Energierijke & eiwitrijke voeding voor longpatiënten
|
|
- Sandra Jonker
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Energierijke & eiwitrijke voeding voor longpatiënten
2 Inleiding COPD geeft vaak veel klachten, waaronder kortademigheid. Deze kortademigheid geeft vaak last tijdens dagelijkse bezigheden, zoals wandelen, aankleden, koken en soms ook al in rust. Daarnaast hebben mensen met COPD regelmatig luchtweginfecties door een verminderde ziekteafweer. Medicatie en longfunctie zijn belangrijke onderdelen van de behandeling. Maar bij COPD is ook uw algehele lichamelijke conditie belangrijk. Een goede voedingstoestand is hier een belangrijk onderdeel van. Mensen met COPD die een goede lichamelijke conditie hebben en dus goed gevoed zijn, ervaren minder klachten. Ook dagelijkse activiteiten zijn minder vermoeiend. Deze brochure geeft u informatie over voeding en mogelijke problemen rondom voeding bij chronische longziektes. Het belang van een goede voeding bij COPD Met een goede voeding is het mogelijk uw voedingstoestand te verbeteren of op peil te houden. Daardoor verbetert uw conditie en voelt u zich minder slap en moe. Gezond eten betekent vooral gevarieerd eten. Elk voedingsmiddel bevat verschillende voedingsstoffen in wisselende hoeveelheden. Door gevarieerd te eten, is de kans het grootst dat het lichaam voldoende van alle voedingsstoffen binnen krijgt. De basis voor een gezonde voeding zijn de onderstaande voedingsmiddelen. Deze basisvoeding kenmerkt zich door een ruime hoeveelheid brood, aardappelen, rijst, pasta, peulvruchten en groente en fruit. Dit wordt aangevuld met zuivel, vlees, vis, eieren of vleesvervangers en een kleine hoeveelheid halvarine, margarine of bak- en braadproducten. Verder is voldoende vocht van belang.
3 Basisvoeding: Gemiddeld aanbevolen hoeveelheden voedingsmiddelen per dag 20 tot 50 jaar 50 tot 70 jaar 70+-ers Brood 5-7 sneetjes 4-6 sneetjes 3-4 sneetjes Aardappelen (of rijst, pasta, peulvruchten) gram 3-5 aardappelen of opscheplepels rijst/pasta /peulvruchten gram 3-4 aardappelen of opscheplepels rijst/pasta /peulvruchten gram 2-3 aardappelen of opscheplepels rijst/pasta /peulvruchten Groente 200 gram (4 groentelepels) 200 gram (4 groentelepels) 150 gram (3 groentelepels) Fruit 2 vruchten (200 gram) 2 vruchten (200 gram) 2 vruchten (200 gram) Zuivel Vlees(waren), vis, kip, ei of vleesvervangers Halvarine, margarine, baken braadproducten 500 ml 400 ml melk(producten) en melk(producten) en gram kaas (1 gram kaas (1 plak) plak) 550 ml melk(producten) en 20 gram kaas (1 plak) gram gram gram gram gram gram Dranken 1,5 liter 1,5 liter 1,7 liter NB. De meeste patiënten met longemfyseem en chronische bronchitis hebben, naast deze aanbevolen hoeveelheden, behoefte aan extra energie.
4 Ongeveer 600 kcal, dit staat gelijk aan 3 belegde boterhammen, een glas melk en 2 aardappelen. Het komt regelmatig voor dat de eetlust en de voedselinname afnemen, vooral bij snelle verergering van de ziekte. Vaak vermindert de eetlust ook bij een luchtweginfectie. U eet dan minder terwijl uw lichaam juist extra energie nodig heeft. Dit komt door ontsteking, koorts en acute verslechtering van de longfunctie. U heeft dus meer voedsel nodig terwijl u juist minder eet. Het resultaat is dat u in een slechte voedingstoestand komt. Dit wil zeggen dat u spiermassa verliest, uw conditie achteruit gaat en u minder bestand bent tegen infectie. Extra aandachtspunten en voedingsmiddelen voor mensen met COPD Een voeding met voldoende energie Gewichtsverlies komt regelmatig voor bij mensen met COPD. Dit gewichtsverlies betekent niet alleen het verlies van vetweefsel maar ook het verlies van spiermassa. Sterke spieren zijn belangrijk voor het in stand houden van een de lichamelijke conditie. Het gewichtsverlies tast niet alleen de spieren van de armen en de benen aan, maar ook de ademhalingsspieren. Bij een chronische longaandoening kunnen mensen gewicht verliezen terwijl zij normaal eten. Dit komt doordat het energieverbruik bij mensen met een longaandoening vaak verhoogd is, zowel in rust als bij het leveren van een lichamelijk inspanning. Sommige mensen met COPD hebben moeite om met hun normale eetgewoonten aan deze verhoogde energiebehoefte te voldoen. Het is dan belangrijk de voeding aan te passen (zie hoofdstuk 2.4). Soms is het gebruik van dieetpreparaten, zoals drinkvoeding noodzakelijk (zie hoofdstuk 4). Een voeding met voldoende eiwit Mensen met COPD hebben vaak luchtweginfecties. Voor het herstel van weefsel zijn extra eiwitten nodig. Ook voor het opbouwen van spieren, zoals tijdens de revalidatie, is extra eiwit nodig. Onze voeding bevat meestal meer eiwitten dan we
5 nodig hebben, daarom haalt ons lichaam de extra eiwitten gewoon uit de voeding. Soms is een aanvulling van eiwitten noodzakelijk. Een voeding met voldoende calcium en vitamine D Bij botontkalking (osteoporose) is de afbraak van bot zo groot dat de kans op een botbreuk toeneemt. Tussen de jaar is de botopbouw het sterkst. Botontkalking komt vooral na de middelbare leeftijd voor, vrouwen hebben er meer kans op dan mannen. Mensen met COPD lopen extra risico op botontkalking door het gebruik van hormonale medicijnen, zoals prednison. Deze medicijnen hebben als bijwerking dat ze het opbouwen en herstellen van bot verminderen. Daarnaast wordt er minder calcium uit de voeding opgenomen en meer calcium uitgescheiden via de urine. Botontkalking kan geremd worden door: Voldoende beweging. Lichaamsbeweging bevordert de aanmaak van botweefsel. Voldoende calcium. Calcium is een bouwstof voor de botten, het dient voor de aanmaak van nieuw bot en het instandhouden van bestaand bot. Een gevarieerde voeding, met gemiddeld per dag twee tot drie porties melk(producten) en één à twee plakken kaas, bevat voldoende calcium. Zuivelproducten zoals melk, karnemelk, yoghurt, kwark, vla en kaas zijn belangrijke bronnen van calcium. Voldoende vitamine D. Vitamine D bevordert de opname van calcium uit de voeding. Met behulp van zonlicht maakt het lichaam zelf vitamine D aan. Vitamine D zit ook in margarine, halvarine, bak- en braadproducten, vlees, eieren, volvette kaas en vette vis. Bij vrouwen boven de 50 jaar en mannen boven de 60 jaar zorgen voeding en zonlicht vaak niet meer voor voldoende vitamine D. Er wordt dan vaak een tablet met vitamine D gegeven ter aanvulling.
