Benzodiazepine-agonisten/benzodiazepinen
|
|
- Laura ten Wolde
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Benzodiazepine-agonisten/benzodiazepinen - Zijn agonisten op de benzodiazapinereceptor - Verschillen alleen in farmacokinetische eigenschappen en niet in farmacodynamische eigenschappen - Anxiolytische, slaapinducerende, spierverslappende en anticonvulsieve effecten - Snelheid van intreden en de duur van de effecten verschilt onderling Primaire indicatie: overmatige angst en spanning. - Gegeneraliseerde angststoornis - Paniekstoornis - Sociale angststoornis ANXIOLYTICA = Angstdempend Xanax Alprazolam Lexotanil bromazepam Chloordiazepoxide chloordiazepoxide Frisium clobazepam Tranxene clorazepaat Rivotril clonazepam Valium diazepam Temesta lorazepam Seresta oxazepam Reapam prazepam OVERIGE Buspiron Lyrica HYPNOTICA = slaapmedicatie Lendormin Rohypnol Dalmadorm Dormonoct Loramet Dormicum Mogadon Normison Stilnoct Imovane buspiron pregabaline brotizolam flunitrazepam flurazepam loprazolam lormetazepam midazolam nitrazepam temazepam zolpidem zoplicon
2 Antidepressiva Indeling; - klassiek; anticholinerg en kinidineachtige eigenschappen - Modern; serotonerge effecten (remt heropname noradrenaline en serotonine) Primaire indicatie: depressie - Paniekstoornis - Sociale-angststoornis - Gegeneraliseerde angststoornis - Posttraumatische stressstoornis - Obsessieve-compulsieve stoornis PSA = potent serotonerg antidepressivum SSRI = selective serotonin reuptake inhibitor SNRI = selective noradrenaline reuptake inhibitor Klassiek (kinidineachtig en anticholinerg) PSA/SSRI/SNRI Amitriptyline tryptizol/sarotex Clomipramine anafranil PSA Dosulepine/dothiepine prothiaden Doxepine sinequan Imipramine imipramine Maprotiline nortrilen Modern (niet kinidineachtig en nauwelijks anticholinerg) Citalopram cipramil/lontax PSA/SSRI Escitalopram cipralex PSA/SSRI Fluoxetine Prozac/fluo(xs)tad PSA/SSRI Fluvoxamine fevarin PSA/SSRI Paroxetine seroxat PSA/SSRI Sertraline Zoloft/asentra PSA/SSRI Duloxetine cymbalta PSA/SNRI Venlafaxine efexor PSA/SNRI Overig Trazodon trazolan PSA Bupropion zyban/wellbutrin Mianserine tolvon/mianserine Mirtazapine remeron Moclobemide aurorix MAO-A-remmer parnate PSA Agomelatine (melatoninevariant)valdoxan Non-selectieve MAO-remmers Fenelzine Tranylcypromide Sint janskruid Hyperiplant PSA PSA PSA Farmacodynamische eigenschappen van antidepressiva (bijwerkingen duren ongeveer 2 weken, trekken langzaam weg. Therapeutisch effect pas met 4-6 weken)
3 Antinoradrenerg (anti-na) AD blokkeren x-1 receptoren (noradrenerg) Gevolgen: - orthostatische hypotensie (duizelig bij opstaan) - algemene hypotensie (minder vaak) - hypnosedatie (minder vaak) Antihistaminerg (anti-his) AD blokkeren histamine 1 receptoren Gevolgen: - Hynosedatie/sufheid - Gewichtstoename Anticholinerg (anti-ach) TCA s AD blokkeren muscarinereceptoren (anticholinerge receptoren) Vegetatieve gevolgen: - Droge mond, obstipatie, visusstoornissen, mictiestoornissen, glaucoom, duizeligheid, misselijkheid, verwardheid Antiserotonerg (anti-5ht-2) SSRI s AD blokkeren serotonine 2A-receptoren Gevolgen: anxiolytische effecten (afname angst) Kinidine: bij overdosering; ritmestoornissen en hartstilstand (T.S.!) Belangrijke enzymen voor metabolisme van farmaca: CYP1A2, CYP2C9, CYP2C19, CYP2D6, CYP3A4. Steady State: de dosis voor bloedspiegelbepaling moet minimal 1 week constant zijn geweest. Verschillen in metabolisme hangen samen met aangeboren (erfelijke) verschillen in activiteit van de metaboliserende enzymen. Werking/effect van antidepressiva Sedatie: - Angstdempend - Agitatiedempend - Hypnosedatie Voortgezette behandeling: om opleving van huidige depressieve episode te voorkomen Preventieve behandeling: voorkomen van nieuwe episoden Chronische behandeling: continu onderdrukken van chronische depressie Bij depressieve patiënten met angst: geen antipsychotica voorschrijven. Bij combinatie antipsychoticum en antidepressivum: beginnen met AD en na 1 week antipsychoticum toevoegen (kans op anticholinerge bijw./ orthostatische hypertensie en sedatie. Evt. alternatief; lithium toevoegen aan AD. Omschakelen; dosis halveren, 1 week later AD staken, na nog 1 week andere AD insluipen (ongeveer 1 maand nodig voor adequate dosering). Paniekstoornis: AD zijn geschikt om in eerste instantie paniekaanvallen te onderdrukken, waardoor exposure mogelijk is (altijd i.c.m. gedragstherapie/psychotherapie).
