Aanpak van BPS: over de toekomst van psychotherapie begrepen vanuit de Nieuwe GGZ beweging. Philippe Delespaul. 2de studiedag DGT Vlaanderen

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Aanpak van BPS: over de toekomst van psychotherapie begrepen vanuit de Nieuwe GGZ beweging. Philippe Delespaul. 2de studiedag DGT Vlaanderen"

Transcriptie

1 Aanpak van BPS: over de toekomst van psychotherapie begrepen vanuit de Nieuwe GGZ beweging Philippe Delespaul 2de studiedag DGT Vlaanderen Kortenberg, 15 februari 2019

2 translational research

3 over ziekte over zorg over didactiek

4 over ziekte over zorg over didactiek

5 van Os, J., Guloksuz, S., Vijn, T. W., Hafkenscheid, A., & Delespaul, P. A. E. G. (2019). The diagnosis evidencebased symptom-reduction model as organizing principle for mental health care: Time for change? World Psychiatry, 18,

6 wat is psychisch lijden (ook BPS)? wat weten we en wat weten we niet, misschien nooit psychische nood is geen identiteit (DSM: ik ben ) maar een kwetsbaarheid deze kwetsbaarheid is verspreid aanwezig in de bevolking en kan af en toe een probleem vormen (ik heb (nu) last, moeite...) een gevolg van hetgeen ik (in mijn leefomgeving) meemaak /meegemaakt heb stress ervaren en erdoor ondersteboven zijn, is normaal echte hulp betekent vergroten van weerbaarheid en autonomie (ziekte (in de psychiatrie) is een metafoor voor mededogen )

7 om over na te denken (over ons vak, over psychotherapie)

8 Adolphe Quetelet ( ) l homme moyen n existe pas wat best werkt bij de gemiddelde patiënt is misschien voor geen enkele specifieke patiënt de beste keuze

9 een interventie die vandaag onvoldoende effect heeft kan misschien morgen wel werken bij dezelfde persoon

10 elke actie geeft reactie opgedrongen verandering (ook welbedoelde evidentie) = contraproductief

11 kwetsbaarheid-stress gevolgen (primaire heuristiek) incidentie hoge vulnerabiliteit lage vulnerabiliteit prevalentie leeftijd

12 diagnostiseren is niet waardevrij (meten verandert het fenomeen) gevaar: iatrogene afhankelijkheid

13 de mythe van de maakbare mens

14

15 (positieve) gezondheid (weerbaarheid)

16 gezondheid is het vermogen om je aan te passen, en regie te voeren, in het licht van fysieke, emotionele en sociale uitdagingen van het leven (positieve gezondheid: Huber e.a., 2011) somatische gezondheid positieve gezondheid geestelijke gezondheid herstel/weerbaarheid

17 INTERMEZZO waarom is psychische kwetsbaarheid zo moeilijk te beïnvloeden? lifestyle somatische gezondheid geestelijke gezondheid mental health preventie / gedrag

18 model voor (positieve) gezondheid

19 participatie zorg systeem maatschappij individuen & elkaar

20 Optimized Treatment wat is relevant voor de zorg?

21 efficiëntiedrang: stepped care 1ste lijn (HA) 2de lijn (basis) overconsumptie 3de lijn (spec.) evidentie: vulnerabiliteit vraagt een procesmatige zorg naar weerbaarheid misplaced concreteness: maakbaarheid (NU)

22 efficiëntiedrang: serial care curatieve participatie (pers.) herstel evidentie: uitbehandeld =verwaarloosd functioneel en persoonlijk herstel realiseert cure doelen misplaced concreteness: snelle oplossing werk vaak (genoeg)

23 een `doelgroep` (casus) 19% 14% 6% 7% 15% 39% verslaafd getraumatiseerd schulden werkeloos woedeuitbarstingen psychotisch

24 triage

25 specialistische verwijzing (efficiëntie van zorgpaden?) psychotisch eenzaam 14% verstandelijk beperkt 19% psychose 39% JUSTITIE depressie eenzaam MDO overleg? werkeloos specifieke verwijzing schulden 6% verslaving 7% depressie 15% woedeuitbarsting verstandelijk beperkt

26 diverse specialisten zijn nodig rond de patiënt en de familie

27 modern therapeutische werk

28 better assessments to optimize care

29 dry swimming

30

31 And that, in simple terms, is how you improve the traffic flow at the crossroad.

32 the search for the optimal algorithm is substituted by dynamic optimization

33 therapeutic optimization when algorithms fail: personalized medicine is an iterative process data decision data decision data Delespaul, 1981

34 innovatieve GGZ

35 7x24 uurs impact GGZ interventies met 7x24 uur impact optimaal-gedoseerde medicatie (voor responders) gegeneraliseerde vaardigheden aangeleerd in de psychotherapie vaardigheden, geleerd in de therapie zijn onvoldoende (ontspannen, niet paniekeren, irrationele gedachten onder controle houden, ) proof of the pudding is in the eating nl. referentie: dagelijks leven

36 innovatie die ertoe doet!!! (minder focus op de oplossing, maar op het doel) waarom is er geen potlood-health maar wel ehealth?????

37 innovatie die ertoe doet!!! (op zoek naar een (psychosociale) zorg met meer impact) ambitie: de kloof overbruggen tussen therapie en dagelijks leven (een significant betere therapie) een therapeut in de broekzak (steeds beschikbaar ) verbeteren van de autonomie (niet de afhankelijkheid) van subjecten ehealth: oplossing voor de resource problemen van de GGZ (=klassieke therapie) mhealth: innovatieve zorg op het moment en in omstandigheden die ertoe doen iets waar we steeds naar op zoek waren, maar niet konden realiseren (teveel logistieke uitdagingen, voor mobiele computers bestonden)

38 trigger voor herstel depressief trigger voor kwetsbaarheid normaal tijd devries (1997) Recontextualizing Psychiatry

39 de andere 23(/24) uren; de andere 6(/7) dagen

40 the film of life reconstructie vd film van het dagelijkse leven 10 x 2 min (max) /dag

41 Psymate

42 jaimie

43

44

45

46

47 de Nieuwe GGZ

de Nieuwe GGZ: (na)denken over (psychose)zorg

de Nieuwe GGZ: (na)denken over (psychose)zorg de Nieuwe GGZ: (na)denken over (psychose)zorg Philippe Delespaul GEPS: Zorgcontinuïteit Veerkracht in de Psychosezorg Gent, 13 oktober 2017 ZORG DE NIEUWE GGZ ze is wij (over inclusie en exclusie) 95+%

Nadere informatie

Netwerken zijn (terug) hot! Revival van het systeemdenken in de (Nieuwe) GGZ.

