5,8. Samenvatting door Een scholier 1929 woorden 14 juni keer beoordeeld. Geschiedenis

Transcriptie

1 Samenvatting door Een scholier 1929 woorden 14 juni ,8 25 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Wat moet je kennen/kunnen voor het proefwerk over WO II Proefwerkstof: Sprekend Verleden blz (par. 2, 3 en 4), de opdrachten 6, 8, 11, 12, 20 + alle bijbehorende werkbladen en aantekeningen. Je moet kennen/kunnen: 1. tenminste twee redenen noemen waarom Hitler gebiedsuitbreiding voor Duitsland wilde - Er woonden Duitsers - Het was gebied geweest van Duitsland voor het Verdrag van Versailles - Hitler vond dat zijn ras meer leefruimte nodig had 2. tenminste drie stappen van Hitler noemen in de jaren die in strijd waren met het Verdrag van Versailles - invoering van de dienstplicht, Duitsland mocht geen groot leger hebben. - legering van Duitse troepen in het Rijnland, er mochten geen Duitse troepen langs de Franse grens. - inlijving van Oostenrijk bij Duitsland, de Anschlus genoemd (maart 1938), de Oostenrijkers wilden niet bij Duitsland horen, maar door een oneerlijke stemming was het onmogelijk om verzet te bieden. 3. de betekenis uitleggen van de conferentie van München, voor Duitsland, voor Engeland en Frankrijk, Tsjechoslowakije en voor de Sovjetunie / Rusland. - voor Duitsland: ze mochten het land hebben maar mochten niet meer eisen stellen. - voor Engeland en Frankrijk: zei hebben na het Verdrag het land gemaakt en hadden het graag bij elkaar willen houden. Maar ze waren te band voor oorlog dus stonden ze het land af. - voor Tsjechoslowakije: ze raakten een groot deel van hun land kwijt en ze zouden dus blijkbaar geen hulp krijgen van Engeland en Frankrijk bij problemen. - voor de Sovjetunie/Rusland: Stalin wilde dan Hitler het gebied niet kreeg, want dan zou Hitler makkelijk naar Rusland kunnen, en ook hij kon niet op steun van Engeland en Frankrijk rekenen. 4. beschrijven hoe de WO II begon Op 1 september 1939 valt Duitsland Polen binnen. 5. uitleggen waarom Stalin een niet-aanvalsverdrag met Duitsland wilde Om geen oorlog met Duitland te krijgen, of om het in ieder geval voorlopig uit te stellen. Ook krijgt hij hierdoor de helft van Polen. Pagina 1 van 8

2 6. uitleggen waarom Hitler een niet-aanvalsverdrag met de Sovjetunie wilde Dan hoefde hij niet een tweefrontenoorlog te voeren. 7. uitleggen waarom Engeland en Frankrijk pas is september 1939 werkelijk in actie kwamen tegen Hitler - ze hadden veel verlies geleden bij WO I - ze hadden een schuldgevoel tegenover Duitsland door het Verdrag van Versailles - ze zagen Duitsland als een mooie dam tegen het communistische Rusland - hun leger was na WO I erg verzwakt en in Engeland was toen de dienstplicht al afgeschaft 8. enkele overeenkomsten en verschillen beschrijven tussen WO I en WO II overeenkomsten: - veel aandacht voor propaganda en censuur verschillen: - in het begin van WO I was het volk enthousiast, bij WO II waren ze banger en verwarder - betere oorlogsmiddelen - een bewegingsoorlog in plaats van een loopgravenoorlog, door tanks verschoven de frontlinies snel - een tatale oorlog in plaats van een oorlog van alleen soldaten, bij deze oorlog waren veel meer soldaten betrokken dan in WO I 9. de belangrijkste gebeurtenissen (met betrekking tot dit onderwerp) uit de periode ca tot ca in de juiste volgorde plaatsen A. Hitler wordt rijkskanselier B. Conferentie van München C. Duitsland valt Polen binnen D. Bombardement Rotterdam E. Frankrijk sluit wapenstilstand met Duitland F. Battle of Britain G. Duitsland valt de Sovjet-Unie binnen H. Japan valt Pearl Harbor aan I. Duitsland verklaart de oorlog aan de VS J. Atlantic Charter K. Capitulait Italië L. D-Day M. Atoombommen op Hirosjima en Nagasaki 10. De belangrijkste landen opschrijven die behoorde tot de strijdende partijen in WO II Aan de ene kant: - Duitsland - Japan - Italië Aan de andere kant: Pagina 2 van 8