6 Tips voor extra energie en eiwit Broodmaaltijden: Besmeer uw brood dik met (dieet)margarine of roomboter. Gebruik bij voorkeur een margarine in plaats van een halvarine. Gebruik dubbel beleg, zoals ham en kaas, ei met ketchup, kwark met jam. Ook een tosti of uitsmijter leveren extra energie. Kies voor energierijk beleg zoals warme ragout, (huzaren)salade, kroket, knakworstje, gebakken vis, vis uit blik met mayonaise. Ook pindakaas, notenpasta, chocoladepasta, vette vleeswaren, volvette kaas(48+), brie of boursin zijn prima. Maak gebruik van verschillende broodsoorten zoals een vers broodje, croissant, krentenbol of worstenbrood. Warme maaltijd: Het is belangrijk om een warme maaltijd te gebruiken, deze levert een belangrijk deel van onze voedingstoffen. Is koken vermoeiend, dan kan een kant- en klare maaltijd uitkomst bieden, bijvoorbeeld een diepvries-, magnetron- of stoommaaltijd. Denk eens aan maaltijdservice aan huis, zoals tafeltje dekje. U kunt de warme maaltijd ook vervangen door een uitgebreide broodmaaltijd met rauwkost en een melkproduct. Vul deze aan met een ei, een blikje vis of wat extra vleeswaar en kaas. Gebruik ter afwisseling eens een goedgevulde maaltijdsoep, salade of stamppot. Gebruik als variatie op gekookte aardappelen ook eens gebakken aardappelen, puree of stamppot. Voeg extra margarine toe aan puree en stamppotten. Ook rijst, spaghetti, en macaroni, kunnen als vervanging dienen. Groenten kunt u verrijken met een klontje margarine, een groentesausje, geraspte kaas en fijngesneden ham. Voeg eens schenkroom toe aan groenten, sauzen en soep. Soms kan de geur van gebraden vlees tegenstaan, neem dan eens koud gebraden vlees in dunne plakjes, rolletjes vleeswaar, vlees van de grill, een ragout met vlees of een vleessalade.
7 Dranken: Probeer voldoende te drinken, minimaal 1,5 liter per dag. Kies zoveel mogelijk voor dranken die ook voedingstoffen leveren. Drink volle melkproducten in plaats van halfvolle of magere melkproducten. Denk hierbij ook aan volle kwark, drinkyoghurt, chocomel, roomijs en milkshakes. Drink vruchtensap, limonadesiroop, frisdrank of gebonden soep tussendoor. Voeg suiker, honing of stroop toe aan vruchtensap, koffie, melkproducten, pap en appelmoes. Voeg een scheut ongeklopte slagroom toe aan koffie, melkproducten, soep en jus. Tussendoortjes: Eet tussendoortjes, maar probeer uw eetlust voor de maaltijd hierdoor niet te laten bederven. Voorbeelden van tussendoortjes: Beschuit, cracker, boterham of toast met beleg. Plak ontbijtkoek met dieetmargarine. Krentenbol of mueslibol met dieetmargarine en suiker. Saucijzen- of worstenbroodje. Schaaltje pap, volle (vruchten)yoghurt, volle kwark, volle vla evt. met toef slagroom. Milkshake of roomijs. Warme chocolademelk met slagroom. Plakjes vleeswaar, blokjes kaas, stukjes worst. Handje noten, studentenhaver of chips. Voedingsbiscuits zoals evergreen, sultanaat, liga, mueslireep. Stukje chocolade. Veel voorkomende voedingsproblemen bij mensen met COPD Gewichtsverlies De reden van gewichtsverlies bij mensen met COPD is onvoldoende inname; kauwen en slikken is te vermoeiend of er ontstaat een vermindering van de eetlust door infecties. Verder is de energiebehoefte verhoogd; de ademhalingsspieren verrichten meer werk, medicijnen verhogen de stofwisseling, infecties beïnvloeden de stofwisseling en lichamelijke inspanningen kosten meer energie.
8 Regelmatig wegen is een controle om te zien of u voldoende eet. Eenmaal per week wegen op dezelfde weegschaal en op hetzelfde tijdstip is voldoende. Bedenk dat aankomen in gewicht een tijd kan duren; 1 kg extra lichaamsgewicht in een periode van 3-4 weken is al een goed resultaat. In hoofdstuk 2.4 hebt u adviezen kunnen lezen om gewichtsverlies tegen te gaan. Als het ondanks deze adviezen niet lukt om uw gewicht op peil te houden, dan kunt u gebruik maken van speciale energierijke dranken of poeders (zie hoofdstuk 4). De diëtist kan adviseren welk product voor u het meest geschikt is en in welke hoeveelheid. Bij ondergewicht worden deze producten vergoed door de zorgverzekeraar. Slechte eetlust Sommige mensen met COPD hebben last van een verminderde of slechte eetlust. Een verminderde eetlust kan ontstaan door lichamelijke of geestelijke factoren, zoals moeheid, koorts, medicatie, depressie, angst en gebrek aan lichamelijke activiteit. Een slechte eetlust heeft gewichtsverlies in de hand, door verzwakking krijgt u vervolgens nog minder eetlust. Wat kunt u doen om uw eetlust te verbeteren? Eet vaker per dag kleine porties. Grote hoeveelheden kunnen u snel tegenstaan. Eet vooral gerechten die u lekker vindt. Zorg ervoor dat u altijd voldoende in huis heeft en dat u het gemakkelijk kunt pakken. Zorg dat de maaltijden er aantrekkelijk uitzien en lekker ruiken. Dit bevordert de eetlust. Zorg voor voldoende variatie. Wissel bijvoorbeeld warme gerechten af met koude en zoete gerechten met hartige. Zorg dat u wat lekkere hapjes in de buurt heeft. U stimuleert de speekselvorming door op een zuurtje of snoepje te zuigen. Gebruik de grootste maaltijd op het dagdeel dat u zich het beste voelt. Begin in rust aan de maaltijd en niet meteen na een actieve inspanning. Drink een half uur voor het eten een kop bouillon, dit wekt de eetlust op. Eet voedingsmiddelen die gemakkelijk te kauwen zijn. Eet langzaam en kauw goed. Neem nog iets te eten voordat u naar bed gaat.
