Basiscursus Natuur- en Milieueducatie NME in een wereld in verandering

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Basiscursus Natuur- en Milieueducatie NME in een wereld in verandering"

Transcriptie

1 Basiscursus Natuur- en Milieueducatie NME in een wereld in verandering

2 Opdracht Neem 10 minuten de tijd om, samen met je tafelgenoten, na te denken over je eigen beroepspraktijk. Welke belangrijke maatschappelijke tendensen hebben daarop een invloed? Op welke manier? Met welke ontwikkelingen moeten we rekening houden? Maak hiervan een poster

3 Maatschappelijke context NME is steeds ingebed in een evoluerende maatschappelijke context 5 belangrijke maatschappelijke ontwikkelingen: 1. ecologische crisis 2. globalisering 3. individualisering 4. ecologische modernisering 5. politieke modernisering = uitdaging voor NME eigen visie ontwikkelen over hoe we als NME er kunnen/moeten/willen omgaan met die ontwikkelingen

4 Ecologische crisis Veranderende aard en toenemende omvang en urgentie van de ecologische problemen Eerste generatie milieuproblemen: lokale problemen gevolgen voor lokale gemeenschappen Tweede generatie milieuproblemen: veel complexer mondiale impact bedreigen het voortbestaan van de menselijke beschaving als zodanig nauw verbonden met sociale onrechtvaardigheid

5 Ecologische crisis Rijkste 20% consumeert: 45 % van alle vlees en vis 58 % van alle energie 84 % van alle papier 87 % van alle auto s Armste 20 % doet het met: 5 % van alle vlees en vis 4 % van de energie 1 % van het papier en de auto s Jaarlijkse elektriciteitsconsumptie: Tsjaad: bijna 9 KWh/inwoner DR Congo: 10,5 KWh/inwoner België: KWh/inwoner

6 Ecologische crisis 854 miljoen mensen zijn chronisch ondervoed 1,2 miljard mensen hebben last van overgewicht 400 miljoen mensen lijden aan obesitas Minimale waterbehoefte per persoon per dag = 20 liter verbruik Europeanen = 250 liter verbruik Amerikanen 575 liter 1,1 miljard mensen: 5 liter per dag

7 Ecologische crisis Lester Brown: Zodra China per hoofd evenveel graan nodig heeft als vandaag de VS, zal het land miljoen ton graan verbruiken per jaar - tweederde van de mondiale graanoogst in Zouden de Chinezen gemiddeld evenveel olie verbruiken als de Amerikanen vandaag, dan zou China dagelijks 99 miljoen vaten olie nodig hebben momenteel worden er wereldwijd 79 miljoen vaten olie geproduceerd. Vandaag verbruikt China per jaar slechts 27 kilo papier per persoon. Als dat stijgt naar het huidige Amerikaanse niveau van 210 kilo per persoon, zal China straks 303 miljoen ton papier per jaar nodig hebben zowat het dubbele van de wereldproductie van 157 miljoen ton vandaag. (MO-magazine nr.22, p. 21)

8 Ecologische crisis Totale wereldinkomen gelijk verdeeld: voor alle mensen op aarde 15 per dag voor elk gezin met 3 kinderen ongeveer per maand Realiteit: bijna de helft van de wereldbevolking < dan 2 per dag een vijfde van de wereldbevolking < 1 per dag Bezit 1% rijkste mensen ter wereld = bezit 57% armsten Gezamenlijke fortuin van 3 families (Bill Gates, sultan van Brunei, eigenaars Wal-Mart) = 135 miljard dollar = jaarlijkse inkomen van 600 miljoen inwoners van de armste landen Bezit 20% rijksten uit het Noorden = 900 keer bezit 20% armsten uit het Zuiden Fortuim 200 rijksten van de planeet groeit met 25 per seconde

9 Ecologische crisis Klimaatverandering: worse-than-worst-case scenario

10 Ecologische crisis Gat in de ozonlaag: nu ook boven de Noordpool

11 Ecologische crisis Biodiversiteitsverlies: uitsterven van soorten: pre-industriële maatschappij: 0,1 tot 1 per miljoen, de grens: 10 per miljoen, vandaag: 100 per miljoen

12 Ecologische crisis Nucleair afval: in de Kempense kleilagen?

13 Ecologische crisis Piekolie: diepwaterboringen, teerzandontginning, onconventionele gasontginning ( fracking )

14 Ecologische crisis Overbevolking: 1 kind meer in Bangladesh of VS?

15 Ecologische crisis If current trends continue, we will not D. McGuire, 1998

16 Ecologische crisis Uitdaging voor NME: Hoe leren omgaan met zoveel onzekerheid en complexiteit? Hoe verbanden leggen tussen ecologie en sociale rechtvaardigheid? Hoe voorkomen dat mensen zicht machteloos gaan voelen? Hoe mensen voorbereiden op het nemen van cruciale beslissingen?

17 Globalisering Transformatie in de schaal waarop de samenleving georganiseerd is Verafgelegen gemeenschappen worden met elkaar verbonden Impact op verafgelegen gebieden Impact op steeds verder afgelegen periodes in de toekomst Globaliserende >< geglobaliseerde landen en groepen

18 Globalisering

19 Globalisering Luchtvaart als belangrijke oorzaak van klimaatverandering >< 5% van de wereldbevolking zat ooit in een vliegtuig

20 Globalisering Uitdaging voor NME: Materiële context van leerprocessen in beeld brengen Hoe verbanden leggen tussen hier en elders? Hoe verbanden leggen tussen nu en later? Hoe aandacht schenken aan ongelijkheid tussen globaliserende en geglobaliseerde landen en groepen? Kunnen we X generaties verder (leren) denken?

21 Individualisering Individuen verantwoordelijk voor eigen levensloop, identiteit, zingeving >< traditionele bindingen (familie, klasse, geslacht) MAAR: structurele randvoorwaarden! NME-context: ecologische uitdaging als individuele leeropgave Verantwoordelijkheid komt bij individuen terecht Bijsturen van individueel gedrag Mensen leren om als actieve burgers bij te dragen aan een duurzame samenleving

22 Individualisering

23 Individualisering

24 Individualisering Uitdaging voor NME: Wat is de houdbaarheidstermijn van pasklare oplossingen in complexe en snel veranderende wereld? Deelt iedereen dezelfde visie op oplossingen? Kunnen de juiste leerprocessen individuen opleiden tot goede burgers i.f.v. een betere democratie? Wat met wie niet over de juiste competenties beschikt of een andere mening heeft? Of leiden net meer en betere democratische processen tot betere burgers? (Biesta)

25 Ecologische modernisering Evolutie in publieke opinie: ecologische uitdagingen als kwesties van goed management Win-win-situaties: samenwerken aan een consensus waar iedereen beter van wordt Participatie en samenwerking Binnen bestaande politieke, economische en sociale structuren Technologische en wetenschappelijke oplossingen Ecologische duurzaamheid als motor voor technologische en economische vooruitgang

26 Ecologische modernisering Pragmatisme beïnvloedt NME-praktijk: Niemand tegen de borst stoten, geen moralisme Aanreiken van concrete, haalbare tips voor individuele gedragsverandering Klemtoon op win-win-situaties Geen fundamentele analyse van de manier waarop we onze samenleving organiseren

27 Ecologische modernisering Consumanderen

28 Ecologische modernisering Uitdagingen voor NME: Focus op responsabiliseren van individuen of verbanden leggen met maatschappelijke structuren? Pragmatische aanpak of bijdragen aan draagvlak voor radicale verandering? Versterken van dominante waarden, normen en machtsverhoudingen of kritische reflectie daarop?