4 OCD: SSRI is meest werkzaam Bijwerkingen; zie blz 95 Moleman Bijwerkingen volgens farmacologische eigenschappen: Effecten op acetylcholine (anti-ach), blokkade muscarinereceptoren: Sinustachycardie Droge mond, constipatie, paralytische ileus Accomodatiestoornissen, glaucoom, Mictieproblemen, urineretentie Remming erectie Cognitieve problemen Centraal anticholinerg syndroom (toxisch delier) Effecten op noradrenaline (potentiering door heropname), blokkade a-1-receptoren:: Hypertensie Tremor Tachycardie Orthostatische hypertensie Reeflextachycardie Hypnosedatie Vertraagde ejaculatie Effecten op histamine, blokkade van histamine-1-receptoren: Sedatie Sufheid Gewichtstoename Hypotensie Kinidineachtige effecten,: Cardiale geleidingsstoornissen Effecten op serotonine: Cardiale geleidingsstoornissen Maag/darmkrampen/pijn/braken (migraineachtige) hoofdpijn Anorexie, eetlustremming Agitatie, slapeloosheid Bloedingen (blauwe plekken) Serotonerg syndroom Maligne neuroleptisch syndroom
5 ANTIPSYCHOTICA Fenothiazinen Alimemazine antihistaminica H1 receptorantagonist Chloorpromazine Promethazine Flufenazine Anatensol Perazine Perfenazine Periciazine Neuleptil Pipotiazine Thioridazine Trifluoperazine Thioxanthenen Chloorprotixeen Flupentixol Fluanxol Zuclopentixol Cisordinol Butyrofenonen Benperidol Broomperidol Impromen Haloperidol Haldol Pipamperon Dipiperon Difenylbutylpiperidinederivaten Fluspirileen Fluanxol Penfluridol Semap Pimozide Orap Benzamiden Sulpiride Dogmatil Tiapride Tiapridal Overige (atypische antipsychotica) Aripiprazol Abilify Clozapine Leponex Olanzapine Zyprexa Paliperidon Invega Quetiapine Seroquel Risperidon Risperdal Sertindol Serdolect Ziprasidon Belangrijkste voordeel van atypische antipsychotica is verminderde bijwerkingen als extrapiramidale verschijnselen, positieve invloed op negatieve symptomen en werking bij therapieresistente patiënten. Echter, m.u.v. clozapine nog alle middelen onvoldoende onderzocht en onderbouwd. Nadeel van clozapine is de kans op levensbedreigende agranulocytose; daarom dus niet geschikt als middel van eerste keuze. Klassieke antipsychotica zijn in het algemeen breder geregistreerd (voor psychosen) dan de atypische antipsychotica (voor schizofrenie). De butyrofenonen (haloperidol) hebben een mild bijwerkingenprofiel, mits men laag doseert. Geschikt als middel van eerste keus.
6 Klassieke of typische antipsychotica en moderne of atypische antipsychotica verschillen niet wezenlijk van elkaar w.b. werking/klinische eigenschappen, met uitzondering van clozapine/leponex. Er is wel veel verschil in soort effecten: antihistaminerg, anticholinerg, extrapiramidaal, effect op glucose- en vetmetabolisme, interacties. Nieuwe antipsychotica: aripiprazol, olanzepine, quetiapine, risperidon, sertindol. Effect op antagonisme van dopamine-2-receptoren = effect op denkstoornissen, hallucinaties, wanen. - Positieve symptomen (dopaminerge overactiviteit); alle antipsychotica hebben effect - Negatief-cognitieve, sociaal onaangepaste symptomen: alleen clozapine heeft (beetje) effect -Dopaminerg (D2)=extrapiramidaal: hyperprolactinemie: galactorroe en libidoverlies -Noradrenerg (x-1)=(anti-na); orthostatische hypotensie, hypnosedatie -Histaminerg (H1)=(anti-His): hypnosedatie, gewichtstoename, metaboolsyndroom -Cholinerg (muscarine)=(anti-ach): droge mond -Serotonerg (5HT-2A en 5HT-2C)metaboolsyndroom; bevordert slap, verlaagt gedragsstoornissen, verlaagt sexuele bijwerkingen Algemeen: anti DA-effect (dopamine -2-receptorblokkerend effect): antipsychotisch, extrapiramidaal (acute dystonie, parkisonisme, rabbitsyndroom, acathisie, tardieve dyskinesie. Sedatie: 1. Demping; remming voor psychomotoriek, angst, agitatie 2. Onverschillig makend; minder vijandig, minder agressie e.d. 3. Hypnosedatie; suf en slaperigmakend Start antipsychoticum: Eerste uren of dagen alleen effect op arrousal-symptomen (psychomotoriek, opwinding,rusteloosheid, agitatie). Binnen 3 weken is dat onder controle. Dagen tot weken: effecten op hallucinaties, wanen, formele denkstoornissen. - Affectieve symptomen en sociale isolatie: binnen 2-5 weken onder controle. - Perceptuele en cognitieve symptomen: binnen 6-8 weken onder controle. Negatieve symptomen: minder ernstig; secundair en waarschijnlijk bijwerking antipsychoticum Ernstig; primair en defect waarschijnlijk behorend bij de aandoening (schizofrenie) Depressieve symptomen moeilijk te onderscheiden; evt. subtiele extrapiramidale symptomen of negatieve symptomen. Pas een maand na stabiele situatie de dosering van de acute episode reduceren tot 0,5-7mg haloperidol (of equivalent)
Index. dosering, 60 indicaties, 16, 28, 60 uitsluipen, 55 zwangerschap, 59 Anafranil (Retard). Zie clomipramine Anatensol (Decanoaat).
Index Hieronder wordt bij iedere merknaam verwezen naar de generieke naam. Bij de generieke naam wordt verwezen naar informatie over de medicijnen. De vetgedrukte paginacijfers verwijzen naar paragrafen
Nadere informatieAntipsychotica en monitoren van bijwerkingen
Antipsychotica en monitoren van bijwerkingen Symptomatische behandeling bij psychosen Effectiviteit: 70 a 90% Indicaties Schizofrenie Manie Depressie met psychot. kenm. Waanstoornis Psychose NAO Psycho-org.
Nadere informatiein gesprek over: Medicijnen tegen psychose
in gesprek over: Medicijnen tegen psychose Colofon Auteur: M. van Verschuer Redactie: W. Smith-van Rietschoten (eindredacteur) E.A.M. Knoppert-van der Klein E. van Meekeren C.R. van Meer E. Olivier M.
