Basiscursus Natuur- en Milieueducatie NME in een wereld in verandering
|
|
- Hilde Nienke Bogaert
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Basiscursus Natuur- en Milieueducatie NME in een wereld in verandering
2 Opdracht Neem 10 minuten de tijd om, samen met je tafelgenoten, na te denken over je eigen beroepspraktijk. Welke belangrijke maatschappelijke tendensen hebben daarop een invloed? Op welke manier? Met welke ontwikkelingen moeten we rekening houden? Maak hiervan een poster
3 Maatschappelijke context NME is steeds ingebed in een evoluerende maatschappelijke context 5 belangrijke maatschappelijke ontwikkelingen: 1. ecologische crisis 2. globalisering 3. individualisering 4. ecologische modernisering 5. politieke modernisering = uitdaging voor NME eigen visie ontwikkelen over hoe we als NME er kunnen/moeten/willen omgaan met die ontwikkelingen
4 Ecologische crisis Veranderende aard en toenemende omvang en urgentie van de ecologische problemen Eerste generatie milieuproblemen: lokale problemen gevolgen voor lokale gemeenschappen Tweede generatie milieuproblemen: veel complexer mondiale impact bedreigen het voortbestaan van de menselijke beschaving als zodanig nauw verbonden met sociale onrechtvaardigheid
5 Ecologische crisis Rijkste 20% consumeert: 45 % van alle vlees en vis 58 % van alle energie 84 % van alle papier 87 % van alle auto s Armste 20 % doet het met: 5 % van alle vlees en vis 4 % van de energie 1 % van het papier en de auto s Jaarlijkse elektriciteitsconsumptie: Tsjaad: bijna 9 KWh/inwoner DR Congo: 10,5 KWh/inwoner België: KWh/inwoner
6 Ecologische crisis 854 miljoen mensen zijn chronisch ondervoed 1,2 miljard mensen hebben last van overgewicht 400 miljoen mensen lijden aan obesitas Minimale waterbehoefte per persoon per dag = 20 liter verbruik Europeanen = 250 liter verbruik Amerikanen 575 liter 1,1 miljard mensen: 5 liter per dag
7 Ecologische crisis Lester Brown: Zodra China per hoofd evenveel graan nodig heeft als vandaag de VS, zal het land miljoen ton graan verbruiken per jaar - tweederde van de mondiale graanoogst in Zouden de Chinezen gemiddeld evenveel olie verbruiken als de Amerikanen vandaag, dan zou China dagelijks 99 miljoen vaten olie nodig hebben momenteel worden er wereldwijd 79 miljoen vaten olie geproduceerd. Vandaag verbruikt China per jaar slechts 27 kilo papier per persoon. Als dat stijgt naar het huidige Amerikaanse niveau van 210 kilo per persoon, zal China straks 303 miljoen ton papier per jaar nodig hebben zowat het dubbele van de wereldproductie van 157 miljoen ton vandaag. (MO-magazine nr.22, p. 21)
8 Ecologische crisis Totale wereldinkomen gelijk verdeeld: voor alle mensen op aarde 15 per dag voor elk gezin met 3 kinderen ongeveer per maand Realiteit: bijna de helft van de wereldbevolking < dan 2 per dag een vijfde van de wereldbevolking < 1 per dag Bezit 1% rijkste mensen ter wereld = bezit 57% armsten Gezamenlijke fortuin van 3 families (Bill Gates, sultan van Brunei, eigenaars Wal-Mart) = 135 miljard dollar = jaarlijkse inkomen van 600 miljoen inwoners van de armste landen Bezit 20% rijksten uit het Noorden = 900 keer bezit 20% armsten uit het Zuiden Fortuim 200 rijksten van de planeet groeit met 25 per seconde
9 Ecologische crisis Klimaatverandering: worse-than-worst-case scenario
10 Ecologische crisis Gat in de ozonlaag: nu ook boven de Noordpool
11 Ecologische crisis Biodiversiteitsverlies: uitsterven van soorten: pre-industriële maatschappij: 0,1 tot 1 per miljoen, de grens: 10 per miljoen, vandaag: 100 per miljoen
12 Ecologische crisis Nucleair afval: in de Kempense kleilagen?
13 Ecologische crisis Piekolie: diepwaterboringen, teerzandontginning, onconventionele gasontginning ( fracking )
14 Ecologische crisis Overbevolking: 1 kind meer in Bangladesh of VS?
15 Ecologische crisis If current trends continue, we will not D. McGuire, 1998
16 Ecologische crisis Uitdaging voor NME: Hoe leren omgaan met zoveel onzekerheid en complexiteit? Hoe verbanden leggen tussen ecologie en sociale rechtvaardigheid? Hoe voorkomen dat mensen zicht machteloos gaan voelen? Hoe mensen voorbereiden op het nemen van cruciale beslissingen?
17 Globalisering Transformatie in de schaal waarop de samenleving georganiseerd is Verafgelegen gemeenschappen worden met elkaar verbonden Impact op verafgelegen gebieden Impact op steeds verder afgelegen periodes in de toekomst Globaliserende >< geglobaliseerde landen en groepen
18 Globalisering
19 Globalisering Luchtvaart als belangrijke oorzaak van klimaatverandering >< 5% van de wereldbevolking zat ooit in een vliegtuig
20 Globalisering Uitdaging voor NME: Materiële context van leerprocessen in beeld brengen Hoe verbanden leggen tussen hier en elders? Hoe verbanden leggen tussen nu en later? Hoe aandacht schenken aan ongelijkheid tussen globaliserende en geglobaliseerde landen en groepen? Kunnen we X generaties verder (leren) denken?
