EERVOL WERK EIGENWIJS OPGELOST ROCOCO HERSTELD VERANTWOORDE KEUZE. een uitgave van het Technisch Bureau Afbouw en Bedrijfschap Afbouw

Transcriptie

1 een uitgave van het Technisch Bureau Afbouw en Bedrijfschap Afbouw 76 e jaargang nr , augustus, verschijnt 1x in de twee maanden. Informatie over: afbouw en afwerking in de nieuwbouw, renovatie en restauratie. EERVOL WERK EIGENWIJS OPGELOST ROCOCO HERSTELD VERANTWOORDE KEUZE

2 BOOGAARD RESTAURATEURS EU gecertificeerd KRABPLEISTERS KALKPLEISTERS & -MORTELS RESTAURATIEMORTELS SANEERPLEISTERS OP KALKBASIS CURSUSSEN & WORKSHOPS Leverancier van mortels en vloeistoffen Kievitshoekweg RK Serooskerke (W) T +31 (0) M +31 (0) info@boogaardrestaurateurs.nl S G A Gorinchem Schilder, 15, 16 en 17 oktober 2013 Glas & Afbouw Openingstijden: uur Gelijktijdig vindt Beton Vakdagen plaats Dé vakbeurs voor de schilder- en glasindustrie, afbouw en afwerking in de bouwwereld! K L E * I N T R A N S P O R T INCLUSIEF PLEIN * Wilt u een gratis bezoek brengen aan deze vakbeurs? Ga naar onze website: sga-go Vul onderstaande code in: En ontvang uw entreebewijs. Evenementenhal Gorinchem Franklinweg HZ Gorinchem T I E Ons evenement. UW MOMENT.

3 We. Dat zijn WIJ dus Door: Jan Willem Kommer Herinnert u zich deze nog? Het Postbus 51-spotje met de stoere bouwvakker die weigert helm en beschermende kleding te dragen? Hij wordt onverbiddelijk de grond in getimmerd door een heimachine. Een bouwvakker is niet van steen! was de slogan, Je weet hoe je werk veiliger kan? Doet t dan! de pay-off. Moet jaren 80 of 90 zijn geweest. Dat van die slogan en die pay-off wist ik allemaal niet meer maar Twitter en internet zijn waardevolle hulpbronnen. De portee van de campagne was wél blijven hangen. Dus had ik laatst een helm op toen ik ergens op de bouw gierend hard mijn hoofd tegen een balk stootte. Dat scheelde bloed, zweet en tranen. Maar het zijn niet alleen ongelukken die op de loer liggen. Het werk zelf is vaak minstens zo riskant. Het gros van de beroepen in de bouw vergt erg veel van het menselijk lichaam. Dingen als zwaar tillen, repeterende bewegingen, ongezonde werkhoudingen eisen een flinke tol en zorgen voor een hoog arbeidsongeschiktheidspercentage. Het is niet voor niets dat Inspectie SZW (de voormalige Arbeidsinspectie) een project is gestart om de fysieke belasting in de bouw te verminderen. De 15 zwaarste beroepen (waaronder 5 afbouwberoepen) zijn benoemd en voor allemaal zijn regels opgesteld die er voor moeten zorgen dat ook deze bouwvakkers ongeschonden en werkend hun pensioen kunnen halen. Nou is die Postbus 51-pay-off van destijds nog altijd geen loze kreet. Vaak weten we wel hoe het veiliger kan, maar we doen het nog steeds niet altijd. Omdat het niet stoer is, omdat we het niet gewend zijn, omdat het niet mag, omdat we het vergeten, omdat het tijd kost, omdat het geld kost, omdat we het nut er niet van inzien, omdat het niet kan. Inderdaad heb ik het over WE en niet over ZE. Omdat veilig werken niet alleen een verantwoordelijkheid van de bouwvakker en zijn baas is, maar een verantwoordelijkheid van iedereen die met de bouw te maken heeft. Dus ook van inhuurders die faciliteren, van aannemers die inkopen, van architecten die ontwerpen, van opdrachtgevers die kiezen, van fabrikanten die produceren. Met z n allen goed nadenken over wat we doen, hoe we het doen, waarmee we het doen. Misschien helpt het als ik zeg dat ook dit puur over duurzaamheid gaat? Omdat we nú kunnen voorkomen dat we toekomstige generaties opzadelen met onbetaalbare zorg voor een generatie bouwvakkers die achteraf toch niet van steen bleek te zijn. MEBEST augustus

4 Informatie over Afbouw en afwerking in de nieuwbouw, renovatie en restauratie. 76 e jaargang nr , augustus In dit nummer Ithaca: Boeiende reis naar een boeiend eindresultaat Een gang met een paar kamers is geen architectuur, vindt architect Jos Roodbol. Maar het was eigenlijk wel hoe psychotherapiepraktijk Ithaca haar nieuwe onderkomen voor zich zag. Wat volgde was een gezamenlijke zoektocht naar de ideale invulling. De leerzame reis leidde naar een verrassende bestemming. Pagina 14 Trendy afwerking voor oorlogsmonument In Nieuwdorp is een bijzonder herdenkingsmonument opgericht. Met een propeller, twee zuilen met plaquettes en een vloer met 7 sterren eert het Zeeuwse dorp de bemanning van de Engelse bommenwerper die er pal voor het einde van WOII omkwam toen hun vliegtuig neerstortte. Het monument is afgewerkt met materiaal dat tegen een buitje kan. Pagina 6 Gezonde wanden voor revalidatiecentrum Voorkomen is beter dan genezen. De metalstudwanden in het nieuwe Sophia Revalidatiecentrum zijn gebouwd conform de nieuwste arboregels, die zwaar werk lichter moeten maken. En de wanden leveren ook nog eens uitstekende prestaties. Pagina 30 4 Mebest augustus 2013

5 en verder NOA jaardagen 40 Mebest Kort TREL Systems introduceert kant-en-klare nis- en kastsystemen Nieuw van SPS: Sprayhechter Caparol heeft alle vloercoatings samengevoegd in nieuwe brochure Kasteel Loenersloot, een reconstructie van een rococostucplafond Rococo is een stijl die we niet al te veel tegenkomen in het Neerlands stucwerk. De reconstructie van het rococo stucplafond van kasteel Loenersloot mag dus niet ongemerkt voorbijgaan. Aandacht in Mebest dus, en over twee maanden ook op tv bij het programma MAX Monumentaal. Pagina 22 Nieuwe PFT G4 next generation vervangt bekende traditionele PFT G-serie gipsspuitmachines Primeur van Fermacell: cementgebonden plaat Powerpanel H2O met afgeschuinde kant Weber Beamix introduceert 100% lucht- en waterdichte PE-verpakkingen Nieuwe Sigmafloor biedt overzichtelijk assortiment professionele producten voor afwerking van elke vloer VSB vraagt aandacht voor kwaliteit inspectie klimmaterieel Eerste textiel plafondeilanden van Armstrong: Fabric Canopy X en Y Nieuw: Gevel-Garantie-Plan, verzekerde garantie voor het gepleisterd bouwen Innovatie van Saint-Gobain Gyproc: Gyproc Spuitkontakt Gorinchem combineert Beton Vakdagen en Schilder, Glas & Afbouwvakdagen 46 Adverteerdersindex 46 Colofon Mebest augustus