9 Kortademigheid Iedereen met COPD is van tijd tot tijd kortademig. Bij sommigen neemt de kortademigheid toe tijdens of na het eten. Bovendien kost het u extra energie om het eten klaar te maken, het eten te kauwen en door te slikken. Hoe kunt u klachten van vermoeidheid tijdens het bereiden van de maaltijd voorkomen? Probeer zoveel mogelijk zittend te werken. Probeer de voorbereiding van de maaltijd in etappes te doen. Overweeg om een kant-en-klare maaltijd te gebruiken die u alleen maar op hoeft te warmen. Kook de warme maaltijd eventueel voor meerdere dagen, zodat u een aantal porties in de diepvriezer kunt bewaren. Deze kunt u dan later weer ontdooien en opwarmen. Hoe kunt u klachten van kortademigheid tijdens of na het eten voorkomen? Als u medicijnen gebruikt, is het belangrijk om deze op de juiste manier en op het juiste tijdstip in te nemen. Bij zuurstoftherapie is het van belang deze op de voorgeschreven manier te gebruiken. Zorg voor een juiste lichaamshouding. Gebruik de juiste ademhalingstechniek tijdens het eten. Zorg ervoor dat u uitgerust bent voor u aan een maaltijd begint. Gebruik bijvoorbeeld het ontbijt voordat u zich gaat wassen. Maak eventueel de avond van te voren het ontbijt al klaar. Onderneem geen grote activiteiten voordat u gaat eten, zoals bijvoorbeeld een wandeling. Schep niet te grote porties op, omdat het gebruik van grote porties te vermoeiend kan zijn. U kunt dan beter twee keer een kleinere portie opscheppen. Eet langzaam en rustig, kauw goed. Eet voedingsmiddelen die u makkelijker kunt kauwen, bijvoorbeeld gehakt, tartaar, zachtgekookte groenten, stamppot of aardappelpuree. Zorg ervoor dat het eten er aantrekkelijk uit ziet. Dit maakt het eenvoudiger ervan te genieten. Schep om die reden niet te veel tegelijkertijd op. Vermoeidheid Veel mensen met COPD klagen erover dat ze zich moe en slap voelen. Hierdoor zijn ze vaak niet goed in staat om goed te eten. Het eten koken kost al veel inspanning, waardoor het nuttigen van de maaltijd erna vaak te vermoeiend is.
10 Hoe kunt u ervoor zorgen dat u minder vermoeid aan de maaltijd begint? Plan een rustige activiteit voor u gaat eten, zoals lezen van de krant of een dutje doen. Maak eten klaar dat gemakkelijk te bereiden is, zoals eenpansgerechten, groente uit blik, voorgesneden groenten, vlees met een korte bereidingstijd, kant-en-klare nagerechten. Als koken te vermoeiend is kies dan voor een kant-en-klare maaltijd of organisaties die de maaltijd bij u aan huis kunnen leveren (vb. tafeltje dekje). Kook de warme maaltijd eventueel voor meerdere dagen, zodat u een aantal porties in de diepvriezer kunt bewaren. Deze kunt u dan later weer opwarmen. Gebruik energierijke producten die makkelijk in gerechten te verwerken zijn; margarine, suiker, ongeklopte slagroom. Snijdt het eten in kleine stukjes of maak het fijn. Eet vaker per dag kleine hoeveelheden en eet langzaam en kauw goed. Droge mond Een droge mond kan voorkomen door bepaalde medicijnen. De mond bevat dan weinig speeksel. Hoe kunt u een droge mond voorkomen? Kauw het eten goed, kauwen stimuleert namelijk de speekselproductie Smeerbaar beleg op het brood, zoals leverpastei, smeerkaas, chocoladepasta, jam, salade of roerei. Het gebruik van pap, vla, pudding is misschien gemakkelijker dan bijvoorbeeld brood. Gebruik wat meer jus of saus bij de warme maaltijd. Zorg dat u altijd iets te drinken bij de hand heeft, ook s nachts. Drink iets bij elke hap vast voedsel. Zuig op een zuurtje of een pepermuntje, dit verhoogt de speekselproductie. Dit gebeurt ook als u kauwgom neemt. Neem een ijsblokje in uw mond. Spoel uw mond regelmatig met thee met citroen.
11 Slijmvorming Mensen met COPD kunnen last hebben van hinderlijke slijmvorming in de mond of keel. Sommige voedingsmiddelen geven een plakkerig gevoel in de mond, zoals bijvoorbeeld melkproducten. Dit slijm is echter niet hetzelfde slijm als bij ophoesten. Het slijmerige gevoel in de mond kan verdwijnen door na de melkproducten een slokje water, frisdrank, thee of sinaasappelsap te nemen. Zure melkproducten zoals yoghurt, kwark en karnemelk geven een minder plakkerig gevoel. Laat melkproducten niet onnodig weg uit uw voeding, ze bevatten belangrijke voedingstoffen (eiwitten en calcium) voor mensen met COPD. Verstopping, obstipatie Een moeilijke stoelgang kan erg hinderlijk zijn. Vaak is voeding de oorzaak van een moeilijke stoelgang. Als u weinig eet, krijgt u sowieso minder ontlasting. Belangrijk is wel dat u zich realiseert dat het niet nodig is dagelijks ontlasting te krijgen. Hoe kunt u verstopping voorkomen? Zorg dat u voldoende drinkt, zodat de ontlasting zacht blijft. Dit betekent minstens 1,5 liter per dag. Dit kun u vergelijken met 10 kopjes / bekertjes. Sla het ontbijt niet over. Een ontbijt met voldoende voedingsvezels zet de darmen aan het werk. Producten die voedingsvezels bevatten zijn; bruinbrood, roggebrood, volkorenbrood, groenten, aardappelen, volkorenmacaroni, zilvervliesrijst, fruit, gedroogd fruit en noten. Tegenwoordig zijn er ook aardig wat producten in de supermarkt welke verrijkt zijn met extra voedingsvezels. Vooral een combinatie van deze verschillende producten heeft een gunstig effect op uw stoelgang. Zorg voor voldoende beweging. Uw darmstelsel wordt hierdoor actief. Neem de tijd om naar het toilet te gaan en houd de ontlasting niet op.
12 Snelle verzadiging (vol gevoel) Men weet niet precies wat de oorzaak is van een opgeblazen gevoel. Mogelijk spelen kortademigheid tijdens het eten, gehaast eten, nervositeit, weinig lichaamsbeweging en het gebruik van gasvormende producten een rol. Hoe kunt een snelle verzadiging voorkomen? Neem de tijd voor de maaltijd. Eet langzaam en kauw goed. De maag verwerkt goed gekauwd voedsel beter. Stop even met eten als u zich niet lekker voelt. Probeer de kortademigheid tijdens het eten te verminderen door een juiste ademhaling. Vermijd het gebruik van gasvormende producten als u hier last van heeft. Bekende gasvormers zijn ui, spruiten, koolsoorten, prei, peulvruchten, radijs, koolzuurhoudende dranken en bier. Probeer een moeilijke stoelgang te voorkomen. Gebruik steeds kleine hoeveelheden. Gebruik producten die koud zijn of op kamertemperatuur, deze verlaten de maag sneller dan warme gerechten. Vloeibare producten verlaten de maag sneller dan vaste producten. Smaakverandering Smaakveranderingen kunnen ontstaan door (veel) speeksel in de mond, door een infectie in de mond en door medicijngebruik. Roken vermindert de smaakwaarneming. Om smaakverandering te voorkomen is een goed mondverzorging nodig. Poets uw tanden minimaal twee keer per dag, bij voorkeur met een elektrische tandenborstel. Regelmatige controle bij de tandarts is wenselijk. Als u een kunstgebit heeft is het belangrijk er op te letten dat het goed past. Bezoek zonodig de tandarts. Dieetpreparaten Indien het u niet lukt om in uw voedingsbehoefte te voorzien met het gewone eten, dan kan uw diëtist u aanvullende modules of drinkvoeding adviseren. Uw diëtist kan u ook sondevoeding adviseren, maar dit komt over het algemeen minder vaak voor.