Netwerken zijn (terug) hot! Revival van het systeemdenken in de (Nieuwe) GGZ. Netwerken zijn (terug) hot! Revival van het systeemdenken in de (Nieuwe) GGZ. Philippe Delespaul NVRG Congres Power to the System, Haarlem, 21 september 2018 omgaan met prevalentie (1/4 regel) 76% dit

Nadere informatie

Hoe worden we collega s? over de Nieuwe GGZ

Hoe worden we collega s? over de Nieuwe GGZ Hoe worden we collega s? over de Nieuwe GGZ Philippe Delespaul Psychische problemen en ouderschap Samenwerken in het belang van ouders en kind Antropia, Driebergen-Zeist 8 maart 2018 de Nieuwe GGZ(.nl/.be/.eu)

Nadere informatie

een Nederlands voorstel: de Nieuwe GGZ integrale GGZ in de wijk

een Nederlands voorstel: de Nieuwe GGZ integrale GGZ in de wijk een Nederlands voorstel: de Nieuwe GGZ integrale GGZ in de wijk Philippe Delespaul Workshop: Hervormen van de geestelijke gezondheidszorg in Vlaanderen/België Welke kant kan/ moet het uit? 9e Vlaams Geestelijke

Nadere informatie

zorgzaam voor elkaar

zorgzaam voor elkaar zorgzaam voor elkaar wat kunnen we voor u doen? outreach in de Nieuwe GGZ Philippe Delespaul Outreaching in Antwerpen: zorgzaam over grenzen Elzenveld -- Antwerpen, 16 november 2017 GGZ in enkele cijfers

Nadere informatie

gepersonaliseerde diagnostiek en monitoring

gepersonaliseerde diagnostiek en monitoring gepersonaliseerde diagnostiek en monitoring (en over onze actuele en toekomstige rol als psychologen) Philippe Delespaul Jubileum Congres 5 jaar NVGzP 20 jaar GZ psycholoog De Eenhoorn - Amersfoort, 18

Nadere informatie

de Nieuwe GGZ: noodzakelijke vragen voor (jeugd)zorg

de Nieuwe GGZ: noodzakelijke vragen voor (jeugd)zorg de Nieuwe GGZ: noodzakelijke vragen voor (jeugd)zorg Philippe Delespaul Symposium: Psychische Gezondheid in Context Opvoedpoli/Pakhuis de Zwijger, Amsterdam, 10 oktober 2017 disclaimer ik heb niet de waarheid

Nadere informatie

Philippe Delespaul Netwerk GGZ Noord-West-Vlaanderen CC De Brouckere Torhout, 12 januari 2018

Philippe Delespaul Netwerk GGZ Noord-West-Vlaanderen CC De Brouckere Torhout, 12 januari 2018 NETWERKEVENT: Naar een wijkgerichte GGZ? inspiratie uit de Nieuwe GGZ Philippe Delespaul Netwerk GGZ Noord-West-Vlaanderen CC De Brouckere Torhout, 12 januari 2018 GGZ in enkele cijfers (wat iedereen zou

Nadere informatie

van wetenschap naar wijk de Nieuwe GGZ

van wetenschap naar wijk de Nieuwe GGZ van wetenschap naar wijk de Nieuwe GGZ Philippe Delespaul Studiedag Van wijk tot Wetenschap Utrecht, 24 november 2016 Kaders ze is wij (over inclusie en exclusie) 24+% jaar-prevalentie 6+% zorg-prevalentie

Nadere informatie

Van DSM naar contextuele psychopathologie en gepersonaliseerde behandelingen (waarin en waar de patiënt wil slagen)

Van DSM naar contextuele psychopathologie en gepersonaliseerde behandelingen (waarin en waar de patiënt wil slagen) Van DSM naar contextuele psychopathologie en gepersonaliseerde behandelingen (waarin en waar de patiënt wil slagen) Philippe Delespaul Inez Myin-Germeys School for Mental Health & Neuroscience Psychiatrische

Nadere informatie

PsychoseNet: ehealth meets mhealth. Wat is PsychoseNet(1.0)? Schizofrenie Schizoaffectief Schizofreniform Schizotypy Schizoid

PsychoseNet: ehealth meets mhealth. Wat is PsychoseNet(1.0)? Schizofrenie Schizoaffectief Schizofreniform Schizotypy Schizoid PsychoseNet: I ehealth meets mhealth Utrecht, 23-9-2014 We revealed a dysfunctional system that does not deliver the quality of treatment needed for recovery. Is this tolerable in the 21st century? Wat

Nadere informatie

POH-GGZ, Jim van Os

POH-GGZ, Jim van Os Het nut van specialisatie? POH-GGZ, 02-02-2017 Jim van Os Nee het is depressie..ander zorgpad Nee het is psychose..ander zorgpad Nee het is verslaving.ander zorgpad Nee het is persoonlijkheid.ander zorgpad

Nadere informatie

De Nieuwe GGZ Ook in Twente? Philippe Delespaul Michael Milo Jim van Os Wilma Boevink Frank Schalken 28 januari 2016

De Nieuwe GGZ Ook in Twente? Philippe Delespaul Michael Milo Jim van Os Wilma Boevink Frank Schalken 28 januari 2016 De Nieuwe GGZ Ook in Twente? Philippe Delespaul Michael Milo Jim van Os Wilma Boevink Frank Schalken 28 januari 2016 Nieuwe GGZ kleinschalige professionaliteit in de wijk (en de rol van de huisarts/poh)

Nadere informatie

Routine Outcome Measurement in de psychiatrie: een voorbeeldcasus met vele leermomenten. Philippe Delespaul Rotterdam, NVTAG, 26 November 2015

Routine Outcome Measurement in de psychiatrie: een voorbeeldcasus met vele leermomenten. Philippe Delespaul Rotterdam, NVTAG, 26 November 2015 Routine Outcome Measurement in de psychiatrie: een voorbeeldcasus met vele leermomenten Philippe Delespaul Rotterdam, NVTAG, 26 November 2015 disclaimer Ik ben een getraumatiseerde ROMmer. Ik ben betrokken

