DELFZIJL - OUD WEST cultuurhistorisch architectuurhist. stedenbouwk. /ensemble

Transcriptie

1 DELFZIJL - OUD WEST A. Tasmanplein 1 x xx xx x xx A. Tasmanplein 2 x xx xx x xx Woonhuis uit 1927 bijgenaamd T-muts. Woonhuis uit Ontworpen door gebr. De Ontworpen door J. de Boer. Met hoog opgaand Boer. Voorzien van zadekdak en kenmerkende mansardedak met forse bakstenen voorgevel. Beeldbepalend gelegen aan het schoorsteen. Uitgevoerd in exprssionistische Abel Tasmanplein, nabij de voormalige architectuur. Beeldbepalend gelegen aan het Zeevaartschool, als onderdeel van reeks Abel Tasmanplein, als onderdeel van reeks karakteristieke woningen. karakteristieke woningen. A. Tasmanplein 3 x xx x x x A. Tasmanplein bij 4 xx x xx x x Woonhuis uit circa Woning onder kenmerkende geknikte kap. Uitgevoerd met kenmerken van expressionisme. Beeldbepalende ligging aan het Abel Tasmanplein als onderdeel van reeks karakteristieke woningen. Houten brug tussen Buitensingel en A. Tasmanplein. Beeldbepalend onderdeel van parkaanleg singel. A. Tasmanstraat 2 x xx xx x xx C. Houtmanstraat 24 x xx x xx x Woonhuis uit circa Woning onder steil zadeldak. Met enige kenmerken van expressionisme. Zeer beeldbepalende ligging op hoek A. Tasmanstraat - M. van Coehoornsingel. Woonhuis uit circa Uitgevoerd in Wederopbouwarchitectuur. Met kenmerkend televisieraam links in de voorgevel. Beeldbepalende, teruggerooide ligging. M. Buschstraat 171 x xx x xx x M. v. Coehoornplein 1 x xx x x x Woonhuis uit circa 1950 gebouwd in traditionalistische architectuur in de trant van de Delftse school. Uitgevoerd met zadeldak tussen topgevels en onder meer voorzien van kenmerkende bakstenen schoorsteen. Opvallende hoekligging tussen M. Buschstraat en P. Heinstraat. Woonhuis uit circa Uitgevoerd in expressionistische architectuur. Voorzien van samengestelde kap. Beeldbepalende hoekligging aan het plantsoen. Ensemble met naastgelegen woonhuis M van Coehoornsingel 1 en tegenover gelegen dubbel woonhuis, nrs pagina 46

2 DELFZIJL - OUD WEST M. v. Coehoornplein 2-3 x xx x x x M. v. Coehoornsingel 13 x xx x x x Dubbel woonhuis uit circa Woning gevormd naar de hoek van de straat met voorgevel gericht op plantsoen en zijgevels op straten. In sobere Interbellum architectuur. Beeldbepalende hoekligging aan het plantsoen. Ensemble met tegenover gelegen woonhuis, nummer 1. Woonhuis uit Ontworpen door A. van Dijk. Uitgevoerd in expressionistische architectuur. Beeldbepalend gelegen aan het plantsoen. Ensemble met naastgelegen woonhuis M van Coehoornplein 1. M. v. Coehoornsingel 15 x x x x x M. v. Coehoornsingel 17 x xx x xx xx Woonhuis uit circa Uitgevoerd in sobere Wederopbouwarchitectuur. Beeldbepalend gelegen aan de Menno van Coehoornsingel. Ensemble met naastgelegen woonhuis nr. 17, in vergelijkbare architectuur. Woonhuis uit circa Vernieuwende typologie, voorzien van verdiepte inpandige garage en verhoogde woonverdieping. Met kenmerken van Amerikaans Modernisme. Beeldbepalend gelegen aan de Menno van Coehoornsingel. Ensemble met naastgelegen woonhuis nr. 15. M. v. Coehoornsingel 21 xx xx xx xx xx M. v. Coehoornsingel 23 xx xx xx xx xx Gereformeerde kerk uit Uitgevoerd als kruiskerk in Expressionistische architectuur. Ensemble met naastgelegen pastorie. Beeldbepalend gelegen aan de Menno van Coehoornsingel. Pastorie uit circa 1953 behorende bij de Gereformeerde kerk. Woning met kloeke hoofdvorm in Interbellum architectuur. Ensemble met naastgelegen kerk. Beeldbepalend gelegen aan de Menno van Coehoornsingel. P. Heinstraat 4-6 x x xx x x P. Heinstraat 5-7 x x xx x x Dubbel woonhuis uit circa Onder samengestelde kap en voorzien van twee topgevels. Met kenmerken van expressionisme. Ensemble met tegenover gelegen vergelijkbaar dubbel woonhuis. Dubbel woonhuis uit circa Onder samengestelde kap en voorzien van twee topgevels. Met kenmerken van expressionisme. Ensemble met tegenover gelegen vergelijkbaar dubbel woonhuis. pagina 47

3 DELFZIJL - OUD WEST Piet Heinstraat 52 x xx x x x Rijksweg 5-7 x xx xx xx x Woonhuis uit circa Gebouwd in decoratieve Delftse Schoolarchitectuur. Opvallende hoekligging tussen M. Buschstraat en P. Heinstraat. Dubbel woonhuis uit circa Woonhuis op asymmetrische plattegrond. Uitgevoerd in expressionistische architectuur. Beeldbepalende ligging aan de Rijksweg. Ensemble met Rijksweg Rijksweg 9-11 x xx xx xx x Rijksweg 23 x xx xx xx xx Dubbel woonhuis uit circa Blokvormig dubbel woonhuis met kenmerken van zakelijkexpressionisme. Beeldbepalende ligging aan de Rijksweg. Ensemble met Rijksweg 5-7. Woonhuis uit circa In expressionistische architectuur. Met samengestelde kap, topgevel en kenmerkende bakstenen schoorsteen. Beeldbepalend gelegen aan de Rijksweg. Rijksweg 41 xx x x x xx Rijksweg x xx xx x x Woonhuis uit circa Was tijdens Tweede Wereldoorlog dienstwoning van Ortskommandant. Wit geschilderd woonhuis op asymmetrische plattegrond. Beeldbepalende ligging aan Rijksweg. Dubbel woonhuis uit circa Tweelaags pand onder kap. Uitgevoerd in expressionistische architectuur. Zeer beeldbepalend gelegen aan de Rijksweg. Rijksweg 57 xx xx xx x xx Rijksweg 71 x xx x x x Kantoor van voormalige verffabriek DEVEFA uit 1953 in Delftse Schoolarchitectuur. Gedeelte aan achterzijde in latere fase verhoogd. Beeldbepalend hoekligging aan de Rijksweg en de Wettersteinstraat. Woonhuis uit circa 1950 gebouwd in verzorgde Delftse Schoolarchitectuur. Woning met rechthoekige plattegrond met omlopend schilddak. Beeldbepalend gelegen aan de Rijksweg. pagina 48

4 DELFZIJL - WEST Farmsumerweg 38 xx xx xx xx x Jachtlaan e.nr. 2-12C x xx xx xx x Dwarshuisboerderij uit circa Met eclectische decoratieve elementen. Gelegen op ruim erf met hoog opgaand geboomte. Thans omsloten door de woonwijk Tuikwerd. Zeer beeldbepalend gelegen aan de Farmsumerweg. Middelhoogbouw uit crica Met winkels op begane grond en woningen erboven. In Wederopbouw architectuur. Complex met middelhoogbouw aan de Rijksweg en de Julianalaan. Zeer beeldbepalende hoekligging. Jachtlaan 1 xx x xx x xx Koningin Julianalaan 1 xx xx xx x x Voormalige Marechaussee kazerne uit Tweelaags pand met lagere aanbouw aan oostzijde. Uitgevoerd in sobere Wederopbouwarchitectuur. Zeer beeldbepalende ligging aan de kruising Jachtlaan - Koningin Julianaan. Groene Kruisgebouw uit Ontworpen door het architectenbureau Delken en Rozema. Gebouwd in shake-hands architectuur waarbij moderne materialen gecombineerd werden met traditionele bouw. Beeldbepalende, groene, ligging aan de Koningin Julianalaan. K.Julianalaan o.e b x xx xx xx x Midscheeps xx xx xx x xx Middelhoogbouw uit circa Brug over het Damsterdiep gelegen tussen de Appartementencomplex met dertig drie-kamer Rijksweg en Midscheeps. Genaamd Valreep. In woningen. In Wederopbouwarchitectuur. de jaren 1990 verplaatst naar huidige locatie. Complex met middelhoogbouw aan de Beeldbepalend gelegen over het Damsterdiep. Jachtlaan en Rijksweg. Zeer beeldbepalend gelegen aan de Julianalaan. Rijksweg o.e B x xx xx xx x Rijksweg 99 xx x x xx xx Middelhoogbouw uit circa Appartementencomplex met 24 drie-kamer woningen. In Wederopbouwarchitectuur. Complex met middelhoogbouw aan de Jachtlaan en Julianalaan. Zeer beeldbepalend gelegen aan de Rijksweg Voormalig stationsgebouw uit circa 1918, in feite dienstwoning met wachtruimte, van Stoomtramweg Maatschappij Oostelijk Groningen, de tramlijn tussen Delfzijl en Ter Apel. Beeldbepalende ligging aan de Rijksweg. pagina 49

5 DELFZIJL - WEST Weg naar den Dam 1 xxx xx xxx xx xxx Weg naar den Dam 4 xxx xxx xxx xx xx Voormalige steenfabriek Fivelmonde. Opgericht in 1862 en sinds 1915 van de familie Hylkema. Zeldzaam voorbeeld van zigzag-oven met twaalf kamers en schoorsteen uit Zeer beeldbepalend gelegen aan de Weg naar den dam Villaboerderij Fivelzicht. Behoorde bij gelijknamige steenfabriek. Voorhuis uit circa 1860 met eclectische kenmerken. Schuur uit circa Gelegen op ruim erf. Zeer beeldbepalend gelegen aan het Damsterdiep. pagina 50