29 Politieke modernisering Nieuwe praktijken van beleidsvoering Samenwerking Nieuwe (machts)verhoudingen tussen staat, markt en civiele samenleving Verticale verschuivingen van politieke macht Horizontale transfer van publieke naar semi-publieke en private actoren: subpolitiek (Beck) Geen duidelijke regels over wie verantwoordelijk is, autoriteit heeft, enz. Duurzaamheid? Rechtvaardigheid?

30 Politieke modernisering Kredietbeoordelaars

31 Politieke modernisering Geo-engineering

32 Politieke modernisering GGO s

33 Politieke modernisering Uitdaging voor NME: Hoe vullen we participatie in? Continue evenwichtsoefening: streven naar betrokkenheid en inbreng van de doelgroep + bekommernis om ecologische risico s en duurzaamheidskwesties

34 Rode draad Onvermijdelijk spanningsveld: moeilijke relatie tussen democratische en ecologische bekommernissen (cf. instrumentele >< participatieve NME) Spanning tussen het persoonlijke en het politieke: Private beslissingen hebben publieke consequenties Maatschappelijke factoren beïnvloeden individuen Paradox: sense of urgency over de toestand van onze planeet >< weten dat het fout is om mensen te overtuigen van vooraf bepaalde denkwijzen en gedragingen Elke NME er begeeft zich bewust of onbewust in dit spanningsveld

35 Maatschappelijke context Vragen?

Natuur- en milieueducatie in een wereld in verandering

Natuur- en milieueducatie in een wereld in verandering Katrien Van Poeck 1 Natuur- en milieueducatie in een wereld in verandering Natuur- en milieueducatie (NME) speelt zich niet af in het luchtledige: leerprocessen zijn steeds ingebed in een evoluerende maatschappelijke

Nadere informatie

Burgerschap 2.0. From global citizen to global teacher #3

Burgerschap 2.0. From global citizen to global teacher #3 Burgerschap 2.0 From global citizen to global teacher #3 Woordendiarree Waarom zoveel aandacht? Ontwikkelingen in beleid Nadruk op individuele verantwoordelijkheid van de burger (+ en-) Vermaatschappelijking

Nadere informatie

Naam : Klas : Datum :

Naam : Klas : Datum : Duurzame ontwikkeling Over duurzame ontwikkeling circuleren inmiddels honderden definities. Vaak wordt de internationaal aanvaarde definitie uit het rapport "Our Common Future" (Brundtland-rapport, 1987)

Nadere informatie

Maatschappelijke vorming

Maatschappelijke vorming toelichting Hoe kan de school de leerling helpen om zich te ontwikkelen tot een actieve, verantwoordelijke en sociale burger? Een belangrijke taak van de school is om leerlingen voor te bereiden op hun

Nadere informatie

Werkgevers Ondernemers. In gesprek over de inhoud van het onderwijs

Werkgevers Ondernemers. In gesprek over de inhoud van het onderwijs Werkgevers Ondernemers In gesprek over de inhoud van het onderwijs 1 Algemeen Doe mee en praat mee! Antwoord of reactie op deze vraag? Dé landelijke dialoog over ons onderwijs en de toekomst. Deel gedachten,

Nadere informatie

KINDVAK 2016 info@expertisepuntkindcentra.nl

KINDVAK 2016 info@expertisepuntkindcentra.nl Agenda Voorzieningen voor kinderen Een IKC en de te doorlopen stappen KINDVAK Den Bosch 29-1-2016 Welkom Vragen inventariseren Theorie en visie op de ontwikkelingen, pleidooi voor het kind Inzicht in de

Nadere informatie

Morele Ontwikkeling van Jongeren. Hanze Jeugdlezing 2012

Morele Ontwikkeling van Jongeren. Hanze Jeugdlezing 2012 Morele Ontwikkeling van Jongeren Hanze Jeugdlezing 2012 Wiel Veugelers Universiteit voor Humanistiek Universiteit van Amsterdam Opbouw verhaal Wat is morele ontwikkeling? Wat leert onderzoek over morele

Nadere informatie

Kwaliteit en Toekomst. Verkenning van Duurzaamheid

Kwaliteit en Toekomst. Verkenning van Duurzaamheid Kwaliteit en Toekomst. Verkenning van Duurzaamheid Het RIVM heeft in 2004 een Duurzaamheidsverkenning ( Kwaliteit en Toekomst. Verkenning van Duurzaamheid, RIVM 2004) uitgevoerd. Een deze verkenning hebben

Nadere informatie

5 CRUCIALE COMPETENTIES VOOR EEN DUURZAAM HRM/L&D DIMITRI MAENHOUDT

5 CRUCIALE COMPETENTIES VOOR EEN DUURZAAM HRM/L&D DIMITRI MAENHOUDT 5 CRUCIALE COMPETENTIES VOOR EEN DUURZAAM HRM/L&D DIMITRI MAENHOUDT WAT BETEKENT DUURZAAM? Duurzaam betekent aansluiten op de behoeften van het heden zonder het vermogen van toekomstige generaties om in

Nadere informatie

Wat is vandaag de dag nog duurzaam?

Wat is vandaag de dag nog duurzaam? Wat is vandaag de dag nog duurzaam? Duurzame voeding Schaal als spanningsveld VU Amsterdam 3 oktober 04 Inderdaad... Bron: NRC 7/0/04 Harry Aiking Overzicht Duurzaamheid is dynamisch Duurzaamheid en voedselzekerheid

Nadere informatie

Kadernotitie Platform #Onderwijs 2032 SLO, versie 13 januari 2015

Kadernotitie Platform #Onderwijs 2032 SLO, versie 13 januari 2015 Kadernotitie Platform #Onderwijs 2032 SLO, versie 13 januari 2015 Doel en beoogde opbrengst van de dialoog De opdracht van het platform is te komen tot een integrale, maatschappelijk breed gedragen en

Nadere informatie

Hoe kan de ontwikkeling van ervaringswerk en -kennis een participatieve jeugdhulp versterken?