13 Modules Modules zijn poedervormige preparaten, meestal in blik. In het blik bevindt zich een maatschepje. De diëtist adviseert u over het gebruik hiervan. Er zijn verschillende soorten modules verkrijgbaar. De belangrijkste voor u zijn: Aanvullende voeding in poedervorm. Deze voeding levert u extra energie, eiwitten, vitamines en mineralen. U kunt het poeder toevoegen aan bijvoorbeeld dranken, yoghurt, vla, pap, soep of puree. Voedingssuiker. Voedingssuiker is een speciale suiker die net zoveel energie levert als gewone suiker. Het voordeel is dat voedingssuiker minder zoet van smaak is, waardoor u er meer van kunt gebruiken dan van gewone suiker. U kunt voedingssuiker toevoegen aan dranken, yoghurt, vla, pap, soep of puree. Drinkvoeding Drinkvoeding is verpakt in kleine pakjes of flesjes met een rietje. Het is een geconcentreerde voeding, dat wil zeggen dat er in een kleine hoeveelheid voeding veel energie, eiwitten, vitamines en mineralen verwerkt zijn. Drinkvoeding is er op basis van melk, yoghurt, vruchtensap of soep, dit in veel verschillende soorten en smaken. Uw diëtist adviseert u welke bijvoeding en hoeveel u per dag nodig heeft. Het is de bedoeling dat u de bijvoeding naast de gewone voeding gaat gebruiken. Het is dus een aanvulling op uw normale voeding. Sondevoeding Als eten en drinken niet meer (of onvoldoende) gaat of als er met drinkvoeding onvoldoende resultaat wordt behaald, kan door uw diëtist worden besloten sondevoeding te starten. Dit gaat altijd in overleg met de (long)arts en u zelf. Sondevoeding kan volledig of als aanvulling op de normale voeding gegeven worden.
14 Verkrijgbaarheid en vergoeding Bij chronische longziekten en ondergewicht, vergoedt de zorgverzekeraar de modules, bijvoeding of sondevoeding. De diëtist kan u helpen met het aanvragen van een machtiging. Meer informatie Voor vragen over uw voeding kunt u contact opnemen met de diëtisten van Revant Revalidatiecentrum Breda. De afdeling diëtetiek is op werkdagen bereikbaar via telefoonnummer Schoondonck december 2011 Energierijke & eiwitwijke voeding voor longpatiënten versie 1.0
15
Voeding bij chronische longziekten
Voeding bij chronische longziekten Voeding bij chronische longziekten Goede lichamelijke conditie Veel mensen met chronische longziekten (ook wel COPD genoemd) hebben voortdurend last van hun aandoening.
Nadere informatieDieet bij COPD. Informatie voor patiënten. Medisch Centrum Haaglanden www.mchaaglanden.nl
Dieet bij COPD Informatie voor patiënten F0521-1011 mei 2014 Medisch Centrum Haaglanden www.mchaaglanden.nl MCH Antoniushove, Burgemeester Banninglaan 1 Postbus 411, 2260 AK Leidschendam 070 357 44 44
Nadere informatieDieetadvies bij COPD. Diëtetiek
Dieetadvies bij COPD Diëtetiek Inleiding Een goede voedingstoestand en lichamelijke conditie zijn voor iedereen van belang, maar vooral voor ú. In deze brochure is het belang van optimale voeding bij chronische
Nadere informatieEen operatie? Let op uw voeding!
Een operatie? Let op uw voeding! Belangrijk Om een operatie en uw herstel zo goed mogelijk te laten verlopen is het belangrijk dat u lichamelijk in een zo goed mogelijke conditie bent. Een goede voedingstoestand
Nadere informatieVoeding bij chronische longziekten
Voeding bij chronische longziekten Naam : Datum : Specialist : Diëtist : Telefoonnummer : o (0223) 69 69 16 o (0223) 69 69 27 o (0223) 69 63 29 1 Inhoud pag. Inleiding... 3 Voeding bij chronische longziekten...
Nadere informatieDaarbij kan er sprake zijn van minder eten door bijvoorbeeld: toenemende vermoeidheid; kortademigheid; minder beweging; angst; depressie.
Voeding bij COPD Inleiding Een gezond, afwisselend eetpatroon is voor iedereen goed. Voedsel is immers de brandstof van ons lichaam. Klachten als kortademigheid, vermoeidheid en hoesten kunnen uw lichamelijke
Nadere informatieRisico op ondervoeding tijdens opname
Risico op ondervoeding tijdens opname Ondervoeding door ziekte, een behandeling of een operatie is in het ziekenhuis een veelvoorkomend probleem. Ongeveer één op de drie patiënten heeft een risico op
Nadere informatieDiëtetiek Voeding bij COPD
Diëtetiek Voeding bij COPD Wat is COPD? De afkorting COPD staat voor Chronic Obstructive Pulmonary Disease en is een verzamelnaam voor chronische bronchitis en longemfyseem. Deze longaandoeningen zijn
Nadere informatieEnergie en eiwitverrijkt dieet. Afdeling Diëtetiek
00 Energie en eiwitverrijkt dieet Afdeling Diëtetiek Wanneer is een energie- en eiwitverrijkt dieet nodig? Een energie- en eiwitverrijkt dieet is bestemd voor mensen met een te laag lichaamsgewicht of
Nadere informatiePATIËNTENINFORMATIE COPD EN VOEDING
PATIËNTENINFORMATIE COPD EN VOEDING 2 COPD EN VOEDING Algemeen Door middel van deze informatiefolder wil het Maasstad Ziekenhuis u informatie geven over de rol van voeding bij COPD. Indien u specifieke
Nadere informatieDiëtetiek Voeding bij COPD
Diëtetiek Voeding bij COPD Wat is COPD? De afkorting COPD staat voor Chronic Obstructive Pulmonary Disease en is een verzamelnaam voor chronische bronchitis en longemfyseem. Deze longaandoeningen zijn
Nadere informatieInformatie. Voeding en COPD WWW.ELKERLIEK.NL. Overzicht gegevens. Naam. Geboortedatum. Datum. Diëtist. Telefonisch spreekuur
Informatie Voeding en COPD Overzicht gegevens Naam Geboortedatum Datum Diëtist Telefonisch spreekuur Deze brochure is een gezamenlijke uitgave met de Zorgboog en Diëtistenpraktijk Roos Knijnenburg WWW.ELKERLIEK.NL
Nadere informatieVoeding bij ziekte en herstel
Diëtetiek Voeding bij ziekte en herstel i Patiënteninformatie Slingeland Ziekenhuis Inleiding Als u ziek bent, is de kans groot dat u gewicht verliest. Dat komt doordat het lichaam meer energie en voedingsstoffen
Nadere informatievoedingsadvies bij dreigende ondervoeding
patiënteninformatie voedingsadvies bij dreigende ondervoeding De arts of verpleegkundige heeft met u besproken dat u kans heeft op ondervoeding. Goede voeding kan helpen om uw conditie te verbeteren. Wat
Nadere informatieRisico op ondervoeding tijdens uw behandeling
Risico op ondervoeding tijdens uw behandeling Ondervoeding door ziekte, een behandeling of een operatie is een veelvoorkomend probleem in het ziekenhuis. Ongeveer één op de drie patiënten loopt risico
Nadere informatieSNAQ AFDELING DIËTETIEK FRANCISCUS GASTHUIS
SNAQ AFDELING DIËTETIEK FRANCISCUS GASTHUIS Inleiding Tijdens het opnamegesprek heeft de verpleegkundige een aantal vragen gesteld over uw voedingstoestand. Deze vragen gingen over eetlust, onbewust gewichtsverlies
Nadere informatieWie beter eet, wordt sneller beter! Energie en eiwit in de voeding
Wie beter eet, wordt sneller beter! Wie ziek is moet herstellen en wie geopereerd moet worden, moet extra op zijn voeding letten. Net als bij zwaar werk of sport heeft het lichaam meer energie, eiwit en
Nadere informatieH.40025.0416. Voedingsadvies voor ouderen met (dreigende) ondervoeding
