Montferland Wandelen, Nederland

Transcriptie

1 Montferland Wandelen, Nederland Samenstelling: Roel van den Eijnde Foto: Jan Mark Moquette DE TOCHTEN HET GEBIED ER NAAR TOE OVERNACHTEN BESTE TIJD ETEN & DRINKEN UITRUSTING GEORGANISEERD WANDELEN ANDERE ACTIVITEITEN KAARTEN GIDSEN/ BOEKEN HANDIGE ADRESSEN DE ETAPPES Feiten Land Nederland Gebied Het Montferland in de provincie Gelderland De tochten Eén dag met ochtendetappe naar Hoch Elten (ca 15 km) en daarna verkenning van verschillende gebiedjes (totaal ca. 10 km) en één volledige dagtocht door het Bergherbos van ca. 20 km. Zwaarte Licht, maar onderschat beslist de korte, steile klimmetjes in het Bergherbos niet. Goede wandelschoenen zijn zeker nodig als het nat is in de Nevelhorst. DE TOCHTEN Het Montferland is niet heel groot, maar het bevat naast het Bergherbos (zeg maar het hart van het Montferland) ook nog een paar geïsoleerd liggende natuurgebiedjes. Omdat we het Bergherbos al enigszins kenden van eerdere wandelingen, wilden we die andere gebiedjes ook graag verkennen en daarnaast wilden we de zuidelijke, Duitse uitloper van het Bergherbos meenemen. Dit alles vertaalde zich in twee loopdagen. Op dag 1 liepen we s ochtends naar Hoch-Elten en verkenden we s middags Landgoed Bijvanck en het (onlangs ontwikkelde) Nevelhorst bij Beek. Omdat zeker de Nevelhorst een aardig stukje buiten het centrale deel van het Montferland ligt, is een auto erg handig. Beperk je je tot het Bergherbos, dan kun je de auto thuislaten. Vanaf het station in Didam naar Beek (aan de westkant van het Bergherbos) is het een dik uur lopen, een bus pakken kan natuurlijk ook. HET GEBIED Niet veel buitensporters buiten Gelderland kennen het Montferland. Shame on you! Voor wie het nog niet kent: het ligt grofweg in de driehoek Doetinchem, Didam en s-heerenberg; daar waar Nederland boven Nijmegen naar het oosten uitstulpt. Goed beschouwd wordt tot het Montferland de hele gemeente gerekend waartoe de dorpen Beek, s-heerenberg, Zeddam, Braamt, Azewijn, Didam, Kilder en Stokkum behoren. Maar meestal wordt de beboste stuwwal (een cadeautje uit de voorlaatste ijstijd) met daarop het Bergherbos bedoeld als er over het Montferland wordt gespro-

2 Navigatie Voor alleen het Bergherbos is de Natuurmonumenten wandelkaart 1: Bergherbos voldoende. Anders is de wandelkaart Achterhoek-Zuid geschikt. Er naar toe Wie met de trein komt is aangewezen op station Didam. Vanaf hier kun je met de bus verder het gebied in. Een auto is handig om de verschillende startpunten eenvoudig te bereiken. Afstand van Utrecht naar Didam is het zo n 85 kilometer, naar s-heerenberg rond de 105 km. Beste tijd Hele jaar door. In de herfst door de paddenstoelen en gekleurde bossen, in de winter door de prachtige besneeuwde heuvels en in de lente door de bloeiende akkers. Overnachten Volop mogelijkheden, vooral in Didam, s-heerenberg en Zeddam. Maar ook in kleinere kernen liggen mooie herbergen, een auto is ook om die reden handig. ken. Het Nederlandse deel van het Bergherbos heeft een oppervlakte van 1600 ha en wordt grotendeels beheerd door