Hoe kan de ontwikkeling van ervaringswerk en -kennis een participatieve jeugdhulp versterken? Hoe kan de ontwikkeling van ervaringswerk en -kennis een participatieve jeugdhulp versterken? Tijs Van Steenberghe, vakgroep sociaal werk, expertisecentrum Quality of Life Jessica De Maeyer, vakgroep orthopedagogiek,

Nadere informatie

Theorie en praktijk van Global learning (mondiaal leren) en Wereldburgerschapseducatie.

Theorie en praktijk van Global learning (mondiaal leren) en Wereldburgerschapseducatie. Theorie en praktijk van Global learning (mondiaal leren) en Wereldburgerschapseducatie. Dr. Douglas Bourn Directeur Development Education Research Centre IOE-UCL Dr. Douglas Bourn Directeur Development

Nadere informatie

Namiddagsessie Kracht van de stem van kinderen en jongeren Congres Jeugdwerkwerkt 12 juni 2018

Namiddagsessie Kracht van de stem van kinderen en jongeren Congres Jeugdwerkwerkt 12 juni 2018 Namiddagsessie Kracht van de stem van kinderen en jongeren Congres Jeugdwerkwerkt 12 juni 2018 Bart Van Bouchaute Met dank aan Raf Debaene, Tim vanhove & Reyhan Görgöz 1 Politisering (Rancière) VERSTOREN

Nadere informatie

Diverse school, diverse kansen

Diverse school, diverse kansen Diverse school, diverse kansen Stel je buur de volgende 3 vragen: 1. Hoe kom jij in aanraking met diversiteit in onderwijs? 2. Wat is het eerste gevoel dat jij hebt wanneer je denkt aan diversiteit? 3.

Nadere informatie

VALT HIER NOG WAT TE LEREN? EEN EDUCATIEF PERSPECTIEF OP DUURZAAMHEID Gert Biesta Universiteit Luxemburg. een populair recept

VALT HIER NOG WAT TE LEREN? EEN EDUCATIEF PERSPECTIEF OP DUURZAAMHEID Gert Biesta Universiteit Luxemburg. een populair recept VALT HIER NOG WAT TE LEREN? EEN EDUCATIEF PERSPECTIEF OP DUURZAAMHEID Gert Biesta Universiteit Luxemburg een populair recept een maatschappelijk probleem add some learning opgelost! deze bijdrage een perspectief

Nadere informatie

De Drievoudige Bottom Line, een noodzakelijke economische innovatie

De Drievoudige Bottom Line, een noodzakelijke economische innovatie De Drievoudige Bottom Line, een noodzakelijke economische innovatie Feike Sijbesma, CEO Royal DSM In de loop der tijd is het effect van bedrijven op de maatschappij enorm veranderd. Vijftig tot honderd

Nadere informatie

en sector onder vuur Ontwikkelingssamenwerkingsorganisaties strategieën in een veranderende wereld Marieke de Wal

en sector onder vuur Ontwikkelingssamenwerkingsorganisaties strategieën in een veranderende wereld Marieke de Wal Als je denkt dat je te klein en onbeduidend bent om het verschil te maken, denk dan eens aan slapen met een mug Dalai Lama De wereld verandert en wordt complexer. Dat is ook merkbaar in de ontwikkeling

Nadere informatie

1. De uitdagingen waarvoor we staan

1. De uitdagingen waarvoor we staan Opbouw 1. De uitdagingen waarvoor we staan en / in transitie 2. Denken over transities Erik Paredis Centrum voor Duurzame Ontwikkeling Universiteit Gent 3. En wat met cultuur? 4. Bestaande transitienetwerken

Nadere informatie

wandelen voor water! woensdag 23 maart

wandelen voor water! woensdag 23 maart wandelen voor water! woensdag 23 maart Water halen in Uganda! 6 km lopen met 6 liter 24% heeft nog geen schoon water slechts 19% heeft een WC Inzamelen voor water Nederland Uganda 41.526 km2 oppervlak

Nadere informatie

Maken transities de wereld duurzamer?

Maken transities de wereld duurzamer? Maken transities de wereld duurzamer? Erik Paredis Centrum voor Duurzame Ontwikkeling Universiteit Gent www.cdo.ugent.be Benelux conferentie 2014 Leren in Transitie 18 november 2014 Gent 1. Denken over

Nadere informatie

Werk maken van Educatie voor Duurzame Ontwikkeling (EDO) ifjkbq lîéêäéö=ïéêâöêçéé=çåçéêïáàë=c=kjb NU=à~åì~êá=OMNM=J _çâêáàâ=

Werk maken van Educatie voor Duurzame Ontwikkeling (EDO) ifjkbq lîéêäéö=ïéêâöêçéé=çåçéêïáàë=c=kjb NU=à~åì~êá=OMNM=J _çâêáàâ= Werk maken van Educatie voor Duurzame Ontwikkeling (EDO) ifjkbq lîéêäéö=ïéêâöêçéé=çåçéêïáàë=c=kjb NU=à~åì~êá=OMNM=J _çâêáàâ= NME uitgedaagd 2005-2014 = VN-decennium van Educatie voor Duurzame Ontwikkeling

Nadere informatie

Pedagogische Begeleidingsdienst Basisonderwijs GO! wereldoriëntatie

Pedagogische Begeleidingsdienst Basisonderwijs GO! wereldoriëntatie & Pedagogische Begeleidingsdienst Basisonderwijs GO! wereldoriëntatie E HO DIT T RK AL E W ITA? G I D IER H CA mens & maatschappij specifieke visie van leerlijn naar methodiek van methodiek naar leerlijn

Nadere informatie

DE PIEK KOMT ERAAN 1

DE PIEK KOMT ERAAN 1 DE PIEK KOMT ERAAN 1 Ook al praat niemand over een naderende oliekrapte, de prijs per vat wil maar niet onder de 100 dollar zakken. Kopers van olie hebben kennelijk iets door wat de rest van ons lijkt

Nadere informatie

COCREATIE. in straten, wijken, dorpen en gemeenten. #kwadraet

COCREATIE. in straten, wijken, dorpen en gemeenten. #kwadraet COCREATIE in straten, wijken, dorpen en gemeenten #kwadraet C o c r e a t i e p r a k t i j k e n e x p e r t i s e Koen Steuperaert directeur Procesbegeleider koen@kwadraet.be www.kwadraet.be Kwadraet

Nadere informatie

www.djapo.be www.wereldwegwijzers.be www.2015ikloopmee.be

www.djapo.be www.wereldwegwijzers.be www.2015ikloopmee.be www.djapo.be www.wereldwegwijzers.be www.2015ikloopmee.be Djapo vzw centrum voor mondiale vorming WAT? Workshops Lespakketten Vormingen aan leerkrachten en student-leerkrachten Procesbegeleidingen DOELGROEP?