6 DELFZIJL - NOORD Betelgeuzestraat 1-3 x x xx x x Kustweg x x xx x x Dubbele woning uit Twee lagen onder Dubbele woning uit Twee lagen onder zeer flauw dak. Ensemble van meerdere zeer flauw dak. Ensemble van meerdere dubbele woningen binnen zelfde blok. Een van dubbele woningen binnen zelfde blok. Een van de eerste zogenaamde stempels van de naoorlogse de eerste zogenaamde stempels van de na- uitbreiding in Delfzijl-Noord. Van oorlogse uitbreiding in Delfzijl-Noord. Van belang voor stedenbouwgeschiedenis Delfzijl- belang voor stedenbouwgeschiedenis Delfzijl- Noord. Noord. Neptunusstraat 1,3,5,7 x x xx x x Saturnusstraat 2,4,6,8 x x xx x x Dubbele woningen uit Twee lagen onder zeer flauw dak. Ensemble van meerdere dubbele woningen binnen zelfde blok. Een van de eerste zogenaamde stempels van de naoorlogse uitbreiding in Delfzijl-Noord. Van belang voor stedenbouwgeschiedenis Delfzijl- Noord. Uitwierderweg o.e 1-19, x xx xx x x Uitwierderweg x xx xx x x Dubbele woningen uit circa Burgerwoning van twee lagen. Onderdeel van rij gelijksoortige woningen ten noorden van de spoorlijn. Variant met omlopend schilddak en inpandig balkon. Beeldbepalend gelegen aan het spoor. Dubbele woningen uit Twee lagen onder zeer flauw dak. Ensemble van meerdere dubbele woningen binnen zelfde blok. Een van de eerste zogenaamde stempels van de naoorlogse uitbreiding in Delfzijl-Noord. Van belang voor stedenbouwgeschiedenis Delfzijl- Noord. Dubbele woningen uit circa Burgerwoning van twee lagen. Onderdeel van rij gelijksoortige woningen ten noorden van de spoorlijn. Variant met kap voorzien van wolfseind. Beeldbepalend gelegen aan het spoor. Uitwierderw.25-27, x xx xx x x Uitwierderweg 29, 33 x xx xx x x Dubbele woningen uit circa Burgerwoning van twee lagen. Onderdeel van rij gelijksoortige woningen ten noorden van de spoorlijn. Variant met zadeldak en dakkapellen. Beeldbepalend gelegen aan het spoor. Twee vrijstaande woningen uit circa Voorzien van zadeldak en afgerond venster op de hoek. Woningen zijn aan elkaar gespiegeld. Markeren de doorgaan naar het Polarispark. Gelegen binnen rij gelijksoortige woningen. Beeldbepalend gelegen aan het spoor. pagina 51

7 DELFZIJL - NOORD Uitwierderweg 35 x xx xx x x Uitwierderweg x xx xx x x Vrijstaande woning uit circa Voorzien van zadeldak met afgeronde hoeken. Gelegen binnen rij gelijksoortige woningen ten noorden van de spoorlijn. Beeldbepalend gelegen aan het spoor. Dubbele woningen uit circa Burgerwoning van twee lagen. Onderdeel van rij gelijksoortige woningen ten noorden van de spoorlijn. Variant met omlopend schilddak en centrale entrees onder luifel. Beeldbepalend gelegen aan het spoor. Uitwierderweg x xx xx x x Uitwierderweg x xx xx x x Dubbele woningen uit circa Burgerwoning van twee lagen. Onderdeel van rij gelijksoortige woningen ten noorden van de spoorlijn. Variant met samengesteld omlopend schilddak en entreepartijen op de hoeken. Beeldbepalend gelegen aan het spoor. Dubbele woningen uit circa Burgerwoning van twee lagen. Onderdeel van rij gelijksoortige woningen ten noorden van de spoorlijn. Variant met omlopend schilddak en erkerpartij met balkon aan de voorzijde. Beeldbepalend gelegen aan het spoor. Uitwierderweg o.e x xx xx x x Uitwierderweg x xx xx x x Dubbele woningen uit circa Burgerwoning van twee lagen. Onderdeel van rij gelijksoortige woningen ten noorden van de spoorlijn. Variant met omlopend schilddak en inpandig balkon onder boog boven de entree. Beeldbepalend gelegen aan het spoor. Dubbele woningen uit circa Burgerwoning van twee lagen. Onderdeel van rij gelijksoortige woningen ten noorden van de spoorlijn. Variant met omlopend schilddak en inpandig balkon met daarboven een gemetselde dakopbouw. Beeldbepalend gelegen aan het spoor. Uitwierderweg 73a,b x xx xx x x Uitwierderweg x xx xx xx Dubbele woning uit circa Bovenwoningen boven garages. Uitgevoerd in sobere Delftse Schoolarchitectuur, klassieke omlijsting van de doorgang naar de trap. Onderdeel van reeks karakteristieke woningen ten noorden van de spoorlijn. Beeldbepalend gelegen aan het spoor. Nummers 38-40, 46-48, Dubbele woning uit circa Burgerwoning van twee lagen. Onderdeel van reeks, Rotterdammerbuurt of Gruine pannen. Deels nog voorzien van kenmerkende groen geglazuurde pannen. Variant voorzien van gebroken schilddak. Zeer beeldbepalend aan de Uitwierderweg. pagina 52

8 DELFZIJL - NOORD Uitwierderweg x xx xx xx Zeebadweg 2 xx xx xx x xxx Nummers 42-44, Dubbele woningen uit circa Burgerwoning van twee lagen. Onderdeel van reeks, Rotterdammerbuurt of Gruine pannen. Deels nog voorzien van kenmerkende groen geglazuurde pannen. Variant voorzien van gebroken kap met wolfseind. Zeer beeldbepalend aan de Uitwierderweg. Eemshotel. Buitendijks gelegen hotel uit 1965 gebouwd op palen in de Eems. Met loopbrug verbonden met het vaste land. Gebouwd op initiatief van landbouwer Ritsema door architectenbureau Delken en Rozema. In de loop der tijd uitgebreid en aangepast. Zeer beeldbepalend gelegen in de Eems. pagina 53

9 DELFZIJL - HAVEN Eemskanaal N.Z. 7, 7a xx xx x x xx Eemskanaal N.Z. 8 xx x xx x xx Veerhuis uit circa 1925 behorende bij de voormalige stoombootdienst Delfzijl-Groningen. Pand van twee bouwlagen met kap uitgevoerd in overgangsarchitectuur. Gevel voorzien van tegeltableau. Beeldbepalend gelegen aan het Eemskanaal. Kantoor met werkplaatsen behorende bij een voormalige scheepswerf. Geheel is samengesteld uit meerdere volumes. Beeldbepalende ligging op terrein aan het Eemskanaal. Het kantoorpand van twee bouwlagen en een kap, voorzien van topgevel en uitgevoerd in overgangsarchitectuur. Eemskanaal N.Z. 17 x xx xx x xx Eemskanaal N.Z. 23 x xx xx xx xx Eemskanaal N.Z. 17, 17a, 17b en 19. E.H. Roggenkampweg 2. Woningcomplex uit circa Tweelaags gebouw op driehoekige plattegrond met woningen en café. Zeer beeldbepalend gelegen aan het Eemskanaal. Eemskanaal N.Z. 55 xx xx xx x E.H. Roggenkampweg 1 x xx xx x x Walgebouw in 1949 herbouwd na verwoesting voorganger tijdens WOII. Onderdeel van het internaat van de Zeevaartschool Abel Tasman. Thans havenkantoor voor de jachthaven. Tweelaags pand onder zadeldak. In latere fase uitgebreid. Beeldbepalend gelegen aan het Eemskanaal. Pand uit 1949 gebouwd door Radio Holland door bouwbedrijf De Boer. Drie lagen met woningen boven een bedrijfsruimte. Uitgevoerd in shake-hands architectuur waarbij moderne materialen gecombineerd werden met traditionele bouw. Beeldbepalend gelegen aan het Eemskanaal. Voormalig café en hotel Kroonstad circa Later in gebruik als tentoonstellingsruimte. Platgedekt, witgepleisterd tweelaags gebouw met opvallende halfronde uitbouw waarboven dakterras. Beeldbepalende hoekligging aan het Eemskanaal. Nieuweweg 2 xx xx xxx x x Nieuweweg xxx x xx x xxx Woonhuis. Met kenmerkende driezijdige erker Monument met ornament van de oude spilsluis aan voorzijde en gestucte dakopbouw. Links van het Slochterzijl. Het ornament is in 1980 een driezijdig gesloten volume. Voorzien met herplaatst in de huidige vorm, samen met de eclectische decoratieve elementen. Zeer ornamenten van de Slochter- en Garmerzijl. beeldbepalende ligging direct aan de dijk. Zeer beeldbepalend gelegen tegen de zeedijk aan de Nieuweweg. pagina 54

10 DELFZIJL - HAVEN Nieuweweg xxx x xx x xxx Monument met het ornament van de oude spilsluizen van het Slochter- en Garmerzijl. De ornamenten zijn in 1980 herplaatst in de huidige vorm, samen met het ornament van Slochterzijl. Zeer beeldbepalend gelegen tegen de zeedijk aan de Nieuweweg. pagina 55