H.40025.0416 Voedingsadvies voor ouderen met (dreigende) ondervoeding Inleiding Een gezond voedingspatroon is voor iedereen van belang. Gezonde voeding levert de energie en de voedingsstoffen die uw lichaam
Nadere informatieVoeding bij COPD en astma
Voeding bij COPD en astma Inleiding COPD- en astmapatiënten moeten goed blijven eten. Niet alleen om een gezond gewicht te behalen of te behouden, maar ook om in een goede conditie te blijven. Veel COPD-
Nadere informatieAfdeling Diëtetiek ONDERVOEDING BIJ ZIEKTE
Afdeling Diëtetiek ONDERVOEDING BIJ ZIEKTE U heeft vanwege uw ziekte misschien minder eetlust. Misschien bent u ook onbedoeld afgevallen. U loopt dan het risico ondervoed te raken. In deze folder leest
Nadere informatieCOPD en voeding. Albert Schweitzer ziekenhuis september 2014 pavo 1146
COPD en voeding Albert Schweitzer ziekenhuis september 2014 pavo 1146 Inleiding In deze folder leest u algemene informatie over de rol van voeding bij COPD. Wat is COPD? De afkorting COPD staat voor Chronic
Nadere informatieCOPD en voeding. Afdeling Diëtetiek IJsselland Ziekenhuis
COPD en voeding Afdeling Diëtetiek IJsselland Ziekenhuis Inleiding Deze folder is bedoeld voor mensen met COPD en bevat algemene informatie over de rol van voeding bij COPD. Wat is COPD? De afkorting COPD
Nadere informatieZorgSaam. Zichtbaar beter voeding eten! bij diabetes. mellitus. Wie beter eet, wordt sneller beter
Zichtbaar beter voeding eten! bij diabetes Wie beter eet, wordt sneller beter mellitus ZorgSaam 1 Wie beter eet, wordt sneller beter! U krijgt deze folder aangeboden, omdat is gebleken dat uw voedingstoestand
Nadere informatieDieet bij decubitus (doorliggen)
Dieet bij decubitus (doorliggen) Wat is decubitus In de volksmond wordt decubitus doorliggen genoemd. Decubitus ontstaat als door ziekte of ongeval het lichaam langdurig in dezelfde houding moet blijven,
Nadere informatieInleiding. Wat is COPD?
COPD en overgewicht Inleiding Deze brochure is bedoeld voor mensen met COPD en overgewicht. De brochure bevat algemene informatie over de rol van voeding bij COPD wanneer er sprake is van overgewicht.
Nadere informatieWie beter eet, wordt sneller beter. Afdeling Diëtetiek
00 Wie beter eet, wordt sneller beter Afdeling Diëtetiek Tijdens uw bezoek aan de polikliniek zijn enkele vragen gesteld die verband houden met uw eetlust en uw gewicht. U ontvangt deze folder omdat uit
Nadere informatieVoeding bij COPD. Neem altijd uw verzekeringsgegevens en identiteitsbewijs mee!
Voeding bij COPD Omdat u COPD heeft, is goede voeding voor u extra belangrijk. De longverpleegkundigen of de diëtisten van de afdeling Longziekten zullen u hierover informeren. In deze folder kunt u alles
Nadere informatieEnergie en eiwitverrijkte. voor kinderen
Energie en eiwitverrijkte voeding voor kinderen Inleiding Als uw kind ziek is, verbruikt het lichaam van uw kind meer energie en voedingsstoffen in vergelijking met een gezond kind. Ook kan een ziekte
Nadere informatieEnergie en eiwitverrijkt dieet. Afdeling Diëtetiek
00 Energie en eiwitverrijkt dieet Afdeling Diëtetiek 1 Wanneer is een energie- en eiwitverrijkt dieet nodig? Een energie- en eiwitverrijkt dieet is bestemd voor mensen met een te laag lichaamsgewicht of
Nadere informatieCOPD en lichaamsgewicht
Voeding bij COPD Deze folder is bedoeld voor mensen met COPD en bevat algemene informatie over de rol van voeding bij COPD. De dietist kan u zo nodig specifieke informatie geven over ondervoeding dan wel
Nadere informatieCOPD en voeding. Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op
COPD en voeding Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op www.asz.nl/brmo. Advies bestemd voor:.. Datum:.. Heeft u vragen over deze folder of het dieetvoorschrift, neem dan gerust contact op met
Nadere informatieBij ongewenst afvallen is het belangrijk verder gewichtsverlies te voorkomen en liefst weer enkele kilo s aan te komen.
Voeding tijdens ziekte Wie ziek is moet extra op zijn voeding letten. Net als bij zwaar werk of sport heeft het lichaam bij ziekte meer energie, eiwit en andere voedingsstoffen nodig dan normaal. Eten
Nadere informatieP A T I Ë N T E N I N F O R M A T I E
Voeding bij COPD en Astma P A T I Ë N T E N I N F O R M A T I E 2 Inleiding Astma- en COPD-patiënten moeten goed blijven eten. Niet alleen om een gezond gewicht te behalen of te behouden, maar ook om in
Nadere informatieEet smakelijk Informatie over vocht en voeding voor ouderen
Ouder worden kan verschillende problemen op het gebied van voeding met zich meebrengen. Zo kan onder andere de eetlust afnemen en kunnen ouderen minder gaan drinken dan gewenst. Dit heeft gevolgen voor
Nadere informatieVoedingsrichtlijnen bij COPD
Diëtetiek/Longziekten Patiënteninformatie Voedingsrichtlijnen bij COPD U ontvangt deze informatie, omdat u COPD heeft en wij u willen informeren over de rol van voeding bij deze longziekte. In deze informatie
Nadere informatieAdviezen voor een optimale voeding. Energie- en eiwitrijke voeding bij ouderen
Adviezen voor een optimale voeding Energie- en eiwitrijke voeding bij ouderen Optimale voeding Wanneer u de laatste maanden onbedoeld bent afgevallen en/of minder eetlust heeft gehad, heeft dit invloed
Nadere informatieScheper Beter: 'SNAQ-en met zorg' Folder over ondervoeding op de polikliniek van het Scheper Ziekenhuis. SNAQ-score > 2. Diëtetiek
Scheper Beter: 'SNAQ-en met zorg' Folder over ondervoeding op de polikliniek van het Scheper Ziekenhuis SNAQ-score > 2 Diëtetiek 1 Afdeling Diëtetiek Telefoon: 0591-69 12 57 Email: dietetiek@sze.nl 2 Ondervoeding
Nadere informatieDieetadviezen bij wondgenezing
Dieetadviezen bij wondgenezing Diëtetiek Bereikbaarheid afdeling Diëtetiek Amphia Ziekenhuis: Locatie Langendijk, Molengracht, Pasteurlaan: (076) 595 30 75 Algemeen telefoonnummer Amphia Ziekenhuis: (076)
Nadere informatieVoeding en Parkinson
Voeding en Parkinson Versie mei 2017 Inleiding Bij de ziekte van Parkinson kan het eten en drinken op den duur moeizamer gaan. Er kunnen klachten ontstaan zoals verminderde eetlust, kauw- en slikproblemen,
Nadere informatieEnergie- en eiwitverrijkt dieet
Energie- en eiwitverrijkt dieet Informatie voor patiënten F0204-1011 oktober 2014 Medisch Centrum Haaglanden www.mchaaglanden.nl MCH Antoniushove, Burgemeester Banninglaan 1 Postbus 411, 2260 AK Leidschendam
Nadere informatieVoorkomen van ondervoeding bij volwassenen
Voorkomen van ondervoeding bij volwassenen Inleiding Ondervoeding door ziekte komt in het ziekenhuis veel voor. Daarom besteedt ook de Ommelander Ziekenhuis Groep hieraan extra aandacht. Ziek zijn is topsport
Nadere informatieVoeding - Energie- en eiwitrijke adviezen bij vochtbeperking
Voeding - Energie- en eiwitrijke adviezen bij vochtbeperking Deze folder is bedoeld voor mensen die behandeld worden door een diëtist van Bernhoven. Eten is niet altijd vanzelfsprekend smakelijk en gezellig.