Nadere informatieVERPLEEGKUNDIGE AANDACHTSPUNTEN BIJ HET GEBRUIK VAN PSYCHOFARMACA
VERPLEEGKUNDIGE AANDACHTSPUNTEN BIJ HET GEBRUIK VAN PSYCHOFARMACA Het voorschrijven van geneesmiddelen is = een proces en niet louter een beslissing van de arts. Hierbij is een belangrijke taak weggelegd
Nadere informatieDEPRESSIE EN ANGSTSTOORNISSEN. Ciske van den Oever Poliklinisch apotheker Klinisch farmacoloog in opleiding Franciscus Gasthuis
DEPRESSIE EN ANGSTSTOORNISSEN Ciske van den Oever Poliklinisch apotheker Klinisch farmacoloog in opleiding Franciscus Gasthuis INHOUD PRESENTATIE Depressie Symptomen Behandeling Niet-medicamenteus Medicamenteus
Nadere informatieVoorbij het protocol..
Voorbij het protocol.. Behandelen van een depressie die niet opknapt. Hans Warning, verpleegkundig specialist GGZ 2 Eigenlijk eerst Psycho educatie Bibliotherapie Hardlopen / activeren Probleem Oplossende
Nadere informatieStilnoct Zolpidem 10mg 2,4 0,5-3 - Kortwerkend Rohypnol Flunitrazepam 1mg 16-35 ** 1,2 +
De benzodiazepinen vormen de op een na meest voorgeschreven groep geneesmiddelen in Nederland. In een gemiddelde huisartsenpraktijk krijgt ongeveer 10% van de patiënten één of meer keer per jaar een benzodiazepine
Nadere informatieInleiding psychofarmaca. Anton J.M. Loonen Farmacotherapie bij psychiatrische patiënten
Inleiding psychofarmaca Anton J.M. Loonen Farmacotherapie bij psychiatrische patiënten De eerste moderne psychofarmaca 1875: cocaïne (Freud) 1931: Rauwolfia serpentina (Sen & Bose) 1935: amfetamine (Prinzmetal
Nadere informatieSwitching Antipsychotica (AP)
Switching Antipsychotica (AP) Het hoe & wat Hans Oolders, psychiater Syndroom Schizofrenie Incoherentie Onsamenhangendheid Wanen Hallucinaties Desorganisatie Realiteit verstoring Sociale teruggetrokkenheid
Nadere informatieLeeftijd niet nader. gespecificeerd [3] 6-17 jaar [4] gespecificeerd [6]
Antidepressiva Citalopram (Cipramil ) ASS [1,2] Clomipramine (Anafranil ) [!] OCS [1,2,4] Matige tot ernstige depressieve perioden [5] Fluoxetine (Prozac ) [!] Angststoornissen [1,2,6], 8 jaar en [5] Indeling
Nadere informatieFormularium psychofarmaca ouderenpsychiatrie
Formularium psychofarmaca ouderenpsychiatrie Maart 2003 Inhoud Inhoudsopgave Hoofdstuk 1: Inleiding, verantwoording, toelichting Hoofdstuk 2: Medicatie bij depressie Hoofdstuk 3: Medicatie bij bipolaire
Nadere informatiein gesprek over: Medicijnen tegen depressies
in gesprek over: Medicijnen tegen depressies Colofon Auteur: P.F. Bouvy Redactie: E.A.M. Knoppert-van der Klein (eindredacteur) E. van Meekeren A.W.M.M. Stevens M.A.V. van Verschuer Publicatie: Nederlandse
Nadere informatieEen pilletje voor het slapengaan? over slaapmedicatie bij ouderen
Een pilletje voor het slapengaan? over slaapmedicatie bij ouderen Lieve Lemey ouderenpsychiater Insert picture 1 PHEBE: Prescribing in Homes for the Elderly in Belgium (2005) Slaapproblemen bij ouderen:
Nadere informatieANTIDEPRESSIVA PATIËNTENINFORMATIE ALGEMENE INFORMATIE OVER GEBRUIK EFFECTEN EN BIJWERKINGEN VAN ANTIDEPRESSIVA
ANTIDEPRESSIVA PATIËNTENINFORMATIE ALGEMENE INFORMATIE OVER GEBRUIK EFFECTEN EN BIJWERKINGEN VAN ANTIDEPRESSIVA 1. Wat zijn antidepressiva? Antidepressiva zijn medicijnen die veel gebruikt worden om depressies
Nadere informatieDe toegevoegde waarde van antipsychotica bij de behandeling van een depressie. P. Moleman directeur Moleman Psychopharmacology
De toegevoegde waarde van antipsychotica bij de behandeling van een depressie P. Moleman directeur Moleman Psychopharmacology Relaties met een farmaceutisch bedrijf of sponsor Geen 3 Casus: 39-jarige man,
Nadere informatieBenzo Moe. Over het terugdringen van chronisch benzodiazepinegebruik
Benzo Moe Over het terugdringen van chronisch benzodiazepinegebruik Ineke van Waard Februari 2010 Inhoud presentatie Voorstellen Kennisquiz Informatie over benzodiazepinen Geschiedenis Werking Toepassing
Nadere informatieDepressie en psychose. Prem Adhien Apotheker/epidemioloog
Depressie en psychose Prem Adhien Apotheker/epidemioloog Docent Prem Adhien Apotheker Universiteit Utrecht: docent Farmaceutische Wetenschappen Hogeschool Utrecht: docent MPA Inhoud Begintoets Geneesmiddelgroepen
Nadere informatieWorkshop Medicijnen, werkt t of werk t.. tegen? Els Coyajee-Geselschap apotheker
Workshop Medicijnen, werkt t of werk t.. tegen? Els Coyajee-Geselschap apotheker Inhoud workshop Inventarisatie vragen Waar of niet waar Medicatie en hun bijwerkingen Pijnbestrijding Antidepressiva Benzodiazepinen
Nadere informatiein gesprek over: Medicijnen tegen depressies
in gesprek over: Medicijnen tegen depressies Colofon Auteur: P.F. Bouvy Redactie: W. Smith-van Rietschoten (eindredacteur) J.L.M. van der Beek E.A.M. Knoppert-van der Klein R.B. Laport C.R. van Meer E.
