Deel 1: plenair deel met korte interviews en de vergelijking van Arnhemse corporaties

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Deel 1: plenair deel met korte interviews en de vergelijking van Arnhemse corporaties"

Transcriptie

1 Energiebesparing in de Arnhemse huursector Rondetafelgesprek tussen Arnhemse huurders, corporaties en gemeenteraad 6 oktober 2011, u, Bezoekerscentrum Sonsbeekpark. Versnelling van de energiebesparing in de Arnhemse huursector staat centraal bij het debat tussen Arnhemse huurders, corporaties en gemeenteraadsleden. Het tempo waarin huurwoningen energiezuiniger worden gemaakt, ligt laag. Hoe zorgen huurders, corporaties en gemeenteraad er samen voor dat huurwoningen sneller energiezuiniger worden gemaakt? Dit debat over knelpunten, kansen en oplossingen is georganiseerd door de Gelderse Milieufederatie (GMF) en heeft plaatsgevonden op donderdagavond 6 oktober. Het debat is het eerste in een serie van 10, in diverse grote steden in Nederland, waaronder Rotterdam en Amsterdam. Zie hiervoor de website Het programma van deze avond bestaat uit drie delen: 1. een plenair deel met korte interviews en een vergelijking van de Arnhemse corporaties op energiegebied; 2. workshops over knelpunten en oplossingen; 3. verdere afspraken. Hieronder een verslag. Deel 1: plenair deel met korte interviews en de vergelijking van Arnhemse corporaties Convenant als startpunt isolatie huursector Voorzitter Maurits Groen opent de avond. Hij geeft aan dat in de gebouwde omgeving nog veel energie valt te besparen: 40% van onze energieverbruik vindt plaats in onze gebouwde omgeving. De isolatie van de huursector staat aan het begin. Het renovatietempo van huurwoningen ligt op ongeveer 1% per jaar. Landelijk zijn er 2.4 miljoen sociale huurwoningen. Speciaal voor de huursector is over energiebesparing in 2008 een convenant tussen branchevereniging van de corporaties Aedes, de Woonbond en het voormalige ministerie van WWI afgesloten. Doelstelling is om in de periode in het 'gebouwgebonden' energieverbruik van huurwoningen (dwz gasverbruik voor verwarming) 20% CO2 te reduceren. Met isolerende maatregelen verminderen de woonlasten voor de huurder en gaat het wooncomfort er op vooruit. Door een minder tochtige woning en minder kou bij de ramen wordt het woonoppervlak als het ware groter. Je kunt je bank nu gewoon voor het raam zetten. Voordeel voor de huurder. Ook worden klimaat- en energiedoelstellingen van de gemeente voortvarender gerealiseerd. Na deze inleiding volgden enkele korte interviews met aanwezigen. Monitoring reduktie en isolatiemaatregelen Directeur Volkert Vintges van de GMF licht het doel van deze avond toe. Doel is meer energiebesparing te realiseren in de bestaande bouw. Slechts een beperkt deel van de energiebesparing in de huursector wordt gereliseerd in de bestaande bouw. Een belangrijk deel van de 20% reduktie wordt gerealiseerd door sloop gevolgd door nieuwbouw en verkoop. Daarom wil de GMF dat corporaties monitoren wat zij jaarlijks realiseren aan 1

2 labelstappen, CO2 reduktie en isolatiemaatregelen. Dat levert ook duidelijkheid voor huurders en de gemeenteraad. Op basis van de monitoring kan worden bepaald hoe men wil en kan versnellen.samen met de Woonbond doet de GMF een voorstel voor een monitor energiebesparing in de Arnhemse huursector. Huurders en raadsleden kunnen zien hoe elke corporatie het doet en wat hun gezamenlijke bijdrage is. Prestatieafspraken als kans De nieuwe prestatieafspraken (zgn partnerships) van de gemeente met de Arnhemse corporaties geven voor de komende 4 jaar ondermeer invulling aan energiebesparing. In de afspraken kunnen gemeente met corporaties afspreken hoeveel labelstappen en CO2 reduktie er jaarlijks wordt gerealiseerd. Hier ligt een kans om de doelstelling voor energiebesparing in de bestaande huurwoningen scherp te krijgen. Om de knelpunten, kansen en oplossingen te bespreken, brengt de GMF de drie partijen samen. Woonlastengarantie Woonbond Jaap van Leeuwen, energieconsulent bij de Woonbond, geeft aan dat het huidige tempo van de isolatie te laag ligt. Het convenant wordt met name door sloop gevolgd door nieuwbouw, ingevuld. Door de stijgende energieprijzen nemen de woonlasten voor de huurders in de energieonzuinige huurwoningen toe. Een zgn woonlastengarantie (ontwikkeld door de Woonbond) kan ervoor zorgen dat huurders een beperkte huurverhoging toestaan terwijl hun woonlasten niet stijgen. De beperkte huurverhoging wordt meer dan goed gemaakt door de daling van de energierekening. Door de beperkte huursverhoging kunnen corporaties meer woningen isoleren. Vivare begint met G-, F- en E-huurwoningen Directeur Ger Glezer van corporatie Vivare Stad (8000 Arnhemse huurwooningen) geeft aan dat zijn corporatie begint met het isoleren van de energieonzuinige huurwoningen. In een pilot van een renovatie van 100 huurwoningen afgelopen voorjaar lukte het niet om van de huurders een beperkte huurverhoging (met woonlastengarantie) te vragen. 70% van de huurders moet daarvoor toestemming geven. Was dit wel gelukt, dan was het investeringsbudget verdubbeld van 40 naar 80 miljoen euro. Voorzitter Maurits Groen vraagt of de voordelen wel voldoende zijn gecommuniceerd. Ger Glezer weet vooralsnog niet waarom de huurders niet meegingen. Het Energieplan van Vivare wordt binnenkort vastgesteld. Dan begint Vivare met renovatie van de eerste complexen. Doel is om bij deze energiezuinige complexen energielabel B te halen. De woonlasten zullen dan flink dalen is de verwachting. Prestatieafspraken quantificeren Luuk Broer, lid van de raadscommissie VROM voor de PvdA, geeft aan dat de Woonagenda dit voorjaar is vastgesteld. De Woonagenda is een actualisatie van de Woonvisie. Het is de opmaat voor de zgn Partnerships (Prestatieafspraken) die het college van B & W maakt met de afzonderlijke corporaties. In de Woonagenda heeft de raad energiebesparing als een van de drie prioriteiten aangegeven: de grootste winst qua energiebesparing is te behalen in de oude, bestaande woningvoorraad. Het motto 'bouwen, bouwen, bouwen' is omgezet in 'bouwen en beheren'. 2

3 Nadat B & W de prestatieafspraken heeft vastgesteld, wordt de gemeenteraad achteraf geinformeerd. Ook het zgn Bod van de Arnhemse corporaties aan B & W wordt dan bekend. De raad kan dan haar oordeel vellen over de doelstellingen van de energiebesparing. Doelstellingen dienen zo goed mogelijk te zijn gequantifceerd in te maken labelstappen en CO2 reduktie voor de komende 4 jaar. Onduidelijk is of huurdersverenigingen nog adviesrecht hebben op het Bod van de corporaties. Huurders willen gebruik maken van dit adviesrecht. Verkoop 500 niet-geisoleerde huurwoningen Job van der Plas,voorzitter van de huurdersraad van Woningstichting Ons Belang (WOB), geeft aan dat zijn corporatie 500 niet-geisoleerde huurwoningen (G-, F- en E- labels) zonder isolatie aan een marktpartij wil verkopen. WOB is een zgn niet-toegelaten corporatie en gedraagt zich als een commerciele verhuurder. De vraag is of de nieuwe verhuurder wel wil investeren in de aangekochte woningen. Isolatie van een complex is juist een kans. Het kan dan sneller en goedkoper. De voorzitter vraagt aan de drie aanwezige corporaties (Volkshuisvesting, Portaal Arnhem, Vivare Arnhem) of zij van de verkoop weten. Bij hen is hier niets van bekend. Job van der Plas vraagt aandacht van de raad voor dit probleem. Arnhemse corporaties langs de energiebesparingsmeetlat De Arnhemse corporaties zijn door de GMF wat betreft hun energiebeleid en de resultaten daarvan (voor zover bekend) onderling vergeleken. De vergelijking heeft op 10 onderwerpen plaatsgevonden. Maarten Visschers geeft een presentatie met toelichting. Ook worden goede voorbeelden van elders gepresenteerd. Vergelijking Bij de vergelijking zijn de conclusies ondermeer: Portaal Arnhem is de enige Arnhemse corporatie die haar energiebeleid verwoord in een officieel Energiebeleidsplan Resultaten van jaarlijkse monitoring van energielabelstappen en CO2 reduktie (voorzover uitgevoerd) worden niet actief gecommuniceerd. Volkshuisvesting heeft een interne memo over haar energiebeleid. Vivare komt binnenkort met een Energieplan. Portaal Arnhem en Vivare Arnhem hebben een duidelijke huurdersparticipatie met een huurdersvereniging en bewonerscommissies. Volkshuisvesting heeft geen huurdersvereniging, alleen bewonerscommissies. Van de drie grote corporaties heeft Portaal Arnhem de beste energetische kwaliteit (54% van de labels slechter dan C; Volkshuisvesting 70% slechter dan C; Vivare onbekend) Basiskwaliteit isolatiemaatregelen is bij de corporaties mager. Portaal heeft een zgn standaardkwaliteit bestaande uit dubbel glas, gezonde ventilatie en HR ketels. Volkshuisvesting heeft alleen dubbelglas. De basiskwaliteit van Vivare is niet bekend. Portaal Arnhem heeft de woningvoorraad op isolatiemaatregelen duidelijk doorgerekend en beschreven in het Energiebeleidsplan: 10% CO2 reduktie in bestaande bouw in Nieuwbouw en verkoop leveren 8% en 7%. Vivare en Volkshuisvesting hebben geen (duidelijke) informatie. 3

