1 van :11

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "1 van 7 29-1-2008 20:11"

Transcriptie

1 Voorwoord Printversie Printversie met plaatjes Toerritten en vermoeidheid Door rekening te houden met de gewichtsverplaatsing van je motor in een bocht, kun je veel problemen van vering en demping voorkomen. Lees in deze nieuwsbrief waarom. Een helm is uitermate belangrijk voor je veiligheid. Hij moet goed zitten en niet te zwaar zijn. Een goede helm bepaalt in hoge mate je rijcomfort. Hoe je een helm het beste kunt passen lees je in Helmen en pasvorm. Gedurende de zomer is het heerlijk een lange motorrit te maken. Ga goed uitgerust op pad en houd rekening met je grenzen. Vermoeidheid leidt tot verlies van waakzaamheid, met alle gevolgen van dien. Vaak en lang rijden, lange werkdagen hebben en onvoldoende of slecht slapen zijn risicoverhogende factoren. Ook het tijdstip waarop je rijdt en de wegomgeving spelen een rol. Wie belangstelling heeft voor de bergtraining in september, er zijn nog een paar plaatsen vrij! De Eifel is een schitterende omgeving, sowieso al heerlijk om te rijden, maar uitermate geschikt voor de bergtraining. Ook als voorbereiding op bijv. de Dolomieten een aanrader! Gewichtsverplaatsing in een bocht Gewichtsverplaatsing is een van de belangrijkste factoren als het op het nemen van bochten aankomt. Veel problemen met de wegligging worden ten onrechte geweten aan een slechte vering en demping. Door de overgangsfases van accelereren naar remmen naar accelereren in een bocht geleidelijker te laten verlopen, wordt het grootste deel van de problemen opgelost. Vloeiend rijden draagt in hoge mate bij aan rijcomfort en veiligheid. Voor de liefhebbers van de techniek volgt hier een uitgebreide uitleg van de krachten die wij (soms ongewild) oproepen tijdens het nemen van een bocht. We hebben het al vaker genoemd. Als je remt, wordt het gewicht naar voren verplaatst. De voorkant van je motor gaat naar beneden als de ophanging samengedrukt wordt en de achterkant komt omhoog als het gewicht ervan verplaatst. Als je een bocht neemt, zijn de g-krachten op beide uiteinden even groot en beide uiteinden van je motor worden samengedrukt door de krachten die het nemen van de bocht vergt. Als je gasgeeft, verplaatst je gewicht naar de achterkant van je bike, weg van de voorkant. Als het gewicht van de voorkant afgaat, wordt de voorophanging langer en de achterophanging wordt samengedrukt doordat die het meeste gewicht van de motor moet dragen. Vermoeidheid kan je plezier in een motorrit behoorlijk bederven. Ben je eenmaal aan het rijden, dan heb je het gevoel dat je makkelijk nog een heel stuk verder kunt, ook al slaat de vermoeidheid toe. Soms heb je het in eerste instantie niet eens in de gaten... Slaap Onze hersenen hebben een vrij complexe werking. In die delen van de hersenen waar bewuste activiteit plaatsvindt kan de chemische balans na een periode van inspanning alleen hersteld worden door een periode van slaap. De voor het leven noodzakelijke toestand van slaap wordt op regelmatige tijdstippen vanuit de hersenen aan het lichaam opgelegd. Hoe langer de periode van wakker zijn duurt, hoe meer druk er wordt opgebouwd om te gaan slapen en hoe moeilijker het wordt om daaraan te weerstaan. Iedere persoon heeft een genetisch bepaalde hoeveelheid slaap nodig. Het prestatieniveau en je concentratie worden drastisch verminderd door te weinig slaap. Circadianeklok Ons slaapritme volgt in grote trekken het afwisselende patroon van dag en nacht, maar zorgt ook voor enigszins verlaagde prestaties in de namiddag. Wanneer iemand in een afgesloten ruimte verblijft zonder daglicht of klokken - gaat het waak- en slaapritme langzaam uit de pas lopen met het verloop van de dagen. Toch blijven we ongeveer evenveel uren per etmaal slapen. We hebben een ingebouwde biologische klok. Deze circadianeklok (circa = ongeveer en dia = dag) zorgt ervoor dat we toch voldoende slapen. Het vreemde is dat die klok bij mensen niet helemaal gelijk loopt met een etmaal van vierentwintig uur. De biologische klok doet er een ongeveer een uur langer over. Normaal gesproken merken we daar weinig van, omdat de klok gelijkgezet wordt door het ritme van dag en nacht. In het dagelijks leven ervaren we die slaapklok ook als we cijfers bestuderen van bijvoorbeeld verkeersongelukken. Verkeersongelukken vinden veel vaker plaats tussen één uur 's nachts en zes uur 's ochtends. Precies de periode waarin ons lichaam vindt dat we zouden moeten slapen. Laten we eens kijken naar de conventionele manier om een bocht te nemen. Niet alleen wordt zo de helft van de tractiecirkel verspild, ook wordt veel onnodige energie verspild aan correcties. Sportbanden hebben niet veel nodig om te corrigeren, hetzelfde geldt voor sportophangingen. Daarom tolereren sportbikes slecht rijgedrag en daarom zeggen luie motorrijders: 'Ik heb een sportmotor nodig'. Laten we alles even op een rijtje zetten. De belangrijkste factor is het vermogen om op elke motor snel te kunnen rijden. Daarvoor is het managen van gewichtsverplaatsing noodzakelijk. Wat is hier nou fout aan? Kijk naar de voorkant - die stuitert op - neer - op - neer - op. Aan de achterkant hetzelfde, maar dan tegenovergesteld. Al dat stuiteren op en neer is verwoestend voor je grip en stabiliteit, omdat je alleen maar bezig bent je motor onder controle te houden in plaats van lekker door de bocht te gaan. Als een van je vrienden dus zegt: 'Ik moet meer demping' of 'Ik moet betere vering', bedoelt hij eigenlijk meestal: 'Mijn motor stuitert in de bocht'. Om het nog erger te maken zal hij waarschijnlijk ook nog eens te pas en te onpas remmen en gassen. Als je zo rijdt, zal geen enkele motor aan je verwachtingen voldoen. Natuurlijk reageert een sportmotor beter omdat die meer demping heeft, Het donker in de nacht heeft twee effecten. Het slaapcentrum van ons lichaam interpreteert donker als een signaal om te gaan slapen. Gebrek aan stimulans en visuele aspecten tijdens de nacht zorgen ervoor dat onze hersenen de activiteit missen die je alert houden. Door het gebrek aan stimulansen zullen we 's nachts dus eerder in slaap vallen. Verhoogde externe stimulansen helpen je tijdelijk om niet in slaap te vallen. Ook lichamelijke fitheid zorgt ervoor dat je beter bestand bent tegen vermoeidheidsschommelingen. 1 van :11

