Samen denken en praten over Kinderrechten
|
|
- Maarten de Kooker
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Samen denken en praten over Kinderrechten Een les over kinderrechten aan de hand van het leven van Malala Yousafzai Samen 25 jaar Kinderrechten vieren! Kinderrechten: onmisbaar voor brede vorming!
2
3 Beste leerkracht, Ter gelegenheid van het 25-jarig jubileum van het VN-Kinderrechtenverdrag biedt Centrum voor Humanistische Vorming u in deze brochure een les over Kinderrechten aan. Deze les kan gebruikt worden door leerkrachten op de openbare basisschool en is geschikt voor leerlingen in de bovenbouw. Het seculiere humanisme is de basis voor deze les. Het gaat uit van de waarde van elk mensenleven, het recht op het vormen en uiten van een eigen mening, het uitdrukking mogen geven aan je eigen identiteit en het belang van onderwijs en spelen. De Universele Verklaring van de Rechten van de Mens, en in het bijzonder de rechten van het kind, worden dan ook van harte ondersteund door het humanisme. Kinderen hebben de toekomst. Zij zijn de generatie die deze wereld verder gaat vormgeven. Om voor deze taak goed 'uitgerust' te zijn vinden wij dat ze in alle vrijheid en veiligheid de ruimte moeten krijgen om uit te vinden wie zij zelf zijn. Vandaaruit kunnen ze open en waardevolle relaties met anderen aangaan en samen zorg leren dragen voor de wereld en de natuur. Het in acht nemen van de kinderrechten draagt bij aan brede vorming, 'Bildung', omdat kinderen hiermee de kans krijgen zich op alle mogelijke terreinen te ontwikkelen. We hopen dat deze les een mooie bijdrage kan zijn om het 25-jarig bestaan van de kinderrechten met uw leerlingen te vieren door er samen bij stil te staan. Met hartelijke groet, Kim Dusch onderwijskundig medewerker Centrum voor Humanistische Vorming (CHVO)
4 Inleiding Levensverhalen van mensen, filosofische ideeën of daden die iemand in zijn leven uitvoerde, kunnen een goed uitgangspunt voor gedachtenuitwisseling zijn en een bron van inspiratie. Een mooi voorbeeld van iemand die belangrijke waarden uitdraagt in haar denken en doen, is Malala Yousafzai, een Pakistaanse kinderrechtenactiviste. Haar strijdbaarheid, moed en vergevingsgezindheid zijn een ware inspiratie voor humanisme. Aan de hand van het leven van Malala onderzoeken de leerlingen in deze les 1 wat kinderrechten voor hen en voor anderen betekenen. Het Internationaal Verdrag inzake de Rechten van het Kind bestaat uit 40 artikelen. In het kader van deze uitgave hebben wij een selectie gemaakt uit de lijst, zodat een aantal intensief besproken kan worden. In de les staat het onderzoeken van wie je zelf bent en wie anderen zijn, het reflecteren, vragen stellen en met elkaar de dialoog aangaan centraal. Leerlingen zoeken een persoonlijke verbinding met het thema, vragen zich af hoe zij erover denken en wisselen dit uit met elkaar en de leerkracht. De dialoog draagt bij aan de meningsvorming van leerlingen. Ze kunnen hun eigen ideeën toetsen aan die van anderen. Daarnaast kunnen de leerlingen in een dialoog hun meningen en gevoelens leren verhelderen en onderbouwen. Een dialoog voeren betekent luisteren zonder weerstand : voor deze les houdt dat in dat de leerkracht vragen stelt aan de leerlingen, zonder daarbij een antwoord te geven of zonder een oordeel te geven over wat de leerlingen als antwoord geven. Zo ontstaat er ruimte voor de leerlingen om zichzelf te zijn. De les duurt 45 tot 60 minuten en is zodanig opgebouwd dat er aangesloten wordt bij de kennis die al aanwezig is bij de leerlingen en bij hun eigen ervaringen. Van daaruit onderzoeken de leerlingen hoe zij over een thema denken en leren zij keuzes maken over wat voor hen belangrijk en van waarde is. 1 Deze les over Malala Yousafzai is een bewerking van een les uit het themaboek De H-Factor: Inspiratiefiguren voor het humanisme (Kim Dusch 2014, In dit boek wordt het gedachtegoed en de levenshouding van verschillende belangrijke historische figuren verbonden aan kernwaarden van het humanisme, zoals vrijheid, verantwoordelijkheid, compassie, ontwikkeling en gelijkwaardigheid.
5 Informatie voor de docent Korte omschrijving van de les De leerlingen luisteren naar een liedje dat gemaakt is als ode aan Malala Yousafzai, Pakistaanse kinderrechtenactiviste, en ze bespreken of ze haar kennen en wat ze van haar weten. Vervolgens lezen ze twee fragmenten uit het dagboek van Malala, dat online gepubliceerd werd, en ze onderzoeken de stukken op het al dan niet ontbreken van de kinderrechten. Ook kijken ze wat de rechten voor henzelf betekenen. Aan het einde formuleert elke leerling wat hij of zij tegen Malala zou willen zeggen als daar de mogelijkheid toe was. Kernbegrippen Ik ben Malala - Malala Yousafzai en Christina Lamb, 2013, Uitgeverij Unieboek Het Spectrum, Houten. Malala Yousafzai (geboren 1997) Onderwijs voor meisjes Dagboek Kinderrechten Strijden voor je idealen Lesdoelen De leerlingen kunnen verwoorden en met elkaar delen wat zij weten van Malala Yousafzai en waarom zij als symbool voor hoop gezien wordt. De leerlingen kunnen de dagboekfragmenten van Malala verbinden met de aan- en afwezigheid van de rechten van het kind. De leerlingen kunnen benoemen wat de kinderrechten betekenen voor hun leven. De leerlingen kunnen een boodschap voor Malala formuleren.
