: Gedragsregels, normen Doel = maatschappelijk leven

Nadere informatie

HOOFDSTUK 2 De plaats en de taken van de Raad van State als cassatierechter in het systeem van rechtsbescherming 20

HOOFDSTUK 2 De plaats en de taken van de Raad van State als cassatierechter in het systeem van rechtsbescherming 20 INHOUDSTAFEL VOORWOORD V INLEIDING 1 KADER 7 HOOFDSTUK 1 Historisch overzicht 9 A. Inleiding 9 B. Onduidelijkheid over de cassatiebevoegdheid van de Raad van State tot 1999 9 C. De oprichting van de Raad

Nadere informatie

EG en grondrechten. grondrechtenbescherming

EG en grondrechten. grondrechtenbescherming EG en grondrechten prof.mr. M.c. Burkens mr. H.R.B.M. Kummeiing (red.) Gevolgen van de Europese integratie voor de nationale grondrechtenbescherming Met bijdragen van: prof.mr. M.C. Burkens mr. H.R.B.M.

Nadere informatie

VERKORTE INHOUDSOPGAVE

VERKORTE INHOUDSOPGAVE VERKORTE INHOUDSOPGAVE WOORD VOORAF... v HOOFDSTUK 1. FUNDAMENTELE BEGINSELEN VAN DE COMMUNAUTAIRE RECHTSORDE... 1 A. De EG is een constitutionele rechtsgemeenschap... 1 B. De voorrang van het Europees

Nadere informatie

UITGEBREIDE INHOUDSOPGAVE

UITGEBREIDE INHOUDSOPGAVE UITGEBREIDE INHOUDSOPGAVE VOORWOORD... v BEKNOPTE INHOUDSOPGAVE...vii AFKORTINGEN... xi EERSTE TRANCHE HET DOMEIN... 1 HOOFDSTUK 1 OPENBAAR DOMEIN... 3 Afdeling 1. Historiek... 3 Afdeling 2. Relevantie,

Nadere informatie

BEGINSELEN VAN BELGISCH PRIVAATRECHT I. Walter VAN GERVEN

BEGINSELEN VAN BELGISCH PRIVAATRECHT I. Walter VAN GERVEN BEGINSELEN VAN BELGISCH PRIVAATRECHT I Walter VAN GERVEN Professor emeritus K.U.Leuven, U.Tilburg, U.Maastricht Gewezen advocaat-generaal Europees Hof van Justitie Lid van de Koninklijke Vlaamse Academie

Nadere informatie

Beginselen van het Nederlands Staatsrecht

Beginselen van het Nederlands Staatsrecht Prof.mr. A.D. Belinfante Mr. J.L. de Reede Beginselen van het Nederlands Staatsrecht druk Samsom H.D. Tjeenk Willink Alphen aan den Rijn 1997 VOORWOORD II AFKORTINGEN 13 I INLEIDING 15 1. Benadering van

Nadere informatie

INHOUD. Voorwoord... v

INHOUD. Voorwoord... v INHOUD Voorwoord............................................................ v Openbare erfdienstbaarheden en privaatrechtelijke erfdienstbaarheden: afbakening, wisselwerking en co-existentie Vincent Sagaert..................................................

Nadere informatie

HOOFDSTUK I. ALGEMEEN DE TOEPASSELIJKE REGELGEVING 9 HOOFDSTUK II. HET INLEIDEND VERZOEKSCHRIFT 11

HOOFDSTUK I. ALGEMEEN DE TOEPASSELIJKE REGELGEVING 9 HOOFDSTUK II. HET INLEIDEND VERZOEKSCHRIFT 11 INLEIDING DANKWOORD XXIII XXV DEEL I. ALGEMENE BEGINSELEN 1 DEEL II. HET ANNULATIEBEROEP 9 HOOFDSTUK I. ALGEMEEN DE TOEPASSELIJKE REGELGEVING 9 HOOFDSTUK II. HET INLEIDEND VERZOEKSCHRIFT 11 1. Algemeen

Nadere informatie

INHOUDSTAFEL. VOORWOORD... v

INHOUDSTAFEL. VOORWOORD... v INHOUDSTAFEL VOORWOORD... v DEEL I GRONDBEGINSELEN VAN EEN EUROPEES PERSONEN- EN FAMILIERECHT GEFORMULEERD VANUIT HET PERSPECTIEF VAN DE MENSENRECHTEN...1 INLEIDING...3 HOOFDSTUK I. SITUERING VAN HET ONDERZOEK...4