2 2 van :11 en dat absorbeert de onverwachte input van de rijder wat beter. Maar zelfs een sportmotor rijdt stukken beter als je de juiste rijtechnieken toepast. Door de effecten gedurende de nacht kan het gebeuren dat 's nachts zomaar even wegzakt. Het kan zijn dat je een paar seconden met open ogen slaapt als je op je motor zit (microslaap). Je bent dan als het ware verlamd, je zicht vervaagt of andere effecten doen zich voor waar je jezelf niet van bewust bent. Wel krijg je het vage gevoel dat je iets gemist hebt gedeeltes van een gesprek of een kruispunt op de snelweg. Die paar seconden bewustzijnsverandering kunnen cruciaal zijn. Met een gang van 100 kilometer per uur rijd je 24 meter per seconde dus je rijdt de lengte van een half voetbalveld in maar drie seconden. Het enige wat we moeten doen is 'loslaten' weglaten, en geleidelijk van de ene naar de andere fase overgaan. Van vol gas, van remmen indrukken tot remmen, remmen loslaten naar draaien, gasgeven naar accelereren en tegelijkertijd de bocht nemen. Kijk je nou weer naar hoe je motor reageert dan zie je een soepele overgang; de voorkant gaat vlot neer en vlot weer omhoog, zonder abrupte bewegingen die opgevangen moeten worden. De motor is niet alleen onder controle, maar de ophanging krijgt de kans om echte gaten in de weg op te vangen en daardoor stuitert de motor niet over de weg. Zo kun je elke motor rijden. Natuurlijk rijdt een sportmotor makkelijker dan bijvoorbeeld een cruiser. Een sportophanging absorbeert veranderingen sneller zodat je soepeler over kunt gaan van remmen naar draaien naar accelereren. Het gaat allemaal wat vlugger - de motor heeft niet zoveel tijd nodig voor correctie - zodat je geen tijd aan overgangen verspilt. Er is nog een probleem wanneer je sportief rijdt op een motor zonder sportophanging en met een lange voorvork (cruiser). Wanneer je remt, duikt de voorkant naar beneden - het krijgt momentum, dus nadat je de remmen loslaat gaat het effect nog (licht) door. Laat rustig de remmen los om dit effect wat af te zwakken. Hier geldt wel: 'Ik moet meer demping', maar dat is in principe niet nodig, want de rijder kan zelf bepalen of het zich voordoet of niet. Normaal gesproken duiken motoren met zachte ophanging alleen bij te abrupt remmen, als de motorrijder haast heeft. Een rijder die regelmatig de voorkant laat duiken heeft daar waarschijnlijk geen rekening mee gehouden. Stelregel is hier: geef je motor altijd de ruimte om te corrigeren. Sommige motoren hebben nou eenmaal meer ruimte nodig dan andere... Hoe steiler de voorkant van je motor, hoe sneller de motor in de bocht draait. Sportmotoren zijn zo gebouwd, cruisers niet. Je voorkant duikt dus naar beneden. Veel motorrijders hoor je klagen: Mijn voorkant duikt! Tuurlijk joh! Natuurlijk duikt-ie! Gewicht verplaatst zich naar voren en de voorkant gaat naar beneden. De voorvorken duiken. Normaal rem je, dan draai je en bij het verlaten van de bocht geef je gas -- afremmen, kijken, leunen, gassen. Door zo laat mogelijk te remmen, in de bocht, en geleidelijk de remmen los te laten als je de bocht instuurt, verplaatst het gewicht naar voren en de voorvorken trekken samen, waardoor ze korter worden. Daardoor wordt niet alleen de motor korter, zodat die sneller kan draaien, maar daardoor wordt de hoek van de voorvorken kleiner. Dus die cruiser wordt in één keer een behendige machine als gevolg van het late remmen! Als je daarna weer gasgeeft, wordt het effect nog groter. De voorkant rekt uit als je gasgeeft en verandert weer in die lange voorkant voor meer stabiliteit en minder schommelingen bij exit van de bocht. (Als je motor al een steile voorkant heeft, kan het nog steiler worden door het remmen, waardoor hij gaat zwiebelen. Gelukkig hebben bijna alleen sportmotoren steile voorkanten, en een ophanging, gemaakt om niet zo diep te duiken). Gevolgen van vermoeidheid Onze hersenen worden vermoeid door de constante te verwerken informatie en moeten regelmatig weer opgefrist worden. Onze hersenfuncties worden langzaam minder krachtig als de vermoeidheid toeslaat. Dit heeft gevolgen voor al onze prestaties. Het gaat vaak zo geleidelijk dat het ons niet eens opvalt en is nog meer van toepassing als we een inspannende prestatie leveren in een hoog tempo. Hierbij leidt de activiteit ons af van de toenemende vermoeidheid. De mate waarin je erdoor beïnvloed wordt hangt af van trainingsniveau, vaardigheden en in mindere mate biologische factoren. Hoe beter geoefend en vaardig we zijn op een bepaald gebied, en hoe complexer de taak, des te meer weerbaarheid we ertegen hebben. Training en ervaring maken ons dus weerbaarder tegen vermoeidheid. Hoe meer ervaring we hebben, hoe beter we onze eigen limieten kennen. Microslaapjes Onze hersenen interpreteren tekenen van vermoeidheid als een seintje om te gaan slapen. Hoe groter de vermoeidheid, des te groter de neiging om te gaan slapen. Microslaapjes zijn een van de tekenen dat het lichaam bezig is het tekort aan slaap (slaapschuld) te compenseren. Microslaapjes kunnen zich voordoen tijdens normale periodes van gewone en inspannende functionele activiteit, met onverklaarbare en onvoorspelbare gevolgen. Microslaapjes manifesteren zich in het onvermogen risico's te herkennen, voldoende actie te ondernemen tijdens een noodstoestand, het onvermogen beslissingen te nemen, onvermogen zich te concentreren, tijdverlies, het niet de bocht kunnen nemen, vergeetachtigheid en vele andere symptomen, desastreus voor motorrijders. Slaperigheid Hoe groter de vermoeidheid, hoe groter de neiging de vermoeidheid en behoefte aan slaap te ontkennen. Daardoor kunnen we ook de gevolgen niet overzien. Hoe langzamer we informatie ontvangen en inschatten, des te trager zijn onze reacties. Dit wordt duidelijk door trage beslissingen en een langere reactietijd. Verminderde waakzaamheid en grotere risico's zijn het gevolg. Nog een symptoom van ernstige vermoeidheid is het veel trager rijden dan normaal. Dit komt doordat je hersenen de informatie van het rijden veel trager verwerken. Een tragere snelheid kan bij vermoeidheid dezelfde impact op je hersenen hebben als een hoge snelheid wanneer je uitgerust bent. De snelheid voelt in dat geval hetzelfde als de hogere snelheid. De effecten van vermoeidheid worden aanzienlijk groter gedurende de nacht. Onze hersenen krijgen 's nachts minder data waarmee we juiste beslissingen kunnen nemen. Als de vermoeidheid groter wordt en de aanwijzingen minder, dan verandert onze gewaarwording en kan ons beoordelingsvermogen ernstig tekortschieten. Onze hersenen vullen de ontbrekende waarnemingsgaten zelf in, waardoor we dingen kunnen waarnemen die niet werkelijk zijn. Verkeerde interpretaties zelfs hallucinaties zijn mogelijk als onze hersenen zelf het omgevingsplaatje invullen wegens gebrek aan werkelijke informatie. Geheugen Vermoeidheid heeft invloed op ons geheugen met als gevolg onvermogen nieuwe informatie op te slaan en oude informatie op te halen. Als het informatieproces moeilijker wordt, hebben we de neiging keuzes te maken die de minste risico's of de minste inspanning vereisen. Ook al heeft die optie een kleinere kans van slagen. We kunnen gefixeerd raken op een taak en niet in staat zijn tegenstrijdige gedachten of beslissingscriteria op te lossen, wat kan resulteren in starheid, gebrek aan situatiebesef of het niet uitvoeren van beslissende veiligheidsacties. Psychologische veranderingen Als vermoeidheid erger wordt, wordt slaap een steeds meer aanwezige factor, bewust of onderbewust. Je stemming verandert, je kunt moeilijker met anderen communiceren. Je motivatie wordt minder, waardoor weer andere gewoontes beïnvloed worden. Je eet en drinkt minder. Als je minder in staat bent taken uit te voeren, kun je ongeduldig, gefrustreerd en kwaad worden. Voorzorgsmaatregelen Gevaarlijk wordt het als we de behoefte aan slaap negeren en geen actie ondernemen. Er zijn diverse dingen die je kunt doen als voorbereiding op een periode waarin je verwacht dat je minder slaap zult krijgen dan normaal. Begin uitgerust. Begin niet aan een vermoeiende activiteit met slaapgebrek. Zorg dat je minimaal twee dagen voor vertrek lang en goed hebt geslapen. Als je vroeg in de morgen aan de activiteit begint, probeer dan je slaap anders in te richten. Ga de avond van tevoren vroeg naar bed zodat je eerder op kunt staan en fris aan de activiteit kunt beginnen. Goede voeding en drinken zijn erg belangrijk. Drie kleine maaltijden per dag is te prefereren boven een of twee flinke maaltijden. Ontbijten is erg belangrijk.

3 3 van :11 Motorfun Weer een leuke Motorcycle Personality test. Of de uitslagen wel zo juist zijn, daar heb ik m'n twijfels over. Grappig is het in ieder geval wel... Je biologische ritme zorgt ervoor dat je midden op de middag slaperig wordt. Een eiwit- en koolhydraatrijke snack kan dit effect verminderen. Prop je niet vol. Zware maaltijden zijn moeilijk te verteren en zorgen ervoor dat bloed en energie, nodig voor je hersenfuncties, naar je stofwisselingsorganen getransporteerd worden. Veel kleine maaltijden zijn veel beter. Zorg dat je ontspannen aan je reis begint. Zorg dat je goed voorbereid op pad gaat. Zet alles een dag van tevoren klaar. Mensen met een goede conditie zijn beter bestand tegen de effecten van vermoeidheid. Zorg dat je niet te veel bagage bij je hebt en je comfortabel kunt rijden. Voorbereiding: Persoonlijke accessoires Comfortabel motorpak, goede laarzen en handschoenen Goed passende helm Regenkleding Hulpmiddelen voor hitte en koude Vochtinbrengende creme, lippenbalsem en zonnebrand Klik hier voor de test Lees deze nieuwsbrief met echte bikermuziek erbij (klik op het icoontje): Handsignalen voor groepsrijden Motorradbezogenes Helmen en pasvorm Ergonomie je motor moet aangepast zijn aan je lichaam Goed passend en comfortabel zadel Comfortabele rijpositie Goed zittende voetsteunen en handles Spiegels juist afgesteld Windscherm Bagage Dezelfde spullen telkens op dezelfde plek Dingen die je veel gebruikt bovenaan Neem alleen het hoogstnoodzakelijke mee Zorg dat je je spullen in het donker goed kunt vinden Een goede en goed passende helm is van het allergrootste belang voor je veiligheid op de motor. Een onzorgvuldige helmkeuze heeft een grote invloed op het concentratievermogen en beïnvloedt daarmee het prestatievermogen en de veiligheid van de drager ervan. Helmen zijn voor zo'n veertig procent effectief in het voorkomen van dodelijke ongelukken en voor 67 procent in het voorkomen van hersenletsel. Je perifere gezichtsveld wordt niet beperkt door het dragen van een helm. Je normale perifere zicht is tussen de 200 en 220 graden; Veiligheidsnormen die gesteld worden aan helmen eisen 210 procent perifeer gezichtsveld. Meer dan 90 procent van de botsingen vinden plaats binnen zo'n 160 graden van het perifere gezichtsveld (de rest zijn botsingen door een achterligger). Het moge duidelijk zijn dat helmen dus niet je perifere gezichtsveld belemmeren of mede bijdragen aan ongelukken. Met een helm hoor je even goed, of misschien nog wel beter dan zonder. De wind en het geluid van de motor zijn behoorlijk storend als je geen helm draagt. Met een helm op zijn de omgevingsgeluiden rustiger en gelijkmatiger. Een goede helm beschermt tegen koude, wind, zorgt voor ventilatie en goed zicht. Een goed passende helm zorgt voor comfort en een goede concentratie. Heb je een niet goed passende helm, dan neemt je gevoel van onveiligheid toe en kun je je minder goed concentreren. Bij een eventuele val kan een te ruime helm afschuiven of zelfs naar achteren slaan, wat nekletsel kan veroorzaken! Met de volgende stappen kun je bepalen welke helmgrootte je hebt. Hoofdomvang in cm Helmgrootte XXXS XXS XS S M L XL XXL Als je hersens beschadigd zijn, ontstaat vaak zwelling en ontsteking. Omdat er geen extra ruimte in je schedel zit, proberen je hersenen naar beneden te drukken door het gat onder aan je schedel. Dit veroorzaakt een druk die de vitale hersenstam nog verder verwondt waardoor vaak delen die de ademhaling en andere basale lichaamsfuncties aansturen worden verwoest. Als je erg hard op je kaak geslagen wordt, zoals bij een botsing, kan de kracht doorgestuurd worden naar de onderkant van je schedel, waardoor je wervelkolom kan breken of scheuren. Een goede reden om een integraalhelm te dragen en dik niet-veerkrachtig EPS-schuim in je kinband. Als je hersenen in aanraking komen met de binnenkant van je schedel, kunnen benige uitsteeksels rond onder andere je ogen en andere holtes ernstige schade toebrengen aan je hersenen. Als je hoofd snel ronddraait, kunnen de hersenen achterblijven waardoor ernstig hersenletsel kan ontstaan door het trekken en het langs de schedel schuren. Een helm voorkomt dit soort letsel. 1. Meten Het is belangrijk eerst de omtrek van je hoofd te meten. Omdat iedereen een andere vorm hoofd heeft, kan de een met dezelfde omtrek een andere maat helm hebben dan een ander. Bovendien kan de Reparatie Gereedschap dat je nodig hebt Bandenreparatieset en luchtpatronen Weet hoe te gebruiken! Reisverzekering Communicatie als je met anderen rijdt Portofoon Mobieltje Telefoonkaart voor noodgevallen Vermijd cafeïne. Cafeïne kan je vermoeidheidstolerantie vergroten. Drink je echter normaal gesproken veel koffie, en krijg je op je motor niet de kans je 'normale' hoeveelheid te drinken, dan is de kans groot dat je eerder moe wordt doordat je niet voldoende cafeïne binnenkrijgt. Ben je niet gewend aan cafeïne, dan kan een kopje koffie helpen je vermoeidheid te verminderen. Tegenmaatregelen Je motor dient zo uitgerust te zijn dat het de minste inspanning vereist hem te rijden. Vermijd die dingen die je rijinspanning kunnen vergroten en daardoor vermoeidheid in de hand werken. Je motor en uitrusting moeten je tweede natuur zijn. Een windscherm dat de invloeden van winddruk en regen behoorlijk tegengaat kan je vermoeidheidstolerantie aanzienlijk vergroten. De inwerking van de rijwind bepaalt voor een belangrijk deel hoe hard wij onze spieren moeten aanspannen om in het zadel te blijven. Een kuip of windscherm kan vanzelfsprekend een belangrijke bijdrage leveren je inspanningen te verminderen. Vermoeidheid treedt veel eerder op als een rijder continu tegen winddruk moet vechten, daarbij z'n torso- en beenspieren aanspant om rechtop te blijven en met de armspieren krampachtig het stuur vasthoudt. Ook regen wordt door een windscherm aanzienlijk verminderd. Kuipruiten veroorzaken nogal eens turbulentie. Een goed Laminar windscherm voert de lucht omhoog en over de rijder en is ontworpen om de aërodynamische krachten van een motor zoveel mogelijk te reduceren. Het is verbazingwekkend hoe het constante geraas van weggeluiden vermoeidheid in de hand werkt. Gehoorbescherming vermindert dit effect aanzienlijk. Het vermindert ongewenste achtergrondruis. Uiteraard wordt ook langdurig gehoorverlies voorkomen. Conversatie en andere belangrijke geluiden worden beter gehoord. De rit Sommige ritten zijn vermoeiender dan andere. Factoren die de vermoeidheid kunnen doen toenemen: Tijdsdruk Slecht weer Extreme hitte of koude Onbekende wegen Eentonig landschap Langdurig 's nachts rijden Aanwezige gevaren - dieren en overig verkeer Rijcondities boven het vermogen van de rijder Verplichte ingewikkelde taken tijdens het rijden Afleiding mechanisch of familieproblemen Op veel van deze factoren heb je geen grip, maar een aantal dingen zijn te beheersen. Tijdsdruk kan geminimaliseerd worden door je route goed te plannen. Plan de route ruim in. Ken je limieten en houd je eraan. Maak een afspraak met jezelf en anderen en schrijf het op. Plan je rit en rijd volgens die planning. Ga niet zomaar extra ver op de bonnefooi ergens