3 - Engeland - Frankrijk - China - VS - Rusland 11. enkele oorzaken en gevolgen beschrijven van de Nederlandse neutraliteitspolitiek Oorzaken: - ze hadden geen verlies geleden tijdens WO I - ze konden in WO I handel drijven met Duitland omdat ze onpartijdig waren (verdienden er dus veel geld mee) - ze konden aan de rest van de wereld laten zien hoe goed ze wel niet waren door onpartijdig te zijn Gevolgen: - Nederland had een erg slecht leger dus kon niet terugvechten als dit nodig was 12. de belangrijkste kenmerken van de vier fasen in de Duitse bezettingsperiode van Nederland beschrijven Zie volgende pagina. Nederland onder Duitse bezetting, 10 mei 1940 tot 5 mei 1945 Verdeeld in 4 fases (zie geschiedenis boek blz , paragraaf 4 + werkboek blz. 23, opdracht 20EGF 1e fase: mei begin 1941 wederzijdse welwillendheid 3e fase: voorjaar zomer/herfst 1944 groeiend aantal conflicten tussen bevolking en bezetter De pogingen tot nazificatie werden in voorzichtig en gematigd ingevoerd. De meeste Nederlanders bleken bereid zich aan te passen en met de Duitsers samen te werken. Zij hoopten zo het leven van vóór de oorlog weer grotendeels te kunnen voortzetten. De bezetter liet niet alles bij het oude. De belangrijkste maatregelen richten zich vooral tegen de Joden. Alle Joden die in dienst waren van de overheid, werden geregistreerd en ontslagen. Ook Joodse bedrijven werden geregistreerd. Er werd tegen deze maatregelen weinig verzet geboden. Er werd op grote schaal propaganda gemaakt voor het nationaal-socialisme en de Nederlandse pers werd direct onder strenge controle geplaatst. Het volk merkte hier weinig van want kranten bleven verschijnen, de bestaande omroepen bleven uitzenden. Maar achter de schermen maakte de bezetter wel duidelijk wat wel en niet moest worden gepubliceerd of uitgezonden. De Eerste en Tweede kamer werden uitgeschakeld maar de provinciale staten bleven nog een jaar bestaan. Er werden twee partijen verboden en de andere partijen werden onder toezicht geplaatst. In juni 1940 werd door Nederlanders de Nederlandse Unie opgericht. De Nederlandse Unie wilde een nieuwe start maken door samen te werken met de bezetter, maar legde wel de nadruk op het Nederlandse karakter. De militaire situatie werd voor de Duitsers steeds slechter. Daardoor kregen de Duitsers steeds meer behoefte aan Nederlandse arbeidskrachten en producten. Vooral de inzet van de Nederlandse arbeiders in Duitsland gaf veel problemen. Er werden harde maatregelingen getroffen waardoor iedere mannelijke Nederlander opgeroepen kon worden voor werk in Duitsland. Er waren te weinig vrijwilligers voor dit werk dus besloten de Duitsers de in 1940 vrijgelaten krijgsgevangen weer op te roepen. Hierdoor braken in april/mei 1943 stakingen uit. Deze stakingen waren de overgang van de tweede naar de derde fase. Stakers werden snel Pagina 3 van 8