6 Informatie over Malala (achtergrondinformatie voor de docent) Malala Yousafzai werd op 12 juli 1997 geboren in Pakistan. In 2009 verwierf ze enige bekendheid met het dagboek over het leven van een meisje in Pakistan, dat ze schreef voor de website van de BBC. Ze streed hiermee voor de rechten van meisjes om naar school te mogen. Dit deed zij onder een pseudoniem, Gul Makai (korenbloem), om haar veiligheid te garanderen. Malala s vader kwam zelf met het idee om zijn dochter het dagboek te laten schrijven. Als docent op een school werd hij door een journalist gevraagd of hij een vrouwelijke collega had, die zou willen schrijven over het schoolleven in Pakistan. Hij zei toen dat hij geen collega had maar wel een elfjarige dochter, die het graag zou willen schrijven. Het dagboek werd bekend, maar niemand wist dat Malala het schreef omdat ze haar pseudoniem gebruikte. Haar vader zei dat hij vaak mensen hoorde zeggen dat het dagboek zo goed was en dat hij dan alleen maar glimlachte, omdat hij natuurlijk niet kon zeggen dat zijn dochter erachter zat. Ook Malala s moeder stond helemaal achter haar en zei haar dochter dat ze voor haar rechten moest strijden. In 2011 kreeg Malala de National Peace Prize. Daardoor kwam haar echte naam ook in de media en werd deze bekend. Malala is een hele dappere vrouw. Ze wist dat de Taliban tegen haar standpunten was, omdat de Taliban absoluut niet wilde dat meisjes naar school gingen. Ze zei in een interview, dat ze gaf toen ze deze prijs ontving, dat ze vaak nadacht over een confrontatie met de Taliban. Zelfs als ze komen om me te vermoorden, zal ik zeggen dat het verkeerd is wat ze doen. Onderwijs is ons recht! Op 9 oktober 2012 vond de daadwerkelijke confrontatie plaats. Toen ze op deze dag uit school kwam, is ze door de Taliban in de schoolbus neergeschoten. De Taliban vond dat ze het Westen promootte en daarmee verraad pleegde aan hen en Pakistan. Ze kreeg een kogel in haar hoofd en hals. Gelukkig heeft ze het overleefd en zet ze haar strijd nu voort. De strijd kostte haar bijna het leven, maar dit heeft haar niet het zwijgen kunnen opleggen; ze is alleen maar overtuigder geworden van haar streven!
7 Malala Yousafzai: de rechten van het kind Les Inleiding Speel de clip I am Malala. De muziek is ingezongen door meer dan 30 zangers over de hele wereld. Vragen voor de leerlingen: Over wie gaat de clip? Kennen jullie Malala Yousafzai? Waardoor is zij bekend geworden? Waarom zingen ze in het liedje I am Malala, I m infinite hope (Ik ben Malala, ik ben grenzeloze hoop)? Benodigdheden bij de inleiding: De clip van I am Malala, te vinden via YouTube of een zoekmachine op internet. Kern: het dagboek van malala Deel bijlage 1 uit en laat de leerlingen rustig voor zichzelf de twee fragmenten uit het BBC-dagboek van Malala Yousafzai lezen. Malala noemt twee keer het plaatsje Swat. Dat ligt in het noordwesten van Pakistan, vlakbij de Afghaanse grens. Laat, als die mogelijkheid er is, via Google Maps of een wereldkaart die in de klas hangt, zien waar het ligt. Zet de leerlingen vervolgens in groepjes bij elkaar en deel bijlage 2 uit. Dit zijn de rechten van het kind. Uit het dagboek van Malala blijkt dat bepaalde rechten geschonden worden, welke zijn dit? Maar er zijn ook rechten die ze nog heeft, welke zijn dat? Laat de leerlingen deze twee vragen bespreken.
8 Laat de leerlingen allemaal in een kring zitten en bespreek met hen de volgende vragen: Hoe zou jij je voelen in een situatie als die van Malala, dat je school bedreigd wordt? Wat zou voor jou belangrijk zijn in zo n situatie? Wat vind je ervan dat Malala haar dagboek schreef voor de website van de BBC? Zou jij dat willen/durven/mogen? Bekijk de verschillende rechten van het kind. Snapt iedereen wat alle rechten inhouden? Wat betekenen de rechten concreet voor je eigen leven? Wat zou het betekenen als je ze niet meer zou hebben? Hebben kinderen in Nederland alle rechten? Wat zou voor jou het belangrijkste recht zijn om te hebben? Zou je er ook zo voor willen strijden zoals Malala? Benodigdheden bij de kern: De mogelijkheid om Swat op de kaart te laten zien (wereldkaart of via internet op het digibord) Bijlage 1 Het dagboek van Malala Bijlage 2 Rechten van het kind Afronding Wat zouden de leerlingen aan Malala willen vertellen? Maak een rondje door de klas en laat iedereen zeggen wat hij of zij zou willen zeggen tegen haar. Bronvermelding College Tour (2013): Malala Yousafzai. Interview met Twan Huys. Programma van de NTR, uitgezonden op 1 november 2013 Internationaal Verdrag voor de Rechten van het Kind, VN Kinderrechtenverdrag, op 20 november 1989 aangenomen in New York, te vinden via Peer, Basharat (2012): The girl who wanted to go to school. In: The New Yorker, 10 oktober 2012 Yousafzai, Malala (2009): Diary of a pakistani schoolgirl. BBC Website,
9 Bijlage 11 Het dagboek van Malala Zaterdag 3 januari: ik ben bang Ik had een verschrikkelijke droom gisteren over helikopters en de Taliban. Sinds de militaire operatie in Swat begonnen is, heb ik last van zulke dromen. Mijn moeder heeft ontbijt voor me gemaakt en ik ben naar school gegaan. Ik was bang om te gaan omdat de Taliban gezegd heeft dat ze alle meisjes uit scholen zullen verwijderen. Er waren maar 11 van de 27 leerlingen uit de klas. Dat komt door de dreiging van de Taliban. Mijn drie vriendinnen zijn naar andere scholen gegaan. Op weg naar school hoorde ik een man zeggen: Ik ga je vermoorden. Ik ging sneller lopen en keek over mijn schouder maar de man liep nog steeds achter me. Tot mijn opluchting zag ik dat hij in zijn telefoon praatte en dat hij dus iemand anders aan het bedreigen was. Woensdag 14 januari: ik kan misschien niet meer naar school Ik had een slecht humeur toen ik naar school ging, omdat de wintervakantie morgen begint. De directeur noemde de vakantie maar zei niet wanneer de school weer open gaat. Dit was de eerste keer dat dit gebeurde. Normaal wordt de datum dat de school weer open gaat, duidelijk genoemd. De directeur heeft ons niet verteld waarom de school niet meer open gaat maar ik denk dat het komt omdat de Taliban een verbod op onderwijs voor meisjes uitgeroepen heeft. Op dit moment zijn de meisjes dus niet zo blij met vakantie, omdat ze weten dat ze vanwege de Taliban waarschijnlijk niet meer terug naar school kunnen. Sommige meisjes waren optimistisch dat de school toch weer open gaat in februari maar anderen zeiden al dat hun ouders besloten hadden naar een andere stad te gaan dan Swat voor een andere school. Omdat het de laatste dag op school was hebben we besloten nog wat langer op het speelplein te spelen. Ik denk dat de school op een dag weer open gaat, maar toen ik wegging heb ik het gebouw bekeken alsof ik nooit meer terug zou komen. Ik ben Malala - Malala Yousafzai en Christina Lamb, 2013, Uitgeverij Unieboek Het Spectrum, Houten.