11 BIESSUM EN UITWIERDE Bakkerspad 2-4 xxx x xx x x Biessumerlaan xx xx x xxx Gelegen in beschermd dorpsgezicht Uitwierde. Voormalige openbare lagere school uit circa Pand bestaande uit twee klaslokalen en een schoolmeesterswoning. In latere fase vergroot. Tot 1935 in gebruik als school en thans als dorpshuis. Beeldbepalend gelegen in het wierdedorp Uitwierde. Spoortunnel Biessumerlaan onder huidige N360. Tunnel voor smalspoor van steenfabriek Hijlkema. Voor vervoer van klei uit nabijgelegen landerijen naar de steenfabriek. Ossenweg 11 xx x x xx xx Wierdeweg 8 xx xx xx x x Woonhuis. Eenlaags pand onder schilddak met Gelegen in beschermd dorpsgezicht Uitwierde. nokschoorstenen. Gebouwd in eenvoudige, Woonhuis genaamd Veldzicht. Heeft onder ambachtelijk-traditionele trant. Beeldbepalend andere dienst gedaan als café en kazerne. gelegen aan de Ossenweg in het wierdedorp Uitgevoerd als symmetrisch opgezet dwarshuis Biessum. met aangebouwde schuur. Zeer beeldbepalende hoekligging in het wierdedorp Uitwierde. pagina 56

12 Farmsum Het wierdedorp Farmsum is ontstaan door het samengroeien van meerdere kleinere huiswierden. Aan de zuidkant van de wierde stond de Borg Farmsum, bewoond door de Ripperda s en later de familie Rengers. De borg is in 1812 gesloopt waarna dit deel van de wierde in 1882 is afgegraven. Tegenwoordig staan op deze locatie twee schoolgebouwen waarvan de namen nog aan de borg herinneren. Voor 1850 is de omvang van het dorp beperkt. Het dorp groeit in omvang na de aanleg van het Afwaterinskanaal van Duurswold in en de voltooiing van het Eemskanaal in In het begin van de twintigste eeuw krijgt het dorp een eigen halte op routes van de spoorlijn en stoomtram. Vooral aan de Nieuwstad en Molenstraat komen in de periode nieuwe woningen, winkels en kleine bedrijven. Na de oorlog worden aan de Ripperdastraat woningen gebouwd in het kader van het 1000-woningen plan. Ook wordt aan het einde van de jaren 60 een woonwijk gebouwd voor werknemers in de omliggende industrie. Met de omlegging van het Eemskanaal in 1965 en de aanleg van de Farmsumer- en Oosterhornhaven wordt het dorp volledig omsloten door waterwegen. Het dorp groeit aan Delfzijl vast en wordt omringd door industrie pagina 57

13 Karakteristieke objecten gemeente Delfzijl Libau, m

14 FARMSUM Achterweg 2 x x x x x Afwateringskanaal 1 xx x x x xx Woonhuis uitgevoerd in ambachtelijktraditionele trant. Eenvoudig woonhuis op rechthoekige plattegrond onder schilddak en met aangekapt achterhuis. Beeldbepalende ligging op lager gelegen perceel aan Achterweg. Motorreparatiefabriek Hunveld. Fabriek uit circa Representant van de scheepsindustrie in Farmsum. Beeldbepalende ligging op de hoek Afwateringskanaal - Eemskanaal. Afwateringskanaal 11 xx x x x xx Borgweg 131 x xx xx x x Voormalige Baptistenkerk uit circa 1895, thans in gebruik als woonhuis. Zaalkerk op rechthoekige plattegrond onder zadeldak. Voorzien van kenmerkende vensters aan voorzijde. Later gewit. Beeldbepalende ligging aan het Afwateringskanaal. Villaboerderij met vrijstaand woonhuis uit circa 1920 en oudere schuur. Woonhuis uitgevoerd als asymmetrisch villatype in overgangsarchitectuur. Beeldbepalend gelegen op afgegraven gedeelte van de wierde welke nu te herkennen is vanwege de lagere ligging. Eemskanaal ZZ 10 x xx x xx x Eemskanaal ZZ 12,14 x xx x xx x Woonhuis uit circa Uitgevoerd in zorgvuldige Interbellumarchitectuur met kenmerken van expressionisme. Beeldbepalend gelegen aan het Eemskanaal in rij met woningen van een vergelijkbaar type en architectuur. Blok met drie woningen en winkelpand uit circa Uitgevoerd in zorgvuldige Interbellumarchitectuur. Voorzien van inpandige balkons en deels onderkelderd. Beeldbepalend gelegen aan het Eemskanaal in rij met woningen van een vergelijkbaar type en architectuur. Eemskanaal ZZ 16,a,b x xx x xx x Eemskanaal ZZ 58, 60 x xx xx x x Blok met benedenwoning en twee bovenwoningen uit circa Gebouwd in zorgvuldige interbellumarchitectuur. Beeldbepalend gelegen aan het Eemskanaal in rij met woningen van een vergelijkbaar type en architectuur. Eemskanaal ZZ 58, 58a, 60, 60a. Blok met vier woningen uit circa Uitgevoerd in zorgvuldige Interbellumarchitectuur voorzien van (overhoeks geplaatste) erkers en de entrees centraal in een portiek. Beeldbepalende hoekligging aan het Eemskanaal. pagina 58

15 FARMSUM Eemskanaal ZZ 66,68 xx x xx x xx Eemskanaal ZZ 70 xx x xx x xx Dienstwoningen behorende bij naastgelegen scheepswerf. Gebouwd circa Gelegen aan haven aan Eemskanaal. Ensemble met naastgelegen scheepswerf en directeurswoning. Representant van de scheepsindustrie in Farmsum. Scheepswerf. Complex bestaande uit meerdere loodsen. Gelegen aan haven aan het Eemskanaal. Ensemble met naastgelegen dienstwoningen en directeurswoning. Representant van de scheepsindustrie in Farmsum. Eemskanaal ZZ 72 xx xx xx x x Hogelandsterweg 6 xxx xx xx xx xx Directeurswoning van scheepswerf, gebouwd in circa Villa in Interbellumarchitectuur met samengestelde kap. Hoekligging aan haven aan Eemskanaal. Gelegen tussen hoog opgaand geboomte. Ensemble met naastgelegen scheepswerf en dienstwoningen. Begraafplaats met baarhuisje en toegangshek. Baarhuisje uit circa 1860 en toegangshek uit circa Gelegen tussen het Afwateringskanaal, Hogelandsterweg en de Bredelaan. Toegangshek aan zijde Bredelaan. Karspelpad 8 xx xx xx x xxx Koestraat 2-4 x xx xx x x Boerderij gelegen in het voormalige wierdedorp Weiwerd. Het dorp is door de ontwikkeling van de haven Delfzijl grotendeels vedwenen. Boerderij van het kop-romptype uit circa Een van de twee overgebleven boerderijen van Weiwerd die herinneren aan het oorspronkelijke, agrarische karakter. Dubbel woonhuis uit circa De verdieping is later verlaagd herbouwd. Uitgevoerd met decoratieve elementen in eclectische stijl. De rechter helft is uitgevoerd met een erker aan de voorzijde en de linker helft met een serre aan de achterzijde. Beeldbepalende ligging naast de brug en het Afwateringskanaal. Metaalpark bij 2 x x xx x xx Molenstraat 2 xxx xx xx x x Watertoren uit 1965 van aluminiumfabriek Aldel voorzien van naamsaanduiding. Hoogte 30 meter. Mede vanwege de betekenis van Aldel binnen de industriële ontwikkeling van de gemeente. Metalen ronde watertoren met op begane grond een pomp en op etage een waterreservoir. Zeer beeldbepalend gelegen op hoek Oosterhorn - Metaalpark. Voormalige lagere school uit circa Uitgevoerd als symmetrisch opgezet pand met schoolplein aan de voorzijde. Voorzien van acht lokalen aan centraal gelegen gang. Beeldbepalende ligging op de hoek van de Molenstraat en Dijkstraat. pagina 59

16 FARMSUM Molenstraat 62 xx xx xx x xx Molenstraat 64 xx xx xx xx Directeurswoning behorende bij de voormalige zuivelfabriek 'De Eems'. Villa uit 1918 ontworpen door de architect A. van Dijk. Ensemble met naastgelegen zuivelfabriek. Gelegen achter de rooilijn in de Molenstraat. Voormalige zuivelfabriek 'De Eems' uit circa Was tot circa 1960 in bedrijf. Gedeelte aan rechter zijde en de entree zijn in latere een fase gewijzigd. Ensemble met naastgelegen directeurswoning. Gelegen achter de rooilijn in de Molenstraat. Bij Nieuwstad 2 xx x xx xx Nieuwstad 7 x xx xx x Eemskanaalsluis. Oorspronkelijk uit 1880 en vernieuwd in 1948 en Gelegen bij monding van het Eemskanaal op de grens tussen Delfzijl en Farmsum. Villavormig woonhuis. Pand met symmetrische opzet met twee topgevels voorzien van erkers en balkons. In latere fase wit geschilderd. Beeldbepalende ligging aan de Nieuwstad in rij met meer karakteristieke bebouwing. Nieuwstad 9 x xx x x x Nieuwstad 19 x xx x xx x Winkel-woning uit circa Oorspronkelijk gebouwd als woonhuis met garage. Uitgevoerd in Interbellum architectuur. Gevel begane grond in latere fase gewijzigd. Beeldbepalende ligging aan de Nieuwstad in rij met meer karakteristieke bebouwing. Woonhuis genaamd Bella Vista uit crica Met kenmerkend uitzwenkend schilddak, forse erkerpartij en plint met keitjes. Met hek met grintbetonnen pijlers. Beeldbepalende ligging aan de Nieuwstad in rij met meer karakteristieke bebouwing. Nieuwstad 20 x xx x x x Nieuwstad 21 x xx x x x Woonhuis uit circa Uitgevoerd als symmetrisch opgezet dwarshuis van een woonlaag. Voorzien van centraal gelegen dakopbouw. Beeldbepalend gelegen aan de Nieuwstad. Woonhuis uit circa Uitgevoerd in zorgvuldige Wederopbouwarchitectuur. Beeldbepalende ligging aan de Nieuwstad in rij met meer karakteristieke bebouwing. pagina 60