6 Tekst: Jan Willem Kommer Fotografie: Henk van der Veen Je zou kunnen denken dat het een brug te ver is voor trendy stucproducten om als afwerking in een buitensituatie te worden gebruikt. Maar als je er douchewanden en -vloeren mee kunt afwerken, waarom dan niet een herdenkingsmonument dat in de buitenlucht staat? Stukadoor Mark van der Korput deed het. Hij werkte het oorlogsmonument dat recent in het Zeeuwse Nieuwdorp werd opgericht af met betonstone en microcement. 6 Mebest augustus 2013

7 Nieuwdorp herdenkt gevallen oorlogshelden met het Lancastermonument naast het Lancasterhof. Trendy afwerking voor oorlogsmonument Ongebruikelijke naam Nieuwdorp ontstond in de 17e eeuw, in de toen net drooggelegde West-Kraaijert polder. In ruim drie eeuwen tijd groeide het gehucht uit tot een plaatsje met ongeveer inwoners. Het dorp groeit nog steeds. In 2010 werd het bestemmingsplan Kern Nieuwdorp, gedeelte Lancaster goedgekeurd; het maakte de bouw van zo n 70 woningen mogelijk. Een van de uitbreidingen binnen dat bestemmingsplan is het recent in gebruik genomen woonzorgcentrum. Het bevat 25 huurappartementen voor senioren, een ruimte voor welzijnsactiviteiten en een praktijk voor fysiotherapie. Lancasterhof heet het. Het lijkt niet erg voor de hand liggend om een zorgcentrum naar een Engelse bommenwerper uit de Tweede Wereldoorlog te vernoemen. Voor Nieuwdorp ligt dat anders. Haastige spoed Op 20 maart 1945 werd het plaatsje opgeschrikt door wat waarschijnlijk de heftigste gebeurtenis Mebest augustus

8 De zitting van het bankje is met Betonstone afgwerkt. Eindeloos pleisteren en schuren heeft een fraai resultaat opgeleverd. Een beschermende coating moet ervoor zorgen dat het mooi blijft. uit haar geschiedenis is geweest. Het liep tegen het eind van de Tweede Wereldoorlog en geallieerde vliegtuigen voerden zware bombardementen uit op Duitsland. Er kon relatief veilig worden gevlogen want Walcheren was al bevrijd. Het was dan ook geen verstandige keuze van piloot Lindsay Bacon om op de terugweg van een missie over het nog bezette Schouwen-Duivenland te vliegen. Ter hoogte van Westerschouwen wist het Duitse luchtafweergeschut zijn Lancaster PB667 te raken. Omdat de aangeschoten bommenwerper Engeland nooit meer zou kunnen bereiken, zette de piloot koers naar het zuiden. Het idee was om in bevrijd gebied een noodlanding te maken. Dat kwam er nooit van. Vlak bij Nieuwdorp brak een vleugel af en het toestel stortte neer aan de rand van het dorp. Alle zeven bemanningsleden kwamen om. 8 MEBEST augustus 2013

9 De Grote Beer 65 jaar na de noodlottige crash werd een start gemaakt met het bouwklaar maken van een voormalig bedrijfsterrein aan de oostkant van Nieuwdorp. Het bleek precies de plek waar zoveel jaar eerder de bommenwerper was neergestort; graafmachines stuitten op een motor en een propeller van de Lancaster. Kees Traas, oprichter van het Bevrijdingsmuseum Zeeland in Nieuwdorp, kwam met het idee om op die plek een monument op te richten ter nagedachtenis aan de bemanning van de PB667. Het ontwerp van architect Sebastiaan Bom is gebaseerd op het embleem van het No. 7 Squadron waar de Lancaster onderdeel van uitmaakte. Een ronde vloer met daarop een boogvormige bank en aan de zijkant van de cirkel twee zuilen met plaquettes. In de vloer zelf moest de Grote Beer komen. Het sterrenbeeld is ook onderdeel van het embleem en de zeven sterren ervan moesten de zeven omgekomen bemanningsleden symboliseren. Hart van het monument is de opgegraven propeller geworden. Goedkoper alternatief Initiatiefnemer én aannemer Kees Traas vroeg stukadoorsbedrijf Mark van der Korput om mee te werken aan het monument. De zzp er uit Nieuwdorp hoefde daar niet lang over na te denken. Prachtig toch, om zoiets in je eigen dorp te mogen maken? Aanvankelijk was het idee om het monument grotendeels uit te voeren in hardsteen, maar de stukadoor kwam met een praktischer en goedkopere oplossing. Vloer en bankje zijn afgewerkt met betonstone en de zuilen met microcement. Prachtig toch, om zoiets in je eigen dorp te mogen maken? Het witte Microcement zat aanvankelijk niet in de planning maar toen één van de zuilen beschadigt raakte bij het ontkisten bleek het een goede keuze voor een onzichtbare reparatie. Mebest augustus

10 Dat zijn allebei producten die heel goed bestand zijn tegen water dus je kunt ze prima buiten toepassen, zegt Mark van der Korput. Voorwaarde is wel dat de ondergrond goed is en dat je hem goed voorbehandelt. Zekerheid voor alles De ondergrond van de ronde vloer was een 20 cm dikke laag beton. De stukadoor stond erop dat die eerst goed zou drogen voordat hij hem ging afwerken. Veertig dagen. Dat is lang, maar als je het vocht in het beton opsluit, dan krijg je op een gegeven moment onthechting. Dat risico wilde ik niet nemen, zeker niet met zo n project hier in het dorp. Ook de vlakheid van de ondergrond moest precies naar wens van de stukadoor zijn, en dat was het niet. Samen met de aannemer heeft hij de ondergrond geschuurd tot een oppervlak waarop hij wel met de betonstone aan de slag durfde. Eerst streek de stukadoor de ondergrond voor met Sika Viscobond, dat is een speciale voorstrijk voor beton. Daarna ging er een epoxy voorstrijk op, Sikadur-32. Eigenlijk zou de epoxy voorstrijk voldoende moeten zijn maar als je beton de epoxy te hard opzuigt, dan heb je toch nog kans op onthechting. Vandaar dat ik toch eerst die Sika Viscobond heb opgezet. Met spaan en steen De betonstone bracht Mark van der Korput in een laag van 4 mm dik aan. En dan is het een kwestie van wachten tot het juiste moment om hem te pleisteren, zegt de stukadoor. Dat doe ik dan met steeds kleinere spanen. Zeker bij de bank, waar je de vorm en de rondingen erin moet brengen. Daar heb ik het laatste stukje, de ronde hoekjes, zelfs nog met een tadelaktsteen gedaan. Probeer je dat met een spaan, dan krijg je allemaal krassen in je werk. Maar met de tadelaktsteen, een plantenspuit en heel veel geduld kun je een heel mooi eindresultaat bereiken. Zowel bij het bankje als in de vloer plaatste de aannemer RVS-strips waar de stukadoor tegenaan kon werken. Dat wilde de architect graag. Zelf had ik liever met kunststof gewerkt. Bij het bouwrijp maken van een voormalig bedrijfsterrein stuitte de graafmachine op de propeller van de neergestorte Lancaster. Het onderdeel vormt het hart van het monument. 10 Mebest augustus 2013