Nadere informatie

25% DSM5 & Zorgvraagzwaarte. 3.5% in ggz. Creëer markt 3.5% 20.5% 3.5% Explosie in ggz. 2004: Wachtlijstenproblematiek. 2004: Wachtlijstenproblematiek

25% DSM5 & Zorgvraagzwaarte. 3.5% in ggz. Creëer markt 3.5% 20.5% 3.5% Explosie in ggz. 2004: Wachtlijstenproblematiek. 2004: Wachtlijstenproblematiek Systeemwereld van de zorg DSM & I Zorgvraagzwaarte NVGZP, --0 Risicomanagement Belangenbehartiging Organisatie GGZ Professionele taal / concepten Zorgbehoeften patiënt 00: Wachtlijstenproblematiek Gezondheid:

Nadere informatie

Blauwdruk voor EPA Zorg (in de wijk)

Blauwdruk voor EPA Zorg (in de wijk) Blauwdruk voor EPA Zorg (in de wijk) Philippe Delespaul F-ACT Congres Netwerken werkt Apeldoorn 18 september 2013 GGZ taakstelling in cijfers (Nemesis) 6+% Schetsontwerp GGZ agenda maatschappelijk geïntegreerd

Nadere informatie

Philippe Delespaul Hoogleraar zorginnovatie

Philippe Delespaul Hoogleraar zorginnovatie Vereniging Het Wooninitiatief Robuust organiseren! van beschermd wonen! onder de Wmo 2015 De uitdaging! waar wij voor staan Prof. Dr. Philippe Delespaul! Philippe Delespaul Hoogleraar zorginnovatie Hoogleraar

Nadere informatie

de Nieuwe GGZ beweging (ook in België?)

de Nieuwe GGZ beweging (ook in België?) de Nieuwe GGZ beweging (ook in België?) Philippe Delespaul (Wilma Boevink, Michael Milo, Frank Schalken, Jim van Os) Open Minds Congres Brussel 26 mei 2016 GGZ prevalentie in cijfers (bron: Nemesis/NL)

Nadere informatie

Philippe Delespaul St.Hiëronymus St.-Niklaas 12 november 2015

Philippe Delespaul St.Hiëronymus St.-Niklaas 12 november 2015 Herstelgerichte Zorg Philippe Delespaul St.Hiëronymus St.-Niklaas 12 november 2015 aan herstel werken, dat doen we toch allemaal (al)? over waarom herstel-gericht denken echt anders is en ons dwingt naar

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting

Nederlandse samenvatting Addendum A 173 Nederlandse samenvatting Het doel van het onderzoek beschreven in dit proefschrift was om de rol van twee belangrijke risicofactoren voor psychotische stoornissen te onderzoeken in de Ultra

Nadere informatie

Zelfmonitoring van positief affect bij depressie

Zelfmonitoring van positief affect bij depressie Zelfmonitoring van positief affect bij depressie Claudia Simons CJP.simons@ggze.nl Zelfmonitoring bij depressie Emotionele veerkracht Eigen regie Empowerment Helping patients help themselves, Wichers e.a.

Nadere informatie

Naar een betere geestelijke gezondheidszorg. door de realisatie van zorgcircuits en netwerken

Naar een betere geestelijke gezondheidszorg. door de realisatie van zorgcircuits en netwerken Naar een betere geestelijke gezondheidszorg door de realisatie van zorgcircuits en netwerken vermaatschappelijking en wonen. 7/06/2019 Vermaatschappelijking van de geestelijke gezondheidszorg There is

Nadere informatie

Landelijke dag VMDB 18 maart Ontwikkelen en implementeren van Zorgstandaarden

Landelijke dag VMDB 18 maart Ontwikkelen en implementeren van Zorgstandaarden Landelijke dag VMDB 18 maart 2017 Ontwikkelen en implementeren van Zorgstandaarden Bestuurlijk akkoord Netwerk Kwaliteitsontwikkeling Het Netwerk Het netwerk is een samenwerkingsverband waarin partijen

Nadere informatie

Psychische Kwetsbaarheid

Psychische Kwetsbaarheid We have been here before.. Psychische Kwetsbaarheid I Almelo, 20-05-2015 Olde Rikkert, Verbeek, Verhey & De Vugt, NRC 2012 Het Alzheimer Verhaal Medische definitie gezondheid WHO De therapie van Chopra

Nadere informatie

hulp daar waar het mis gaat

hulp daar waar het mis gaat hulp daar waar het mis gaat de nieuwe GGZ neemt positie in de betekenisvolle omgeving van de wijk Philippe Delespaul GOEDE GGZ! HERSTEL VAN DE MENSELIJKE MAAT Utrecht 17 maart 2016 verwondering (Jim van

Nadere informatie

Wat is psychisch lijden? Eindhoven, 7 Oktober 2016

Wat is psychisch lijden? Eindhoven, 7 Oktober 2016 Wat is psychisch lijden? Eindhoven, 7 Oktober 2016 Kijken vanuit verwondering Verwondering van epidemioloog: Kwetsbaarheid normaal Angst Depressie Verslaving Psychose 40% lifetime experience Wederkerigheid

Nadere informatie

Wat is depressie? Oorzaak, omvang, gevolg

Wat is depressie? Oorzaak, omvang, gevolg Wat is depressie? Oorzaak, omvang, gevolg Prof. Dr. Brenda Penninx Vakgroep psychiatrie / GGZ ingeest Neuroscience Campus Amsterdam Mental Health EMGO+ Institute for Health and Care Research b.penninx@vumc.nl

Nadere informatie

Herstel van een persoonlijke crisis in een wereld van richtlijnen I rond diagnoserecept-rom: goede weg?

Herstel van een persoonlijke crisis in een wereld van richtlijnen I rond diagnoserecept-rom: goede weg? Herstel van een persoonlijke crisis in een wereld van richtlijnen I rond diagnoserecept-rom: zitten we op de goede weg? Herstelbeweging.De essentie van herstel is de psychiatrische diagnose te boven komen..