21 Individualisering Individuen verantwoordelijk voor eigen levensloop, identiteit, zingeving >< traditionele bindingen (familie, klasse, geslacht) MAAR: structurele randvoorwaarden! NME-context: ecologische uitdaging als individuele leeropgave Verantwoordelijkheid komt bij individuen terecht Bijsturen van individueel gedrag Mensen leren om als actieve burgers bij te dragen aan een duurzame samenleving
22 Individualisering
23 Individualisering
24 Individualisering Uitdaging voor NME: Wat is de houdbaarheidstermijn van pasklare oplossingen in complexe en snel veranderende wereld? Deelt iedereen dezelfde visie op oplossingen? Kunnen de juiste leerprocessen individuen opleiden tot goede burgers i.f.v. een betere democratie? Wat met wie niet over de juiste competenties beschikt of een andere mening heeft? Of leiden net meer en betere democratische processen tot betere burgers? (Biesta)
25 Ecologische modernisering Evolutie in publieke opinie: ecologische uitdagingen als kwesties van goed management Win-win-situaties: samenwerken aan een consensus waar iedereen beter van wordt Participatie en samenwerking Binnen bestaande politieke, economische en sociale structuren Technologische en wetenschappelijke oplossingen Ecologische duurzaamheid als motor voor technologische en economische vooruitgang
26 Ecologische modernisering Pragmatisme beïnvloedt NME-praktijk: Niemand tegen de borst stoten, geen moralisme Aanreiken van concrete, haalbare tips voor individuele gedragsverandering Klemtoon op win-win-situaties Geen fundamentele analyse van de manier waarop we onze samenleving organiseren
27 Ecologische modernisering Consumanderen
28 Ecologische modernisering Uitdagingen voor NME: Focus op responsabiliseren van individuen of verbanden leggen met maatschappelijke structuren? Pragmatische aanpak of bijdragen aan draagvlak voor radicale verandering? Versterken van dominante waarden, normen en machtsverhoudingen of kritische reflectie daarop?
29 Politieke modernisering Nieuwe praktijken van beleidsvoering Samenwerking Nieuwe (machts)verhoudingen tussen staat, markt en civiele samenleving Verticale verschuivingen van politieke macht Horizontale transfer van publieke naar semi-publieke en private actoren: subpolitiek (Beck) Geen duidelijke regels over wie verantwoordelijk is, autoriteit heeft, enz. Duurzaamheid? Rechtvaardigheid?
30 Politieke modernisering Kredietbeoordelaars
31 Politieke modernisering Geo-engineering
32 Politieke modernisering GGO s
33 Politieke modernisering Uitdaging voor NME: Hoe vullen we participatie in? Continue evenwichtsoefening: streven naar betrokkenheid en inbreng van de doelgroep + bekommernis om ecologische risico s en duurzaamheidskwesties
34 Rode draad Onvermijdelijk spanningsveld: moeilijke relatie tussen democratische en ecologische bekommernissen (cf. instrumentele >< participatieve NME) Spanning tussen het persoonlijke en het politieke: Private beslissingen hebben publieke consequenties Maatschappelijke factoren beïnvloeden individuen Paradox: sense of urgency over de toestand van onze planeet >< weten dat het fout is om mensen te overtuigen van vooraf bepaalde denkwijzen en gedragingen Elke NME er begeeft zich bewust of onbewust in dit spanningsveld
35 Maatschappelijke context Vragen?
Natuur- en milieueducatie in een wereld in verandering
Katrien Van Poeck 1 Natuur- en milieueducatie in een wereld in verandering Natuur- en milieueducatie (NME) speelt zich niet af in het luchtledige: leerprocessen zijn steeds ingebed in een evoluerende maatschappelijke
Nadere informatieBurgerschap 2.0. From global citizen to global teacher #3
Burgerschap 2.0 From global citizen to global teacher #3 Woordendiarree Waarom zoveel aandacht? Ontwikkelingen in beleid Nadruk op individuele verantwoordelijkheid van de burger (+ en-) Vermaatschappelijking
Nadere informatieNaam : Klas : Datum :
Duurzame ontwikkeling Over duurzame ontwikkeling circuleren inmiddels honderden definities. Vaak wordt de internationaal aanvaarde definitie uit het rapport "Our Common Future" (Brundtland-rapport, 1987)
Nadere informatieMaatschappelijke vorming
toelichting Hoe kan de school de leerling helpen om zich te ontwikkelen tot een actieve, verantwoordelijke en sociale burger? Een belangrijke taak van de school is om leerlingen voor te bereiden op hun
Nadere informatieWerkgevers Ondernemers. In gesprek over de inhoud van het onderwijs
Werkgevers Ondernemers In gesprek over de inhoud van het onderwijs 1 Algemeen Doe mee en praat mee! Antwoord of reactie op deze vraag? Dé landelijke dialoog over ons onderwijs en de toekomst. Deel gedachten,
Nadere informatieKINDVAK 2016 info@expertisepuntkindcentra.nl
Agenda Voorzieningen voor kinderen Een IKC en de te doorlopen stappen KINDVAK Den Bosch 29-1-2016 Welkom Vragen inventariseren Theorie en visie op de ontwikkelingen, pleidooi voor het kind Inzicht in de
Nadere informatieMorele Ontwikkeling van Jongeren. Hanze Jeugdlezing 2012
Morele Ontwikkeling van Jongeren Hanze Jeugdlezing 2012 Wiel Veugelers Universiteit voor Humanistiek Universiteit van Amsterdam Opbouw verhaal Wat is morele ontwikkeling? Wat leert onderzoek over morele
Nadere informatieKwaliteit en Toekomst. Verkenning van Duurzaamheid
Kwaliteit en Toekomst. Verkenning van Duurzaamheid Het RIVM heeft in 2004 een Duurzaamheidsverkenning ( Kwaliteit en Toekomst. Verkenning van Duurzaamheid, RIVM 2004) uitgevoerd. Een deze verkenning hebben
Nadere informatie5 CRUCIALE COMPETENTIES VOOR EEN DUURZAAM HRM/L&D DIMITRI MAENHOUDT
5 CRUCIALE COMPETENTIES VOOR EEN DUURZAAM HRM/L&D DIMITRI MAENHOUDT WAT BETEKENT DUURZAAM? Duurzaam betekent aansluiten op de behoeften van het heden zonder het vermogen van toekomstige generaties om in
Nadere informatieWat is vandaag de dag nog duurzaam?