10 Rechten van het kind Bijlage 12 Er zijn in totaal 40 kinderrechten. Er worden hieronder een paar rechten genoemd. De volledige lijst van kinderrechten kun je vinden op de website: Kinderen hebben recht op: leven een naam en nationaliteit vrijheid van meningsuiting een thuis privacy samen zijn met hun ouders informatie die speciaal voor hen is, zoals kinderboeken, en onderwijs de grootst mogelijke geneeskundige verzorging bescherming tegen mishandeling voldoende eten, kleding en een huis vrije tijd en spel
11 colofon auteur: redactie: illustratie Malala: foto s: vormgeving: Kim Dusch Jeannine Corneille Nathalie Wijker pag. 2 John Severns, U.S., public domain pag. 7 Cheryl Holt, Magee, U.S. MOOZ grafisch ontwerp Stichting HVO, Utrecht, 2014
12 Centrum voor Humanistische Vorming Expertise in zingeving en humanisering: Humanistisch Vormingsonderwijs en Levensbeschouwing (HL) wereld- en levensbeschouwelijke vorming sociaal-emotionele, morele en democratische vorming waardenontwikkeling en waardenvolle communicatie Informatie Telefoon: Internet: Postadres: Postbus 85475, 3508 AL Utrecht Bezoekadres: Zwarte Woud 2, 3524 SJ Utrecht
Het is de familieblues. Je kent dat gevoel vast wel. Je zit aan je familie vast. Voor altijd ben je verbonden met je ouders, je broers, je zussen.
De familieblues Tot mijn 15e noemde ik mijn ouders papa en mama. Daarna niet meer. Toen noemde ik mijn vader meester. Zo noemde hij zich ook als hij lesgaf. Hij was leraar Engels op een middelbare school.
Nadere informatieWat mevrouw verteld zal ik in schuin gedrukte tekst zetten. Ik zal letterlijk weergeven wat mevrouw verteld. Mevrouw is van Turkse afkomst.
Interview op zaterdag 16 mei, om 12.00 uur. Betreft een alleenstaande mevrouw met vier kinderen. Een zoontje van 5 jaar, een dochter van 7 jaar, een dochter van 9 jaar en een dochter van 12 jaar. Allen
Nadere informatieO, antwoordde ik. Verder zei ik niets. Ik ging vlug de keuken weer uit en zonder eten naar school.
Voorwoord Susan schrijft elke dag in haar dagboek. Dat dagboek is geen echt boek. En ook geen schrift. Susans dagboek zit in haar tablet, een tablet van school. In een map die Moeilijke Vragen heet. Susan
Nadere informatieWe hebben verleden week nog gewinkeld. Toen wisten we het nog niet. De kinderbijslag was binnen en ik mocht voor honderd euro kleren uitkiezen.
Woensdag Ik denk dat ik gek word! Dat moet wel, want ik heb net gehoord dat mijn moeder kanker heeft. Niet zomaar een kankertje dat met een chemo of bestraling overgaat. Nee. Het zit door haar hele lijf.
Nadere informatie0-3 maanden zwanger. Zwanger. Deel 1
Zwanger Ik was voor het eerst zwanger. Ik voelde het meteen. Het kon gewoon niet anders. Het waren nog maar een paar cellen in mijn buik. Toch voelde ik het. Deel 1 0-3 maanden zwanger Veel te vroeg kocht
Nadere informatieMoeder worden, moeder zijn
Moeder worden, moeder zijn Uitgeverij Eenvoudig Communiceren Postbus 10208 1001 EE Amsterdam Telefoon: (020) 520 60 70 Fax: (020) 520 60 61 E-mail: info@eenvoudigcommuniceren.nl Website: www.eenvoudigcommuniceren.nl
Nadere informatieOpvang na uw uitzending. Dienstencentrum Bedrijfsmaatschappelijk Werk
Opvang na uw uitzending Dienstencentrum Bedrijfsmaatschappelijk Werk Dienstencentrum Bedrijfsmaatschappelijk werk helpt iedereen binnen of direct rondom Defensie met problemen die voortkomen uit het werk.
Nadere informatieUNICEF en kinderrechten
UNICEF en kinderrechten Informatie voor een gastles Leerdoelen (groep 7 & 8) Leerlingen weten waar UNICEF voor staat en wat UNICEF doet Leerlingen weten dat zij rechten hebben en kunnen een aantal rechten
Nadere informatieVoorwoord. Daarna ging ik praten met Chitra, een Tamilvrouw uit Sri Lanka. Zij zette zich in voor de Tamilstrijd.