4 4 van :11 helmmaat per merk verschillen. Meet je hoofdomvang op net boven je heen rijden als je moe bent. oren en wenkbrauwen. 2. Passen Als je de omtrek bepaald hebt, kies dan de helm met de maat die daar het dichtst in de buurt zit. Heb je het getal tussen twee maten, kies dan de grootste maat. Pas je helm. In eerste instantie kun je door je hoofd te schudden al voelen of een helm te groot is. Als de helm beweegt is hij te groot. Een helm is niet gauw te klein. Lijkt hij in eerste instantie niet te passen, soms krijg je hem toch over je hoofd en blijkt hij later heel lekker te zitten. Uiteraard mag hij niet pijnlijk drukken. Een helm wordt na verloop van tijd altijd wat ruimer. De meeste mensen kiezen in eerste instantie een te grote helm. Een helm hoort goed om je hoofd te zitten en niet naar achteren te vallen. Een goed passende helm reikt op het voorhoofd tot net boven de wenkbrauwen en loopt door tot het knobbeltje op je achterhoofd (dit is het punt waar de schedel naar binnen wijkt). 3. Horizontale en verticale beweging Kijk in de spiegel of je helm goed zit. Kijk of de wangstukken in contact met je wangen staan. Drukken ze te veel op je wangen? Kijk voor gaten tussen de bovenkant van het vizier en je voorhoofd. Controleer de achterkant van je helm waar de nekrol (als je helm er een heeft) contact maakt met je nek. Sluit het goed aan? Of drukt het de helm naar de voorkant waardoor je helm over je ogen gedrukt wordt? Zet je handen links en rechts tegen je helm en probeer je helm van de ene naar de andere kant te draaien. Let op de beweging van je huid als je dit doet en de hoeveelheid weerstand of beweging. Houd je hoofd stil als je dit doet. Check vervolgens de beweging van voren naar achteren, ook weer huidbeweging en weerstand controleren. Als je je huid niet voelt bewegen en/of de helm erg makkelijk te draaien valt, is hij te groot. Bij een goed passende helm beweegt de huid van je voorhoofd als de helm beweegt. Het voelt alsof een gelijkmatige druk op je hele hoofd wordt uitgeoefend. 4. 'Afvaltest' Maak je kinband vast. Deze hoort niet op je strottenhoofd te drukken. Als je hem vasthebt, hoofd stilhouden, over de top van je helm reiken en de onderkant (achter) met je vingers vastpakken. Probeer de helm van je hoofd af te halen. Je mag best stevig trekken. Als je hem - zonder pijn - af krijgt, is hij zonder meer te groot. 5. Drukpunten Maak je kinband los en doe je helm af. Kijk onmiddellijk nadat je helm af is in de spiegel om verkleuring van je huid op je voorhoofd en wangen te controleren. Is je huid rood op een bepaald plekje, dan kan het zijn dat daar een drukplek zit. Soms voel je drukplekken pas na een aantal minuten of uren. Drukplekken kunnen hoofdpijn veroorzaken maar zijn op z'n minst oncomfortabel. Zie je een drukpek, ga dan na of dat gebied naar aanvoelde toen je je helm op had. Kun je je het niet herinneren, doe dan je helm opnieuw op voor een paar minuten en let dan specifiek op de drukplek(ken). Blijft het onprettig aanvoelen, probeer dan de volgende maat en herhaal stap drie, vier en vijf. 6. Goede pasvorm Een goede manier om te bepalen of de maat goed is, is gewoon een maat groter en een maat kleiner te passen dan je denkt dat je goede maat is. Of draag de helm een paar minuten in de winkel. Daardoor merk je eerder drukpunten. Voor optimale bescherming hoort een helm goed te zitten en je perifere gezichtsveld niet te belemmeren. Je kinband dient goed vastgemaakt te zijn. Tijdens het rijden hoort je vizier niet te klapperen en je helm niet te 'fluiten'. Het vizier moet makkelijk met handschoenen aan te openen zijn. Een goede helm voldoet aan de Europees gestelde ECE-veiligheidsnorm (op de kinband of in de binnenvoering). De beste helmen zijn systeemhelmen en integraalhelmen. Brildragers kunnen het beste een systeemhelm met opklapbaar kindeel dragen. Ook bij toertochten zijn systeemhelmen erg handig, maar bij hogere snelheden veroorzaken ze vaak meer windgeruis. Let erop dat de werking van de helm ook afhankelijk is van de vulling. Door invloed van zweet e.d. verliest deze na verloop van tijd schokabsorberende capaciteit. Ook kan UV-straling ervoor zorgen dat de conditie van de valhelm achteruit gaat, vooral bij goedkopere valhelmen van polycarbonaat. Duurdere glasfiber- en kevlarhelmen zijn daar minder gevoelig voor. Iedere helm zou na zo'n drie tot vijf jaar of na een val vervangen moeten worden. De binnenschaal van de helm kan slechts één keer botsenergie absorberen. Ook voor bijrijders is een goed passende helm verplicht. Kinderen Hoeveelheid slaap Als je eenmaal moe bent, kan het vermogen om goed te functioneren alleen hersteld worden door te slapen. Daarmee herstel je de chemische balans in je hersenen. Je hoeft niet uren achter elkaar te slapen. Maar hoe langer je wacht, hoe meer slaap noodzakelijk is. Alleen wat rusten is geen vervangmiddel. Het meest effectieve dutje is minimaal vijf minuten, maar nooit langer dan 45 minuten. Hoe meer korte slaapjes, hoe beter. Slaap je langer dan 45 minuten, maar minder dan twee uur, dan kan dat slaapinertie veroorzaken, een soort van desoriëntatie met lagere lichamelijke activiteit. Twee uren continue slaap zijn een complete slaapcirkel. Wil je dus meer dan 45 minuten slapen, slaap dan altijd minimaal twee uur. Je biologische ritme heeft een voorkeur om te gaan slapen tussen 2.00 en 8.00 uur en tussen en uur. Tussen die periodes zul je beter in slaap vallen en is het effect het grootst. Uitdroging Je vochtbalans op peil houden is essentieel om vermoeidheid te voorkomen. Vochttekort kan dodelijk zijn in zomerse hitte door (niet-zwetend) vochtverlies dat optreedt gedurende het rijden. Uitdroging vermindert geestelijk en lichamelijk functioneren drastisch, kan uitputting versnellen en de vermoeidheidseffecten aanzienlijk vergroten. Symptomen van uitdroging: hoofdpijn, misselijkheid, droge lippen en mond, spierpijn en verslapte concentratie. Veel uitdrogingsverschijnselen zijn hetzelfde als vermoeidheidsverschijnselen. Drink drankjes die je lichaamsvocht aanvullen. Gewoon water of met een smaakje, electrolytendrankjes zijn goed. Laat je niet uitdrogen. Als je hoofdpijn hebt, ben je al uitgedroogd en moet je ten minste een kwartliter onmiddellijk opdrinken. Veel motorrijders hebben een watersysteempje met slang, waardoor ze tijdens het rijden kunnen drinken. Uitdroging kan ook hittekrampen veroorzaken. Hittekrampen zijn spierkrampen, vooral van buik, armen en benen, die plotseling opkomen als men overvloedig zweet tijdens lastige en zware fysieke inspanningen. Uitputting die aan de warmte te wijten is, komt plotseling na verscheidene dagen hitte: de hevige transpiratie vermindert de vervanging van de niet-vaste stoffen en zouten in het lichaam. De uitputting wordt gekenmerkt door duizeligheid, flauwte en vermoeidheid, slapeloosheid of ongewone nachtelijke onrust. De gevolgen van oververhitting zijn vaak groter naarmate men ouder is. Vooral veel drinken, juist als je nog geen dorst hebt. Rustpauzes Wil je even je ogen dichtdoen, zoek dan een comfortabele locatie waar je rustig kunt slapen zonder gestoord te worden. Veel ervaren rijders zijn voorstander van aparte stoppen om uit te rusten naast het stoppen voor eten of benzine, waardoor de rijtijd in handelbare stukken verdeeld wordt. Omdat een zinvolle slaap niet kan worden bereikt door minder dan vijf minuten te slapen, zul je door aparte rustpauzes te nemen niet echt minder vermoeid raken. Uiteraard heeft iedereen hierin zijn persoonlijke voorkeur en moet je gewoon doen wat je het prettigst vindt. Activiteiten Door interactief met anderen te communiceren, wordt je waakzaamheid kortdurend vergroot. Maar als je erg vermoeid bent, heb je de neiging kort na de conversatie in slaap te vallen. Wandelen of oefeningen doen vergroten je alertheid omdat de activiteit concentratie vereist en je bloed beter laat stromen. Maar te grote inspanning zal je vermoeidheid doen toenemen. Staan op je voetsteunen, de wind vol in je gezicht, scherpe snoepjes eten en andere trucjes zullen je tijdelijk wakkerder maken. Ze nemen echter de onderliggende vermoeidheid niet weg. Samengevat: Ook al ben je niet moe, stop elke anderhalf uur. Bij vermoeidheid even een dutje doen. Korter dan 45 minuten of langer dan twee uur, bij voorkeur midden op de middag of midden in de nacht. Zorg ervoor dat je niet uitdroogt, drink veel, ook al heb je geen dorst. Veel water, vruchtensap of sportdrankjes met mate. Er zijn speciale drinksystemen met slangetjes verkrijgbaar (Camelbak). Vermijd koffie of zoete drankjes en uiteraard alcohol. Eet zo nu en dan een snack. Kleine hoeveelheden, fruit, noten, een mueslireep of wat chocolade. Vermijd vet eten en grote maaltijden voor of gedurende een lange rit.