Nadere informatie

Deel 1 Basisbeginselen

Deel 1 Basisbeginselen Deel 1 Basisbeginselen Vragen 1 Geef de definitie van belastingen. 2 Geef de kenmerken van een belasting. Geef en bespreek een voorbeeld. 3 Welke soorten sancties zijn er? Geef van elke soort sanctie een

Nadere informatie

waardigheid participatie gelijke rechten solidariteit individuele vrijheid

waardigheid participatie gelijke rechten solidariteit individuele vrijheid individuele vrijheid participatie gelijke rechten solidariteit waardigheid Basisrechten Santé België is een rechtsstaat en een democratie die ieders mensenrechten e De Staat garandeert de naleving van

Nadere informatie

INHOUD. VOORWOORD... v HOOFDSTUK 1. DISCRIMINATIE OP DE WERKVLOER EN DE WETTEN VAN 10 MEI 2007... 1

INHOUD. VOORWOORD... v HOOFDSTUK 1. DISCRIMINATIE OP DE WERKVLOER EN DE WETTEN VAN 10 MEI 2007... 1 INHOUD VOORWOORD....................................................... v HOOFDSTUK 1. DISCRIMINATIE OP DE WERKVLOER EN DE WETTEN VAN 10 MEI 2007........................................ 1 I. Inleiding

Nadere informatie

NOOT onder Cass. 30 april 2015 C F

NOOT onder Cass. 30 april 2015 C F NOOT onder Cass. 30 april 2015 C.12.0637.F 1. Het Hof van Cassatie heeft zich in een arrest van 30 april 2015 opnieuw uitgesproken inzake de overheidsaansprakelijkheid voor fouten van de wetgever. De vraag

Nadere informatie

Lijst van belangrijkste afkortingen. Deel I: Inleiding 1 Algemene situering en onderzoeksopzet 3 Onderzoeksmethode 12

Lijst van belangrijkste afkortingen. Deel I: Inleiding 1 Algemene situering en onderzoeksopzet 3 Onderzoeksmethode 12 INHOUDSOPGAVE Dankwoord Woord vooraf Lijst van belangrijkste afkortingen Inhoudsopgave V VII XI XIII Deel I: Inleiding 1 Algemene situering en onderzoeksopzet 3 Onderzoeksmethode 12 Deel II: Partijen 27

Nadere informatie

De invloed van het Europese fair balance -beginsel op het Nederlandse recht

De invloed van het Europese fair balance -beginsel op het Nederlandse recht De invloed van het Europese fair balance -beginsel op het Nederlandse recht Lezing opening facultair jaar Faculteit der Rechtsgeleerdheid Leiden, 3 september 2008 Prof. mr. Tom Barkhuysen Inleiding Onderwerp

Nadere informatie

INHOUD. Inleiding... 1 DEEL I. DE HISTORISCHE EVOLUTIE VAN DE BURGERLIJKE VORDERING UIT EEN MISDRIJF... 5

INHOUD. Inleiding... 1 DEEL I. DE HISTORISCHE EVOLUTIE VAN DE BURGERLIJKE VORDERING UIT EEN MISDRIJF... 5 INHOUD Inleiding............................................................. 1 DEEL I. DE HISTORISCHE EVOLUTIE VAN DE BURGERLIJKE VORDERING UIT EEN MISDRIJF...................................................

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2016 2017 34 389 Wijziging van de Wet op de Raad van State, de Algemene wet bestuursrecht, de Wet op de rechterlijke organisatie en enkele andere wetten

Nadere informatie

Onrechtmatige overheidsdaad

Onrechtmatige overheidsdaad s tu diepock et s p r i v a a t r e c h t 28 Onrechtmatige overheidsdaad Rechtsbescherming door de burgerlijke rechter derde druk Prof. mr. G.E. van Maanen Prof. mr. R. de Lange 2000 W.E.J. Tjeenk Willink

Nadere informatie

INHOUDSTAFEL. Inhoudstafel

INHOUDSTAFEL. Inhoudstafel Inhoudstafel INHOUDSTAFEL... 5 LIJST VAN TABELLEN... 9 LIJST VAN PRAKTISCHE VOORBEELDEN... 10 I. INLEIDING... 11 II. HET OBJECTIEVE RECHT...15 A. HET OBJECTIEVE EN SUBJECTIEVE RECHT... 15 1. Het objectieve