Nadere informatiebij psychische en/of psychiatrische klachten Stichting Pandora
Stichting Pandora, maart 2003 1/14 GEBRUIK VAN MEDICIJNEN bij psychische en/of psychiatrische klachten Stichting Pandora Stichting Pandora, maart 2003 2/14 Gebruik van medicijnen bij psychische en/of psychiatrische
Nadere informatieDe toegevoegde waarde van antipsychotica bij de behandeling van een depressie. P. Moleman directeur Moleman Psychopharmacology
De toegevoegde waarde van antipsychotica bij de behandeling van een depressie P. Moleman directeur Moleman Psychopharmacology Relaties met een farmaceutisch bedrijf of sponsor Geen Antidepressivum, antipsychoticum
Nadere informatiePsychotische aandoeningen
Psychotische aandoeningen Psychotische aandoeningen 1/4 1/6 Mensen met een psychose gebruiken antipsychotica om uit de psychose te komen en om een nieuwe psychose te voorkomen. Het is voor iemand met een
Nadere informatieStoppen met antipsychotica?
Utrechtse Wetenschapswinkels, voor maatschappijgericht onderzoek Stoppen met antipsychotica? Wetenschapswinkel Geneesmiddelen Faculteit Farmaceutische Wetenschappen, Utrecht Wetenschapswinkel Geneesmiddelen
Nadere informatieAntidepressiva. Voorlichting voor cliënt en hulpverlener Jan van Ingen Schenau Psychopraxis jaargang 10, nummer 3 (juni 2008) p.
Voorlichting Antidepressiva Voorlichting voor cliënt en hulpverlener Jan van Ingen Schenau Psychopraxis jaargang 10, nummer 3 (juni 2008) p. 120-125 Inhoud Neurotransmitters Soorten antidepressiva Wanneer
Nadere informatiein gesprek over: Medicijnen tegen angststoornissen
in gesprek over: Medicijnen tegen angststoornissen Colofon Auteurs: A.J.L.M. van Balkom I.M. van Vliet Redactie: W. Smith-van Rietschoten (eindredacteur) J.L.M. van der Beek E.A.M. Knoppert-van der Klein
Nadere informatieMedicatiegebruik bij mensen met een verstandelijke beperking
Medicatiegebruik bij mensen met een verstandelijke beperking Congres Mind the Body 12 februari 2015 Barber Tinselboer, AVG s Heeren Loo locatie Apeldoorn Inhoud Casus Medicatie en de cliënt met een verstandelijke
Nadere informatieBSL_PALLIATIEF FORM_ED5_105 x 170 1-1 05-12-12 09:29 Pagina 17
BSL_PALLIATIEF FORM_ED5_105 x 170 1-1 05-12-12 09:29 Pagina 17 Angst en paniek De prevalentie van angst is 30% in de palliatieve fase van kanker en 90% in de terminale fase van COPD. 1 Verder neemt de
Nadere informatieFarmacotherapeutische en verpleegkundige strategieën in de psychiatrie. Marc De Vos Apotheker PC Sint-Jan-Baptist ZELZATE
Farmacotherapeutische en verpleegkundige strategieën in de psychiatrie Marc De Vos Apotheker PC Sint-Jan-Baptist ZELZATE Structuur 1. Psychofarmaca Antipsychotica Antidepressiva Benzodiazepines Kalmeer
Nadere informatieDE AANPAK VAN GEDRAGSSTOORNISSEN BIJ OUDEREN MET DEMENTIE IN EEN WZC
DE AANPAK VAN GEDRAGSSTOORNISSEN BIJ OUDEREN MET DEMENTIE IN EEN WZC Infomoment voor huisartsen en verplegend personeel van WZC Sint-Camillus in Wevelgem Dokters Fien Dendoncker en Jan Vanroose 25/09/2014
Nadere informatiePsychofarmacologie bij kinderen en jongeren voor niet-kinder- & jeugdpsychiaters: Is dit wel een goed idee? Dr. Daniel Neves Ramos ZNA UKJA
Psychofarmacologie bij kinderen en jongeren voor niet-kinder- & jeugdpsychiaters: Is dit wel een goed idee? Dr. Daniel Neves Ramos ZNA UKJA Casus 4 Op de wachtpost komt een oproep binnen van wanhopige
Nadere informatiebij psychische en/of psychiatrische klachten Stichting Pandora
Stichting Pandora, maart 2003 1/15 GEBRUIK VAN MEDICIJNEN bij psychische en/of psychiatrische klachten Stichting Pandora Stichting Pandora, maart 2003 2/15 WAARSHUWING: Deze brochure dateert uit 2003.
Nadere informatieSeksuele stoornissen bij psychofarmaca. Informatiebrochure patiënten
Seksuele stoornissen bij psychofarmaca Informatiebrochure patiënten INHOUD Inleiding 1. Wat zijn psychofarmaca en hoe werken ze? 2. Seksuele bijwerkingen van psychofarmaca 2.1. Angstdempende middelen 2.2.