Wat is vandaag de dag nog duurzaam? Duurzame voeding Schaal als spanningsveld VU Amsterdam 3 oktober 04 Inderdaad... Bron: NRC 7/0/04 Harry Aiking Overzicht Duurzaamheid is dynamisch Duurzaamheid en voedselzekerheid
Nadere informatieKadernotitie Platform #Onderwijs 2032 SLO, versie 13 januari 2015
Kadernotitie Platform #Onderwijs 2032 SLO, versie 13 januari 2015 Doel en beoogde opbrengst van de dialoog De opdracht van het platform is te komen tot een integrale, maatschappelijk breed gedragen en
Nadere informatieHoe kan de ontwikkeling van ervaringswerk en -kennis een participatieve jeugdhulp versterken?
Hoe kan de ontwikkeling van ervaringswerk en -kennis een participatieve jeugdhulp versterken? Tijs Van Steenberghe, vakgroep sociaal werk, expertisecentrum Quality of Life Jessica De Maeyer, vakgroep orthopedagogiek,
Nadere informatieTheorie en praktijk van Global learning (mondiaal leren) en Wereldburgerschapseducatie.
Theorie en praktijk van Global learning (mondiaal leren) en Wereldburgerschapseducatie. Dr. Douglas Bourn Directeur Development Education Research Centre IOE-UCL Dr. Douglas Bourn Directeur Development
Nadere informatieNamiddagsessie Kracht van de stem van kinderen en jongeren Congres Jeugdwerkwerkt 12 juni 2018
Namiddagsessie Kracht van de stem van kinderen en jongeren Congres Jeugdwerkwerkt 12 juni 2018 Bart Van Bouchaute Met dank aan Raf Debaene, Tim vanhove & Reyhan Görgöz 1 Politisering (Rancière) VERSTOREN
Nadere informatieDiverse school, diverse kansen
Diverse school, diverse kansen Stel je buur de volgende 3 vragen: 1. Hoe kom jij in aanraking met diversiteit in onderwijs? 2. Wat is het eerste gevoel dat jij hebt wanneer je denkt aan diversiteit? 3.
Nadere informatieVALT HIER NOG WAT TE LEREN? EEN EDUCATIEF PERSPECTIEF OP DUURZAAMHEID Gert Biesta Universiteit Luxemburg. een populair recept
VALT HIER NOG WAT TE LEREN? EEN EDUCATIEF PERSPECTIEF OP DUURZAAMHEID Gert Biesta Universiteit Luxemburg een populair recept een maatschappelijk probleem add some learning opgelost! deze bijdrage een perspectief
Nadere informatieDe Drievoudige Bottom Line, een noodzakelijke economische innovatie
De Drievoudige Bottom Line, een noodzakelijke economische innovatie Feike Sijbesma, CEO Royal DSM In de loop der tijd is het effect van bedrijven op de maatschappij enorm veranderd. Vijftig tot honderd
Nadere informatieen sector onder vuur Ontwikkelingssamenwerkingsorganisaties strategieën in een veranderende wereld Marieke de Wal
Als je denkt dat je te klein en onbeduidend bent om het verschil te maken, denk dan eens aan slapen met een mug Dalai Lama De wereld verandert en wordt complexer. Dat is ook merkbaar in de ontwikkeling
Nadere informatie1. De uitdagingen waarvoor we staan
Opbouw 1. De uitdagingen waarvoor we staan en / in transitie 2. Denken over transities Erik Paredis Centrum voor Duurzame Ontwikkeling Universiteit Gent 3. En wat met cultuur? 4. Bestaande transitienetwerken
Nadere informatiewandelen voor water! woensdag 23 maart
wandelen voor water! woensdag 23 maart Water halen in Uganda! 6 km lopen met 6 liter 24% heeft nog geen schoon water slechts 19% heeft een WC Inzamelen voor water Nederland Uganda 41.526 km2 oppervlak
Nadere informatieMaken transities de wereld duurzamer?