Nadere informatie

Inhoudstafel INHOUDSTAFEL... 5 LIJST VAN TABELLEN... 9 LIJST VAN PRAKTISCHE VOORBEELDEN... 11 I. INLEIDING... 13

Inhoudstafel INHOUDSTAFEL... 5 LIJST VAN TABELLEN... 9 LIJST VAN PRAKTISCHE VOORBEELDEN... 11 I. INLEIDING... 13 Inhoudstafel INHOUDSTAFEL... 5 LIJST VAN TABELLEN... 9 LIJST VAN PRAKTISCHE VOORBEELDEN... 11 I. INLEIDING... 13 II. HET OBJECTIEVE RECHT... 17 A. HET OBJECTIEVE EN SUBJECTIEVE RECHT... 17 1. Het objectieve

Nadere informatie

SOCIAAL COMPENDIUM SOCIALEZEKERHEIDSRECHT 2010-2011

SOCIAAL COMPENDIUM SOCIALEZEKERHEIDSRECHT 2010-2011 SOCIAAL COMPENDIUM SOCIALEZEKERHEIDSRECHT 2010-2011 met fiscale notities Band 1 Algemeen, toepassingsgebied, administratieve organisatie en financiering (werknemers en zelfstandigen) Socialezekerheidsprestaties

Nadere informatie

Rechterlijke organisatie, rechters en rechtspraak

Rechterlijke organisatie, rechters en rechtspraak Prof. mr. P.P.T. Bovend'Eert M.m.v. prof. mr. C.A.J.M. Kortmann Rechterlijke organisatie, rechters en rechtspraak Kluwer a Wolters Kluwer business Alphen aan den Rijn - 2008 INHOUDSOPGAVE VOORWOORD/V LIJST

Nadere informatie

Voorwoord 5. Leeswijzer 13. Afkortingenlijst 17 ALGEMEEN DEEL 19

Voorwoord 5. Leeswijzer 13. Afkortingenlijst 17 ALGEMEEN DEEL 19 In houdsopgave Voorwoord 5 Leeswijzer 13 Afkortingenlijst 17 ALGEMEEN DEEL 19 1 Beoefening van het Caribische staatsrecht 21 1.1 Caribisch staatsrecht 21 1.2 Systematiek van het Caribische staatsrecht

Nadere informatie

Vereniging voor de vergelijkende studie van het recht van België en Nederland

Vereniging voor de vergelijkende studie van het recht van België en Nederland Vereniging voor de vergelijkende studie van het recht van België en Nederland Preadviezen Rechtswaarborgen in een herijkte welvaartsstaat 'Herijking van de rechtsstaat' en het Nederlandse recht Culpa in

Nadere informatie

DEEL I. ALIMENTATIE ALS (DRINGENDE) VOORLOPIGE MAAT- REGEL: TOEKENNING VAN HET ONDERHOUD TUSSEN ECHTGENOTEN Gerd Verschelden... 1

DEEL I. ALIMENTATIE ALS (DRINGENDE) VOORLOPIGE MAAT- REGEL: TOEKENNING VAN HET ONDERHOUD TUSSEN ECHTGENOTEN Gerd Verschelden... 1 INHOUD VOORWOORD............................................ xv DEEL I. ALIMENTATIE ALS (DRINGENDE) VOORLOPIGE MAAT- REGEL: TOEKENNING VAN HET ONDERHOUD TUSSEN ECHTGENOTEN Gerd Verschelden.....................................

Nadere informatie

BASISBEGRIPPEN Julie Kerckaert Inleiding tot het Belgisch publiekrecht Academiejaar

BASISBEGRIPPEN Julie Kerckaert Inleiding tot het Belgisch publiekrecht Academiejaar BASISBEGRIPPEN Julie Kerckaert Inleiding tot het Belgisch publiekrecht Academiejaar 2014-2015 Inhoudsopgave Administratieve rechtshandeling... 4 1. Definitie... 4 2. Toelichting... 4 Algemeen rechtsbeginsel...

