{ nieuwsbrief. voor ondernemende varkenshouders

Transcriptie

1 { nieuwsbrief voor ondernemende varkenshouders 01 WINTER 2008

2 editoriaal I Dierengezondheid brengt op I Er beweegt heel wat in onze varkenshouderij. Ik heb het daarbij niet over de huidige lage varkensprijzen bij stijgende voederprijzen, hoewel dergelijke crisissituaties vaak van dien aard zijn dat ze bepaalde evoluties versnellen. Ik wil het hebben over de opvallende vooruitgang op het vlak van de hygiëne en de gezondheidssituatie op de varkensbedrijven. Dit kan natuurlijk niet zonder bekwame varkenshouders, bedrijfsleiders die weten, vooral ook door te meten. Ik durf te stellen dat ook Boehringer Ingelheim daartoe haar bijdrage levert, niet alleen met vaccins maar ook met haar begeleidingssysteem. In deze Nieuwsbrief laten we niet alleen de voorzitter van de beroepsvereniging voor varkenshouders VEVA aan het woord maar we trekken ook langs enkele vooruitstrevende bedrijven, waaronder een SPF-fokbedrijf waar het voorkomen van besmetting veel sterker wordt gerealiseerd dan ooit bij mensen mogelijk is. Hier wordt meteen aangetoond dat een hoge gezondheidsstatus economisch opvallend rendeert. De cijfers inzake stijging van het worpgewicht en de groei van de biggen in de weken na de geboorte, gaan gepaard met een spectaculaire verlaging van de input van voeder en medicijnen. De aanpak van PIA door Boehringer Ingelheim ligt in dezelfde lijn. Verder, geloof ik dat de initiatieven die in deze Nieuwsbrief worden aangekondigd, waarbij verschillende instellingen hun informatie- en begeleidingsinspanningen bundelen, echt wel de goede aanpak is. Ik denk hierbij aan de studiedagen van de belangenvereniging VEVA in samenwerking met Boehringer Ingelheim. Ik denk ook aan de gemeenschappelijke themastand Hoge Gezondheid van Hyvar Select (met Hypor en Hypor KI), Janssen Animal Health en Boehringer Ingelheim op de komende Agridagen te Geel. Wij hopen bij deze gelegenheden de varkenshouders van vandaag en morgen te kunnen begroeten. Dr. Peter Cuypers Director Business Unit Animal Health Gezondheid ook belangrijke economische pijler Reportage te velde Een realistische kijk op SPF 6Meten is weten 8Uitnodiging infoavond Veva i.s.m. Boehringer Ingelheim

3 (interview) Gezondheid ook belangrijke economische pijler In het voorjaar van 2008 zal VEVA, de Vereniging van Varkenshouders studiedagen organiseren in samenwerking met Boehringer Ingelheim. Het - ook economische belang van de gezondheid, de preventie van ziekten, onder meer door bloedonderzoek ( Meten is weten ) en vaccinatie, en de hygiëne komen er uitgebreid aan bod. Wij wilden weten hoe VEVA daar tegenaan kijkt en spraken met voorzitter André Bracke. Samenwerking loopt al even De samenwerking tussen VEVA en Boehringer Ingelheim loopt al een tijdje, ook op mijn eigen bedrijf, zegt André Bracke. Op zijn bedrijf loopt inderdaad een project van vaccinatie met het PIA-vaccin van Boehringer Ingelheim Ik kijk uit naar de resultaten, zegt Bracke. Bloedonderzoek is hierbij belangrijk. Bepaalde problemen zoals PIA zijn immers niet direct zichtbaar. t Is maar aan de slachtlijn dat je ermee geconfronteerd wordt en er meteen de economische nadelen van ondervindt. Tegen januari 2008, dus voor de studiedagen, moeten volgens André Bracke de resultaten van het project in zijn bedrijf zichtbaar zijn, onder meer wat de gelijkvormigheid van de dieren betreft. Informatie en ketenmanagement Voorzitter Bracke wijst erop dat op alle vlakken en over gans de keten alles moet gedaan worden om de varkens gezond te houden. Hij beklaagt er zich ook over dat de varkenshouder vaak te weinig informatie krijgt van het slachthuis over de slachtresultaten van zijn varkens. Vaak hoort hij alleen maar van de slechte maar nooit van de goede resultaten, zegt Bracke. Het volstaat volgens André Bracke ook niet het hygiëneprobleem enkel op het varkensbedrijf aan te pakken, ook verder in de keten, zowel in het transport als in het slachthuis moet de aanpak doorgetrokken worden. Nu de varkensprijzen de kostprijs amper of niet dekken en de uitgaven aan veevoeder op jaarbasis met 45 à 50% gestegen zijn, is het alle hens aan dek in alle schakels van de keten. Als de varkenshouder met conformiteit dankzij vaccinatie tegen PIA enkele centen per kg meer krijgt, moet hij dat natuurlijk doen. Met onze studiedagen willen we de varkenshouders op het vlak van de gezondheid een instrument aanreiken om hun economische resultaten te verbeteren, aldus nog André Bracke. 3