Maken transities de wereld duurzamer? Erik Paredis Centrum voor Duurzame Ontwikkeling Universiteit Gent www.cdo.ugent.be Benelux conferentie 2014 Leren in Transitie 18 november 2014 Gent 1. Denken over
Nadere informatieWerk maken van Educatie voor Duurzame Ontwikkeling (EDO) ifjkbq lîéêäéö=ïéêâöêçéé=çåçéêïáàë=c=kjb NU=à~åì~êá=OMNM=J _çâêáàâ=
Werk maken van Educatie voor Duurzame Ontwikkeling (EDO) ifjkbq lîéêäéö=ïéêâöêçéé=çåçéêïáàë=c=kjb NU=à~åì~êá=OMNM=J _çâêáàâ= NME uitgedaagd 2005-2014 = VN-decennium van Educatie voor Duurzame Ontwikkeling
Nadere informatiePedagogische Begeleidingsdienst Basisonderwijs GO! wereldoriëntatie
& Pedagogische Begeleidingsdienst Basisonderwijs GO! wereldoriëntatie E HO DIT T RK AL E W ITA? G I D IER H CA mens & maatschappij specifieke visie van leerlijn naar methodiek van methodiek naar leerlijn
Nadere informatieDE PIEK KOMT ERAAN 1
DE PIEK KOMT ERAAN 1 Ook al praat niemand over een naderende oliekrapte, de prijs per vat wil maar niet onder de 100 dollar zakken. Kopers van olie hebben kennelijk iets door wat de rest van ons lijkt
Nadere informatieCOCREATIE. in straten, wijken, dorpen en gemeenten. #kwadraet
COCREATIE in straten, wijken, dorpen en gemeenten #kwadraet C o c r e a t i e p r a k t i j k e n e x p e r t i s e Koen Steuperaert directeur Procesbegeleider koen@kwadraet.be www.kwadraet.be Kwadraet
Nadere informatiewww.djapo.be www.wereldwegwijzers.be www.2015ikloopmee.be
www.djapo.be www.wereldwegwijzers.be www.2015ikloopmee.be Djapo vzw centrum voor mondiale vorming WAT? Workshops Lespakketten Vormingen aan leerkrachten en student-leerkrachten Procesbegeleidingen DOELGROEP?
Nadere informatieMondiaal basisinkomen als motor van Transitie
Nedworc, Utrecht 08-01-2019 Mondiaal basisinkomen als motor van Transitie Dirk Barrez Meer info artikel over mondiaal basinkomen artikel over transitie = inleiding transitie boek PALA.be - onze globaliserende
Nadere informatieHET CO-CREATIEF PROCES
HET CO-CREATIEF PROCES Tijs Van Steenberghe, vakgroep sociaal werk, expertisecentrum Quality of Life Jessica De Maeyer, vakgroep orthopedagogiek, expertisecentrum Quality of Life Didier Reynaert, vakgroep
Nadere informatieDe beste krachten, zoeken, vinden en ook inzetten. Gabriël van den Brink 12 april 2012 Den Haag
De beste krachten, zoeken, vinden en ook inzetten Atriumlezing Gabriël van den Brink 12 april 2012 Den Haag Out of the box denken begin Out of the box denken slot Geloofwaardigheid staat centraal Onze
Nadere informatieZo kijkt VVJ naar participatie 1
Zo kijkt VVJ naar participatie Groeien naar meer participatief besturen Groeien naar, want kun je niet snel snel, en niet in je eentje Participatief besturen : is voor VVJ een voorwaarde voor goed beleid
Nadere informatieIntroductie. Figuur 1 De actie van Coca Cola
Inhoud Introductie... 2 Maatschappelijk verantwoord ondernemen... 3 Duurzaamheid... 4 Maatschappelijk betrokken ondernemen... 5 Het verschil tussen MVO en MBO... 6 Bronnelijst... 7 MBO... 7 MVO... 7 Introductie
Nadere informatieMax Havelaar: 25 jaar ontwikkeling. Persontmoeting 28 augustus 2014 Lily Deforce Directeur
Max Havelaar: 25 jaar ontwikkeling Persontmoeting 28 augustus 2014 Lily Deforce Directeur Agenda 25 jaar Fairtrade: van de boer in het Zuiden tot op ons bord - Evolutie van 1989 tot 2014 - Trade not aid
Nadere informatieEcologie van het leren
Ecologie van het leren Beneluxconferentie dr Manon C.P. Ruijters MLD Apeldoorn 17 oktober 2013 Ecologisch? Ecologie is verbindingen en samenhang diversiteit interacties tussen organismen en hun omgeving
Nadere informatievecht voor sociale en emancipatorische verandering, doe je dat niet in de korenvelden
De stad als arena voor sociaal-ecologische strijd. Interview met Erik Swyngedouw Pascal Debruyne en Stijn Oosterlynck principe van het politieke. Swyngedouw: Das Kapital wel gelezen, vecht voor sociale
Nadere informatieTaaldiversiteit in Brussel: een analysekader. Rudi Janssens Studiedag 27 mei 2016 VUB-Jette
Taaldiversiteit in Brussel: een analysekader Rudi Janssens Studiedag 27 mei 2016 VUB-Jette Overzicht Welke begrippenkader voor discussie en beleid? Overzicht van meertaligheid in Brussel Communicatie in
Nadere informatieWAAR WIJ VOOR STAAN. Socialisten & Democraten in het Europees Parlement. Fractie van de Progressieve Alliantie van
WAAR WIJ VOOR STAAN. Fractie van de Progressieve Alliantie van Socialisten & Democraten in het Europees Parlement Strijden voor sociale rechtvaardigheid, het stimuleren van werkgelegenheid en groei, hervorming
Nadere informatie1. GEEN ARMOEDE 2. GEEN HONGER. Armoede uitroeien, in al zijn vormen en overal. Honger beëindigen, betere voeding en duurzame landbouw promoten
1. GEEN ARMOEDE Armoede uitroeien, in al zijn vormen en overal Ondanks de halvering van de extreme armoede in de wereld tijdens de afgelopen decennia, leeft nog steeds 1,3 miljard mensen in extreme armoede.