Nadere informatie

Mondiaal basisinkomen als motor van Transitie

Mondiaal basisinkomen als motor van Transitie Nedworc, Utrecht 08-01-2019 Mondiaal basisinkomen als motor van Transitie Dirk Barrez Meer info artikel over mondiaal basinkomen artikel over transitie = inleiding transitie boek PALA.be - onze globaliserende

Nadere informatie

HET CO-CREATIEF PROCES

HET CO-CREATIEF PROCES HET CO-CREATIEF PROCES Tijs Van Steenberghe, vakgroep sociaal werk, expertisecentrum Quality of Life Jessica De Maeyer, vakgroep orthopedagogiek, expertisecentrum Quality of Life Didier Reynaert, vakgroep

Nadere informatie

De beste krachten, zoeken, vinden en ook inzetten. Gabriël van den Brink 12 april 2012 Den Haag

De beste krachten, zoeken, vinden en ook inzetten. Gabriël van den Brink 12 april 2012 Den Haag De beste krachten, zoeken, vinden en ook inzetten Atriumlezing Gabriël van den Brink 12 april 2012 Den Haag Out of the box denken begin Out of the box denken slot Geloofwaardigheid staat centraal Onze

Nadere informatie

Zo kijkt VVJ naar participatie 1

Zo kijkt VVJ naar participatie 1 Zo kijkt VVJ naar participatie Groeien naar meer participatief besturen Groeien naar, want kun je niet snel snel, en niet in je eentje Participatief besturen : is voor VVJ een voorwaarde voor goed beleid

Nadere informatie

Introductie. Figuur 1 De actie van Coca Cola

Introductie. Figuur 1 De actie van Coca Cola Inhoud Introductie... 2 Maatschappelijk verantwoord ondernemen... 3 Duurzaamheid... 4 Maatschappelijk betrokken ondernemen... 5 Het verschil tussen MVO en MBO... 6 Bronnelijst... 7 MBO... 7 MVO... 7 Introductie

Nadere informatie

Max Havelaar: 25 jaar ontwikkeling. Persontmoeting 28 augustus 2014 Lily Deforce Directeur

Max Havelaar: 25 jaar ontwikkeling. Persontmoeting 28 augustus 2014 Lily Deforce Directeur Max Havelaar: 25 jaar ontwikkeling Persontmoeting 28 augustus 2014 Lily Deforce Directeur Agenda 25 jaar Fairtrade: van de boer in het Zuiden tot op ons bord - Evolutie van 1989 tot 2014 - Trade not aid

Nadere informatie

Ecologie van het leren

Ecologie van het leren Ecologie van het leren Beneluxconferentie dr Manon C.P. Ruijters MLD Apeldoorn 17 oktober 2013 Ecologisch? Ecologie is verbindingen en samenhang diversiteit interacties tussen organismen en hun omgeving

Nadere informatie

vecht voor sociale en emancipatorische verandering, doe je dat niet in de korenvelden

vecht voor sociale en emancipatorische verandering, doe je dat niet in de korenvelden De stad als arena voor sociaal-ecologische strijd. Interview met Erik Swyngedouw Pascal Debruyne en Stijn Oosterlynck principe van het politieke. Swyngedouw: Das Kapital wel gelezen, vecht voor sociale

Nadere informatie

Taaldiversiteit in Brussel: een analysekader. Rudi Janssens Studiedag 27 mei 2016 VUB-Jette

Taaldiversiteit in Brussel: een analysekader. Rudi Janssens Studiedag 27 mei 2016 VUB-Jette Taaldiversiteit in Brussel: een analysekader Rudi Janssens Studiedag 27 mei 2016 VUB-Jette Overzicht Welke begrippenkader voor discussie en beleid? Overzicht van meertaligheid in Brussel Communicatie in

Nadere informatie

WAAR WIJ VOOR STAAN. Socialisten & Democraten in het Europees Parlement. Fractie van de Progressieve Alliantie van

WAAR WIJ VOOR STAAN. Socialisten & Democraten in het Europees Parlement. Fractie van de Progressieve Alliantie van WAAR WIJ VOOR STAAN. Fractie van de Progressieve Alliantie van Socialisten & Democraten in het Europees Parlement Strijden voor sociale rechtvaardigheid, het stimuleren van werkgelegenheid en groei, hervorming

Nadere informatie

1. GEEN ARMOEDE 2. GEEN HONGER. Armoede uitroeien, in al zijn vormen en overal. Honger beëindigen, betere voeding en duurzame landbouw promoten

1. GEEN ARMOEDE 2. GEEN HONGER. Armoede uitroeien, in al zijn vormen en overal. Honger beëindigen, betere voeding en duurzame landbouw promoten 1. GEEN ARMOEDE Armoede uitroeien, in al zijn vormen en overal Ondanks de halvering van de extreme armoede in de wereld tijdens de afgelopen decennia, leeft nog steeds 1,3 miljard mensen in extreme armoede.

Nadere informatie

EEN DUIM VOOR DELEN. ik deel INFOFICHE. daar wordt iedereen beter van

EEN DUIM VOOR DELEN. ik deel INFOFICHE. daar wordt iedereen beter van daar wordt iedereen beter van EEN DUIM VOOR DELEN INFOFICHE 1 1.1 DEFINITIE Delen is een vorm van consuminderen (minder verbruiken) en consumanderen (anders verbruiken). Bij delen ligt het accent op gebruiken

Nadere informatie

Superrijken staan symbool voor de kloof - NRC

Superrijken staan symbool voor de kloof - NRC NRC Media Holding BV maakt gebruik van cookies en daarmee vergelijkbare technieken. www.nrc.nl gebruikt functionele en analytische cookies om u een optimale bezoekerservaring te bieden. Bovendien plaatsen

Nadere informatie

Cultuur als motor voor transitie Pulse Transitienetwerk Cultuur - Juni 2016

Cultuur als motor voor transitie Pulse Transitienetwerk Cultuur - Juni 2016 Cultuur als motor voor transitie Pulse Transitienetwerk Cultuur - Juni 2016 In 1972 berekende de Club van Rome dat we zonder wijzigingen aan onze manier van leven tegen 2050 afstevenen op een ecologische

Nadere informatie

Op weg naar duurzame ontwikkeling van stedelijk toerisme. Ko Koens Academy for Hotel and Facility Management Vakantiebeurs Utrecht - 14-01-2015

Op weg naar duurzame ontwikkeling van stedelijk toerisme. Ko Koens Academy for Hotel and Facility Management Vakantiebeurs Utrecht - 14-01-2015 Op weg naar duurzame ontwikkeling van stedelijk toerisme Ko Koens Academy for Hotel and Facility Management Vakantiebeurs Utrecht - 14-01-2015 Irritante toeristen Stedelijk toerisme Stedelijk toerisme

Nadere informatie

Versterken van RRI: welke innovatieve beleidspraktijken en structuren zijn nodig?