4 Portaal Arnhem en Vivare Arnhem geven een duidelijke programmering bij het isolatieprogramma aan. Portaal benoemt de wijken waar gerenoveerd wordt en Vivare doet eerst de wijken met de slechtste labels. Volkshuisvesting wil liever minder renoveren en meer via planmatig onderhoud doen. Beperkte huurverhoging/ woonlastengarantie. Portaal Arnhem wil dit bij pilots nog wel proberen; Vivare ziet er na vier pilots definitief van af; Volkshuisvesting wil 10 euro vragen als beperkte huursverhoging. Monitoring labelstappen en CO2 reduktie. Portaal is dit van plan (zie energiebeleidsplan). Bij Vivare is dit onbekend. Volkshuisvesting geeft genomen maatregelen aan in het jaarverslag 2010 (aantallen geplaatst dubbel glas, aantallen HR ketels en aantallen dakisolatie). Na 3 jaar landelijk convenant wordt de monitoring van de Arnhemse corporaties onvoldoende geacht. Investeringen: Vivare en Portaal hebben investeringen echt vastgesteld. Bij Volkshuisvesting zijn de investeringen budget-gestuurd (3 miljoen per jaar). Vivare heeft 40 miljoen voor de uitvoering van haar Energieplan uitgetrokken. Portaal Arnhem heeft tot 2018 een budget van ca 8 miljoen uitgetrokken. Isolatie vóór verkoop. Portaal past bij verkoop van bij VVE`s de standaardkwaliteit toe. Vivare vindt de verantwoordelijkheid bij de koper liggen. Bij Volkshuisvesting is dat niet duidelijk. Een van de belangrijke conclusies is dat er geen duidelijk zicht is op de resultaten en voortgang. Vandaar dat de GMF en de Woonbond een monitoring voorstellen (zie bijlage 1) Goede voorbeelden Corporaties Goede voorbeelden zijn er op het gebied van doelstellingen van corporaties. Of deze gerealiseerd worden moet nog blijken. Er zijn nog geen monitoringsgegevens (behalve bij Ymere, zie hieronder). Voorbeelden: Standvast Wonen Nijmegen (7000 huurwoningen) wil in de periode van gemiddeld energielabel D naar gemiddeld energielabel B. De geraamde investeringen bedragen 40 miljoen euro. Standvast vraagt een beperkte huursverhoging van huurders: 50% van de berekende daling van de maandelijkse gasrekening. Mocht de daling van de gasrekening na isolatie tegenvallen, dan wordt dit bijgesteld. De huurder gaat er qua woonlasten op vooruit. Wonion te Ulft (bij Doetinchem) wil in 2017 al haar 4000 huurwoningen minimaal op energielabel C hebben. In 2030 wil Wonion haar huurvoorraad energieneutraal hebben. Vanaf 2014 bouwt Wonion alleen nog maar energieneutrale huurwoningen. In 2011 heeft een eerste aanbesteding van een energieneutraal nieuwbouwcomplex plaatsgevonden. Corporatie Ymere ( huurwoningen in Amsterdam, Almere en Haarlem) houdt haar labelstappen in een monitor bij. Zij wil jaarlijks labelstappen maken. Dat houdt in dat de woningvoorraad er in 10 jaar gemiddeld één labelstap op vooruit gaat. In 2009 is de doelstelling van 5000 labelstappen gehaald. Goede voorbeelden gemeenteraden 4

5 Voorbeelden: gemeenteraad van Enschede wil in de periode dat elke huurwoning gemiddeld een labelstap van 1.5 verbetert. Energieonzuinige huurwoningen maken 2 labelstappen en relatiefzuinige huurwoningen één: gemiddeld 1.5. de gemeenteraad Amsterdam heeft in haar nieuwe Raamovereenkomst met de corporaties Bouwen aan de Stad 2) afgesproken dat jaarlijks minimaal labelstappen worden gemaakt. In 10 jaar totaal labelstappen. Amsterdam telt huurwoningen. Gemiddeld gaat de Amsterdamse huurvoorraad er dan 0.6 labelstappen op vooruit. De gemeenteraad van Nijmegen heeft B&W gevraagd in de prestatieafspraken isolatie voorafgaande aan verkoop vast te leggen evenals jaarlijkse monitoring van labelstappen en CO2 reduktie. Goede voorbeelden huurdersverenigingen Er zijn diverse voorbeelden van afspraken tussen corporaties en huurdersverenigingen over een beperkte huursverhoging met woonlastengarantie (zie Deel 2 programma: workshops 'Knelpunten en oplossingen' In drie workshops worden knelpunten en oplossingen besproken. Een workshop richt zich op de knelpunten & oplossingen voor corporaties, een voor de raad, en een voor huurders. Corporaties Jaap van Leeuwen (Woonbond) doet de terugkoppeling bij de workshop Corporaties. Jaap presenteert de volgende knelpunten en oplossingen: 1. Portaal Arnhem (manager vastgoed Alwin Nieuwenhuis) stelt dat de isolatie zonder huursverhoging financieel niet meer is te realiseren. Het 'meters maken' is moeilijk vol te houden. Als oplossing wordt voorgesteld in de komende 10 jaar met een beperkte huursverhoging (met woonlastengarantie) te werken. Communicatie over woonlastengarantie is daarbij van belang. 2. Wat betreft woningisolatie leeft er nog wel wantrouwen bij een deel van de huurders. Als oplossing wordt voorgesteld dat bewoners van complexen waar de isolatie succesvol is uitgevoerd, als een soort ambassadeur fungeren voor complexen waar isolatie nog moet plaatsvinden. De Woonbond kan worden betrokken bij het beoordelen van de voorstellen van de renovaties en de huurverhoging. 3. Als corporaties in 2030 een energieneutrale woningvoorraad willen hebben, dan moeten in de periode nog grotere slagen worden gemaakt. Als oplossing wordt voorgesteld om isolaties bij complexen die nog lang meegaan - in een keer goed uit te voeren. Nu wordt vaak een isolatie (van dak en muur) van cm aangelegd. Dat kan ook meteen cm zijn (bijvoorbeeld aan de buitenkant). 4. Investeringsruimte voor corporaties wordt kleiner als corporaties in de toekomst mee moeten betalen aan de huursubsidie. 5

6 Als oplossing wordt aangegeven het gezamenlijk inkopen om kostenvoordeel te halen. Ook bijvoorbeeld het gezamelijk inkopen van energie voor huurders. Dat kan nu al voor groene stroom via Daarbij is het ook goed om te kijken naar opwekking van duurzame energie (bijvoorbeeld inkoop van zonneboilers). Huurders Erik van Oostveen van het Huurdershuis Arnhem presenteert de knelpunten en oplossingen vanuit de huurders. 1. Er is nog onvoldoende goede voorlichting over de mogelijkheden en voordelen van isolatie. Als oplossingen wordt voorgesteld dat huurders, corporaties en gemeente gezamenlijk optreden. Ambassadeurs onder huurders kunnen de voordelen van het via een beperkte huursverhoging meebetalen, vertellen. De verbetering van het wooncomfort en daling van woonlasten zijn belangrijke voordelen. Bij onderhouds- en renovatieprojecten wordt al zgn 1 op 1 communicatie gegeven en met demonstratiewoningen (modelwoningen) gewerkt. Een kleine groep huurders wordt uitgenodigd om een gerenoveerde huurwoning te bezichtigen en over de aanpassingen (isolatiemaatregelen) in gesprek te gaan. Aanbevolen wordt om deze persoonlijke benadering uit te breiden:'ga langs de deuren'. Verder wordt aanbevolen duidelijkheid te geven over het energiebeleid, de doelstellingen en resultaten daarvan. 2. Door de bouwtechnische staat van de woning zijn niet alle isolatiemaatregelen mogelijk. Als een van de oplossingen wordt gezien het kennisdelen in de regio. 3. Huurders zien op tegen de overlast bij ingrijpende renovatie. Als oplossingen worden gezien het ondersteunen van huurders bij het inpakken van spullen en afdekken van meubilair (tegen stofoverlast). In Nijmegen ondersteunt de organisatie 2Switch huurders bij dit soort voorbereidingen. In Amsterdam is over dit soort voorbeelden een boek uitgegeven. 4. Huurders raken (nog) niet enthousiast over isolatie. Als oplossing wordt gezien isolatiemaatregelen en renovaties eerder aan te kondigen (duidelijkheid over programmering). Bij een nieuwe huurder (nieuw huurcontract) kan worden aangegeven wat er in de toekomst met de huurwoning gaat gebeuren. 5. Het initiatiefrecht van huurders wordt onvoldoende gewaardeerd. Oplossing is dit meer te waarderen. Een voorstel voor isolatie van een huurder kan als signaal voor een hele wijk dienen. Voorzitter Maurits Groen geeft het initiatief Nudge aan. Het is een consumentenplatform voor duurzame initiatieven, voor bewoners die zelf een initiatief willen beginnen. Aan huurders met goede isolatievoorstellen kan de corporatie voorrang geven in de planning. 6. Het ZAV-beleid (Zelf Aangebrachte Voorzieningen) wordt door corporaties ingeperkt. In slecht geisoleerde huurwoningen willen huurders graag zelf isolatiemaatregelen treffen. Als oplossing wordt gezien het meer gebruik laten maken van deze voorzieningen en andere wegen mogelijk maken (beloon goed gedrag). De aanpak van de 6

