Hoofdvraag: Welke invloed heeft de WOII gehad op de internationale verhoudingen na 1945?

Transcriptie

1 Samenvatting door een scholier 1961 woorden 14 oktober ,1 78 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Memo GSK SE (1) Module 11 Tweede Wereldoorlog en Koude Oorlog Internationale verhoudingen 1940-heden Hoofdvraag: Welke invloed heeft de WOII gehad op de internationale verhoudingen na 1945? Hoofdstuk 1 Voor de tweede keer Wereldoorlog (sept 39- aug 45) 1.1 Blitzkrieg NL Ook NL werd overvallen, vanwege - angst aanval vanuit het Westen - Belang R damse haven F Vichy Frankrijk GB Battle of Britain GB RAF Luftwaffe 2x zo groot Nieuwe wapen radar helpt GB Bombardementen versterkt vastberadenheid Balkan Drang nach Osten Lebensraum slavisch = Untermenschen SU Operatie Barbarossa juni 41 Grote Vaderlandse Oorlog - Stalins beste generaals weg laten zuiveren - Zware regenval moeras vroeg intredende winter - Géén bevrijding communistische juk, maar moorden/terroriseren uit naam van sociaal-nationalisme Tij keert geheel in feb 43 SU herovert op Hitler 1.2 De Grote Alliantie vijand v/d vijand = vriend alliantie GB, SU, e.a Pagina 1 van 9

2 VS steunt hen goed voor economie VS VS economische boycot Japan n.a.v. Pearl Harbour Japan verovert grote delen van Azië. Vanaf 42 keert het tij Noord-Afrika El-Alamein vanaf 42 drongen de geallieerden Hitler terug 43 over en uit daar D-Day 6 juni 44 liep vast bij NLse rivieren. Duitsers met het Ardennen offensief laatste tegenaanval Japan Kamikaze piloten 6 aug 45 Hiroshima Japan bereidt tot onderhandelen, máár VS eiste onvoorwaardelijke overgave Nagasaki 15 aug capitulatie Japan einde WOII Neurenberg & Tokyo: oorlogsmisdadigers berecht 1.3 NL Bezet Duitse doelstellingen - gebruiken Nlse economie - nazificatie bevolking - deportatie Joden Ariërverklaring Joodse Raad Ghetto s vanaf zomer 42 Westerbork Februari staking 41 Razzia Wannsee conferentie: Endlösung der Judenfrage Concentratiekamp - Joden, zigeuners, homosexuelen, tegenstanders nazibewind aan slavenarbeid voor de Duitse industrie. - plek om efficient en onzichtbaar voor de buitenwereld mensen te doden Holocaust Verzet Illegale bladen Trouw, het Parool, Vrij NL Hulp onderduikers L.O Persoonsbewijzen P.C.B Spoorwegstaking 44 Velen verkozen te accommoderen (=aanpassen), dus iig níet tegenwerken. Bevrijding sept 44 Dolle Dinsdag NSB ers vluchten naar Duitsland. Mislukt slag bij Arnhem Nu richtte de aand8 v/d geallieerden zich op het Ruhrgebied. Limburg, Zeeland en Brabant waren vrij. In de rest van NL brak de hongerwinter uit. 5 mei 45 écht einde WOII voor NL. Hoofdstuk 2 Van Truman doctrine tot Cuba crisis Pagina 2 van 9

3 Dit hoofdstuk is zo beknopt geschreven dat een samenvatting geen optie is. Hieronder andere dingen. Deelvraag: Welke invloed had de WOII op het ontstaan v/d Koude Oorlog? Ans WB: Door het verloop van de WOII in Europa werd Europa in tweeën gesneden. Oost en West. Om Rusland als bondgenoot te houden gaven de westerse geallieerden toe en zo kon Rusland zijn grondgebied en invloedssfeer sterk vergroten. Dankzij Hitlers optreden verdween Duitsland als grote politieke macht in het midden en werd jarenlang verdeel in vier en later in twee delen. Andere vragen belangrijke(!) WB: 3) De expliciete beschuldiging dat VS de hulp alleen maar aanbood om politieke winst te boeken. De impliciete veronderstelling dat economische hulp gewoon een dekmantel is voor iets anders, nl de wens tot politieke overheersing 6b) Uiteindelijk veranderde er weinig aan de onderdrukking in Rusland zelf. Ook ging de Russische leider later een grote confrontatie aan met Kennedy [Cuba]. De wereld balanceerde toen op de rand van een nieuwe wereldoorlog. 7) Iedereen had het zo druk met deze crisis, dat Rusland rustig de Hongaren met geweld weer in het gareel kon dwingen. Containment term ter aanduiding van het hoofddoel van de Amerikaanse buitenlandse politiek vanaf ca. 1947, nl. het tegengaan over de gehele wereld van militaire expansie door de Sovjet-Unie. expansie [internationale politiek], de duidelijkste uitdrukking van het machtsstreven; zij kan op velerlei wijze plaatshebben: politiek, militair, economisch en ook geestelijk (propaganda). Links naar spotprenten Koude Oorlog [Internet Google] home.wanadoo.nl/ dollardcollege/po2/prenten.htm Vragen bij Hoofdstuk 1 Geschiedenis: module 11 TWEEDE WERELDOORLOG EN KOUDE OORLOG Hoofdstuk 1. Voor de tweede wereldoorlog $1.1 Oorlog in Europa 1. Wat gebeurde er op 1 september 1939? 2. Van welke vechttechniek maakte de Duitsers gebruik? 3. Hoe werkte dat? 4. Hoe reageerde Groot Brittanie en Frankrijk? 5. Waarom wordt er ook wel gesproken van een spookoorlog? 6. Wat deed Hitler in het voorjaar van 1940? 7. Waarom werd ook Nederland bezet? 8. Waarom had Nederland dit niet verwacht? Pagina 3 van 9