Natuurmonumenten. Daarnaast is er nog een zuidelijke uitloper die zo n 400 ha omvat en in Duitsland ligt. In dit deel ligt Hoch Elten en de Eltenberg. Dat het Bergherbos vandaag nog bestaat is aan de textielfabrikant Jan Herman Alexander Van Heek te danken. Hij kocht het gebied in 1912, vanaf 1984 is het in beheer van Natuurmonumenten. Als oorsprong van het Montferland wordt de Motte bij Zeddam genoemd. Op deze kunstmatig opgeworpen heuvel stond rond het jaar 1000 een burcht. Later kwamen de heren Van Bergh hier te wonen en nu staat er een aangenaam hotel dat prachtig gelegen is. Hoogste punt van het Montferland is de Hettenheuvel met een hoogte van 93 meter. De recreatiedruk op het Montferland is behoorlijk groot. Op een relatief klein oppervlakte kom je wandelaars, paardrijders, mountainbikers en fietsers tegen. Zeker in de weekenden kan het Bergherbos dan ook druk aanvoelen. Meestal beperkt zich dat overigens tot het gebied rondom de parkeer plaatsen aan de rand van het gebied. Op doordeweekse dagen heb je nauwelijks last van andere recreanten. ER NAAR TOE Vanuit Doetinchem rijden er meerdere keren per uur treinen (Syntus) naar Didam. Vanaf het station in Didam is het Bergherbos per bus te bereiken, afhankelijk waar je wilt zijn. Naar s Heerenberg rijdt bijvoorbeeld 1 x per uur buurtbus 196. Van Didam gaat deze bus naar Loil, Wehl (treinstation, ten noorden van het Montferland; behoort niet tot de gemeente) Kilder, Loerbeek, Beek, Stokkum en s-heerenberg. Vanaf s-heerenberg gaat er weer een buurtbus naar Megchelen, waarbij de Montferlandse plaatsen Lengel (zit aan s-heerenberg vast) en Azewijn worden aangedaan. Deze beide bussen rijden alleen van maandag t/m vrijdag. De bus vanaf het treinstation in Doetinchem gaat door Braamt en Zeddam, deze rijdt dan ook frequenter; 2 x per uur (normale dienstregeling) en alle dagen. De opzet van ons artikel liet geen openbaar vervoer toe en de verschillende wandelgebieden bereikten we dan ook per auto. OVERNACHTEN Wij sliepen op de volgende adressen: Dag 1: Kasteel Huis Bergh Kasteel Huis Bergh is meerdere malen afgebrand en weer opgebouwd (zie Aan de achterkant van het kasteel staan nog twee originele verdedigingstorens die nu riant zijn ingericht als hotelkamer. Prijzen afhankelijk van dag en toren, tussen de 197,50 en 262,50 per nacht incl. vorstelijk ontbijt. Niet goedkoop, maar het is een onvergetelijke ervaring. Meer info: Hotel-restaurant Ruimzicht, Kilderseweg 19, 7038 EH Zeddam. Tel.(06) Dag 2: Carpe Diem Heerlijke plek, midden in de weilanden met zicht op de stuwwal van het Montferland. Prima kamers, prima ontbijt en je kunt er ook nog lekker eten. In de zomer een zeer sfeervol terras. Carpe Diem ligt buiten het gehucht Vethuizen wat weer ten oosten ligt van Zeddam. Meer info: Langeboomsestraat 5, 7046 AA Vethuizen-Zeddam, T: (0314) of (06) ; I: E: info@hotelcarpediem.nl Kijk voor meer overnachtingsmogelijkheden in het gidsje Grenzeloos ontdekken De Achterhoek. Het gidsje koste 1,95 en is te koop bij het VVV. Of kijk op de website van het VVV Montferland onder Overnachten.