Nadere informatie

Positioneren van de SPV

Positioneren van de SPV Regiobijeenkomst SPV-en Friesland 27 november 2014 Positioneren van de SPV Gerard Lohuis Historie van SPV Eind jaren 60 vorige eeuw - Opnamebekorten - Opname voorkomen - Professional die in de thuissituatie

Nadere informatie

Cannabis. Van frequent naar afhankelijk gebruik

Cannabis. Van frequent naar afhankelijk gebruik Improving Mental Health by Sharing Knowledge Cannabis Van frequent naar afhankelijk gebruik CanDepgroep Peggy van der Pol Margriet van Laar Ron de Graaf Nienke Liebregts Wim van den Brink Dirk Korf Frequent

Nadere informatie

Cognitieve gedragstherapie in en voor de Basis GGz

Cognitieve gedragstherapie in en voor de Basis GGz Cognitieve gedragstherapie in en voor de Basis GGz Mark van der Gaag PhD Hoogleraar Klinische Psychologie, Vrije Universiteit Amsterdam Hoofd Psychose Onderzoek, Parnassia, Den Haag 1 Wat is gedragstherapie

Nadere informatie

De beste zorg voor psychische en verslavingsproblemen

De beste zorg voor psychische en verslavingsproblemen De beste zorg voor psychische en verslavingsproblemen 3 Parnassia Groep is specialist in geestelijke gezondheid Psychische klachten, een psychische stoornis of ziekte: ze kunnen iedereen treffen en ernstig

Nadere informatie

Informatieavond Bipolaire stoornis. Bart van den Bergh, verpleegkundig specialist GGz Ronald Vonk, psychiater

Informatieavond Bipolaire stoornis. Bart van den Bergh, verpleegkundig specialist GGz Ronald Vonk, psychiater Informatieavond Bart van den Bergh, verpleegkundig specialist GGz Ronald Vonk, psychiater Bipolaire Stoornis Bipolaire Stoornis = Manisch Depressieve Stoornis (MDS) Algemeen Ziekteverschijnselen Beloop

Nadere informatie

Otto Dellemann,

Otto Dellemann, Otto Dellemann,15-4-2016 twee tendensen: - t probleem zit aan de binnenkant, is biologisch - aanbod moet overzichtelijker en toetsbaar zijn risico: te sterke nadruk op biologisch/ neuro-wetenschappelijk

Nadere informatie

Innovaties voor Amsterdammers met GGZ problematiek. Prof.dr. J.H. Smit jh.smit@ggzingeest

Innovaties voor Amsterdammers met GGZ problematiek. Prof.dr. J.H. Smit jh.smit@ggzingeest Innovaties voor Amsterdammers met GGZ problematiek Prof.dr. J.H. Smit jh.smit@ggzingeest Directeur Onderzoek & Innovatie GGZ Ingeest Afdeling Psychiatrie Vumc Psychiatrie in getallen: wereldwijd in 2010

Nadere informatie

Het discours van zelfmanagement

Het discours van zelfmanagement Het discours van zelfmanagement Reactie op Andries Baart COS symposium 29-09-17 d.strijbos@dimence.nl Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Geen / Zie hieronder Voor bijeenkomst

Nadere informatie

Weerbaarheid tegen stigmatisering bij mensen met psychose

Weerbaarheid tegen stigmatisering bij mensen met psychose Weerbaarheid tegen stigmatisering bij mensen met psychose Catherine van Zelst Afdeling Psychiatrie en Psychologie, Universiteit Maastricht Masterclass Netwerk Vroege Psychose 6 februari 2015 Disclosure

Nadere informatie

Welkom. Introductie GGZ Delfland Iris Bandhoe en Ron Sponselee Raad van Bestuur

Welkom. Introductie GGZ Delfland Iris Bandhoe en Ron Sponselee Raad van Bestuur Welkom Introductie GGZ Delfland Iris Bandhoe en Ron Sponselee Raad van Bestuur Historie GGZ Delfland HJorLocatie GGZ Delfland Tekstvak 3 Jorisweg in vogelvlucht 4 DE RIDDERmeerjarenbeleid i Een nieuwe

Nadere informatie

Complexiteit vraagt maatwerk. Henk Mathijssen 12 oktober 2017

Complexiteit vraagt maatwerk. Henk Mathijssen 12 oktober 2017 Complexiteit vraagt maatwerk Henk Mathijssen 12 oktober 2017 Welkom Deze foto van Onbekende auteur is gelicentieerd onder CC BY-NC-SA Deze foto van Onbekende auteur is gelicentieerd onder CC BY-SA Arnoud

Nadere informatie

Congres kwaliteit en bekostiging langdurige zorg

Congres kwaliteit en bekostiging langdurige zorg Congres kwaliteit en bekostiging langdurige zorg 15 maart 2018 Elsbeth de Ruijter Generieke module EPA Verschillen? Ambulant Financiering GGz overwegend ZVW Geen verantwoordingsinstrument Meer specifieke

Nadere informatie

Specialisten Samen in de Wijk GGZ Noord-Holland-Noord

Specialisten Samen in de Wijk GGZ Noord-Holland-Noord Specialisten Samen in de Wijk GGZ Noord-Holland-Noord ZO doen wij dat! V&VN-SPV Studiedag Donderdag 16 november 2017 Marijke van der Putten, Psychiater en lid van de RvB van GGZ NHN Wij zijn daar waar

Nadere informatie

Functionele diagnostiek bij langdurige eetstoornissen

Functionele diagnostiek bij langdurige eetstoornissen Functionele diagnostiek bij langdurige eetstoornissen OP BASIS VAN ICF MARIETA VERHOEVEN VERPLEEGKUNDIG SPECIALIST I.O. COGNITIEF GEDRAGSTHERAPEUTISCH WERKER VGCT Ernstige en langdurige eetstoornis Definitie

Nadere informatie

Ouderschap strategieën van vaders en moeders met een psychische ziekte.

Ouderschap strategieën van vaders en moeders met een psychische ziekte. Bespreking artikel Ouderschap strategieën van vaders en moeders met een psychische ziekte. Auteurs: P.C. Van der Ende, MSc, J.T. van Busschbach, phd, J. Nicholson, phd, E.L.Korevaar, phd & J.van Weeghel,

Nadere informatie

De palliatieve benadering als alternatief voor therapeutische verbetenheid? Dr. An Haekens P.K. Broeders Alexianen Tienen

De palliatieve benadering als alternatief voor therapeutische verbetenheid? Dr. An Haekens P.K. Broeders Alexianen Tienen De palliatieve benadering als alternatief voor therapeutische verbetenheid? Dr. An Haekens P.K. Broeders Alexianen Tienen Casus : terechte vragen!! Psychiatrie vandaag Vooruitgangsdenken Toename van diagnostische

Nadere informatie

Angst Stemming Psychose Persoonlijkheid Gebruik middelen Rest

Angst Stemming Psychose Persoonlijkheid Gebruik middelen Rest Ad Kaasenbrood, psychiater/psychotherapeut Congres Een te gekke wijk, Bunnik, 8 November 2017 Psychiatrische ziekten Komen vaak voor Zijn ernstig Zijn duur Zijn complex Verhouden zich tot geestelijke gezondheid,