Voorwoord In dit boek staan interviews van nieuwkomers over hun leven in Nederland. Ik geef al twintig jaar les aan nieuwkomers. Al deze mensen hebben prachtige verhalen te vertellen. Dus wie moest ik
Nadere informatieMeld. seksueel misbruik. aan de commissie-samson
Meld seksueel misbruik aan de commissie-samson Help ons Mijn naam is Rieke Samson en ik wil je vragen om ons te helpen bij het onderzoek naar seksueel misbruik van kinderen en jongeren. Zelf ben ik voorzitter
Nadere informatieLeerdoelen. Voorafgaand aan de film. Jaar: 2005. Filmkeuring: Alle leeftijden Website: www.livingrights.com
Living Rights Toti Opdrachtenblad Regie: Duco Tellegen Jaar: 2005 Duur: 26 minuten Filmkeuring: Alle leeftijden Website: www.livingrights.com Leerdoelen Je kunt Kenia aanwijzen op een kaart. Je kunt beschrijven
Nadere informatieWerkboek Het is mijn leven
Werkboek Het is mijn leven Het is mijn leven Een werkboek voor jongeren die zelf willen kiezen in hun leven. Vul dit werkboek in met mensen die je vertrouwt, bespreek het met mensen die om je geven. Er
Nadere informatieLesbrief bij de voorstelling Aardblij
Lesbrief bij de voorstelling Aardblij Voor de groepen 1 en 2 van het basisonderwijs (4-6 jaar) Deze lesbrief is te gebruiken bij de voorstelling Aardblij. Aardblij is een voorstelling met zang, acrobatiek
Nadere informatieWerkvormen: Lesdoelen: Filmpjes: Benodigdheden: Kinderboeken: Les 8: Verliefd. Lesoverzicht
Les 8: Verliefd Lesoverzicht Lesdoelen: Kinderen weten dat gevoelens van verliefdheid leuk maar ook lastig kunnen zijn; Kinderen zijn zich ervan bewust dat je op verschillende types mensen verliefd kunt
Nadere informatieBijlage interview meisje
Bijlage interview meisje Wat moet er aan de leerlingen gezegd worden voor het interview begint: Ik ben een student van de Universiteit van Gent. Ik wil met jou praten over schrijven en taken waarbij je
Nadere informatieZondag 13 december 2009 Tekst: Lucas 1: 39-55
Zondag 13 december 2009 Tekst: Lucas 1: 39-55 Maria gaat op visite bij Elisabet. Maria was natuurlijk helemaal vol van het geweldige nieuws dat ze van de Gabriël had gehoord. Ze wilde het heel graag aan
Nadere informatieDETENTIE EN HET GEZIN
DETENTIE EN HET GEZIN klachten en krachten 7 november 2014, Veenhuizen Hans Barendrecht, db mijn zoontje heeft veel vragen, maar ík ook. praktijk als wetenschap geloof in herstel voor mensen die achter
Nadere informatieInhoud. Aan jou de keuze 7. Niet alleen maar een boek 187. Auteurs 191. Dankwoord 197
Inhoud Aan jou de keuze 7 D/2012/45/239 - isbn 978 94 014 0183 8 - nur 248 Tweede druk Vormgeving omslag en binnenwerk: Nanja Toebak, s-hertogenbosch Illustraties omslag en binnenwerk: Marcel Jurriëns,
Nadere informatieInleiding. (leerlingbegeleider op een vmbo-school)
9 1 Inleiding Er was eens een meisje Zij klopte op mijn deur. Ik deed open en zij zei: Ik heb een eetprobleem. Kom binnen, zei ik, wat moedig dat je hier komt om hulp te vragen. Dat is de eerste stap.
Nadere informatieKINDEREN VAN HET LICHT
KINDEREN VAN HET LICHT Verteller: Het gebeurde in een donkere nacht, heel lang geleden, dat er herders in het veld waren, die de wacht hielden over hun schapen. Zij stonden net wat met elkaar te praten,
Nadere informatieRelationele en seksuele vorming voor de bovenbouw van de basisschool
Zo zit dat dus met 10+ Relationele en seksuele vorming voor de bovenbouw van de basisschool Werken met vormingsthema s Zo zit dat dus met 10+ Relationele en seksuele vorming voor de bovenbouw van de basisschool
Nadere informatieInstructie voor leerlingen.. 5. Gebruik van de lesbrieven. 6. Lesbrief: Wat wil je zijn en worden.. 7. Wat wil je zijn en worden.
VOORBEELD DE KLAS ALS TEAM (LEERLINGENBOEK) INHOUDSOPGAVE Instructie voor leerlingen.. 5 Gebruik van de lesbrieven. 6 Lesbrief: Wat wil je zijn en worden.. 7 Wat wil je zijn en worden. 11 Wat wil je zijn
Nadere informatieOm mee te beginnen: boekfragment en opdrachten
Om mee te beginnen: boekfragment en opdrachten Bron: http://ninabrackman.blogspot.nl/p/de-alchemist-paulo-coelho.html Dit is een deel van een blog over De Alchemist van Paulo Coelho door Nina Brackman.
Nadere informatie- ontdekken dat stilte en rust helpen om een gepaste uitdrukking te vinden voor gevoelens.
Tuin van Heden 1 Werken met kunst in de paasperiode Opmerking vooraf: Voor de uitwerking van deze lessen hebben we doelen gehaald uit verschillende thema s van de betreffende graad. Na elk doel verwijzen
Nadere informatieTITEL ACTIVITEIT + beschrijving: filosofisch gesprek over geloven.
TITEL ACTIVITEIT + beschrijving: filosofisch gesprek over geloven. Beginsituatie: De lln doen als inleiding op het project rond geloven en de kerkwandeling, een filosofisch gesprek. Er komen verschillende
Nadere informatieVloggen... Je kiest een kinderrecht wat voor jou belangrijk is. Bijvoorbeeld het recht om te spelen of het recht om naar een dokter te kunnen gaan.
Lot s Channel Filmen met Lot Overal ter wereld, ook in Nederland, groeien kinderen op in een omgeving waar ze niet naar school kunnen, in armoede leven of niet veilig zijn. Zolang dit nog voorkomt, blijft
Nadere informatieRelaties. HDYO heeft meer informatie beschikbaar over de Ziekte van Huntington voor jongeren, ouders en professionals op onze website: www.hdyo.
Relaties HDYO heeft meer informatie beschikbaar over de Ziekte van Huntington voor jongeren, ouders en professionals op onze website: www.hdyo.org Relaties kunnen een belangrijke rol spelen bij het omgaan
Nadere informatieWERKBLADEN Seksuele intimidatie
WERKBLADEN Seksuele intimidatie 1 Waarom dit boekje? 1.1 Zet een rondje om het goede antwoord. Seksuele intimidatie komt vaak voor. Ja Nee Seksuele intimidatie komt weinig voor. Ja Nee Mannen worden vaker
Nadere informatieMet het Kinderrechtenverdrag
Met het Kinderrechtenverdrag Met het Kinderrechtenverdrag Voor kinderen die meer willen weten over kinderrechten Wat is het Kinderrechtenverdrag? Welke rechten heb ik? Zijn Kinderrechten er voor alle kinderen?