Nadere informatieSeksuele stoornissen bij psychofarmaca. Informatiebrochure patiënten
Seksuele stoornissen bij psychofarmaca Informatiebrochure patiënten 1 INHOUD Inleiding 1. Wat zijn psychofarmaca en hoe werken ze? 2. Seksuele bijwerkingen van psychofarmaca 2.1. Angstdempende middelen
Nadere informatieBegeleiding van chronisch psychiatrische patiënten (EPA) in de 1e lijn. Het zijn net gewone mensen
Begeleiding van chronisch psychiatrische patiënten (EPA) in de 1e lijn Het zijn net gewone mensen Voorstellen Julia Machielsen (POH-GGZ/verpleegkundig specialist GGZ) Ingrid Houtman (Huisarts/Kaderarts
Nadere informatieSeksualiteit, psychiatrie, psychofarmaca en zorg
Seksualiteit, psychiatrie, psychofarmaca en zorg Dr. Rikus Knegtering, psychiater Lentis Groningen UMCG-UCP, Rob Giel Onderzoekscentrum, Neuroimaging center Rijksuniversiteit Groningen Congres Amersfoort
Nadere informatieAngst en paniek Etiologie Niet-medicamenteuze therapie
Angst en paniek De prevalentie van angst neemt toe met de ernst van de ziekte. De combinatie van depressie en angst komt vaker voor dan angst alleen. Een pure angststoornis wordt gezien bij 28 procent
Nadere informatieANTIPSYCHOTICA Zo blijf je ze de baas
ANTIPSYCHOTICA Zo blijf je ze de baas Medicatieveiligheid Inhoud Vooraf... 4 Het juiste antipsychoticum... 6 Een zoektocht Bijwerkingen antipsychotica... 8 Soms is er iets aan te doen Checklist... 12 Werking
Nadere informatiePSYCHOFARMACA. Gert- Jan Hendriks, psychiater Directeur Centrum voor Angststoornissen Overwaal Hoofd Zorgprogramma Angststoornissen Pro Persona
Shared decisison making en Empowerment Gert- Jan Hendriks, psychiater Directeur Centrum voor Angststoornissen Overwaal Hoofd Zorgprogramma Angststoornissen Pro Persona PSYCHOFARMACA Shared decision making
Nadere informatieInteracties met Psychofarmaca. Drs. G. Nap, Ziekenhuisapotheker MHA Apotheek Parnassia Groep 14 november 2016
Interacties met Psychofarmaca Drs. G. Nap, Ziekenhuisapotheker MHA Apotheek Parnassia Groep 14 november 2016 Disclosure belangen spreker Gert Nap (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk
Nadere informatieVZA Psychiatrie Workshop DVZA Apr Siska Desplenter
VZA Psychiatrie Workshop DVZA 05.02.2019 Apr Siska Desplenter Casus 26/08/2016 Casus Man, 30 jaar, 73 kg DSM: schizofrenie, paranoïde type Wisselend cannabis gebruik Expliciete vraag patiënt switch Xeplion
Nadere informatiePsychofarmaca bij probleemgedrag
Disclosure Psychofarmaca bij probleemgedrag Rob van Marum Klinisch geriater, klinisch farmacoloog Hoogleraar Farmacotherapie bij ouderen (potentiële) Belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante
Nadere informatiePsychofarmaca: het kiezen van juiste middel
Home no. 3 Juni 2017 Eerdere edities Verenso.nl Psychofarmaca: het kiezen van juiste middel Werkingsmechanismen en digitale keuzehulpen Jochem Gregoor jochemgregoor@gmail.com Antipsychotica en antidepressiva
Nadere informatieAntipsychotica. Zo blijf je ze de baas. Medicatieveiligheid
Antipsychotica Zo blijf je ze de baas Medicatieveiligheid Inhoud Vooraf... 4 Het juiste antipsychoticum... 6 Een zoektocht Bijwerkingen antipsychotica... 8 Soms is er iets aan te doen Checklist... 12
Nadere informatieCopyright 2016 M. de Ruijter & L..Tammenga. Bijwerkingen in de GGZ
Copyright 2016 M. de Ruijter & L..Tammenga Bijwerkingen in de GGZ Ideaal middel farmacologisch eenvoudig werkingsmechanisme = therapeutische indicatie weinig tot geen andere farmacologische effecten Realiteit
Nadere informatieEen kwestie van maatwerk
Medicamenteuze interventies ter vermindering van agressief gedrag Een kwestie van maatwerk Dr Rob Heerdink Pharmacoepidemiology & Clinical Pharmacology Utrecht Institute for Pharmaceutical Sciences Universiteit
Nadere informatiev27; FK Achtergrondinformatie Angststoornis Pagina 1 van 7
1412891 v27; FK Achtergrondinformatie Angststoornis Pagina 1 van 7 Consultatiedocument Farmacotherapeutisch Kompas voor registratiehouders Graag reactie voor 1 september 16 van de registratiehouders die
Nadere informatieProf. Dr. Jan Derksen www.jjlderksen.com
Prof. Dr. Jan Derksen www.jjlderksen.com Structuurnaam Generieke naam Merknaam 3 (5,6-dihydrobenzo [B] [1] benzazepin-11-yl) - N, n-dimethylpropan-1- Amine CH₂CH₂CH₂N(CH₃)₂ imipramine Tofranil Farmaco
Nadere informatieBewegingsstoornissen bij jong volwassenen met schizofrenie. GROUP Symposium Ypsilon en Anoiksis 22 januari 2010 J. Koning, AIOS Symforagroep
Bewegingsstoornissen bij jong volwassenen met schizofrenie GROUP Symposium Ypsilon en Anoiksis 22 januari 2010 J. Koning, AIOS Symforagroep Hoofdboodschap Ondanks de introduc/e van nieuwere types an/psycho/ca
Nadere informatieInformatie over de antidepressiva-test. Advies op maat over medicijnen tegen depressie, psychose of angststoornis
Informatie over de antidepressiva-test Advies op maat over medicijnen tegen depressie, psychose of angststoornis www.antidepressiva-test.nl M e d i c a t i e l a b Met deze folder willen wij u informeren
Nadere informatieBepalingen Apotheek Laboratorium referentiewaarden Versie oktober 2015
NB: Betreft referentiewaarden bij volwassenen, voor referentiewaarden bij kinderen zie www.kinderformularium.nl Referentiewaarden gelden i.p. voor dalspiegels, dwz een geneesmiddelspiegel vlak voor een
Nadere informatieMasterclass Antidepressiva
Masterclass Antidepressiva Papendal, 09-11-2016 Hans Warning, VS psychiatrie Motto Ieder voordeel, heb ze nadeel. Je gaat het pas zien als je het doorhebt. Bron: J.C. (datum onbekend) 2 Masterclass antidepressiva
Nadere informatieSlecht slapen of juist overmatig veel. Geen trek in eten meer hebben of juist extra veel eten, waardoor je afvalt of juist aankomt in gewicht.
bipolaire stoornissen bipolaire stoornissen 1/6 Antidepressiva worden veel gebruikt in Nederland. De mensen die deze middelen gebruiken, hebben vragen die ze graag aan jou als deskundige willen stellen,
Nadere informatieToxicologie behandelinformatie
Benzodiazepinen Algemeen De toepassing van benzodiazepinen vindt plaats bij kortdurende slaapstoornissen (
Nadere informatieFarmacotherapie per doelgroep
Farmacotherapie per doelgroep JEUGD Daar waar de hulpverlening aan jongeren voorheen vooral buiten de invloedssfeer van de huisarts plaatsvond is de rol van de huisarts sinds de transitie van de ggz jeugd
Nadere informatieWorkshop medicatie bij angststoornissen Alejandro Goilo Joanneke van der Linde
Workshop medicatie bij angststoornissen Alejandro Goilo Joanneke van der Linde Workshop medicatie bij angst Farmacotherapie angst stoornissen in vogelvlucht Casuïstiek Dhr. A Eigen inbreng Eventueel Mw.