Nadere informatie

Inleiding 11. 1 Sociale psychiatrie 19 Ivonne van der Padt. 2 Elementen van een sociaal- psychiatrische methodiek 45 Ben Venneman

Inleiding 11. 1 Sociale psychiatrie 19 Ivonne van der Padt. 2 Elementen van een sociaal- psychiatrische methodiek 45 Ben Venneman Inhoud Inleiding 11 1 Sociale psychiatrie 19 Ivonne van der Padt 1.1 Inleiding 19 1.2 Stand houden ondanks golfbewegingen 19 1.3 Uitgangspunten van de sociale psychiatrie 24 1.4 Sociale psychiatrie in

Nadere informatie

Workshop 3: Ouderenzorg

Workshop 3: Ouderenzorg Workshop 3: Ouderenzorg Inhoud Vergrijzing Trends Kwetsbaarheid Ouderengezondheidsbeleid Oplossingsrichtingen en stellingen Vergrijzing Vergrijzing Bron: CBS en PBL/CBS regionale bevolkings- en huishoudensprognose

Nadere informatie

Stepped care, zelfmanagement en e-health bij het herstel na kanker: van hype naar trend

Stepped care, zelfmanagement en e-health bij het herstel na kanker: van hype naar trend Stepped care, zelfmanagement en e-health bij het herstel na kanker: van hype naar trend Prof dr Irma Verdonck-de Leeuw psycholoog, logopedist, taalkundige VU medisch centrum Cancer Center Amsterdam Vrije

Nadere informatie

KWALITEITSONTWIKKELING GGZ

KWALITEITSONTWIKKELING GGZ KWALITEITSONTWIKKELING GGZ Kwalitatief goede zorg tegen aanvaardbare kosten Door Sebastiaan Baan Korte uitleg animatie: https://youtu.be/dl6n5hix2d Y 2 NETWERK KWALITEITSONTWIKKELING GGZ Landelijk Platform

Nadere informatie

Mental Health First Aid Eerste hulp bij psychische problemen

Mental Health First Aid Eerste hulp bij psychische problemen Mental Health First Aid Eerste hulp bij psychische problemen Catherine van Zelst Nicole van Erp Trimboscongres Een te gekke wijk 8 november 2017 Inhoud workshop Wat is MHFA? Het belang van MHFA Onderzoek

Nadere informatie

De inrichting van wijkgerichte zorg in een innovatieve GGZ

De inrichting van wijkgerichte zorg in een innovatieve GGZ Workshop De inrichting van wijkgerichte zorg in een innovatieve GGZ Philippe Delespaul FACT Couleur Locale: Op weg naar een regionaal model in de GGZ Evoluon Eindhoven, 28 maart 2013 GGZ gemeente 1ste

Nadere informatie

SaMenvatting (SUMMARy IN DUTCH)

SaMenvatting (SUMMARy IN DUTCH) Samenvatting (summary in Dutch) Samenvatting In hoofdstuk 1 wordt de algemene introductie van dit proefschrift beschreven. De nadruk in dit proefschrift lag op patiënten met hoofd-halskanker (HHK) en

Nadere informatie

Goede GGZ! The important thing in science is not so much to obtain new facts as to discover new ways of thinking about them.

Goede GGZ! The important thing in science is not so much to obtain new facts as to discover new ways of thinking about them. De GGZ Agenda Goede GGZ! 17-3-2016 Jim van Os GGZ Agenda, 2016 Innovatie = Een verse blik Wel of Geen Elephant in the Room? The important thing in science is not so much to obtain new facts as to discover

Nadere informatie

Durf te kiezen. Fydee Eindejaarscongres Geert van t Hullenaar Rughuis Kennis Academy

Durf te kiezen. Fydee Eindejaarscongres Geert van t Hullenaar Rughuis Kennis Academy Durf te kiezen Fydee Eindejaarscongres Geert van t Hullenaar Rughuis Kennis Academy Het Rughuis Ernstige chronische bekken-, rug-, en nekpijn Specialistische tweedelijns GGZ instelling 5 locaties State

Nadere informatie

Vermaatschappelijking van de zorg: artikel 107 in cijfers

Vermaatschappelijking van de zorg: artikel 107 in cijfers Vermaatschappelijking van de zorg: artikel 107 in cijfers Overzicht Situering onderzoek Voorstelling vragenlijsten Resultaten Samenstelling doelgroep: leeftijd en geslacht Frequentie symptomatologie Evolutie

Nadere informatie

Electronisch affect monitoren met feedback-interventie in de behandeling van depressie: een randomized controlled trial

Electronisch affect monitoren met feedback-interventie in de behandeling van depressie: een randomized controlled trial Electronisch affect monitoren met feedback-interventie in de behandeling van depressie: een randomized controlled trial Ingrid Kramer ima.kramer@ggze.nl Van onderzoek naar de klinische praktijk PsyMate

Nadere informatie

De Sociale plattegrond

De Sociale plattegrond De Sociale plattegrond Sector: Geestelijke Gezondheidszorg (ambulant en thuis) Spreker: Kurt Lievens (PopovGGZ) Missie De geestelijke gezondheidszorg (GGZ) biedt behandeling en begeleiding aan mensen met

Nadere informatie

POSITIEVE PSYCHOLOGIE IN DE GGZ: STATE OF THE ART EN NIEUWE UITDAGINGEN

POSITIEVE PSYCHOLOGIE IN DE GGZ: STATE OF THE ART EN NIEUWE UITDAGINGEN Centre for Well-being and ehealth Research POSITIEVE PSYCHOLOGIE IN DE GGZ: STATE OF THE ART EN NIEUWE UITDAGINGEN Gerben Westerhof 09/11/2017 1 NAAR EEN DUURZAME GEESTELIJKE GEZONDHEID Bouwstenen Het

Nadere informatie

VCgP Tussen de Regels en Buiten de Lijntjes

VCgP Tussen de Regels en Buiten de Lijntjes Impact van de Zorgcontext VCgP Tussen de Regels en Buiten de Lijntjes Jim van Os, Universiteit Maastricht Nienke van Sambeek, Evelien Tonkens & Christian Bröer, 2011 Moderatoren onder verandering Analyse

Nadere informatie

GGZ aanpak huiselijk geweld

GGZ aanpak huiselijk geweld GGZ aanpak huiselijk geweld Wat is er nodig en wat helpt Jeannette van Borren Mei 2011 Film moeder en zoon van Putten Voorkomen van problemen is beter en goedkoper dan genezen Preventieve GGZ interventies

Nadere informatie

Oude wijn en nieuwe zaken

Oude wijn en nieuwe zaken Oude wijn en nieuwe zaken Frans Hoogwegt Klinisch psycholoog-psychotherapeut Vakgroep Medische Psychologie Máxima Medisch Centrum 27 juni 2019 Chronische stress angst onzekerheid onveiligheid afweer coping

Nadere informatie

8-1-2015. De therapeutische relatie,cognitieve stoornissen en recovery: Wat moet de professional daar nu mee?