11 Een goed eindresultaat valt en staat met een goede voorbereiding. Pas toen de betonvloer vlak en droog genoeg was, is stukadoor Mark van der Korput aan de slag gegaan met de afwerking. Als je RVS-strips niet goed verwerkt, dan loop je het risico dat ze kapot gaan en toch gaan roesten. Met kunststof heb je dat niet. De keuze van de architect is echter goed te begrijpen, de sterren van het sterrenbeeld in de vloer zijn immers ook van RVS gemaakt. Rustig uiterlijk Op de cirkel van betonstone staan twee witte zuilen met plaquettes van zwart hardsteen waar de namen van de 7 bemanningsleden in zijn gegraveerd. De zuilen zouden van wit beton gemaakt worden maar dat is anders uitgepakt. Tadelaktsteen, plantenspuit en heel veel geduld In de bekisting was een uitsparing gemaakt waar de stenen platen zouden komen. Bij het lossen ging het mis en brak er een stuk beton af. Zoiets kun je niet netjes repareren, dat blijf je altijd zien, zegt Mark van der Korput. Toen heb ik voorgesteld om de zuilen helemaal over te stukadoren, met microcement. Het is er in veel kleuren, ook in wit. De stukadoor liep de betonnen zuilen eerst goed na op oneffenheden, die werkte hij netjes weg. Daarna zette hij een voorstrijk op, Hechting Promotor, om een egale zuiging te krijgen. Vervolgens ging de microcement er in twee lagen op, eerst Decobase, een wat grovere laag van zo n 2 tot 4 mm die vervolgens werd afgewerkt met een fijne laag Microcement van 2 tot 3 mm. Het moest een rustig beeld worden dus ik heb hem glad afgewerkt, met weinig slagen erin. Het beton van het bankje en de vloer is twee keer voorgestreken, één keer met Sika Viscobond en één Sikadur-32. Op die manier wist de stukadoor zeker dat hij een optimale hechting zou krijgen. Hij wilde immers goed voor de dag komen in deze thuiswedstrijd. Mebest augustus

12 Dat geeft extra bescherming Goed ingepakt Mark van de Korput heeft zowel de met betonstone afgewerkte bank en vloer als de met microcement gestukadoorde zuilen nog voorzien van een beschermende coating, PU2k. Dat geeft extra bescherming. Je doe dat altijd al met deze producten, maar zeker in deze buitensituatie is het belangrijk om alles goed in te pakken. De stukadoor realiseert zich echter dat er altijd iets fout kan gaan. Er wordt straks toch ook gebouwd hiernaast en je weet nooit wat de trillingen eventueel tot gevolg kunnen hebben. En wie weet wat er gebeurt als mensen hier hun hond uitlaten en er steeds tegen het monument wordt geplast. Voorlopig staat het Lancastermonument er echter prachtig bij, en waren er veel bewonderende blikken toen het op 3 mei officieel werd onthuld. Veel belangstelling voor de officiële onthulling. Ook Allen Bacon (de broer van de omgekomen piloot), een aantal ooggetuigen van het ongeluk en afvaardiging van Squadron No. 7 waren er bij aanwezig. Monument Nieuwdorp Opdrachtgever: Bevrijdingsmuseum Zeeland, Nieuwdorp Architect: BOM architectuur & interieurontwerp, Nieuwdorp Stukadoorswerk en vloer: stukadoorsbedrijf Mark van der Korput, Nieuwdorp 12 Mebest augustus 2013

13 VERKIEZING STRIKOLITH PROJECT VAN HET JAAR! DOE MEE EN WIN! WEEKEND BARCELONA? Doe mee aan de verkiezing Strikolith Project van het Jaar en win een verzorgd weekend voor twee naar bruisend Barcelona! De verkiezing loopt van 1 mei tot 1 november Kijk voor meer informatie op Geen Water, Geen Troep! Diamond Xpress Sneller proces Zeer hoog glans resultaat Minder tot geen chemicaliën Geen troep Geen waterschade Verbeterde werkomgeving NIEUW: Overmat Natuursteen Academie op maandag 28 oktober! Info en aanmelden: info@overmat.nl Kijk ook op: Overmat Industries B.V. Scharlo NG Waspik Tel.: +31-(0) Fax: +31-(0) info@overmat.nl

14 De wachtruimte is verborgen achter de balie, dat verhoogt het gevoel van privacy. Al wachtend kun je een stuk van het gedicht Ithaca lezen. 14 Mebest augustus 2013

15 Ithaca: Boeiende reis naar een boeiend eindresultaat Tekst: Jan Willem Kommer Fotografie: Henk van der Veen Elke opdrachtgever heeft specifieke wensen als het gaat om de bouw en inrichting van een nieuwe werkruimte. Zelden zal de vraag echter zijn om een indeling met vooral kleine kamertjes te maken. Dat was wel precies wat ze bij psychotherapiepraktijk Ithaca wilden. Architect Jos Roodbol maakte er een intieme en serene eenheid van. Campus Uilenstede In studentenwijk Uilenstede in Amstelveen wordt hard gewerkt aan de ontwikkeling van de campus. Het hart van de campus wordt een combinatiegebouw met voorzieningen als een supermarkt, diverse eetgelegenheden en plekken om overdag koffie te kunnen drinken en te studeren. Het combinatiegebouw is nog in ontwikkeling, net als het gezondheidscentrum dat in een van de nieuwe flats komt. Er is al een tandartsenpraktijk in gevestigd, op de begane grond. Een verdieping hoger zit sinds kort psychotherapiepraktijk Ithaca. De ruimtes worden casco gehuurd, dus de hulpverleners kunnen zelf bepalen hoe ze hun praktijk indelen en inrichten. Motti Cohen, eigenaar van psychotherapiepraktijk Ithaca, riep daar de hulp van architect Jos Roodbol voor in. Die had al wel eerder zorginstellingen en -prak- Mebest augustus

16 tijken gedaan maar nog nooit een praktijk voor psychotherapie. Daarom heb ik me eerst flink verdiept in psychotherapie, wat het inhoudt en hoe het werkt. Daarnaast hebben Motti en ik erg veel over zijn vak gesproken, en natuurlijk ook over wat hij voor ogen had. Ongebruikelijke wensen Omdat het een praktijk met meerdere therapeuten werd, moesten er in ieder geval voldoende kamers komen. Een ruime kamer voor groepstherapie en diverse kamers voor de één-op-ééngesprekken. Dát moesten kleine kamers worden want, zoals Motti Cohen zegt: Grote kamers, daar verlies je jezelf in. Hij wilde intieme kamers die veiligheid en geborgenheid bieden, geïnspireerd door de Weense behandelkamer van Sigmund Freud met zijn vloerkleden, schilderijen en gevulde boekenkasten. Té huislijk was ook weer niet de bedoeling, het moesten wel echte werkruimtes zijn. Geen alledaagse opgave voor Jos Roodbol. De meeste opdrachtgevers willen ruimte en transparantie en dat was hier dus juist niet de bedoeling. Maar simpelweg een gang met een aantal kamertjes maken, dat is voor mij geen architectuur. Het moest wel wat spannenders worden. Yin en yang De architect kwam met een oplossing die voor zowel de opdrachtgever, de patiënten als hemzelf zeer bevredigend is. Alle behandelkamers zijn aan de raamzijde geplaatst. Geïnspireerd door het yin-yangsymbool maakte hij er als het ware paren van waarbij een geknikte wand de twee helften van elkaar scheidt. Ik heb me eerst flink verdiept in psychotherapie De ruimtes worden casco opgeleverd, huurders mogen helemaal zelf bepalen hoe ze de afbouw willen. 16 Mebest augustus 2013

17 In de moderne architectuur is akoestiek altijd een issue De groepsruimte vroeg om drastischer maatregel qua akoestiek. Zwart vilt en een akoestische deken op het strekmetaal doen goed werk, voor zowel oren als ogen. De knik in de scheidingswand voorkomt dat de behandelkamer een kille pijpenla wordt; hij creëert een intieme hoek waar behandelaar en patiënt kunnen zitten. Net zo belangrijk als intimiteit is privacy. De deuren naar de gang hebben valdorpels, naast de deuren zit een dubbel isolatieglas, met folie beplakt, en de metalstudwanden zijn 10 cm dik, dubbel beplaat en opgevuld met isolatiemateriaal. Buiten de kamers is dan ook niets te horen van wat er binnen wordt besproken. Mebest augustus