4 9. Welke landen bleven neutraal? 10. Wat deed Hitler allemaal om Groot Brittanie te veroveren? 11. Waarom lukte dit niet? Hoe heette deze strijd? 12. Wat waren Hitlers doelen? 13. Wat is operatie Barbarossa? 14. Waarom stond de Sovjet Unie er slecht voor in 1941? 15. Wat maakte dat de situatie voor Hitler toch minder werd? 16. Hoe lukte het Stalin om de Duitsers terug te dringen? $1.2 De grote Alliantie 1. Waarom sloot de Sovjetunie een bondgenootschap met Groot Brittanie? 2. Waarom was dat erg vreemd? 3. Wat deed Nederland? 4. Wat had dit voor gevolgen voor de Nederlandse buitenlandse politiek? 5. Welk land steunde deze grote alliantie later ook nog? 6. Waarom deed Roosevelt dit? 7. Waardoor werd Amerika echt de oorlog in geduwd? 8. Wat voor pact hadden Duitsland, Italië en Japan? 9. Wat wilde Japan bereiken? 10. Wanneer werd Amerika ook partij van de oorlog in Europa? 11. Wat gebeurde er met Europese koloniën? 12. Hoe stond het er vanaf 1942 voor, voor de Duitsers en Japanners? 13. Welke slag verloor Duitsland van de Britten? 14. Welk land had het meest te verduren? 15. Wat deden de Amerikanen en Britten in 1943 in Italië? 16. Wat eiste Stalin vervolgens en waarom? 17. Wanneer kwam dit en hoe heette dat? 18. Tot hoe ver kwamen de geallieerden? 19. Wat was de Duitse tegenaanval? 20. Hoe was het ondertussen met Hitler en zijn bruid? 21. Hoe was het in Azië? 22. Waarom kostte het bedwingen van Japan veel verliezen? 23. Wat deed Amerika vervolgens? 24. Hoe reageerde Japan hierop? 25. Waarom was dat niet voldoende en wat deed Amerika toen? 26. Wat deden de geallieerden na de oorlog? 27. Welk recht hadden de beklaagden niet voor het eerst in de geschiedenis? $1.3 Nederland bezet 1. Waarom was dit voor Nederland een bijzondere situatie? 2. Waarom gaf Nederland zich over? 3. Waar ging de koningin naar toe? Pagina 4 van 9