4 na hun berechting geëxecuteerd. Voor verdere nazificatie was steeds minder aandacht. De oorlogsvoering stond op de eerste plaats. De anti-duitse stemming nam door het harde Duitse optreden nog verder toe. Steeds vaker werden de Duitse maatregelen tegengewerkt Nederlanders doken voor het eind van de oorlog onder, maar ruim hebben er in Duitsland gewerkt. Er kwamen illegale verzetsgroepen. De meeste hielden zich bezig met hulp aan onderduikers of met de illegale pers. Ook waren er spionagegroepen en knokploegen die sabotage pleegden. In deze fase begon de oorlog steeds meer invloed op het dagelijks leven uit te oefenen. 2e fase: begin voorjaar 1943 groeiende anti-duitse stemming en toenemende dwang 4e fase: zomer/herfst mei 1945 totale ontregeling van de samenleving Vanaf begin 1941 ging de bezetter harder optreden om het nationaal-socialisme door te voeren. Dat kwam vooral door twee oorzaken: De propaganda sloeg niet aan bij de bevolking. Nederland moest een grotere bijdrage leveren aan de oorlogsvoering. Omdat vrijwillige nazificatie niet lukte, ging de bezetter dwang gebruiken. Kunstenaars moesten lid worden van hun Kultuurkamer. De Nederlandse omroeporganisaties werden vervangen door één Rijksradio: De Nederlandse Omroep (juli 1941). Ook gingen alle vakverenigingen op in het Nederlandse Arbeidsfront. De NSB werd de enige politieke partij die was toegestaan. Joodse Nederlanders werden steeds sterker geïsoleerd en vervolgd. Op hun persoonsbewijs werd een J aangebracht en vanaf mei 1942 moesten ze in het openbaar een gele ster op hun kleding dragen. De volgende stap was dat de meeste Joden naar kamp Westerbork werden gebracht en vanuit daar naar vernietigingskamp Auschwitz en Sobibor. Door deze maatregel groeide de anti-duitse stemming. Het aantal verzetsmensen groeide, al bleef het nog altijd een kleine groep. Nu zijn ook de Februaristakingen. Na de geslaagde invasie in Normandië (6 juni 1944) en de opmars van Russische troepen in Oost-Europa stond de militaire overwinning van de Geallieerden vast. In september 1944 bereikten de Geallieerden het zuiden van Nederland. De Nederlandse regering in London riep toen op tot een spoorwegstaking in Nederland. Zij hoopte zo de verbindingslijnen van het Duitse leger in Nederland te bemoeilijken. De opmars van de Geallieerden liep echter vast bij de grote rivieren. Het plan om met parachutisten het gebied boven de Rijn te veroveren mislukte. De spoorwegstaking kan gelden als een overgang van de 3e naar de 4e fase. Zuid-Nederland was nu bevrijd maar nog wel frontgebied, waar veel vernielingen werden aangebracht. Duizenden werden dakloos. Het nog bezette gedeelte van Nederland maakte de moeilijkste periode mee. Het Duitse bestuur ging steeds meer over op het gebruik van terreur tegen de bevolking. Veel mannen werden tijdens razzia s zomaar van straat geplukt en naar Duitsland gebracht om te werken. Veel voorzieningen verdwenen door het ontbreken van mankracht, goederen en verbindingen. Er was ook een grote hongersnood. In deze Hongerwinter kwamen mensen om. Het verzet nam massale vormen aan en op 5 mei 1945 gaven de Duitse troepen in ons land zich over. Ook moet je de volgende namen en begrippen kennen: 1. Rijnland Gebied tussen Duitsland en Frankrijk, België en zuid-nederland. Pagina 4 van 8

5 2. Anschluss Inlijving van Oostenrijk bij Duitsland (maart 1938). 3. Groot-Duitsland Het grote gebied dat Hitler als Duitsland wilde. 4. Sudetenland Gebied ten westen van Tsjechoslowakije dat Hitler in 1930 opeiste. 5. Hitler Rijkskanselier van Duitsland in de Tweede Wereldoorlog. 6. Mussolini President van Italië in de Tweede Wereldoorlog. 7. Chamberlain President van Engeland in de Tweede Wereldoorlog. 8. Daladier President van Frankrijk in de Tweede Wereldoorlog. 9. Stalin Baas van Rusland in de Tweede Wereldoorlog. 10. tweefrontenoorlog Een oorlog waarin een land op twee plekken tegelijk oorlog voert. 11. lebensraum Hitler vond dat zijn Arische ras meer leefruimte nodig had. 12. Poolse corridor Het kleine stukje land van Polen waardoor de een haven kregen. 13. Dantzig De havenstad van Polen. 14. loopgravenoorlog Oorlog waarin in loopgraven wordt gevochten. 15. bewegingsoorlog Een oorlog waarbij met tanks gevochten wordt waardoor de frontlinies snel verplaatsen. 16. totale oorlog Een oorlog waarin ook veel mensen gedood worden. 17. etnische politiek Rassen politiek. 18. oorlogsindustrie De industrie die voor de oorlog moet produceren mei 1940 Duitsland bezet Nederland. 20. Rotterdam Stad die in het begin van de Duitse invasie hevig gebombardeerd werd. 21. Winkelman De Nederlandse opperbevelhebber tijdens de Duitse invasie 22. capitulatie Overgave Pagina 5 van 8