8-1-2015. De therapeutische relatie,cognitieve stoornissen en recovery: Wat moet de professional daar nu mee? De therapeutische relatie,cognitieve stoornissen en recovery: Wat moet de professional daar nu mee? Best beschikbare evidentie voor nut therapeutische relatie? Prof. Dr. C.A.J. de Jong: NISPA (Addiction

Nadere informatie

10 jaar Phamous: the best is yet to come. Richard Bruggeman Afdeling psychosen UCP Rob Giel Onderzoek centrum

10 jaar Phamous: the best is yet to come. Richard Bruggeman Afdeling psychosen UCP Rob Giel Onderzoek centrum 10 jaar Phamous: the best is yet to come Richard Bruggeman Afdeling psychosen UCP Rob Giel Onderzoek centrum Deelnemende instellingen UCP - UMCG Lentis GGZ Friesland GGZ Drenthe Dimence Mediant Deelnemende

Nadere informatie

De overgang van stepped care naar personalized care bij de combinatie van lichamelijke en psychische klachten

De overgang van stepped care naar personalized care bij de combinatie van lichamelijke en psychische klachten De overgang van stepped care naar personalized care bij de combinatie van lichamelijke en psychische klachten Dr. Jonna van Eck van der Sluijs Psychiater en senior onderzoeker Symposium Personalized medicine:

Nadere informatie

HERSTELLEN KAN JE ZELF Hoopvol leven met een psychische kwetsbaarheid

HERSTELLEN KAN JE ZELF Hoopvol leven met een psychische kwetsbaarheid HERSTELLEN KAN JE ZELF Hoopvol leven met een psychische kwetsbaarheid Prof. dr. Chantal Van Audenhove Dr. Joke Vanderhaegen KU Leuven, LUCAS, Centrum voor zorgonderzoek en consultancy Gent, 18 november

Nadere informatie

Ypsilon Dag. Jim van Os. Explosie aan ggz. Kostenreductie: Jacht op DSM-diagnosen. 2004 3.5% 2.4 miljard. 2010 7.0% 6.0 miljard 28-6-2014

Ypsilon Dag. Jim van Os. Explosie aan ggz. Kostenreductie: Jacht op DSM-diagnosen. 2004 3.5% 2.4 miljard. 2010 7.0% 6.0 miljard 28-6-2014 Systeemwereld van de zorg Ypsilon Dag I Jim van Os 28-6-2014 Belangenbehartiging Risico verzekeraar Organisatie GGZ Professionele taal / concepten Zorgbehoeften patiënt Explosie aan ggz Kostenreductie:

Nadere informatie

transistiepsychiatrie Dr. R. Klaassen Kinder- en jeugdpsychiater Bascule Projectleider headspace

transistiepsychiatrie Dr. R. Klaassen Kinder- en jeugdpsychiater Bascule Projectleider headspace transistiepsychiatrie Dr. R. Klaassen Kinder- en jeugdpsychiater Bascule r.klaassen@debascule.com Projectleider headspace transitiepsychiatrie -> psychiatrie Transitional Psychiatry Child & Adolescent

Nadere informatie

BELEVING. Is beleving van nierziekte en behandeling te beïnvloeden? Disclosure. Beleving en beinvloeding. Ziekte- en behandelpercepties

BELEVING. Is beleving van nierziekte en behandeling te beïnvloeden? Disclosure. Beleving en beinvloeding. Ziekte- en behandelpercepties Disclosure Is beleving van nierziekte en behandeling te beïnvloeden? Subsidies voor onderzoek van de Nierstichting en Novartis. Emma K. Massey, PhD e.massey@erasmusmc.nl Erasmus MC Department of Internal

Nadere informatie

GGz in de huisartsenpraktijk. Christina Van der Feltz-Cornelis Symposium: Huisarts en POH GGz: samen sterker! Nieuwegein 22 januari 2015

GGz in de huisartsenpraktijk. Christina Van der Feltz-Cornelis Symposium: Huisarts en POH GGz: samen sterker! Nieuwegein 22 januari 2015 GGz in de huisartsenpraktijk Christina Van der Feltz-Cornelis Symposium: Huisarts en POH GGz: samen sterker! Nieuwegein 22 januari 2015 MODEL BASISGGZ Model BasisGGz-Generalistische GGz-Specialistische

Nadere informatie

Charlotte Penders, Verpleegkundig Specialist Marc Kamps, Medisch Maatschappelijk Werker 17 december 2014

Charlotte Penders, Verpleegkundig Specialist Marc Kamps, Medisch Maatschappelijk Werker 17 december 2014 Charlotte Penders, Verpleegkundig Specialist Marc Kamps, Medisch Maatschappelijk Werker 17 december 2014 Zorgpad Casus Cervixcarcinoom Follow up Supportive care Soorten zorg in de psychosociale ondersteuning

Nadere informatie

Zelfmanagement of toch positieve gezondheid? Een dissident geluid

Zelfmanagement of toch positieve gezondheid? Een dissident geluid Zelfmanagement of toch positieve gezondheid? Een dissident geluid Dr. AnneLoes van Staa Kenniscentrum Zorginnovatie ZonMw Invitational Conference Positieve Gezondheid, Positieve psychologie en zelfmanagement

Nadere informatie

Depressief syndroom Persoonlijke Psychiatrie,

Depressief syndroom Persoonlijke Psychiatrie, Depressief syndroom Persoonlijke Psychiatrie, 21-6-2017 Jan Spijker, psychiater, hoogleraar Chronische Depressie, Radboud Universiteit Nijmegen hoofd programma depressie Pro Persona, Nijmegen Indeling