18 Geen verlaagd plafond Het akoestische vraagstuk heeft Jos Roodbol op een enigszins eigenzinnige manier benaderd. In de moderne architectuur is akoestiek altijd een issue, zegt de architect. We willen kale, harde ruimtes met een minimale inrichting. Dan creëer je een akoestisch probleem. Normaal gesproken los je dat op met een verlaagd plafond maar ik heb er heel bewust voor gekozen om dat hier niet te doen. Het doet namelijk precies wat de naam zegt, het maakt ruimtes lager. Zeker bij deze kleine ruimtes is het mooi dat ze lekker hoog zijn. Er was nog een praktische reden om niet voor een systeemplafonds te kiezen, namelijk geld. Prijstechnisch gezien was het het beste om geen plafond te monteren. Het is immers een huurpand en daar in investeren voelt nu eenmaal niet prettig. Oplossingen waar nodig Consequentie van die keuze is wel dat het akoestiekprobleem op een andere manier moest worden aangepakt. Deels is dat dus gedaan door de wanden schuin te plaatsen. Voor de rest moet de inrichting het doen, het vloerkleedje, de meubels en schilderijen en een paar vierkante meter decoratief behang aan de wand. Dat lijkt karig maar de kamers zijn bedoeld voor rustige één-op-één-gesprekken, een kakofonie valt dus niet te verwachten. In de groepskamer ligt dat anders. Daar vinden groepstherapieën plaats en wordt vergaderd dus daar moesten steviger maatregelen worden genomen. Hier is een systeemplafond gemonteerd, strekmetaal met een ruitvormige maas. De tegels zijn bekleed met zwart vilt. De dikke laag isolatiemateriaal die daar op is gelegd absorbeert het geluid afdoende voor een aangename nagalmtijd. Strekmetaal doet precies het tegenovergestelde Een boeiend contrast, de behandelkamers met hoge kale plafonds en het lagere plafond in de algemene ruimte. 18 Mebest augustus 2013

19 De akoestiek in de kleine behandelkamers wordt op een eigenwijze manier in de hand gehouden. De schuin geplaatste muur en de inrichting zijn voldoende. Mebest augustus

20 En hoe ga je om met zaken als verlichting wanneer je geen verlaagd plafond hebt, daagde Jos Roodbol zichzelf uit. Elegant maar rustig Een kwestie van wennen Omdat Jos Roodbol de keuze voor de plafondafwerking steeds heeft gemaakt in relatie met de functie van de ruimte, levert de verkeersruimte - de gang, de balie en de wachtruimte weer een ander beeld op. Hier is hetzelfde plafond gemonteerd als in de groepskamer, maar dan zonder de bekleding. Strekmetaal doet precies het tegenovergestelde van een gesloten verlaagd plafond, het verhoogt de ruimte, verklaart hij zijn keuze. Dat is niet het enige wat het doet, de mazen in de plafondtegels zorgen ook voor gefilterd licht waardoor het een aangename ontvangstruimte wordt in plaats van slechts een gang. Uiteraard maken ze ook alle leidingen en kabels en installaties zichtbaar, maar dat is precies wat de architect wilde. Omdat hij niet zeker wist of zijn opdrachtgever er ook zo over dacht, hield hij de optie van bekleding wel achter de hand. Inderdaad moest Motti Cohen even wennen aan het toch wat ongebruikelijke plafond. Je schrikt er eerst een beetje van dat je alles kunt zien. Maar na een poosje ben je het gewend en zie je het niet meer, dan ervaar je alleen nog maar de ruimte. Niet te veel prikkels Grijze linoleumvloer, witte gestukadoorde en gesausde wanden, wit gesausde constructieplafond, strekmetalen systeemplafond; Ithaca maakt een sobere indruk. Elegant maar rustig, noemt Motti Cohen het. Het was een van de eisen die hij aan het uiterlijk stelde. Niet te veel prikkels, niet te veel gekke dingen die associaties kunnen oproepen. Het is een psychotherapiepraktijk en die moet zo neutraal mogelijk zijn. Dat mag saai lijken, maar ook uit die opgave heeft architect Jos Roodbol zijn bevrediging 20 Mebest augustus 2013

21 weten te halen. De afbouw bijvoorbeeld. Ik wilde geen plintjes, geen koplatjes, geen kitvoegen. Dat betekende dat alles heel goed en netjes moest aansluiten. Dat is een hele uitdaging. Je moet de mensen die het maken steeds heel goed uitleggen wat je wilt en er bovenop zitten. Boeiende reis Naast deze onopvallende pronkstukjes heeft Ithaca ook nog een goed zichtbare kers op de taart gekregen, de balie. Die is van grof bezaagd eiken, gemaakt door meester meubelmaker Martijn Pekelharing. Hij is zo gemaakt dat je niet kunt zien hoe hij in elkaar zit. En hij is zo geplaatst dat je de wachtruimte die er achter zit niet kunt zien. Ook weer zoiets dat heel anders is bij een psychotherapiepraktijk dan bij bijvoorbeeld een tandarts. Voor de privacy van de wachtende is het belangrijk dat hij of zij zo min mogelijk in het zicht zit. En terwijl de patiënt in alle afzondering op zijn beurt wacht, kan hij een aantal inspirerende regels van Ithaca lezen; het gedicht van de Griekse dichter Kaváfis over de reis van Odysseus. Ze zijn met potlood op de gestukadoorde muur geschreven en vertellen de lezer dat het doel van de reis niet de aankomst is, maar de reis zelf. Bij de bouw van psychotherapiepraktijk Ithaca ging het er natuurlijk wel degelijk om een goed eindresultaat te bereiken. Een resultaat dat in feite bestaat uit het contrast tussen de neutrale verkeerszone met de balie en de wachtruimte, en de persoonlijk ingerichte behandelkamers van de therapeuten. Maar je kun gerust stellen dat het voor zowel architect Jos Roodbol als opdrachtgever Motti Cohen ook een boeiend en leerzaam proces was om daar te komen. Ithaca Opdrachtgever: Psychotherapiepraktijk Ithaca, Amstelveen Architect: Jos Roodbol, Amsterdam Aannemer: Damex Afbouw, Breda Plafondmontage: Copaa Abouwsystemen bv, Heerhugowaard In de gang zorgt het strekmetaal voor hoogte en voor gefilterd licht dat een aangename sfeer schept. De leidingen van de installaties zijn nog wel te zien, maar veel minder dan wanneer er geen plafond was gemonteerd. Mebest augustus