Nadere informatieMultidisciplinaire richtlijn probleemgedrag bij dementie (2018)
Multidisciplinaire richtlijn probleemgedrag bij dementie (2018) Spreker: Prof. dr. S.U. Zuidema Afdeling: Huisartsengeneeskunde & Ouderengeneeskunde, UMCG Geriatriedagen 2018 Disclosures: geen Richtlijn
Nadere informatieInfospot. De antidepressiva. April - Mei - Juni 2014
Infospot De antidepressiva April - Mei - Juni 2014 Infospot - De antidepressiva - April - Mei - Juni 1 Inhoud Inleiding 3 I. Gebruik van de antidepressiva 4 II. Resultaten Farmanet 4 1. Aantal patiënten
Nadere informatieReikwijdte Bestemd voor interne (NWZ specialisten) en externe aanvragers
Doel Aanwijzingen voor het aanvragen van bloed- en urinespie bepalingen van geneesmiddelen in geval van therapeutic drug monitoring (reguliere controle) of toxicologie. Reikwijdte Bestemd voor interne
Nadere informatieHartfalen: antipsychotica, alfablokkerende werking (excl. clozapine) 1497
Hartfalen: antipsychotica, alfablokkerende werking (excl. clozapine) 1497 NYHA klasse = New York Heart Association Classification Datum literatuursearch: 19-09-2017 CONCLUSIE De alfa-1-blokkerende werking
Nadere informatieInFoP 2. Inhoud. Informatie voor Familieleden omtrent Psychose. Behandeling van Psychose De rol van medicatie
Informatie voor Familieleden omtrent Psychose InFoP 2 Inhoud Introductie Module I: Wat is een psychose? Module II: Psychose begrijpen? Module III: Behandeling van psychose de rol van medicatie? Module
Nadere informatieInformatie voor Familieleden omtrent Psychose. InFoP 2. Inhoud
Informatie voor Familieleden omtrent Psychose InFoP 2 Inhoud Introductie Module I: Wat is een psychose? Module II: Psychose begrijpen? Module III: Behandeling van psychose de rol van medicatie? Module
Nadere informatieTHERAPEUTIC DRUG MONITORING Nederlandse Vereniging van Ziekenhuisapothekers -- Commissie Analyse en Toxicologie
SELECTIEVE SEROTONINE HEROPNAME REMMERS Geldt voor Indicatiegebied Monstermateriaal Afnametijdstip Bewaarcondities Inzending Interpretatie doelgroepen: volwassenen depressie en angststoornissen grote buis
Nadere informatieAgitatie, agressie, verwardheid bij een 75-jarige patiënt (met dementie)
Agitatie, agressie, verwardheid bij een 75-jarige patiënt (met dementie) Prof. dr. Mirko Petrovic Dienst Geriatrie Universitair Ziekenhuis Gent Avondcolloquium 02 april 2014, UZ Gent Casus, man 86 jaar
Nadere informatieFarmaceutische zorg voor patiënten met depressie. Programma 2014 Les 3 Najaar
Farmaceutische zorg voor patiënten met depressie Programma 2014 Les 3 Najaar Inhoudstafel Depressie Diagnose Verloop Pathofysiologie Oorzaken Behandeling Antidepressiva Werking Soorten Bijwerkingen Interacties
Nadere informatieRichtlijn Antipsychotica. Richtlijnenmiddag 2017
Richtlijn Antipsychotica Richtlijnenmiddag 2017 Voor wie Daarvoor is de indeling volgens de DSM 5: 297.1 Waanstoornis 298.8 Kortdurende psychotische stoornis 295.40 Schizofreniforme stoornis 295.90 Schizofrenie
Nadere informatieGewenste anticholinerge effecten zijn: - Verminderen van spierstijfheid - Verminderen van bewegingsarmoede. Ongewenste anticholinerge effecten zijn:
http://web.inter.nl.net/hcc/f.strijthagen/wrdb/inhoud.html Eerste keus middel: Bij de keuze van medicijnen laat men zich leiden door een aantal overwegingen: het middel dient bewezen werkzamer te zijn
Nadere informatie, v26; FK Achtergrondinformatie Bipolaire Stoornis
2015041635, v26; FK Achtergrondinformatie Bipolaire Stoornis 5 Consultatiedocument Farmacotherapeutisch Kompas voor registratiehouders Graag reactie voor 30 november 2017 van de registratiehouders die
Nadere informatieSomatische complicaties bij
Somatische complicaties bij antipsychotica Psychofarmaca en seksualiteit gebruik Mariëlle de Ruijter verpleegkundig specialist GGZ Mariëlle de Ruijter NP/ VS GGZ Lianne Tammenga VS GGZ i.o. 16-06-2011
Nadere informatieDelier in de palliatieve fase DR. KARIN SCHOTTE MEDISCHE ONCOLOGIE- PALLIATIEF SUPPORTTEAM
Delier in de palliatieve fase DR. KARIN SCHOTTE MEDISCHE ONCOLOGIE- PALLIATIEF SUPPORTTEAM 1. Definitie en voorkomen 2. Pathofysiologie 3. Oorzaken 4. Diagnose 5. Behandeling Definitie en voorkomen: 1.