7 corporaties kan vernieuwender, juist ook op de korte termijn. Per type woning (per bouwjaar) worden energiemaatregelen aangegeven in een rapport van AgentschapNL. Er kan meer gebeuren dan de basis- cq standaardkwaliteit. Mogelijk kan er bij renovatie meer geinvesteerd worden in isolatie dan in nieuw interieur (nieuwe keuken, badkamer, wc). Maak goede keuzes (juist richting energiebesparing) binnen het beschikbare renovatiebudget. Aandacht wordt gevraagd voor nieuwe technieken zoals het toepassen van zonnecollectoren en zonnepanelen. Gemeenteraden Maarten Visschers geeft de knelpunten en oplossingsrichtingen aan vanuit de raad. 1. De Partnerships (prestatieafspraken) heeft de gemeenteraad gedelegeerd aan B &W. Uitgangspunt hiervoor is de Woonagenda Energiebesparing in de bestaande bouw heeft daarin prioriteit. De raad zal na vaststelling een oordeel vellen (keuze uit: fantastisch, voldoende, onvoldoende). Als oplossing wordt gezien de Partnerships goed te quantificeren en concrete doelstellingen te formuleren. Arnhem heeft in haar Klimaatprogramma een jaarlijkse energiebesparing van 3% opgenomen (en 7% duurzame energieopwekking). Jaarlijks 3% energiebesparing betekent 30% CO2 reduktie in de periode Dit is 10% meer dan de doelstelling van het landelijk convenant. Uitgaande van een gasverbruik van gemiddeld 3 ton CO2 per huurwoning, komt 30% CO2 reduktie overeen 1 ton CO2 per huurwoning in de convenantperiode van 10 jaar. Voor de Arnhemse huurwoningen betekent dit ongeveer ton CO2 reduktie in de convenant periode oftewel 3000 ton CO2 reduktie / jaar. Uitgaande van gemiddeld 1.5 labelstap per huurwoning in de convenantperiode bedraagt het totaal aantal labelstappen labelstappen, oftewel 4500 per jaar. 2. Het convenant 'Arnhem Energiestad' is dit voorjaar tussen gemeente en de sectoren afgesloten. Men acht het van belang voor de bestaande bouw in de huursector dit convenant concreet gestalte te geven. 3.Verkoop (uitponden) van niet-geisoleerde huurwoningen remt de verduurzaming. Het is de vraag of de koper de woning gaat isoleren. Voor de huurder die blijft zitten in het complex dat wordt verkocht, zal de verhuurder mogelijk niet snel isolatiemaatregelen nemen. Als oplossing wordt gesteld dat de corporatie zelf de maatschappelijke verantwoordelijkheid heeft om haar huurwoningen in een goede staat/ kwaliteit te verkopen. 4. De raad is niet geinformeerd over de voortgang van het energiezuiniger maken van de huurvoorraad van de diverse corporaties. En daarmee ook niet aan de bijdrage van de corporaties aan het klimaatprogramma. Als oplossing wordt gezien dat de corporaties de raad jaarlijks over hun individuele en gezamenlijke bijdrage aan het Arnhemse klimaatprogramma informeren. Het format voor monitoring dat de Woonbond en GMF hebben opgesteld kan hiervoor een bijdrage leveren (zie bijlage 1). 5. Een goed contact tussen huurders en politiek wordt van belang geacht. Hiervoor kan een huurdersplatform worden opgericht. Goede communicatie met huurders opbouwen, wordt erg belangrijk geacht. 7

8 6.Men doet de suggestie om keuzepakketten ten aanzien van isolatie aan te bieden. 7.Een deel van de huurders gaat wél en een deel gaat niet mee met een beperkte huurverhoging(met woonlastengarantie). Van belang is de communicatie op beide groepen af te stemmen (maatwerk). 8. Bij commerciele huurders en VVE`s wordt zeer weinig aan energiebesparing gedaan. Deel 3 programma: verdere afspraken De voorzitter vraagt aan de aanwezige partijen om gezamenlijk afspraken te maken. Corporaties De aanwezige corporaties Portaal Arnhem en Volkshuisvesting geven aan dat de interactie tussen corporaties en huurders sterker kan. Ook kan er meer aandacht zijn voor individuele pakketten voor isolatie. De adviezen van huurders komen niet altijd door. In dit kader is ook de Overlegwet relevant. Portaal Arnhem en Volkshuisvesting willen de monitor over de verbetering van de energetische kwaliteit van de huurvoorraad voor 2010 en 2011 (zie bijlage) invullen. Invullen van het jaar 2009 is niet mogelijk omdat in dat jaar het vaststellen van de labels is gewijzigd. Vanwege de landelijke monitoring vanuit branchevereniging Aedes (landelijke database SHAERE) zullen de Arnhemse corporaties deze gegevens toch al hebben. Afgesproken wordt dat in maart 2012 een nieuwe bijeenkomst plaatsvindt om de gegevens te bespreken. De ingevulde formats zullen vooraf naar de Woonbond en de GMF worden gestuurd. Gemeenteraad Luuk Broer (PvdA) geeft aan dat de gemeenteraad de Partnerships zal beoordelen op een quantitatieve doelstelling met betrekking tot energiebesparing. Deze doelstelling dient voldoende ambitieus te zijn. De gemeente heeft een stimulerende en coachende rol, een aanjaagfunctie. Voorzitter Maurits Groen vraagt of de doelstelling van labelstappen (1.5 labelstap per huurwoning in 10 jaar voor de Arnhemse huurwoningen) in de Prestatieafsparken zal staan. Dat zullen de raadsleden nog bespreken. Het convenant Arnhem Energiestad en het Klimaatprogramma Arnhem zijn belangrijke aanknopingspunten. Geld voor isolatie en investerinegn dient in de markt gezocht te worden, volgens Evert Vaartjes (VVD). Er kan meer geld uit de markt worden gehaald. De gemeente heeft daar geen regierol bij. De businesscase dient in de markt te worden opgelost. Verdubbelen van investeringsgeld (van 40 naar 80 miljoen bijvoorbeeeld) door een beperkte huursverhoging dient te worden mogelijk gemaakt. Marieke Overbeek en David Willemsen (Groenlinks) geven aan de overheid wél het vliegwiel moet zijn. Dit kan ook gebeuren door het oprichten van een duurzaam energiebedrijf (energiedienstencentrum). NUON gelden kunnen ook worden ingezet. 8

9 Huurders Fred Fonk (bewonerscommissie Monnikenhuizen van Portaal Arnhem) wordt gevraagd om zijn visie. Hij geeft aan dat hij niet namens de huurdersvereniging De Sleutel van Portaal Arnhem kan spreken over beleidszaken. Vanwege bestuurswisselingen is De Sleutel niet aanwezig. Hij kan dus geen uitspraak doen over het akkoord gaan met een beperkte huurverhoging (met woonlastengarantie) bij isolatiemaatregelen en renovatie. Het complex huurwoningen waar Fred woont is gerenoveerd voor een bedrag van euro. Het aantal genomen isolatiemaatregelen vindt hij gezien het totale budget van euro - beperkt. Ook zijn er weinig waterbesparende technieken toegepast (bijvoorbeeld een kleinere stortbak in de toilet). Alwin van Nieuwendijk van Portaal Arnhem geeft aan hier met hem over in gesprek te willen gaan. Wil een complex een second opinion over de energetische kwaliteit en te nemen maatregelen, dan kunnen de huurders de Energiebus van de Woonbond inschakelen. Zie De kosten bedragen 500 euro voor leden en 1000 euro voor niet-leden. Afsluiting door voorzitter Maurits Groen vraagt Volkert Vintges, directeur van de GMF, om een kort slotwoord. Volkert Vintges geeft aan dat communicatie tussen de partijen belangrijk is. Bij deze communicatie heeft ook de gemeente een belangrijke rol. Meer maatwerk is goed voor de onderlinge relaties. De serie van 10 debatten -waarvan Arnhem de eerste is wordt medio 2012 afgesloten met een landelijk slotdebat. Daarvoor is iedereen uitgenodigd. Een verslag van deze avond wordt iedereen toegezonden. Tot slot wijst hij er op dat de GMF ook werkt aan het ondersteunen van energiedienstenbedrijven. Binnenkort meer daarover. Maurits Groen bedankt mede namens de GMF - iedereen voor hun deelname en inbreng. Hij nodigt iedereen uit voor een drankje. Bijlage 1: Monitor Energiebesparing Huursector Arnhem Opzet monitor Energiebesparing Corporatie Geïnspireerd op de landelijke database SHAERE van brancheorganisatie Aedes stellen de GMF en de Woonbond voor om in de gemeente Arnhem voor de huursector ook een eigen monitor voor elke corporatie bij te houden. Omdat de corporaties uit Arnhem zeer waarschijnlijk al aan SHAERE deelnemen of gaan deelnemen, zal het voor hen betrekkelijk gemakkelijk zijn jaarlijks de gegevens voor Arnhem ter beschikking te stellen. Tabel I aantallen woningen en maatregelen Corporatie: Verslagjaar: 2010 Eind 2010 Verschil tov