5 5 van :11 beneden de 3 à 4 jaar kun je maar beter niet met de motor meenemen. De nekjes zijn dan nog niet genoeg ontwikkeld om een helm te kunnen dragen. Zorg dat je niet oververhit raakt. Warmteregulerende onderkleding is ideaal of een nat t-shirt of nat sjaaltje in je nek. Zorg voor prettig zittende motorkleding (leer) en bescherm je tegen weersinvloeden en zonnebrand. Zorg dat je motor goed is afgesteld op je zitpositie. Je motor goed en niet te zwaar beladen (zie ook de vakantietips) en zeker niet met een zware rugtas gaan rijden. Kleed je in de winter niet te warm. Het is goed iets koel te blijven. Wist je dat: De eerste helmen gevoerd waren met kurk? Sommige polycarbonaathelmen gemaakt zijn van gesmolten kratjes? Helmproducent FM ook kratjes maakt? Voor ze beroemd werden om hun motorhelmen, ARAI helmen voor bouwplaatsen maakte? De oprichter van ARAI, Hirotake Arai, een stuntrijder was? Prinses Anne en George Harrison beiden special painted ARAI helmen hadden? Barry Sheens King helm een Bell Star helm met King sticker erop was? Jim Moodie en Sean Emmett maandverband in hun helm stopten om te verhinderen dat met heet weer het zweet in hun ogen drupte? Shoei helmen ook beschermen tegen kogels? Tekenen van vermoeidheid: De bocht te ruim nemen Een paar keer slordig schakelen Een bord missen Dagdromen Droge mond Stijve spieren (nek, knieën en polsen) Lange reactietijd Hard op de rem om een obstakel te vermijden Van de weg raken Drankjes morsen Verminderde bewustzijn/waakzaamheid Langzamer rijden dan normaal Schrikken van een passerende auto Bumperkleven Gevaren niet opmerken Vertraagd geheugen Een benzinestation voorbijrijden als je bijna zonder zit Portemonnee vergeten na het tanken Trage beslissingen Niet stoppen als je moe bent Een slechte weg nemen Niet kunnen kiezen tussen menu's Verlies van situatiebeoordeling Stopbord of -signaal negeren Standaard vergeten uit te klappen Vergeten je voeten op de grond te zetten als je stopt In een hoge versnelling stoppen Niet optrekken als het licht op groen springt Niet communiceren met je vrienden Taakfixatie Conclusie De meeste hulpmiddeltjes zoals lichamelijke activiteit hebben slechts een zeer tijdelijk effect als het gaat om het bestrijden van vermoeidheid. De combinatie van een dutje van 15 minuten en het innemen van 150 mg cafeïne (twee tot drie koppen of twee blikjes energydrink) is zeer effectief en leidt gedurende de eerste twee uur - tot minder vermoeidheidsgerelateerde ongevallen. Slapen is het enige echte middel tegen vermoeidheid. Hoe ouder we worden, hoe trager onze reactiesnelheid. Je reactiesnelheid is voornamelijk genetisch bepaald. We hebben allemaal een bepaalde optimale reactiesnelheid waarmee we geboren worden. Bij de een is die beter dan bij de ander. Als je reageert, trekken je spieren snel samen. De snelheid waarmee jouw spieren samentrekken, hangt af van het aantal snelle spiervezels en dat aantal is genetisch bepaald. Om je reactiesnelheid te meten hier een leuke reactiesnelheidstest. Klik op het rondje zo gauw deze van kleur verandert. Doe deze test eerst wanneer je uitgerust bent en schrijf je tijd op. Doe hem dan nog een keer als je vermoeid bent. Doe de test ook een keer als je nuchter bent en dan nog een keer als je aangeschoten bent. Vergelijk de resultaten en ik denk dat je wel even zult schrikken... Stuur deze nieuwsbrief naar een vriend(in)

6 6 van :11 Niederschlagsbild Bookmark Europa Google-Anzeige Radarwarner Vale One Das Spitzengerät je der neuen Europav Unsichtbarer Einba Deutschland Niederlande Loop 90 Minuten Loop 3 Stunden heute Di, :00 19:45 19:30 19:15 19:00 18:45 18:30 18:15 18:00 17:45 Niederschlagsbild: Niederlande Di, :00 MEZ Jetzt privat versichern! Ab 59 * pro Monat privat krankenversichert 100% Zahnbehandlung und 2400 L h f t hl! (naar boven) 4 AUSGABEN c t! 4 x c t plus 1GB-USB-Stick für nur 8,80, portofrei! Weiterlesen, wo andere aufhören! NEU: congstar Prepaid! Tipp: Günstig telefonieren mit congstar Prepaid. Immer 10 Ct. Immer D-Netz. Keine G d büh Klik hier voor de vorige nieuwsbrieven: Animatie Radar Europa juni 2005 mei 2005 april 2005 maart 2005 februari 2005 augustus 2004 o.a. De juiste lijn in een bocht, Instructeur aan het woord, Slecht wegdek, Motorrijden en medicijnen o.a. Over een obstakel rijden, Zithouding, Risico's van een niet goed passende helm, Zonlicht en motorrijden o.a. Motorrijden en remmen, ABS, Tegensturen en gyroscopische krachten, Bandenspanning o.a. Motorrijden en remmen, Motorrijders en letselschade, Foutmarges en risico's o.a. Urban Guerrilla, Tegensturen 2, Rijden in de regen o.a. Tegensturen, Tips voor het schoonmaken van je motor en Torque

7 7 van :11 juli 2004 o.a. Vakantietips, Zware motoren en stopafstand en een Harley testrit juni 2004 o.a. Ze zien me niet..., Optische illusies, Motorrijden en zwaartekracht en Ontdek je motorrijdersprofiel mei 2004 april 2004 maart 2004 februari 2004 o.a. Doelfixatie, Nieuwe plaats op de rijbaan België en een remtest o.a. Kijktechniek, Bandenspanning, Redacteur op herhaling o.a. Voorjaarscheck, Bochtentechnieken, Nieuwe verkeerswetgeving België o.a. Samenspel in de file, Papercraft, Wintertips en Snelheid Klik hier als je geen LCVM-Nieuwsbrieven meer wilt ontvangen Copyright LCVM 2005 Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt worden in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch of door fotokopieën, of op enige andere manier, zonder voorafgaande toestemming van de LCVM. Hoewel de informatie op deze site permanent zo nauwkeurig en actueel mogelijk wordt weergegeven zijn wijzigigen en/of onjuistheden te allen tijde voorbehouden. Aan de inhoud van deze nieuwsbrief kunnen derhalve op geen enkele wijze rechten worden ontleend.

regio Gooi en Vechtstreek Niet uitgeslapen? Jongeren en slapeloosheid www.cjggooienvechtstreek.nl

regio Gooi en Vechtstreek Niet uitgeslapen? Jongeren en slapeloosheid www.cjggooienvechtstreek.nl regio Gooi en Vechtstreek Niet uitgeslapen? Jongeren en slapeloosheid www.cjggooienvechtstreek.nl n Niet uitgeslapen? Jongeren en slapeloosheid We slapen gemiddeld zo n zeven tot acht uur per nacht. Dat

Nadere informatie

Dossier : vermoeidheid

Dossier : vermoeidheid Dossier : vermoeidheid Inleiding In slaap vallen achter het stuur kan fataal zijn. Toch rijden heel wat bestuurders gewoon door, hoewel ze zich moe voelen. Ze denken dat ze door een raam te openen of door

Nadere informatie

Ik ga je wat vertellen, je hoeft alleen maar te volgen wat ik zeg, mijn stem is nu het enige wat voor jou belangrijk is om te volgen.