Nadere informatieVoeding en de oudere patiënt
Geriatrie / Voedingsteam Voeding en de oudere patiënt Goede voeding bij ouderen: problemen en tips Inleiding Ouder worden kan verschillende problemen met zich meebrengen. Zo kan onder andere de eetlust
Nadere informatieGoede voeding vóór een operatie
Goede voeding vóór een operatie Adviezen om uw conditie te verbeteren Inhoud Gewichtsverlies 3 Eiwitten 4 Calorieën 4 Vóór de opname 4 Gewichtsverloop 5 Meer informatie 5 Uw vragen 6 Notities 7 Een goede
Nadere informatieENERGIE- EN EIWITVERRIJKTE VOEDING
ENERGIE- EN EIWITVERRIJKTE VOEDING 436 Inleiding Eten is niet alleen lekker en gezellig, maar eten is ook goed voor ons. Door te eten krijgen we allerlei belangrijke voedingsstoffen binnen, zoals energie,
Nadere informatievoorkomen van ondervoeding bij ouderen ZorgSaam
voorkomen van ondervoeding bij ouderen ZorgSaam 1 2 VOORKOMEN VAN ONDERVOEDING BIJ OUDEREN Bij het bezoek op de polikliniek is u een aantal vragen gesteld over gewichtsverlies en uw eetlust. Hiermee wordt
Nadere informatieDiëtetiek Ondervoeding bij ziekte
Diëtetiek Ondervoeding bij ziekte Inleiding Als u ziek bent moet u extra op uw voeding letten. Net als bij zwaar werk of sport heeft het lichaam bij ziekte meer energie, eiwit en andere voedingsstoffen
Nadere informatieEnergie- en eiwitverrijkt dieetadvies
06-2017 875 Diëtetiek Informatienummer 088-459 7636 Werkdagen: 8.30 uur 17.00 uur Behandelend diëtist: Afspraken Bezoek polikliniek: Meldpunt Oost 03 Meldpunt West 07 Energie- en eiwitverrijkt dieetadvies
Nadere informatieVoedingsadvies bij een kaakfixatie. Diëtetiek
Voedingsadvies bij een kaakfixatie Diëtetiek Inleiding De arts heeft u doorverwezen naar de diëtist omdat u dun vloeibare voeding moet gebruiken. Dit boekje geeft u informatie over: waarom een dun vloeibare
Nadere informatieVoedingsadviezen na een Whipple-operatie
Voedingsadviezen na een Whipple-operatie Albert Schweitzer ziekenhuis september 2014 pavo 1127 Inleiding U heeft een Whipple-operatie gehad waarbij (een deel van) uw alvleesklier is verwijderd. Na de operatie
Nadere informatieEiwit- en energieverrijkt dieet
Eiwit- en energieverrijkt dieet 1 Inleiding Als gevolg van ziekte of na een operatie, is het mogelijk dat uw eetlust minder is. Voor een betere reactie op uw behandeling en een sneller herstel, is het
Nadere informatieVoedingsadviezen. Diëtetiek / Voedingsteam. Bij een energie- en eiwitverrijkt dieet. Energie en eiwit in de voeding
Diëtetiek / Voedingsteam Voedingsadviezen Bij een energie- en eiwitverrijkt dieet Inleiding Bij ziekte is extra aandacht nodig voor de voeding. Tevens is voor en na een operatie voldoende en goede voeding
Nadere informatieDeze folder is bedoeld voor mensen met COPD en bevat algemene informatie over de rol van voeding bij COPD.
COPD en voeding Deze folder is bedoeld voor mensen met COPD en bevat algemene informatie over de rol van voeding bij COPD. Wat is COPD? De afkorting COPD staat voor Chronic Obstructive Pulmonary Disease.
Nadere informatieEnergie- en eiwitverrijkt dieetadvies. Diëtetiek
Energie- en eiwitverrijkt dieetadvies Diëtetiek Inleiding Bij ernstig ondergewicht, na een grote operatie, na ernstig braken of langdurige diarree, door ziekte (zoals kanker) of bij decubitus (oftewel
Nadere informatieVoedingsadviezen. Diëtetiek / Voedingsteam. Bij COPD. Inleiding. Goede Voeding
Diëtetiek / Voedingsteam Voedingsadviezen Bij COPD Inleiding U heeft van uw arts vernomen dat u COPD heeft. Voeding kan een belangrijke bijdrage leveren om uw conditie te verbeteren. U heeft al informatie
Nadere informatieOndervoeding een zaak van gewicht
Ondervoeding een zaak van gewicht 2 Inleiding Ondervoeding door ziekte komt in het ziekenhuis veel voor. Daarom besteedt ook de Ommelander Ziekenhuis Groep, locatie Lucas hier extra aandacht aan onder
Nadere informatieBij ongewenst afvallen is het belangrijk verder gewichtsverlies te voorkomen en liefst weer enkele kilo s aan te komen.
Voeding tijdens ziekte Wie ziek is moet extra op zijn voeding letten. Net als bij zwaar werk of sport heeft het lichaam bij ziekte meer energie, eiwit en andere voedingsstoffen nodig dan normaal. Eten
Nadere informatieOndervoeding voor een operatie
1/5 Diëtetiek Ondervoeding voor een operatie Inleiding Wie ziek is en/of geopereerd wordt, moet extra op zijn voeding letten. Net als bij zwaar werk of sport heeft het lichaam bij ziekte/operatie meer
Nadere informatieWat kunt u doen bij ondervoeding?