10 Voorkomen labels in de woningvoorraad A+ A B C D E F G Aantal % Aantal % Aantal woningen (bestaande voorraad) waar energetische verbetering is uitgevoerd 1 maatregel of meer 2 of meer maatregelen Aantal maatregelen per type uitgevoerd in 2010 HR-ketel Dubbelglas Dak isolatie Spouwmuur-gevelisolatie Vloerisolatie Verversing Verkoop Sloop Nieuwbouw Wijziging woningvoorraad Tabel II indicatoren Besparing gebouwgebonden energieverbruik Reductie CO2-uitstoot Bestaande Verversing voorraad MJ/j % MJ/j % Ton CO2/j Totaal aantal bereikte labelstappen 10

11 Bijlage 2: jaarverslagen Arnhemse corporaties, onderdeel (gebouwgebonden) Energiebesparing Zie aparte Pdf 11

Verbetering energetische kwaliteit huurvoorraad in Gelderse steden 2014 en ambities voor 2020

Verbetering energetische kwaliteit huurvoorraad in Gelderse steden 2014 en ambities voor 2020 Verbetering energetische kwaliteit huurvoorraad in Gelderse steden 2014 en ambities voor 2020 Overzicht van de verbetering van de Energie-Index, isolatiegraad en het percentage energiezuinige ketels in

Nadere informatie

Aanpak energiebesparing woningvoorraad Portaal Nijmegen. 13 mei 2014 Stephan Huisman afdeling Strategie & Vastgoed Senior projectleider

Aanpak energiebesparing woningvoorraad Portaal Nijmegen. 13 mei 2014 Stephan Huisman afdeling Strategie & Vastgoed Senior projectleider Aanpak energiebesparing woningvoorraad Portaal Nijmegen 13 mei 2014 Stephan Huisman afdeling Strategie & Vastgoed Senior projectleider Wat loopt er allemaal? Duurzaamheid is: Energiebesparing Gezond wonen

Nadere informatie

Energiebesparing in de Leidse huursector

Energiebesparing in de Leidse huursector - Leiden - 2014 Rondetafel 26 juni Energiebesparing in de Leidse huursector Bert Bakker StookjerijkTrofee 2014 prijsuitreiking op slotbijeenkomst do avond 20 november te Utrecht Energieprestaties 2013

Nadere informatie

Stook je rijk 2014. Rondetafel Energiebesparing in de Helmondse huursector. 29 Oktober 2014

Stook je rijk 2014. Rondetafel Energiebesparing in de Helmondse huursector. 29 Oktober 2014 Stook je rijk 2014 Rondetafel Energiebesparing in de Helmondse huursector 29 Oktober 2014 Programma 19.00 uur Inloop 19.30 uur Opening en aanleiding 19.40 uur Presentatie Woonbond, Robert Willé 19.50 uur

Nadere informatie

ENERGIEZUINIG HUREN IN AMERSFOORT

ENERGIEZUINIG HUREN IN AMERSFOORT ENERGIEZUINIG HUREN IN AMERSFOORT Hoe krijgen we de sociale woningvoorraad energieneutraal in 2030 Terugblik en vooruitblik Donderdag 4 juni 2015 WELKOM! ACHTERGROND VAN DEZE AVOND Samenwerking van diverse

Nadere informatie

Agenda van de vergadering in Het Rode Hert van 16 april 2015

Agenda van de vergadering in Het Rode Hert van 16 april 2015 Agenda van de vergadering in Het Rode Hert van 16 april 2015 Hierbij wordt u uitgenodigd voor de openbare vergadering in Het Rode Hert van 16 april 2015 Datum: donderdag 16 april 2015 Aanvang: 19:00 Traject

Nadere informatie

Nieuwe woningwaarderingsstelsel. (puntenstelsel) en het energielabel

Nieuwe woningwaarderingsstelsel. (puntenstelsel) en het energielabel 19 april 2010, HBV Maaskant Nieuwe woningwaarderingsstelsel (puntenstelsel) en het energielabel Susan Huijbregts Campagnemedewerker energieteam Waarom energie besparen? Woonlasten verlagen (de afgelopen

Nadere informatie

Mitros heeft een nieuwe labelling. Ook Groen West heeft nieuwe energielabels en is het proces van monitoring pas gestart.

Mitros heeft een nieuwe labelling. Ook Groen West heeft nieuwe energielabels en is het proces van monitoring pas gestart. Rondetafel Stookjerijk Utrecht 25 september 2013 Woensdagavond 25 september vond de Utrechtse Ronde tafels met corporaties, raadsleden en huurdersverenigingen plaats. Doel van de avond was om gezamenlijk

Nadere informatie

Stookjerijk2015 Apeldoorn. Kansen huurdersparticipatie vanuit de nieuwe Woningwet. Vooroverleg met raadsleden, do 16 april, 19.00u

Stookjerijk2015 Apeldoorn. Kansen huurdersparticipatie vanuit de nieuwe Woningwet. Vooroverleg met raadsleden, do 16 april, 19.00u Stookjerijk2015 Apeldoorn Kansen huurdersparticipatie vanuit de nieuwe Woningwet Vooroverleg met raadsleden, do 16 april, 19.00u Onderdelen presentatie Doel Stookjerijk Beleid SER akkoord 2013 Actuele

Nadere informatie

StookjerijkTrofee 2014 prijsuitreiking op slotbijeenkomst donderdagavond 20 november te Utrecht

StookjerijkTrofee 2014 prijsuitreiking op slotbijeenkomst donderdagavond 20 november te Utrecht StookjerijkTrofee 2014 prijsuitreiking op slotbijeenkomst donderdagavond 20 november te Utrecht Stookjerijk 2014 Rondetafel Energiebesparing in de Haarlemse huursector Systematiek energielabels Waar gaat

Nadere informatie

Energiebesparing! Waarom Energielabel en WWS Woonlastenwaarborg Pilot Noord

Energiebesparing! Waarom Energielabel en WWS Woonlastenwaarborg Pilot Noord 18 mei 2010, Stichting Huurdersraad Spijkenisse Energiebesparing! Waarom Energielabel en WWS Woonlastenwaarborg Pilot Noord Jaap van Leeuwen Energieconsulent Nederlandse Woonbond Waarom energie besparen?

Nadere informatie

Verslag Rondetafel Helmondse huurders, corporaties en raad Samen verder met energiebesparing in de Helmondse huursector

Verslag Rondetafel Helmondse huurders, corporaties en raad Samen verder met energiebesparing in de Helmondse huursector Verslag Rondetafel Helmondse huurders, corporaties en raad Samen verder met energiebesparing in de Helmondse huursector Woensdag 29 oktober, 19.00 uur zaal open, 19.30 uur start Gemeentehuis Helmond, Raadszaal,

Nadere informatie

Doelstelling en doelgroep

Doelstelling en doelgroep klimaat op maat Klimaat op maat Het klimaat verandert en de olievoorraden raken langzaamaan op. Dat laatste betekent concreet dat de energieprijzen naar verwachting flink stijgen in de komende decennia.

Nadere informatie

Energiebesparing in de Leidse huursector: bundeling van krachten

Energiebesparing in de Leidse huursector: bundeling van krachten Ronde tafel Leiden 26 juni 2014 Energiebesparing in de Leidse huursector: bundeling van krachten VERSLAG Inhoud 1. Introductie 2. Interview met Alex Ouwehand, directeur Natuur en Milieufederatie Zuid-Holland

Nadere informatie

Effecten Amsterdamse labelstappensubsidie t.b.v. Leerkring 27 juni rol van de bewoners bij renovatie van woningvoorraad naar energieneutraal

Effecten Amsterdamse labelstappensubsidie t.b.v. Leerkring 27 juni rol van de bewoners bij renovatie van woningvoorraad naar energieneutraal Effecten Amsterdamse labelstappensubsidie t.b.v. Leerkring 27 juni 2018 - rol van de bewoners bij renovatie van woningvoorraad naar energieneutraal Jurriaan Kooij Inhoud presentatie Introductie van de

Nadere informatie

Rotterdam. Stook je rijk 2015. Monitoring Energiebesparing Huursector

Rotterdam. Stook je rijk 2015. Monitoring Energiebesparing Huursector Rotterdam Stook je rijk 2015 Monitoring Energiebesparing Huursector 9-10-2015 Inhoud Nieuwe Woningwet per 1 juli 2015 Doelstellingen landelijke Energieakkoord Stand van Zaken in Nederland Rotterdamse doelstellingen

Nadere informatie

'Nijmeegs Klimaatkaravaan-debat 'Minder energielasten voor huurders'