4 (gezondheid) Een realistische kijk op SPF Op de Agridagen te Geel van 6 tot 8 februari 2008 zal Boehringer Ingelheim samen met het fokkerijbedrijf Hyvar Select en Janssen Animal Health op één themastand staan om samen hun visie op gezondheid uit te dragen. Hyvar Select uit Merksplas is dealer voor Hypor (een Hendrix-genetics company) in Antwerpen, Vlaams-Brabant en Limburg. Wij gingen ons licht opsteken bij Hyvar Select, dat via een recente depop-repop als eerste Belgische productielocatie voor fokmateriaal op het SPF-spoor zit. Een enthousiaste zaakvoerder Kris Lauwerysen geeft toelichting. DEPOP-REPOP EN SPF Voor alle duidelijkheid depop staat voor depopulation of het leegmaken van het bedrijf en repop staat voor repopulation of het herbevolken van een varkensbedrijf. SPF staat voor Specific Pathogen Free of vrij van specifieke ziektekiemen. In een SPF-bedrijf worden via gesofisticeerde installaties en procedures alle besmettingsmogelijkheden optimaal vermeden. Hyvar Select is gegroeid uit een bedrijf van de grootvader van Kris, die in de jaren vijftig van vorige eeuw een vooruitstrevend legkippenbedrijf uitbouwde. Vader Lauwerysen maakte er in 1976 een varkensbedrijf met subfokdieren van Hypor van en Kris begon in 1986 met de verkoop van Hypor fokgelten. In 1998 nam hij het bedrijf van vader over en maakte er een basisfokbedrijf van. Dit basisfokbedrijf werd dus recent op SPFniveau heropgestart. Alle instrumenten, kleine voorwerpen e.a. die het bedrijf binnen moeten, gaan eerst door de UV-kast om besmetting te voorkomen. GEZONDHEID AAN DE TOP VAN DE FOKKERIJ PIRAMIDE Het is de bedoeling om samen met een genetica meteen ook een zo hoog mogelijke gezondheid te leveren aan de klanten van Hyvar Select, die staan voor een zeugen en een klein miljoen varkens. Een maximale gezondheidsgraad aan de top van de fokkerijpiramide maakt het mogelijk om op elk niveau hoge gezondheid te bekomen, aldus Kris Lauwerysen. Meteen wilde hij aantonen dat, ook in een regio met grote concentratie varkens als Vlaanderen, SPF mogelijk is. Daartoe werd in september 2006 het bedrijf volledig ontruimd, gereinigd en omgebouwd voor SPF. Op 4 januari van 2007 werd het weer opgestart met dieren van de Hypor-SPF Nucleus Gratal, een bedrijf ideaal gelegen in de Spaanse Pyreneeën. Dit bedrijf is vrij van APP, Mycoplasma, Leptospyra pomona, PCRV, PRRSV, bijna alle Salmonellastammen, TGE, Brucella, Auj, KVP, Schurft, AR en Dysenterie en klinisch vrij van PIA. Hyvar Select voorzag zich dus van uitstekende genetica met een hoge gezondheidsstatus.

5 EEN HELE ONDERNEMING...MET RESULTATEN De depop-repop en de aanpassing van het fokkerijbedrijf aan de eisen van een SPF-bedrijf was een hele onderneming, zegt Kris Lauwerysen. Bij het leegmaken van het bedrijf konden we voor de noodzakelijke protocollen, van reinigen en ontsmetten tot insectenbestrijding, natuurlijk rekenen op de know-how van Hypor. Vervolgens moest de bio-security van het bedrijf opnieuw worden geëvalueerd, van de scheiding propere-vuile weg over aanplantingen rond het bedrijf, procedures voor de toegang van het personeel, leveranciers van sperma, voeder, enz. tot de mestafvoer en het transport van de dieren. En dit alles moet men blijven evalueren. In de lijn van de SPF-principes worden de dieren niet behandeld noch gevaccineerd tegen ziektes waar we vrij van zijn, aldus Kris Lauwerysen. We gaan echt wel tot het uiterste, zegt Kris. Als het hier niet lukt dan lukt het nergens. Na 11 maanden heeft men echter kunnen vaststellen dat men erin geslaagd is de gezondheidsstatus op het bedrijf te behouden. En de winst uit gezondheid is toch wel opvallend. Zo wordt 18% meer geboortegewicht per zeug gehaald en 11% minder voeder gebruikt. Dus meer vlees, minder voer en minder mest. We gaan meer gedetailleerd in op deze cijfers in de rubriek Meten is weten (blz. 6). OPTIMALISEREN GEZONDHEIDSSTATUS Hypor wil met zijn systeem bijdragen tot een hogere gezondheid bij de klant, en aantonen dat gezondheid economisch waardevol en dus rendabel is. Daarvoor is niet noodzakelijk depop-repop nodig maar wel het optimaliseren van de gezondheidsstatus met alle mogelijke middelen. Wij willen wel onze ervaringen terzake uitdragen en advies geven, zegt Kris Lauwerysen. Dat is dan ook één van de doelstellingen van het gemeenschappelijk project met Boehringer Ingelheim op de Agridagen te Geel. 5