17 FARMSUM Nieuwstad 25 x xx x x x Nieuwstad 33 x xx x x x Woonhuis uit omstreeks 1900 uitgevoerd als symmetrisch opgezet dwarshuis met dakopbouw boven de entree. Beeldbepalende ligging aan de Nieuwstad in rij met meer karakteristieke bebouwing. Woonhuis uit circa Uitgevoerd als asymmetrisch opgezet villatype met erker en rijk gedecoreerde topgevel. Met garage van later datum. Beeldbepalende ligging aan de Nieuwstad in rij met meer karakteristieke bebouwing. Nieuwstad x xx x x x Nieuwstad 35 x xx x x x Dwarshuis uit circa Symmetrisch opgezet woonhuis onder schilddak. Voorzien van enige ecletische decoratieve elementen. Beeldbepalend gelegen aan de Nieuwstad. Woonhuis uit circa 1890 en in latere fase verhoogd. Oorspronkelijk gebouwd als dwarshuis en in latere fase is een zadeldak tussen topgevels toegevoegd. Beeldbepalend gelegen aan de Nieuwstad. Op de wierde 3-5 xxx xx xx xx xx Pijpplein 1 xx xx xx xx xx Voormalige kosterswoning uit circa Nu verenigingsgebouw behorende bij naastgelegen kerk (rijksmonument). Op T- vormige plattegrond met aanbouw aan achterzijde van later datum. Beeldbepalende ligging nabij de kerk in de kern van Farmsum. Pand uit de achttiende eeuw, o.a. gevangenis en winkelpand. Eenlaags pand onder schilddak met nokschoorstenen en deels onderkelderd. Voorgevel later opnieuw opgetrokken. Ensemble met Pijpplein 1. Zeer beeldbepalende ligging aan het Pijpplein voor de Hervormde kerk. Pijpplein 2 xx xx xx xx xx Proosdij 3, 5, 7 x x xx x x Woonhuis uit de achttiende eeuw. Eenlaags pand onder schilddak met nokschoorstenen. Uitgevoerd in ambachtelijk-traditionele trant. Ensemble met Pijpplein 1. Zeer beeldbepalende ligging aan het Pijpplein voor de Hervormde kerk. Ensemble vaneen vrijstaand en een dubbel woonhuis. Gebouwd in circa Uitgevoerd in Interbellum architectuur. Voorzien van kenmerkend uitzwenkend zadeldak. Beeldbepalende ligging aan de Proosdij. pagina 61

18 FARMSUM Proosdij 59 xx xx x x xx Ripperdastraat xx x xx x xx Fabriekscomplex uit circa In shakehands architectuur waarbij moderne materialen worden gecombineerd met traditionele architectuur. Complex bestaande uit meerdere hallen. Beeldbepalende ligging aan het Eemskanaal. oneven nrs 37 t/m 55 en even nrs. 50 t/m 64 Rijwoningen uit 1949 gebouwd in sobere Wederopbouwarchitectuur. Drie blokken van tien, zes en drie woningen. Onderdeel van het provinciebrede 1000-woningen plan. Voorbeeld van sociale woningbouw ter bestrijding van de woningnood in de Wederopbouwperiode. T.J. Jansenweg 11 xx xx xx x xxx Visserijweg 4 xx xxx xx xx xx Boerderij gelegen in het voormalige wierdedorp Weiwerd. Het dorp is door de ontwikkeling van de haven Delfzijl grotendeels vedwenen. Boederij van het Oldambtster type. Gelegen op deels omgracht erf met bijschuur en hooibelt. Een van de twee overgebleven boerderijen van Weiwerd. Gemaal Duurswold. Gebouwd in 1933 in zakelijk-expressionistische architectuur. Boezemgemaal door ir.w.k. van Oort en ir. D. van der Zee. Beeldbepalend gelegen tussen het Afwateringskanaal en Zeehavenkanaal. pagina 62

19 Deelgebied Zuid pagina 63

20 Borgsweer en Lalleweer Borgsweer is een klein wierdedorp met een rechthoekige structuur. In het midden van de 19 e eeuw bestaat het gehucht uit een kerk, herberg, woningen en enkele boerderijen. Rond 1900 wordt in het dorp een school gebouwd. Tegenwoordig heeft Borgsweer zo n 140 inwoners en 60 woningen. Sinds de herberg en school zijn gesloten heeft het dorp heeft geen voorzieningen. Lalleweer is een gehucht met nog geen twintig inwoners. Het plaatsje bestaat uit enkele boerderijen, waarvan één een rijksmonument is. Sinds het midden van de 19 e eeuw is het gehucht qua omvang nauwelijks veranderd Verder ten zuiden aan het Termunterzijldiep, op de kruising van het diep en de weg tussen Borgsweer en Woldendorp, ligt het gehucht Wartumerklap. Rond 1900 lagen hier twee steenfabrieken en een houtzagerij. Tegenwoordig is Wartumerklap niet meer dan een paar panden gelegen bij de brug pagina 64

21 Karakteristieke objecten gemeente Delfzijl Libau, m

22 BORGSWEER Borgsweer 38 xx x xx x Borgsweer 39 xx x xx x x Voormalige smederij. Voorgevel van voormalige smederij herkenbaar vanwege kenmerkende stalen roedevensters. In latere fases gewijzigd. Zeer beeldbepalend gelegen in de kern van Borgsweer, tegenover de voormalige winkel en café, nr. 39. Voormalige winkel en café. Eenlaags pand op L-vormige plattegrond onder schilddak. Zeer beeldbepalende ligging in de kern van Borgsweer, tegenover de voormalige smederij, nr. 38. Lalleweer 7 xx xx xx x x Lalleweer 9 xx x xx x xx Wederopbouwboerderij uit Kop-romp boerderij uitgevoerd in Wederopbouwarchitectuur. Gebouwd op locatie van in de Tweede Wereldoorlog verwoeste boerderij. Beeldbepalende ligging in het gehucht Lalleweer, ensemble met de naastgelegen rijksmonumentale boerderij nr. 2. Voormalige brugwachterswoning met kenmerkende driezijdige uitbouw aan de voorzijde. Uitgevoerd in ambachtelijktraditionele trant. Oorspronkelijk gelegen bij Kobeetjedraaibrug. Beeldbepalende ligging aan het Termunterzijldiep. Vergelijk ook Wartumerweg 10 Termunterzijl. Wartumerweg 2 x xx xx xx xx Wartumerweg 15 x x x xx x Villa uit circa Villa uitgevoerd in rijk gedecoreerde Jugendstil architectuur. Bestaande uit twee aan elkaar geschakelde bouwdelen. Beeldbepalende ligging nabij de brug in het gehucht Wartumerklap. Woonhuis van het krimpentype uit circa 1920, kenmerkend voor huisvesting landarbeiders. Gebouwd in ambachtelijk-traditionele trant. Decoratief gebruik van baksteen en topgevel met sierspant. Beeldbepalend gelegen tussen Borgsweer en het gehucht Wartumerklap. pagina 65

23 Meedhuizen Meedhuizen is een streekdorp gelegen op de overgang van veen naar klei. De dorpskerk dateert uit de 13 e eeuw en is in verschillende fases verbouwd. In werd ten noorden van de kerk het Afwateringskanaal van Duurswold gegraven, waarna het dorp een periode van groei heeft doorgemaakt. Er werden woningen gebouwd aan de noord-zuid lopende doorgaande weg. Na de Tweede Wereldoorlog werd een straat parallel aan deze hoofdweg aangelegd. Het Meedhuizer Meer werd in 1876 drooggemalen en later het nabij gelegen Klein Meer. Aan het einde van de jaren twintig wordt de Woldjerspoorweg aangelegd tussen Groningen en Delfzijl en krijgt het dorp een eigen halte; station Meedhuizen-Tjugchem Ten oosten van Meedhuizen liggen de buurtschappen Schaapbulten en Ideweer. Het huidige Schaapbulten is een kruising van de Ideweersterweg en de Geefweersterweg waarbij enkele boerderijen liggen. De Geefweersterpolder en polder Weiwerd, waar Ideweer lag, zijn aan het einde van de jaren 1960 opnieuw ingericht in het kader van de ruilverkaveling, waardoor de oorspronkelijke structuur niet meer zichtbaar is pagina 66

24 Karakteristieke objecten gemeente Delfzijl Libau, m

25 MEEDHUIZEN Amsweersterweg 6 x xx x x x Essenlaan bij 5 xx x x xx x Boerderij Arent Fokkes Heerd. Boerderij van het Oldambtster type uit 1882 met naastgelegen vrijstaande schuur. Voorzien van sprongsgewijze versmalling richting de voorgevel, de zogeheten krimpen. Symmetrisch ingedeelde voorgevel met omlijste entreepartij. Beeldbepalend gelegen in het gehucht Amsweer. Voormalige smederij. Als voorbeeld van de bouw voor dorpse voorzieningen. Eenlaags pand onder flauw zadeldak. Voorzien van kenmerkende stalen vensters tusen penanten. Beeldbepalende ligging aan de Essenlaan. Geefweersterweg bij 2 xxx x xxx x xx Geefweersterweg bij 15 xx x xx x xx Bunker uit circa Gebouwd door Duitse bezetter tijdens de Tweede Wereldoorlog. Beeldbepalende ligging naast boerderij in de polder boven Geefsweer. Restant van spoorbrug uit Onderdeel van Woldjerspoorlijn welke van 1929 tot 1941 in gebruik was. Gelegen aan het Wagenborgermaar. Hoofdstraat 6 xxx xxx xxx xx xx Hoofdstraat 6a xx xx xx x x Kerktoren uit 1803 van Hervormde kerk. Toren werd in 1833 verhoogd en in 1928 omklampt en voorzien van nieuwe torenspits. Zeer beeldbepalend voor het dorp Meedhuizen. Kerkgebouw is reeds aangewezen als rijksmonument waarbij de toren buiten rijksmonumentale bescherming valt. Verenigingsgebouw uit 1935 behorende bij naastgelegen Hervormde kerk. Eenlaags pand onder schilddak. Uitgevoerd in sobere expressionistische architectuur en kap met ruime overstekken. Ensemble met nabijgelegen kerk en pastorie. Hoofdstraat 8 xx xx xx xx xx Hoofdstraat 10 x xx xx x x Pastorie uit circa 1910 behorende bij naastgelegen Hervormde kerk. Villavormig woonhuis op samengestelde plattegrond uitgevoerd in vernieuwingsstijl. Opvallend gebouwdeel met gemetselde dakopbouw en balkon. Ensemble met nabij gelegen kerk en verenigingsgebouw Boerderij uit circa Boerderij van het Oldambtster type met tweekapsschuur. Voorhuis voorzien van gemetselde wenkbrauwbogen boven de vensters. Zeer beeldbepalende ligging aan de Hoofdstraat in de kern van het dorp. pagina 67