'Nijmeegs Klimaatkaravaan-debat 'Minder energielasten voor huurders' 'Nijmeegs Klimaatkaravaan-debat 'Minder energielasten voor huurders' Op donderdagavond 5 november 2009 heeft in Nijmegen het debat 'Minder energielasten voor huurders' plaatsgevonden. Dit debat over energiebesparing

Nadere informatie

Woningcorporaties scoren slecht op verduurzaming

Woningcorporaties scoren slecht op verduurzaming Woningcorporaties scoren slecht op verduurzaming In 2020 moeten de huizen van alle woningcorporaties gemiddeld energielabel B hebben, een belofte van koepelorganisatie Aedes. Vooral in de Randstad liggen

Nadere informatie

ENERGIE BESPARING IN DE AMERSFOORTSE HUURSECTOR

ENERGIE BESPARING IN DE AMERSFOORTSE HUURSECTOR ENERGIE BESPARING Energiebesparing huurwoningen Amersfoort terugblik en vooruitblik Donderdag 16 oktober 2014 WELKOM! IN DE UTRECHTSE HUURSECTOR ACHTERGROND VAN DEZE AVOND www.stookjerijk.nl Samenwerking

Nadere informatie

Energiebesparing in onze huurwoning. ALV De Klink 5 april 2016. Maarten Visschers Gelderse Natuur en Milieufederatie/ Stookjerijk

Energiebesparing in onze huurwoning. ALV De Klink 5 april 2016. Maarten Visschers Gelderse Natuur en Milieufederatie/ Stookjerijk Energiebesparing in onze huurwoning ALV De Klink 5 april 2016 Maarten Visschers Gelderse Natuur en Milieufederatie/ Stookjerijk Onderwerpen Lustrumjaar Stookjerijk Nieuwe Nijmeegse prestatieafspraken Verbetering

Nadere informatie

Top 10 aanbevelingen voor groene prestatieafspraken in de sociale huursector

Top 10 aanbevelingen voor groene prestatieafspraken in de sociale huursector Top 10 aanbevelingen voor groene prestatieafspraken in de sociale huursector juni 2018 Vergroening prestatieafspraken Jaarlijks wordt de Stookjerijk Trofee voor de groenste (meest duurzame) prestatieafspraken

Nadere informatie

Verbetering energieprestatie: een zaak van kleine stapjes?

Verbetering energieprestatie: een zaak van kleine stapjes? Verbetering energieprestatie: een zaak van kleine stapjes? Nico Nieboer 3 november 2015 Delft University of Technology Challenge the future Inleiding Presentatie uitkomsten onderzoek naar verbetering energieprestatie

Nadere informatie

Zou u bijgaande brief willen doorsturen naar uw fracties? De brief bevat aanbevelingen voor de verkiezingsprogramma s van de partijen in uw gemeente.

Zou u bijgaande brief willen doorsturen naar uw fracties? De brief bevat aanbevelingen voor de verkiezingsprogramma s van de partijen in uw gemeente. From: Lugt, Arjen van der Sent: donderdag 17 augustus 2017 8:56:15 To: OW-Info Cc: Subject: FW: energiebesparing in de huursector als onderwerp in uw verkiezingsprogramma Attachments: Brief 16082017

Nadere informatie

Stook je rijk 2013. Rondetafel Energiebesparing in de Eindhovense huursector. 25 april 2013

Stook je rijk 2013. Rondetafel Energiebesparing in de Eindhovense huursector. 25 april 2013 Stook je rijk 2013 Rondetafel Energiebesparing in de Eindhovense huursector 25 april 2013 Programma 19.30 uur Inloop 19.45 uur Opening en aanleiding 19.55 uur Vergelijking Eindhovense corporaties 2012

Nadere informatie

Rapportage Energiezuinige Woningen

Rapportage Energiezuinige Woningen Rapportage Energiezuinige Woningen Start peiling : 21 mei 2013 Einde peiling : 3 juni 2013 Aantal uitnodigingen tot deelname : circa 150 Aantal deelnemers peiling : 58 Respons : circa 30% Amersfoort, juli

Nadere informatie

Verslag conferentie Amsterdam Winterklaar? 1 maart 2012

Verslag conferentie Amsterdam Winterklaar? 1 maart 2012 Verslag conferentie Amsterdam Winterklaar? 1 maart 2012 Milieucentrum Amsterdam (MCA) en Amsterdams Steunpunt Wonen (ASW) organiseren samen een conferentie over energiebesparing in de Amsterdamse huursector.

Nadere informatie

Energiebesparing in de Nijmeegse huursector

Energiebesparing in de Nijmeegse huursector Energiebesparing in de Nijmeegse huursector Op donderdagavond 20 juni vond in de Lindenberg te Arnhem de bijeenkomst Energiebesparing in de Nijmeegse huursector plaats. Corporaties, huurders en gemeenteraadsleden

Nadere informatie

Achtergrondinformatie Woonsymposium WONEN IN STAD.NL SESSIE DUURZAAMHEID

Achtergrondinformatie Woonsymposium WONEN IN STAD.NL SESSIE DUURZAAMHEID Achtergrondinformatie Woonsymposium WONEN IN STAD.NL SESSIE DUURZAAMHEID donderdag 19 maart 2015 Duurzaamheid Duiding en context Groningen heeft de ambitie om in 2035 een energieneutrale stad te zijn.

Nadere informatie

Rapportage Energiebus. BC Kleine Jan, Huizen

Rapportage Energiebus. BC Kleine Jan, Huizen Rapportage Energiebus BC Kleine Jan, Huizen Type woningen: 54 eengezinswoningen met een oppervlak van 100 m2. Bouwjaar: 1957 Op verzoek van: Bewonerscommissie Verhuurder: De Alliantie Datum bezoek: 21-6-2013

Nadere informatie

SUGGESTIES VOOR INHOUD PRESTATIE-AFSPRAKEN. TUSSEN GEMEENTE en WONINGCORPORATIES en HUURDERS

SUGGESTIES VOOR INHOUD PRESTATIE-AFSPRAKEN. TUSSEN GEMEENTE en WONINGCORPORATIES en HUURDERS SUGGESTIES VOOR INHOUD PRESTATIE-AFSPRAKEN TUSSEN GEMEENTE en WONINGCORPORATIES en HUURDERS Colofon Meer informatie over mogelijke ondersteuning op de verschillende onderwerpen: Ieke Benschop, NMU (i.benschop@nmu.nl;

Nadere informatie

Energiebesparing in de Arnhemse huursector

Energiebesparing in de Arnhemse huursector Energiebesparing in de Arnhemse huursector Op donderdagavond 18 april heeft in bezoekerscentrum Sonsbeek te Arnhem de bijeenkomst Energiebesparing in de Arnhemse huursector plaatsgevonden. Corporaties,

Nadere informatie

Presentatie Monitoring Energiebesparing Huursector Rotterdam

Presentatie Monitoring Energiebesparing Huursector Rotterdam Verslag Stookjerijk Rotterdam 2014 9 oktober 2014 Suzanne Mulder, debatleider van deze avond, heet iedereen welkom. Zij licht het programma toe en interviewt Emile van Rinsum, directeur van het Rotterdams

Nadere informatie

Rekenkamer Metropool Amsterdam T.a.v. de heer J. de Ridder Postbus 202 1000 AE Amsterdam

Rekenkamer Metropool Amsterdam T.a.v. de heer J. de Ridder Postbus 202 1000 AE Amsterdam pagina 1 / 5 Rekenkamer Metropool Amsterdam T.a.v. de heer J. de Ridder Postbus 202 1000 AE Amsterdam Datum: 15 maart 2016 Kenmerk: 201/0007, JvdV Archiefnummer: 5.90/3 Betreft: Bestuurlijke Reactie op

Nadere informatie

Overeenkomst uitvoering energiebesparende maatregelen

Overeenkomst uitvoering energiebesparende maatregelen Overeenkomst uitvoering energiebesparende maatregelen Stichting Woningbouw Slochteren, Stichting Bewonersraad Slochteren 1. Doelstelling, aanpak en reikwijdte 1.1 De overeenkomst richt zich op het bereiken

Nadere informatie

JAARGANG 14 NUMMER 4 - DECEMBER 2008 1

JAARGANG 14 NUMMER 4 - DECEMBER 2008 1 JAARGANG 14 NUMMER 4 - DECEMBER 2008 1 STEDELIJK OVERLEG KOMMISSIES BO-EX Secretariaat Wittevrouwensingel 1 3581 GA Utrecht tel: 030-2361 812 www.stokachterdedeur.nl e-mail: stok@stade.nl INHOUD VAN DIT

Nadere informatie

SUGGESTIES VOOR INHOUD PRESTATIE-AFSPRAKEN. TUSSEN GEMEENTE en WONINGCORPORATIES en HUURDERS

SUGGESTIES VOOR INHOUD PRESTATIE-AFSPRAKEN. TUSSEN GEMEENTE en WONINGCORPORATIES en HUURDERS SUGGESTIES VOOR INHOUD PRESTATIE-AFSPRAKEN TUSSEN GEMEENTE en WONINGCORPORATIES en HUURDERS Colofon Meer informatie over mogelijke ondersteuning op de verschillende onderwerpen: Ieke Benschop, NMU (i.benschop@nmu.nl;