5 4. Wat waren de Duitse doelstellingen wat betreft Nederland? 5. Wie had de leiding in Nederland? 6. Wat werd in 1940 opgericht? 7. Waarom werd dit verboden? 8. Welke partij bleef over? 9. Hoe werd Nederland een gelijkgeschakelde dictatuur onder Duitse leiding? 10. Hoe kwam het antisemitisme van de Duitsers tot uiting? 11. Was er protest hiertegen? 12. Hoe reageerden de Duitsers hierop? 13. Hoe werden de joden vermoord tot 1942? 14. Wat besloten de Duitsers tijdens de Wansee-conferentie? 15. Hoe kwam het dat in andere landen meer joden het overleefden naar verhouding? 16. Welk verzet was er in Nederland? 17. Wat was het hoogtepunt van het Nederlandse verzet? 18. Hoe was de verhouding in Nederland van accommoderen en verzetten? 19. Hoe ontstond Dolle Dinsdag? 20. In wat voor situatie raakte Nederland na het verliezen van de slag om Arnhem? 21. Waarom kwam Nederland in deze situatie? 22. Wanneer werd heel Nederland bevrijd? Vragen bij hoofdstuk 2 Hoofdstuk 2: Van Truman-doctrine tot Cubacrisis $2.1 Internationale afspraken 1. Welke landen sloten het Atlantisch handvest? 2. Welke vrijheden zou elk volk volgens dit moeten hebben? 3. Wat moest er verder nog komen? 4. Wat gebeurde er in Teheran? 5. Waarom stond Stalin er goed voor? 6. Waarom handelde Roosevelt uit andere motieven dan Churchill en Stalin? 7. Wanneer en waar kwamen ze weer bij elkaar? 8. Wat werd er hier besloten? 9. Wanneer en waar kwamen ze voor het laatst bij elkaar? 10. Wat was er veranderd onder deze leiders? 11. Waarom was het wantrouwen van Truman terecht? 12. Wat is het cordon sanitaire? 13. Wat gebeurde er tijdens de conferentie? 14. Wat waren de reacties hierop van de leiders? 15. Wat toonden de Verenigde Staten hiermee? 16. Hoe waren de rollen nu op internationaal niveau betreffende de grootmachten? 17. Wat gebeurde er in Neurenberg en Tokio? 18. Welk drie soorten vergrijpen werden hier veroordeeld? Pagina 5 van 9

6 $2.2 Het ijzeren gordijn 1. Welke ontwikkeling in Oost Europa maakte het westen ongerust? 2. Welke bedoeling had Stalin er echter mee? 3. Wat vonden de communisten van hun systeem? 4. Wat was de reactie van Churchill op het optreden van Stalin? 5. Waarom had Stalin gelijk toen hij deze opmerking hypocriet noemde? 6. Wat deed Truman in 1947? 7. Wat hield het Marshall plan in dat enkele weken na de Truman-doctrine ontstond? 8. Wat waren de gevolgen voor het ijzeren gordijn? 9. Waarom sloot Stalin de toegangswegen naar Berlijn voor het Westen af? 10. Hoe wordt dit genoemd en van wanneer tot wanneer was het er? 11. Wat deed de Verenigde Staten vervolgens? 12. Hoe heetten de 2 staten? 13. Wat richtten de Verenigde Staten en het westen op in 1949? 14. Waarom deden ze dit? 15. Waarom werd het gevoel van veiligheid in het Westen flink aangetast? 16. Wat raakte de Verenigde Staten hierdoor vervolgens kwijt? 17. Wat gebeurde er een maand later? 18. Waarom had de containmentpolitiek niet gewerkt? 19. Wat zijn 2 verschillen tussen de VN en de volkenbond? 20. Welke landen namen er aan deel en wat hadden zij elk? 21. Had de VN veel macht? 22. Waar lag dit aan? 23. Waarom is de VN niet de mislukking die de Volkenbond wel was? $2.3 Vijandbeeld in jaren vijftig 1. Wat was de reactie van de FBI op het feit dat de SU een atoombom had? 2. Wat deed Joseph Mc Carthy? 3. Wat stopte hem? 4. Hoe keek men tegen het communisme aan in de jaren 50? 5. Welke oorlog begon in de jaren 50? 6. Van wie was dat land? 7. Hoe werden deze staten bestuurd? 8. Waarom maakte het de VS niet uit dat het niet democratisch was? 9. Hoe was de situatie in de veiligheidsraad? 10. Wat deed Noord-Korea in juni 1950? 11. Waarom was het geen idee van Stalin? 12. Wat deed de VN? 13. Waarom gebruikte de SU haar veto niet? 14. Was deze slag van de VN een succes? 15. Waarom waren ze in 1951 weer terug bij af? 16. Wat werd in 1953 getekend? Pagina 6 van 9