Ik ga je wat vertellen, je hoeft alleen maar te volgen wat ik zeg, mijn stem is nu het enige wat voor jou belangrijk is om te volgen. Oefening 1: Nodig: 2 personen en een boom of een huisdier: Zoek een plek op bij een boom of in de buurt bij je paard of ander huisdier waar je even niet gestoord wordt en veilig even je ogen dicht kunt

Nadere informatie

Onco-Move. Bewegen tijdens chemotherapie

Onco-Move. Bewegen tijdens chemotherapie Onco-Move Bewegen tijdens chemotherapie Introductie De behandeling van kanker, in het bijzonder de chemotherapie en/of radiotherapie, kan aanleiding zijn tot langdurige vermoeidheid en conditieverlies.

Nadere informatie

Hoofdpijn Duizeligheid Vermoeidheid Concentratieproblemen Vergeetachtigheid

Hoofdpijn Duizeligheid Vermoeidheid Concentratieproblemen Vergeetachtigheid Hersenschudding In deze folder vertellen we wat de gevolgen van een hersenschudding kunnen zijn en wat u kunt verwachten tijdens het herstel. Ook geven we adviezen over wat u het beste wel en niet kunt

Nadere informatie

Omgaan met nachtdiensten

Omgaan met nachtdiensten Omgaan met nachtdiensten ALLES OVER WISSELENDE SLAAPDIENSTEN Week 7.2 RAOUL DE BRUIN OVERWINSLAPELOOSHEID.NL Omgaan met nachtdiensten De wereldeconomie is in de laatste jaren flink veranderd waardoor de

Nadere informatie

Klachten na een hersenschudding algemene informatie

Klachten na een hersenschudding algemene informatie Een hersenschudding ontstaat door een klap op het hoofd, bijvoorbeeld bij een ongeluk. Je wordt duizelig of raakt bewusteloos. Meestal duurt het enige tijd voor de hersenen hiervan herstellen. Zolang de

Nadere informatie

Vier op de tien slaapt slecht Bijlage

Vier op de tien slaapt slecht Bijlage 1) Grafieken en tabellen Vier op de tien slaapt slecht Bijlage Grafiek 1: Stellingen over slaap (totale groep 3.297 personen) Kijk naar jezelf (op een gemiddelde dag) en duid aan in welke mate je het eens

Nadere informatie

Hoe je je voelt. hoofdstuk 10. Het zal je wel opgevallen zijn dat je op een dag een heleboel verschillende gevoelens hebt. Je kunt bijvoorbeeld:

Hoe je je voelt. hoofdstuk 10. Het zal je wel opgevallen zijn dat je op een dag een heleboel verschillende gevoelens hebt. Je kunt bijvoorbeeld: hoofdstuk 10 Hoe je je voelt Het zal je wel opgevallen zijn dat je op een dag een heleboel verschillende gevoelens hebt. Je kunt bijvoorbeeld: zenuwachtig wakker worden omdat je naar school moet, vrolijk

Nadere informatie

Bewegen tijdens de behandeling van kanker

Bewegen tijdens de behandeling van kanker 1/7 Oncologie / Fysiotherapie Bewegen tijdens de behandeling van kanker Inleiding Veel patiënten met kanker die behandeld worden, hebben last van vermoeidheid en conditieverlies. Patiënten hebben vaak

Nadere informatie

GIDS. voor een. rustige nacht

GIDS. voor een. rustige nacht GIDS voor een rustige nacht Lekker geslapen? Lekker slapen en uitgerust wakker worden. Voor veel mensen is het een verre droom. Naar schatting één op de vijf mensen in ons land kampt geregeld met slaapproblemen.

Nadere informatie

Onco-move. Instructies voor bewegen tijdens behandeling van kanker. Waarom bewegen tijdens chemotherapie?

Onco-move. Instructies voor bewegen tijdens behandeling van kanker. Waarom bewegen tijdens chemotherapie? Onco-move Instructies voor bewegen tijdens behandeling van kanker De behandeling van kanker, in het bijzonder de chemotherapie en/of radiotherapie, kan aanleiding zijn tot langdurige vermoeidheid en conditieverlies.

Nadere informatie

lyondellbasell.com Heb je genoeg slaap?

lyondellbasell.com Heb je genoeg slaap? Heb je genoeg slaap? Wat levert een goede nachtust op? Slaap is een van de belangrijkste activiteiten die we doen om ons lichaam te behouden. Het laat onze geest en lichaam herstellen. Slaapproblemen kunnen

Nadere informatie

Spanningshoofdpijn, Spierspanningshoofdpijn, Tension Headache, Cervicogene Cephalia

Spanningshoofdpijn, Spierspanningshoofdpijn, Tension Headache, Cervicogene Cephalia Spanningshoofdpijn, Spierspanningshoofdpijn, Tension Headache, Cervicogene Cephalia Spanningshoofdpijn wordt veroorzaakt door spierspanningen in de hals, de schouders en het hoofd. De hoofdpijn is vaak

Nadere informatie

Slapen mag! B E T E R L ER EN SL A P E N, B E T E R VO ELEN.

Slapen mag! B E T E R L ER EN SL A P E N, B E T E R VO ELEN. Slapen mag! BETER LEREN SLAPEN, BETER VOELEN. Altijd een moe gevoel? Zou je graag meer energie willen overhouden? Dit E-book helpt je te begrijpen hoe slaap werkt. Hoe je met eenvoudige tips je nachtrust

Nadere informatie

KALMEER- EN SLAAPMIDDELEN DE AFBOUW

KALMEER- EN SLAAPMIDDELEN DE AFBOUW KALMEER- EN SLAAPMIDDELEN DE AFBOUW Ik wil stoppen met slaapmiddelen In het kort Een goede voorbereiding maakt stoppen met slaapmiddelen makkelijker. Uw huisarts helpt u graag bij het stoppen. Als u stopt,

Nadere informatie

Rivierenland Move BEWEGEN TIJDENS DE BEHANDELING VAN KANKER

Rivierenland Move BEWEGEN TIJDENS DE BEHANDELING VAN KANKER Rivierenland Move BEWEGEN TIJDENS DE BEHANDELING VAN KANKER Als gevolg van de medische behandeling van kanker (operatie, chemotherapie of/en radiotherapie) kunt u last krijgen van vermoeidheid en conditieverlies.

Nadere informatie

De voordelen van hardlopen

De voordelen van hardlopen Hardloop tips De voordelen van hardlopen Zodra het buiten lekker weer wordt zie je overal om je heen mensen in hun hardloopschoenen springen. Op een mooie lenteof zomerdag is het heerlijk om na het werk

Nadere informatie

Behandeling chronische pijn en vermoeidheid bij tieners

Behandeling chronische pijn en vermoeidheid bij tieners Behandeling chronische pijn en vermoeidheid bij tieners Afdeling revalidatie mca.nl Inhoudsopgave Wat is chronische pijn en vermoeidheid? 3 Chronische pijn en vermoeidheid bij tieners 4 Rustig aan of toch

Nadere informatie

BURN- OUT RISICO CHECK

BURN- OUT RISICO CHECK BURN- OUT RISICO CHECK Vul onderstaande vragenlijst in door ja of nee aan te kruisen. VRAAG JA NEE 1 Nemen jij en je gezin s ochtends rustig de tijd om op te staan en goed te ontbijten? 2 Zie je vaak tegen

Nadere informatie

Bepaal de beginsituatie

Bepaal de beginsituatie By SmallVips Veiligheidsvoorschriften Voordat het SwaddleSystem in gebruik genomen wordt, moeten de volgende punten in acht genomen worden: 1. Gebruik het SwaddleSystem tot een leeftijd van maximaal 8

Nadere informatie

Het praktijkexamen leerboek. Hoe slaag ik in 1 keer?

Het praktijkexamen leerboek. Hoe slaag ik in 1 keer? Het praktijkexamen leerboek Hoe slaag ik in 1 keer? Inhoudsopgave 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 Het praktijkexamen Opstarten schakelen afsluiten Snelheid Kijktechniek Knipperen Plaats op de

Nadere informatie

7 tips. voor een betere nachtrust

7 tips. voor een betere nachtrust 7 tips voor een betere nachtrust Word jij 90 jaar oud en heb je een goede nachtrust? Dan heb je 32 jaar van je hele leven geslapen. Zonde van je tijd? Juist niet! In dit E-book lees je waarom slaap onmisbaar

Nadere informatie

Maximale inspanningstest

Maximale inspanningstest Maximale inspanningstest Je komt bij ons in het ziekenhuis voor een test. Die test heet maximale inspanningstest. Het is een onderzoek waarbij de dokter onderzoekt: Hoe jouw conditie is. Hoe je longen,

Nadere informatie

Bewegen tijdens de behandeling van kanker

Bewegen tijdens de behandeling van kanker Bewegen tijdens de behandeling van kanker Bij de behandeling van kanker kunt u last krijgen van vermoeidheid en conditieverlies. Dit wordt vaak erger tijdens de behandelperiode. Ook na de behandeling kunt

Nadere informatie

HANDIG ALS EEN HOND DREIGT

HANDIG ALS EEN HOND DREIGT l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n HANDIG ALS EEN HOND DREIGT OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN HIER LEES JE HANDIGE INFORMATIE OVER HONDEN DIE DREIGEN. JE KUNT

Nadere informatie

OncoMove: bewegen tijdens de behandeling van kanker

OncoMove: bewegen tijdens de behandeling van kanker Supplement informatiewijzer oncologie OncoMove: bewegen tijdens de behandeling van kanker Inhoudsopgave 1. Inleiding 2. Bewegen tijdens de behandeling van kanker 2.1 Instructie 2.2 Doel 2.3 Bespreking

Nadere informatie

Maak kennis met A.L.A. in 3 stappen naar Rust, Kracht en Zelfvertrouwen; Wat het lichaam verwerkt heeft kan het hoofd loslaten.

