Voeding na maagoperatie

Transcriptie

1 Voeding na maagoperatie

2 Beste patiënt Na een maagoperatie is het belangrijk om uw voeding aan te passen. Het is mogelijk dat u specifieke klachten ondervindt wanneer u iets gegeten heeft. Met de tips die we u hier geven, kunnen deze klachten verminderen of verbeteren. De diëtisten 1 Algemene informatie en adviezen 3 kleine hoofdmaaltijden met kleine tussendoortjes Eet in het begin alleen kleine hoeveelheden tegelijk. Probeer de hoeveelheid eten per maaltijd langzaam op te bouwen. Het is raadzaam 6-8 keer per dag te eten. Als tussenmaaltijd kan er gebruik gemaakt worden van: beschuit belegd met margarine vleeswaren kaas pudding (vruchten)yoghurt 1 plak cake droge koek Indien u tijdens het eten een vol gevoel ervaart is het advies om op dat moment niet door te eten. 2 Eettempo Eet rustig en kauw goed. Hierdoor vermindert het risico op verslikking en wordt het voedsel beter verteerd. In het begin is het beter om gemixte voeding in te nemen, na verloop van tijd kan er overgeschakeld worden op een zachte voeding. Afwezigheid van hongergevoel/eetlust De eerste maanden na de operatie is er sprake van een sterk

3 verminderde eetlust. Wees aandachtig dat u elke 1 ½ - 2 uur iets eet of drinkt, ook al heeft u geen honger of dorst. Beperk de hoeveelheid vocht tijdens de maaltijden tot 1 glas Bij een totale maagverwijdering kan de beperking van vocht bij de maaltijd ervoor zorgen dat de voeding niet te snel naar de darmen spoelt. Let er wel op dat u tussen de maaltijden door voldoende drinkt. Per dag heeft u minimaal 1 ½ liter (12 kopjes) vocht nodig. Vermijd grove velletjes van o.a. citrusvruchten Deze velletjes kunnen een prop vormen met andere voedselresten waardoor de darmpassage verstoord kan worden. Het is belangrijk om vezelig fruit klein te snijden en goed te kauwen. We raden aan te vezelig fruit te vermijden, o.a. citrusvruchten (sinaasappel, mandarijn, citroen), verse ananas, vijgen, dadels, kokos, druiven en bessen. Het sap van deze vruchten kunt u wel gebruiken. Snij rauwkost en vezelige groenten zoals: bleekselderij, rabarber, andijvie, asperge, peultjes, tuinbonen en zuurkool goed klein. U kunt hiervoor een keukenmachine gebruiken. Draderig vlees zoals biefstuk, rosbief, gebraad, steak, varkensof kalfslapjes dienen zeer fijn te worden gesneden ofwel fijngemalen met een keukenmachine. Gebruik eventueel voldoende saus om voeding smeuïg te maken. Vergeet ook niet om na een maaltijd met vezels goed te drinken (1-2 glazen). Eiwitrijke voeding Na de operatie zal het belangrijk zijn om voldoende energie en eiwitten in te nemen. Deze voedingsstoffen zijn noodzakelijk voor het behoud van gewicht en spiermassa. Voornamelijk dierlijke producten zijn rijk aan eiwitten: vlees, vis, eieren, melk, yoghurt, pudding, platte kaas, kaas 3

4 Energierijke voeding Naast eiwitrijke voeding, is er ook voldoende energie noodzakelijk om het gewicht op peil te houden. Een aantal tips om energierijke voeding in te nemen: gebruik volle melkproducten eet tussendoortjes beleg de boterham rijkelijk met vettere toespijs, kaas, vette vis voeg suiker of honing toe aan koffie of thee voeg room toe aan soep, puree, pudding, sauzen smeer ruim boter op de boterham Als de inname onvoldoende is met de gewone voeding kunt u overschakelen op klinische voeding. Vraag raad aan uw diëtist(e). Gewichtsevolutie Probeer wekelijks uw gewicht op te volgen. Weeg u steeds in dezelfde omstandigheden. Als uw gewicht verder afneemt in gewicht is het aangeraden uw arts of diëtist(e) te raadplegen. 2 Voedingsadviezen bij specifieke klachten Voeding bij dumping Het dumpingsyndroom kan ontstaan bij mensen waarbij het onderste deel van de maag is weggenomen. Hierdoor komt de voeding sneller dan normaal in de dunne darm terecht. Gezien de voeding nog niet volledig verteerd is kunnen klachten optreden zoals misselijkheid, buikpijn, krampen, braken, diarree, hartkloppingen, zweten, beven, neiging tot flauwvallen, sterk hongergevoel. We onderscheiden twee soorten dumping: vroege en late dumping. 4