26 MEEDHUIZEN Hoofdstraat 19 x xx xx x x Hoofdstraat 21, 21a xx xx xx xx Woonhuis uit circa Voorhuis uitgevoerd als dwarshuis onder schilddak, met aangebouwd achterhuis. Gebouwd in ambachtelijk-traditionele trant en voorzien van omlijsting rond de entree. Zeer beeldbepalende ligging in de kern van het dorp en tegenover de kerk. Openbare lagere school uit Uitgevoerd in expressionistische architectuur. In latere fase uitgebreid. Met schoolplein aan voorzijde. Zeer beeldbepalende ligging in de kern van het dorp, tegenover de kerk. Hoofdstraat x x xx x x Hoofdstraat 24 x x xx x x Dubbel woonhuis uit circa Uitgevoerd met kenmerken van expressionistische architectuur. Ensemble met Hoofdstraat 24 welke gebouwd is in vergelijkbare architectuur. Beeldbepalend gelegen aan de Hoofdweg. Woonhuis uit circa Uitgevoerd met kenmerken van expressionistische architectuur. Ensemble met Hoofdstraat welke gebouwd is in vergelijkbare architectuur. Beeldbepalend gelegen aan de Hoofdweg. Hoofdstraat 27 xx xx xx x xx Hoofdstraat 29 x xx xx x xx Café met doorrit. Bestaande uit twee gebouwdelen; café aan de rechter zijde en doorrit aan de linker zijde. Entree in latere fase gewijzigd en tevens voorzien van fraai hoekvenster. Zeer beeldbepalend gelegen aan de Hoofdstraat in de kern van het dorp. Boerderij van het Oldambtster type met tweekapsschuur. Voorhuis geheel onderkelderd en voorzien van twee rijen zaadzoldervensters. Uitgevoerd in ambachtelijktraditionele trant. Zeer beeldbepalende ligging aan de Hoofdweg in de kern van het dorp. Hoofdstraat 59 x xx xx xx x Hoofdstraat 60 x xx xx x x Woonhuis met garage uit circa Woonhuis op nagenoeg vierkante plattegrond onder kenmerkend geknikt tentdak. Garage er schuin achter gelegen. Vergelijkbaar met Hoofdstraat 60. Beeldbepalend gelegen aan de Hoofdstraat. Woonhuis uit circa Woonhuis op nagenoeg vierkante plattegrond onder kenmerkend geknikt tentdak. Vergelijkbaar met nr. 59. Beeldbepalende ligging nabij het kruispunt Hoofdstraat - Schaapbulterweg. Ensemble met tegenover gelegen pand nr. 67. pagina 68

27 MEEDHUIZEN Hoofdstraat 67 x xx x x x Ideweersterweg 1 x xx x xx xx Woonhuis uit circa Kenmerkend wit pand op samengestelde plattegrond. Beeldbepalend gelegen nabij bocht in de Hoofdstraat. Ensemble met tegenover gelegen woonhuis nr. 60. Houten schuur uit circa 1960, onderdeel van boerderij met bungalow als woonhuis. De aanduiding betreft de zeldzame houten schuur. Houten schuur op gemetselde bakstenen plint en voorzien van topgevels. Beeldbepalende ligging aan Ideweersterweg. Ideweersterweg 5-7 x x xx x x Ideweersterweg 8 x xx xx x x Dubbel woonhuis uit Eenlaags pand onder zadeldak gebouwd in sobere Wederopbouwarchitectuur. Georiënteerd op de inmiddels verdwenen spoorlijn van het Woldjerspoor. Zeer beeldbepalend gelegen bij de kruising Ideweersterweg - Hoofdstraat. Boerderij uit circa Boerderij van het Oldambtster type met tweekapsschuur. Uitgevoerd met kenmerken van vernieuwingsstijl. Beeldbepalend gelegen in het streekje Schaapbulten. Ideweersterweg 10 xx xxx xx x xx Ideweersterweg 12 xxx xxx xx x xxx Villaboerderij Polecei uit Ontworpen door Stationsgebouw en bijgebouw behorende tot architect Egbert Reitsma. Gebouwd op locatie het Woldjerspoor ( ). Net als van tijdens de Tweede Wereldoorlog verwoeste vergelijkbaare stations in buurgemeente boerderij. Beeldbepalend gelegen in het ontworpen door architect ir. A. van der Steur in streekje Schaapbulten. expressionistische architectuur. Beeldbepalende ligging aan de Ideweersterweg. Kerklaan 1 xx xx x x xx Kerklaan 2 xx x xx xx x Gemaal uit circa Motorgemaal voor bemaling van de Meedhuizerpolder. Deze polder werd vanaf 1795 bemalen door een poldermolen welke in ca werd vervangen voor dit motorgemaal. Pand thans in gebruik als schuur en transformatorgebouw. Begraafplaats met baarhuisje en toegangshek uit circa Begraafplaats met rechthoekige plattegrond. Baarhuisje gebouwd in ambachtelijk-traditionele trant. Met smeedijzeren hekwerk. Gelegen tussen Kerklaan en Maarkampen. pagina 69

28 MEEDHUIZEN Meedhuizwerweg 2 xx xx x xx xx Meedhuizwerweg 3 x xx xx xx x Kop-romp boerderij Gommelburg uit Voorhuis voorzien van kenmerkende lijstgevel. Uitgevoerd in Interbellum architectuur. Gelegen op locatie waar voor 1832 een boerderij aanwezig was. Beeldbepalende vrijstaande ligging. Rentenierswoning uit Villavormig woonhuis uitgevoerd in vernieuwingsstijl. Asymmetrische opzet met aan de voorzijde topgevel en erker. Beeldbepalende vrijstaande ligging aan de Meedhuizerweg. Meedhuizwerweg 5 xx xxx xx x xx Meedhuizwerweg 9 xx xxx xx xx xx Villaboerderij Nieuw Oosterbroek uit Gelegen naast het in circa 1880 drooggelegde Meedhuizermeer. Voorhuis uitgevoerd als villa in rijk gedecoreerde vernieuwingsstijl. Beeldbepalende ligging aan de Meedhuizerweg. Boerderij van het Oldambtster type uit Voorzien van kenmerkende lijstgevel en rijk gedecoreerd in eclectische stijl. Gelegen op locatie waar voor 1832 een boerderij aanwezig was. Zeer beeldbepalend gelegen aan de Meedhuizerweg. Meedhuizerweg x x xx x x Meedhuizerweg 36 x x xx x x Meedhuizerweg even nummers Woonhuis met garage uit circa Woning Rij van vijf arbeiderswoningen uit circa op vierkante plattegrond onder geknikt tentdak. Opgetrokken in twee kleuren baksteen. Uitgevoerd in Interbellum architectuur. Gelegen Uitgevoerd in Interbellum architectuur. in rij met woningen in vergelijkbare Ensemble met woonhuis nr. 36. architectuur. Beeldbepalende ligging aan de Beeldbepalende ligging aan de Meedhuizerweg. Meedhuizerweg. Opmeedenlaan 4 xx xx x xx xx Weereweg 2 xx xx x x xx Boerderij met tweekapsschuur uit circa Voorhuis voorzien van kenmerkende lijstgevel, en met portiek en erker. Uitgevoerd in Interbellumarchitectuur. Gelegen op locatie waar voor 1832 een boerderij aanwezig was. Beeldbepalende ligging in het streekje Opmeeden. Voormalige Gereformeerde kerk Berea. Kerk met aangebouwd woonhuis, gebouwd in Kleine zaalkerk uitgevoerd in expressionistische architectuur. Vensterindeling in latere fase gewijzigd. Beeldbepalend gelegen tussen Meedhuizen en Tjuchem. pagina 70

29 Termunten Het dorp Termunten is een wierdedorp met een rechthoekige structuur. Het was in de middeleeuwen een belangrijke handelsplaats aan de kust en het riviertje de Munte, dat rond 1300 werd afgedamd. Ten zuiden van het huidige dorp werd in 1258 het klooster Menterne gesticht. De kloosterleden hielden zich onder andere bezig met indijkingen en landontginning en de kerk in Termunten wordt gezien als restant van de kloosterkerk. De kern van het dorp is gelegen ten zuidoosten van het Kleine Diep. De bebouwing is kleinschalig en wordt vanaf het midden van de 19 e eeuw verdicht. Vanaf 1880 worden woningen gebouwd aan het Kleine Diep en de weg naar Woldendorp. Door de komst van de stoomtram in 1919 groeit het dorp in de richting van Termunterzijl. De Stoomtramweg Maatschappij Oostelijk Groningen, of liefkozend Ol Graitje genoemd, werd opgericht om het oostelijk deel van de provincie toegankelijker te maken. Deze tramlijn tussen Delfzijl en Ter Apel heeft tot aan het einde van de jaren 40 dienst gedaan. Na de Tweede Wereldoorlog werd een nieuwbouwwijk aangelegd ten noordwesten van het dorp. Met de aanleg van deze wijk groeiden Termunten en Termunterzijl als het ware aan elkaar vast pagina 71