6 23. koningin Wilhelmina Koningin van Nederland tijdens WO II. 24. Koninkrijk der Nederlanden Nu het gebied dat Nederland heet. 25. Londen Hoofdstad van Engeland, waar de Nederlandse regering voor de invasie naartoe vluchtte. 26. Seyss-Inquart Rijkscommissaris van Nederland tijdens de bezetting. 27. rijkscommissaris Bestuurder van een land, een positie rechtstreeks onder Hitler. 28. nazificatie Het nazi worden. 29. wederzijdse welwillendheid Het willen meewerken aan de plannen van de vijand. 30. krijgsgevangenen In handen van de vijand gevallen militair. 31. isolationering van de Joden Het verstoten van Joden uit de samenleving. 32. Ariërverklaring Verklaring die alle ambtenaren moesten afleggen waarin stond of ze Jood waren of niet. 33. propaganda Het proberen de meningen van het publiek te beïnvloeden. 34. censuur Toezicht op de media door de regering. 35. illegale kranten Kranten die niet uitgegeven mochten worden tijdens WO II. 36. Februaristaking De werkonderbreking in Amsterdam op 25 februari 1941 (Fase II) als protest tegen anti-joodse maatregelen de Duitse bezetter en de straat terreur tegen de Joden. 37. Kultuurkamer De nationaal-socialistische organisatie waarvan alle kunstenaars lid moesten zijn. 38. Nederlandse Omroep De enige radiozender die na juli 1941 nog wat toegestaan. 39. Nederlands Arbeidsfront Organisatie waarbij alle Nederlandse vakverenigingen tijdens WO II verplicht opgingen. 40. Oostfront Het oorlogsgebied in het oosten. 41. Mussert Leider van de NSB. 42. NSB De enige politieke partij die was toegestaan. 43. persoonsbewijs Pagina 6 van 8

7 Bewijs dat je bent voor wie je je uitgeeft. 44. jodenster Ster die alle Joden moesten dragen. 45. Westerbork Concentratie kamp 46. Auschwitz Vernietigingskamp 47. Sobibor Vernietigingskamp 48. Arbeitseinsatz Het Arbeidsfront 49. april/meistakingen Stakingen tegen het oproepen van de Nederlandse krijgsgevangenen, die in Duitsland moesten gaan werken. 50. standrechterlijke executie Snel na je berechting geëxecuteerd worden. 51. onderduikers Mensen die zich verschuilden voor de oorlog. 52. deportatie van de Joden Het brengen van de Joden naar de concentratie- of vernietigingskampen. 53. distributiebonnen Bonnen die mensen kregen om eten te halen. 54. actief verzet Laten zien dat je je verzet door iets bijvoorbeeld te saboteren. 55. passief verzet Ongemerkt laten zien dat je tegen iets bent. 56. collaboratie Het willen meewerken met de vijand. 57. sabotage Handelingen die opzettelijk iets in de war sturen. 58. spionage De vijand in de gaten houden. 59. D-day 6 juni 1944, de dag waarop de geallieerden hun grote invasie in Normandië ondernamen om Europa te bevrijden. 60. spoorwegstakingen Grote stakingen in Nederland om de Geallieerden te helpen met de bevrijding van Nederland. 61. Market Garden Mislukte aanval van de Geallieerden bij Arnhem. 62. evacuatie Verlaten wegens gevaar. 63. razzia Pagina 7 van 8

8 Gewelddadige zoekacties tijdens WO II waarbij mensen uit hun huis werden meegenomen om naar een concentratiekamp gebracht te worden of om in Duitsland te werken. 64. hongerwinter Periode van hongersnood tijdens de winter van in de grote steden in het westen van Nederland door de spoorwegstakingen en de strenge winter mei 1945 De dag waarop heel Nederland wordt bevrijd van de Duitsers. 66. dodenherdenking De dag waarop elk jaar alle doden van de Tweede Wereldoorlog worden herdacht. Pagina 8 van 8