3 BESTE TIJD Hele jaar door, maar de herfst is prachtig in het Bergherbos. Let wel even op de paddenstoelentijd; deze kan zo voorbij zijn. Als het heeft gesneeuwd, is het Montferland ook zeer bijzonder door de besneeuwde flanken van de stuwwal. In het voorjaar is het Bergherbos helemaal groen; veel varens en bloemen. ETEN & DRINKEN Rondom het Bergherbos geen enkel probleem; er zijn voldoende winkels. Leuke lunch/ diner/ theeplekken zijn: Landgoed Hotel Montferland, Montferland 1, 7038 EB Zeddam, T: (0314) , E: I: Grand Café Heeren Dubbel, Hof van Bergh 8, s-heerenberg. E: I: Dit sfeervolle Grand Café ligt op de binneplaats van Kasteel Huis Bergh. Uitspanning t Peeske, Peeskesweg 12, 7037 CH Beek (Montferland), T: (0316) , E: info@peeske.nl, I: Restaurant Jan & Jan, Lieve Vrouwenplein 4, 6942 BP Didam, T: (0136) ; E: info@janenjan.com, I: Sophie Rosa, Zeddamseweg 8, 7035 DE Kilder, T: (0314) , E: sophierosa@ prettel.nl; I: Geen restaurant, wél een prima plek voor thee en wat lekkers. Ook een landlevenwinkel voor cadeautjes. Wijngoed Avitera, Hartjensstraat 7, 7045 AH Azewijn, T: (0314) ; E: info@ avitera.nl; I: Azewijn ligt een beetje buiten het kerngebied van het Montferland, maar is beslist de moeite waard van een bezoek. Prima witte wijnen (ook te proeven bij o.a. Hotel Montferland). Bij het wijngoed zit ook een minicamping! Ook leuk: de brochure en kaart Achterhoekse Wijnroutes. Verkrijgbaar bij het VVV. UITRUSTING Een gewone wandeluitrusting is voldoende. Onderweg kun je op verschillende plekken wat eten, dus een lunchpakket is niet strikt noodzakelijk. Blijft over: goede schoenen, regenkleding, warme kleding in de herfst en winter en zaken die je s avonds nodig hebt in het hotel. GEORGANISEERD WANDELEN Natuurgids Ursula Bouwmeister neemt je mee vanuit Stokkum tijdens een twee uur durende wandeling. De route gaat o.a. naar de Spreng en de Hoge Heide, leefgebied van de zandhagedis en de hazelworm. De prijs van een excursie bedraagt 5,00 p.p. Minimaal aantal deelnemers is 10 personen (bij minder deelnemers prijs op aanvraag). Neem een fototoestel en/of verrekijker mee voor de ontdekkingen onderweg! Meer info: Camping Brockhausen, Eltenseweg 20, 7039 CV Stokkum, T: (0314) , E: info@brockhausen.nl, I: ANDERE ACTIVITEITEN Naast wandelen kun je in het Montferland ook uitstekend mountainbiken en paardrijden. Voor mountainbikers ligt er een afwisselende route van 26 kilometer. Een vergunning is verplicht (daarmee wordt het onderhoud van de route betaald) en te koop voor 5,- Kijk voor verkooppunten op Het Bergherbos kent verder zo n 40 km aan ruiterpaden. Een ruitervergunning kost 10,- per paard of rijtuig. Verkooppunten opnieuw op de site van Natuurmonumenten. Een foldertje over beide routes is verkrijgbaar bij het VVV in s Heerenberg. Of zie de site

4 KAARTEN Natuurmonumenten Wandelkaart Bergherbos, 1:20.000, 6,95. Meest geschikte kaart om te wandelen, geeft de (met paaltjes gemarkeerde) wandelingen van Natuurmonumenten aan variërend van 2 tot 7 km. Op deze kaart worden ook de ruiter- en menpaden en de MTB-route aangegeven. In herdruk (nieuwe druk maart 2011). Wandelkaart Achterhoek-Zuid, 1:27.500, uitg. Falkplan/ Staatsbosbeheer, 6,95. Hierop ook de wandelroutes in het Bergherbos aangegeven (nu de Bergherboskaart van Natuur monu menten in herdruk is, is dit de meest geschikte