Nadere informatie

Misleidende (B2B) reclame rgelij kende reclame

Misleidende (B2B) reclame rgelij kende reclame MONOGRAFIEËN BW Misleidende (B2B) reclame rgelij kende reclame Mr. D.W.F. Verkade Advocaat-generaal i.b.d. bij de Hoge Raad der Nederlanden Bijzonder hoogleraar aan de Universiteit van Amsterdam (Bregstein-leerstoel)

Nadere informatie

PROCEDEREN VOOR HET GRONDWETTELIJK HOF

PROCEDEREN VOOR HET GRONDWETTELIJK HOF PROCEDEREN VOOR HET GRONDWETTELIJK HOF PATRICIA POPELIER intersentia Antwerpen - Oxford INHOUD VOORWOORD v INLEIDING. DE "SOEVEREINE" WETGEVER EN DE VERLOREN ONSCHENDBAARHEID VAN ZIJN WETTEN 1 1. De wetgever

Nadere informatie

INHOUD. VOORWOORD Marc Bossuyt... v UNIVERSELE VERKLARING VAN DE RECHTEN VAN DE MENS... 1

INHOUD. VOORWOORD Marc Bossuyt... v UNIVERSELE VERKLARING VAN DE RECHTEN VAN DE MENS... 1 INHOUD VOORWOORD Marc Bossuyt.................................................... v UNIVERSELE VERKLARING VAN DE RECHTEN VAN DE MENS....... 1 LANG ZAL ZE LEVEN DE UNIVERSELE VERKLARING VAN DE RECHTEN VAN

Nadere informatie

BEKNOPTE ANALYTISCHE INHOUDSOPGAVE. Een inhoudsopgave komt voor bij het begin van de titels, van de hoofdstukken en de afdelingen.

BEKNOPTE ANALYTISCHE INHOUDSOPGAVE. Een inhoudsopgave komt voor bij het begin van de titels, van de hoofdstukken en de afdelingen. SOZE_2013.book Page VII Tuesday, August 13, 2013 3:20 PM BEKNOPTE ANALYTISCHE INHOUDSOPGAVE Een inhoudsopgave komt voor bij het begin van de titels, van de hoofdstukken en de afdelingen. Achteraan het

Nadere informatie

INHOUD. Inleiding Een veelbelovende start: de voorbereidende werken van het Burgerlijk Wetboek... 17

INHOUD. Inleiding Een veelbelovende start: de voorbereidende werken van het Burgerlijk Wetboek... 17 INHOUD Inleiding....................................................... 1 1. Een veelbelovende start: de voorbereidende werken van het Burgerlijk Wetboek........................................ 17 2. De

Nadere informatie

Inleiding in het NEDERLANDSE RECHT

Inleiding in het NEDERLANDSE RECHT Mr.J.W.P. Verheugt Inleiding in het NEDERLANDSE RECHT TWAALFDE DRUK Boom Juridische uitgevers Den Haag 2003 Lijst van ajkortingen XV Recht in het algemeen 1 1 2 3 4 5 5.1 5.2 5.3 5.4 5.5 6 7 8 2 1 2 2.1

Nadere informatie

Fiscaliteit: "Gelijkheid" en "Niet-discriminatie" Twee zijden van dezelfde munt?

Fiscaliteit: Gelijkheid en Niet-discriminatie Twee zijden van dezelfde munt? www.pwc.com Fiscaliteit: "Gelijkheid" en "Niet-discriminatie" Twee zijden van dezelfde munt? 17 Agenda I. No taxation without representation II. Gelijkheid / niet-discriminatie : een werf? III. Reflecties

Nadere informatie

Staatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden

Staatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden Staatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden Jaargang 1997 192 Wet van 17 april 1997 tot wijziging van bepalingen van verschillende wetten in verband met de erkenning van de vrijheid van levensovertuiging

Nadere informatie

Inhoudstafel. Woord vooraf... Dankwoord... Lijst van veel gebruikte afkortingen... Inleiding... 1

Inhoudstafel. Woord vooraf... Dankwoord... Lijst van veel gebruikte afkortingen... Inleiding... 1 xi Woord vooraf...................................... Dankwoord....................................... Lijst van veel gebruikte afkortingen...................... i iii vii Inleiding.........................................

Nadere informatie

INHOUD. Voorwoord... v Beknopte inhoud... xvii BOEK I. RECHTSFENOMEEN. Hoofdstuk I. Concepten van recht... 3

INHOUD. Voorwoord... v Beknopte inhoud... xvii BOEK I. RECHTSFENOMEEN. Hoofdstuk I. Concepten van recht... 3 INHOUD Voorwoord.......................................................... v Beknopte inhoud................................................... xvii BOEK I. RECHTSFENOMEEN Hoofdstuk I. Concepten van recht.......................................