Nadere informatie

Slotbijeenkomst Stookjerijk 2014 Energiebesparing in de huursector

Slotbijeenkomst Stookjerijk 2014 Energiebesparing in de huursector Slotbijeenkomst Stookjerijk 2014 Energiebesparing in de huursector 12 rondetafels Stookjerijk 2014 Onderwerpen Monitoring voortgang met rekenmodel Shaere Opgaven Energieakkoord Resultaten voortgang energiebesparing

Nadere informatie

Woonlastenbeleid en concrete aanpak energieprojecten. Onno van Rijsbergen

Woonlastenbeleid en concrete aanpak energieprojecten. Onno van Rijsbergen Woonlastenbeleid en concrete aanpak energieprojecten Onno van Rijsbergen Adviseur woningkwaliteit Woonbond Kennis en Adviescentrum 1 Nederlandse Woonbond De Woonbond bespaart Energiebus Energielijn Second

Nadere informatie

ENERGIE-ZUINIG HUREN IN DE STAD UTRECHT

ENERGIE-ZUINIG HUREN IN DE STAD UTRECHT ENERGIE-ZUINIG HUREN IN DE STAD UTRECHT VAN DOM-STAD NAAR NOM-STAD? Hoe krijgen we de sociale woningvoorraad energieneutraal in 2030? Dinsdag 26 mei 2015 WELKOM! LANDELIJK Convenant uit 2012; Woonbond,

Nadere informatie

Verslag Stook je rijk Den Haag 2014

Verslag Stook je rijk Den Haag 2014 Verslag Stook je rijk Den Haag 2014 Dinsdag 14 oktober 2014 Inhoud Introductie Interview met Alex Ouwehand, directeur Natuur en Milieufederatie Zuid-Holland Sociaal energiebeleid, Suzanne Schuitemaker,

Nadere informatie

Rapportage SHAERE 2012

Rapportage SHAERE 2012 Voor u ligt de benchmarkrapportage SHAERE 2012. Deze rapportage beschrijft de voortgang van de verbetering van de Energie Index (EI) van corporatiewoningen in 2012. Wat is SHAERE? SHAERE (Sociale Huursector

Nadere informatie

Energiebesparing. Handleiding en stappenplan voor huurdersorganisaties

Energiebesparing. Handleiding en stappenplan voor huurdersorganisaties Energiebesparing Handleiding en stappenplan voor huurdersorganisaties Eerste druk, november 2007 ENERGIEBESPARING Handleiding en stappenplan voor huurdersorganisaties Eerste druk, november 2007 2007, Nederlandse

Nadere informatie

Tweede Kamer akkoord met wetsvoorstel energieprestatievergoeding voor nul-op-de-meter-woning

Tweede Kamer akkoord met wetsvoorstel energieprestatievergoeding voor nul-op-de-meter-woning Regelingen en voorzieningen CODE 4.1.7.90 Tweede Kamer akkoord met wetsvoorstel energieprestatievergoeding voor nul-op-de-meter-woning bronnen aedes.nl, Kamer neemt wetsvoorstel energieprestatievergoeding

Nadere informatie

MEDEDELING AAN DE RAAD

MEDEDELING AAN DE RAAD MEDEDELING AAN DE RAAD Aan: In afschrift aan: Van: Datum: Onderwerp: Registratienr.: Zaaknr.: Bijlage(n): De gemeenteraad De buitengewone leden van de gemeenteraad Wethouder G.J.W. Toonen 14 augustus 2013

Nadere informatie

Verslag Energiebesparing in de Nijmeegse huursector

Verslag Energiebesparing in de Nijmeegse huursector Verslag Energiebesparing in de Nijmeegse huursector Project Stookjerijk2014 13 mei 2014 Inhoud: 1. Interview met Volkert Vintges, directeur GNMF 2. Sociaal huurbeleid, Pepijn Binkhorst van de Woonbond

Nadere informatie

ENERGIE-ZUINIG HUREN IN DE STAD UTRECHT

ENERGIE-ZUINIG HUREN IN DE STAD UTRECHT ENERGIE-ZUINIG HUREN IN DE STAD UTRECHT VAN DOM-STAD NAAR NOM-STAD? Hoe krijgen we de sociale woningvoorraad energieneutraal in 2030? Dinsdag 26 mei 2015 WELKOM! LANDELIJK Convenant uit 2012; Woonbond,

Nadere informatie

Rapportage energiebesparingsmonitor SHAERE 2013

Rapportage energiebesparingsmonitor SHAERE 2013 27 maart 2014 Rapportage energiebesparingsmonitor SHAERE 2013 Aedes vereniging van woningcorporaties Publicaties Postbus 29121, 2509 AC Den Haag 088 233 37 00 E-mail publicaties@aedes.nl 2/14 Inhoud Inleiding

Nadere informatie

Verslag Stook je rijk Den Haag 2015

Verslag Stook je rijk Den Haag 2015 Verslag Stook je rijk Den Haag 2015 Maandag 9 november 2015 Inhoud - Introductie - Interview met Alex Ouwehand, directeur Natuur en Milieufederatie Zuid-Holland - Betaalbaarheid en energiebesparing bij

Nadere informatie

Bespaar op energie én uw woonlasten samen met Woonpartners

Bespaar op energie én uw woonlasten samen met Woonpartners ENERGIE ZUINIGER WONEN! Bespaar op energie én uw woonlasten samen met Woonpartners 1 Energiebesparingsproject Energie besparen is een zaak van iedereen. Daarom investeert Woonpartners samen met haar huurders

Nadere informatie

Verduurzaming 39 woningen Seringenlaan

Verduurzaming 39 woningen Seringenlaan Verduurzaming 39 woningen Seringenlaan Duurzaamheid Voor huurders: Beperking van energie voor een aangenaam binnenklimaat. Betaalbare woonlasten. Maatschappelijk: Zorgen voor een leefbare en duurzame woonomgeving.

Nadere informatie

Verslag slotbijeenkomst Stookjerijk 2014 20 november 2014, 18.30u- 2030u, Zaalverhuur7 in Utrecht

Verslag slotbijeenkomst Stookjerijk 2014 20 november 2014, 18.30u- 2030u, Zaalverhuur7 in Utrecht Verslag slotbijeenkomst Stookjerijk 2014 20 november 2014, 18.30u- 2030u, Zaalverhuur7 in Utrecht Welkomstwoord door Michel Jehae Avondvoorzitter en debatleider Michel Jehae heet iedereen van harte welkom

Nadere informatie

Concept second opinion voor de Schaepmanstraat, Katwijk

Concept second opinion voor de Schaepmanstraat, Katwijk Concept second opinion voor de Schaepmanstraat, Katwijk Geert-Jan Persoon Adviseur woningkwaliteit Vereniging Nederlandse Woonbond Nieuwe Achtergracht 17 1018 XV Amsterdam 020-5517784 www.woonbond.n www.bespaarenergiemetdewoonbond.nl

Nadere informatie

Kernboodschappen Woningcorporaties Nederland dicht bij huis

Kernboodschappen Woningcorporaties Nederland dicht bij huis Kernboodschappen Woningcorporaties Nederland dicht bij huis Oktober 2014 Thema 1 Goed wonen en een goede dienstverlening We vinden het in Nederland normaal dat iedereen goed kan wonen. Maar niet iedereen

Nadere informatie

Energiecafé beleid en stand van zaken. Huurders Holland Rijnland

Energiecafé beleid en stand van zaken. Huurders Holland Rijnland Energiecafé Energie in prestatie afspraken Huurders Holland Rijnland 7 september 2016 Oegstgeest Energiecafé beleid en stand van zaken Huurders Holland Rijnland Jaap van Leeuwen, Siem Goede Energieteam

Nadere informatie

ENERGETISCHE VERBETERINGSMAATREGELEN IN DE SOCIALE HUURSECTOR ENKELE UITKOMSTEN VAN DE SHAERE-MONITOR 2010-2013

ENERGETISCHE VERBETERINGSMAATREGELEN IN DE SOCIALE HUURSECTOR ENKELE UITKOMSTEN VAN DE SHAERE-MONITOR 2010-2013 ENERGETISCHE VERBETERINGSMAATREGELEN IN DE SOCIALE HUURSECTOR ENKELE UITKOMSTEN VAN DE SHAERE-MONITOR 2010-2013 1 WAT IS DE SHAERE-MONITOR? In de afgelopen jaren zijn allerlei initiatieven ontplooid om

Nadere informatie

u kunt er niet omheen

u kunt er niet omheen EPA-W Advies Het energielabel: u kunt er niet omheen Eigenaren van woningen zijn bij de verkoop of verhuur verplicht om een Energielabel te overhandigen aan de koper of huurder. Als erkend EPA-W Adviseur

Nadere informatie

Advies BAG Duurzaamheid en betaalbaarheid. Portaal Utrecht. mei 2012 John van Veen senior adviseur Woonbond Kennis- en Adviescentrum

Advies BAG Duurzaamheid en betaalbaarheid. Portaal Utrecht. mei 2012 John van Veen senior adviseur Woonbond Kennis- en Adviescentrum 1 BAG Duurzaamheid en betaalbaarheid Portaal Utrecht 1 mei 2012 John van Veen senior adviseur Woonbond Kennis- en centrum Inleiding Op 4 april jongstleden is een groep van veertien huurders van Portaal