5 Vroege dumpingklachten: ongeveer ½ uur na de maaltijd Door het ontbreken van de sluitspier tussen de maag en de dunne darm, wordt het voedsel veel sneller dan voorheen in de dunne darm gedumpt. Hierdoor wordt er veel vocht uit de bloedvaten onttrokken en voegt dit zich bij de voedselbrij in de darmen. Hierdoor ontstaat vaak buikpijn, krampen, braken of diarree. Doordat er vocht uit de bloedvaten onttrokken wordt kan dit een bloeddrukdaling veroorzaken. Het hart probeert vervolgens met minder druk het bloed rond te pompen waardoor er klachten ontstaan zoals hartkloppingen, neiging tot flauwvallen, zweten, beven. Adviezen bij vroege dumpingklachten Eet rustig en kauw het voedsel goed zodanig dat het zonder te grote brokken doorgeslikt kan worden. Drink niet tijdens of vlak na de maaltijden, wacht 20 minuten tot een half uur. Drinken tijdens het eten versnelt de passage naar de dunne darm. Gebruik soep bijvoorbeeld 1 uur voor de maaltijd. Gebruik 6 tot 8 kleine maaltijden per dag. Frequente maaltijden vergroten de mogelijkheid om alle noodzakelijke voedingsstoffen aan te brengen. Vermijd het gebruik van snel opneembare suikers: gewone kristalsuiker, bruine suiker, suiker in cake, koeken, gebak, chocolade, gesuikerde frisdrank, geconcentreerd vruchtensap, te veel confituur en ander zoet beleg. Vermijd het gebruik van snel verteerbare koolhydraten en geraffineerd zetmeel zoals wit brood, gewone beschuiten en cracottes, witte rijst en pasta. Gebruik de volkorensoorten. Vezels in voedingsmiddelen moeten zeker niet vermeden worden. Voedingsvezels zijn belangrijk omdat zij vocht binden, het geheel wat stroperiger maken en de maaglediging vertragen. Bij klachten op gewone melk omwille van het lactose (melksuiker) zijn zure varianten zoals ongesuikerde karnemelk, yoghurt of ongesuikerde platte kaas aan te 5

6 bevelen. Als alternatief voor melk kan ook lactosevrije melk of calciumverrijkte, niet gearomatiseerde sojadrink ingeschakeld worden. Ga eventueel in halfzittende houding liggen na de maaltijd. Bij verrijking van de maaltijden: geef de voorkeur aan eiwitrijke voedingsmiddelen. Bijvoorbeeld: toevoegen van volle melk aan soep, puree, pudding Eiwitrijke tussendoortjes zoals platte kaas, yoghurt, pudding zonder toevoeging van suiker, stukje kaas, eiwitrijk broodbeleg. Late dumpingklachten: ongeveer 1 ½ tot 2 uur na de maaltijd Dumpingklachten die ongeveer 1½ tot 2 uur na de maaltijd optreden, worden veroorzaakt doordat het voedsel veel sneller dan normaal in de dunne darm aankomt. Het bloedsuikergehalte en de insulineproductie zijn dan niet goed op elkaar afgestemd. De voeding passeert de dunne darm sneller en hierdoor kunnen bepaalde suikers versneld worden opgenomen. Een hoog bloedsuikergehalte vraagt om de productie van insuline. De insulineproductie loopt echter altijd iets achter in tijd. Het kan dus gebeuren dat er nog veel insuline geproduceerd wordt, terwijl de bloedsuikers al uit de bloedbaan verdwenen zijn. Vermijd het gebruik van snel opneembare suikers: gewone kristalsuiker, bruine suiker, suiker in cake, koeken, gebak, chocolade, gesuikerde frisdrank, geconcentreerd vruchtensap, te veel confituur en ander zoet beleg. Vermijd het gebruik van snel verteerbare koolhydraten en geraffineerd zetmeel zoals wit brood, gewone beschuiten en cracottes, witte rijst en pasta. Gebruik de volkorensoorten. Vezels in voedingsmiddelen moeten zeker niet vermeden worden. Voedingsvezels zijn belangrijk omdat zij vocht binden, het geheel wat stroperiger maken en de maaglediging vertragen. Bij verrijking van de maaltijden: geef de voorkeur aan eiwitrijke voedingsmiddelen. Bv. toevoegen van volle melk aan soep, puree, pudding Eiwitrijke tussendoortjes zoals 6

7 platte kaas, yoghurt, pudding zonder toevoeging van suiker, stukje kaas, eiwitrijk broodbeleg. Reflux (zure oprispingen) Reflux is een branderig gevoel dat kan opstijgen tot in de keel en meestal vlak achter het borstbeen gevoeld wordt. Het is niet continu aanwezig. Het treedt meestal op in episoden van enkele seconden tot enkele minuten. Neem frequente kleine maaltijden. Vermijd grote, vetrijke maaltijden. Gebruik, vanaf twee uur voor het slapen gaan, geen grote maaltijden meer. Onderstaande voedingsmiddelen kunnen klachten veroorzaken: - alcohol (voornamelijk witte wijn) - sterk gekruid voedsel of met azijn bereide salades - sommige groenten: ui, zuurkool, komkommer, paprika, tomaat, radijs - sommige vruchten: meloen, citrusvruchten (+ vruchtensappen: sinaasappel-, pompelmoes-, citroensap) - chocolade - pepermunt, of dranken met munt - koolzuurhoudende ( bruisende ) dranken (frisdranken, bruisend water ) - koffie (ook cafeïnevrije koffie) Vermijd roken. Vermijd overgewicht. Draag geen te spannende kledij. Vermijd een gebukte houding en te zwaar materiaal tillen of dragen. Bij nachtelijke last: verhoog het hoofdeinde bed 10-tal centimeter. Bij nachtelijke last: slaap op linkerzijde. 7

8 Contact DIEETAFDELING Campus Brugsesteenweg e dietisten.brug@azdelta.be Campus Westlaan e dietisten.west@azdelta.be Campus Wilgenstraat e dietisten.wilg@azdelta.be Campus Menen e dietisten.menen@azdelta.be Campus Torhout e dietisten.torhout@azdelta.be w Bron: dieetafdeling, 14 maart 2019 AZ Delta Rode-Kruisstraat 20, 8800 Roeselare t e info@azdelta.be w NL