Nadere informatie

Handboek Estate Planning Bijzonder Deel... Voorwoord... De auteurs... Verkrijgingen door de langstlevende echtgenoot via huwelijkcontract...

Handboek Estate Planning Bijzonder Deel... Voorwoord... De auteurs... Verkrijgingen door de langstlevende echtgenoot via huwelijkcontract... Inhoudsopgave Handboek Estate Planning Bijzonder Deel..................... Voorwoord.............................................. De auteurs............................................... i iii v DEEL

Nadere informatie

jurisprudentiële fundamenten meer dan veertig jaar geleden zijn gelegd 2, bevestigd en versterkt.

jurisprudentiële fundamenten meer dan veertig jaar geleden zijn gelegd 2, bevestigd en versterkt. Discussienota van het Hof van Justitie van de Europese Unie over bepaalde aspecten van de toetreding van de Europese Unie tot het Europees Verdrag tot bescherming van de rechten van de mens en de fundamentele

Nadere informatie

INHOUDSOPGAVE. VOORWOORD... v HOOFDSTUK I CIVIELRECHTELIJKE ASPECTEN PATRICK SENAEVE...1

INHOUDSOPGAVE. VOORWOORD... v HOOFDSTUK I CIVIELRECHTELIJKE ASPECTEN PATRICK SENAEVE...1 INHOUDSOPGAVE VOORWOORD... v HOOFDSTUK I CIVIELRECHTELIJKE ASPECTEN PATRICK SENAEVE...1 Basisbibliografie...1 1. Grondslag en karakter...2 A. De onderhoudsuitkering tijdens de echtscheidingsprocedure:

Nadere informatie

De (potentiële) rol van Europa in de bescherming van het recht op wonen

De (potentiële) rol van Europa in de bescherming van het recht op wonen De (potentiële) rol van Europa in de bescherming van het recht op wonen - Dr. Nico Moons 0 Inleiding A. Europees Hof voor de Rechten van de Mens - Individuele klachten - EVRM: geen recht op behoorlijke

Nadere informatie

Ver dragsrecht in Nederland

Ver dragsrecht in Nederland Ver dragsrecht in Nederland Een Studie naar de verhouding tussen internationaal en nationaal recht in een historisch perspectief J.G. Brouwer W.EJ. TJEENK WILLINK ZWOLLE Inhoud Afkortingen Inleiding 1

Nadere informatie

BEKNOPTE INHOUD. Voorwoord... v. Inleiding tot het bronnenmateriaal... xxiii. Deel I Van Europese Gemeenschappen tot Europese Unie...

BEKNOPTE INHOUD. Voorwoord... v. Inleiding tot het bronnenmateriaal... xxiii. Deel I Van Europese Gemeenschappen tot Europese Unie... BEKNOPTE INHOUD Voorwoord.................................................. v Inleiding tot het bronnenmateriaal.......................... xxiii Deel I Van Europese Gemeenschappen tot Europese Unie...............

Nadere informatie

INHOUD. Voorwoord... v Dankwoord... vii Lijst van afkortingen... xv. Inleiding... 1 DEEL I. ONDERZOEKSKADER. Hoofdstuk I. Probleemstelling...

INHOUD. Voorwoord... v Dankwoord... vii Lijst van afkortingen... xv. Inleiding... 1 DEEL I. ONDERZOEKSKADER. Hoofdstuk I. Probleemstelling... INHOUD Voorwoord............................................................ v Dankwoord.......................................................... vii Lijst van afkortingen..................................................

Nadere informatie

Hoofdstuk 1. Normatieve uitgangspunten en inkadering

Hoofdstuk 1. Normatieve uitgangspunten en inkadering VII INHOUDSTAFEL Inleiding 1 1. Onderwerp 3 2. Context en achtergrond 7 3. Doelstellingen en onderzoeksvragen 11 3.1. Doel en vragen 13 3.2. Wetenschappelijke innovatie en maatschappelijke relevantie 14

Nadere informatie

Deel I Het principe: spreekrecht, ook voor ambtenaren 19

Deel I Het principe: spreekrecht, ook voor ambtenaren 19 Spreken of zwijgen.fm Page 5 Monday, November 5, 2012 10:12 AM INHOUDSTAFEL Voorwoord 3 Begrippenkader 15 Deel I Het principe: spreekrecht, ook voor ambtenaren 19 Hoofdstuk 1 De internationaalrechtelijke