30 Karakteristieke objecten gemeente Delfzijl Libau, m

31 TERMUNTEN Baamsum 17 xx xx xx x x Bongiusweg 3 x xx xx x Oldambtster boerderij uit circa 1880 gebouwd in ambachtelijk-traditionele trant met sprongsgewijze versmallingen richting de voorgevel, de zogeheten krimpen. Op locatie van oudere boerderijplaats. Zeer beeldbepalend en evenwijdig aan de weg gelegen in het gehucht Baamsum. Boerderij van het Oldambtster type met tweekapsschuur. Herbouwd in 1934 na brand. Voorzien van sprongsgewijze versmalling richting de voorgevel. Beeldbepalende ligging evenwijdig aan de weg aan de zuidwestzijde van Termunten. Bongiusweg 4 xx x xx x x Dallingeweesterweg 14 x x x x x Voormalig tramhuis uit circa Onderdeel van voormalige Stoomtramweg Maatschappij Oostelijk Groningen. Villavormig woonhuis op samengestelde plattegrond. Zeer beeldbepalende hoekligging in de kern van Termunten. Kop-romp boerderij uit Uitgevoerd in sobere Interbellumarchitectuur. Beeldbepalend gelegen aan de Dallingeweersterweg, in het buitengebied tussen Termunten en het buurtschap Dallingeweer. Dallingeweesterweg 19 x xx x x x Dallingeweersterweg 20 x xx x xx xx Villaboerderij Nooitgedacht uit Voorhuis uitgevoerd in Interbellumarchitectuur. Beeldbepalende teruggerooide ligging aan de Dallingeweersterweg. Schuren aan achterzijde zijn van later datum en vallen buiten de bescherming. Villaboerderij Luctor et Emergo uit Voorhuis uitgevoerd in Interbellum architectuur. Met kenmerkende driekapsschuur. Beeldbepalende ligging op sober erf aan de Dallingeweersterweg, in het buitengebied tussen Termunten en het buurtschap Dallingeweer. Dallingeweersterweg 23 x x x x x Dallingeweersterweg xx x xx x xx Boerderij van het Oldambtster type uit Boerderij uitgevoerd in sobere ambachtelijktraditionele trant met enige decoratieve elementen in vernieuwingsstijl. Gelegen op sober erf met stookhut. Beeldbepalende ligging aan bocht in het streekje Dallingeweer. Boerderij van Domeinen van de Nederlandse Staat. Thans in gebruik als bezoekerscentrum van het Groninger Landschap: schuur is later voorzien van uitzichtspunt. Met naastgelegen vrijstaande schuur. Beeldbepalende ligging aan de dijk in het gehucht Fiemel. pagina 72

32 TERMUNTEN Dallingeweersterweg bij 33 xx xx x x xx Dallingeweersterweg bij 33 xxx x xx x xxx Voormalige uitwateringssluis uit 1862 gelegen op de scheiding van de Eems en de Dollard. In 1950 buiten dienst geraakt door dijkverzwaring en de ingebruikname van het naastgelegen dieselgemaal. Gelegen in het gehucht Fiemel nabij bunkercomplex. Bunkercomplex Batterie Termunten. In gebouwd door de Duitse bezetter. Onderdeel van Stützpuntgruppe Delfzijl. Complex met onder andere een munitieopslagplaatsen, geschutopstelling en bunkers. Zeer beeldbepalende ligging in het gehucht Fiemel. Houwerdastraat 1 x x xx x x Houwerdastraat 11 x xx x x x Woonhuis uit Woonhuis op nagenoeg vierkante plattegrond onder tentdak met aangebouwde garage. Uitgevoerd in Wederopbouw architectuur. Zeer beeldbepalende hoekligging in de kern van Termunten. Woonhuis uit Woonhuis onder zadeldak en voorzien van kenmerkende gemetselde schoorsteen. Uitgevoerd in expressionistische architectuur. Beeldbepalend gelegen aan de Houwerdastraat. J. Herwagisusstraat 16 xx xx xx x x Kenninckweg 3 xx x xx xx Voormalige pastorie behorende bij de Hervormde kerk. Symmetrisch opgezet voorhuis voorzien van dakopbouw met balkon. Ensemble met naastgelegen kerk (rijksmonument). Zeer beeldbepalende ligging in de kern van het dorp. Voormalige tramremise uit circa Onderdeel van voormalige Stoomtramweg Maatschappij Oostelijk Groningen. Tot 1948 in dienst en daarna in gebruik als loods gemeentewerken en thans als viswinkel. Beeldbepalende vrijstaande ligging. Kenninckweg 22 x x xx x x P. Muntinghepad 2 xx x xx x x Woonhuis uit crica Villavormig woonhuis onder samengesteld kap. Uitgevoerd met invloeden van de overgangsarchitectuur. Zeer beeldbepalende ligging nabij bocht in de weg. Woonhuis en mogelijk voormalig schoolgebouw uit tweede helft 19e eeuw. Wit gepleisterd eenlaags gebouw. Gelegen ten zuidoosten van de Hervormde kerk. Zeer beeldbepalend gelegen in de kern van Termunten. pagina 73

33 Termunterzijl Het dorp Termunterzijl is een zijldorp ten westen van Termunten. Om het Termunterzijldiep in de Eems te kunnen laten uitmonden werd in 1601 een sluis gebouwd waarmee het gelijknamige dorp ontstond. Het dorp ontwikkelde zich tot handels- en vissersplaats waarbij het Termunterzijldiep functioneerde als binnenhaven. Ook was er een buitendijkse haven. De eerste sluis werd in 1686 verwoest door een stormvloed. Vervolgens werd in 1723 werd een nieuwe sluis gebouwd door stadsbouwmeester Anthony Verburgh. Het dorp bestaat rond 1850 uit kleinschalige bebouwing aan weerszijden van het Terumnterzijldiep en aan de doorgaande weg tussen Delfzijl en Termunten. In 1870 wordt een nieuwe aftakking van het Terumunterzijldiep gegraven waardoor het dorp in feite een schiereiland wordt. De bestaande bebouwing op het schiereiland verdicht zich geleidelijk. Om de waterbeheersing te verbeteren wordt in 1931 een nieuw boezemgemaal gebouwd, gemaal Cremer, waarnaast in 2000 het gemaal Rozema wordt gebouwd. Verder wordt in 1972 een nieuwe dijk met schutsluis aangelegd waarmee de buitenhaven een binnenhaven is geworden. De historische ontwikkeling van het dorp is duidelijk herkenbaar in de ruimtelijke structuur en daardoor is het dorp aangewezen als beschermd dorpsgezicht pagina 74

34 Karakteristieke objecten gemeente Delfzijl Libau, m

35 TERMUNTERZIJL A. Verburghwijk 8d xx xx xx x xx M. Coendersbuurt 2 xx xx xx x x Oldambtster boerderij In 't Bosch uit Boerderij met ernaast een kleinere aangebouwde schuur. Op het erf ligt een klein familiekerkhof. Gelegen op erf met hoog opgaand geboomte aan het Termunterzijldiep. Gelegen binnen beschermd gezicht. Dwarshuis uit circa Symmetrisch opgezet pand onder schilddak. Heeft tevens dienst gedaan als bank en is thans in gebruik als café. Zeer beeldbepalende hoekligging nabij de brug over het Termunterzijldiep. M. Coendersbuurt 25 x x xx x x M. Coendersbuurt 27 x x xx x x Gelegen binnen beschermd gezicht. Dwarshuis uit circa Asymmetrisch opgezet woonhuis onder schilddak. Zeer beeldbepalende ligging in het lint aan het Termunterzijldiep. Gelegen binnen beschermd gezicht. Woonhuis uitgevoerd in ambachtelijk-traditionele trant. Voorhuis voorzien van wolfseind. Zeer beeldbepalende ligging in het lint aan het Termunterzijldiep. M. Coendersbuurt 35 x xx xx xx x M. Coendersbuurt 36 x xx xx x x Gelegen binnen beschermd gezicht. Dwarshuis uit circa Symmetrisch opgezet woonhuis onder kap met wolfseinden. De gevels zijn voorzien van stucwerk en de vensters uitgevoerd met afgeronde hoeken. Zeer beeldbepalende ligging in het lint aan het Termunterzijldiep. Gelegen binnen beschermd gezicht. Dwarshuis uit circa Asymmetrisch opgezet woonhuis onder schilddak. Decoratieve elementen zoals speklagen en aanzet- en sluitstenen in eclectische stijl. Zeer beeldbepalende ligging in het lint aan het Termunterzijldiep. Schepperbuurt 3 xx xx xx x xx Schepperbuurt 18 x xx xx xx x Gelegen binnen beschermd gezicht. Opvoergemaal uit Herbouwd in 1942 na beschadiging. In 1993 is de installatie vervangen. Ensemble met andere waterstaatkundige objecten in Termunterzijl. Beeldbepalend gelegen nabij het Termunterzijldiep. Gelegen binnen beschermd gezicht. Woonhuis uit circa Met voorzijde gericht op het Termunterzijldiep. Woonhuis in ambachtelijktraditionele trant en voorzien van lijstgevel en decoratieve muurankers. Beeldbepalende ligging aan het Termunterzijldiep. pagina 75

36 TERMUNTERZIJL Schepperbuurt 28 x xx xx xx x Schepperbuurt 34 xx x xx x xx Gelegen binnen beschermd gezicht. Dwarshuis uit circa Met voorzijde gericht op het Termunterzijldiep. Symmetrisch opgezet woonhuis onder kap met wolfseinden. Beeldbepalende ligging aan het Termunterzijldiep. Gelegen binnen beschermd gezicht. Voormalige dienstwoning met wachtkamer uit circa 1920 van de Stoomtramweg Maatschappij Oostelijk Groningen, de tramlijn tussen Delfzijl en Ter Apel. Beeldbepalende, teruggerooide ligging tussen de Schepperbuurt en het Termunterzijldiep. Schepperbuurt 38 xx xx xx x x Wartumerweg 10 xx x xx xx Transformatorhuisje uit In Interbellumarchitectuur met invloeden van het rationalisme. Representant van de zorgvuldige bouw voor de nutsvoorzieningen. Beeldbepalend gelegen aan de Schepperbuurt. Voormalige brugwachterswoning met kenmerkende driezijdige uitbouw aan de voorzijde. Uitgevoerd in ambachtelijktraditionele trant. Oorspronkelijk gelegen bij de Wartumerklap. Beeldbepalende ligging aan het Termunterzijldiep in het gehucht Wartumerklap. Vergelijk ook Lalleweer 9 Borgsweer. pagina 76