Nadere informatieGeneesmiddelengroep. monster. ruimte C2-28. Koelkast 2-8 C, Zie L20 Anti-arrhytmica & Cardiotonica Minimaal 6 uur na inname Dagelijks.
Versie: 5 Bepalingen (routine) Klinische Farmacie & Zoeken in doc m.b.v. CTRL-F Geneesmiddel Amiodaron N-desethylamiodaron Som amio+de-amio S: 0,5-2,5 S: 1,0-5,0 Cordarone L5 P / S EDTA-bloed na afname
Nadere informatieGENEESMIDDELEN EN RIJVAARDIGHEID
GENEESMDDELEN EN RJVAARDGHED R.A. Bredewoud Hoofd medische zaken CBR Postbus 3014, 2280 GA Rijswijk nleiding Het Centraal Bureau Rijvaardigheidsbewijzen (CBR) is als organisatie vooral bekend vanwege het
Nadere informatieBehandeling met antidepressiva
Behandeling met antidepressiva Onderstaande notitie is opgesteld door Theo Lijding, huisarts, medisch adviseur van lijn1, en is gebaseerd op het FTTO voorschrijven antidepressiva. In deze notitie zijn
Nadere informatieReikwijdte Bestemd voor interne (NWZ specialisten) en externe aanvragers
Doel Aanwijzingen voor het aanvragen van bloed- en urinespie bepalingen van geneesmiddelen in geval van therapeutic drug monitoring (reguliere controle) of toxicologie. Reikwijdte Bestemd voor interne
Nadere informatieUitgangspunten. Antipsychotica. Klassieke antipsychotica. Medicijnen in de psychiatrie (bron:
Medicijnen in de psychiatrie (bron: www.e-psychiater.nl) Uitgangspunten Medicijnen zijn uit de psychiatrie niet weg te denken, ze staan echter regelmatig in een ongunstig daglicht. Miljoenen mensen hebben
Nadere informatiedoelgroepen: kinderen, volwassenen grote buis stolbloed; bepaling in serum 10-14 uur na laatste inname Klinisch Farmaceutisch laboratorium
TRICYCLISCHE ANTIDEPRESSIVA Geldt voor Indicatiegebied Monstermateriaal Afnametijdstip Bewaarcondities Inzending Interpretatie doelgroepen: kinderen, volwassenen depressie grote buis stolbloed; bepaling
Nadere informatie- prikkel. Nummer 7, Psychofarmaca en wetenschappelijk onderzoek met psychofarmaca
1 Bêta-prikkel Nummer 7, 2018 B - prikkel Nummer 7, 2018 Psychofarmaca en wetenschappelijk onderzoek met psychofarmaca door D. Bijl Eerder verschenen in de reeks B prikkel: Beenackers, A.A.J.M. (1987).
Nadere informatieSPC Semap 11.01.2012 1/5. 4.1 Therapeutische indicaties Onderhoudsbehandeling van chronische of recidiverende psychosen.
SPC Semap 11.01.2012 1/5 1. NAAM GENEESMIDDEL Semap tabletten 20 mg. 2. KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING Semap bevat 20 mg penfluridol per tablet. 3. FARMACEUTISCHE VORM Tabletten. 4. KLINISCHE
Nadere informatieFQ Referentiewaarden OLVG Oost West Klinisch farmaceutisch en Toxicologisch laboratorium Publicatiedatum: April 2017 Pagina 1 van 10
FQ 4300-2 Referentiewaarden LVG Publicatiedatum: April 2017 Pagina 1 van 10 Acenocoumarol 30 90 µg/l 100 µg/l Aceton 1,0 20 mg/l 200 mg/l : B-NaF/Kox Aceton DM 100-600 mg/l : Aceton alcoholist 40 150 mg/l
Nadere informatieRichtlijn Verslaving. 6.1 Benzodiazepinen. 6. Benzodiazepinen
Versie 1.1 Datum Status 12-2016 definitief Revisiedatum 12-2017 Eigenaar Richtlijnencommissie, T.Peeters Richtlijn Verslaving 6. Benzodiazepinen 6.1 Benzodiazepinen Benzodiazepinen zijn receptplichtige
Nadere informatievan slaap- en kalmeringsmiddelen per 1 januari 2009
Afschaffen vergoeding v van slaap- en kalmeringsmiddelen per 1 januari 2009 Vanaf 1 januari 2009 komt de vergoeding van slaap- en kalmeringsmiddelen (benzodiazepinen) vanuit de basisverzekering te vervallen.
Nadere informatiePalliatieve Zorg bij Parkinson. Presentatie. Ondertitel. Paul Smit, Specialist Ouderengeneeskunde Kaderarts Palliatieve Zorg ParkinsonNet
Palliatieve Zorg bij Parkinson Presentatie Ondertitel Paul Smit, Specialist Ouderengeneeskunde Kaderarts Palliatieve Zorg ParkinsonNet Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Geen
Nadere informatieAntidepressiva geleidelijker, veiliger en beter afbouwen. Peter Groot
Antidepressiva geleidelijker, veiliger en beter afbouwen Peter Groot p.c.groot@maastrichtuniversity.nl 1 Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante
Nadere informatieDoelmatig voorschrijven van antidepressiva in de huisartspraktijk
Dit rapport is een uitgave van het NIVEL in 2005. De gegevens mogen met bronvermelding (Anita Volkers Annemarie de Jong, Dinny de Bakker, Liset van Dijk, Doelmatig voorschrijven van antidepressiva in de
Nadere informatieAntidepressiva geleidelijker, veiliger en beter afbouwen
Antidepressiva geleidelijker, veiliger en beter afbouwen Peter Groot p.c.groot@maastrichtuniversity.nl Relaties met een farmaceutisch bedrijf of sponsor vrijwilliger bij www.cinderella tx.org Peter C.