Nadere informatie

Verkort aangehaalde literatuur 15

Verkort aangehaalde literatuur 15 Verkort aangehaalde literatuur 15 1 Begrip en aard van het internationaal publiekrecht 17 1.1 Inleiding 17 1.2 Geschiedenis 19 1.3 Omschrijving 22 1.3.1 Algemene omschrijving 22 1.3.2 Het internationale

Nadere informatie

DEEL I ALGEMEEN JURIDISCHE NORMEN EN FINANCIERINGSSTRUCTUUR

DEEL I ALGEMEEN JURIDISCHE NORMEN EN FINANCIERINGSSTRUCTUUR INHOUDSOPGAVE Lijst van auteurs / XIII Afkortingen / XV HOOFDSTUK 1 Inleiding. Waarom we grondrechten serieus moeten nemen / 1 Anja Eleveld 1.1 Van Armenwet tot Participatiewet / 1 1.2 Grondrechten onder

Nadere informatie

DISCRIMINATIE OP BASIS VAN HANDICAP EN GEZONDHEIDSTOESTAND IN DE ARBEIDSVERHOUDING

DISCRIMINATIE OP BASIS VAN HANDICAP EN GEZONDHEIDSTOESTAND IN DE ARBEIDSVERHOUDING DISCRIMINATIE OP BASIS VAN HANDICAP EN GEZONDHEIDSTOESTAND IN DE ARBEIDSVERHOUDING Anne RAHMÉ Frank HENDRICKX Othmar VANACHTER Aline VAN BEVER intersentia Antwerpen - Oxford INHOUD VOORWOORD. v HOOFDSTUK

Nadere informatie

INHOUD. VOORWOORD VAN PROF. DR. OTHMAR VANACHTER, PROMOTOR. vii HOOFDSTUK 2. ONDERZOEKSMATIGE UITGANGSPUNTEN... 11

INHOUD. VOORWOORD VAN PROF. DR. OTHMAR VANACHTER, PROMOTOR. vii HOOFDSTUK 2. ONDERZOEKSMATIGE UITGANGSPUNTEN... 11 INHOUD VOORWOORD VAN PROF. DR. OTHMAR VANACHTER, PROMOTOR. vii VOORWOORD VAN DE AUTEUR.................................... ix DANKWOORD..................................................... xiii DEEL I.

Nadere informatie

Beginselen van de democratische rechtsstaat

Beginselen van de democratische rechtsstaat Beginselen van de democratische rechtsstaat Prof. mr. M.C. Burkens Prof. mr. H.R.B.M. Kummeling Prof. mr. drs. B.P. Vermeulen Prof. mr. R.J.G.M. Widdershoven Inleiding tot de grondslagen van het Nederlandse

Nadere informatie

Inhoud Inhoud 5 Voorwoord 13 Introductie van het onderzoek 15 I. Inleiding 15 II. Participatie als juridisch begrip 16 III. Aanleiding tot het onderzo

Inhoud Inhoud 5 Voorwoord 13 Introductie van het onderzoek 15 I. Inleiding 15 II. Participatie als juridisch begrip 16 III. Aanleiding tot het onderzo Inhoud Inhoud 5 Voorwoord 13 Introductie van het onderzoek 15 I. Inleiding 15 II. Participatie als juridisch begrip 16 III. Aanleiding tot het onderzoek 18 IV. Probleemanalyse 19 V. Doel van het onderzoek

Nadere informatie

1.1 De noodzakelijke algemeenheid van wettelijke voorschriften, en billijkheidsuitzonderingen

1.1 De noodzakelijke algemeenheid van wettelijke voorschriften, en billijkheidsuitzonderingen 1 INLEIDING EN ONDERZOEKSOPZET 1.1 De noodzakelijke algemeenheid van wettelijke voorschriften, en billijkheidsuitzonderingen 1.1.1 Aristoteles inzicht 1.1.2 Billijkheidsuitzonderingen 1.1.3 Rechtswetenschap

Nadere informatie

De wet op de marktpraktijken. Procedure en sancties. TALLON Advocaat. larcier

De wet op de marktpraktijken. Procedure en sancties. TALLON Advocaat. larcier De wet op de marktpraktijken Procedure en sancties TALLON Advocaat larcier VII De Bibliotheek Handelsrecht Voorwoord bij de Reeks Mededinging, Handelspraktijken en Intellectuele Rechten Voor- en DEEL I.