22 Een reconstructie van een rococostucplafond Kasteel Loenersloot 22 Mebest augustus 2013

23 Het originele plafond is in de tweede helft van de vorige eeuw naar beneden gekomen. Dit voorjaar is het gereconstrueerd. Tekst: Wijnand Freling Fotografie: Henk van der Veen, Jan Willem Kommer Al te rijk is ons land er niet mee bedeeld, stucplafonds in rococostijl. Vandaar dat het voor elke stukadoor een enorme uitdaging is om zo n plafond te restaureren. In kasteel Loenersloot ging het nog een stapje verder dan herstel. Van het originele rococoplafond was helemaal niets meer over. Aan de hand van oude foto s is het volledig gereconstrueerd. 18e-eeuws meesterwerk De laatste bewoonster van Loenersloot heeft ondanks het verval van het kasteel uiteindelijk toch iets heel moois laten ontstaan. Legendarisch is haar optreden zoals dat in de annalen is opgetekend Comfort en luxe was de laatste eigenaar, baronesse Van Nagell-Martini Buys, vreemd. Zij leefde met een kolenkacheltje in een enkel vertrek en beschermde zich met een helm tegen vallend stuc uit de plafonds. Het zal de Italiaanse stukadoor Francesco Peretti die rond 1773 diverse rococo stucplafonds in het kasteel heeft gemaakt, aan het hart zijn gegaan dat een van zijn fraaiste plafonds uiteindelijk de tand des tijds niet heeft overleefd. Na een aanbesteding kreeg Francesco Peretti in 1773 de opdracht van Andries Jan Strick van Linschoten om kasteel Loenersloot met rococo stucwerk te verfraaien. Uit het bestek blijkt dat het koperdraad niet wijder dan 4 duijm van elkaar mocht worden gespannen en de eerste kalk, een grove kalk, met een truffel tegen t riet moest worden gegooid. Peretti nam het werk aan voor 120 gulden. In de afrekening blijkt dat hier nog 15 gulden aan bijwerk is bijgekomen. Dat het uiteindelijk toch allemaal weer goed is gekomen blijkt uit de reconstructie van dit rococo stucplafond die onlangs is voltooid in het kasteel. Mebest augustus

24 Met behulp van drie jaar oude luchtkalk, fijne gips en hier en daar wat beenderlijm hebben de drie restauratiestukadoors prachtige verfijnde rococodecoraties gemaakt. Altijd kleine variaties in uitwerking Nieuwe eigenaar Uit foto s van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, RCE, van rond 1960 blijkt dat het rococo plafond in de kleine salon waar het hier over gaat, dan nog volledig intact is. Niet duidelijk is rond welk jaar het stucplafond met donderend geraas op de vloer in stukken uiteen is gevallen. Na het overlijden van de barones in 1997 wordt het kasteel in een stichting ondergebracht. Het beheer wordt sinds 2011 door Het Utrechts Landschap uitgevoerd. Dit is ook de organisatie onder leiding van Paul Vesters die de restauratie van kasteel Loenersloot ter hand neemt. Met de begeleiding van de restauratiearchitect Hans Vlaardingerbroek en Wim Wijnen van het Utrechts Landschap vindt de restauratie van het kasteel in 2012 plaats. De wens blijft om het verdwenen rococo stucplafond te reconstrueren. Financiële hulp Op zoek naar aanvullende middelen om deze wens in vervulling te laten gaan, is het de Bank Giro Loterij die het bedrag ter beschikking stelt om deze reconstructie mogelijk te maken. Dan blijft de vraag over wie in staat is om een dergelijke reconstructie te realiseren. Uiteindelijk komt de restauratiearchitect uit bij enkele leden van het Neerlandsch Stucgilde. Voor dit stucplafond werken Jaap Poortvliet, Ger Waanders en Michael Schuller samen. Dit levert een prachtige combinatie op van jarenlange ervaring en de mogelijkheid voor Michael Schuller als jong Gildelid ervaring op te doen in het vrij modelleren op een rococo stucplafond. 24 Mebest augustus 2013

25 Net als in vroeger tijden de stukadoor vaak deed, hebben ook de gildeleden een klein persoonlijk merkteken in het werk achtergelaten Vrijheid toegestaan Aan de hand van de foto s van de RCE moet een reconstructie mogelijk zijn. Hiervoor is een van de foto s opgeblazen tot de werkelijke grootte van het stucplafond. In de kleine salon is inmiddels een vlak stucplafond op een drager van stucanet aangebracht. De lijnen op de vergrote afbeelding worden doorgeprikt om met behulp van fijngemalen houtskool de afbeelding op het stucplafond over te brengen. Het resultaat van deze tamponeertechniek is door de extreme vergroting te grof om daar direct op te kunnen werken. Wel geeft het houvast bij de noodzakelijke verfijning van de ornamentiek die door de stukadoors dan nog moet worden aangebracht. Bovendien zijn bij een uit de hand gemodelleerd rococo stucplafond altijd kleine variaties in uitwerking aanwezig. Dus enige vrijheid konden de meesterstukadoors zich hier zonder meer permitteren. Houvast bij de noodzakelijke verfijning van de ornamentiek Mebest augustus

26 De kleine salon. Men kan er zonder gevaar verkeren, een helm ter bescherming tegen vallend stucwerk is niet meer nodig. 26 Mebest augustus 2013

27 Marmerkalk en beenderlijm Om ter plaatse te kunnen modelleren in kalk en gips gebruiken de stukadoors een houtgebrande marmerkalk uit Duitsland die bij Labshop verkrijgbaar is. Aan deze zuivere luchtkalk van minimaal drie jaar oud, wordt een fijne gips toegevoegd. Deze combinatie zorgt voor een snelle eerste opstijving van de specie maar is daarna nog zeer lang modelleerbaar. Dit laatste is van groot belang om de verfijning in het rococo stucwerk aan te kunnen brengen. Voor de dagen dat de opstijving toch te snel ging is van een bevriend restauratiestukadoor beenderlijm betrokken om dit als vertrager aan de specie toe te voegen. Na droging van het werk is het stucplafond geschilderd in een kalkverf van Farrow & Ball. Om de zuiging weg te nemen is de ondergrond voorbehandeld met een huidenlijm. Prachtig eindresultaat Bij een kort bezoek tijdens de uitvoering van de werkzaamheden viel op dat er met zeer veel passie werd gewerkt. Omdat het toch drie verschillende paar handen en karakters zijn, was het spannend om te zien of dit in het eindresultaat terug zou komen. Gelukkig is dit laatste de opdrachtgever bespaard gebleven. Al werkend, zoekend en sturend heeft uiteindelijk elke meesterstukadoor zijn plaats op het stucplafond gevonden en mag uiteraard trots zijn op het gezamenlijk bereikte resultaat. Of de kwaliteit van de krullen gelijke tred heeft gehouden met de kwaliteit van de fles wijn die dagelijks werd genuttigd kan misschien worden ontdekt bij een bezoek ter plaatse. Om dit raadsel op te kunnen lossen laat u zich uiteraard door een van de meesters vergezellen. Drie verschillende paren handen aan het werk aan één rococoplafond maar aan het eindresultaat is dat niet te zien; dat is een consistent geheel geworden. De ondergrond is voorbehandeld met een huidenlijm Mebest augustus

28 Aan de hand van uitvergrote foto s van het originele plafond konden de stukadoors een zeer precieze reconstructie maken. Uiteraard geen exacte kopie, dat is immers niet de aard van rococo. Te zien op tv Dat deze meesterstukadoors ook op weg zijn om TV-celebrities te worden, kunt u zien in het programma MAX Monumentaal. Daarin zal omroep MAX aandacht besteden aan de monumenten die geld van de Bank Giro Loterij hebben gekregen om iets extra s te doen. Op dinsdag 22 oktober kunt u op Nederland 2 om uur u het stucplafond ook voorbij zien komen. Om dit beeld wat verder in te kleden is Jaap Poortvliet met omroep MAX naar de Residentie in Würzburg geweest om daar de essentie van de rococo te ervaren en te tonen. Zo komt in het spiegelkabinet de grootste rijkdom van de toenmalige prinsbisschop naar boven en in de Witte Zaal het ultieme in krullen en cartouches uit de rococo periode. 28 Mebest augustus 2013