Versterken van RRI: welke innovatieve beleidspraktijken en structuren zijn nodig? WP5 Versterken van RRI: welke innovatieve beleidspraktijken en structuren zijn nodig? Dr. Anne Snick EWI KVAB KBS Focus op RRI 6 september 2016 R&I is Responsible... maar waarvoor? DOEL van RRI = antwoorden

Nadere informatie

De opgave voor de publieke gezondheid verandert. en dus ook die voor onderzoekers! Karien Stronks Sociale Geneeskunde AMC/UvA

De opgave voor de publieke gezondheid verandert. en dus ook die voor onderzoekers! Karien Stronks Sociale Geneeskunde AMC/UvA De opgave voor de publieke gezondheid verandert. en dus ook die voor onderzoekers! Netwerkdag 1 februari 2018 Karien Stronks Sociale Geneeskunde AMC/UvA Mijn betoog Wij willen als onderzoekers evidence

Nadere informatie

Methodisch werken in een weerbarstige praktijk. Prof. dr. Koen Hermans

Methodisch werken in een weerbarstige praktijk. Prof. dr. Koen Hermans Methodisch werken in een weerbarstige praktijk Prof. dr. Koen Hermans Vertrekpunt: vraag Context : beleidsaandacht voor evidence-based practice JE: tweevoudige vraag IPT wetenschappelijk onderbouwen Effectiviteit

Nadere informatie

30/01/2012. Wat denk jij over. Wat gebeurt er?

30/01/2012. Wat denk jij over. Wat gebeurt er? Kraak je energiekosten Wat denk jij over klimaat en energie 2 Flauwekul. Opwarming van de aarde Mijn probleem niet, maar die van de volgende generatie. Bekommerd! Ik wil mee m n steentje bijdragen zodat

Nadere informatie

Luc Van den Brande Laten we samen aan Europa bouwen

Luc Van den Brande Laten we samen aan Europa bouwen Luc Van den Brande Laten we samen aan Europa bouwen Inhoud Mijn overtuigingen 2 Mijn prioriteiten 3 Bakens voor morgen 8 Laten we samen aan Europa bouwen 1 Mijn overtuigingen Mijn overtuigingen Een Europa,

Nadere informatie

Werken aan diversiteit Visie en missie van de stad Mechelen

Werken aan diversiteit Visie en missie van de stad Mechelen Werken aan diversiteit Visie en missie van de stad Mechelen 1 1. Aanleiding Een aantal bovenlokale processen en gebeurtenissen maken het aanzicht van en het leven in onze stad heel divers. Migratiestromen,

Nadere informatie

Het watervalfenomeen in het onderwijs: een spiegelbeeld van onze samenleving? Jef Verhoeven

Het watervalfenomeen in het onderwijs: een spiegelbeeld van onze samenleving? Jef Verhoeven Het watervalfenomeen in het onderwijs: een spiegelbeeld van onze samenleving? Jef Verhoeven Centrum voor Onderwijssociologie KU Leuven 29/4/2001 Waterval 1 Het oude verhaal van cooling out 1. Het watervalfenomeen

Nadere informatie

Embargo tot de datum waarop deze toespraak wordt gehouden / toetsen aan deze datum

Embargo tot de datum waarop deze toespraak wordt gehouden / toetsen aan deze datum Bouwen aan de democratische veiligheid in Europa Ontwerptoespraak van de secretaris-generaal Brussel, woensdag 12 november 2014 Embargo tot de datum waarop deze toespraak wordt gehouden / toetsen aan deze

Nadere informatie

Macht en waarden in de wereldpolitiek

Macht en waarden in de wereldpolitiek Rik Coolsaet Macht en waarden in de wereldpolitiek Actuele vraagstukken in de internationale politiek Editie 2006-2007 2 Inhoud Inleiding... Deel 1. De jaren 90: het transitiedecennium 1. Van illusie naar

Nadere informatie

De stad en wijk als motor voor sociale mobiliteit

De stad en wijk als motor voor sociale mobiliteit De stad en wijk als motor voor sociale mobiliteit Prof. Dr. Stijn Oosterlynck Stijn.Oosterlynck@uantwerpen.be Centrum OASeS & Urban Studies Institute University of Antwerp Inhoud Stad als oord van problemen?

Nadere informatie

Green IT. Duurzaam Middelbaar Beroeps- Onderwijs

Green IT. Duurzaam Middelbaar Beroeps- Onderwijs Green IT Rob de Vrind Duurzaam Middelbaar Beroeps- Onderwijs We hebben een prachtige wereld waar we zuinig op moeten zijn Kijk maar hoe mooi de wereld is Kijk maar hoe mooi de wereld is Kijk maar hoe mooi

Nadere informatie

Het Ontwikkelingshuis: Een kijk op de co- evolutie van kinderen en gezinnen

Het Ontwikkelingshuis: Een kijk op de co- evolutie van kinderen en gezinnen Het Ontwikkelingshuis: Een kijk op de co- evolutie van kinderen en gezinnen Greet Splingaer Congres GGZ 16-17 september 2014 Antwerpen casus 1 Een systemische kijk op groei en ontwikkeling. Ruimere kijk

Nadere informatie

DEMOGRAFIE. Mensen werken langer door uit financiële 65+ noodzaak COMPLEXITEIT VOOR UWV NEEMT TOE

DEMOGRAFIE. Mensen werken langer door uit financiële 65+ noodzaak COMPLEXITEIT VOOR UWV NEEMT TOE UWV \210 118S212 TR[25 lt. 1 ij If. 1.t. t Aik Aantal klanten van UWV blijft ongeveer gelijk DEMOGRAFIE Mensen werken langer door uit financiële 65+ noodzaak Laagopgeleiden minder lang gezond dan hoogopgeleiden

Nadere informatie

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814.