Nadere informatieWeer naar school. De directeur stapt het toneel op. Goedemorgen allemaal, zegt hij. * In België heet een mentor klastitularis.
Weer naar school Kim en Pieter lopen het schoolplein op. Het is de eerste schooldag na de zomervakantie. Ik ben benieuwd wie onze mentor * is, zegt Pieter. Kim knikt. Ik hoop een man, zegt ze. Pieter kijkt
Nadere informatieEerwraak. Naam: Paul Rustenhoven Klas: 4GTL1 Inlever datum : Titel: Eerwraak Schrijver: Karin Hitlerman. Blz 1.
Eerwraak Naam: Paul Rustenhoven Klas: 4GTL1 Inlever datum : Titel: Eerwraak Schrijver: Karin Hitlerman Blz 1. Vra!n. 1) Wat voor soort verhaal is je boek? Mijn boek is een eigentijdsverhaal/roman 2) Waar
Nadere informatieInhoudsopgave. Inleiding. Als je een peuter en tussen 3 en 5 jaar bent. Als je een kleuter en tussen 6 en 8 jaar bent
Kind-In-Zicht Inhoudsopgave Inleiding Als je een peuter en tussen 3 en 5 jaar bent Als je een kleuter en tussen 6 en 8 jaar bent Als je een tiener en tussen 9 en 12 jaar bent Als je een puber en tussen
Nadere informatieHeilig Jaar van Barmhartigheid
Heilig Jaar van Barmhartigheid van 8 december 2015 tot 20 november 2016 Paus Franciscus heeft alle mensen van de hele wereld uitgenodigd voor een heilig Jaar van Barmhartigheid. Dit hele jaar is er extra
Nadere informatiehoe we onszelf zien, hoe we dingen doen, hoe we tegen de toekomst aankijken. Mijn vader en moeder luisteren nooit naar wat ik te zeggen heb
hoofdstuk 8 Kernovertuigingen Kernovertuigingen zijn vaste gedachten en ideeën die we over onszelf hebben. Ze helpen ons te voorspellen wat er gaat gebeuren en te begrijpen hoe de wereld in elkaar zit.
Nadere informatieLuisteren: muziek (A2 nr. 7)
OPDRACHTEN LUISTEREN: MUZIEK www.nt2taalmenu.nl nt2taalmenu is een website voor mensen die Nederlands willen leren én voor docenten NT2. Iedereen die Nederlands wil leren, kan gratis online oefenen. Kijk
Nadere informatieDe Stilte danst Alice
Lesbrief Alice Als in het boek begint de voorstelling met het boottochtje op de Theems van Lewis Carroll met de drie zusjes Liddell. Wat er daarna gebeurt? De schrijver verandert in een konijn en de achtervolging
Nadere informatieVerhaal: Jozef en Maria
Verhaal: Jozef en Maria Er was eens een vrouw, Maria. Maria was een heel gewone jonge vrouw, net zo gewoon als jij en ik. Toch had God haar uitgekozen om iets heel belangrijks te doen. Iets wat de hele
Nadere informatieHulp aan het thuisfront. Dienstencentrum Bedrijfsmaatschappelijk Werk
Hulp aan het thuisfront Dienstencentrum Bedrijfsmaatschappelijk Werk Dienstencentrum Bedrijfsmaatschappelijk werk helpt iedereen binnen of direct rondom Defensie met problemen die voortkomen uit het werk.
Nadere informatieBeertje Anders. Lief zijn voor elkaar. Afspraak 2
Beertje Anders Lief zijn voor elkaar. Afspraak 2 H. Vos Beertje Anders Wat zonlicht is voor bloemen, is een glimlach voor een beer. Beertje Anders en Beertje Bruin gaan bij oma spelen. Het was maar even
Nadere informatieWAAROM DIT BOEKJE? RESPECT
WAAROM DIT BOEKJE? Dit boekje gaat over pesten op het werk. Iemand kan bijvoorbeeld gepest worden door een collega. Of door de baas. PESTEN OF PLAGEN? Pesten is wat anders dan plagen. Iedereen maakt wel
Nadere informatieEerste druk, september 2009 2009 Tiny Rutten
Doortje Eerste druk, september 2009 2009 Tiny Rutten isbn: 978-90-484-0769-9 nur: 344 Uitgever: Free Musketeers, Zoetermeer www.freemusketeers.nl Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgenomen
Nadere informatieBoek1. Les 1. Dit is het verhaal van Maria. Dit is het verhaal van de engel. Dit is het verhaal van Jezus.
Boek1. Les 1. Dit is het verhaal van Maria. Dit is het verhaal van de engel. Dit is het verhaal van Jezus. De engel zei: God zal jou een kind geven. God zal jou Zijn Kind geven. God zal jou Jezus geven.
Nadere informatieJohannes 20, 1-18 20 april Pasen 2014 Wehl. (ds. A. Oude Kotte-de Boon) Thema: 'Het verhaal van Maria van Magdala ' Gemeente,
Johannes 20, 1-18 20 april Pasen 2014 Wehl (ds. A. Oude Kotte-de Boon) Thema: 'Het verhaal van Maria van Magdala ' Gemeente, We zijn er doorheen gegaan, Veertig dagen en nachten, Tijd van voorbereiding...
Nadere informatieDe kinderen zitten in een hoefijzeropstelling, omdat er iets gaan gebeuren vooraan in de klas. Iedereen moet dat goed kunnen zien.
Foto s uitbeelden 1 Doel: de leerlingen kunnen een eenvoudige handeling uitbeelden in houding en mimiek Benodigdheden: een fototoestel De kinderen zitten in een hoefijzeropstelling, omdat er iets gaan
Nadere informatieTen slotte wens ik je veel plezier bij het lezen. Hopelijk geeft het de kennis en de inspiratie om ook zelf met je kinderen aan de slag te gaan!
inleiding Voor al mijn kinderen schrijf ik hun ontwikkelingen op in een schrift. Ik schrijf op wanneer en hoelang ze sliepen, wat ze aten, hoe ze speelden en hoe we samen de dag doorbrachten. Dat lijkt
Nadere informatieHandleiding digitale les Lezen en Schrijven met Anne Frank
Handleiding digitale les Lezen en Schrijven met Anne Frank Een digitale les over Anne Frank voor vmbo-leerlingen van 13-15 jaar ter bevordering van lezen en schrijven. De digitale les bestaat uit: > Diverse
Nadere informatieHoe gaat het in z n werk daar? Wat is er anders dan een gewone poli?