29 De essentie van rococo (eerder gepubliceerd in Mebest nr. 1 van 2011) De term rococo wordt voor het eerst gebruikt in een artikel in Hier wordt gesproken over rocailles en coquillages als belangrijkste karakteristieken van de rococo met onder andere gebroken cartouches, asymmetrisch rolwerk, asymmetrische schelpornamenten, architectuurafbeeldingen, watervallen, fonteinen en bizarre vormen die in een gracieuze, lichtvoetige en elegante creativiteit worden verenigd. Kortom een mond vol voor een stijl die rond 1700 al wordt gebruikt om onder andere schoorsteenmantels een asymmetrische kuifversiering mee te geven. En vanaf 1710 begint rococo-ornamentiek steeds meer door te dringen in het interieur, eerst op de wandbetimmeringen en later ook in het hele interieur. Belangrijk centrum voor de ontwikkeling van deze stijl is Parijs met de pioniers Pierre Lepautre en Jean Berain. De delicate arabesken van Berain verdroegen geen strakke zware lijsten maar pasten veel meer bij een minder rigide opzet van de omkadering en het lijstwerk. Na de dood van Lepautre in 1716 zijn het François-Antoine Vassé en Gilles Marie Oppenord die de ontwikkeling van de rococostijl verder brengen in de periode tot circa De rococo krijgt steeds meer grip op het totale interieur, niet alleen de wanden maar ook de plafonds en de losse interieurelementen zoals kasten, tafels en stoelen. Daarna maken Juste-Aurèle Meissonnier en Nicolas Pineau de rococo nog uitbundiger en grilliger. Alles in het interieur, tot en met het tafelzilver en porselein, wordt zo grillig dat dit rond 1750 tot een reactie leidt en de rococostijl in Parijs omstreeks 1760 al wordt verdrongen door het neoclassicisme. Omdat de rococostijl aan het hof pas na 1735 doordringt en dan ook in het paleis van Versailles op zeer bescheiden schaal wordt geïntroduceerd, blijft deze stijl in Frankrijk toch zeer beperkt van omvang. Heel anders ligt dit in Duitsland. De samenleving is daar veel minder centralistisch dan in Frankrijk en dit geeft een veel makkelijker verspreiding van de rococostijl over het hele land. François de Cuvilliés stuwt er de rococostijl naar grote hoogte. In de periode doet hij zijn kennis op in Parijs bij JeanFrançois Blondel om reeds in 1725 de titel architect van het Hof van Beieren te verwerven. Hier werkt hij tot aan zijn dood in Hij geeft zijn eigen signatuur aan de rococo. Zijn ontwerp voor de decoratie van spiegelzaal in 1734 in de Amalienburg, een van de gebouwen in het park van het slot Nymphenburg bij München, wordt nog altijd tot een absoluut hoogtepunt in rococodecoratie gerekend. In de Nederlanden is het rococo-interieur in het algemeen veel bescheidener dan in de ons omringende landen. In het midden van de 18e eeuw beperkt de rococo zich tot het verfraaien van een of enkele ruimtes in een woonhuis of buitenplaats. Het stucwerk neemt hier wel een belangrijke plaats in. Prachtige voorbeelden zijn de voorkamers in Rapenburg 65 te Leiden van Carlo Bernardo Laghi, Oude Delft 49 te Delft naar ontwerp en gedeeltelijke uitvoering van Joseph Bollina en het trappenhuis in het Huis van Dedel in Den Haag van David Buoni. MEBEST augustus

30 Platen monteren met tape, oftewel de fluistermethode. Er zijn namelijk aanzienlijk minder schroeven nodig per plaat en dat scheelt een hoop lawaai. Met een verreiker worden de af fabriek op maat gemaakte platen naar binnen gebracht waar ze op een platenkar worden geplaatst. 30 Mebest augustus 2013

31 Gezonde wanden voor revalidatiecentrum Tekst: Jan Willem Kommer Fotografie: Henk van der Veen In de Haagsche wijk Vrederust bouwt Sophia Revalidatie een nieuw onderkomen. Duurzaamheid is het motto voor zowel de locatie als het ontwerp van het gebouw. De m 2 wand van het Comfort Health Care Institutions concept van Wall-LinQ die Janse Afbouw er plaatste, sluit daar perfect op aan. Groen en duurzaam Sophia Revalidatie doet aan medisch specialistische revalidatiezorg. De organisatie helpt mensen die door ziekte, ongeval of een aangeboren aandoening tegen belemmeringen in het dagelijks leven aanlopen. Vaak kan dat poliklinisch. Dan komen mensen naar een revalidatiecentrum. Opname kan ook, bijvoorbeeld in het centrum dat momenteel aan de Vrederustlaan in Den Haag wordt gebouwd. Het pand ligt midden in het Groene Assenkruis, een gebied in de stad dat voor niet meer dan 30% bebouwd mag worden; de rest moet groen blijven. Met duurzame oplossingen als een sedumdak en warmte/koude opslag past het gebouw goed in die groenzone. Monteren volgens fluistermethode Sophia Revalidatie heeft zeven lagen, van souterrain tot en met de vijfde verdieping. Zoals gebruikelijk in zorgcentra moesten op die verdiepingen een groot aantal kamers worden gemaakt. Aanvankelijk zou dat met traditionele metalstudwanden gebeuren. Na het bezoeken van een aantal projecten waar de wanden van Wall-LinQ werden toegepast, besloten opdrachtgever, architect en aannemer echter te kiezen voor Mebest augustus

32 het Tape Dry Wall System van Wall-LinQ. Dat is een systeem waarbij de gipsplaten niet op het metalen frame worden geschroefd maar getapet, volgens de zogenoemde fluistermethode, zegt Martijn Rovers van Janse Afbouw dat de wanden in Sophia Revalidatie plaatste. Een ander groot verschil met traditioneel geschroefde wanden is dat je met dit systeem horizontaal beplaat in plaats van verticaal, aldus de werkvoorbereider van het bedrijf uit Hedel. Vlakkere wanden Janse Afbouw werkt al een aantal jaren op zowel de traditionele wijze als volgens de fluistermethode van Wall-LinQ. Martijn Rovers is dan ook goed bekend met de verschillen. Bijvoorbeeld dat het Tape Dry Wall System vlakkere wanden oplevert. Traditionele wanden worden met schroeven vastgezet, 38 stuks per m 2. Bij dit systeem worden de platen vastgezet met tape en slechts 9 schroeven per m 2. Daardoor krijg je veel minder spanningen, en dus minder bollingen en hollingen, legt de werkvoorbereider uit. Het scheelt ook aanzienlijk dat de platen vier afgeschuinde kanten hebben en er horizontaal en in steensverband beplaat wordt. Zulke wanden hebben veel minder te duchten van strijklicht dan de reguliere wanden met hun naden van vloer tot plafond. We hebben hier wanden die lijken wel van prefab beton, zo strak. De wanden in Sophia Revalidatie worden met scan afgewerkt maar volgens de werkvoorbereider van Janse Afbouw zou dat niet perse hoeven. Scan gebruik je om oneffenheden uit de wand Horizontaal beplaat in plaats van verticaal Een horizontaal beplate wand heeft aanzienlijk minder te duchten van strijklicht dan een wand waar de platen verticaal zijn gemonteerd. 32 Mebest augustus 2013