6 Meten is weten RESULTATEN VAN EEN HOGE GEZONDHEIDSSTATUS Meten is weten betekent onder meer in het geval van PIA dat men de ziekte tijdig kan vaststellen door bloedonderzoek. Maar meten is weten geldt ook voor andere aspecten van het management, bijvoorbeeld de resultaten van een hoge gezondheidsstatus. Bij het SPF-fokbedrijf Hyvar Select (zie blz. 4) werden na 11 maanden hoge gezondheidsstatus, in november 2007 dus, de resultaten gemeten en die mogen er zijn. (rubriek) VERZAMELDE GEGEVENS Uiteraard was een continue screening hier essentieel om de gezondheidsstatus te bevestigen, maar meteen kwamen ook de economische voordelen naar voor. Het bedrijf draait in het 3-wekensysteem en alle zeven zeugengroepen hadden in november geworpen en waren gespeend, zegt bedrijfsleider Kris Lauwerysen. Het ging voor 100% om eersteworpszeugen, wat de objectiviteit van de gegevens waarborgt. De SPF-resultaten werden vergeleken met de resultaten van de eersteworpszeugen van Hyvar Select vóór de overgang naar SPF, vóór de depop dus. Zowel de kraamgegevens, de gewichtsontwikkeling van de biggen, het voederniveau als het medicatiegebruik werden gemeten. OPVALLENDE RESULTATEN Vóór de overschakeling naar SPF werden per 100 dekkingen 80,5 worpen geregistreerd, nadien 87,5 of 9% meer. Het aantal levende biggen steeg van 11,2 tot 12,7 (+13,4%) en het aantal dode biggen daalde van 1,02 tot 0,72 (-30%). Het gemiddeld geboortegewicht van de biggen was vóór de depop 1,38 kg, nadien 1,44 kg of 4% hoger. Het totaal levend worpgewicht per zeug bedroeg dus na de overschakeling 18,28 kg tegen 15,45 kg voordien, een stijging met liefst 18%. Na 25 dagen was het positieve verschil in totaal gewicht per worp al 27%. De vitaliteit van de biggen was verdubbeld. De stijging van het aantal biggen per worp die in de sector wordt gerealiseerd, gebeurt in het algemeen ten koste van het geboortegewicht. Hier gaan ze beide omhoog wat op zijn zachts gezegd opvallend is. Kengetallen: voederopname tijdens de dracht en gewichtsontwikkeling bij de biggen KENGETAL VOEROPNAME VAN DE GELT IN DE DRACHT VOOR DEPOP NA DEPOP ( SPF ) VOOR- DEEL NA REPOP (SPF ) 0-6 wk dracht 2.4 kg 2.4 kg geen 6-10 wk dracht 2.8 kg 2.4 kg - 16 % wk dracht 3.1 kg 2.6 kg - 19 % GEBOORTEGEWICHT PER BIG 1.38 kg / big (11.2 lev geb big/ worp) 1.44 kg / big ( 12.7 lev geb big / worp ) + 4 % Na 11 weken bedroeg het gemiddeld gewicht van de biggen vóór de depop 24,7 kg, met SPF 31,8 kg, een verbetering met 28,7%. De sterfte tussen spenen en 11 weken was gedaald tot één vierde van voorheen. Intussen werd vastgesteld dat de voederbehoefte tussen 6 en 10 weken na de invoering van SPF 16% lager en tussen 10 en 15 weken 19% lager lag, het medicatiegebruik lag 32% lager. Het economisch belang van deze resultaten behoeft geen verder betoog. WORPGEWICHT kg kg + 18 % SPEENGEWICHT/WORP kg kg + 27 % BIGGEWICHT OP 11WK kg kg + 28 %