INTERVIEW d.d. 28 december 2009 Coeliakiepoli Op het interview-wenslijstje van Nynke en Zara staat Dr. Luisa Mearin. Zij is kinderarts MDL in het LUMC te Leiden en heeft als eerste met haar collega s in
Nadere informatieDagboekverhaal van Christina Geusens
Dagboekverhaal van Christina Geusens (derde prijs GO! verhalenwedstrijd Geen muren geen grenzen, allemaal buren en unieke mensen ) 17 november 2007 Ik heb vandaag weer ruzie met Elia gemaakt, omdat hij
Nadere informatieJezus zoekt ruzie. en tussen een schoondochter en haar schoonmoeder
Jezus zoekt ruzie Inleiding Denk niet dat ik gekomen ben om op aarde vrede te brengen. Ik ben niet gekomen om vrede te brengen, maar het zwaard. Want ik kom een wig drijven tussen een man en zijn vader,
Nadere informatieBuurman in de Winter Plan D / Andreas Denk (Nederland)
lesbrief Buurman in de Winter Plan D / Andreas Denk (Nederland) bovenbouw (groep 5 t/m 8) www.stiltefestival.com E info@destilte.nl F facebook.com/ stiltefestival afdeling educatie Nieuwe Huizen 41 4811
Nadere informatieIk besloot te verder te gaan en de zeven stappen naar het geluk eerst helemaal af te maken. We hadden al:
Niet meer overgeven Vaak is de eerste zin die de klant uitspreekt een aanwijzing voor de hulpvraag. Paula zat nog maar net toen ze zei: ik ben bang om over te geven. Voor deze angst is een mooie naam:
Nadere informatieSaskia van den Heuvel MISSCHIEN GEBEURT ER VANDAAG IETS. Gedichten. Muitgeverij. Mmarmer. m armer
Saskia van den Heuvel MISSCHIEN GEBEURT ER VANDAAG IETS Gedichten Muitgeverij m armer Mmarmer Mmarmer M INHOUD KANTOOR Ode 13 Wat we zeiden toen we het ons nog herinnerden 14 Ze hebben het beste met ons
Nadere informatieTuin van Heden.nu 1 Mag ik zijn wie ik ben? Van In 5
Tuin van Heden.nu 1 Mag ik zijn wie ik ben? Van In 5 5 Tuin van Heden.nu 1 Mag ik zijn wie ik ben? Van In 6 Zacheüs (1) Het is erg druk in de stad vandaag. Iedereen loopt op straat. Zacheüs wurmt zich
Nadere informatieA. Jouw rechten! Kinderrechten
Dit werkblaadje is van... A. Jouw rechten! Kinderrechten Je hebt ongetwijfeld al gehoord van de Rechten van het Kind. De koningen, presidenten en andere leiders van over de hele wereld hebben gezegd dat
Nadere informatieRechten van alle kinderen
Rechten van alle kinderen Uitgeverij Eenvoudig Communiceren Lezen voor Iedereen www.eenvoudigcommuniceren.nl www.lezenvooriedereen.be LEZEN VOOR IEDEREEN UITGEVERIJ EENVOUDIG COMMUNICEREN Rechten van alle
Nadere informatieFormeel en informeel. Formeel: Je gebruikt u om iemand aan te spreken. Je noemt iemand bij zijn achternaam.
Formeel en informeel Tijdens je stage praat je veel met mensen. Soms is het een officieel gesprek, soms een gezellig praatje met een collega. Dit noem je formele en informele gesprekken. Formeel betekent
Nadere informatieU schrijft ook dat wij Belgen bang zijn voor elkaar. Hoezo?
Wablieft praat met Paul Verhaeghe De maatschappij maakt mensen ziek Materieel hebben we het nog nooit zo goed gehad. De meesten van ons hebben een inkomen, een dak boven ons hoofd Toch voelen veel mensen
Nadere informatieFraming the Other. Opdrachtenblad
Framing the Other Ilja Kok & Willem Timmers 2013 25 minuten (film), 13 minuten (interview) http://framingtheother.wordpress.com/ 1 Kijkopdracht 1. Titel hoofdstuk Toeriste Nell maakt foto van Mursi Nadonge
Nadere informatieLesbrief. Mongens en Jeisjes
Lesbrief Mongens en Jeisjes Blauw of roze, vanaf de geboorte wordt het onderscheid tussen jongens en meisjes benadrukt. Maar wat als de baby zelf geen kleur bekent? Zes dansers, drie mannen en drie vrouwen,
Nadere informatieleerlingen sociale veiligheid
Verslag vragenlijst voor leerlingen over sociale veiligheid juni 2011 OBS De Rolpaal Samenvatting Eens in de 2 jaar wordt er een vragenlijst afgenomen over de sociale veiligheid op school. Dit is in 2009
Nadere informatieKijk maar naar enkele reacties van leerlingen en ouders.
Inleiding 7 Steeds vaker komen we op school leerlingen tegen van wie de ouders gescheiden zijn. Eén op de drie huwelijken wordt ontbonden en veelal zijn daarbij kinderen betrokken. Uit onderzoek blijkt
Nadere informatieEr was eens een heel groot bos. Met bomen en bloemen. En heel veel verschillende dieren. Aan de rand van dat bos woonde, in een grot, een draakje. Dat draakje had de mooiste grot van iedereen. Lekker vochtig
Nadere informatieLuisteren: muziek (A2 nr. 3)
OPDRACHTEN LUISTEREN: MUZIEK www.nt2taalmenu.nl nt2taalmenu is een website voor mensen die Nederlands willen leren én voor docenten NT2. Iedereen die Nederlands wil leren, kan gratis online oefenen. U
Nadere informatieVragenlijst: Wat vind jij van je
Deze vragenlijst is bedacht door leerlingen. Met deze vragenlijst kunnen leerlingen er zelf achter kunnen komen wat andere leerlingen van hun school vinden. De volgende onderwerpen komen langs: Sfeer op
Nadere informatieSchrijfpalet. Denk goed na! 12. Olifant met gsm?