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 10683 20 april 2015 Regeling van de Staatssecretaris van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap van 9 april 2015, nr. VO/741555,

Nadere informatie

Imrat Verhoeven Uva/AISSR. Vormgeven aan overheidsparticipatie

Imrat Verhoeven Uva/AISSR. Vormgeven aan overheidsparticipatie Imrat Verhoeven Uva/AISSR Vormgeven aan overheidsparticipatie In een notendop Activerende verzorgingsstaat leidt tot meer nadruk verhoudingen burgers onderling Hoe democratisch zijn die verhoudingen eigenlijk?

Nadere informatie

Maatschappelijke vorming

Maatschappelijke vorming toelichting Hoe kan de school de leerling helpen om zich te ontwikkelen tot een actieve, verantwoordelijke en sociale burger? Een belangrijke taak van de school is om leerlingen voor te bereiden op hun

Nadere informatie

Netwerk organisatie. Toekomst voor succesvolle professionals? Netwerkorganisaties - Alita de Haan

Netwerk organisatie. Toekomst voor succesvolle professionals? Netwerkorganisaties - Alita de Haan Netwerk organisatie Toekomst voor succesvolle professionals? Inhoud 1. Ontwikkelingen (markt en maatschappij) 2. Transitie van organisaties 3. Adviesbureau de Rijk nieuwe stijl Food for thought Ontwikkelingen

Nadere informatie

Studenten lerarenopleiding. In gesprek over de inhoud van het onderwijs

Studenten lerarenopleiding. In gesprek over de inhoud van het onderwijs Studenten lerarenopleiding In gesprek over de inhoud van het onderwijs 1 Algemeen Doe mee en praat mee! Antwoord of reactie op deze vraag? Dé landelijke dialoog over ons onderwijs en de toekomst. Deel

Nadere informatie

Het belang van sterke lokale besturen door processen van bestuursversterking. Planningsdagen VVSG Vaalbeek, 3 mei 2013 Jean Bossuyt (ECDPM)

Het belang van sterke lokale besturen door processen van bestuursversterking. Planningsdagen VVSG Vaalbeek, 3 mei 2013 Jean Bossuyt (ECDPM) Het belang van sterke lokale besturen door processen van bestuursversterking Planningsdagen VVSG Vaalbeek, 3 mei 2013 Jean Bossuyt (ECDPM) Toenemende verwachtingen in lokale besturen Bestuur dicht bij

Nadere informatie

onderzoek in transitie?

onderzoek in transitie? Transitieonderzoek: onderzoek in transitie? Erik Paredis (UGent) Yves De Weerdt (VITO) Frank Nevens (VITO) Opstartworkshop INTRAP 31 mei 2012, Leuven www.steunpunttrado.be Opbouw 1. De uitdagingen waarvoor

Nadere informatie

Docentenvel opdracht 19 (campagne voor een duurzame wereld en een samenwerkend Europa)

Docentenvel opdracht 19 (campagne voor een duurzame wereld en een samenwerkend Europa) Docentenvel opdracht 19 (campagne voor een duurzame wereld en een samenwerkend Europa) Lees ter voorbereiding onderstaande teksten. Het milieu De Europese Unie werkt aan de bescherming en verbetering van

Nadere informatie

Informational Governance

Informational Governance Story Informational Governance Juli 2013 Nog niet zo heel lang geleden voltrokken veranderingen in de maatschappij zich volgens logische, min of meer vaste patronen. Overheden, bedrijven, wetenschappers,

Nadere informatie

STRATEGIE IMPLEMENTATIE SUCCESFACTOREN

STRATEGIE IMPLEMENTATIE SUCCESFACTOREN STRATEGIE IMPLEMENTATIE FACTOREN 9 FACTOREN VOOR STRATEGIE IMPLEMENTATIE STRATAEGOS.COM STRATEGIE IMPLEMENTATIE ALS CONCURRENTIEVOORDEEL 1 2 3 4 5 Om succesvol te zijn en blijven moeten organisaties hun

Nadere informatie

Onderwijssociologie & Diversiteit

Onderwijssociologie & Diversiteit Onderwijssociologie & Diversiteit Hoorcollege 1: inleiding sociologie en burgerschap IVL Leike van der Leun Om deze presentatie te kunnen volgen op je mobiele telefoon, tablet of laptom, ga je naar: www.presentain.com

Nadere informatie

Wetenschapscommunicatie en/of democratisch debat? Pieter Maeseele

Wetenschapscommunicatie en/of democratisch debat? Pieter Maeseele Wetenschapscommunicatie en/of democratisch debat? Pieter Maeseele Wie ben ik? Communicatiewetenschappen UA Media, Wetenschap & Democratie Media & Democratie - Evalueren van mate waarin media bijdragen

Nadere informatie

Jan van der Wel, Zorgondernemer, Bestuurslid RGFHMR, Bedrijfskunde. Van bedreigingen naar kansen in de innoverende fysiotherapiepraktijk

Jan van der Wel, Zorgondernemer, Bestuurslid RGFHMR, Bedrijfskunde. Van bedreigingen naar kansen in de innoverende fysiotherapiepraktijk Jan van der Wel, Zorgondernemer, Bestuurslid RGFHMR, Bedrijfskunde Van bedreigingen naar kansen in de innoverende fysiotherapiepraktijk Externe Analyse Interne Analyse Kansen en Bedreigingen Strategische

Nadere informatie

onderzoek op het hbo transformeert de samenleving tekst: Rob Voorwinden

onderzoek op het hbo transformeert de samenleving tekst: Rob Voorwinden onderzoek op het hbo transformeert de samenleving tekst: Rob Voorwinden 6 De wereld verandert: om ons heen zien we langzaam systemen en instituties omvallen. Wat daarvoor in de plaats komt? Hbo-onderzoek

Nadere informatie

China, globalisering en milieuproblematiek. Lessen 21ste eeuw 23 maart, 2009

China, globalisering en milieuproblematiek. Lessen 21ste eeuw 23 maart, 2009 China, globalisering en milieuproblematiek Lessen 21ste eeuw 23 maart, 2009 Economisch Socio-cultureel Politiek Milieu Globalisering Globaal milieubeleid in een notendop Sinds 1972 op internationale agenda

Nadere informatie

Uitdagingen bij de vermaatschappelijking van de zorg

Uitdagingen bij de vermaatschappelijking van de zorg Uitdagingen bij de vermaatschappelijking van de zorg Koen Hermans LUCAS, Centrum voor zorgonderzoek en consultancy Centrum voor sociologisch onderzoek Professionele zorg in Vlaanderen is succesverhaal

Nadere informatie

Cocreatie in de opsporing. Dr. Albert Meijer Universiteit Utrecht

Cocreatie in de opsporing. Dr. Albert Meijer Universiteit Utrecht Cocreatie in de opsporing Dr. Albert Meijer Universiteit Utrecht Cocreatie in de opsporing: Perspectief van de wetenschap Albert Meijer Universiteit Utrecht Politieacademie 11 september 2012 Even voorstellen