7 Reportage te velde (rubriek) VACCINEREN WAAR NODIG Patrick Verhoeve leidt in Lichtervelde een gesloten varkensbedrijf met 400 zeugen, 300 opfokzeugen en vleesvarkens. Op het bedrijf wordt het 4-wekensysteem toegepast. De 36-jarige Patrick komt uit een landbouwersgezin uit Nazareth maar ging aanvankelijk uit werken, iets wat zijn vrouw nog altijd doet. Hij werd echter varkenshouder toen hij 10 jaar geleden aan de Ridderstraat in Lichtervelde als bedrijfsleider op het mestvarkensbedrijf De Vliekaert aan de slag ging. Hij bouwde het uit tot het voorbeeldbedrijf dat het nu is. Hoewel hij zo goed als alleen het varkensbedrijf runt, hebben we ook de bedrijfsdierenarts Patrick Rabaeys van Danis in onze reportage betrokken. We hadden dus met twee Patricks te maken, al kwam tussendoor ook één van de twee dochtertjes van Patrick Verhoeve assistentie verlenen. PROEF MET VACCINATIE We hadden inderdaad via bloedonderzoek PIA vastgesteld en zijn dan vorig jaar begonnen met de vaccinatie van biggen bij het spenen, zegt Patrick Verhoeve. Die proef is intussen afgelopen. Bij mestvarkens hebben we de ziekte nooit opgemerkt maar wel bij de opfokzeugen, voegt dr. Patrick Rabaeys daaraan toe. Dit leverde ongelijke en soms platte varkens op. Patrick Rabaeys denkt dat het fokmateriaal van kruisingen tussen verschillende rassen gevoeliger is voor PIA dan dat van basisrassen. NA DE VASTSTELLINGEN Het fokmateriaal wordt in het bedrijf dan ook preventief aangepakt met vaccinatie tegen PIA. Vleesvarkens daarentegen worden hier niet meer tegen PIA gevaccineerd. Met de vaccinatie van de fokgelten doen we verder, zegt Patrick Verhoeve, en de resultaten liegen er niet om. Op 100 kg krijgen we een opvallend goede uniformiteit, aldus nog Patrick Verhoeve. En dat hebben we dan ook kunnen vaststellen. 7

8 I Uitnodiging infoavond Veva i.s.m. Boehringer Ingelheim :: UITNODIGING INFOAVOND :: JA, DE VARKENSHOUDERIJ HEEFT TOEKOMST! Hoe verzeker ik te allen tijde een rendabel en gezond varkensbedrijf? :: INHOUDELIJK :: Veva organiseert in samenwerking met Boehringer Ingelheim 6 regionale infoavonden voor varkenshouders. Boehringer Ingelheim denkt mee met ondernemende varkenshouders en helpt varkenshouders meten om te weten. Deze infoavonden geven u een inzicht in economisch belangrijke parameters, aan de hand van voorbeelden en praktische tips welke u eenvoudig kan toepassen in uw dagelijkse bedrijfsvoering. Want de hamvraag die elke varkenshouder bezig houdt, is: Hoe verzeker ik te allen tijde een rendabel en gezond varkensbedrijf? :: PROGRAMMA :: 20u00: Start infoavond spreker: ir. Peggy De Backer, PIC Manager Boehringer Ingelheim 21u30: Receptie IK SCHRIJF ME IN VOOR DE INFOAVOND: MAANDAG 4 FEBRUARI - Langemark - Markt 32 - zaal Munchenhof DINSDAG 5 FEBRUARI - Aalter Vaartlaan 42 - zaal Ten Dauwe MAANDAG 11 FEBRUARI - Sint-Niklaas - Weverstraat 23 - Biotechnisch Instituut DINSDAG 12 FEBRUARI - Roeselare - Ardooisesteenweg zaal Rolarius WOENSDAG 13 FEBRUARI - Meeuwen-Gruitrode - Royerplein 1 - CC Gruitrode DONDERDAG 14 FEBRUARI - Merksplas - Hoekeinde 28 - zaal Herthoeve NAAM EN VOORNAAM: STRAAT EN HUISNUMMER: POSTCODE EN PLAATS: AANTAL PERSONEN: FAX UW INSCHRIJVINGSKAART NAAR 09/ OF NAAR ISABELLE.DEGEZELLE@VEVA.BE Organisatie van: In samenwerking met: SCS Boehringer Ingelheim Comm.V. Arianelaan Brussel info? Kristine Van der Meirsch Tel: of mail: vetmedica@bru.boehringer-ingelheim.com V.U. : A. Brys