7 17. Waar bestond Amerikaanse hulp aan Europa voornamelijk uit? 18. Wat was de reactie van Moskou op de NAVO? 19. Wat voor politiek ging de VS o.l.v. Eisenhower houden? 20. Stond de wapentechniek ondertussen stil? $2.4 Vreedzame coëxistentie? 1. Wie overleed in 1953? 2. Wie werd de opvolger en waar pleitte hij voor? 3. Wat bracht hij voor vernieuwing met zich mee? 4. Was hij het met Stalin eens? 5. Hoe reageerden andere communistische landen hierop? 6. Hoe kwam Polen er mooi tussenuit? 7. Wat deed Hongarije en hoe reageerde de SU? 8. Wat beloofde Imre Nagy als premier aan zijn volk? 9. Wat deden Frankrijk en Engeland ondertussen? 10. Hoe reageerde Eisenhower hierop? 11. Wat deed de SU ondertussen? 12. Waarom deed de NAVO niets ondanks oproep van Imre Nagy? Hoofdstuk 3 Van dooi naar het einde van de Koude Oorlog Deelvraag Op welke manier is er een einde gekomen aan de Koude Oorlog? In praktijk vermeden superm88 confrontatie (als = wedederzijdse zelfmoord) Dodelijkste wapens hebben uiteindelijk voor veiligheid gezorgd = stelling 3.1 Naar spanning 61 Berlijnse Muur, later symbool KO Cubacrisis 59 Fidel Castro zet Amerikaans gezinde dictator af VS: boycot + CIA invasie (mislukt) SU geeft steun. Immers Turkije VS Cuba SU 62 foto s bouw raketbasis op Cuba VS: blokkade verscheping oorlogsmateriaal. = hoogtepunt KO Einde: beiden halen raketten weg 3.2 Onderhandelingen en ontspanning 68 Non-proliferatieverdag 70 Brandt accepteert oostgrens (knielen monument) 72 SALT-I \ - streven evenwicht - Oost/west conflict zwakt af Pagina 7 van 9

8 3.3 Midden-Oosten zelf lezen zesdaagse oorlog jom kippoer 3.4 Vietnam 54 opgedeeld & onafhankelijk. Noorden = communistisch. Zuiden druk ~ excuus VS: dominotheorie 61 VS soldaten strijd tegen guerrillabeweging Vietcong superm8 m8eloos Achterban geloofde er niet meer in. 73 Viernam vrij gehele land communisme SU Afghanistan (mujaheddin) Verschil: bevolking níet geïnformeerd. Na overwinning communistisch bewind niet te handhaven Perzië/Iran Sjah (pro-vs) af Ayatollah Khomeini SALT-II verliep moeilijk Carter af Reagan: harde lijn: SDI (=Star Wars) = ruimteschild tegen raketten SU 85 Gorbatsjov: Glasnost & Perestrojka (=Economische hervorming & openheid) oorspronkelijke bedoeling: communisme redden, maar werd ondergang ) - ontwapening (ook VS) - Rode leger weg uit Oost-Europa & Afghanistan val IJzeren Gordijn - nov 89 val Berlijnse Muur - 90 DDR sluit aan bij BDR - Roemenië rellen: Ceausescu s/geheime politie bevolking - Einde KO, want einde SU Deelvraag Op welke manier is er een einde gekomen aan de Koude Oorlog? Antwoord: Dankzij de politiek van glasnost verloor het communisme zijn greep op de USSR. De ondergang werd nog bespoedigd doordat de Russische economie de wapenwedloop niet meer kon volhouden. Verbouwde antwoorden WB H3: 1) De DDR (oost dus) gaf dit als reden voor de Berlijnse Muur: De West-Duitsers hadden het veel slechter dan de Oost-Duitsers. West was weer in de greep van het nationaal-socialisme geraakt en zou elk moment kunnen proberen Oost-Duitsland te veroveren. 2) Kennedy bedoelde met de uitspraak Ich bin ein Berliner dat een aanval op West-Berlijn door de Amerikanen zou worden opgevat als een aanval op Amerika, dus onmiddellijk oorlog voeren tegen de Russische indringers! 3) Verdere gevolg op KO [cubacrisis] Pagina 8 van 9

9 4) Hoewel Amerika en Rusland over Cuba bijna met elkaar in oorlog raakten, bracht de uitkomst vd crisis juist rust. Je zou kunnen zeggen dat duidelijk was dat beide landen geen atoomoorlog wilden en dat Amerika de Russen uiteindelijk tot terugtocht had gedwongen. De zaak was voortaan duidelijk. 5) oorzaken van oplaaien KO in jaren 80 -oorlog Afghanistan -islamitische revolutie in Iran/Perzië -De aandacht van president Carter voor de mensenrechtensituatie in Rusland -De Republikeinen wonnen met Reagan de presidentsverkiezingen en stonden een harde lijn voor. 6) Doorslaggevende betekenis/factor einde KO: De glasnost van Gorbatsjov, die mede werd ingegeven door de toestand van de Russische economie, die maakte dat Rusland de wapenwedloop niet meer kon volhouden. Interpretaties vd KO: De schuld van de KO wordt enerzijds toegeschoven aan de agressieve politiek vd Sovjetunie sinds Lenin. Eigenlijk was Stalin alleen maar uit op een groot Russisch rijk en had dat niets met ideologie te maken. Dat betekent een begin vd KO vanaf de Russische Revolutie, zou je KUNNEN zeggen. Maar ook Amerika draagt schuld: veel te meegaand tijdens WOII, en daarna de teugels aantrekken! Pagina 9 van 9