Nadere informatie

PASSEND ONDERWIJSONDERZOEK SAMEN ONDERZOEKEND LEREN. José van Loo

PASSEND ONDERWIJSONDERZOEK SAMEN ONDERZOEKEND LEREN. José van Loo PASSEND ONDERWIJSONDERZOEK SAMEN ONDERZOEKEND LEREN José van Loo CNV Schoolleiders 6 november 2014 Onderzoek? Onderzoekende houding Onderzoeksmatig leiderschap Onderzoekende schoolcultuur Onderzoekende

Nadere informatie

Energie, technologie en milieuproblemen: Europees onderzoek schetst somber wereldbeeld in 2030

Energie, technologie en milieuproblemen: Europees onderzoek schetst somber wereldbeeld in 2030 IP/3/661 Brussel, 12 mei 23 Energie, technologie en milieuproblemen: Europees onderzoek schetst somber wereldbeeld in 23 In 23 zal het wereldenergieverbruik verdubbeld zijn; fossiele brandstoffen, voornamelijk

Nadere informatie

Het komende uur. Bevolkingsparticipatie. Zuid-Amerika als nieuwe examenregio: een voorproefje. De achtergrond van bevolkingsparticipatie

Het komende uur. Bevolkingsparticipatie. Zuid-Amerika als nieuwe examenregio: een voorproefje. De achtergrond van bevolkingsparticipatie Zuid-Amerika als nieuwe examenregio: een voorproefje Gery Nijenhuis International Development Studies, SG&PL/UU KNAG-Onderwijsdag Vrijdag 7 november 2014 Het komende uur Zuid-Amerika als nieuwe examenregio;

Nadere informatie

Edukans Dik Verboom Sen. Program Advisor

Edukans Dik Verboom Sen. Program Advisor Edukans Dik Verboom Sen. Program Advisor Religieuze Waarden, Onderwijs en Doel van deze workshop 1. 2. 3. Inzicht krijgen in religie als drijfveer voor sociaalmaatschappelijk handelen; Verkennen van morele

Nadere informatie

Intermedius, Passie, grip en structuur voor u en uw organisatie

Intermedius, Passie, grip en structuur voor u en uw organisatie Intermedius, Passie, grip en structuur voor u en uw organisatie Wilt u organisatieveranderingen effectief vormgeven en besturen? Zorg dan dat projecten en programma s elkaar versterken in een gestructureerde

Nadere informatie

sociaal-culturele methodiek en vier functies: 10 kwesties

sociaal-culturele methodiek en vier functies: 10 kwesties sociaal-culturele methodiek en vier functies: 10 kwesties 12 december 2012 www.socius.be sociaal-culturele methodiek en vier functies: 10 kwesties de kwestie ondertussen op het terrein info? 1. Dans der

Nadere informatie

HET PRACHTIGE RISICO VAN ONDERWIJS Gert Biesta Brunel University London ArtEZ Hogeschool voor de Kunsten

HET PRACHTIGE RISICO VAN ONDERWIJS Gert Biesta Brunel University London ArtEZ Hogeschool voor de Kunsten HET PRACHTIGE RISICO VAN ONDERWIJS Gert Biesta Brunel University London ArtEZ Hogeschool voor de Kunsten DE SCHOOL KNECHT VAN TWEE MEESTERS? Carlo Goldoni (1707-1793) de dubbele geschiedenis van de school

Nadere informatie

Opgave 1 Jeugdwerkloosheid in Europa

Opgave 1 Jeugdwerkloosheid in Europa Opgave 1 Jeugdwerkloosheid in Europa 1 maximumscore 4 Het verrichten van flexibele arbeid kan een voorbeeld zijn van positieverwerving als de eigen keuze van de jongeren uitgaat naar flexibele arbeid in

Nadere informatie

Volatiele markt: relatief korte investeringstermijnen en veel verschillende domeinen die impact hebben op de sector: politiek, economie, techniek,.

Volatiele markt: relatief korte investeringstermijnen en veel verschillende domeinen die impact hebben op de sector: politiek, economie, techniek,. VTE Overijssel Toerisme en recreatie jonge en groeiende sector Snelle veranderingen - De opkomst van het begrip overtoerisme - De macht van internetplatforms en de reacties daarop - Politieke spanningen

Nadere informatie

Stedelijk netwerken en de verhouding met de publieke. sector. Filip De Rynck. Hogeschool Gent

Stedelijk netwerken en de verhouding met de publieke. sector. Filip De Rynck. Hogeschool Gent Stedelijk netwerken en de verhouding met de publieke sector Filip De Rynck De eeuw van de samenwerking Van Government naar Governance toenemende onderlinge afhankelijkheid voor meer en meer complexe problemen

Nadere informatie

Startmoment traject Jeugdwerk in de Stad, 27 september Didier Reynaert Lector sociaal werk, HoGent Gastlector kinderrechten, Odisee

Startmoment traject Jeugdwerk in de Stad, 27 september Didier Reynaert Lector sociaal werk, HoGent Gastlector kinderrechten, Odisee Startmoment traject Jeugdwerk in de Stad, 27 september 2016 Didier Reynaert Lector sociaal werk, HoGent Gastlector kinderrechten, Odisee Goedkeuring Verdrag inzake de Rechten van het Kind (IVRK, 1989).

Nadere informatie

Diverser personeel. Mooi, en dan? Dr. Mtinkheni Gondwe

Diverser personeel. Mooi, en dan? Dr. Mtinkheni Gondwe Diverser personeel. Mooi, en dan? Dr. Mtinkheni Gondwe Strategische Beleidsadviseur Team Kennis & Innovatie 16 april 2019 Homogene samenlevingen zijn verleden tijd 2 Reacties op diversiteit Interculturaliteit

Nadere informatie

Hoe maakt u optimaal gebruik van vrijwilligers?

Hoe maakt u optimaal gebruik van vrijwilligers? Christine Linzel 28-03-2013 Hoe maakt u optimaal gebruik van vrijwilligers? 1 Wat gaan we doen? Onderwerp: Integraal vrijwilligersbeleid bij gemeenten: waarom en hoe. Resultaten: Jullie hebben achtergrondinformatie

Nadere informatie

Duurzame Ontwikkeling

Duurzame Ontwikkeling Duurzame Ontwikkeling Korte toelichting op het begrip Praktische invulling - in bedrijven - technologie Invulling in het onderwijs J. Venselaar 17 november Duurzame ontwikkeling in het onderwijs 1 Duurzaam..

Nadere informatie

Examen HAVO. maatschappijwetenschappen (pilot) tijdvak 2 dinsdag 18 juni uur. Bij dit examen hoort een bijlage.