Nadere informatie

Horizontale werking van grondrechten, in het bijzonder van het recht op privacy

Horizontale werking van grondrechten, in het bijzonder van het recht op privacy Horizontale werking van grondrechten, in het bijzonder van het recht op privacy mr. L.F.M. Verhey 1992 W.EJ.TjeenkWillinkZwolle in samenwerking met het Nederlands Instituut voor Sociaal en Economisch Recht

Nadere informatie

Vereniging voor de vergelijkende studie van het recht van België en Nederland

Vereniging voor de vergelijkende studie van het recht van België en Nederland Vereniging voor de vergelijkende studie van het recht van België en Nederland Preadviezen 2011 De koning De neutrale strafrechter De doorwerking in privaatrechtelijke verhoudingen van het primaire recht

Nadere informatie

SAMENVATTING SYLLABUS

SAMENVATTING SYLLABUS SAMENVATTING SYLLABUS Julie Kerckaert Inleiding tot het Europees en internationaal recht Academiejaar 2014-2015 Inhoudsopgave Deel 2: Inleiding tot het Europees recht... 2 1. Het juridisch kader van het

Nadere informatie

DEEL I. DE HERVORMING VAN HET AFSTAMMINGSRECHT DOOR HET GRONDWETTELIJK HOF

DEEL I. DE HERVORMING VAN HET AFSTAMMINGSRECHT DOOR HET GRONDWETTELIJK HOF INHOUD VOORWOORD............................................ xv DEEL I. DE HERVORMING VAN HET AFSTAMMINGSRECHT DOOR HET GRONDWETTELIJK HOF Gerd Verschelden..................................... 1 HOOFDSTUK

Nadere informatie

DEEL 2 RECHTSGEVOLGEN EN FUNCTIES VAN BEZIT EN HOUDERSCHAP EN ASPECTEN DIE DAARBIJ VAN BELANG ZIJN

DEEL 2 RECHTSGEVOLGEN EN FUNCTIES VAN BEZIT EN HOUDERSCHAP EN ASPECTEN DIE DAARBIJ VAN BELANG ZIJN Voorwoord Lijst van afkortingen Lijst van verkort aangehaalde literatuur DEEL 1 BEZIT EN HOUDERSCHAP IN HET ALGEMEEN Hoofdstuk I Algemene opmerkingen 1 Inleiding 2 Terminologie Hoofdstuk II Begripsomschrijving

Nadere informatie

INHOUD. Voorwoord... v Dankwoord... ix Lijst van afkortingen... xiii Lijst van verkort aangehaalde literatuur... xv

INHOUD. Voorwoord... v Dankwoord... ix Lijst van afkortingen... xiii Lijst van verkort aangehaalde literatuur... xv INHOUD Voorwoord............................................................ v Dankwoord.......................................................... ix Lijst van afkortingen.................................................

Nadere informatie

Inhoudsopgave Hoofdstuk I Inleiding Hoofdstuk II Europeanisering van het nationale bestuursrecht in hoofdlijnen

Inhoudsopgave Hoofdstuk I Inleiding Hoofdstuk II Europeanisering van het nationale bestuursrecht in hoofdlijnen Inhoudsopgave Hoofdstuk I Inleiding 1 De ontmoeting van twee disciplines............................. 1 2 Benadering en structuur van dit boek............................ 2 3 Europees bestuursrecht. Enkele

Nadere informatie

Inhoud. Inleiding. De plaats van het internationale recht in de Nederlandse rechtsorde

Inhoud. Inleiding. De plaats van het internationale recht in de Nederlandse rechtsorde Inhoud I 1 2 3 4 5 6 7 8 II 9 10 12 13 III 14 15 16 Inleiding Definitie van internationaal publiekrecht Het rechtskarakter van internationaal publiekrecht Historische ontwikkeling Natuurrecht en positivisme

Nadere informatie

ACTUALIA OVERHEID EN EIGENDOM

ACTUALIA OVERHEID EN EIGENDOM ACTUALIA OVERHEID EN EIGENDOM Stijn Verbist (ed.) Antwerpen Cambridge Actualia Overheid en Eigendom Stijn Verbist (ed.) 2015 Antwerpen Cambridge www.intersentia.be Omslagfoto BELGA/AFP ISBN 978-94-000-0602-7