37 Wagenborgen Wagenborgen is een streekdorp gelegen op een zandrug en heeft een rechthoekig stratenpatroon. De kern is gelegen rond de Hervormde kerk. Aan de Hoofdweg richting het zuiden is sprake van lintbebouwing, evenals aan twee straten evenwijdig aan de Hoofdweg. Aan de randen van het dorp staan enkele boerderijen. In 1874 wordt in het dorp een krankzinnigengesticht, later psychiatrisch ziekenhuis Groot Bronswijk geheten, gebouwd. De Vereniging tot Christelijke Liefdadigheid bouwde op een terrein aan de oostzijde van het dorp verschillende paviljoens, voorzien van Bijbelse namen, voor de verzorging van lichamelijk en geestelijk gehandicapten. Ook werden in de loop van de tijd onder andere een watertoren, administratiegebouw, boerderij en woonruimte voor personeel gebouwd. Na de sluiting van Groot Bronswijk werd het merendeel van de paviljoens gesloopt, maar enkele panden verbonden met het voormalig psychiatrisch ziekenhuis zijn nog behouden gebleven pagina 77

38 Karakteristieke objecten gemeente Delfzijl Libau, m

39 WAGENBORGEN Akeleistraat xx xx xx De Berken 5 xx xx xx x x Akeleistraat o.e. nrs. 1-11, en even nrs dubbele woningen uit circa gebouwd voor patiënten van voormalige psychiatrische instelling Groot Bronswijk. Voor zelfstandige bewoning voor 5 tot 6 patiënten per woning. Thans in particulier bezit. Acht huizenblokken, beeldbepalend gelegen. Schoolmeesterswoning uit circa 1950 behorende bij naastgelegen voormalige Christelijke lagere landbouwschool. Woonhuis in sobere Delftse schoolarchitectuur. Beeldbepalend gelegen bij kruising. Ensemble met naastgelegen schoolgebouw. De Berken 7-9 xx xx xx x xx De Wilgen 5 x xx x x x Voormalige Christelijke lagere landbouwschool uit circa Gebouw op L-vormige plattegrond. Uitgevoerd in sobere Delftse schoolarchitectuur. Heeft thans een woonfunctie. Beeldbepalend gelegen bij kruising. Ensemble met naastgelegen schoolmeesterswoning. Kop-hals-romp boerderij uit Uitgevoerd in sobere maar verzorgde Delftse schoolarchitectuur. Zeer beeldbepalend gelegen aan de oostzijde van het dorp. Fam. Bronsweg 10 xx xx xxx x xx Fam. Bronsweg 12 xx x xx xx Villa Jagerstee uit circa 1950 gebouwd als woonhuis voor de tweede geneesheer van Groot Bronswijk, dhr. De Jager. Wit geschilderde villa in traditionalistische architectuur. Zeer beeldbepalende hoekligging aan de Fam. Bronsweg en gelegen op ruim perceel. Woonhuis uit circa Gebouwd als woonhuis voor werknemers van Groot Bronswijk. Woning uitgevoerd in sobere Interbellumarchitectuur. In latere fase voorzien van gevelbekleding. Ensemble met Fam. Bronsweg 14 en 16. Beeldbepalend gelegen aan de Familie Bronsweg. Fam. Bronsweg 14 xx x xx x xx Fam. Bronsweg 15 xx xx xxx x xx Woonhuis uit circa Gebouwd als woonhuis voor werknemers van Groot Bronswijk. Woning uitgevoerd in sobere Interbellumarchitectuur. Ensemble met Fam. Bronsweg 12 en 16. Beeldbepalend gelegen aan de Familie Bronsweg. Directeurswoning uit crica 1935 behorende bij psychiatrische instelling Groot Bronswijk. Verbindingsgebouw tussen woonhuis en hoofdgebouw in latere fase toegevoegd. Zeer beeldbepalend gelegen op het voormalige terrein van Groot Bronswijk. Ensemble met Fam. Bronsweg 17. pagina 78

40 WAGENBORGEN Fam. Bronsweg 16 xx x xx x xx Fam. Bronsweg 17 xx xx xxx xx xx Woonhuis uit circa Gebouwd als woonhuis voor werknemers van Groot Bronswijk. Woning uitgevoerd in sobere Interbellumarchitectuur. Ensemble met Fam. Bronsweg 12 en 14. Beeldbepalend gelegen aan de Familie Bronsweg. Hoofdgebouw uit circa 1935 behorende bij psychiatrische instelling Groot Bronswijk. Thans is slechte onderhoudstoestand. Zeer beeldbepalend gelegen op het voormalige terrein van Groot Bronswijk. Ensemble met Fam. Bronsweg 17. Fam. Bronsweg 22 xx x xx xx Fam. Bronsweg 51 xx x xx x x Kop-romp boerderij uit circa 1935 oorspronkelijk behorende bij Groot Bronswijk. Thans in gebruik als sportschool. Aanbouw van recente datum valt buiten de bescherming. Zeer beeldbepalend gelegen op het voormalige terrein van Groot Bronswijk. Woonhuis uit circa Gebouwd voor de adjunct-administrateur van Groot Bronswijk. Woonhuis in expressionistische architectuur onder kenmerkende gebogen kap met wolfseind. Beeldbepalend gelegen op het voormalige terrein van Groot Bronswijk. Fam. Bronsweg bij 53 x x xx x xxx Fam. Bronsweg 77 xx x x x xx Wegwijzer uit circa Beeldbepalende ligging op de driespong tussen de Hoofdweg en de Fam. Bronsweg in de kern van Wagenborgen. Een van de laatste wegwijzers van dit type. Boerderij van het Oldambtster type uit circa Voorzien van tweekapsschuur. Uitgevoerd in sobere Interbellum architectuur. Gebouwd op locatie van oudere voorganger. Gelegen achter het lint. Hoofdweg 2 x x xx x x Hoofdweg 15 xxx xxx xx xx xx Woonhuis uit circa Villavormig, grotendeels wit geschilderd pand met samengestelde plattegrond en kapvorm. Aan de voorzijde topgevel met balkon. Beeldbepalende ligging in bocht aan de Hoofdweg. Christelijke lagere school uit Tweelaags pand uitgevoerd in verzorgde vernieuwingsarchitectuur en voorzien van decoratief metselwerk. Beeldbepalende teruggerooide ligging nabij bocht in de Hoofdweg. pagina 79

41 WAGENBORGEN Hoofdweg 18 x x xx x x Hoofdweg 20 xx xx xx x xx Winkel-woning uit circa Bedrijf van E.J. Brons. Uitgevoerd in Interbellumarchitectuur. Voorgevel met getrapt metselwerk, prominente schoorsteen en later gewijzigde winkelpui. Zeer beeldbepalende hoekligging aan de Hoofdweg. Woonhuis met stelmakerij uit circa Pand uitgevoerd als krimpentype met opvallende deuren in voorgevel. Uitgevoerd in ambachtelijktraditionele trant. Voorzien van sprongsgewijze versmallingen richting de voorgevel, de zogeheten krimpen. Beeldbepalend gelegen aan de Hoofdweg. Hoofdweg x xx xx x x Hoofdweg xx xx xx x x Dubbel woonhuis uit circa Pand met asymmetrische opbouw en samengestelde kap met links een topgevel en rechts een omlopend schilddak. Uitgevoerd in Interbellumarchitectuur. Beeldbepalend aan de Hoofdweg. Hervormde pastorie uit Naar ontwerp van architect F. v.d. Laan. Met oorspronkelijk aan linker zijde een godsdienstlokaal. Uitgevoerd in sobere Interbellumarchitectuur. Ensemble met naastgelegen kerk (rijksmonument). Zeer beeldbepalend aan de Hoofdweg in de kern van het dorp. Hoofdweg 49 x xx xx x x Hoofdweg 76 x xx x x x Woonhuis uit circa Op rechthoekige plattegrond en onder tentdak. Met opvallende schoorsteen aan de voorzijde. Beeldbepalende ligging in het lint aan de Hoofdweg. Rentenierswoning uit Woonhuis van het villatype op samengestelde plattegrond, met samengestelde kap en aan de voorzijde een topgevel met balkon boven erker. Beeldbepalend gelegen in het lint aan de Hoofdweg. Hoofdweg 77 x xx x x x Hoofdweg 82 x xx xx x x Voormalige meesterswoning uit circa De naastgelegen school is inmiddels verdwenen. Pand onder zadeldak en voorzien van uitgebouwde entree. Uitgevoerd in Interbellum architectuur. Beeldbepalend gelegen in het lint aan de Hoofdweg. Boerderij van het Oldambtster type uit Voorzien van sprongsgewijze versmallingen richting de voorgevel, de zogeheten krimpen en kenmerkende lijstgevel. Beeldbepalende ligging in het lint aan de Hoofdweg. pagina 80