Maak kennis met A.L.A. in 3 stappen naar Rust, Kracht en Zelfvertrouwen; Wat het lichaam verwerkt heeft kan het hoofd loslaten. Maak kennis met A.L.A. in 3 stappen naar Rust, Kracht en Zelfvertrouwen; Wat het lichaam verwerkt heeft kan het hoofd loslaten. Om je zeker en krachtig te voelen zijn geen ingewikkelde technieken nodig.

Nadere informatie

Waarom dit boek? 7. 1 De ik-fabriek, wat is dat? Lichaamsseintjes Je lichaam is net een fabriek 17

Waarom dit boek? 7. 1 De ik-fabriek, wat is dat? Lichaamsseintjes Je lichaam is net een fabriek 17 Inhoud Waarom dit boek? 7 1 De ik-fabriek, wat is dat? 10 2 Lichaamsseintjes 14 3 Je lichaam is net een fabriek 17 4 De ik-fabriek, hoe ziet die eruit? 18 4.1 De eerste verdieping: voelen 20 4.2 De tweede

Nadere informatie

Hyperventilatie. Neem altijd uw verzekeringsgegevens en identiteitsbewijs mee!

Hyperventilatie. Neem altijd uw verzekeringsgegevens en identiteitsbewijs mee! Hyperventilatie Wanneer u gespannen bent of angstig, kunnen verschillende lichamelijke klachten ontstaan. Eén van die klachten is hyperventileren. Hyperventileren wil zeggen dat u te snel of te diep ademt.

Nadere informatie

Slaapproblemen, angst en onrust

Slaapproblemen, angst en onrust Slaapproblemen, angst en onrust WAT KUNT U ZELF DOEN WAT KAN UW APOTHEKER VOOR U DOEN WAT GEBEURT ER ALS U STOPT AUTORIJDEN INFORMATIE ADRESSEN HULPVERLENING VRAAG OVER UW MEDICIJNEN? WWW.APOTHEEK.NL SLAAPPROBLEMEN,

Nadere informatie

Evenwichtsoefeningen Radboud universitair medisch centrum

Evenwichtsoefeningen Radboud universitair medisch centrum Evenwichtsoefeningen Deze folder van het Radboudumc geeft informatie over evenwichtsoefeningen binnen en buitenshuis. Met evenwichtsoefeningen bedoelen we bewegingspatronen van het hoofd, de nek en het

Nadere informatie

Vet-killer 320 Workout Introductie (eerste deel) Door: Jesse van der Velde http://vetkillerworkout.nl/index2.php

Vet-killer 320 Workout Introductie (eerste deel) Door: Jesse van der Velde http://vetkillerworkout.nl/index2.php Vet-killer 320 Workout Introductie (eerste deel) Door: Jesse van der Velde http://vetkillerworkout.nl/index2.php Copyright 2011 Jesse van der Velde Alle rechten voorbehouden. 1 Introductie Welkom bij de

Nadere informatie

ZELFINVULLIJST DEPRESSIEVE SYMPTOMEN (INVENTORY OF DEPRESSIVE SYMPTOMATOLOGY: IDS-SR) 1 (In te vullen door patiënt)

ZELFINVULLIJST DEPRESSIEVE SYMPTOMEN (INVENTORY OF DEPRESSIVE SYMPTOMATOLOGY: IDS-SR) 1 (In te vullen door patiënt) ZELFINVULLIJST DEPRESSIEVE SYMPTOMEN (INVENTORY OF DEPRESSIVE SYMPTOMATOLOGY: IDS-SR) 1 (In te vullen door patiënt) Naam:.. Datum: - - Kruis bij elke vraag het antwoord aan dat de afgelopen zeven dagen

Nadere informatie

en waar is de gebruiksaanwijzing?? Over de eerste spannende dagen met je

en waar is de gebruiksaanwijzing?? Over de eerste spannende dagen met je en waar is de gebruiksaanwijzing?? Over de eerste spannende dagen met je baby Verwachtingen Wordt dit jullie eerste, tweede, volgende kindje? Weet je al hoe je je baby gaat voeden? Als je al een kind hebt:

Nadere informatie

Vragenlijst. Bijnierinsufficiëntie of bijnieruitputting

Vragenlijst. Bijnierinsufficiëntie of bijnieruitputting Vragenlijst Bijnierinsufficiëntie of bijnieruitputting Bijnierinsufficiëntie of bijnieruitputting Aan de hand van de vragenlijst kun je zien OF je het hebt, en indien ja, hoe ernstig het is. Antwoord zo

Nadere informatie

Thema Op het werk. Lesbrief 13. Hoe werkt de machine?

Thema Op het werk. Lesbrief 13. Hoe werkt de machine? Thema Op het werk. Lesbrief 13. Hoe werkt de machine? is op het werk. moet aan de machine werken. De chef vertelt eerst hoe de machine werkt. Dan werkt met de machine. De machine doet het niet. roept een

Nadere informatie

inhoud 1. Slapen 2. Wat is slapen? 3. Waarom slaap je? 4. Slaapschuld 5. De biologische klok 6. Ochtend en avondmensen 7.

inhoud 1. Slapen 2. Wat is slapen? 3. Waarom slaap je? 4. Slaapschuld 5. De biologische klok 6. Ochtend en avondmensen 7. Slaap inhoud 1. Slapen 3 2. Wat is slapen? 4 3. Waarom slaap je? 5 4. Slaapschuld 6 5. De biologische klok 6 6. Ochtend en avondmensen 7 7. Slapen in fasen 7 8. De hoeveelheid slaap 10 9. Inspanning en

Nadere informatie

Bewustwording dag 1 Ik aanvaard mezelf zoals ik nu ben.

Bewustwording dag 1 Ik aanvaard mezelf zoals ik nu ben. Het meditatieprogramma duurt veertig dagen en bestaat uit tien affirmaties. Het is fijn om gedurende dit programma een dagboek bij te houden om je bewustwordingen en ervaring op schrijven. Elke dag spreek

Nadere informatie

Ontdek je kracht voor de leerkracht

Ontdek je kracht voor de leerkracht Handleiding les 1 Ontdek je kracht voor de leerkracht Voor je ligt de handleiding voor de cursus Ontdek je kracht voor kinderen van groep 7/8. Waarom deze cursus? Om kinderen te leren beter in balans te

Nadere informatie

Omgaan met aandacht- en geheugenproblemen. Café Brein, Uden en Oss, September 2014

Omgaan met aandacht- en geheugenproblemen. Café Brein, Uden en Oss, September 2014 Omgaan met aandacht- en geheugenproblemen Café Brein, Uden en Oss, September 2014 Hersenletsel.. En dan? Helaas is er nog te weinig bekendheid rondom niet-aangeboren hersenletsel (NAH) Filmpje SWZ Wat

Nadere informatie

Hersenschudding Volwassenen en kinderen > 6 jaar. Afdeling Spoedeisende Hulp

Hersenschudding Volwassenen en kinderen > 6 jaar. Afdeling Spoedeisende Hulp 00 Hersenschudding Volwassenen en kinderen > 6 jaar Afdeling Spoedeisende Hulp U of een van uw naasten heeft een hersenschudding opgelopen door een ongeluk of plotselinge beweging van het hoofd. Dit wordt

Nadere informatie

Wil jij minderen met social media?

Wil jij minderen met social media? Wil jij minderen met social media? Uitgave van Stichting Be Aware Januari 2016 Hulpboekje social media 1 Hoe sociaal zijn social media eigenlijk? Je vindt dat je teveel tijd doorbrengt op social media.

Nadere informatie

10 Met haptonomie agressie voorkomen

10 Met haptonomie agressie voorkomen 10 Met haptonomie agressie voorkomen AGRESSIE Praktijkinformatie Gevoel voor grenzen Bewust aanraken Bewust bewegen EN Met haptonomie agressie voorkomen Agressief gedrag van de cliënt is niet altijd alleen

Nadere informatie

Alcoholintoxicatie 1

Alcoholintoxicatie 1 Alcoholintoxicatie 1 Je hebt teveel alcohol gedronken en dit heeft dusdanige effecten op je lichaam gehad dat een opname in het ziekenhuis noodzakelijk was. Doordat je teveel gedronken hebt kan er van

Nadere informatie

Bewegen tijdens chemotherapie

Bewegen tijdens chemotherapie Bewegen tijdens chemotherapie (Onco-move) mca.nl Inhoudsopgave Voordelen van bewegen Welke vorm van beweging? Opbouw lichamelijke activiteit Intensiteit van bewegen Borgschaal Dagboekje Adviezen: starten

Nadere informatie

Delirium op de Intensive Care (IC)

Delirium op de Intensive Care (IC) Deze folder is bedoeld voor de partners, familieleden, naasten of bekenden van op de Intensive Care (IC) afdeling opgenomen patiënten. Door middel van deze folder willen wij u als familie* uitleg geven

Nadere informatie

Thema Op het werk. Lesbrief 13. Hoe werkt de machine?

Thema Op het werk. Lesbrief 13. Hoe werkt de machine? Thema Op het werk. Lesbrief 13. Hoe werkt de machine? is op het werk. moet aan de machine werken. De chef vertelt eerst hoe de machine werkt. Dan werkt met de machine. De machine doet het niet. roept een

Nadere informatie

(titel) Instructieboekje Bewegen tijdens chemo

(titel) Instructieboekje Bewegen tijdens chemo Instructieboekje Bewegen tijdens chemo Introductie De behandeling van kanker, in het bijnder de chemotherapie en/of raotherapie, kan aanleing zijn tot langdurige vermoeidheid en contieverlies. De afgelopen

Nadere informatie

Ontspannen als gezonde levenshouding!