Examen HAVO. maatschappijwetenschappen (pilot) tijdvak 2 dinsdag 18 juni uur. Bij dit examen hoort een bijlage. Examen HAVO 2013 tijdvak 2 dinsdag 18 juni 13.30-16.30 uur maatschappijwetenschappen (pilot) Bij dit examen hoort een bijlage. Dit examen bestaat uit 27 vragen. Voor dit examen zijn maximaal 71 punten

Nadere informatie

Wereldvoedselvoorziening en mondiale voedselzekerheid als uitdaging

Wereldvoedselvoorziening en mondiale voedselzekerheid als uitdaging Wereldvoedselvoorziening en mondiale voedselzekerheid als uitdaging Prof. Dr Ir Rudy Rabbinge Universiteitshoogleraar Duurzame Ontwikkeling & Voedselzekerheid, Wageningen UR Debatreeks De toekomst van

Nadere informatie

ACTIEF BURGERSCHAP EN SOCIALE INTEGRATIE

ACTIEF BURGERSCHAP EN SOCIALE INTEGRATIE Heutink ICT ACTIEF BURGERSCHAP EN SOCIALE INTEGRATIE op de C.B.S. De Bruinhorst 22-5-2012 Inhoudsopgave Inleiding 3 Pagina 1. Burgerschap op de Bruinhorstschool 3 2. Kerndoelen 3 3. Visie 4 4. Hoofddoelen

Nadere informatie

een wereld apart Vanuit aardrijkskundige (= geografische) invalshoek

een wereld apart Vanuit aardrijkskundige (= geografische) invalshoek een wereld apart Vanuit aardrijkskundige (= geografische) invalshoek Wat is aardrijkskunde op zoek naar een verklaring voor de ruimtelijke verschijnselen aan het aardoppervlak. Beschrijvende vragen: bodem

Nadere informatie

INLEIDING. De Europese Alliantie voor de Vrijheid verdedigt de volgende belangrijke veranderingen:

INLEIDING. De Europese Alliantie voor de Vrijheid verdedigt de volgende belangrijke veranderingen: INLEIDING De volgende Europese verkiezingen zullen gehouden worden van tot 5 mei 014 in alle 8 lidstaten. Dit handvest bevat de politieke standpunten die de leden van de Europese Alliantie voor de Vrijheid

Nadere informatie

VTV-2014: Participatie als rode draad

VTV-2014: Participatie als rode draad 1 VTV-2014: Participatie als rode draad Opzet VTV-2014 Basisinformatie op websites Vier themarapporten Gezondheid en maatschappelijke participatie Preventie in de zorg Maatschappelijke kosten en baten

Nadere informatie

6,8. Samenvatting door een scholier 794 woorden 27 mei keer beoordeeld. Maatschappijleer. H3 Mens & werk. Paragraaf 1

6,8. Samenvatting door een scholier 794 woorden 27 mei keer beoordeeld. Maatschappijleer. H3 Mens & werk. Paragraaf 1 Samenvatting door een scholier 794 woorden 27 mei 2005 6,8 45 keer beoordeeld Vak Methode Maatschappijleer Delphi H3 Mens & werk Paragraaf 1 - Arbeid: alle activiteiten die nut opleveren voor degene die

Nadere informatie

Het volwassenenonderwijs en levenslang leren: een krachtige synergie

Het volwassenenonderwijs en levenslang leren: een krachtige synergie Het volwassenenonderwijs en levenslang leren: een krachtige synergie Workshop 1: Missie en impact van het volwassenenonderwijs Maria Bouverne-De Bie Universiteit Gent Kernpunten en actielijnen Kernpunten

Nadere informatie

Kinderopvang in transitie. Derk Loorbach, Zeist, 27-11-2014

Kinderopvang in transitie. Derk Loorbach, Zeist, 27-11-2014 Kinderopvang in transitie Derk Loorbach, Zeist, 27-11-2014 Conclusies Ingrijpende maatschappelijke verandering vraagt aanpassing Transities leiden tot onzekerheid, spanning en afbraak Omgaan met transities

Nadere informatie

De wereld van overmorgen

De wereld van overmorgen De wereld van overmorgen Nederland en de wereld over 10 jaar Hans Stegeman 27 januari 2016 2 Agenda Niet te voorspellen Vijf megatrends in de wereld Het Nederland van overmorgen: van handelsland naar kennisland?

Nadere informatie

De Reehorst 14 september 2017 Verduurzaming van de gemeentelijke vastgoedportefeuille

De Reehorst 14 september 2017 Verduurzaming van de gemeentelijke vastgoedportefeuille De Reehorst 14 september 2017 Verduurzaming van de gemeentelijke vastgoedportefeuille 22-11-2017 1 Uw expeditieleider: Robert Borkes Publiekewaardecreatie.nl waardegericht voor het openbaar bestuur, waardegedreven

Nadere informatie

Participatie mobiliteitsbeleid Gent. Tim Scheirs 28/02/2013

Participatie mobiliteitsbeleid Gent. Tim Scheirs 28/02/2013 Participatie mobiliteitsbeleid Gent Tim Scheirs 28/02/2013 disclaimer Participatie Mobiliteit Gent Waarom participatie? Burger = klant INSPRAAK PARTICIPATIE AMBTENAAR = civil servant Waarom participatie?

Nadere informatie

22/05/2018. No boundaries, no limitations. Jelte Altena Head of Marketing

22/05/2018. No boundaries, no limitations. Jelte Altena Head of Marketing No boundaries, no limitations. 1 Jelte Altena Head of Marketing 1 22/05/2018 The Wright Brothers created the single greatest cultural force since the invention of writing. ~ Bill Gates De scheepvaart bracht

Nadere informatie

Armoede en ongelijkheid in de wereld. Inleiding tot een eenvoudig én complex onderwerp Francine Mestrum, 27 maart 2016

Armoede en ongelijkheid in de wereld. Inleiding tot een eenvoudig én complex onderwerp Francine Mestrum, 27 maart 2016 Armoede en ongelijkheid in de wereld Inleiding tot een eenvoudig én complex onderwerp Francine Mestrum, 27 maart 2016 Wat gaan we bestuderen? Wanneer en hoe zijn armoede en ongelijkheid op de agenda van

Nadere informatie

Actuele ontwikkelingen langdurige zorg

Actuele ontwikkelingen langdurige zorg Actuele ontwikkelingen langdurige zorg Financial Services Actualia Zorg 2017 Eelco Damen Voorzitter Raad van Bestuur 1 Langdurige zorg gaat ingrijpend veranderen Wij gaan de komende 10 jaar zien dat de

Nadere informatie