42 WAGENBORGEN Hoofdweg 116 x x x x x Hoofdweg 121 x x xxx x x Woonhuis uit circa Op samengestelde plattegrond onder hoog schilddak en voorzien van topgevel met erker en balkon. Uitgevoerd in Interbellumarchitectuur. Beeldbepalende ligging in het lint aan de Hoofdweg. Woonhuis gebouwd omstreeks 1900 en uitgevoerd als symmetrisch dwarshuis. Enige decoratieve elementen in eclectische trant, zoals de aanzet- en sluitstenen boven de vensters. Later voorzien van stuclaag. Zeer beeldbepalende, verhoogde ligging nabij een kruispunt en omgeven door een ruime tuin. Hoofdweg 147 x xx xx x x Hoofdweg 161 xx xx xx x xx Boerderij van het Oldambtster type uit circa Met decoratieve elementen in Overgangsarchitectuur. Beeldbepalende ligging op ruim perceel aan de Hoofdweg. Wederopbouwboerderij uit circa Gebouwd op locatie van in de Tweede Wereldoorlog verwoeste boerderij. De bijgebouwen vallen buiten de aanduiding. Beeldbepalend gelegen op ruim erf aan zuidzijde van het dorp. Hoofdweg 170 x x xx x xx Hoofdweg 174 x x xx x xx Boerderij uit circa Voorzien van uitbouw aan linker zijde en een eker aan de voorzijde. Uitgevoerd in overgangsarchitectuur. Beeldbepalende ligging aan de Hoofdweg. Voormalige arbeiderswoning uit circa Kenmerkend voor de huisvesting van landarbeiders. Woonhuis van het krimpentype uitgevoerd in ambachtelijk-traditionele trant. Beeldbepalende ligging aan de Hoofdweg, evenwijdig met de weg. Kerkstraat 48 xxx xxx xx xx xx Kerkstraat 52 xx x xx x x Gereformeerde kerk uit Zaalkerk in zorgvuldige expressionistische architectuur. Gebouwd naar ontwerp van A. Akkerman. Ensemble met naastgelegen verenigingsgebouw en pastorie. Beeldbepalend gelegen aan de Kerkstraat. Pastorie uit 1960 behorende bij naastgelegen Gereformeerde kerk. Woonhuis in sobere Wederopbouwarchitectuur. Ensemble met naastgelegen verenigingsgebouw en pastorie. Beeldbepalend gelegen aan de Kerkstraat. pagina 81

43 Woldendorp Woldendorp is van oorsprong een radiair wierdedorp en was tot 1990 het kerndorp van de gemeente Termunten. De oudste kern lag oorspronkelijk ten noordoosten van de kerk. Van hier uit is het dorp hoofdzakelijk uitgebreid met lintbebouwing. In de periode worden onder andere een gemeentehuis, school en postkantoor gebouwd en wordt een begraafplaats aangelegd. In 1919 wordt de lijn van de Stoomtramweg Maatschappij Oostelijk Groningen, ook Ol Graitje genoemd, dwars door het dorp aangelegd. In de laatste maand van de Tweede Wereldoorlog lag Woldendorp in de frontlinie. Een groot deel van de bebouwing raakte beschadigd en een deel van panden aan de A.E. Gorterweg werden verwoest. Ook het recent gebouwde gemeentehuis raakte zwaar beschadigd. Direct na de oorlog werd begonnen met de wederopbouw van het dorp. Een spreuk op het herbouwde gemeentehuis herinnert aan deze wederopbouw: Beschaduwd is de vreugd bij 't helen mijner wonden, om hen die na 't geweld niet wederopgaan konden pagina 82

44 Karakteristieke objecten gemeente Delfzijl Libau, m

45 WOLDENDORP A.E. Gorterweg 1 xx xx xx xx xx A.E. Gorterweg 5 x xx xx x x Voormalig gemeentehuis van de gemeente Termunten uit De in 1942 gebouwde voorganger werd in 1945 grotendeels verwoest. Tweelaags pand op T-vormige plattegrond uitgevoerd in traditionalistische architectuur. Beeldbepalend gelegen aan de A.E. Gorterweg. Rentenierswoning uit circa Villavormig woonhuis op samengestelde plattegrond. Wit geschilderd pand met decoratief metselwerk. Uitgevoerd in vernieuwingsstijl. Beeldbepalende lingging aan de A.E. Gorterweg in gedeelte met meer karakteristieke bebouwing. A.E. Gorterweg 7 x xx xx x x A.E. Gorterweg 9 x xx xx x x Rentenierswoning uit circa Villavormig woonhuis op samengestelde plattegrond. Wit geschilderd pand met plint in schoonmetselwerk. Uitgevoerd in vernieuwingsstijl. Beeldbepalende lingging aan de A.E. Gorterweg in gedeelte met meer karakteristieke bebouwing. Woonhuis uit circa Wit geschilderd pand onder rieten kap. Zeer beeldbepalende hoekligging aan de A.E. Gorterweg in gedeelte met meer karakteristieke bebouwing. A.E. Gorterweg 13 x x xx x x A.E. Gorterweg 15 x x xx x x Woonhuis uit circa Woonhuis in zorgvuldige wederopbouwarchitectuur, zogenaams Delfts rood. Zeer beeldbepalende ligging aan de A.E. Gorterweg in gedeelte met meer karakteristieke bebouwing. Ensemble met A.E. Gorterweg 15. Woonhuis uit circa Woonhuis in zorgvuldige wederopbouwarchitectuur, zogenaams Delfts rood. Zeer beeldbepalende ligging aan de A.E. Gorterweg in gedeelte met meer karakteristieke bebouwing. Ensemble met A.E. Gorterweg 13. A.E. Gorterweg 16 xx xx xx xx xx A.E. Gorterweg x xx xx x x Voormalige pastorie uit circa 1930 behorende bij Hervormde kerk (rijksmonument). Opgebouwd uit volumes van verschillende grootte en uitgevoerd in Interbellumarchitectuur. Zeer beeldbepalende hoekligging aan de A.E. Gorterweg in gedeelte met meer karakteristieke bebouwing. Dubbel woonhuis uit Asymmetrisch opgezet woonhuis uitgevoerd in expressionistische architectuur. Zeer beeldbepalende hoekligging aan de A.E. Gorterweg in gedeelte met meer karakteristieke bebouwing. pagina 83

46 WOLDENDORP A.E. Gorterweg 33 xx xx xx xx xx AE-weg 2 xx xx xxx x xx Wederopbouwboerderij Riddervenne uit circa Gebouwd op locatie van oudere voorganger welke in de Tweede Wereldoorlog beschadigd werd. Gebouwd in traditionalistische architectuur in de trant van de Delftse school. Zeer beeldbepalende ligging in de kern van het dorp. Dokterswoning met koetshuis uit circa Villa op samengestelde plattegrond uitgevoerd in Art Nouveau architectuur. Met koetshuis aan achterzijde. Zeer beeldbepalende hoekligging in de kern van het dorp. AE-weg 3 x xx xx x x AE-weg 4 x xx xx x x Dwarshuis uit circa Symmetrisch opgezet voorhuis onder schilddak met dakopbouw. Voorzien van eclectische decoratieve elementen zoals het lijstwerk. Zeer beeldbepalende hoekligging in de kern van het dorp. Woonhuis uit circa Wit geschilderd woonhuis op rechthoekige plattegrond onder schilddak met forse dakoverstek. Blokvormig pand in Interbellum architectuur. Beeldbepalende ligging aan de Ae weg in gedeelte met meer karakteristieke bebouwing. AE-weg 6 x xx xxx xx xx H. Berrelkampstraat 3-5 x x xx x x Woonhuis uit circa Symmetrisch opgezet woonhuis met vooruitspringende middenrisaliet van twee bouwlagen. Uitgevoerd in overgangsarchitectuur met decoratieve keperbogen boven de vensters. Zeer beeldbepalende hoekligging en gelegen in gedeelte met meer karakteristieke bebouwing. Dubbel woonhuis uit circa Uitgevoerd in sobere, maar verzorgde Wederopbouwarchitectuur met kenmerken van de Delftse school. Zeer beeldbepalende ligging aan kruising met klein park. Heemweg 18 x xx xx x x J. Kerkhovenpolder 2 xx x xx x xx Villaboerderij uit circa 1925 met tweekapsschuur. De tweede schuur is uit circa Voorhuis voorzien van kenmerkende lijstgevel en dakopbouw met balkon. Vrijstaande schuren zijn van later datum en vallen buiten de aanduiding. Beeldbepalende vrijstaande ligging aan Heemweg. Wederopbouwboerderij uit circa Herbouwd na verwoesting van de boerderij tijdens de Tweede Wereldoorlog. Uitgevoerd in sobere Delftse schoolarchitectuur. Beeldbepalende vrijstaande ligging in de J. Kerkhovenpolder. De naastgelegen schuur is van later datum en valt buiten de aanduiding. pagina 84

47 WOLDENDORP J. Kerkhovenpolder 18bij xx x xx x xx Klapsterweg 13 x x xx x x Dijkcoupure met schotbalkenloods gelegen tussen J. Kerkhovenpolder en C. Coenraadpolder. Doorgang door de slaperdijk met klein houten gebouw voor opslag van schotbalken. Zeer beeldbepalende ligging in open landschap. Dwarshuis uit circa Symmetrisch opgezet voorhuis onder schilddak en voorzien van enige neoclassicistische decoratieve elementen zoals de omlijsting van de entree. Beeldbepalende ligging aan de Klapsterweg. Klapsterweg 35 xx x xx x xx Oude Dijk 4 x xx xx x x Wederopbouwboerderij uit circa Herbouwd na verwoesting boerderij tijdens de Tweede Wereldoorlog. Uitgevoerd als kop-halsromp boerderij uitgevoerd in sobere Wederopbouwarchitectuur. Beeldbepalende ligging aan de Klapsterweg. Boerderij Woldahoeve uit circa 1880 van het Oldambtster type. Voorzien van sprongsgewijze versmallingen richting de voorgevel, de zogeheten krimpen. Met enige decoaratieve elementen in neoclassicistische architectuur, zoals de omlijsting van de entree. Beeldbepalend gelegen op sober erf. Reiderwolderpolder 2b x xx xx x x Boerderij Reidewoldt uit circa Boerderij van het Oldambtster type met tweekapsschuur. Met van sprongsgewijze versmal-lingen richting de voorgevel. Met decoaratieve elementen in neoclassicistische architectuur, zoals de omlijste middenpartij in de voorgevel. Zeer beeldbepalende, vrije ligging. pagina 85