Nadere informatie

Psychische Gezondheid Statushouders

Psychische Gezondheid Statushouders Psychische Gezondheid Statushouders Wat weten we en wat kunnen we doen? Symposium Gezondheid Statushouders 14 juni 2018 Evert Bloemen, arts, Pharos e.bloemen@pharos.nl 14 juni 2018 Wat weten we? Nieuwe

Nadere informatie

Maatschappelijk herstel en de GGZ. Zorgzaam en soms bemoeizuchtig. Rene Keet

Maatschappelijk herstel en de GGZ. Zorgzaam en soms bemoeizuchtig. Rene Keet Maatschappelijk herstel en de GGZ Zorgzaam en soms bemoeizuchtig Rene Keet 21-6-2017 Disclosure: belofte Ik stel het belang van de patiënt voorop en eerbiedig zijn opvattingen Ik zal de gezondheid bevorderen

Nadere informatie

Het behandelresultaat bij patiënten met comorbide stoornissen. Recovery. Dr. G. (Gerdien) H. de Weert-van Oene

Het behandelresultaat bij patiënten met comorbide stoornissen. Recovery. Dr. G. (Gerdien) H. de Weert-van Oene Het behandelresultaat bij patiënten met comorbide stoornissen Recovery Dr. G. (Gerdien) H. de Weert-van Oene g.weert@iriszorg.nl www.nispa.nl Wat komt aan de orde: Verslaving is een chronische hersenziekte

Nadere informatie

Van GZZ naar GGZ (potentiële) Belangenverstrengeling. Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven.

Van GZZ naar GGZ (potentiële) Belangenverstrengeling. Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven. Van GZZ naar GGZ DrRogier Hoenders, psychiater, onderzoekeren manager, centrum integrale psychiatrie (CIP), waarnemend opleider volwassenenpsychiatrie, Lentis (potentiële) Belangenverstrengeling Voor bijeenkomst

Nadere informatie

Zorgprogramma Lijf & Leven. Beter in je lijf, beter in je hoofd Herstel van psychiatrische aandoeningen door een betere lichamelijke gezondheid.

Zorgprogramma Lijf & Leven. Beter in je lijf, beter in je hoofd Herstel van psychiatrische aandoeningen door een betere lichamelijke gezondheid. Zorgprogramma Lijf & Leven Beter in je lijf, beter in je hoofd Herstel van psychiatrische aandoeningen door een betere lichamelijke gezondheid. Levensverwachting met tot wel 20 jaar verkort 85% van patienten

Nadere informatie

INNOVATIONS IN ORGANIZING HEALTH CARE FRIESLAB & LEVENSKRACHT B U R E A U HHM 4 N O V E M B E R

INNOVATIONS IN ORGANIZING HEALTH CARE FRIESLAB & LEVENSKRACHT B U R E A U HHM 4 N O V E M B E R INNOVATIONS IN ORGANIZING HEALTH CARE FRIESLAB & LEVENSKRACHT SANJA BOUMAN ERIK JAN VLIETMAN B U R E A U HHM 4 N O V E M B E R 2 0 1 6 OPBOUW WORKSHOP Frieslab als voorbeeld om innovatie te faciliteren

Nadere informatie

flexibel ACT wordt volwassen F- ACT Nederland Philippe Delespaul Masterclass Flexible ACT Congres Amsterdam 16 september 2015

flexibel ACT wordt volwassen F- ACT Nederland Philippe Delespaul Masterclass Flexible ACT Congres Amsterdam 16 september 2015 flexibel ACT wordt volwassen F- ACT Nederland Philippe Delespaul Masterclass Flexible ACT Congres Amsterdam 16 september 2015 uit het visie document f- ACT Nederland Over de toekomst van flexible- ACT

Nadere informatie

Suïcide en suïcidepreventie

Suïcide en suïcidepreventie Suïcide en suïcidepreventie D. Linszen, psychiater Suïcide(preventie), de rol van verpleegkundigen en verzorgenden Reehorst, Ede 2017 Amsterdam First Episode Study: Critical Period RCT (1998-2007): relapse

Nadere informatie

Forensische Psychiatrie

Forensische Psychiatrie Forensische Psychiatrie Wij zijn er voor mensen die (dreigend) grensoverschrijdend of strafbaar gedrag vertonen. 2 Forensische Psychiatrie De afdeling Forensische Psychiatrie is er voor mensen die (dreigend)

Nadere informatie

Verwijzen naar de GGZ. Wanneer verwijzen naar de Generalistische basis GGZ en Gespecialiseerde GGZ?

Verwijzen naar de GGZ. Wanneer verwijzen naar de Generalistische basis GGZ en Gespecialiseerde GGZ? Verwijzen naar de GGZ Wanneer verwijzen naar de Generalistische basis GGZ en Gespecialiseerde GGZ? Nieuwe structuur in de geestelijke gezondheidszorg Om de kwaliteit en de kostenbeheersing in de geestelijke

Nadere informatie

Drieluik psychiatrie workshop psychotische klachten in de thuiszorg

Drieluik psychiatrie workshop psychotische klachten in de thuiszorg Drieluik psychiatrie workshop psychotische klachten in de thuiszorg Ferdy Pluck Inhoud Introductie Casus Psychotische klachten Eigen casuïstiek Casus Je gaat voor het eerst op bezoek bij een 67 jarige

Nadere informatie

Zorgvrager doet mee? Onderzoek!

Zorgvrager doet mee? Onderzoek! Zorgvrager doet mee? Onderzoek! Verbeteren van de patiëntveiligheid door digitale patiënten participatie? Hersenletsel na een CVA, netwerk in beroering 20 maart 2013 Rolien de Jong MSc Programma 1. Context

Nadere informatie

Platform epilepsieverpleegkundigen i.s.m. SEPION

Platform epilepsieverpleegkundigen i.s.m. SEPION Platform epilepsieverpleegkundigen i.s.m. SEPION Leven met epilepsie: Zelfmanagement Loes Leenen, MANP PhD trainee zelfmanagement Inleiding Achtergrond Zelfmanagement Zelfmanagement & Kwaliteit van leven

Nadere informatie

Preventieve GGZ van vroeg tot later

Preventieve GGZ van vroeg tot later Rob Giel Onderzoekcentrum Preventieve GGZ van vroeg tot later Locatie: Mediant Geestelijke Gezondheidszorg, Helmertheater Broekheurnering 1050, 7546 TA Enschede Datum:13-12-2016 Tijd: 13.00-16.50 uur Preventieve

Nadere informatie

Samen werken aan een beter leven: Herstel vanaf dag één

Samen werken aan een beter leven: Herstel vanaf dag één Samen werken aan een beter leven: Herstel vanaf dag één 30% meer herstel is alleen te bereiken door samen te werken met patiënten, naasten en externe collega s! Eén groep, diverse mogelijkheden Waarom

Nadere informatie

Van beleid naar praktijk. De agoog in de frontlinie van ambitueuze zorgvernieuwing: de patiënt helpen richting zelfredzaamheid. Wie helpt de agoog?