Ontspannen als gezonde levenshouding! Ontspannen als gezonde levenshouding! Gratis e-book met leuke ontspanningsoefeningen voor elke dag! Jana Schoefs Relaxatietherapie Jana Schoefs www.janaschoefs.be Ontspannen als gezonde levenshouding:

Nadere informatie

5 senses strategy BTC guide to more focus

5 senses strategy BTC guide to more focus 5 senses strategy BTC guide to more focus Veel professionals maken de fout geen onderscheid te maken in fysieke rust en mentale rust. Ze nemen vooral rust door even te stoppen met hun acties. Maar als

Nadere informatie

Ontspannen met progressieve relaxatie

Ontspannen met progressieve relaxatie www.psychfysio.nl Ontspannen met Progressieve Relaxatie 1 Ontspannen met progressieve relaxatie De progressieve relaxatie van Edmund Jacobson is een bekende ontspanningsmethode in het westen. In deze hand-out

Nadere informatie

Patiënteninformatie. Slaap bevorderende adviezen Slaap bevorderende adviezen.indd 1

Patiënteninformatie. Slaap bevorderende adviezen Slaap bevorderende adviezen.indd 1 Patiënteninformatie Slaap bevorderende adviezen 20170044 Slaap bevorderende adviezen.indd 1 01-09-17 13:41 Slaap bevorderende adviezen Slaapcentrum, route 1.5 Telefoon (050) 524 5930 Medische Psychologie,

Nadere informatie

Hoe ontstaat hyperventilatie?

Hoe ontstaat hyperventilatie? Hyperventilatie Wat is hyperventilatie? Ademhalen is een handeling die ieder mens verricht zonder er bij na te denken. Het gaat vanzelf en volkomen onbewust. Ademhaling is de basis van onze gezondheid.

Nadere informatie

Bijwerkingen van chemotherapie. Vraag je Alphega apotheek om meer informatie en advies. Jouw gezondheid is onze zorg

Bijwerkingen van chemotherapie. Vraag je Alphega apotheek om meer informatie en advies. Jouw gezondheid is onze zorg Bijwerkingen van chemotherapie Vraag je Alphega apotheek om meer informatie en advies Jouw gezondheid is onze zorg Inhoud Mondverzorging 3 Huidverzorging 4 Voeding 5 Vermoeidheid 6 Haarverzorging 7 Diarree

Nadere informatie

Help, ik kan niet slapen! Slaapproblemen bij jongeren

Help, ik kan niet slapen! Slaapproblemen bij jongeren 1 Help, ik kan niet slapen! Slaapproblemen bij jongeren 2 Help, ik kan niet slapen! Slaapproblemen bij jongeren Slaap jij ook zo slecht? Uit onderzoek blijkt dat één op de tien jongeren zo nu en dan last

Nadere informatie

Werken bij hitte? Wat kan je doen!

Werken bij hitte? Wat kan je doen! Werken bij hitte? Wat kan je doen! Heerlijk zo n zonnetje toch? In de bouw werk je vaak buiten. Lekker, vooral in de zomer, de zon schijnt en de temperatuur loopt op. Maar gevaar ligt op de loer. Werken

Nadere informatie

!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!! Uitgave van Stichting Be Aware Januari 2015 WIL JE MINDER GAMEN?

!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!! Uitgave van Stichting Be Aware Januari 2015 WIL JE MINDER GAMEN? Uitgave van Stichting Be Aware Januari 2015 WIL JE MINDER GAMEN? Je vindt dat je teveel tijd doorbrengt met het spelen van games. Je beseft dat je hierdoor in de problemen kunt raken: je huiswerk lijdt

Nadere informatie

TRAININGSCOACH AFRICA CLASSIC

TRAININGSCOACH AFRICA CLASSIC TRAININGSCOACH AFRICA CLASSIC Hard work, magic moments: starting now! Africa Classic voert over glooiende paden van steenslag, zand en stof. In zes dagen leg je in de hitte veel kilometers en hoogtemeters

Nadere informatie

20 geheime tips om snel je Rijbewijs te halen! Door Math Muijen

20 geheime tips om snel je Rijbewijs te halen! Door Math Muijen GRATIS E-BOOK 20 geheime tips om snel Welkom bij Het Rijhuis! Wil jij graag je rijbewijs halen? Dan ben je hier op het juiste adres! Wij zijn een kleine rijschool in Zuid-Limburg die gespecialiseerd is

Nadere informatie

Slaapadviezen. Havenziekenhuis. Bij slapeloosheid

Slaapadviezen. Havenziekenhuis. Bij slapeloosheid Slaapadviezen Bij slapeloosheid Heeft u moeite met inslapen en/of doorslapen? In deze folder leest u een aantal tips voor een goede nachtrust. Ga voor uzelf na of u deze slaapadviezen echt toepast en neem

Nadere informatie

Veilig onderweg met de e-bike

Veilig onderweg met de e-bike Veilig onderweg met de e-bike Wat kunt u doen om een valpartij te voorkomen? Pas uw snelheid aan Een elektrische fiets is sneller en comfortabeler dan een gewone fiets. Hij gaat echter sneller dan u denkt

Nadere informatie

Lumbaalpunctie (ruggenprik)

Lumbaalpunctie (ruggenprik) Sophia Kinderziekenhuis Uw kind moet een lumbaalpunctie (ruggenprik) ondergaan. In deze folder geven wij u graag antwoord op de 10 meest gestelde vragen over de puntie. Achter in de folder vindt u ook

Nadere informatie

2 Ik en autisme VOORBEELDPAGINA S

2 Ik en autisme VOORBEELDPAGINA S 2 Ik en autisme In het vorige hoofdstuk is verteld over sterke kanten die mensen met autisme vaak hebben. In dit hoofdstuk vertellen we over autisme in het algemeen. We beginnen met een stelling. In de

Nadere informatie

Kantel-/draaimechanisme Met de ingebouwde voet kun je de monitor kantelen en/of draaien voor de meest comfortabele kijkhoek.

Kantel-/draaimechanisme Met de ingebouwde voet kun je de monitor kantelen en/of draaien voor de meest comfortabele kijkhoek. Afstand Monitor Stel de monitor direct voor je op. Strek je arm uit naar de monitor. Plaats de monitor ter hoogte van het punt waar je knokkels zich nu bevinden. Je moet de tekst op de monitor duidelijk

Nadere informatie

TRAININGSCOACH AFRICA CLASSIC

TRAININGSCOACH AFRICA CLASSIC TRAININGSCOACH AFRICA CLASSIC Hard work, magic moments: starting now! Africa Classic voert over glooiende paden van steenslag, zand en stof. In zes dagen leg je in de hitte veel kilometers en hoogtemeters

Nadere informatie

Tips voor een goede spreekbeurt

Tips voor een goede spreekbeurt Diabetes?! Een spreekbeurt die je alles vertelt over diabetes: Wat is het? Hoe ontstaat het? En vooral ook: Wat betekent het voor jou, je broer, zus, vader of moeder. Tips voor een goede spreekbeurt Vertel

Nadere informatie

Rijangst en angststoornissen

Rijangst en angststoornissen 1 Rijangst Veel mensen zijn bang wanneer ze in de auto zitten. De mate van de angst varieert sterk. Soms treedt de angst alleen maar op in zeer specifieke situaties, situaties die zich bijna nooit voordoen.

Nadere informatie

7 Epilepsie. 1 Inleiding. In dit thema komen aan de orde: 2 Wat is epilepsie? 3 Leven met epilepsie. 4 Epilepsie-aanvallen. SAW DC 7 Epilepsie

7 Epilepsie. 1 Inleiding. In dit thema komen aan de orde: 2 Wat is epilepsie? 3 Leven met epilepsie. 4 Epilepsie-aanvallen. SAW DC 7 Epilepsie DC 7 Epilepsie 1 Inleiding In dit thema komen aan de orde: 2 Wat is epilepsie? 3 Leven met epilepsie 4 Epilepsie-aanvallen 1 1 2 Wat is epilepsie? Een epileptische aanval is een plotselinge kortsluiting

Nadere informatie

ONTSPANNINGSOEFENINGEN

ONTSPANNINGSOEFENINGEN OEFENING 1: VOEL JE LICHAAM Neem even de tijd jouw lichaam te voelen. Waar zit de spanning? Kan je de spanning beetje bij beetje loslaten? 1. Zorg ervoor dat je even niet gestoord wordt en ga rustig op

Nadere informatie

Jouw zwangerschap: Je baby voelen bewegen

Jouw zwangerschap: Je baby voelen bewegen Jouw zwangerschap: Je baby voelen bewegen Het voelen van je baby geeft je een vertrouwd gevoel en is belangrijk. Vanaf 16-20 weken zwangerschap kun je je baby meestal voelen bewegen. De bewegingen zijn

Nadere informatie

Bewegen tijdens de behandeling van kanker

Bewegen tijdens de behandeling van kanker Bij kunt u last krijgen van vermoeidheid en conditieverlies. Dit wordt vaak erger tijdens de behandelperiode. Ook na de behandeling kunt u last houden van vermoeidheid. Veel mensen nemen dan extra rust,

Nadere informatie

KIJK IN JE BREIN LESMODULE BASISSCHOOL LEERLING

KIJK IN JE BREIN LESMODULE BASISSCHOOL LEERLING LESMODULE BASISSCHOOL LEERLING 1. DE HERSENEN 1.1 HOE ZIEN HERSENEN ERUIT? VRAAG WIE KAN VERTELLEN WAT HERSENEN ZIJN? VRAAG HEBBEN KINDEREN KLEINERE HERSENEN DAN GROTE MENSEN? 1.2 WANNEER GEBRUIK JE ZE?

Nadere informatie

de aanbieding reclame, korting De appels zijn in de a Ze zijn vandaag extra goedkoop.

de aanbieding reclame, korting De appels zijn in de a Ze zijn vandaag extra goedkoop. Woordenlijst bij hoofdstuk 4 de aanbieding reclame, korting De appels zijn in de a Ze zijn vandaag extra goedkoop. alleen zonder andere mensen Hij is niet getrouwd. Hij woont helemaal a, zonder familie.