Wat kunt u doen bij ondervoeding? Adviezen voor een energie- en eiwitrijke voeding Bronvermelding Deze folder is gemaakt door de afdeling diëtetiek van het UMC Utrecht: Wat kunt u doen bij ondervoeding?,
Nadere informatiePraktijk voor Fysiotherapie. Altijd in beweging
Praktijk voor Fysiotherapie Altijd in beweging In samenwerking met. Viola Gijzen, diëtist Mieke Verschuren/Marijke Sligchers, fysiotherapeuten Inhoud Inleiding Wat is COPD? COPD en dan? COPD en voeding
Nadere informatieSneller herstellen door beter te eten
Sneller herstellen door beter te eten Dieetbehandeling voor: Naam: Geboortedatum: Datum van afgifte: Naam diëtist: Telefoonnummer diëtist: Inhoudsopgave Klik op het onderwerp om verder te lezen. Wat kunt
Nadere informatieVoeding - Energie- en eiwitrijke adviezen bij longziekten
Voeding - Energie- en eiwitrijke adviezen bij longziekten Voor patiënten met (risico op) ondervoeding en specifieke voedingsproblemen bij longziekten Deze folder is bedoeld voor mensen die behandeld worden
Nadere informatieVoedingsadviezen na een maagresectie
Voedingsadviezen na een maagresectie Afdeling diëtetiek U heeft een maagoperatie ondergaan. Hierbij is (een gedeelte van) uw maag weggenomen. Door deze ingreep is uw spijsverteringskanaal veranderd. Deze
Nadere informatieEnergieverrijkte voeding na ontslag (inclusief advieslijst) Afdeling Diëtetiek IJsselland Ziekenhuis
Energieverrijkte voeding na ontslag (inclusief advieslijst) Afdeling Diëtetiek IJsselland Ziekenhuis Tijdens uw verblijf in ons ziekenhuis heeft u een energieverrijkte voeding gebruikt. In deze folder
Nadere informatieEnergie- en eiwitverrijkte voeding
Energie- en eiwitverrijkte voeding Wanneer is een energie- en eiwitverrijkte voeding nodig? Een energie-en eiwitverrijkte voeding is een voeding met extra veel calorieën en eiwitten en bedoeld voor mensen
Nadere informatieVoedingsadviezen na een buismaagoperatie
Voedingsadviezen na een buismaagoperatie Albert Schweitzer ziekenhuis april 2015 pavo 1125 Inleiding De diëtiste is bij u langs geweest om met u te bespreken waar u met uw eten en drinken rekening mee
Nadere informatieParkinsonismen Vereniging. Parkinson en Voeding
Parkinsonismen Vereniging Parkinson en Voeding Inhoudsopgave Inleiding 4 Gezonde voeding 5 Voeding en gebruik van Levodopa 5 Volle maag 5 Obstipatie 5 Eten van eiwitten 6 Adviezen bij het innemen van Levodopa
Nadere informatieEnergieverrijkte voeding vóór opname of operatie (inclusief advieslijst) Afdeling Diëtetiek IJsselland Ziekenhuis
Energieverrijkte voeding vóór opname of operatie (inclusief advieslijst) Afdeling Diëtetiek IJsselland Ziekenhuis Binnenkort wordt u in ons ziekenhuis geopereerd of om een andere reden opgenomen. Het is
Nadere informatieVoeding bij kaakreconstructie. Afdeling Mondziekten en Kaakchirurgie
Voeding bij kaakreconstructie Afdeling Mondziekten en Kaakchirurgie Gemalen voeding bij kaakreconstructie Na een chirurgische ingreep waarbij de kaak/kaken gereconstrueerd zijn, is het noodzakelijk dat
Nadere informatieEnergie- en eiwitverrijkt dieet. Diëtetiek
Energie- en eiwitverrijkt dieet Diëtetiek 1 Afdeling Diëtetiek Telefoon: 0591-69 12 57 Email: dietetiek@sze.nl 2 WAAROM EEN ENERGIE- EN EIWITVERRIJKT DIEET? Dit dieet is bestemd voor mensen waarbij ongewenst
Nadere informatiePATIËNTEN INFORMATIE. Ondervoeding. in het ziekenhuis Afdeling Diëtetiek
PATIËNTEN INFORMATIE Ondervoeding in het ziekenhuis Afdeling Diëtetiek Ondervoeding bij ziekte Ondervoeding door ziekte is in ziekenhuizen een veel voorkomend probleem. Ongeveer 1 op de 4 patiënten is
Nadere informatieDieetadviezen voor mensen met een colostoma
Dieetadviezen voor mensen met een colostoma Naam : Datum : Specialist : Diëtist : Telefoonnummer : o (0223) 69 69 16 o (0223) 69 69 27 o (0223) 69 62 81 o (0223) 69 63 29 1 Inhoud pag. 1. Inleiding...
Nadere informatieVoedingsadviezen. Diëtetiek / Voedingsteam. Bij decubitus. Inleiding. Decubitus
Diëtetiek / Voedingsteam Voedingsadviezen Bij decubitus Inleiding Voeding kan een belangrijke rol spelen bij het herstel van decubitus. Uw diëtist heeft u al voedingsadviezen gegeven. In deze brochure
Nadere informatieDieet bij een stent in de slokdarm/maag
VOEDING & DIEET Dieet bij een stent in de slokdarm/maag ADVIES Dieet bij een stent in de slokdarm/maag U hebt een stent in uw slokdarm of maag gekregen. Een stent is een buisje dat een holle gang open
Nadere informatieOndervoeding bij jongeren Eten = beter! Voeding werkt!
Ondervoeding bij jongeren Eten = beter! Voeding werkt! Diëtetiek WAAROM DEZE FOLDER? Tijdens de opname hier in het ziekenhuis, heeft de verpleegkunde je een aantal vragen gesteld over o.a. je eetlust en
Nadere informatieVoeding en COPD. Diëtetiek. Beter voor elkaar
Voeding en COPD Diëtetiek Beter voor elkaar 2 Voeding en COPD Inleiding Deze brochure is bedoeld voor mensen met COPD. De brochure bevat algemene informatie over de rol van voeding bij COPD. Indien u specifieke
Nadere informatieDieet bij een kaakfixatie
Dieet bij een kaakfixatie Informatie voor patiënten F0415-1011 juni 2013 Medisch Centrum Haaglanden www.mchaaglanden.nl MCH Antoniushove, Burgemeester Banninglaan 1 Postbus 411, 2260 AK Leidschendam 070
Nadere informatieDiëtetiek. Havenziekenhuis. Voeding en Herstel Polikliniek
Diëtetiek Voeding en Herstel Polikliniek Binnenkort wordt u opgenomen in het Havenziekenhuis. Tijdens het intakegesprek bent u gescreend op ondervoeding en daaruit blijkt dat er bij u een kans/risico op
Nadere informatiePATIËNTEN INFORMATIE. COPD en voeding
PATIËNTEN INFORMATIE COPD en voeding 2 PATIËNTENINFORMATIE Door middel van deze informatiefolder wil het Maasstad Ziekenhuis u informatie geven over de rol van voeding bij COPD. Indien u specifieke informatie
Nadere informatieOuderen en het risico op ondervoeding
06-2017 1099 Diëtetiek Informatienummer 088-459 7636 Werkdagen: 8.30 uur 17.00 uur Behandelend diëtist: Afspraken Bezoek polikliniek: Meldpunt Oost 03 Meldpunt West 07 Ouderen en het risico op ondervoeding
Nadere informatieEnergie- en eiwitrijke voeding
Energie- en eiwitrijke voeding U heeft het advies gekregen om een energie- en eiwitrijke voeding te gaan gebruiken, omdat u met uw huidige voeding te weinig voedingsstoffen binnen krijgt. Dit kan bijvoorbeeld
Nadere informatieVoorstellen. Wanneer naar de diëtist?