Van beleid naar praktijk. De agoog in de frontlinie van ambitueuze zorgvernieuwing: de patiënt helpen richting zelfredzaamheid. Wie helpt de agoog? Van beleid naar praktijk De agoog in de frontlinie van ambitueuze zorgvernieuwing: de patiënt helpen richting zelfredzaamheid. Wie helpt de agoog? De onderwerpen Agenda voor de Zorg Bestuurlijk akkoord

Nadere informatie

Congres ziekenhuispsychiatrie

Congres ziekenhuispsychiatrie Congres ziekenhuispsychiatrie Het belang van integrale zorg psychiatrie & somatiek belicht vanuit de visie van de zorgverzekeraar 7 november 2013 Anouk Mateijsen Regio manager, Achmea Divisie Zorg & Gezondheid

Nadere informatie

Omgaan met (onbegrepen) lichamelijke klachten. Prof. dr. Sako Visser Universiteit van Amsterdam Pro Persona GGZ Dr. Michel Reinders GGZinGeest

Omgaan met (onbegrepen) lichamelijke klachten. Prof. dr. Sako Visser Universiteit van Amsterdam Pro Persona GGZ Dr. Michel Reinders GGZinGeest Omgaan met (onbegrepen) lichamelijke klachten Prof. dr. Sako Visser Universiteit van Amsterdam Pro Persona GGZ Dr. Michel Reinders GGZinGeest Van DSM IV naar DSM 5 DSM IV - somatisatie stoornis, - somatoforme

Nadere informatie

Samenwerking tussen huisarts en GGZ lessen voor de praktijk

Samenwerking tussen huisarts en GGZ lessen voor de praktijk Samenwerking tussen huisarts en GGZ lessen voor de praktijk Fenneke van Hasselt Samenvatting EPA patiënten zijn om diverse redenen kwetsbaar voor lichamelijke ziekten Met relatief eenvoudige oplossingen

Nadere informatie

Herstelondersteunende zorg in een veranderend zorglandschap. Michiel Bähler Adviseur/ psycholoog GGZ NHN

Herstelondersteunende zorg in een veranderend zorglandschap. Michiel Bähler Adviseur/ psycholoog GGZ NHN Herstelondersteunende zorg in een veranderend zorglandschap Michiel Bähler Adviseur/ psycholoog GGZ NHN Geen belangen Disclosure Persbericht 15 oktober 2014 Veranderend zorglandschap vraagt om vernieuwde

Nadere informatie

Somatische zorg voor mensen met een psychotische aandoening

Somatische zorg voor mensen met een psychotische aandoening Somatische zorg voor mensen met een psychotische aandoening zorggebruik, resultaten 1 dr. Wilma Swildens a, dr. Fabian Termorshuizen b,c, drs. Alex de Ridder M.D. a, dr. Hugo Smeets, M.D. b,d,, prof dr.

Nadere informatie

Risicotaxatie Suïcidaliteit. Suïcide en suïcidepogingen. Aantallen. 345 suïcidepogingen. Middel. Dr. Bert van Hemert, psychiater

Risicotaxatie Suïcidaliteit. Suïcide en suïcidepogingen. Aantallen. 345 suïcidepogingen. Middel. Dr. Bert van Hemert, psychiater Risicotaxatie Suïcidaliteit Dr. Bert van Hemert, psychiater Zorgservice Bureau 24 uurszorg Opleiding Sociale Psychiatrie 1/30 2/30 Aantallen Suïcide en suïcidepogingen Suïcidegedachten Suïcidepoging bevolking

Nadere informatie

Begeleiding individueel (laag)

Begeleiding individueel (laag) Begeleiding individueel (laag) Het bieden van activiteiten gericht op bevordering, behoud of compensatie van de zelfredzaamheid en die strekken tot voorkoming van opname in een instelling of verwaarlozing.

Nadere informatie

Triage en indicatiestelling in de eerste lijn

Triage en indicatiestelling in de eerste lijn Triage en indicatiestelling in de eerste lijn Symposium Basis GGz: doen wat werkt 13 september 2014 Paul Rijnders en Robert Waterreus Onderwerpen Deel 1: GGZ in vogelvlucht 1. Introductie: urgentie, uitgangspunt

Nadere informatie

InFoP 2. Informatie voor Familieleden omtrent Psychose. Inhoud. Behandeling van psychose De rol van andere interventies

InFoP 2. Informatie voor Familieleden omtrent Psychose. Inhoud. Behandeling van psychose De rol van andere interventies Informatie voor Familieleden omtrent Psychose InFoP 2 Inhoud Introductie Module I: Wat is een psychose? Module II: Psychose begrijpen? Module III: Behandeling van psychose de rol van medicatie? Module

Nadere informatie

(Forensische) ACT en FACT voor verslaafden

(Forensische) ACT en FACT voor verslaafden Improving Mental Health by Sharing Knowledge (Forensische) ACT en FACT voor verslaafden Congres sociale verslavingszorg 12 juni 2013 Laura Neijmeijer Doelgroep: mensen met langdurende of blijvende ernstige

Nadere informatie

Survivor ship care Zorg na de diagnose en behandeling van kanker Ellen Passchier, RN MSc.

Survivor ship care Zorg na de diagnose en behandeling van kanker Ellen Passchier, RN MSc. Survivor ship care Zorg na de diagnose en behandeling van kanker Ellen Passchier, RN MSc. INhoud Toename overleving meer patienten leven langer met kanker Effecten en behoeften na kankerbehandeling? Survivorship

Nadere informatie

Informatie voor Familieleden omtrent Psychose. InFoP 2. Inhoud

Informatie voor Familieleden omtrent Psychose. InFoP 2. Inhoud Informatie voor Familieleden omtrent Psychose InFoP 2 Inhoud Introductie Module I: Wat is een psychose? Module II: Psychose begrijpen? Module III: Behandeling van psychose de rol van medicatie? Module

Nadere informatie