Nadere informatie

1. Energiebesparing in de Alkmaarse huursector

1. Energiebesparing in de Alkmaarse huursector Bijlage 1. Verslagen Rondetafelbijeenkomsten Stookjerijk 2014 1. Energiebesparing in de Alkmaarse huursector Project Stook Je Rijk. Alkmaar, 3 juni 2014 Inhoud verslag: 1. Interview met Juriaan Jansen,

Nadere informatie

Samenvattend overzicht bod corporaties reactie gemeente

Samenvattend overzicht bod corporaties reactie gemeente Samenvattend overzicht bod corporaties reactie gemeente In deze bijlage wordt per thema aangegeven wat gezamenlijk en daarnaast wat afzonderlijk door de corporaties dan wel de gemeente (aanvullend) is

Nadere informatie

Energiebesparing in de huursector van Wageningen en Ede

Energiebesparing in de huursector van Wageningen en Ede Energiebesparing in de huursector van Wageningen en Ede Op donderdagavond 16 mei heeft in het Stadsatelier Ons-Huis te Wageningen de bijeenkomst Energiebesparing in de huursector van Wageningen en Ede

Nadere informatie

Achtergrondinformatie Woonsymposium WONEN IN STAD.NL SESSIE BETAALBAAR- HEID

Achtergrondinformatie Woonsymposium WONEN IN STAD.NL SESSIE BETAALBAAR- HEID Achtergrondinformatie Woonsymposium WONEN IN STAD.NL SESSIE BETAALBAAR- HEID donderdag 19 maart 2015 BETAAL- BAARHEID Groningen is de jongste stad van Nederland. Van de totaal circa 200.000 inwoners zijn

Nadere informatie

BETAALBAARHEID EN ENERGIEBESPARING

BETAALBAARHEID EN ENERGIEBESPARING BETAALBAARHEID EN ENERGIEBESPARING Dilemma s en (on)mogelijkheden Henk Heeger (Havensteder en OTB, TU DELFT) 12 november 2014 13-11-2014 1 INLEIDING Voorstellen Henk Heeger: werkt zowel bij het OTB (TU-Delft)

Nadere informatie

SAVE. - Verbeterd wooncomfort, lagere woonlasten -

SAVE. - Verbeterd wooncomfort, lagere woonlasten - SAVE - Verbeterd wooncomfort, lagere woonlasten - Introductie 1 Doelstelling SAVE 2 Proces a b c Communicatie met bewoners Woonlastenmodel Energie index SAVE SAmen VErduurzamen Doelstelling: (1) Woningen

Nadere informatie

Deelplan 5 Geeren-Zuid 1. Resultaten onderzoek NOM-ready 2. Voorstel geriefverbeteringen 3. Sociaal plan 4. Website 5. Voorlopige planning

Deelplan 5 Geeren-Zuid 1. Resultaten onderzoek NOM-ready 2. Voorstel geriefverbeteringen 3. Sociaal plan 4. Website 5. Voorlopige planning Deelplan 5 Geeren-Zuid 1. Resultaten onderzoek NOM-ready 2. Voorstel geriefverbeteringen 3. Sociaal plan 4. Website 5. Voorlopige planning Vastgoedontwikkeling, Marieke Keyzer, 23-11-2015 Inhoud presentatie

Nadere informatie

Verduurzaming woningportefeuille: de woonbundel. 4 maart 2013

Verduurzaming woningportefeuille: de woonbundel. 4 maart 2013 Verduurzaming woningportefeuille: de woonbundel 4 maart 2013 Verduurzamingsambitie woningcorporaties onder druk Het belang van verduurzaming van het corporatiebezit wordt erkend: Convenant Energiebesparing

Nadere informatie

Verslag Rondetafel Energiebesparing in de huursector in Zwolle

Verslag Rondetafel Energiebesparing in de huursector in Zwolle Verslag Rondetafel Energiebesparing in de huursector in Zwolle Plaats: Dominicanenklooster, Assendorperstraat 29, Zwolle Datum: Woensdag 12 juni 2013 Programma 1. Welkomstwoord 2. Korte interviewronde

Nadere informatie

Het voordeel voor de klant berekenen bij Energiebesparende voorzieningen

Het voordeel voor de klant berekenen bij Energiebesparende voorzieningen Aangeboden door: Het voordeel voor de klant berekenen bij Energiebesparende voorzieningen Rob Timmermans MFP Het klimaatakkoord Is het van belang hoe jouw klant denkt over het klimaatakkoord? De meeste

Nadere informatie

CONVENANT ENERGIEBESPARING HUURSECTOR. 28 juni 2012

CONVENANT ENERGIEBESPARING HUURSECTOR. 28 juni 2012 CONVENANT ENERGIEBESPARING HUURSECTOR 28 juni 2012 Partijen: 1. De Minister voor Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, te dezen handelend als bestuursorgaan; hierna te noemen het Ministerie ; 2. Aedes

Nadere informatie

Verslag Energiebesparing in de Eindhovense huursector

Verslag Energiebesparing in de Eindhovense huursector Verslag Energiebesparing in de Eindhovense huursector 25 april, 19.30-22.00u, gemeentehuis Eindhoven Opening Avondvoorzitter Michel Jehae opent de bijeenkomst, heet iedereen van harte welkom en licht het

Nadere informatie

PROJECTPLAN METERS MAKEN IN DE ESHOF

PROJECTPLAN METERS MAKEN IN DE ESHOF PROJECTPLAN METERS MAKEN IN DE ESHOF De Eshof op weg naar energie neutraal! = woningen Eshof naar nul op de meter = Inhoud 1. Ambitie: naar meest duurzame wijk van Elst? 2. Meten is weten: per wijk per

Nadere informatie

Het energielabel. Voorlichting 29 oktober 2018

Het energielabel. Voorlichting 29 oktober 2018 Het energielabel Voorlichting 29 oktober 2018 Herenhuizen 1969/70 Veel aandacht voor lucht, licht en ruimte. Geen aandacht voor energiezuinigheid. Energie-label G (energie-index 3,24) 1970-2018 Veel

Nadere informatie

Investeringen in de woningmarkt

Investeringen in de woningmarkt Investeringen in de woningmarkt Woningcorporaties hebben de sleutel in hadden, als het om gaat de woningnood in de stedelijke gebieden te helpen terugbrengen. De woningcorporaties van De Vernieuwde Stad

Nadere informatie

Ambities energiebesparing Utrechtse huursector moeten omhoog

Ambities energiebesparing Utrechtse huursector moeten omhoog Ambities energiebesparing Utrechtse huursector moeten omhoog Woensdagavond 11 juni organiseerde de Natuur en Milieufederatie Utrecht (NMU), dit keer samen met huurdersplatform De Bundeling, voor het derde

Nadere informatie

Hoe energiebesparende maatregelen realiseren? De procesaanpak vanuit bewonersperspectief Onno van Rijsbergen

Hoe energiebesparende maatregelen realiseren? De procesaanpak vanuit bewonersperspectief Onno van Rijsbergen Hoe energiebesparende realiseren? De procesaanpak vanuit bewonersperspectief Onno van Rijsbergen Adviseur woningkwaliteit Woonbond Kennis en Adviescentrum Nederlandse Woonbond De Woonbond bespaart Energiebus

Nadere informatie

Benchmarkrapportage 2013

Benchmarkrapportage 2013 Benchmarkrapportage 2013 Hartelijk dank voor het deelnemen aan de monitoringronde 2013. Voor u liggen de resultaten voor uw corporatie ten opzichte van de totale groep deelnemende corporaties. Graag vernemen

Nadere informatie

Molenwijk 2 juni 2015. h"p://www.vbmolenwijk.nl/

Molenwijk 2 juni 2015. hp://www.vbmolenwijk.nl/ Molenwijk 2 juni 2015 h"p://www.vbmolenwijk.nl/ Agenda en even voorstellen 1) Inleiding 2) Schuine Daken 2) Het project BOE (achtergrond) 3) Labels isoleren - opwekken 4) Starten in onze wijk? Hoe? 5)

Nadere informatie

Ir. G.N. Sweringa (Truus)

Ir. G.N. Sweringa (Truus) Verduurzaming Woningmarktdebat woningbestand Apeldoorn 15 april 2010 Ir. G.N. Sweringa (Truus) Directeur Bestuurder 7-5-2010 1 MISSIE OFW Het bieden van een kansrijke woon- en leefomgeving voor mensen

Nadere informatie

Juryrapport. Verkiezing beste huurdersorganisatie en bewonerscommissie 2011. Nederlandse Woonbond

Juryrapport. Verkiezing beste huurdersorganisatie en bewonerscommissie 2011. Nederlandse Woonbond Juryrapport Verkiezing beste huurdersorganisatie en bewonerscommissie 2011 Nederlandse Woonbond Nieuwe Achtergracht 17 1018 XV Amsterdam Telefoon 020 551 77 00 Telefax 020 551 77 99 E-mail bespaar@woonbond.nl

Nadere informatie

Energie Energiebesparing en duurzame energie in Zwijndrecht

Energie Energiebesparing en duurzame energie in Zwijndrecht Energie Energiebesparing en duurzame energie in Zwijndrecht De gemeenten in de regio Drechtsteden werken samen aan klimaat- en energiebeleid. Ingezet wordt op energiebesparing en toename van gebruik van