Voorstellen COPD Nut van goede voeding Aafke Hermsen, diëtist Karin Janssen-van Hemmen, kaderhuisarts astma/copd i.o. Agenda owanneer naar de diëtist? olichaamssamenstelling ogewichtsverandering onut van
Nadere informatieGoed eten en drinken in het CWZ
Goed eten en drinken in het CWZ Als u de laatste maand(en) onbedoeld bent afgevallen en/of een verminderde eetlust heeft (gehad) kan het zijn dat u risico loopt op een slechte voedingstoestand of dat u
Nadere informatieOngewild afvallen. Dietetiek. gemini-ziekenhuis.nl
Ongewild afvallen Dietetiek gemini-ziekenhuis.nl Inhoudsopgave Ziek zijn is topsport 3 Gewicht 3 Wat doet het Gemini Ziekenhuis aan ondervoeding? 3 Wat is uw score? 4 Wat is goed eten en drinken? 4 Drink
Nadere informatieGezonde voeding voor teamsporters
Gezonde voeding voor teamsporters Inleiding Door: Esther Verhoef en Puck Reckers Doel: Kennis vergroten goede voeding rondom trainingen/wedstrijden. Inhoud Presentatie Wat is voeding - Koolhydraten - Vetten
Nadere informatieBij ziekte hogere energiebehoefte
Inleiding Binnenkort wordt u opgeroepen voor een operatie. Om een voorspoedig herstel na de operatie te bevorderen is het belangrijk dat u voor de operatie een zo goed mogelijke conditie heeft. Een goede
Nadere informatieOndervoeding, wat nu? INFORMATIE EN PRAKTISCHE TIPS OVER ONDERVOEDING VOOR MEDEWERKERS, BEWONERS EN FAMILIE. Maartje is onderdeel van
Ondervoeding, wat nu? INFORMATIE EN PRAKTISCHE TIPS OVER ONDERVOEDING VOOR MEDEWERKERS, BEWONERS EN FAMILIE Maartje is onderdeel van Ondervoeding, wat nu? WAT KAN DE DIËTIST VOOR U BETEKENEN BIJ (DREIGENDE)
Nadere informatieADVIEZEN VOOR EEN ENERGIE- EN EIWITRIJKE VOEDING
ADVIEZEN VOOR EEN ENERGIE- EN EIWITRIJKE VOEDING U heeft een verhoogd risico op ondervoeding waardoor uw behoefte aan energie en eiwit is toegenomen. Inleiding Ondervoeding door ziekte, een behandeling
Nadere informatieEiwitbeperkt dieet. Over een eiwitbeperkt dieet. Almere, Dieetadvies voor: Eiwitbeperkt à gram eiwit per dag
Eiwitbeperkt dieet Almere, Dieetadvies voor: Eiwitbeperkt à gram eiwit per dag Natriumbeperkt à 2400 mg natrium per dag (6 gram zout) Over een eiwitbeperkt dieet U heeft het advies gekregen een eiwitbeperkt
Nadere informatieMet goede voeding op weg naar beterschap
Met goede voeding op weg naar beterschap Ondervoeding bij ziekte Tijdens ziekte kan de behoefte aan voedingsstoffen verhoogd zijn. Door het ziek zijn is de eetlust echter vaak verminderd, bent u misselijk
Nadere informatieRekenen met eiwitten. zorgorganisatie Norschoten Klaverweide 1, 3773 AW Barneveld. T
Rekenen met eiwitten zorgorganisatie Norschoten Klaverweide 1, 3773 AW Barneveld T 0342-40 40 00 info@norschoten.nl www.norschoten.nl Zelf aan de slag met eiwitten Om ondervoeding en/of sarcopentie tegen
Nadere informatieVoeding bij COPD Inleiding Wat is COPD? COPD en lichaamsgewicht
Voeding bij COPD Inleiding Deze brochure is bedoeld voor mensen met COPD. De brochure bevat algemene informatie over de rol van voeding bij COPD. De diëtist kan u zonodig specifieke informatie geven over
Nadere informatieEnergierijk voedingsadvies voor de operatie
Energierijk voedingsadvies voor de operatie Binnenkort wordt u opgenomen in het Havenziekenhuis voor een operatie. Tijdens het intakegesprek op de polikliniek bent u gescreend op ondervoeding en hieruit
Nadere informatieTips bij ondergewicht voor kinderen
1 Tips bij ondergewicht voor kinderen 1. Algemene voedingstips Neem meermaals per dag een kleine maaltijd. Zo kan je naast de drie hoofdmaaltijden ook nog enkele eetmomenten tussendoor voorzien. Zorg voor
Nadere informatieENERGIE- EN EIWITVERRIJKTE VOEDING
ENERGIE- EN EIWITVERRIJKTE VOEDING Inleiding Eten is niet alleen lekker en gezellig, maar eten is ook goed voor ons. Door te eten krijgen we allerlei belangrijke voedingsstoffen binnen, zoals energie,
Nadere informatieDietetiek. Het eiwitverrijkt en energieverrijkt dieet
Dietetiek Het eiwitverrijkt en energieverrijkt dieet Inleiding Een eiwitverrijkt en energieverrijkt dieet kan worden gebruikt bij ziekte, voor of na een operatie, bij gebrek aan eetlust of bij teveel ongewenst
Nadere informatieGoede voeding bij ziekte en herstel
Goede voeding bij ziekte en herstel Deze brochure is een uitgave van het Transmuraal Voedingsteam Gelderse Vallei Het belang van goede voeding bij ziekte en herstel Toch ondervoed? Als u ziek bent is het
Nadere informatieOndervoeding bij kinderen van 1 t/m 12 jaar Informatie voor ouders/verzorgers - Diëtetiek
Ondervoeding bij kinderen van 1 t/m 12 jaar Informatie voor ouders/verzorgers - Diëtetiek Beter voor elkaar 2 Inhoudsopgave Inleiding 4 Wat is ondervoeding? 4 Energie en eiwitten 5 Wekelijks wegen 6 Voldoende
Nadere informatieOngewild afvallen Diëtetiek.
Ongewild afvallen Diëtetiek www.nwz.nl Ziek zijn is topsport 3 Gewicht 3 Wat doet Noordwest aan ondervoeding? 3 Wat is uw score? 4 Wat is goed eten en drinken? 4 Drink voldoende 5 Weinig trek? 5 Wat kunt
Nadere informatieVoedingsadvies voor de 70-plusser
Voedingsadvies voor de 70-plusser Eten is niet alleen lekker en gezellig, maar vooral belangrijk! Voeding levert de energie en voedingsstoffen die het lichaam nodig heeft om te kunnen functioneren. Ouder
Nadere informatie