Nadere informatie

INHOUDSOPGAVE LIJST VAN AFKORTINGEN 21 INLEIDING Algemene inleiding Aanleiding Probleemstelling en onderzoeksvragen 31

INHOUDSOPGAVE LIJST VAN AFKORTINGEN 21 INLEIDING Algemene inleiding Aanleiding Probleemstelling en onderzoeksvragen 31 De rol van de rechter bij de waarheidsvinding in de correctionele procedure. Een rechtsvergelijkend onderzoek naar Belgisch, Frans en Nederlands recht. Daniel DE WOLF WAV TO KNOWLfDGE \UGrfV r die keure

Nadere informatie

Hoofdstuk 1 Inleiding 1

Hoofdstuk 1 Inleiding 1 Inhoudsopgave Hoofdstuk 1 Inleiding 1 1.1 Introductie 1 1.2 Enkele cijfers 2 1.3 Het Haags Kinderontvoeringsverdrag in vogelvlucht 3 1.3.1 Inleiding 3 1.3.2 Definitie van internationale kinderontvoering

Nadere informatie

Naar een meer resultaatsgericht grondrecht op wonen

Naar een meer resultaatsgericht grondrecht op wonen Naar een meer resultaatsgericht grondrecht op wonen - Dr. Nico Moons 0 Inleiding - Doel? Vooruitgang realisatie grondrecht op wonen bevorderen - Hoe? Via internationaal mensenrechtelijke invalshoek - Bron?

Nadere informatie

INHOUD. Hoofdstuk I. Maatschappelijke functie van de geheimhoudingsplicht... 9

INHOUD. Hoofdstuk I. Maatschappelijke functie van de geheimhoudingsplicht... 9 INHOUD Woord vooraf......................................................... vii Voor-, tevens dankwoord............................................... ix Gebruikte afkortingen...............................................

Nadere informatie

INHOUDSTAFEL VOORWOORD... DANKWOORD... LIJST VAN DE MEEST GEBRUIKTE AFKORTINGEN... INLEIDING...1 I. VOORSTELLING VAN HET ONDERWERP...3 II. METHODE...

INHOUDSTAFEL VOORWOORD... DANKWOORD... LIJST VAN DE MEEST GEBRUIKTE AFKORTINGEN... INLEIDING...1 I. VOORSTELLING VAN HET ONDERWERP...3 II. METHODE... INHOUDSTAFEL VOORWOORD... DANKWOORD... LIJST VAN DE MEEST GEBRUIKTE AFKORTINGEN... ix xi xix INLEIDING...1 I. VOORSTELLING VAN HET ONDERWERP...3 II. METHODE...7 DEEL I. DE ERFOVERGANG VAN AANDELEN AB INTESTATO...9

Nadere informatie

AFDELING III DE AANLEIDING VOOR EEN SOCIALE CONTROLE 13 DE VOORBEREIDING VAN EEN AANGEKONDIGDE SOCIALE CONTROLE 15

AFDELING III DE AANLEIDING VOOR EEN SOCIALE CONTROLE 13 DE VOORBEREIDING VAN EEN AANGEKONDIGDE SOCIALE CONTROLE 15 AFDELING I DE VASTSTELLING VAN HET BELEID TER BESTRIJDING VAN SOCIALE FRAUDE 1 1. Inleiding 1 2. De Sociale Inlichtingen- en Opsporingsdienst 2 3. Arrondissementscellen 6 3.1. Samenstelling van de arrondissementscellen

Nadere informatie

INHOUD. Voorwoord... v Dankwoord... vii. Inleiding... 1 DEEL I. ARBEID... 7. Hoofdstuk 1. Metajuridische beschouwingen over arbeid...

INHOUD. Voorwoord... v Dankwoord... vii. Inleiding... 1 DEEL I. ARBEID... 7. Hoofdstuk 1. Metajuridische beschouwingen over arbeid... INHOUD Voorwoord............................................................ v Dankwoord.......................................................... vii Inleiding.............................................................

Nadere informatie

INHOUD. Property Law Series... v Woord vooraf... vii Dankwoord... ix

INHOUD. Property Law Series... v Woord vooraf... vii Dankwoord... ix INHOUD Property Law Series.................................................... v Woord vooraf......................................................... vii Dankwoord..........................................................

Nadere informatie