Nadere informatie

Verkorte versie. wonen doen we samen

Verkorte versie. wonen doen we samen Verkorte versie ondernemingsplan Jaarverslag 2012013-2017 wonen doen we samen Inhoud 1 VOORWOORD...3 2 TOTSTANDKOMING...4 3 WIE ZIJN WIJ...5 3.1 Onze missie...5 3.2 Onze visie: Wonen doen we samen...5

Nadere informatie

Energie. 1 Conclusies. Energiebesparing en duurzame energie in Alblasserdam

Energie. 1 Conclusies. Energiebesparing en duurzame energie in Alblasserdam Energie Energiebesparing en duurzame energie in Alblasserdam De gemeenten in de regio Drechtsteden werken samen aan klimaat- en energiebeleid. Ingezet wordt op energiebesparing en toename van gebruik van

Nadere informatie

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten- Generaal der Staten Generaal Postbus EA DEN HAAG

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten- Generaal der Staten Generaal Postbus EA DEN HAAG > Retouradres Postbus 20011 2500 EA Den Haag Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten- Generaal der Staten Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Ministerie van Turfmarkt 147 Den Haag Postbus

Nadere informatie

Achterbanraadpleging. Huurdersvereniging Fijn Wonen. 8 februari 2019 Jurriën Schuurman. Achterbanraadpleging Huurdersvereniging Fijn Wonen

Achterbanraadpleging. Huurdersvereniging Fijn Wonen. 8 februari 2019 Jurriën Schuurman. Achterbanraadpleging Huurdersvereniging Fijn Wonen Achterbanraadpleging Huurdersvereniging Fijn Wonen 8 februari 2019 Jurriën Schuurman 1 uitgever Woonbond Kennis- en Adviescentrum Postbus 17789 1001 AD Amsterdam 020-551 77 00 info@wka-centrum.nl www.wka-centrum.nl.nl

Nadere informatie

Investeer slim in uw woning met energiebesparende maatregelen. Aantrekkelijke rente - boetevrij aflossen

Investeer slim in uw woning met energiebesparende maatregelen. Aantrekkelijke rente - boetevrij aflossen Investeer slim in uw woning met energiebesparende maatregelen Aantrekkelijke rente - boetevrij aflossen Slim besparen Er zijn veel mogelijkheden om te besparen op energie! Echt slim besparen op energie

Nadere informatie

9,65 x 15,8 mm. Sluisweg. 4,9 x 5,25 mm. verslag 2015-01-27

9,65 x 15,8 mm. Sluisweg. 4,9 x 5,25 mm. verslag 2015-01-27 9,65 x 15,8 mm Sluisweg 4,9 x 5,25 mm verslag 2015-01-27 Verslag van de bijeenkomst met de bewoners van de Sluisweg op dinsdag 27 januari 2015 om 19.30 uur in het EMS gebouw aan de Sluisweg 67 E. Aanwezigen:

Nadere informatie

Van Energiebesparen naar CO2-neutraal

Van Energiebesparen naar CO2-neutraal 17 mei 2017, SP Eindhoven Van Energiebesparen naar CO2-neutraal Kans en bedreigingen in de huursector Jaap van Leeuwen (Woonbond) Klimaatontwikkeling: Gemiddelde temperatuur in 2017 tov gemiddelde 1950-1980

Nadere informatie

JA: WONEN VOOR IEDEREEN! WENJEN FOAR ELKENIEN PVDA FRYSLÂN WONINGPLAN

JA: WONEN VOOR IEDEREEN! WENJEN FOAR ELKENIEN PVDA FRYSLÂN WONINGPLAN JA: WONEN VOOR IEDEREEN! WENJEN FOAR ELKENIEN PVDA FRYSLÂN WONINGPLAN Foto: Jeroen Mul/Flickr, Creative Commons JA: STEVIG INZETTEN OP BETAALBAAR EN GOED WONEN VOOR IEDEREEN! De afgelopen jaren is er dankzij

Nadere informatie

Rapportage Energiebus

Rapportage Energiebus Rapportage Energiebus Amstelstraat, Assen Type woningen: 107 flats met interne galerij, 50 m2, bedrijfs- en algemene ruimten op de begane grond Bouwjaar: 1974 Op verzoek van: Huurdersorganisatie Amstelflat

Nadere informatie

Beleidsplan

Beleidsplan Beleidsplan 2018-2022 Missie: In ons nieuwe beleidsplan blijft de missie ongewijzigd. Het blijft de beste zin die precies uitdrukt wie wij willen zijn en hoe we willen werken. Rijnhart Wonen creëert kansen

Nadere informatie

Onderhoud 84 WONINGEN. Sprundel. De werkzaamheden vinden plaats aan de woningen in deze straten:

Onderhoud 84 WONINGEN. Sprundel. De werkzaamheden vinden plaats aan de woningen in deze straten: Onderhoud 84 WONINGEN Sprundel De werkzaamheden vinden plaats aan de woningen in deze straten: Graaf Ansfriedstraat Benedictastraat Anna Leonorastraat Anna Salomestraat Koekoekstraat Noorderstraat 8 september

Nadere informatie

Energiezuinig en comfortabel wonen in Rijswijk; een initiatief van Stadsgewest Haaglanden

Energiezuinig en comfortabel wonen in Rijswijk; een initiatief van Stadsgewest Haaglanden Energiezuinig en comfortabel wonen in Rijswijk; een initiatief van Stadsgewest Haaglanden Welkom door wethouder Dick Jense Rob Klokman Ecostream Wat kunt u verwachten deze avond Wat is Wonen++ Energiebesparende

Nadere informatie

BVR Groep BV. RENO+ Renovatieconcept voor particulieren

BVR Groep BV. RENO+ Renovatieconcept voor particulieren BVR Groep BV RENO+ Renovatieconcept voor particulieren BVR Groep BV RENO+ Renovatieconcept voor particulieren 2 BVR Groep BV RENO+ Renovatieconcept voor particulieren Inleiding 3 Over enige tijd gaat de

Nadere informatie

Comfortabel wonen in de Oosterparkwijk Informatie voor de bewoners van de woningen aan de Zaagmuldersweg 13 t/m 33b

Comfortabel wonen in de Oosterparkwijk Informatie voor de bewoners van de woningen aan de Zaagmuldersweg 13 t/m 33b Comfortabel wonen in de Oosterparkwijk Informatie voor de bewoners van de woningen aan de Zaagmuldersweg 13 t/m 33b 1 Inhoudsopgave 1. Zuiniger en comfortabeler 3 2. Wat gaat er precies gebeuren? 4 2.1

Nadere informatie

Rapportage Energiebus

Rapportage Energiebus Rapportage Energiebus Nieuwe Leliestraat Amsterdam Type woningen: 14 portiekwoningen, 70 m2 Bouwjaar: 1974 Op verzoek van: Bewonerscommissie Nieuwe Leliestraat Verhuurder: De Alliantie Datum: 21-10-2014

Nadere informatie

Energietransitie bij Renovatie

Energietransitie bij Renovatie Energietransitie bij Renovatie Ir. Frans de Haas de Haas & Partners Studiedag Energietransitie bij Renovatie, naar de passief bouwen standaard? 9 oktober 2008 Inhoud 1981 Inhoud 1984 Inhoud 1997 Inhoud

Nadere informatie

Betere energieprestaties met Nuon Stadswarmte. Kansen voor woningcorporaties, vastgoedeigenaren en projectontwikkelaars

Betere energieprestaties met Nuon Stadswarmte. Kansen voor woningcorporaties, vastgoedeigenaren en projectontwikkelaars Betere energieprestaties met Nuon Stadswarmte Kansen voor woningcorporaties, vastgoedeigenaren en projectontwikkelaars Betere energieprestaties met stadswarmte Bestaande woningen, nieuwbouwwoningen en

Nadere informatie

Haalbaarheidsonderzoek koopwoningen Molenwijk energieneutraal

Haalbaarheidsonderzoek koopwoningen Molenwijk energieneutraal Haalbaarheidsonderzoek koopwoningen Molenwijk energieneutraal Eindrapportage In opdracht van de gemeente Katwijk BMC Implementatie Januari 2017 B.M.A. Lont MSc L. Dols MSc E.J. Timmerman MSc Projectnummer:

Nadere informatie

De waarde van het energielabel voor Woonbron

De waarde van het energielabel voor Woonbron De waarde van het energielabel voor Woonbron Seminar Het Energielabel Nootdorp, 24 april 2008 Rik rashoff, duurzaamheidsambassadeur Woonbron De waarde van het energielabel voor Woonbron Lid Platform Energietransitie

Nadere informatie

VERSLAG BIJEENKOMST Hervormde Kerk Hollandscheveld

VERSLAG BIJEENKOMST Hervormde Kerk Hollandscheveld VERSLAG BIJEENKOMST Hervormde Kerk Hollandscheveld 12 november 2015 19.30 uur tot ca. 21.00 uur Aanwezig: Bestuur Huurdersvereniging Domesta Hoogeveen - Alya Assen - Karin Koers (Domesta) - Huurders: dhr.

Nadere informatie

Wethouder Bert van der Meij

Wethouder Bert van der Meij Welkom! Nul op de Meter -pilot Oostvoorne, 8 maart 2016 Welkom! Wethouder Bert van der Meij 1 Vanavond Welkom Inleiding Brainstorm ervaringen en wensen Uitleg Nul op de Meter Samenvatting Hoe nu verder?

Nadere informatie