vervanger). Topografische wandelkaart Achterhoek Zuidwest, 1: , uitg. Trage Paden, 14,95. Nordic Walking Park Montferland-Elten; klein kaartje met een overzicht van het grensoverschrijdende Nordic-Walkingnetwerk en zeven bewegwijzerde routes, 1,60. GIDSEN/ BOEKEN Nevelhorstroute. Boekje met de twee wandelroutes in de Nevelhorst bij Didam, 2,50. Toeristisch informatiegidsje Montferland; infogidsje met alle relevante toeristische informatie: overnachten & eten, praktische informatie, zien & doen en over Montferland. Historische stadswandeling s-heerenberg, uitg. VVV Montferland, 3,-. Pieterpad deel II, Vorden-Millingen-Maastricht (LAW 9/II), uitgeverij LAW, 18,90. Het Pieterpad loopt van Noord naar Zuid door het Montferland heen. Komt binnen bij Het Stroombroek en loopt vervolgens naar Hoch-Elten. Noaberpad, grenzeloos wandelen van de Dollard naar de Rijn (LAW 10), uitgeverij LAW, 16,90. Het Noaberpad loopt voor een belangrijk deel door het Montferland. Wandelgids Eoscentra dl.8 Achterhoek & Liemers, 8,95 Oude IJssel-Rijnpad, langeafstandswandelpad door de Achterhoek en de Liermers, uitg. BDU, Achterhoekse Wandelingen (o.a. een dagwandeling in Montferland), uitg. BDU, Bronnen: Stanle & Livingstone, Schoolstraat 21, Den Haag, T: (070) , I: Geografische Boekhandel Pied à Terre, Overtoom , 1054 HG Amsterdam; T: (020) ; E: info@piedaterre.nl; I: HANDIGE ADRESSEN VVV Montferland, Hof van Bergh (poortwachtershuisje), Postbus 119, 7041 AC s- Heerenberg, T: (0314) ; I: E:info@vvv-montferland. nl. Achterhoeks Bureau voor Toerisme, DE ETAPPES Van dag-tot-dagbeschrijving Dag 1: Startpunt ochtendetappe: Kasteel Huis Bergh in s-heerenberg. Noaberpad volgen door De Plantage en Stokkum en in Stokkum links afslaan over de Voorthuizerweg. Deze aflopen, einde rechts en vervolgens links Noaberpad weer oppakken. Snelweg oversteken en meteen linksaf (Rietbroek). Stukje Noaberpad/Pieterpad volgen, maar deze rechts laten liggen bij woonhuis en rechtdoor lopen. Bosrand volgen, rechtsaf Probstei. Deze weg alsmaar volgen, langs de Tiefe Wild. Gaat over in Wildweg. Als je bijna op brede, verharde weg komt, steile trap naar rechts nemen. Deze komt uit in Hoch Elten. Bij (vervallen) Wald Hotel Hoch Elten het Pieterpad/ Noaberpad oppikken en deze terug volgen tot je de snelweg weer oversteekt. Nu Noaber-

5 Montferland pad blijven volgen tot je weer bij Kasteel Huis Bergh komt (dus niet terug over Voorthuizerweg, kan overigens wel, maar is minder mooi). Middagetappe: De Bijvanck en De Nevelhorst. Zie hiervoor eventueel onze GPStrack, maar je kunt ook gewoon zelf je route kiezen. Bij het VVV in s-heerenberg is voor 2,50 de Nevelhorstroute te koop. Eigenlijk zijn het twee routes; beide van ca. 5 km. Meer info (en tevens is daar ook de route te koop) bij het Servicepunt aan de Waverlo 13 in Didam. Dag 2: Startpunt opnieuw Kasteel Huis Bergh. En opnieuw door de plantage naar Stokkum en vervolgens over de Eltenseweg. Nu natuurgebied Hoge Heide en Hulzenberg. Dan over de Oude Eltenseweg naar Hotel Montferland. Langs de molen in Zeddam, het Zeddammerbos in en onderlangs de Hettenheuvel naar Sophie Rosa in Kilder. Vanuit Kilder over de top van de Hettenheuvel het Bergherbos naar het zuidwesten doorkruisen. Uiteindelijk kom je uit bij Bosrestaurant t Peeske. Hier de auto nemen, openbaar vervoer zoeken (Beek) of verder lopen.