Nadere informatieEEN DUIM VOOR DELEN. ik deel INFOFICHE. daar wordt iedereen beter van
daar wordt iedereen beter van EEN DUIM VOOR DELEN INFOFICHE 1 1.1 DEFINITIE Delen is een vorm van consuminderen (minder verbruiken) en consumanderen (anders verbruiken). Bij delen ligt het accent op gebruiken
Nadere informatieSuperrijken staan symbool voor de kloof - NRC
NRC Media Holding BV maakt gebruik van cookies en daarmee vergelijkbare technieken. www.nrc.nl gebruikt functionele en analytische cookies om u een optimale bezoekerservaring te bieden. Bovendien plaatsen
Nadere informatieCultuur als motor voor transitie Pulse Transitienetwerk Cultuur - Juni 2016
Cultuur als motor voor transitie Pulse Transitienetwerk Cultuur - Juni 2016 In 1972 berekende de Club van Rome dat we zonder wijzigingen aan onze manier van leven tegen 2050 afstevenen op een ecologische
Nadere informatieOp weg naar duurzame ontwikkeling van stedelijk toerisme. Ko Koens Academy for Hotel and Facility Management Vakantiebeurs Utrecht - 14-01-2015
Op weg naar duurzame ontwikkeling van stedelijk toerisme Ko Koens Academy for Hotel and Facility Management Vakantiebeurs Utrecht - 14-01-2015 Irritante toeristen Stedelijk toerisme Stedelijk toerisme
Nadere informatieVersterken van RRI: welke innovatieve beleidspraktijken en structuren zijn nodig?
WP5 Versterken van RRI: welke innovatieve beleidspraktijken en structuren zijn nodig? Dr. Anne Snick EWI KVAB KBS Focus op RRI 6 september 2016 R&I is Responsible... maar waarvoor? DOEL van RRI = antwoorden
Nadere informatieDe opgave voor de publieke gezondheid verandert. en dus ook die voor onderzoekers! Karien Stronks Sociale Geneeskunde AMC/UvA
De opgave voor de publieke gezondheid verandert. en dus ook die voor onderzoekers! Netwerkdag 1 februari 2018 Karien Stronks Sociale Geneeskunde AMC/UvA Mijn betoog Wij willen als onderzoekers evidence
Nadere informatieMethodisch werken in een weerbarstige praktijk. Prof. dr. Koen Hermans
Methodisch werken in een weerbarstige praktijk Prof. dr. Koen Hermans Vertrekpunt: vraag Context : beleidsaandacht voor evidence-based practice JE: tweevoudige vraag IPT wetenschappelijk onderbouwen Effectiviteit
Nadere informatie30/01/2012. Wat denk jij over. Wat gebeurt er?
Kraak je energiekosten Wat denk jij over klimaat en energie 2 Flauwekul. Opwarming van de aarde Mijn probleem niet, maar die van de volgende generatie. Bekommerd! Ik wil mee m n steentje bijdragen zodat
Nadere informatieLuc Van den Brande Laten we samen aan Europa bouwen
Luc Van den Brande Laten we samen aan Europa bouwen Inhoud Mijn overtuigingen 2 Mijn prioriteiten 3 Bakens voor morgen 8 Laten we samen aan Europa bouwen 1 Mijn overtuigingen Mijn overtuigingen Een Europa,
Nadere informatieWerken aan diversiteit Visie en missie van de stad Mechelen
Werken aan diversiteit Visie en missie van de stad Mechelen 1 1. Aanleiding Een aantal bovenlokale processen en gebeurtenissen maken het aanzicht van en het leven in onze stad heel divers. Migratiestromen,
Nadere informatieHet watervalfenomeen in het onderwijs: een spiegelbeeld van onze samenleving? Jef Verhoeven
Het watervalfenomeen in het onderwijs: een spiegelbeeld van onze samenleving? Jef Verhoeven Centrum voor Onderwijssociologie KU Leuven 29/4/2001 Waterval 1 Het oude verhaal van cooling out 1. Het watervalfenomeen
Nadere informatieEmbargo tot de datum waarop deze toespraak wordt gehouden / toetsen aan deze datum
Bouwen aan de democratische veiligheid in Europa Ontwerptoespraak van de secretaris-generaal Brussel, woensdag 12 november 2014 Embargo tot de datum waarop deze toespraak wordt gehouden / toetsen aan deze
Nadere informatieMacht en waarden in de wereldpolitiek
Rik Coolsaet Macht en waarden in de wereldpolitiek Actuele vraagstukken in de internationale politiek Editie 2006-2007 2 Inhoud Inleiding... Deel 1. De jaren 90: het transitiedecennium 1. Van illusie naar
Nadere informatieDe stad en wijk als motor voor sociale mobiliteit
De stad en wijk als motor voor sociale mobiliteit Prof. Dr. Stijn Oosterlynck Stijn.Oosterlynck@uantwerpen.be Centrum OASeS & Urban Studies Institute University of Antwerp Inhoud Stad als oord van problemen?
Nadere informatieGreen IT. Duurzaam Middelbaar Beroeps- Onderwijs
Green IT Rob de Vrind Duurzaam Middelbaar Beroeps- Onderwijs We hebben een prachtige wereld waar we zuinig op moeten zijn Kijk maar hoe mooi de wereld is Kijk maar hoe mooi de wereld is Kijk maar hoe mooi
Nadere informatieHet Ontwikkelingshuis: Een kijk op de co- evolutie van kinderen en gezinnen
Het Ontwikkelingshuis: Een kijk op de co- evolutie van kinderen en gezinnen Greet Splingaer Congres GGZ 16-17 september 2014 Antwerpen casus 1 Een systemische kijk op groei en ontwikkeling. Ruimere kijk
Nadere informatieDEMOGRAFIE. Mensen werken langer door uit financiële 65+ noodzaak COMPLEXITEIT VOOR UWV NEEMT TOE
UWV \210 118S212 TR[25 lt. 1 ij If. 1.t. t Aik Aantal klanten van UWV blijft ongeveer gelijk DEMOGRAFIE Mensen werken langer door uit financiële 65+ noodzaak Laagopgeleiden minder lang gezond dan hoogopgeleiden
Nadere informatieOfficiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814.
STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 10683 20 april 2015 Regeling van de Staatssecretaris van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap van 9 april 2015, nr. VO/741555,
Nadere informatieImrat Verhoeven Uva/AISSR. Vormgeven aan overheidsparticipatie
Imrat Verhoeven Uva/AISSR Vormgeven aan overheidsparticipatie In een notendop Activerende verzorgingsstaat leidt tot meer nadruk verhoudingen burgers onderling Hoe democratisch zijn die verhoudingen eigenlijk?
Nadere informatieMaatschappelijke vorming
toelichting Hoe kan de school de leerling helpen om zich te ontwikkelen tot een actieve, verantwoordelijke en sociale burger? Een belangrijke taak van de school is om leerlingen voor te bereiden op hun
Nadere informatieNetwerk organisatie. Toekomst voor succesvolle professionals? Netwerkorganisaties - Alita de Haan
Netwerk organisatie Toekomst voor succesvolle professionals? Inhoud 1. Ontwikkelingen (markt en maatschappij) 2. Transitie van organisaties 3. Adviesbureau de Rijk nieuwe stijl Food for thought Ontwikkelingen
Nadere informatieStudenten lerarenopleiding. In gesprek over de inhoud van het onderwijs
Studenten lerarenopleiding In gesprek over de inhoud van het onderwijs 1 Algemeen Doe mee en praat mee! Antwoord of reactie op deze vraag? Dé landelijke dialoog over ons onderwijs en de toekomst. Deel
Nadere informatieHet belang van sterke lokale besturen door processen van bestuursversterking. Planningsdagen VVSG Vaalbeek, 3 mei 2013 Jean Bossuyt (ECDPM)
Het belang van sterke lokale besturen door processen van bestuursversterking Planningsdagen VVSG Vaalbeek, 3 mei 2013 Jean Bossuyt (ECDPM) Toenemende verwachtingen in lokale besturen Bestuur dicht bij
Nadere informatieonderzoek in transitie?
Transitieonderzoek: onderzoek in transitie? Erik Paredis (UGent) Yves De Weerdt (VITO) Frank Nevens (VITO) Opstartworkshop INTRAP 31 mei 2012, Leuven www.steunpunttrado.be Opbouw 1. De uitdagingen waarvoor
Nadere informatieDocentenvel opdracht 19 (campagne voor een duurzame wereld en een samenwerkend Europa)
Docentenvel opdracht 19 (campagne voor een duurzame wereld en een samenwerkend Europa) Lees ter voorbereiding onderstaande teksten. Het milieu De Europese Unie werkt aan de bescherming en verbetering van
Nadere informatieInformational Governance
Story Informational Governance Juli 2013 Nog niet zo heel lang geleden voltrokken veranderingen in de maatschappij zich volgens logische, min of meer vaste patronen. Overheden, bedrijven, wetenschappers,
Nadere informatieSTRATEGIE IMPLEMENTATIE SUCCESFACTOREN
STRATEGIE IMPLEMENTATIE FACTOREN 9 FACTOREN VOOR STRATEGIE IMPLEMENTATIE STRATAEGOS.COM STRATEGIE IMPLEMENTATIE ALS CONCURRENTIEVOORDEEL 1 2 3 4 5 Om succesvol te zijn en blijven moeten organisaties hun
Nadere informatieOnderwijssociologie & Diversiteit
Onderwijssociologie & Diversiteit Hoorcollege 1: inleiding sociologie en burgerschap IVL Leike van der Leun Om deze presentatie te kunnen volgen op je mobiele telefoon, tablet of laptom, ga je naar: www.presentain.com
Nadere informatieWetenschapscommunicatie en/of democratisch debat? Pieter Maeseele
Wetenschapscommunicatie en/of democratisch debat? Pieter Maeseele Wie ben ik? Communicatiewetenschappen UA Media, Wetenschap & Democratie Media & Democratie - Evalueren van mate waarin media bijdragen
Nadere informatieJan van der Wel, Zorgondernemer, Bestuurslid RGFHMR, Bedrijfskunde. Van bedreigingen naar kansen in de innoverende fysiotherapiepraktijk
Jan van der Wel, Zorgondernemer, Bestuurslid RGFHMR, Bedrijfskunde Van bedreigingen naar kansen in de innoverende fysiotherapiepraktijk Externe Analyse Interne Analyse Kansen en Bedreigingen Strategische
Nadere informatieonderzoek op het hbo transformeert de samenleving tekst: Rob Voorwinden
onderzoek op het hbo transformeert de samenleving tekst: Rob Voorwinden 6 De wereld verandert: om ons heen zien we langzaam systemen en instituties omvallen. Wat daarvoor in de plaats komt? Hbo-onderzoek
Nadere informatieChina, globalisering en milieuproblematiek. Lessen 21ste eeuw 23 maart, 2009
China, globalisering en milieuproblematiek Lessen 21ste eeuw 23 maart, 2009 Economisch Socio-cultureel Politiek Milieu Globalisering Globaal milieubeleid in een notendop Sinds 1972 op internationale agenda
Nadere informatieUitdagingen bij de vermaatschappelijking van de zorg
Uitdagingen bij de vermaatschappelijking van de zorg Koen Hermans LUCAS, Centrum voor zorgonderzoek en consultancy Centrum voor sociologisch onderzoek Professionele zorg in Vlaanderen is succesverhaal