12. Olifant met gsm? Ontspannende tekst: kort verhaal Gisteren was het markt in de stad. Ik pakte m n fiets en reed naar de markt. Het was er erg druk. Opeens zag ik mijn neefje staan. Ik riep hem en zwaaide.
Nadere informatieKom erbij Tekst: Ron Schröder & Marianne Busser Muziek: Marcel & Lydia Zimmer 2013 Celmar Music / Schröder & Busser
Kom erbij Kom erbij, want ik wil je iets vertellen, het is heel bijzonder, dus luister allemaal. Ik ken honderdduizend prachtige verhalen, maar dit is echt het mooiste van allemaal. Het gaat over twee
Nadere informatieLuisteren: muziek (B1 nr. 4)
OPDRACHTEN LUISTEREN: MUZIEK www.nt2taalmenu.nl nt2taalmenu is een website voor mensen die Nederlands willen leren én voor docenten NT2. Iedereen die Nederlands wil leren, kan gratis online oefenen. Kijk
Nadere informatieOplossingsgerichte vragen (Het Spel van Oplossingen IKB & TS)
Oplossingsgerichte vragen (Het Spel van Oplossingen IKB & TS) Stel dat dat (te grote wonder) gebeurt, ik betwijfel of dat zal gebeuren, maar stel je voor dat, wat zou je dan doen dat je nu niet doet? (p36)
Nadere informatieTheorieboek. leeftijd, dezelfde hobby, of ze houden van hetzelfde. Een vriend heeft iets voor je over,
3F Wat is vriendschap? 1 Iedereen heeft vrienden, iedereen vindt het hebben van vrienden van groot belang. Maar als we proberen uit te leggen wat vriendschap precies is staan we al snel met de mond vol
Nadere informatieNaam: Mariska v/d Boomen. Klas: TG2C. Datum: 25 Juni. Docent: Van Rijt. Schrijfverslag.
Naam: Mariska v/d Boomen. Klas: TG2C. Datum: 25 Juni. Docent: Van Rijt. Schrijfverslag. Onze vragen: 1. Wanneer bent u met uw schrijfcarrière begonnen? 8 jaar geleden ben ik begonnen met het schrijven.
Nadere informatieCompassie leven. 52 wekelijkse inspiraties vanuit Geweldloze Communicatie. PuddleDancer Press Samengesteld door Monie Doodeman
Compassie leven 52 wekelijkse inspiraties vanuit Geweldloze Communicatie PuddleDancer Press Samengesteld door Monie Doodeman Inhoudsopgave Voorwoord Wekelijkse inspiraties 01 Geweld in de taal? Wie, ik?
Nadere informatieKoningspaard Polle en de magische kamers van paleis Kasagrande
Koningspaard Polle en de magische kamers van paleis Kasagrande Eerste druk 2015 R.R. Koning Foto/Afbeelding cover: Antoinette Martens Illustaties door: Antoinette Martens ISBN: 978-94-022-2192-3 Productie
Nadere informatieOp weg met Jezus. eerste communieproject. Hoofdstuk 5 Bidden. H. Theobaldusparochie, Overloon
Op weg met Jezus eerste communieproject H. Theobaldusparochie, Overloon Hoofdstuk 5 Bidden Eerste communieproject "Op weg met Jezus" hoofdstuk 5 blz. 1 Joris is vader aan het helpen in de tuin. Ze zijn
Nadere informatieMaak het waar hv123. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. https://maken.wikiwijs.nl/52446
Auteur VO-content Laatst gewijzigd 18 augustus 2016 Licentie CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie Webadres https://maken.wikiwijs.nl/52446 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken
Nadere informatieFLIPPEN. Naam: Ruben van Dijk Datum van inlevering: 28/11/06 Klas: M1C Tutorgroep: 2
FLIPPEN Naam: Ruben van Dijk Datum van inlevering: 28/11/06 Klas: M1C Tutorgroep: 2 Verantwoording: Opleiding: Media Vormgeven School: Media college Amsterdam Jaar: 1 Projectomschrijving: Het maken van
Nadere informatieTed van Lieshout Floor van de Ven, H3G, Uitgeveri Plaats Jaar uitgave en druk Aantal bladzijdes Genre Inhoudsopgave Samenvatting
Boekverslag door F. 1662 woorden 8 juni 2016 7 7 keer beoordeeld Auteur Ted van Lieshout Genre Psychologische roman, Jeugdboek Eerste uitgave 1996 Vak Nederlands Gebr. Ted van Lieshout Floor van de Ven,
Nadere informatieIedereen heeft een verhaal
informatie voor jongeren Iedereen heeft een verhaal > Goed om te weten als je tijdelijk naar JJC gaat Iedereen heeft een eigen verhaal. Veel verhalen gaan over waarom het niet allemaal gelopen is zoals
Nadere informatieIedereen heeft een eigen verhaal
informatie voor ouders Iedereen heeft een eigen verhaal > Goed om te weten als uw kind tijdelijk bij JJC verblijft Uw zoon of dochter gaat tijdelijk naar JJC in Den Haag. Wij gaan uw kind intensief begeleiden
Nadere informatieVertel de kinderen, of praat met hen over het verschil tussen film, tv kijken of naar het theater gaan.
LESBRIEF Binnenkort gaan jullie met jullie groep naar de voorstelling Biggels en Tuiten Hieronder een aantal tips over hoe je de groep goed kan voorbereiden op de voorstelling. VOOR DE VOORSTELLING Vertel
Nadere informatieAl heel snel hadden ze ruzie met elkaar. Het spelen was niet leuk meer.
Beertje Anders en Beertje Bruin gingen bij oma spelen. Al heel snel hadden ze ruzie met elkaar. Het spelen was niet leuk meer. Oma hoorde: Ik wil de bal, Ik wil de blokken, Ik ga kleuren, Ik wil de kleurpotloden
Nadere informatieMultiple choice quiz Vraag 1 Vraag 2
Multiple choice quiz Op www.kidsrights.nl vindt u quizvragen met multiple choice antwoorden, die uitnodigen tot doorpraten en discussiëren. De vragen worden kort ingeleid. Onderwerpen zijn onder meer de
Nadere informatieDe bruiloft van Simson
De bruiloft van Simson Weet je nog waar de vertelling de vorige keer over ging? Over Simson, de nazireeër. Wat is een nazireeër? Een nazireeër is een bijzondere knecht van God. Een nazireeër mag zijn haar
Nadere informatieMini-docu - Les 1 Het begin van je documentaire
Mini-docu - Les 1 Het begin van je documentaire [Om deze lesbrief in te kunnen vullen heb je de nieuwste versie van Adobe Reader nodig] Naam: Klas: Naam docent: Tijdens dit filmproject ga je de geschiedenis
Nadere informatieKijk nog eens in het boek op bladzijde 80 naar Werkwoorden in een andere tijd.