Nadere informatie

Adviezen om beter te slapen

Adviezen om beter te slapen Slaapcentrum Slingeland Medische psychologie en Maatschappelijk werk Adviezen om beter te slapen i Patiënteninformatie Slingeland Ziekenhuis Algemeen U heeft last van slapeloosheid. Dit kan invloed hebben

Nadere informatie

Stoornissen in het bewustzijn. AG eerste hulp opleidingen Best

Stoornissen in het bewustzijn. AG eerste hulp opleidingen Best Stoornissen in het bewustzijn AG eerste hulp opleidingen Best Beoordeel het bewustzijn Kniel naast het slachtoffer aan de gezichtszijde. Spreek het slachtoffer aan en schud voorzichtig aan de beide schouders.

Nadere informatie

Slaapdienst Verstoorde nachtrust

Slaapdienst Verstoorde nachtrust Slaapdienst Verstoorde nachtrust Tips voor een goede slaap. Ik kan niet slapen! Woelen, draaien, het maalt maar door in uw gedachten. Steeds bent u bezig met wat er die dag allemaal gebeurd is of wat u

Nadere informatie

IN TOPVORM TIJDENS YEAR_END

IN TOPVORM TIJDENS YEAR_END IN TOPVORM TIJDENS YEAR_END 4 TIPS voor een TOP jaarafsluiting 2014 Anja Lefeber Vit4Life 2 Dank je voor je interesse in dit e-book! Hartelijk bedankt voor het downloaden van mijn e-book In topvorm tijdens

Nadere informatie

Meander Move: bewegen tijdens de behandeling van kanker

Meander Move: bewegen tijdens de behandeling van kanker Meander Move: bewegen tijdens de behandeling van kanker Inhoudsopgave Inleiding 1 Bewegen tijdens de behandeling van kanker 2 o Instructie o el o Bespreking o Bewegen en chemotherapie Welke vorm van lichamelijke

Nadere informatie

Oefeningen om om te gaan met moeilijke momenten. Algemeen. Overzicht:

Oefeningen om om te gaan met moeilijke momenten. Algemeen. Overzicht: Oefeningen om om te gaan met moeilijke momenten Algemeen In dit document vind je een overzicht terug van oefeningen die je kan doen om de psychologische vaardigheden te versterken en de deelnemers te ondersteunen

Nadere informatie

H Y P E R V E N T I L A T I E C O A C H HYPERVENTILATIE U I T L E G E N 5 TIPS N I C O L E -

H Y P E R V E N T I L A T I E C O A C H HYPERVENTILATIE U I T L E G E N 5 TIPS N I C O L E - H Y P E R V E N T I L A T I E C O A C H HYPERVENTILATIE U I T L E G E N 5 TIPS N I C O L E - H Y P E R V E N T I L A T I E C O A C H Inhoud 1 W A T I S H Y P E R V E N T I L A T I E 2 W A T I S E E N P

Nadere informatie

Subject: Taak 1.2.20

Subject: Taak 1.2.20 Taak 1.2.20 Tutor : vd Biggelaar Mentor : vd Biggelaar Klas : MT1A Gemaakt door : Tommy & Paul van der Linden 1 Inhoud! Taak 1.2.20 Inhoud!... 2 Inleiding... 3 Trekken en Duwen... 4 Tillen... 4 Zitten...

Nadere informatie

Adviezen voor patiënten met licht schedel/hersenletsel

Adviezen voor patiënten met licht schedel/hersenletsel Patiënteninformatie Adviezen voor patiënten met licht schedel/hersenletsel rkz.nl In deze folder leest u wat de gevolgen van een hersenschudding kunnen zijn en wat u kunt verwachten tijdens het herstel.

Nadere informatie

Het lichaam maakt teveel warmte aan of raakt te weinig warmte kwijt.

Het lichaam maakt teveel warmte aan of raakt te weinig warmte kwijt. Leerbladen EHBO Hoofdstuk 1 + 7 + 8 Herhaling Hoofdstuk 1: 5 belangrijke punten: 1) Let op gevaar! van jezelf, omstanders en slachtoffer(s). Als het niet veilig is, kan je niet helpen. 2) Ga na wat er

Nadere informatie

De Top 10 Dieet Mythen

De Top 10 Dieet Mythen - 1 - De Top 10 Dieet Mythen Een dieet volhouden is nooit makkelijk, zeker niet met de overvloed aan dieet mythen. Het is het vaak moeilijk een onderscheid te maken tussen effectieve afval technieken/strategieën

Nadere informatie

Gratis Rapport : Wat Te Doen Voor, Tijdens En Na Je Eerste Marathon. - Eelco de Boer -

Gratis Rapport : Wat Te Doen Voor, Tijdens En Na Je Eerste Marathon. - Eelco de Boer - Gratis Rapport : Wat Te Doen Voor, Tijdens En Na Je Eerste Marathon - Eelco de Boer - Gratis Rapport : Wat Te Doen Voor, Tijdens En Na Je Eerste Marathon Beste lezer, Ik hoop dat jouw doorzettingsvermogen

Nadere informatie

Oefeningen ter Verbetering van je Lichaamshouding

Oefeningen ter Verbetering van je Lichaamshouding Oefeningen ter Verbetering van je Lichaamshouding Verkeerde lichaamshoudingen veroorzaken klachten. Eén van de meest voorkomende verkeerde houdingen, wordt veroorzaakt door een naar vorend hangend hoofd,

Nadere informatie

Voortgang CO2 reductie

Voortgang CO2 reductie Voortgang CO2 reductie Introductie A. Hak wil in 2030 CO2 neutraal werken en heeft doorlopend aandacht voor de invloed van onze werkzaamheden op het milieu. Wij zijn gecertificeerd en door het hebben en

Nadere informatie

E.H.B.O. bij motorongevallen

E.H.B.O. bij motorongevallen E.H.B.O. bij motorongevallen Doel Inzicht in (voorkomen) ongevallen Basiskennis van EHBO bij motorongevallen Achtergrond informatie Bestuurder < 20 jaar heeft 50% meer kans op een ongeval dan bestuurder

Nadere informatie

NA JE TRAINING. Met deze 6-daagse challenge haal je alles uit je training!

NA JE TRAINING. Met deze 6-daagse challenge haal je alles uit je training! Optimaal herstellen NA JE TRAINING Met deze -daagse challenge haal je alles uit je training! Je bent net klaar met sporten en je voelt je geweldig! Niet vergeten: het geheim van een goede workout zit hem

Nadere informatie

Geen tijd om elke dag te sporten? Kom thuis in actie met 1-minuut oefeningen!

Geen tijd om elke dag te sporten? Kom thuis in actie met 1-minuut oefeningen! Geen tijd om elke dag te sporten? Kom thuis in actie met 1-minuut oefeningen! Astrid Witte zomer 2014 Even vooraf: - Deze oefeningen zijn bedoeld voor gezonde volwassenen - Heb je klachten, overleg dan

Nadere informatie

RIJVAARDIGHEID CATEGORIE A

RIJVAARDIGHEID CATEGORIE A RIJVAARDIGHEID CATEGORIE A Manoeuvres op het privé-terrein vanaf 5/9/2005 Goca 01-05-05 Fol A-N Zijn voertuig beheersen is een noodzakelijke stap, maar dit is niet voldoende, men moet er de grenzen van

Nadere informatie

BEWEGEN BIJ KANKER 17041

BEWEGEN BIJ KANKER 17041 BEWEGEN BIJ KANKER 17041 Inleiding De ziekte kanker, maar ook de behandeling, zoals chemotherapie, operatie, bestraling en hormonale therapie, kunnen aanleiding geven tot langdurige vermoeidheid en conditieverlies.

Nadere informatie

In balans door. centreren

In balans door. centreren In balans door centreren Centreren Om je lichaam en geest op een lijn te brengen is centreren een belangrijke vaardigheid. In eerste instantie is centreren je aandacht naar je een punt 3 tot 5 centimeter

Nadere informatie

Protocol Oververhitting

Protocol Oververhitting Inleiding Oververhitting (hyperthermie, hitteletsel) ontstaat wanneer het lichaam meer warmte produceert dan dat het kan afgeven. Hierdoor kan de lichaamstemperatuur oplopen tot boven de normale waarden.

Nadere informatie

BEWEGEN BIJ PROSTAATKANKER

BEWEGEN BIJ PROSTAATKANKER BEWEGEN BIJ PROSTAATKANKER 1014 Inleiding De ziekte prostaatkanker, maar ook de behandeling, zoals een operatie, bestraling, hormonale therapie en chemotherapie, kunnen aanleiding geven tot langdurige

Nadere informatie

Drinkwaters. De les ná G-kracht. In deze les gaat het over:

Drinkwaters. De les ná G-kracht. In deze les gaat het over: De les ná G-kracht Drinkwaters In deze les gaat het over: Welke rol water speelt voor onze gezondheid Welke soorten drinkwater er zijn Hoe je water het best kunt drinken en serveren Opdracht 1: Ben jij

Nadere informatie

YOGA LIFESTYLE. verbinding met jezelf. Whatever comes. Let it come. Whatever stays. Let it stay. Whatever goes. Let it go

YOGA LIFESTYLE. verbinding met jezelf. Whatever comes. Let it come. Whatever stays. Let it stay. Whatever goes. Let it go YOGA LIFESTYLE FEBRUARI 2017 YOGA & MEDITATIE Geef jezelf de aandacht en de liefde die je verdient! Maak verbinding met jezelf Ga mee op reis in dit avontuur van zelfontwikkeling en persoonlijke groei!

Nadere informatie

http://www.dieetwijzer.com/gezondegewoontes

http://www.dieetwijzer.com/gezondegewoontes Door Jesse van der Velde http://www.dieetwijzer.com/gezondegewoontes Disclaimer De oefeningen, trainingen, adviezen en instructies in deze PDF zijn gemaakt voor gezonde en blessurevrije mensen. Wanneer

Nadere informatie

Chronisch Hartfalen. Wat is chronisch hartfalen?

Chronisch Hartfalen. Wat is chronisch hartfalen? Chronisch Hartfalen Wat is chronisch hartfalen? Omschrijving Hartfalen Hartfalen is een aandoening van het hart waarbij het hart niet meer in staat is om voldoende bloed uit te pompen en rond te pompen.

Nadere informatie