Nadere informatieCocreatie in de opsporing. Dr. Albert Meijer Universiteit Utrecht
Cocreatie in de opsporing Dr. Albert Meijer Universiteit Utrecht Cocreatie in de opsporing: Perspectief van de wetenschap Albert Meijer Universiteit Utrecht Politieacademie 11 september 2012 Even voorstellen
Nadere informatiePASSEND ONDERWIJSONDERZOEK SAMEN ONDERZOEKEND LEREN. José van Loo
PASSEND ONDERWIJSONDERZOEK SAMEN ONDERZOEKEND LEREN José van Loo CNV Schoolleiders 6 november 2014 Onderzoek? Onderzoekende houding Onderzoeksmatig leiderschap Onderzoekende schoolcultuur Onderzoekende
Nadere informatieEnergie, technologie en milieuproblemen: Europees onderzoek schetst somber wereldbeeld in 2030
IP/3/661 Brussel, 12 mei 23 Energie, technologie en milieuproblemen: Europees onderzoek schetst somber wereldbeeld in 23 In 23 zal het wereldenergieverbruik verdubbeld zijn; fossiele brandstoffen, voornamelijk
Nadere informatieHet komende uur. Bevolkingsparticipatie. Zuid-Amerika als nieuwe examenregio: een voorproefje. De achtergrond van bevolkingsparticipatie
Zuid-Amerika als nieuwe examenregio: een voorproefje Gery Nijenhuis International Development Studies, SG&PL/UU KNAG-Onderwijsdag Vrijdag 7 november 2014 Het komende uur Zuid-Amerika als nieuwe examenregio;
Nadere informatieEdukans Dik Verboom Sen. Program Advisor
Edukans Dik Verboom Sen. Program Advisor Religieuze Waarden, Onderwijs en Doel van deze workshop 1. 2. 3. Inzicht krijgen in religie als drijfveer voor sociaalmaatschappelijk handelen; Verkennen van morele
Nadere informatieIntermedius, Passie, grip en structuur voor u en uw organisatie
Intermedius, Passie, grip en structuur voor u en uw organisatie Wilt u organisatieveranderingen effectief vormgeven en besturen? Zorg dan dat projecten en programma s elkaar versterken in een gestructureerde
Nadere informatiesociaal-culturele methodiek en vier functies: 10 kwesties
sociaal-culturele methodiek en vier functies: 10 kwesties 12 december 2012 www.socius.be sociaal-culturele methodiek en vier functies: 10 kwesties de kwestie ondertussen op het terrein info? 1. Dans der
Nadere informatieHET PRACHTIGE RISICO VAN ONDERWIJS Gert Biesta Brunel University London ArtEZ Hogeschool voor de Kunsten
HET PRACHTIGE RISICO VAN ONDERWIJS Gert Biesta Brunel University London ArtEZ Hogeschool voor de Kunsten DE SCHOOL KNECHT VAN TWEE MEESTERS? Carlo Goldoni (1707-1793) de dubbele geschiedenis van de school
Nadere informatieOpgave 1 Jeugdwerkloosheid in Europa
Opgave 1 Jeugdwerkloosheid in Europa 1 maximumscore 4 Het verrichten van flexibele arbeid kan een voorbeeld zijn van positieverwerving als de eigen keuze van de jongeren uitgaat naar flexibele arbeid in
Nadere informatieVolatiele markt: relatief korte investeringstermijnen en veel verschillende domeinen die impact hebben op de sector: politiek, economie, techniek,.
VTE Overijssel Toerisme en recreatie jonge en groeiende sector Snelle veranderingen - De opkomst van het begrip overtoerisme - De macht van internetplatforms en de reacties daarop - Politieke spanningen
Nadere informatieStedelijk netwerken en de verhouding met de publieke. sector. Filip De Rynck. Hogeschool Gent
Stedelijk netwerken en de verhouding met de publieke sector Filip De Rynck De eeuw van de samenwerking Van Government naar Governance toenemende onderlinge afhankelijkheid voor meer en meer complexe problemen
Nadere informatieStartmoment traject Jeugdwerk in de Stad, 27 september Didier Reynaert Lector sociaal werk, HoGent Gastlector kinderrechten, Odisee
Startmoment traject Jeugdwerk in de Stad, 27 september 2016 Didier Reynaert Lector sociaal werk, HoGent Gastlector kinderrechten, Odisee Goedkeuring Verdrag inzake de Rechten van het Kind (IVRK, 1989).
Nadere informatieDiverser personeel. Mooi, en dan? Dr. Mtinkheni Gondwe
Diverser personeel. Mooi, en dan? Dr. Mtinkheni Gondwe Strategische Beleidsadviseur Team Kennis & Innovatie 16 april 2019 Homogene samenlevingen zijn verleden tijd 2 Reacties op diversiteit Interculturaliteit
Nadere informatieHoe maakt u optimaal gebruik van vrijwilligers?
Christine Linzel 28-03-2013 Hoe maakt u optimaal gebruik van vrijwilligers? 1 Wat gaan we doen? Onderwerp: Integraal vrijwilligersbeleid bij gemeenten: waarom en hoe. Resultaten: Jullie hebben achtergrondinformatie
Nadere informatieDuurzame Ontwikkeling
Duurzame Ontwikkeling Korte toelichting op het begrip Praktische invulling - in bedrijven - technologie Invulling in het onderwijs J. Venselaar 17 november Duurzame ontwikkeling in het onderwijs 1 Duurzaam..