33 Horizontaal beplaten kun je niet anders dan met twee man doen. En zo voldoen de monteurs dus altijd aan de Maximale Actie Limiet van 25 kg per persoon. Het werkt zo veel schoner te halen maar deze wanden zijn zo strak dat dat eigenlijk niet meer nodig is. Na het voegen kun je ze zonder voorstrijk sausen. EI60 minuten brandwerend Alle wanden in het Sophia Revalidatie voldoen aan de Europese brandklassecertificering EI60 met een maximaal toelaatbare hoogte. En dat terwijl Wall-LinQ met enkele beplating werkt. Martijn Rovers: Aan beide zijden een plaat van 15 mm, gemonteerd volgens de fluistermethode is genoeg. Bij traditioneel geschroefde wanden, dubbel beplaat met 2 x 12,5 mm, heb je 60 minuten brandwerendheid en een lagere toelaatbare hoogte. En dan moet je de aansluitingen op vloer en plafond ook nog dichtzetten met brandwerende kit. Met de fluistermethode hoeft dat niet, de tape zit over de hele lengte van het metaal dus de platen zijn volledig aangesloten. Enkele beplating scheelt aanzienlijk in de doorvoeringen, het afval en in de logistiek. En dat past natuurlijk erg goed bij het uitgangspunt van de bouw van Sophia Revalidatie. Minder materiaal, minder afval, minder transportkosten; het is allemaal veel minder belastend voor het milieu. En het werkt zo veel schoner, zo veel prettiger, zegt Martijn Rovers. Wennen aan anders werken Ook voor de monteurs is enkele beplating veel minder belastend. In het Sophia Revalidatie scheelde het al snel ruim platen minder verwerken. Uiteraard hebben de monteurs van het bedrijf uit Hedel en de zzp ers die worden Mebest augustus

34 In het bijbehorende projectboekje zet WallLinQ de wandopbouw uiteen en is een verklaring van Efectis opgenomen dat de opbouw voldoet aan brandclassificatie EI. Ook de maximaal toelaatbare hoogte is vermeld. Je kunt niet anders dan met z n tweeën werken ingehuurd wel moeten wennen aan de andere werkmethode. Doordat het metaal fabrieksmatig is voorzien van zeer krachtig tape waarmee de platen worden vastgezet, hoeven ze aanzienlijk minder te schroeven; er zij slechts 9 in plaats van 38 schroeven per m 2 nodig. Misschien maakt het horizontaal beplaten nog wel het grootste verschil in werkwijze. Je kunt niet anders dan met z n tweeën werken, zegt Patrick Janse van Janse Afbouw. Dat is wen- 34 Mebest augustus 2013

35 nen maar het past prima bij de arboregels waar monteurs van platenwanden en plafonds zich aan moeten houden. In je eentje mag je namelijk niet meer dan 25 kilo tillen, met z n tweeën is dat maximaal 50 kilo. De platen van het Tape Dry Wall System zijn 120 x 240 cm, iets kleiner dus dan gebruikelijke platen van 300 cm. En ze zijn ook lichter, 32 kilo tegenover 36 kilo. Dat betekent dat je op deze manier maar 16 kilo per persoon tilt. Met verticaal beplaten zit je ook nog onder de grens van 25 kilo als je het samen doet, maar met breedtes van 120 is het niet heel handig om naast elkaar te werken, vindt Patrick Janse. Daar komt bij dat voor verticaal beplaten de platen eerst nog overeind gezet moeten worden. Dat zal altijd door één persoon gebeuren. En die tilt dan veel te zwaar. Helemaal volgens de arboregels De wanden van Sophia Revalidatie variëren in Mebest augustus

36 Helaas staat niet iedereen open voor innovaties Verticale opslag, op bokjes. Bijna zoals het hoort, de bokjes moeten eigenlijk minimaal 20 cm hoog zijn zodat de platen nóg gemakkelijker kunnen worden getild. Om de 60 minuten brandwerendheid te halen wordt achter de horizontale een staalband aangebracht. hoogte, van zo n 3 meter tot 6 meter. Alleen middenin worden hele platen gemonteerd, aan de boven en onderzijde zijn smallere stroken geplaatst. Om te voorkomen dat de platen op de bouwplaats op maat gesneden moeten worden, zijn ze allemaal op maat aangeleverd. Op die manier is de monteurs veel snijwerk bespaard. En het scheelt een heleboel afval. Het kleine beetje restafval dat er nog wel was, is afgevoerd om te worden gerecycled. De platen zijn met een verreiker op de verschillende verdiepingen geplaatst. Daar zetten de mannen van Janse Afbouw ze op een platenkar om ze vervolgens naar de ruimtes te rijden die beplaat moesten worden. In die ruimtes werden ze verticaal opgeslagen, op bokjes; dat vergemakkelijkt het tillen. De bokjes moeten we nog in hoogte aanpassen, de platen moeten minsten 20 cm van de grond staan, zegt Martijn Rovers. Voor de rest is het hele logistieke proces helemaal volgens de arboregels. Openstaan voor innovaties Janse Afbouw werkt al een jaar of drie met de fluistermethode van Wall-Linq. Patrick Janse zou het liefst niet anders meer doen dan met dit systeem werken. Helaas staat niet iedereen open voor innovaties, zelfs niet als er zoveel voordelen aanzitten. Wil een aannemer het toepassen, dan moet toch het bestek aanpassen en blijkbaar is dat soms teveel moeite. Aannemer Waal en architect MAS waren in ieder geval wel enthousiast. En ook opdrachtgever Sophia Revalidatie zal het als muziek in de oren klinken dat de wanden in het nieuwe centrum niet alleen met alle aandacht voor kwaliteit, maar ook voor gezondheid zijn gemonteerd. Voorkomen is immers beter dan genezen. 36 Mebest augustus 2013

37 Het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid is een project gestart om de fysieke belasting in de bouw te verminderen. Voor de 15 zwaarste beroepen zijn regels opgesteld die het werk lichter moeten maken. Dat is in overleg met de betreffende branches gebeurd. Ook met de afbouwbranche, want in de top 15 van de zwaarste beroepen zitten onder meer de plafondplatenstellers en de wandplatenstellers. De regels die voor de beroepen zijn opgesteld hebben te maken met zaken als transport en verwerking. Ze zijn ingegaan op 1 januari Sinds die datum controleert de Inspectie SZW (de voormalige Arbeidinspectie) of iedereen zich aan de regels houdt. Omdat het om nieuwe regels gaat, is met de Inspectie SZW afgesproken dat overtreders er tot 1 september 2013 van afkomen met een waarschuwing. Vanaf 1 september echter worden overtredingen wel beboet. De boetes zijn hoog, per overtreding maximaal Bij een tweede keer kan de boete oplopen tot maximaal per overtreding en bij een derde keer tot maar liefst per overtreding. De regels zijn: Het maximale gewicht dat door 1 persoon met de hand mag worden getild is 25 kg. Het maximale gewicht dat door 2 personen met de hand mag worden getild is 50 kg. Het gebruik van hulpmiddelen (zoals materialenlift, kraan, verreiker, platenkar) is verplicht bij zowel verticaal als horizontaal transport van materialen, apparatuur en gereedschap. Platen plat op de vloer/horizontaal opslaan is verboden! Platen moeten verticaal worden opgeslagen, op bokken, tenminste 20 cm van de grond. Bij de montage van plafonds moet een platenlift worden gebruikt. Technisch Bureau Afbouw heeft een brochure uitgegeven waarmee de afbouwbedrijven op de regels en de controles door de Inspectie SZW worden gewezen. De brochure is te downloaden van Sophia Revalidatie Opdrachtgever: Sophia Revalidatie, Den Haag Architect: Mas Architectuur, Rotterdam Aannemer: Waal, Vlaardingen Wandmontage: Janse Afbouw, Hedel Plafondmontage: Simons Afbouw, Reuver Dankzij de enorm sterke tape op het metalen frame hoeft er nauwelijks meer geschroefd te worden. Mebest augustus