Nadere informatieApotheek Haagse Ziekenhuizen. SPC Individuele Bereidingen. Aripiprazol 1 mg, capsule
1. Naam van het geneesmiddel Aripiprazol 1,5 mg, capsule Aripiprazol 2 mg, capsule Aripiprazol 2,5 mg, capsule Aripiprazol 3 mg, capsule Aripiprazol 4 mg, capsule Aripiprazol 6 mg, capsule Aripiprazol
Nadere informatiePalliatieve Zorg bij Parkinson. Paul Smit Spec. Ouderengeneeskunde Kaderarts Palliatieve Zorg Hospice-arts Zorggroep Apeldoorn
Palliatieve Zorg bij Parkinson Paul Smit Spec. Ouderengeneeskunde Kaderarts Palliatieve Zorg Hospice-arts Zorggroep Apeldoorn ZvP sinds 20 jaar Hr. A. 82 jr. Eindstadium (Hoehn & Yahr 5) Rolstoel, passief
Nadere informatieVerantwoord gebruik van psychofarmaca bij mensen met gedragsproblemen. Astrid de Wit, specialist ouderengeneeskunde 30 november 2017
Verantwoord gebruik van psychofarmaca bij mensen met gedragsproblemen Astrid de Wit, specialist ouderengeneeskunde 30 november 2017 Programma 3 Voorbeeld casus Vragen aan jullie Pillenpraat Hoe vaak gebruiken
Nadere informatieDetectie, monitoring, preventie, behandeling bijwerkingen psychofarmaca. Copyright 2015 M. de Ruijter & L..Tammenga
Detectie, monitoring, preventie, behandeling bijwerkingen psychofarmaca Copyright 2015 M. de Ruijter & L..Tammenga Speerpunten polikliniek bijwerkingen Kwaliteit van leven Medicatietrouw Preventie en behandeling
Nadere informatieAngst en paniekstoornissen
Angst en paniekstoornissen Denk aan een angststoornis bij: Onverklaarbare lichamelijke klachten Verergering van bestaande lichamelijke klachten Misbruik psycho-actieve stoffen Claimend of eisend gedrag
Nadere informatie[UPPER. Brug tussen wetenschap, apotheek en maatschappij] Doorgaan of stoppen. met antidepressiva
[UPPER Brug tussen wetenschap, apotheek en maatschappij] Doorgaan of stoppen met antidepressiva UPPER Inhoudsopgave 1 Over deze brochure 3 2 Antidepressiva in het kort 4 3 Doorgaan of stoppen? 5 4 Wat
Nadere informatieOUT of YOUR HEAD folders voor mensen die drugs gebruiken en psychische problemen hebben
Psychische ziekte, alcohol en drugsgebruik - het verhaal van Jason de psychonaut OUT of YOUR HEAD folders voor mensen die drugs gebruiken en psychische problemen hebben 1 Inleiding Iedereen wordt geboren
Nadere informatieKanker en depressie. Symposium Psychosociale oncologie Sterkte met je tumor 13 april 2017 Marijn Tijssen, psychiater MUMC+
Kanker en depressie Symposium Psychosociale oncologie Sterkte met je tumor 13 april 2017 Marijn Tijssen, psychiater MUMC+ Disclosure belangen (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk
Nadere informatieMedicatie bij dementie. Dr. L.K. Pul Huisarts Mw. L.A. Klarenbeek MSc Verpleegkundig specialist
Medicatie bij dementie Dr. L.K. Pul Huisarts Mw. L.A. Klarenbeek MSc Verpleegkundig specialist Inhoud Terug naar de basis De hersenen en de ziekte van Alzheimer Het geheugen Het autonoom zenuwstelsel De
Nadere informatiePijncentrum. Butrans pleister. Buprenorfine
Pijncentrum Butrans pleister Buprenorfine U heef het geneesmiddel Butrans (buprenorfine) voorgeschreven gekregen en heeft ook uitgelegd gekregen waarom u dit middel gaat gebruiken. Deze brochure is samengesteld
Nadere informatieLeverfunctiestoornis: benzodiazepineagonisten 5686
Leverfunctiestoornis: benzodiazepineagonisten 5686 = = = = = ======= = = = Bron ref. 1 Vinkers et al. Kiezen voor de juiste benzodiazepine. Ned Tijdschr Geneeskd 2012;156:A4900. ref. 2 Ruiz et al. Keuze
Nadere informatieAntipsychotica en seksuele bijwerkingen: het afwegen van behandelingsstrategieën
Antipsychotica en seksuele bijwerkingen: het afwegen van behandelingsstrategieën Dr. Marrit K. de Boer Psychiater / onderzoeker Universitair Medisch Centrum Groningen Disclosure Twee studies die mede gefinancierd
Nadere informatieDeel IB1 Semap Therapeutische indicaties Onderhoudsbehandeling van chronische of recidiverende psychosen.
Deel IB1 Semap 1 1. NAAM GENEESMIDDEL Semap tabletten 20 mg. 2. KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING Semap bevat 20 mg penfluridol per tablet. 3. FARMACEUTISCHE VORM Tabletten. 4. KLINISCHE GEGEVENS
Nadere informatieBijeenkomst Advocaten Warmond 8 juni 2011. Warmond juni 2011
Bijeenkomst Advocaten Warmond 8 juni 2011 21 Aan de andere kant van de tafel?! Perspectief vanuit een gesloten opname afdeling Diagnostiek en behandeling Dr. Remco de Winter, afdelingshoofd zorg Parnassia
Nadere informatieborstvoeding Uit enkele case-reports is bekend dat trazodon in kleine hoeveelheden overgaat in de moedermelk.
Kinderwens, en : trazodon 2519 t/m 2522 NNH = Number Needed to Harm; non-sri = geen serotonineheropnameremmer; RR = Relatieve Risico; RV = Risico Verschil; SNRI =serotonine-noradrenalineheropnameremmer;
Nadere informatieBIJLAGE III AMENDEMENTEN VAN RELEVANTE RUBRIEKEN VAN DE SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN EN BIJSLUITERS
BIJLAGE III AMENDEMENTEN VAN RELEVANTE RUBRIEKEN VAN DE SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN EN BIJSLUITERS NB: De amendementen van de samenvatting van de productkenmerken en bijsluiters moeten hierna
Nadere informatie