Nadere informatieExamen HAVO. maatschappijwetenschappen (pilot) tijdvak 2 dinsdag 18 juni uur. Bij dit examen hoort een bijlage.
Examen HAVO 2013 tijdvak 2 dinsdag 18 juni 13.30-16.30 uur maatschappijwetenschappen (pilot) Bij dit examen hoort een bijlage. Dit examen bestaat uit 27 vragen. Voor dit examen zijn maximaal 71 punten
Nadere informatieWereldvoedselvoorziening en mondiale voedselzekerheid als uitdaging
Wereldvoedselvoorziening en mondiale voedselzekerheid als uitdaging Prof. Dr Ir Rudy Rabbinge Universiteitshoogleraar Duurzame Ontwikkeling & Voedselzekerheid, Wageningen UR Debatreeks De toekomst van
Nadere informatieACTIEF BURGERSCHAP EN SOCIALE INTEGRATIE
Heutink ICT ACTIEF BURGERSCHAP EN SOCIALE INTEGRATIE op de C.B.S. De Bruinhorst 22-5-2012 Inhoudsopgave Inleiding 3 Pagina 1. Burgerschap op de Bruinhorstschool 3 2. Kerndoelen 3 3. Visie 4 4. Hoofddoelen
Nadere informatieeen wereld apart Vanuit aardrijkskundige (= geografische) invalshoek
een wereld apart Vanuit aardrijkskundige (= geografische) invalshoek Wat is aardrijkskunde op zoek naar een verklaring voor de ruimtelijke verschijnselen aan het aardoppervlak. Beschrijvende vragen: bodem
Nadere informatieINLEIDING. De Europese Alliantie voor de Vrijheid verdedigt de volgende belangrijke veranderingen:
INLEIDING De volgende Europese verkiezingen zullen gehouden worden van tot 5 mei 014 in alle 8 lidstaten. Dit handvest bevat de politieke standpunten die de leden van de Europese Alliantie voor de Vrijheid
Nadere informatieVTV-2014: Participatie als rode draad
1 VTV-2014: Participatie als rode draad Opzet VTV-2014 Basisinformatie op websites Vier themarapporten Gezondheid en maatschappelijke participatie Preventie in de zorg Maatschappelijke kosten en baten
Nadere informatie6,8. Samenvatting door een scholier 794 woorden 27 mei keer beoordeeld. Maatschappijleer. H3 Mens & werk. Paragraaf 1
Samenvatting door een scholier 794 woorden 27 mei 2005 6,8 45 keer beoordeeld Vak Methode Maatschappijleer Delphi H3 Mens & werk Paragraaf 1 - Arbeid: alle activiteiten die nut opleveren voor degene die
Nadere informatieHet volwassenenonderwijs en levenslang leren: een krachtige synergie
Het volwassenenonderwijs en levenslang leren: een krachtige synergie Workshop 1: Missie en impact van het volwassenenonderwijs Maria Bouverne-De Bie Universiteit Gent Kernpunten en actielijnen Kernpunten
Nadere informatieKinderopvang in transitie. Derk Loorbach, Zeist, 27-11-2014
Kinderopvang in transitie Derk Loorbach, Zeist, 27-11-2014 Conclusies Ingrijpende maatschappelijke verandering vraagt aanpassing Transities leiden tot onzekerheid, spanning en afbraak Omgaan met transities
Nadere informatieDe wereld van overmorgen
De wereld van overmorgen Nederland en de wereld over 10 jaar Hans Stegeman 27 januari 2016 2 Agenda Niet te voorspellen Vijf megatrends in de wereld Het Nederland van overmorgen: van handelsland naar kennisland?
Nadere informatieDe Reehorst 14 september 2017 Verduurzaming van de gemeentelijke vastgoedportefeuille
De Reehorst 14 september 2017 Verduurzaming van de gemeentelijke vastgoedportefeuille 22-11-2017 1 Uw expeditieleider: Robert Borkes Publiekewaardecreatie.nl waardegericht voor het openbaar bestuur, waardegedreven
Nadere informatieParticipatie mobiliteitsbeleid Gent. Tim Scheirs 28/02/2013
Participatie mobiliteitsbeleid Gent Tim Scheirs 28/02/2013 disclaimer Participatie Mobiliteit Gent Waarom participatie? Burger = klant INSPRAAK PARTICIPATIE AMBTENAAR = civil servant Waarom participatie?
Nadere informatie22/05/2018. No boundaries, no limitations. Jelte Altena Head of Marketing
No boundaries, no limitations. 1 Jelte Altena Head of Marketing 1 22/05/2018 The Wright Brothers created the single greatest cultural force since the invention of writing. ~ Bill Gates De scheepvaart bracht
Nadere informatieArmoede en ongelijkheid in de wereld. Inleiding tot een eenvoudig én complex onderwerp Francine Mestrum, 27 maart 2016
Armoede en ongelijkheid in de wereld Inleiding tot een eenvoudig én complex onderwerp Francine Mestrum, 27 maart 2016 Wat gaan we bestuderen? Wanneer en hoe zijn armoede en ongelijkheid op de agenda van
Nadere informatieActuele ontwikkelingen langdurige zorg
Actuele ontwikkelingen langdurige zorg Financial Services Actualia Zorg 2017 Eelco Damen Voorzitter Raad van Bestuur 1 Langdurige zorg gaat ingrijpend veranderen Wij gaan de komende 10 jaar zien dat de
Nadere informatie