Grammaticaoefeningen 3 Wonen en vervoer Werkwoorden in een andere tijd Oefening 1 Kijk nog eens in het boek op bladzijde 80 naar Werkwoorden in een andere tijd. 1 Begrijp je deze informatie? ja / nee,
Nadere informatieMijn ouders zijn gescheiden en nu? Een folder voor jongeren met gescheiden ouders over de OTS en de gezinsvoogd
Mijn ouders zijn gescheiden en nu? Een folder voor jongeren met gescheiden ouders over de OTS en de gezinsvoogd 1 Joppe (13): Mijn ouders vertelden alle twee verschillende verhalen over waarom ze gingen
Nadere informatieBert staat op een ladder. En trekt aan de planten die groeien in de dakgoot. Hij verstopt de luidspreker en het stopcontact achter de planten.
Helaas Wanneer besloot Bert om Lizzy te vermoorden? Vreemd. Hij herinnert zich het niet precies. Het was in ieder geval toen Lizzy dat wijf leerde kennen. Dat idiote wijf met haar rare verhalen. Bert staat
Nadere informatieEen greep uit een presentatieviering met als thema: Licht zijn voor anderen
Een greep uit een presentatieviering met als thema: Licht zijn voor anderen Openingstekst: (Door een ouder en kind) A. Zeg zou jij het licht aandoen? Je moet opschieten, want het is bijna tijd. Dadelijk
Nadere informatieIris marrink Klas 3A.
Iris marrink Klas 3A. 1 Inhoud. 1- Voorpagina 2- Inhoud, inleiding & mijn mening 3- Dag 1 4- Dag 2 5- Dag 3 6- Dag 4 7- Dag 5 Inleiding. Ik kreeg als opdracht om een dagverslag te maken over Polen. 15
Nadere informatieKlein Kontakt. Jarigen. in april zijn:
A Klein Kontakt Het is alweer eind maart wanneer dit Kontakt uitkomt, het voorjaar lijkt begonnen, veel kinderen hebben kweekbakjes met groentes in de vensterbank staan, die straks de tuin in gaan. Over
Nadere informatieKindvriendelijke liturgie 20 september 2009. Begin schooljaar Boekentassenwijding
Kindvriendelijke liturgie 20 september 2009 Begin schooljaar Boekentassenwijding alle kinderen mogen hun boekentas meebrengen kinderen met boekentas in de intredeprocessie ze zetten die vooraan in de kerk
Nadere informatieMeten van mediawijsheid. Bijlage 6. Interview. terug naar meten van mediawijsheid
Meten van mediawijsheid Bijlage 6 Interview terug naar meten van mediawijsheid Bijlage 6: Het interview Individueel interview Uitleg interview Ik zal je uitleggen wat de bedoeling is vandaag. Ik ben heel
Nadere informatie2 Ik en autisme VOORBEELDPAGINA S
2 Ik en autisme In het vorige hoofdstuk is verteld over sterke kanten die mensen met autisme vaak hebben. In dit hoofdstuk vertellen we over autisme in het algemeen. We beginnen met een stelling. In de
Nadere informatieGroningen Matthias Sulin K3a
Groningen Matthias Sulin K3a Van onze school (Cs Vincent Van Gogh Salland) Zijn er ongeveer 60 leerlingen en docenten mee geweest naar een activiteit in Groningen genaamd De Rode Loper. Er waren Nederlandse
Nadere informatieGeweld in huis raakt kinderen. Informatie en advies voor ouders. huiselijkgeweldwb.nl 0900 126 26 26. 5 cent per minuut
Geweld in huis raakt kinderen Informatie en advies voor ouders Grafisch ontwerp: Ontwerpstudio 2 MAAL EE Bij huiselijk geweld tussen (ex-)partners worden kinderen vaak over het hoofd gezien. Toch hebben
Nadere informatieSpreekbeurt Dag. Oglaya Doua
Spreekbeurt Dag Oglaya Doua Ik werd wakker voordat m n wekker afging. Het was de dag van mijn spreekbeurt. Met m n ogen wijd open lag ik in bed, mezelf afvragend waarom ik in hemelsnaam bananen als onderwerp
Nadere informatie!!!!! !!!!!!!!!!!! Uit: Glazen Speelgoed (Tennesse Williams)! (zacht) Hallo. (Ze schraapt haar keel)! Hoe voel je je nu? Beter?!
Uit: Glazen Speelgoed (Tennesse Williams) Jim Laura Jim Laura Jim wijn aan) Laura Hallo Laura (zacht) Hallo. (Ze schraapt haar keel) Hoe voel je je nu? Beter? Ja. Ja, dankje. Dit is voor jou. Een beetje
Nadere informatieMijn werkstuk over mijn Boekenheld.
Mijn werkstuk over mijn Boekenheld. Julsi Smit Mijn hoofdstukken. 1.Voorwoord. 2.Informatie over de schrijfster. 3.Het boek: hoe overleef ik een gebroken hart? 4.Illustrator van de twee boeken. 5.Het boek:
Nadere informatie2009-2010 Nummer 5. henkensonja@hotmail.com) tienkeveenstra@hotmail.com
2009-2010 Nummer 5 Juf Lassche 292787/ juf Veenstra 038 4600725 henkensonja@hotmail.com) tienkeveenstra@hotmail.com Bijbelverhalen en liedjes week 47 en 48: Maandag: klein klein kindje Dinsdag: Mozes wordt
Nadere informatieFamilie aan tafel. Een werkvorm voor individuele coaching of intervisie.
Familie aan tafel. Een werkvorm voor individuele coaching of intervisie. De cliënt krijgt een groot vel papier en kleurkrijt. De opdracht is: Teken je gezin van herkomst rond de etenstafel. Een werkvorm
Nadere informatie