38 KIES VOOR NETWERKEN, KIES VOOR DE NOA JAARDAGEN! De Nederlandse Ondernemersvereniging voor Afbouwbedrijven (NOA) organiseert de komende maanden drie informatieve Jaardagen voor de afbouwbranche. Op 10 september is er de NOA Vloerendag, op 12 september de NOA Stukadoorsdag en op 4 oktober de NOA Plafond en Wanddag. Drie uitgelezen dagen om informatie te verzamelen, innovaties te bekijken, productdemonstraties bij te wonen, te netwerken en inspiratie op te doen. Hieronder vindt u de dagprogramma s van de drie dagen en meer informatie over de interessante inhoudelijke lezingen die worden gegeven. NOA-leden zijn uiteraard ook welkom op Jaardagen van andere sectoren. Daarvoor worden geen persoonlijke uitnodigingen verzonden. Via kunt u zich simpel en snel inschrijven. PROGRAMMA NOA VLOERENDAG Dinsdag 10 september 2013, NOA-gebouw, Nieuweweg 226, LT Veenendaal: 13:00 uur: Ontvangst met een broodjeslunch en opening van de contact- en informatiemarkt. 16:00 uur: Zeepkistenlezingen: diverse korte voordrachten van exposanten, in de zaal of in de beurshal. Op staat een actueel overzicht van te bezoeken korte presentaties, inclusief aanvangstijden en locatie uur: De informatiemarkt krijgt een informeel karakter. Er worden drankjes geserveerd en u kunt verschillende heerlijke gerechten proeven. Alles gebeurt op de informatiemarkt, zodat u nog meer nieuwe contacten kunt opdoen en bestaande contacten kunt intensiveren. 20:00 uur: Afsluiting van de NOA Vloerendag. SFEERVOLLE CONTACTMARKT De vloerendag wordt weer georganiseerd in het NOA-gebouw aan de Nieuweweg 226 in Veenendaal. De markthal biedt kleine stands met een afwisselend aanbod van producenten en dienstverleners voor ondernemers die een zandcement-, gietdek-, kunststof-, terrazzo-, monoliet- of allround vloerenbedrijf hebben. Net als voorgaande jaren kunt u enkele spraakmakende demonstraties bijwonen. Ook kunt u zich laten informeren over de trainingsmogelijkheden om vloerenploegen te laten werken met de mechanische rei.

39 ONLINE INTEKENEN VOOR DE NOA JAARDAGEN! Heel gemakkelijk en snel. Ga naar: om in te schrijven voor de NOA Vloerendag op 10 september. om in te schrijven voor de NOA Stukadoorsdag op 12 september. om in te schrijven voor de NOA Plafond en Wanddag op 4 oktober. U ontvangt van NOA een bevestiging met routebeschrijving. Ondernemers in de afbouw kunnen de NOA Jaardag kosteloos bijwonen. NOA-leden kunnen ook inschrijven middels de antwoordkaart die met de persoonlijke uitnodiging is meegestuurd. PROGRAMMA NOA PLAFOND EN WANDDAG Vrijdag 4 oktober 2013, Hart van Holland, Berencamperweg 12, 3861 MC Nijkerk: 13:00 uur: Ontvangst van NOA-Leden 13:30 uur: Ruud Koornstra over duurzaamheid (recycling) in de bouw 15:00 uur: Opening Contact- en Informatiebeurs (overzicht exposanten op en start partnerprogramma 18:00 uur: Einde Partnerprogramma 20:00 uur: Sluiting Contact- en Informatiebeurs, start van de uitloopavond 22:00 uur: Einde uitloopavond RUUD KOORNSTRA OVER HET BELANG VAN DUURZAAMHEID Tijdens de Plafond en Wanddag kunt u zich door Ruud Koornstra laten inspireren: hij is een warm pleitbezorger voor een betere duurzame wereld. Het creëren van een duurzame wereld is één van de grootste uitdagingen waar we als mensheid voor staan. Het roer moet om, anders gaat onze mondiale samenleving failliet. Het moet anders en het goede nieuws is, het kán ook anders! vertelt Koornstra. In de afgelopen 10 jaar duurzaam ondernemen heeft Koornstra ontdekt dat het redden van de wereld technisch gezien geen probleem is: Alle middelen om het paradijs op aarde te realiseren, liggen op de plank. Er is in zijn optiek dan ook geen hardwareprobleem, maar een software-probleem. Met andere woorden, het zit bij ons tussen de oren. Er lijkt op mondiaal niveau zowel een soort angst voor de toekomst alsook terughoudendheid voor verandering te bestaan. Een belangrijke stap in het duurzaamheidsvraagstuk is volgens Koornstra het stimuleren van de gewenste verandering door middel van beloning. Koornstra is een verhalenverteller pur sang, maar doet dat wel middels zorgvuldig verzamelde expertise. En erg aanstekelijk, want hij stelt zich ten doel om mensen mee te krijgen in het realiseren van zijn dromen. Vergeet je visitekaartjes niet! PROGRAMMA NOA STUKADOORSDAG Donderdag 12 september 2013, NOA-gebouw, Nieuweweg 226, LT Veenendaal: 13:00 uur: Ontvangst met een broodjeslunch. 13:45 uur: Aanvang interactieve lezing van marketinggoeroe Jos Burgers. Voor een succesvolle toekomst mag u dit verhaal echt niet missen! 14:30 uur: Officiële opening van de contact- en informatiemarkt. Bezoek ook de demo-tent met productdemonstraties. 16:00 uur: Zeepkistenlezingen: diverse korte voordrachten van exposanten, in de zaal of in de beurshal. Op staat een actueel overzicht van te bezoeken korte presentaties, inclusief aanvangstijden en locatie uur: De informatiemarkt krijgt een informeel karakter. Er worden drankjes geserveerd en u kunt verschillende heerlijke gerechten proeven. Alles gebeurt op de informatiemarkt, zodat u nog meer nieuwe contacten kunt opdoen en bestaande contacten kunt intensiveren. 20:00 uur: Afsluiting van de NOA Stukadoorsdag. INTERACTIEVE LEZING OVER KLANTBELEVING Als je niet oppast in crisistijd, dan loop je het risico dat je heel druk bent, maar weinig verdient stelt drs. Jos Burgers, inmiddels een bekende marketing goeroe in Nederland. Tijdens de NOA Stukadoorsdag biedt hij dé dirty tricks van het onderhandelen, waardoor je je rendement kunt verhogen. Zijn verhaal is humoristisch, spraakmakend en interactief. Ondernemers, die zijn ogenschijnlijk luchtige tips daadwerkelijk ter harte nemen, zullen merken dat het daadwerkelijk wat oplevert. Namelijk: tevreden klanten, gemotiveerde medewerkers en - niet onbelangrijk - betere prestaties! Drs. Jos Burgers is niet voor niets één van de meest gevraagde managementsprekers in Nederland. Hij adviseerde vele bedrijven en instellingen op het terrein van strategie, marketing en klantgerichtheid. Jos heeft diverse bestseller boeken op zijn naam staan: een managementroman over klantgerichtheid, met als titel Hondenbrokken. Geef nooit korting!, over hoe om te gaan met prijsdruk. En Gek op gaten gaat over het verbeteren van de klantgerichtheid. Tijdens de NOA Stukadoorsdag leer je van Jos waarom je in de huid van de klant moet kruipen. MEBEST augustus